DE TOEKOMST VAN KANTOREN

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DE TOEKOMST VAN KANTOREN"

Henriette Baert
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 DE TOEKOMST VAN KANTOREN Vanuit macro economisch perspectief 24 maart 2016

2 WAT GAAN WE DOEN? Agenda deelsessie 1. Introductie 2. Toelichting toekomst van werk 3. Toelichting analyse Planbureau voor de leefomgeving 4. Discussie aan de hand van stellingen 5. Wrap-up en afsluiting.en dat allemaal in 30 minuten! 2 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

3 1. INTRODUCTIE Wie zijn wij? Mark van Dongen Researcher Marc van Tilburg Head of Research and Consulting Klaas Bosma Head of Strategic consulting Planbureau voor de Leefomgeving CBRE CBRE 3 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

4 2. TOELICHTING TOEKOMST VAN WERK Een vergezicht, of dichterbij dan ooit.? 4 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

5 ROBOTS: TOEKOMSTMUZIEK?

6 ROBOTS: TOEKOMSTMUZIEK? NEE REALITEIT!

7 DYNAMIEK ARBEIDSMARKT VREES VOOR AUTOMATISERING VAN ALLE TIJDEN Innovatie& technologie: tot 60% v/d banen over 10 jaar moeten nog bedacht worden

8 KANTOORBANEN GROEI AANTAL KANTOORBANEN VERWACHT; TYPE WERKZAAMHEDEN DEELS ONBEKEND Kantoorbanen Eurozone (as links) Kantoorbanen NL (as rechts) Miljoenen Miljoenen Bron: Oxford Economics

9 MANIER VAN WERKEN WIJZIGT STERK VAN VAST NAAR FLEXIBEL NAAR RADICAAL VLOEIBAAR

10 EFFECT THUISWERKEN VREES WAS DAT THUISWERKEN TOT GROTE AFNAME BEHOEFTE AAN KANTOORRUIMTE ZOU LEIDEN

11 THUISWERKEN 4.0 WERK EN PRIVÉ LOPEN IN ELKAAR OVER

12 WERKPLEK 4.0 EEN BELONING OM TE WERKEN EN COLLEGA S TE ONTMOETEN

13 COLLABORATION HUBS FLEXIBELE PLEKKEN IN DE STAD OM ELKAAR TE ONTMOETEN: FACE TO FACE OF VIRTUEEL

14 OFFLINE ONTSPANNEN LAAT GEDACHTEN DE VRIJE LOOP IN DE KOOI VAN FARADAY

15 ZELFRIJDENDE AUTO S KAN GROTE IMPACT HEBBEN OP KANTOREN Waarom niet vergaderen op locatie? Parkeren: geen issue meer in locatiekeuze kantoren Functie P-garages verandert Stedelijke verdichting als P-plaatsen verdwijnen

16 3. TOELICHTING ANALYSE PBL Schizofrenie op de kantorenmarkt, divergentie tussen kantoorgebruikers en beleggers 16 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

17 Schizofrenie op de kantorenmarkt Divergentie tussen kantoorgebruikers en beleggers Frank van Dongen 17

18 Dé vastgoedmarkt bestaat niet Gebruikersmarkt Beleggersmarkt Bouw- en ontwikkelingsmarkt 18

19 Market clearing? Divergentie markten 19

20 Gebruikersmarkt: toekomst banenontwikkeling? 20

21 2) Afname kantoorgerelateerde banen 21

22 3) Afname ruimtegebruik per baan door HNW EIB: 22 m 2 per werknemer in 2040 CPB: 19,5 m 2 per werknemer in

23 Eigen dynamiek beleggingsmarkt EIB: XX m2 CPB: XX m2 23

24 1) Vastgoed/kantoren onderdeel ideale portefeuillemix EIB: XX m2 CPB: XX m2 24

25 2) Intransparante dunne markt Taxaties Vooruit kijken via het verleden Overschatting in tijden van neergang 25

26 Wall of money Wall of money 26

27 3) Wall of money 27

28 Wat te doen? Onttrekken aan de voorraad Nieuwbouw beperken, geen moratorium (TSK) Op zoek naar (duurzame) beleggingsalternatieven 28

