Verkenning Sociaal Demografische ontwikkelingen en Ruimte

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verkenning Sociaal Demografische ontwikkelingen en Ruimte"

Transcriptie

1 Verkenning Sociaal Demografische ontwikkelingen en Ruimte PBL Ruimteconferentie mei 2013 Bart van Bleek

2 Opbouw presentatie Aanluitend op presentatie Jan Ritsema van Eck 1. sociaal demografische ontwikkelingen op de lange termijn 2. ruimtelijke effecten van demografische ontwikkelingen 2 PBL - Ministerie IenM

3 Ruimtelijke effecten: Relatieschema Wonen Werken Mobiliteit Voorz. Bevolkingsgroei Huishoudensgroei Afname aantal kinderen -- onderwijs Krimp potentiele beroepsbevolking Vergrijzing Verkleuring Stijging sociaal-econ. status ++ aangepaste woningen + koop, - huur woonwerkverkeer _ eerst +, later - + langere afstanden + cult. recr. ++ zorg + etnische winkels etc. Gewicht soc.-demogr. factoren tov andere + 3 PBL - Ministerie IenM

4 Ruimtelijke effecten: Wonen Woningbehoefte gekoppeld aan huishoudens: behoefte blijft tot 2040 Bevolkingssamenstelling veranderd en daarmee de kwalitatieve woningbehoefte Op middellange termijn leidt vergrijzing tot afnemende verhuismobiliteit en stagnatie woningmarkt 4 PBL - Ministerie IenM

5 Ruimtelijke effecten: Werken Complexe en minder directe relatie demografie en werken Gevolgen voor ruimte meer bepaald door economische en technologische ontwikkelingen 5 PBL - Ministerie IenM

6 Ruimtelijke effecten: Voorzieningen Het bevolkingsvolume en samenstelling zijn van belang voor draagvlak van voorzieningen Andere ontwikkelingen zijn wellicht nog belangrijker Met name van belang: - vergrijzing > zorgvoorzieningen - (regionale) ontgroening < onderwijs- en sportvoorzieningen 6 PBL - Ministerie IenM

7 Ruimtelijke effecten: Mobiliteit Mobiliteit wordt deels bepaald door bevolkingsaantal en bevolkingssamenstelling > Ouderen worden steeds mobieler. > Recente afname populariteit van de auto onder jongeren. 7 PBL - Ministerie IenM

8 Beleidsdiscussie 1. Aanpassing RO-beleid en instrumentarium op het herstructureringsperspectief is noodzakelijk Nieuw verlies voor grondbedrijf Amsterdam AMSTERDAM - Het grondbedrijf van de gemeente Amsterdam moet een 'majeur' bedrag afschrijven. Dat zegt verantwoordelijk wethouder Maarten van Poelgeest (GroenLinks) donderdag in Het Financieele Dagblad. Problemen op de Nederlandse kantorenmarkt stapelen zich op Er lijkt vooralsnog geen eind te komen aan de problemen op de Nederlandse kantorenmarkt, die in 2012 opnieuw werd geconfronteerd met een sterk afnemende vraag en een flink oplopend aanbod van leegstaande en nog te verhuren kantoren. Dat blijkt uit cijfers van NVM Business op basis van gegevens die de makelaarsvereniging zelf verzamelt en bijhoudt. (Persbericht NVM, 20 februari 2013) 8 PBL - Ministerie IenM

9 Beleidsdiscussie 2. Adaptieve planning en flexibel ruimtegebruik is noodzakelijk vanwege onzekerheden t.a.v. kwantiteit én kwaliteit van toekomstige ruimtebehoeften 9 PBL - Ministerie IenM

10 Beleidsdiscussie 3. Sociale rechtvaardigheid kan (op)nieuw een politiek item worden als weerslag van vigerend ruimtelijk economisch beleid waarmee concentratie en ruimtelijke uitsortering wordt versterkt PvdA wil kwetsbare krimpgebieden ontzien Gepubliceerd: Di 05 feb PBL - Ministerie IenM

11 . einde..einde.. einde.. einde.. einde.. einde.. einde.. einde..einde..eindel

12 Conclusie 1: Omslag van groei naar herstructurering óók in groeigebieden! Nationaal tot 2040 groei met ca. 1,5 miljoen inwoners en ca. 1 miljoen huishoudens Groei huishoudens vrijwel uitsluitend huishoudens > 65 jaar! Oók in steden verdubbeling van oudste leeftijdsgroep Met name door niet-demografische ontwikkelingen is er nauwelijks nog behoefte aan bedrijventerreinen en kantoren Het draagvlak voor voorzieningen verandert Kwalitatieve veranderingen groter dan kwantitatieve!! 12 PBL - Ministerie IenM

13 Conclusie 2: De onzekerheden en regionale differentiatie t.a.v. groei & krimp zijn groot! zekere naast onzekere ontwikkelingen structurele naast tijdelijke ontwikkelingen 13 PBL - Ministerie IenM

14 Ad conclusie 1: Ontwikkeling geboortecohorten Structureel Tijdelijk / conjunctureel Zeker Onzeker geboortecohorten ( ) schuiven door de bevolkingspiramide heen 14 PBL - Ministerie IenM

15 Conclusie 3: Selectieve migratie beïnvloedt sociaal economische status op 3 schaalniveaus Nationaal: trek naar de Randstad Regionaal: trek naar de steden Lokaal: trek naar de binnensteden Bron: SCP, bewerking PBL 15 PBL - Ministerie IenM

