Leegstand van winkels,

Transcriptie

1 Indicator 19 april 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland is een overaanbod aan vierkante meters detailhandel. Gemiddeld 8 procent van de winkelvloeroppervlakte bestemd voor detailhandel staat leeg in 2018 (peildatum 1 oktober). Daarmee ligt de leegstand twee procentpunt lager dan op het hoogtepunt van de leegstand in april 2016 (10 procent). Met name de langdurige winkelleegstand (staat tussen 1 en 3 jaar leeg) is afgenomen van 1,1 miljoen vierkante meter naar vierkante meter. Dit neemt niet weg dat het leegstandsniveau nog altijd hoger ligt dan voor het crisisjaar 2008 toen de leegstand jarenlang minder dan 6 procent bedroeg. Daarnaast blijft de omvang van de winkelleegstand van structurele aard (staat langer dan drie jaar leeg) de afgelopen jaren stabiel boven de vierkante meter. Er zijn wel grote regionale verschillen. De winkelleegstand concentreert zich vooral aan de randen van Nederland, voor een deel in krimpgebieden zoals in Noord-Limburg en delen van Friesland en Groningen. [figuurgroep] Pagina 1 van 11

2 Download figuur [2] Download data (xlsx) [3] Download data (ods) [4] Pagina 2 van 11

3 Download figuur [5] Download data (ods) [6] Download data (xlsx) [7] Pagina 3 van 11

4 Download figuur [8] Pagina 4 van 11

5 Download figuur [9] Pagina 5 van 11

6 Download figuur [10] Download data (ods) [11] Download data (xlsx) [12] Pagina 6 van 11

7 Download figuur [13] Download data (ods) [14] Download data (xlsx) [15] [/figuurgroep] Bekijk de leegstand in uw gemeente Er zijn behoorlijk grote verschillen in leegstand binnen Nederland. Bekijk en selecteer de leegstand van winkels in uw gemeente via deze infographic [16]. Acht procent van de winkels staat leeg Tot 2010 bevindt het leegstandstandspercentage zich onder de 6 procent. Daarna stijgt het snel en in 2016 is de leegstand opgelopen tot ruim 10 procent van het totale vloeroppervlak binnen de detailhandel. In 2018 bevindt de leegstand zich weer op het niveau van 2013 (8 procent). De uitschieter in 2016 is voor een belangrijk deel te verklaren door het faillissement van V&D; een deel van die meters is inmiddels weer opgevuld. Pagina 7 van 11

8 Daling langdurige leegstand, maar structurele leegstand stabiel Na een jarenlange toename van het aandeel van de structurele leegstand is deze de laatste anderhalf jaar stabiel gebleven. Dit is leegstand van meer dan drie jaar. Bijna een derde van de winkelleegstand kan als structureel worden aangemerkt. Daarnaast wordt in de literatuur onderscheid gemaakt in aanvangs- en frictieleegstand (leegstand minder dan één jaar) en langdurige leegstand (leegstand tussen één en drie jaar). Ook de categorieën aanvangs- en frictieleegstand en langdurige leegstand zijn omvangrijk. Veel winkelmeters zijn recent leeg komen te staan onder andere door faillissementen van ketens zoals V&D, Miss Etam, Schoenenreus en House of Shoes, MS Mode, CoolCat, Mitra en McGregor. Zowel de langdurige leegstand als de frictieleegstand nemen de laatste jaren echter gestaag af. Ruimtelijke verschillen in leegstand De ruimtelijke verschillen in winkelleegstand zijn groot. Met name buiten de Randstad zijn gebieden met hoge percentages leegstand. Friesland, grote delen van de provincie Groningen, Overijsel, Limburg en Brabant hebben een leegstandspercentage boven het landelijk gemiddelde. Voor een deel komen deze gebieden overeen met de krimpregio's. Bevolkingskrimp in deze regio's is een belangrijke oorzaak van de winkelleegstand. Als naar verschillende typen winkelgebieden wordt gekeken dan blijkt dat het met de binnensteden van de grote steden aanzienlijk beter gaat dan met de kernverzorgende centrumgebieden van middelgrote gemeenten. Na jarenlange stijging, daalt sinds 2016 de winkelvoorraad De winkelvoorraad is tussen 2004 en 2015 gestaag toegenomen, in totaal met ruim 4 miljoen vierkante meter winkelvloeroppervlak. Er zijn lange tijd veel vierkante meters toegevoegd en aanzienlijk minder onttrokken. Bij de toevoegingen gaat het zowel om nieuwbouw, en dus nieuwe vestigingen, als om uitbreidingen van bestaande vestigingen. Vanaf 2016 is er sprake van een daling van de voorraad als gevolg van meer onttrekkingen dan toevoegingen. In 2018 nemen zowel de onttrekkingen als de toevoegingen in omvang toe, maar blijft de voorraad per saldo afnemen. Schaalvergroting winkels Lange tijd is één van de drijvende krachten achter de toename in de vraag naar winkels - en de relatief geringe leegstand - de schaalvergroting in de detailhandel geweest. Het aantal vierkante meter per winkel is de afgelopen decennia fors toegenomen, van minder dan 50 vierkante meter per winkel in 1968 naar 300 vierkante meter in 2018, oftewel een verzesvoudiging in vijftig jaar tijd. Dit heeft voor een belangrijk deel te maken met de ketenvorming die in de detailhandel heeft plaatsgevonden. Pagina 8 van 11

9 Download figuur [17] Download data (xlsx) [18] Download data (ods) [19] Referenties Edwin Buitelaar, Niels Sorel, Femke Verwest, Frank van Dongen & Arjan Bregman (2013), Gebiedsontwikkelingen commerciële vastgoedmarkten [20], een institutionele analyse van het (over)aanbod van winkels en kantoren, PBL, ASRE. Frank van Dongen, Edwin Buitelaar en Marnix Breedijk (2013), Leegstand detailhandel herbezien [21], Real Estate Research Quarterly juni 2013 Relevante informatie Technische toelichting Pagina 9 van 11

10 Naam van het gegeven Voorraad en leegstand van winkelvloeroppervlak in de detailhandel Verantwoordelijk instituut PBL Berekeningswijze Om aandeel leegstaand winkelvloeroppervlak te berekenen is op winkelpand-niveau nagegaan of het pand voorafgaand aan of na afloop van eventuele leegstand, in gebruik was voor detailhandel of niet. Alleen voor detailhandel (en leegstand) wordt het verkoopvloeroppervlak geregistreerd. Basistabel Locatus verkooppuntenbestand Geografisch verdeling Verkooppunt -> gemeente Verschijningsfrequentie jaarlijks Achtergrondliteratuur Frank van Dongen, Edwin Buitelaar en Marnix Breedijk (2013), Leegstand detailhandel herbezien [21], Real Estate Research Quarterly juni 2013 Betrouwbaarheidscodering Integrale enquete. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2019). [22] (indicator 2151, versie 06, 19 april 2019 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] Pagina 10 van 11

11 [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] Pagina 11 van 11