29 4. DISCUSSIE AAN DE HAND VAN STELLINGEN De opzet voor de sessie is nu als volg: Inleiding van 10 minuten: Toelichting WLO studie (PBL) Toelichting ontwikkelingen mens en organisatie (CBRE/RHDHV) Werksessie adhv 3 thema s met elk een aantal stellingen: Kwaliteit, hoe ziet het kantoor van de toekomst eruit als we ontwikkelingen combineren, stellingen kunnen zijn: Bureaus zijn overbodig Kantoren staan alleen nog in weilanden Millennials wonen in de toekomst in hun kantoor.. Dienstverlening, welke services worden geleverd aan de bezoekers van deze kantoren Kwantiteit, als we alles combineren hoeveel ruimte hebben we dan nodig om dit onder te brengen, Idee voor de thema s is dat we deze droppen, de zaal laten stemmen (via app of briefjes), korte reacties vragen en maximaal 1 minuut besteden aan en thema, Ik zal uitzoeken welke mogelijkheden er zijn om de modern te stemmen Lijkt me goed om in dit gremium alles met elkaar te delen, dus graag in reply to all. Ook zou ik graag een dropbox account willen aanmaken, kan iedereen daarmee werken of zijn er voorkeuren voor andere manieren van sharing? 29 CBRE CLIENT NAME PRESENTATION TITLE

30 4. DISCUSSIE AAN DE HAND VAN STELLINGEN Opzet Stelling 1 kantoorbanen Hoeveel inwoners van Nederland hebben in 2030 een kantoorbaan Stelling 2 kantoorgebruik Hoeveel tijd van een kantoorbaan ben je op een kantoor Stelling 3 eisen aan een kantoor Welke eisen stelt dit aan een kantoor en de omgeving / locatie 30 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

mio) Hoger opgeleid: 70% in een kantoorbaan (1,3 mio) Toekomstige verdeling: o o o Automatisering en robotisering

31 4. DISCUSSIE AAN DE HAND VAN STELLINGEN Stelling 1 kantoorbanen inleiding Huidige verdeling kantoorbanen (2,4 mio), naar opleidingsniveau: o o o Lager opgeleid: 10% in een kantoorbaan (0,1 mio) Gemiddeld opgeleid: 40% in een kantoorbaan (1,0 mio) Hoger opgeleid: 70% in een kantoorbaan (1,3 mio) Toekomstige verdeling: o o o Automatisering en robotisering Nederland wordt steeds hoger opgeleid Van transactioneel werk naar samenwerken 31 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

32 4. DISCUSSIE AAN DE HAND VAN STELLINGEN Stelling 1 kantoorbanen stellingname Afname aantal kantoorbanen Gelijk blijvend aantal kantoorbanen Toename aantal kantoorbanen 32 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

33 4. DISCUSSIE AAN DE HAND VAN STELLINGEN Stelling 2 kantoorgebruik inleiding Hoeveel tijd van een kantoorbaan besteed je op kantoor? 33 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

34 4. DISCUSSIE AAN DE HAND VAN STELLINGEN Stelling 2 kantoorgebruik stellingname Hoeveel tijd van een toekomstige kantoorbaan besteed je op kantoor? 100% Niet op kantoor 0% Op kantoor 34 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

35 4. DISCUSSIE AAN DE HAND VAN STELLINGEN Stelling 3 gebouwkenmerken locatie 35 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

36 4. DISCUSSIE AAN DE HAND VAN STELLINGEN Stelling 3 gebouwkenmerken type 36 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

37 5. WRAP-UP Consequenties voor de kantorenmarkt Hoeveel ruimte is nodig? o Aantal kantoorbanen o Hoeveelheid kantoorbehoefte o Kwalitatieve / functionele (mis) match? 37 BUILDING HOLLAND HUURDER EN VERHUURDER ONTMOETEN

Vergelijkbare documenten

Leegstand van kantoren,

Leegstand van kantoren, Indicator 23 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland is een overaanbod