Demografische ontwikkelingen : onzekerheid en regionale diversiteit

Demografische ontwikkelingen : onzekerheid en regionale diversiteit Demografische ontwikkelingen 2010-2040: onzekerheid en regionale diversiteit Jan Ritsema van Eck Frank van Dam Carola de Groot Andries de Jong PBL Ruimteconferentie 21 mei 2013 Opbouw presentatie 1) Vragen

Nadere informatie

BACK TO THE FUTURE. KpVV 2007: Parkeerbeleid op middellange termijn

BACK TO THE FUTURE. KpVV 2007: Parkeerbeleid op middellange termijn BACK TO THE FUTURE KpVV 2007: Parkeerbeleid op middellange termijn Hoe vangen we de parkeerproblemen van de toekomst op? KIM 2010: Krimp en Mobiliteit krimp en GROEI: wat betekent dat voor parkeren?: back

Nadere informatie

BIJLAGE A KENGETALLEN In deze bijlage geven we in overzichtelijke tabellen de kengetallen weer die gebruikt zijn ter bepaling van de effecten van het kantoren- en bedrijventerreinenprogramma voor de regio

Nadere informatie

Masterclass Krimp. Presentatie Angelique vanwingerden. 16 september 2011 Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland (KKNN)

Masterclass Krimp. Presentatie Angelique vanwingerden. 16 september 2011 Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland (KKNN) Masterclass Krimp Presentatie Angelique vanwingerden 16 september 2011 Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland (KKNN) Bevolkingsontwikkeling Bevolkingsontwikkeling in Noord-Drenthe 2000-2010 Bevolkingsontwikkeling

Nadere informatie

Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant actualisering 2011

Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant actualisering 2011 Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant actualisering 2011 ontwikkelingen van de (West-)Brabantse bevolking trends - prognoses - beleidseffecten --- Congres Regio West-Brabant 23 maart 2012

Nadere informatie

WLO 2015: Nederland in 2050 waar wonen en werken we? Jan Ritsema van Eck Joost van Gemeren Peter Zwaneveld Olav-Jan van Gerwen

WLO 2015: Nederland in 2050 waar wonen en werken we? Jan Ritsema van Eck Joost van Gemeren Peter Zwaneveld Olav-Jan van Gerwen WLO 2015: Nederland in 2050 waar wonen en werken we? Jan Ritsema van Eck Joost van Gemeren Peter Zwaneveld Olav-Jan van Gerwen (PBL) (CPB) (CPB) (PBL) Symposium Feiten, Feiten, Feiten 2016 Provincie Overijssel

Nadere informatie

BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF bevolkingsontwikkelingen en wonen met zorg en welzijn analyses - achtergronden - opgaven

BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF bevolkingsontwikkelingen en wonen met zorg en welzijn analyses - achtergronden - opgaven BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF bevolkingsontwikkelingen en wonen met zorg en welzijn --------------------- analyses - achtergronden - opgaven workshop Scheiden van Wonen en Zorg de Kievitshorst -

Nadere informatie

Brabant in demografisch perspectief

Brabant in demografisch perspectief Brabant in demografisch perspectief Actuele bevolkingsontwikkelingen, prognoses en provinciaal (ruimtelijk) beleid Provinciale Raad voor de Leefomgeving 4 november 2016 Niek Bargeman Senior adviseur bevolking

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst gemeenteraden. 25 januari 2011, Twello Gerard Sizoo

Informatiebijeenkomst gemeenteraden. 25 januari 2011, Twello Gerard Sizoo Informatiebijeenkomst gemeenteraden 25 januari 2011, Twello Gerard Sizoo Waarom aandacht voor demografie? Demografische prognoses naar beneden bijgesteld Actualisering regionaal woningbouwprogramma Vergrijzing

Nadere informatie

VVG Voorjaarscongres Demografie en de woningmarkt Dorien Manting, UVA/PBL

VVG Voorjaarscongres Demografie en de woningmarkt Dorien Manting, UVA/PBL VVG Voorjaarscongres 14 5 2019 Demografie en de woningmarkt Dorien Manting, UVA/PBL 3 Groei 0-34 huishoudens Groei 35-64 huishoudens 4 Vergrijzing: 65+ van 2010 naar 2040: van 1 op 7 naar 1 op 4 Verhoudingsgewijs:

Nadere informatie

vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht

vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht Stec Groep aan Gemeente Maastricht Desiree Uitzetter 18 november 2014 U vroeg ons: Actuele inzichten voor herijking stedelijke programmering Nieuwe regionale

Nadere informatie

Krimp in Fryslân. Inwonertal

Krimp in Fryslân. Inwonertal Krimp in Fryslân Bevolkingsdaling, lokaal en regionaal, is een vraagstuk van nu én de komende jaren. Hoewel pas over enkele decennia de bevolking van Fryslân als geheel niet meer zal groeien, is in sommige

Nadere informatie

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig?

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Presentatie voor de werkconferentie Het Vitale Noorden Martiniplaza, Groningen, 22 mei 2013 Prof.dr. Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse

Nadere informatie

BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF ontwikkelingen van de (West-)Brabantse bevolking trends prognoses beleidseffecten - opgaven

BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF ontwikkelingen van de (West-)Brabantse bevolking trends prognoses beleidseffecten - opgaven BRABANT IN DEMOGRAFISCH PERSPECTIEF ontwikkelingen van de (West-)Brabantse bevolking trends prognoses beleidseffecten - opgaven Regionale Collegebijeenkomst Regio West-Brabant 19 september 2012 Niek Bargeman

Nadere informatie

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig?

Het Noorden: Wat is er aan de hand? Wat is er nodig? Presentatie voor de werkconferentie Het Vitale Noorden Martiniplaza, Groningen, 22 mei 2013 Prof.dr. Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Ruimtelijke

Nadere informatie

De ladder voor duurzame verstedelijking

De ladder voor duurzame verstedelijking De ladder voor duurzame verstedelijking Jacqueline H.P. Vrolijk Adviseur ruimtelijk beleid en omgevingsjurist Inleiding seminar 10 maart 2015 Waarom de ladder? Andere tijden: Einde aan decennia van groei

Nadere informatie

Noord-Brabant in demografisch perspectief

Noord-Brabant in demografisch perspectief Noord-Brabant in demografisch perspectief over prognoses, trends en ontwikkelingen en de opgaven op het vlak van wonen met zorg en welzijn --- Inspiratiebijeenkomst Wonen met zorg en welzijn Futura / Provincie

Nadere informatie

Wordt wonen in Oisterwijk een luxe? Pro-Plein Wonen

Wordt wonen in Oisterwijk een luxe? Pro-Plein Wonen Wordt wonen in Oisterwijk een luxe? Pro-Plein Wonen Frenkel Beerens Adviseur wonen 7 maart 2018 Inhoud Woningmarkt (5 min) Woonvisie (10 min) Onderzoek locaties sociale huur (5 min) WONINGMARKT Economische

Nadere informatie

De Brabantse Agenda Wonen

De Brabantse Agenda Wonen De Brabantse Agenda Wonen Wat beweegt de woningmarkt in Brabant? ---- actuele ontwikkelingen en opgaven voor de regionale woningmarkt Brabant Vastgoed 2017 11 mei 2017 Niek Bargeman Senior adviseur bevolking

Nadere informatie

Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland

Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland Jan Dirk Gardenier 17 april 2015 Lokale verschillen in leefbaarheid veel gesloten platteland Economie is afhankelijk van ruimtelijke gebiedsontwikkeling en de

Nadere informatie

Voortgangsrapportage demografische ontwikkelingen

Voortgangsrapportage demografische ontwikkelingen Voortgangsrapportage demografische ontwikkelingen Inleiding In deze voortgangsrapportage staat een actualisatie van de demografische gegevens over inwoners en huishoudens. Ook zijn een aantal algemene

Nadere informatie

Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant. actualisering Brabantse Agenda Wonen

Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant. actualisering Brabantse Agenda Wonen Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant Hart van Brabant 28 augustus 2017 Niek Bargeman Senior adviseur bevolking en wonen Provincie Noord-Brabant actualisering 2017 ----- Brabantse Agenda

Nadere informatie

Werkconferentie Vastgoedmarkt Midden-Nederland. 21 juni 2012

Werkconferentie Vastgoedmarkt Midden-Nederland. 21 juni 2012 Werkconferentie Vastgoedmarkt Midden-Nederland 21 juni 2012 Luc Dietz dagvoorzitter Michaël Kortbeek Voorzitter KvK Midden-Nederland Het probleem Kantorenmarkt: leegstand, fors aanbod Bedrijventerreinen:

Nadere informatie

De ladder voor duurzame verstedelijking : introductie en achtergrond

De ladder voor duurzame verstedelijking : introductie en achtergrond De ladder voor duurzame verstedelijking : introductie en achtergrond Seminar BSP en Stibbe 30 juni 2015 Jacqueline H.P. Vrolijk DGRW-coördinator Omgevingswet en projectleider Ladder voor duurzame verstedelijking

Nadere informatie

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen

Nadere informatie

Investeren in Nederland

Investeren in Nederland Investeren in Nederland Taco van Hoek Amsterdam, 14 oktober 2015 1 Inleiding Investeren in Nederland Initiatief: Aedes, BNL, BZK, EIB Toekomstverkenning, geen voorspellingen Scenariostudie: 2010-2040 Kader

Nadere informatie

DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2010-2040 RUIMTELIJKE EFFECTEN EN REGIONALE DIVERSITEIT ACHTERGRONDSTUDIES

DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2010-2040 RUIMTELIJKE EFFECTEN EN REGIONALE DIVERSITEIT ACHTERGRONDSTUDIES DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2010-2040 RUIMTELIJKE EFFECTEN EN REGIONALE DIVERSITEIT ACHTERGRONDSTUDIES Demografische ontwikkelingen 2010-2040 Ruimtelijke effecten en regionale diversiteit Demografische

Nadere informatie

Is bevolkingskrimp een ramp of biedt het ook kansen?! Willy Doorn Burgemeester gemeente Landerd Mei 2010

Is bevolkingskrimp een ramp of biedt het ook kansen?! Willy Doorn Burgemeester gemeente Landerd Mei 2010 Is bevolkingskrimp een ramp of biedt het ook kansen?! Willy Doorn Burgemeester gemeente Landerd Mei 2010 Opbouw verhaal Wie ben ik Aanleiding onderzoek Pilotgemeente vergrijzing- en ontgroeningscan PON

Nadere informatie

Gebiedsontwikkeling: digitaal of integraal

Gebiedsontwikkeling: digitaal of integraal Gebiedsontwikkeling: digitaal of integraal Taco van Hoek Stibbe Congres Gebiedsontwikkeling Amsterdam, 19 mei 2016 1 Inhoud Drie vragen Wat komt er op ons af? Waar wil de consument wonen? Welke implicaties

Nadere informatie

Woningmarkt Zeeland: ontwikkelingen en beleidsconsequenties

Woningmarkt Zeeland: ontwikkelingen en beleidsconsequenties Woningmarkt Zeeland: ontwikkelingen en beleidsconsequenties Michiel Mulder Programmaleider Wonen & Projectanalyse EIB Masterclass Wethouders Middelburg, 9 juli 2014 1 Inhoud Drie vragen Wat zijn de recente

Nadere informatie

Woonwensen en Woningbehoefte. Kenneth Gopal Kathrin Becker

Woonwensen en Woningbehoefte. Kenneth Gopal Kathrin Becker 16086-ABF Woonwensen en Woningbehoefte Kenneth Gopal Kathrin Becker 16086-ABF Opbouw presentatie I. Waar komen we vandaan? Relevante ontwikkelingen in het recente verleden II. Waar gaan we naar toe? Blik

Nadere informatie

Onderzoeksflits. Planbureau voor de Leefomgeving De stad: magneet, roltrap en spons. IB Onderzoek, 22 mei Utrecht.

Onderzoeksflits. Planbureau voor de Leefomgeving De stad: magneet, roltrap en spons. IB Onderzoek, 22 mei Utrecht. Onderzoeksflits Planbureau voor de Leefomgeving De stad: magneet, roltrap en spons IB Onderzoek, 22 mei 2015 Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl

Nadere informatie

prognoses in tijden van crisis

prognoses in tijden van crisis prognoses in tijden van crisis over demografische veranderingen, flinke bouwopgaven en stagnerende woningbouw --- Bouwberaad West-Brabant 1 maart 2012 --- Niek Bargeman senior adviseur bevolking en wonen

Nadere informatie

Demografische krimp in. Noord-Nederland

Demografische krimp in. Noord-Nederland HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Algemene informatie Demografische krimp in In 2008 viert de Hanzehogeschool Groningen haar 210-jarig bestaan! Noord-Nederland Keuze uit meer dan 70 opleidingen; het grootste hbo-onderwijsaanbod

Nadere informatie

Procentuele ontwikkeling bevolking

Procentuele ontwikkeling bevolking Jongeren op de arbeidsmarkt: feiten en cijfers In deze publicatie leest u over relevante demografische ontwikkelingen met betrekking tot jongeren op de arbeidsmarkt. Hoe zal de (beroeps)bevolking zich

Nadere informatie

Waar sporten we in 2030? 10 maart 2016 Dag van de Sportaccommodaties

Waar sporten we in 2030? 10 maart 2016 Dag van de Sportaccommodaties Waar sporten we in 2030? 10 maart 2016 Dag van de Sportaccommodaties 1 Kennis- en Innovatieplatform voor buitensportvoorzieningen BSNC ontwikkelt vakinhoudelijke kennis over aanleg, onderhoud, beheer en

Nadere informatie

VERGRIJZING, verplaatsingsgedrag en mobiliteit

VERGRIJZING, verplaatsingsgedrag en mobiliteit PBL-notitie VERGRIJZING, verplaatsingsgedrag en mobiliteit Frank van Dam en Hans Hilbers PBL-publicatienummer: 1122 Juni 2013 Pagina 1 van 12 Vergrijzing, verplaatsingsgedrag en mobiliteit Tot aan het

Nadere informatie

Leegstand van kantoren, 1991-2013

Leegstand van kantoren, 1991-2013 Leegstand van kantoren, 1991-2013 Conclusie In Nederland is een overaanbod van kantoorvloeroppervlakte. Gemiddeld 16% van het kantoorvloeroppervlakte staat leeg in 2013. Dit percentage neemt nog steeds

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 31 322 Kinderopvang Nr. 274 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den

Nadere informatie

Levensloopbestendige wijk

Levensloopbestendige wijk Levensloopbestendige wijk Waar de woon- & zorgontwikkelingen met elkaar in verband worden gebracht Dag van stad en regio 2 december 2015 Even voorstellen Ludan Schmid XpertiseWonenZorg Vof tussen XpertiseWonen

Nadere informatie

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 11 december 2018

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 11 december 2018 Wonen in Súdwest-Fryslân Presentatie woningbehoefteonderzoek 11 december 2018 Vanavond Opening Toelichting op het woningbehoefteonderzoek Pauze Gesprek over wonen in Súdwest-Fryslân Afsluiting Einde: 21.30

Nadere informatie

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 10 december 2018

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 10 december 2018 Wonen in Súdwest-Fryslân Presentatie woningbehoefteonderzoek 10 december 2018 Vanavond Opening Toelichting op het woningbehoefteonderzoek Pauze Gesprek over wonen in Súdwest-Fryslân Afsluiting Einde: 21.30

Nadere informatie

Aan cijfers geen gebrek, maar waar is de balans? Algemene ledenvergadering Vereniging Onderdak Westvoorne 16 april 2014

Aan cijfers geen gebrek, maar waar is de balans? Algemene ledenvergadering Vereniging Onderdak Westvoorne 16 april 2014 Aan cijfers geen gebrek, maar waar is de balans? Algemene ledenvergadering Vereniging Onderdak Westvoorne 16 april 2014 Opbouw presentatie Wat is de stadsregio en wie zijn wij? Tijden veranderen Beleid

Nadere informatie

Economische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 7 e editie. Opzet en inhoud

Economische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 7 e editie. Opzet en inhoud 7 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud Deze factsheet is de zevende editie van de Economische Monitor en presenteert recente economische ontwikkelingen van als regio en de vier gemeenten.

