Factsheet. Nieuwbouw kantoorruimte Nederland

Transcriptie

1 Factsheet Nieuwbouw kantoorruimte Nederland 2013

2 1 Nieuwbouw kantoren neemt verder af De bouw van nieuwe kantoren in Nederland is in 2013 sterk afgenomen. De matige economische ontwikkeling en vooruitzichten, verminderde financieringsmogelijkheden en de omvangrijke leegstand op de kantorenmarkt zijn daarvoor belangrijke oorzaken. De komende jaren zal de bouw van nieuwe kantoren naar verwachting op een laag niveau blijven. Veel gemeenten (en recentelijk ook de Provincie Utrecht )hebben een rem gezet op de ontwikkeling van nieuwe kantoorruimte en gebruikers overwegen vaker herontwikkeling en renovatie van bestaande gebouwen in plaats van nieuwbouw. Daar waar uitbreiding of veranderde eisen aan het kantoorgebruik niet ingevuld kunnen worden in bestaande bouw zal uiteraard nog wel vraag naar nieuwe kantoorruimte blijven bestaan. Daling nieuwbouw zet door In 2013 is in totaal circa m² kantoorruimte opgeleverd, 42% minder dan in Circa m² betreft eigenbouw. Voor de marktsector werd circa m² kantoorruimte opgeleverd. Naar verwachting wordt in 2014 circa m² kantoorruimte opgeleverd (waarvan m² eigenbouw). Dat is 16% minder dan in Oplevering nieuwbouw kantoorruimte in m² (x 1.000) eigenbouw markt Bouw marktsector daalt sterk In 2013 werd circa m² nieuwe kantoorruimte in aanbouw genomen (waarvan m² eigenbouw). Dat is 32% minder dan in Per 1 januari was in totaal iets meer dan m² kantoorruimte in aanbouw. Naar verwachting zal in 2014 circa m² kantoorruimte in aanbouw worden genomen. Dat is ongeveer hetzelfde niveau als in Deze nieuwbouw betreft vooral eigen bouw In aanbouw genomen kantoorruimte in m² (x 1.000) eigenbouw markt

3 2 Nieuwbouw kantoorruimte naar regio Regio Opgeleverd 2013 In aanbouw per Zuid-Holland Noord-Holland Zuid-Nederland Oost-Nederland Midden-Nederland Noord-Nederland Het grootste deel van de kantoorruimte die recent is opgeleverd en per nog in aanbouw is, bevindt zich in de provincie Zuid-Holland en dan vooral in Rotterdam en Den Haag. Zo is in Rotterdam vorig jaar het multifunctionele project De Rotterdam, met daarin onder meer m² kantoorruimte, opgeleverd. In Den Haag werd in 2013 circa m² in aanbouw genomen voor het Internationale Strafhof en m² voor de Hoge Raad. In Noord-Holland vindt het merendeel van de nieuwbouw plaats in Amsterdam (Zuidas) en Hoofddorp (Beukenhorst-Zuid). In Amsterdam was aan het begin van 2014 nog bijna m² in aanbouw. In Utrecht is nog circa m² kantoorruimte nog in aanbouw. Dat betreft hoofdzakelijk het nieuwe stadskantoor voor de gemeente Utrecht in het stationsgebied ( m²). In Noord-Nederland is in Groningen de nieuwbouw voor de gemeente in het Europapark opgeleverd ( m²). In Oost-Nederland werden onder meer de nieuwbouw voor Tennet in Arnhem ( m²) en de uitbreiding van de rechtbank in Zwolle ( m²) opgeleverd. In Zuid-Nederland werd onder meer in Venlo een nieuw stadskantoor in aanbouw genomen ( m²). In de spoorzone van Tilburg werd vorig jaar gestart met de bouw van een nieuw kantoor voor het UWV en de gemeente (7.500 m²) en in het Bossche Paleiskwartier voor Ricoh ( m²). Grootste nieuwbouwprojecten in 2013 opgeleverd of nog in aanbouw Project Plaats Metrage Status Nieuwbouw EPO Rijswijk Opgeleverd Stadskantoor Utrecht Utrecht In aanbouw De Rotterdam Rotterdam Opgeleverd 2013 Internationaal Strafhof Den Haag In aanbouw First Rotterdam Rotterdam In aanbouw Deloitte/AKD Amsterdam In aanbouw Piet Hein Buildings Amsterdam Opgeleverd 2013 Capgemini Utrecht Opgeleverd 2013 Tennet Arnhem Opgeleverd 2013 Fluor Hoofddorp In aanbouw

4 3 Nieuwbouw kantoorruimte type gebruiker Van de in 2013 opgeleverde kantoorruimte ( m²) en de per nog in aanbouw zijnde kantoorruimte ( m²), komt het merendeel voor rekening van (semi-)overheidsinstanties en de non-profitsector. In totaal gaat het om m² (ruim 40% van het totaal). De sectoren Bouw en Industrie zijn samen goed voor 23% (bijna m² kantoorruimte). De financiële, zakelijke- en overige commerciële dienstverlening nemen samen m² (20%) voor hun rekening. Het aandeel van de sector ICT en Telecom is met m² zeer bescheiden. Van de m² opgeleverde en in aanbouw zijnde kantoorruimte was per voor m² (9%) nog geen gebruiker gevonden. Bij m² kon de (eventuele) gebruiker (nog) niet worden vastgesteld. Gebruik in 2013 opgeleverde nieuwbouw en nog in aanbouw zijnde kantoren per (totaal m²) 9% 12% 5% 5% 3% 2% 22% 42% Semi-overheid en non-profit Bouw en industrie Zakelijke dienstverlening Onverhuurd Financieel-economische sector Ict en telecom Onbekend Overig commerciële sector Verwachtingen 2014 De bouw van nieuwe kantoorruimte blijft vooralsnog op een laag niveau. In 2014 wordt naar verwachting circa m² kantoorruimte opgeleverd (waarvan m² eigenbouw). Dat is 16% minder dan in Daarnaast zal circa m² kantoorruimte in aanbouw worden genomen. Dat is ongeveer hetzelfde niveau als in Deze nieuwbouw betreft vooral eigen bouw. Zo is begin 2014 gestart met de nieuwbouw van bijna m² voor het European Patent Office in Rijswijk. Marktontwikkelingen worden in 2014 slechts in beperkte omvang voorzien.

5 4 Over DO Research DO Research levert onafhankelijke analyses van alle typen vastgoed op zowel lokaal, regionaal als nationaal niveau. DO Research is gespecialiseerd in analyse van de markt voor commercieel vastgoed en ondersteunt vastgoedpartijen en professionals die zelf niet beschikken over een researchafdeling, maar wel behoefte hebben aan heldere en betrouwbare marktrapporten. De dienstverlening van DO Research richt zich onder meer op: Taxateurs Beleggers Gemeenten Projectontwikkelaars Makelaars en adviseurs Financiers DO Research betrekt informatie van diverse betrouwbare dataleveranciers en voert daarnaast ook zelf onderzoek uit. U kunt daardoor rekenen op complete en betrouwbare marktrapporten ter ondersteuning van uw adviezen of beslissingen. Wilt u een marktrapport bestellen of eerst een oriënterend gesprek? Neem dan contact op met DO Research via info@doresearch.nl of bel: