Demografische krimp in. Noord-Nederland

Transcriptie

1 HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Algemene informatie Demografische krimp in In 2008 viert de Hanzehogeschool Groningen haar 210-jarig bestaan! Noord-Nederland Keuze uit meer dan 70 opleidingen; het grootste hbo-onderwijsaanbod in Noord-Nederland Een regionale of een landelijke 19 schools met 19 uitdaging? verschillende culturen met ieder een eigen sfeer studenten kiezen voor onze hogeschool Er werken professionals binnen de hogeschool Een groot Angelique internationaal van netwerk Wingerden voor stages en uitwisselingsprogramma s 11 december 2014

2 Wat is demografische krimp? Demografische krimp is de daling van het aantal inwoners in een dorp, stad of regio.

3 Oorzaken? Geboortes Koffers

4 ,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Geboortes Gemiddeld aantal geboren kinderen per vrouw

5 Koffers Redenen om weg te gaan? Voorbeelden: - Detroit - Venetië

6 Relatie werkgelegenheid en koffers? Werkgelegenheidsontwikkeling Bron: CBS

7 3 PBL De Nederlandse bevolking in beeld 2014 Opvallend: in het Noorden geeft de ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen en de bevolkingsontwikkeling een vrijwel identiek ruimtelijk beeld te zien

8 Koffers Herkomst HBO en WO studenten

9 Koffers

10 Roltrapmodel

11 Trends: ontgroening, vergrijzing Haartsen & Van Wissen 2012

12 Trends: vergrijzing, ontgroening (en in het Noorden ook daling arbeiders)

13 De cijfers I

14 De cijfers II Bevolkingsontwikkeling Drenthe Jongeren Beroepsbevolking Senioren Totaal leeftijden CBS bewerking door KKNN

15 De cijfers III Bevolkingsontwikkeling Groningen Jongeren Beroepsbevolking Senioren Totaal CBS bewerking door KKNN

16 Lokale uitwerking cijfers? Kan een heel ander beeld geven. Een voorbeeld: de Eemsdelta

17

18 Eemsdelta I

19 Eemsdelta II

20 Eemsdelta III

21 Eemsdelta IV

22 Eemsdelta V

23 Eemsdelta VI

24 Minder scholen nodig Minder gynaecologen nodig Gevolgen? Minder omzet winkels (ook door internet shopping) Minder sportverenigingen, minder F-jes Woningen minder goed verkoopbaar, prijsdaling, waardeverlies, langdurige leegstand, verkrotting, minder huizen nodig Andere voorzieningen nodig i.v.m. meer ouderen? Meer buurthulp?, Meer huisartsen?

25 Gevolgen I Van vijftien scholen naar zeven schoolgebouwen in Delfzijl Geplaatst: woensdag 3 december 2014 De gemeente Delfzijl gaat de ongeveer vijftien basisscholen in de gemeente onderbrengen in zeven grote gebouwen. Reden van het plan is de verwachte daling van leerlingen in de gemeente.

26 Gepubliceerd op 25 november 2014 Gevolgen II Sionsberg eind deze week failliet DOKKUM Met een schuldenlast van 40 miljoen euro wordt ziekenhuis de Sionsberg in Dokkum eind deze week failliet verklaard. Oorzaak? Het marktaandeel is te gering, de bevolkingsdichtheid te dun, en steeds meer patiënten kiezen voor andere ziekenhuizen.''

27 Gevolgen III a Bevolkingsontwikkeling Noord-Nederland per gemeente Totale Bevolking vs Leeftijdscategorie X-as totale groei/krimp, Y-as groei/krimp leeftijdscategorie

28 Gevolgen III b

29

30 Waarom denken we eigenlijk in groei?

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47 47 Noordelijke provincies

48 Waarom is aanvaarden van krimp zo moeilijk?

49 Associaties groei

50 Associaties krimp

51 Wie neemt het verlies v.d. krimp?

52 Systemen zijn gebaseerd op groei Alle structuren gebaseerd op groei. Bijv. gemeentefonds, minder inwoners = minder geld; terwijl soms meer kosten gemaakt worden. Duits voorbeeld riolering: maken van extra kosten door minder gebruik van riolering Vb schoonmoeder: auto Overvloed scholen, zwembaden, woningen, wie draagt kosten van leegstand, sloop?

53

54 Landelijk of regionaal probleem?

55 Een voorbeeld uit de recente geschiedenis Stadsvernieuwing-4 grote steden

56 Urbanisatie, suburbanisatie en re-urbanisatie Steden, bevolkingsontwikkeling Industrialisatie Daling industriële werkgelegenheid, slechte leefomgeving in steden, gezinsauto, wonen in het groen Stadsvernieuwing, steden aantrekkelijker, diensteneconomie

57 2014: A dam , R dam: en Den Haag: (CBS)

58 4 grote steden (tot 1970) Slechte leefomgeving, slechte woonkwaliteit Vanaf 1970 grootschalige stadsvernieuwing

59

60

61 4 grote steden: Grootschalige stadsvernieuwing Schaeffer 1980: interim-saldoregeling voor de 4 grote steden en Leiden, Rijk neemt het tekort op stadsvernieuwing voor haar rekening (schrapt soms wel plannen). Sinds 1985 wet op de stads- en dorpsvernieuwing, 1 miljard per jaar, in het begin nog steeds naar de 4 grote steden i.v.m. veel achterstallig onderhoud. Bijdrage niet alleen vanuit het Rijk maar ook uit het Gemeentefonds, oftewel alle gemeente betalen voor de problemen van de G4 en Leiden.later uitgebreid naar meer steden en zelfs dorpen. NB op dit moment krijgen 4 grote steden nog steeds vast bedrag uit Gemeentefonds voor herstructurering.

62

63

64

65 Landelijke of regionale uitdaging?

66 Een uitsmijter! Advies Team Midterm Review Bevolkingsdaling (commissie Krikke): In gebieden waar huishoudensdaling optreedt, is sprake van een cumulatieve problematiek voor wat betreft economische structuur, arbeidsmarkt, woningmarkt, leefbaarheid en geografische ligging. Huishoudenskrimp leidt tot een verstoring van het evenwicht op de woningmarkt, de onderkant van de particuliere woningmarkt is hierbij het meest kwetsbaar. Sloop is onvermijdelijk en dit kan worden opgepakt door een sloopfonds in te stellen.. Het Rijk en de provincies zouden hierin het voortouw moeten nemen. Bij de ontwikkeling en uitvoering van generiek beleid door de verschillende ministeries is aandacht voor de consequenties van dit beleid voor krimpgebieden niet vanzelfsprekend. Het TMR stelt voor een Rijksagenda Krimp op te stellen.

67

68 HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Algemene informatie In 2008 viert de Hanzehogeschool Groningen haar 210-jarig bestaan! Keuze uit meer dan 70 opleidingen; het grootste hbo-onderwijsaanbod in Noord-Nederland Contact 19 schools met 19 verschillende culturen met ieder een eigen sfeer studenten kiezen voor onze hogeschool Er werken professionals binnen de hogeschool Een groot internationaal netwerk voor stages en uitwisselingsprogramma s