Nadere informatie

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 29 november 2018

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 29 november 2018 Wonen in Súdwest-Fryslân Presentatie woningbehoefteonderzoek 29 november 2018 Vanavond Opening Toelichting op het woningbehoefteonderzoek Pauze Gesprek over wonen in Súdwest-Fryslân Afsluiting Einde: 21.30

Nadere informatie

Bijlage F Demografische ontwikkelingen

Bijlage F Demografische ontwikkelingen Bijlage F Demografische ontwikkelingen Inleiding Demografische ontwikkelingen kunnen nationaal worden beschouwd, maar om specifieke lokale ontwikkelingen te kunnen aangeven is het van belang ze op Puttens

Nadere informatie

Zeepbel of duurzaam herstel?

Zeepbel of duurzaam herstel? Zeepbel of duurzaam herstel? plus antwoorden op andere huizenmarktvragen, die u aan een econoom wilt stellen Marten van Garderen ING NL Economisch Bureau Hypothekencongres, 21 september 2017 De woningmarkt

Nadere informatie

Trends & Ontwikkelingen

Trends & Ontwikkelingen Trends & Ontwikkelingen in de Limburgse woningmarkt 23 januari Denktank Presentatie Suzanne Mestrom Kanttekening & totstandkoming Nooit volledig of actueel Ophalen en verbinden: deskstudie, interne & externe

Nadere informatie

verwacht aantal gereed te komen nieuwbouwwoningen (o.b.v. in aanbouw genomen woningen) *

verwacht aantal gereed te komen nieuwbouwwoningen (o.b.v. in aanbouw genomen woningen) * De provinciale stimuleringsmaatregelen voor de woningbouw en het perspectief van een krimpende bevolking op termijn Wat zijn de effecten van de kredietcrisis op de woningbouwproductie in Noord-Brabant?

Nadere informatie

Tussenbijeenkomst 7 juni 2017

Tussenbijeenkomst 7 juni 2017 Wolkom op TJEDMAR HIEM Toekomstbestendige dorpsvoorzieningen Tzummarum en Firdgum Tussenbijeenkomst 7 juni 2017 Programma 7 juni 2017 1 Welkom door voorzitter DB 2 Presentatie Partoer: feiten en cijfers,

Nadere informatie

Demografische evoluties: wat, wanneer en vooral waar? Ingrid Schockaert, Edwin Pelfrene, Edith Lodewijckx Statistiek Vlaanderen

Demografische evoluties: wat, wanneer en vooral waar? Ingrid Schockaert, Edwin Pelfrene, Edith Lodewijckx Statistiek Vlaanderen Demografische evoluties: wat, wanneer en vooral waar? Ingrid Schockaert, Edwin Pelfrene, Edith Lodewijckx Statistiek Vlaanderen De bevolking in Vlaanderen groeit, maar vergrijst nog sneller. Maar gebeurt

Nadere informatie

update kennisagenda krimp

update kennisagenda krimp update kennisagenda krimp update van de kennisagenda van het KKNN Waarom een update van de kennisagenda? Het KKNN is gebaseerd op drie pijlers, te weten: kennisnetwerk opzetten, kennis delen en kennis

Nadere informatie

Bevolkingsprognose Deventer 2015

Bevolkingsprognose Deventer 2015 Bevolkingsprognose Deventer 2015 Aantallen en samenstelling van bevolking en huishoudens Augustus 2015 augustus 2015 Uitgave : team Kennis en Verkenning Naam : John Stam Telefoonnummer : 0570 693298 Mail

Nadere informatie

Manifeste lokale woningbehoefte. Vraag zoekt locatie

Manifeste lokale woningbehoefte. Vraag zoekt locatie Manifeste lokale woningbehoefte Vraag zoekt locatie 10-3-2015 Inleiding In de gemeentelijke Visie op Wonen en Leefbaarheid (2012) is uitgesproken dat de gemeente in principe in alle kernen ruimte wil zoeken

Nadere informatie

Kwartaalbericht Woningmarkt

Kwartaalbericht Woningmarkt Woningmarktregio Parkstad In verschillende delen van ons land neemt de bevolkingsomvang af. Deze demografische krimp heeft grote gevolgen voor de woningmarkt. Parkstad Limburg is in ons land koploper op

Nadere informatie

Provincie Noord-Holland

Provincie Noord-Holland lijlêf POSTBUS 3007 2001 DA HAARLEM Gemeente Haarlem T.a.v. wethouder J. Langenacker Postbus 51 1 2003 PB HAARLEM Gedeputeerde Staten Uw contactpersoon mw. E. van Mourik BEL/RO Telefoonnummer 023-5145020

Nadere informatie

Verstedelijkingsopgave DELFT

Verstedelijkingsopgave DELFT Verstedelijkingsopgave DELFT Raadsbijeenkomst 21 februari Programma vandaag 19.00 20.00 Raimond de Prez, Toelichting op verstedelijkingsopgave door Henk Twisk, Een verdieping op een paar gebiedsopgaven

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-049 8 juli 2008 9.30 uur In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad Sterkste groei aan noordoostzijde Randstad Ook meer huishoudens in Noord-Brabant

Nadere informatie

People. Europa telt niet de meeste inwoners, maar heeft. wel de hoogste bevolkingsdichtheid van alle regio s

People. Europa telt niet de meeste inwoners, maar heeft. wel de hoogste bevolkingsdichtheid van alle regio s People Europa telt niet de meeste inwoners, maar heeft wel de hoogste bevolkingsdichtheid van alle regio s in de wereld. De gemiddelde Europeaan wordt steeds ouder en krijgt steeds minder kinderen. Veel

Nadere informatie

De ladder voor duurzame verstedelijking

De ladder voor duurzame verstedelijking De ladder voor duurzame verstedelijking Workshop vervolg structuurscan Nick De Graaf Rijkstrainee team Ladder voor duurzame verstedelijking 1 juli 2015 De ladder voor Duurzame Verstedelijking Artikel 3.1.6,

Nadere informatie

De grensoverschrijdende Regio Krachten in het Noorden. Alex Voordes AM bv Noordoost 13 mei 2011

De grensoverschrijdende Regio Krachten in het Noorden. Alex Voordes AM bv Noordoost 13 mei 2011 I De grensoverschrijdende Regio Krachten in het Noorden Alex Voordes AM bv Noordoost 13 mei 2011 Grensoverschrijdend of uitdagend? Grensoverschrijdend Wat was er eigenlijk grensoverschrijdend? Waar komen

Nadere informatie

Welkom! Fred Sieval. Workshop Ruimtelijke Ordening 21-11-2014 12:24. Informatie of wensen: willwestbroek@wsaudiovisueel.nl 1

Welkom! Fred Sieval. Workshop Ruimtelijke Ordening 21-11-2014 12:24. Informatie of wensen: willwestbroek@wsaudiovisueel.nl 1 Welkom! Workshop Ruimtelijke Ordening - Ouderenhuisvesting in Westland Fred Sieval Coördinator onderzoek en statistiek van de gemeente Westland Facts and Figures Problemen rond de zorg Westland in verandering

Nadere informatie

Bijlage 2 Inventarisatie trends

Bijlage 2 Inventarisatie trends Bijlage 2 Inventarisatie trends In de motie van de Raad wordt gevraagd de belangrijkste trends en de impact daarvan op de Utrechtse Heuvelrug te beschrijven. Hieronder wordt dit verder uitgewerkt. Trends

Nadere informatie

Beter leven voor minder mensen

Beter leven voor minder mensen 1 Beter leven voor minder mensen Om te kijken hoe de regio Eemsdelta zich ontwikkelt en te monitoren op het gebied van demografie, leefbaarheid, de woningmarkt en bijvoorbeeld woon-, zorg en andere voorzieningen

Nadere informatie

De grijze golf. Demografische ontwikkeling Drechtsteden tot Figuur 1 Bevolking Drechtsteden , totaal

De grijze golf. Demografische ontwikkeling Drechtsteden tot Figuur 1 Bevolking Drechtsteden , totaal De grijze golf Demografische ontwikkeling Drechtsteden tot 23 In deze factsheet rapporteren we over de uitkomsten van de bevolkings- en huishoudensprognose en de gevolgen ervan voor de Drechtsteden. De

Nadere informatie

De Brabantse woningmarkt

De Brabantse woningmarkt De Brabantse woningmarkt Futura 31 oktober 2011 Frits Oevering De Brabantse woningmarkt Agenda Vraag naar woningen Regionale variatie in Nederland Omvang vraag Koopkracht Macro Verstrekkingsvoorwaarden

Nadere informatie

Herijken Nota Grondbeleid en grondvoorraad Kollumerland c.a.

Herijken Nota Grondbeleid en grondvoorraad Kollumerland c.a. Aan de Raad Agendapunt: 9 Onderwerp: Herijken Nota Grondbeleid en grondvoorraad Kollumerland c.a. Kenmerk: Status: VROM - Ruimtelijke Ordening / GvdW Besluitvormend Kollum, 4 oktober 2011 Samenvatting

Nadere informatie

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 28 november 2018

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 28 november 2018 Wonen in Súdwest-Fryslân Presentatie woningbehoefteonderzoek 28 november 2018 Vanavond Opening Toelichting op het woningbehoefteonderzoek Pauze Gesprek over wonen in Súdwest-Fryslân Afsluiting Einde: 21.30

Nadere informatie

RUIMTELIJKE ORDENING planologisch kader

RUIMTELIJKE ORDENING planologisch kader Wie ben ik? RUIMTELIJKE ORDENING planologisch kader T&L Huub Hooiveld Eikelhof, 2017 Huub Hooiveld Strategisch adviseur gemeenten Apeldoorn en Meppel werkzaamheden: Trends, visievorming en strategie Hoofdlijnen

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-073 13 december 2012 9.30 uur Potentiële beroepsbevolking blijft straks op peil dankzij 65-plussers Geen langdurige krimp potentiële beroepsbevolking

Nadere informatie

Ladder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist

Ladder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist Ladder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist De Ladder voor duurzame verstedelijking is in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) geïntroduceerd en

Nadere informatie

Regiodeal. Ruimtelijke transformatie als hefboom voor verandering

Regiodeal. Ruimtelijke transformatie als hefboom voor verandering Regiodeal Ruimtelijke transformatie als hefboom voor verandering Fries-Groningse Regio Deal t.b.v. aanpak particuliere woningvoorraad in regio s die te maken hebben of krijgen met bevolkingsdaling. Ruimtelijke

Nadere informatie

Stand van de woningmarkt in Zuidoost-Brabant

Stand van de woningmarkt in Zuidoost-Brabant Stand van de woningmarkt in Zuidoost-Brabant Wat beweegt de woningmarkt in (Zuidoost-)Brabant? ---- actuele ontwikkelingen en opgaven voor de regionale woningmarkt Raadsledenbijeenkomst Metropoolregio

Nadere informatie

Kernprofiel Zuiddorpe

Kernprofiel Zuiddorpe Kernprofiel Zuiddorpe mei 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Demografie 1. Inwoneraantal 2. Migratie 3. Geboortes en sterftes 4. Huishoudens 5. Bevolkingsopbouw 6. Huishoudenssamenstelling 7. Prognoses

Nadere informatie

PFM PFM Wonen 2016

PFM PFM Wonen 2016 PFM 2016 PFM Wonen 2016 Actualisering PFM Wonen Oss Verkenning, raadspodium Oss, maart 2017 PFM 2016 Wat is PFM? Ontwikkelingen 2010-2016 Woonwensonderzoek 2015 Eerste contouren Pfm 2016 PFM 2016 Wat is

Nadere informatie

Armoede en Arbeidsmarkt

Armoede en Arbeidsmarkt 2 Armoede en Arbeidsmarkt Presentatie Masterclass 4: Armoede en arbeidsmarkt op het congres Overerfbare Armoede, Emmen, 25 september 2017 Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Arjen

Nadere informatie

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 27 november 2018

Wonen in Súdwest-Fryslân. Presentatie woningbehoefteonderzoek 27 november 2018 Wonen in Súdwest-Fryslân Presentatie woningbehoefteonderzoek 27 november 2018 Vanavond Opening Toelichting op het woningbehoefteonderzoek Pauze Gesprek over wonen in Súdwest-Fryslân Afsluiting Einde: 21.30

Nadere informatie

Noordoost-Brabant, Agri Food capital Regionale detailhandelsfoto Felix Wigman 19 februari 2014

Noordoost-Brabant, Agri Food capital Regionale detailhandelsfoto Felix Wigman 19 februari 2014 Noordoost-Brabant, Agri Food capital Regionale detailhandelsfoto Felix Wigman 19 februari 2014 204X00472 Opzet presentatie 1. Aanpak en resultaten regionale detailhandelsfoto 2. Algemene trends en ontwikkelingen

Nadere informatie

Vastgoedmarkt kraakt onder demografische druk

Vastgoedmarkt kraakt onder demografische druk Vastgoedmarkt kraakt onder demografische druk A uteur(s): Brounen, D. (auteur) Eichholtz, P.M.A. (auteur) Vastgoedmarkt kraakt onder demografische druk V erschenen in: ESB, 89e jaargang, nr. 4430, pagina

Nadere informatie

Doorwerking ladder voor duurzame verstedelijking

Doorwerking ladder voor duurzame verstedelijking Doorwerking ladder voor duurzame verstedelijking David Evers, Maaike Galle (PBL) 10 maart 2015, Amsterdam Bureau Stedelijke Planning en Stibbe: Toepassing Ladder voor duurzame verstedelijking: lessen uit

Nadere informatie

DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELING

DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELING Rapport DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELING 2014-2040 Gemeente Bergen 2014 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn 0229-282555 Rapportnummer 2015/concept Datum Januari 2015

Nadere informatie

Bevolkingsprognose van Amersfoort 2013-2030 Gemeente Amersfoort Marc van Acht en Ben van de Burgwal maart 2013

Bevolkingsprognose van Amersfoort 2013-2030 Gemeente Amersfoort Marc van Acht en Ben van de Burgwal maart 2013 Bevolkingsprognose van Amersfoort 213-23 Gemeente Amersfoort Marc van Acht en Ben van de Burgwal maart 213 In april verwacht Amersfoort haar 15.ste inwoner te mogen begroeten. Ondanks de recessie in de

Nadere informatie

Ladder voor duurzame verstedelijking & woonplannen Valkenswaard

Ladder voor duurzame verstedelijking & woonplannen Valkenswaard Ladder voor duurzame verstedelijking & woonplannen Valkenswaard Stec Groep aan gemeente Valkenswaard Desiree Uitzetter en Jan Paul Stouten 27 augustus 2015 Inhoud Woonplannen in Valkenswaard Korte uitleg

Nadere informatie

Bijlage 1: DE ANALYSE

Bijlage 1: DE ANALYSE Bijlage 1: DE ANALYSE ONTWIKKELING KWANTITATIEVE BEHOEFTE Om deze voor de U10-gemeenten te achterhalen zijn 2 landelijk erkende prognoses gebruikt: Primos en Pearl. Deze verschillen in methodiek, maar

Nadere informatie

: Ladder duurzame verstedelijking Händellaan Zwolle

: Ladder duurzame verstedelijking Händellaan Zwolle Advies : Ladder duurzame verstedelijking Händellaan Zwolle Datum : 11 april 2016 Opdrachtgever : Gemeente Zwolle Ter attentie van : Jolanda van den Berg Projectnummer : 212x01206 Opgesteld door i.a.a.

Nadere informatie

Programma. Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding. #wlo

Programma. Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding. #wlo Programma Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding #wlo Toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving (WLO) Demografische en macro-economische

Nadere informatie

Demografische krimp in Gelderland

Demografische krimp in Gelderland Demografische krimp in Gelderland Factsheet Opgesteld door Dirk Vreugdenhil Demografische krimp in Gelderland In de nabije toekomst zal het inwoneraantal en het aantal huishoudens in grote delen van Gelderland

Nadere informatie

De bevolkings- en woningbehoefteprognoses Noord-Brabant actualisering 2011: een samenvatting

De bevolkings- en woningbehoefteprognoses Noord-Brabant actualisering 2011: een samenvatting De bevolkings- en woningbehoefteprognoses Noord-Brabant actualisering 211: een samenvatting Onderzoek en Statistiek Gooitske Marsman Februari 212 In deze notitie staat een samenvatting van De bevolkingsprognose-

Nadere informatie

SVR PROJECTIES VAN DE BEVOLKING EN DE HUISHOUDENS VOOR VLAAMSE STEDEN EN GEMEENTEN

SVR PROJECTIES VAN DE BEVOLKING EN DE HUISHOUDENS VOOR VLAAMSE STEDEN EN GEMEENTEN SVR PROJECTIES VAN DE BEVOLKING EN DE HUISHOUDENS VOOR VLAAMSE STEDEN EN GEMEENTEN 2015-2030 Doel van de presentatie 1. Voorstellen van de eerste resultaten uit de bevolkingsprojecties voor Vlaamse steden

Nadere informatie

11. Huishoudensgroei per gemeente, 2008 2040 Huishoudensgroei per gemeente, 2008-2040 Minder dan -10% -10 tot -2,5% -2,5 tot 2,5% 2,5 tot 10% 10% of meer Minder dan -10% -10 tot -2,5% -2,5 tot 2,5% 2,5

Nadere informatie

Fricties tussen vraag en aanbod op de Nederlandse woningmarkt

Fricties tussen vraag en aanbod op de Nederlandse woningmarkt Fricties tussen vraag en aanbod op de Nederlandse woningmarkt Peter Boelhouwer 14-11-2018 Delft University of Technology Challenge the future Inhoud Demografische ontwikkelingen Waar en wat gaan we bouwen?

Nadere informatie

Wonen. Overwoekerd door rampspo of zich zettend in een nieuw

Wonen. Overwoekerd door rampspo of zich zettend in een nieuw Wonen. Overwoekerd door rampspo of zich zettend in een nieuw 1 Het goede nieuws: Dalende huizenprijzen maken wonen betaalbaar FoodValley groeimarkt, economische kernzone in Nederland, potenties lange termijn

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Waarom het Piramidemodel? Aanpak Voorbeeld Dronten Op de kaart zetten Tot slot

Inhoudsopgave. Waarom het Piramidemodel? Aanpak Voorbeeld Dronten Op de kaart zetten Tot slot Piramidemodel Conferentie Scheiden van wonen en zorg in een vergrijzende samenleving 12 juni 2012 TU Delft Roland Goetgeluk ABF Research Delft Eric Schellekens Advies 12035-WON Inhoudsopgave Waarom het

Nadere informatie

NO Brabant: leefbaarheid Ben van Essen Strateeg provincie Limburg

NO Brabant: leefbaarheid Ben van Essen Strateeg provincie Limburg NO Brabant: leefbaarheid 2020 Ben van Essen Strateeg provincie Limburg Dialoog-conferentie NO Brabant 4 april 2013 N.O. Brabant: grote potenties Sterke gemeenschappen Prettig wonen Innovatieve economische

Nadere informatie

Perspectief voor de markt van koopwoningen

Perspectief voor de markt van koopwoningen Perspectief voor de markt van koopwoningen Harry van der Heijden OTB Research Institute for the Built Environment / TU Delft Delft University of Technology Challenge the future Agenda Het oude verdienmodel

Nadere informatie

De invloed van vergrijzing op het winkellandschap. Visie

De invloed van vergrijzing op het winkellandschap. Visie De invloed van vergrijzing op het winkellandschap Visie 2016-2025 Inleiding Retail is complexer dan ooit. Onder invloed van demografische, economische en technologische ontwikkelingen wordt het retaillandschap

Nadere informatie

Naar een inclusieve regio

Naar een inclusieve regio Naar een inclusieve regio 1 Ontwikkeling werknemersbanen 2008-2017 (per kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal voorgaand jaar) 2 2 Dr. Arjen Edzes University of Groningen, Department of Economic Geography,

Nadere informatie

Wonen met Zorg in de anticipeerregio s

Wonen met Zorg in de anticipeerregio s Wonen met Zorg in de anticipeerregio s Inleiding In de komende decennia zal de bevolkingssamenstelling veranderen en zal het aandeel ouderen in de bevolking toenemen. Indien nu al bekend is hoeveel ouderen

Nadere informatie

De binnenstad verandert

De binnenstad verandert De binnenstad verandert Winkelfunctie onder druk Toerisme groeit De (winkel)voorzieningen staan in veel binnensteden onder druk. Winkelketens, maar ook maatschappelijke voorzieningen als de rechtbank,

Nadere informatie