Allochtone ouderen & zorgaanbod in Vlaanderen Naar een cultuurgevoelig zorgaanbod

Transcriptie

1 Allochtone ouderen & zorgaanbod in Vlaanderen Naar een cultuurgevoelig zorgaanbod Door: Marjolein Baetens, kwaliteitscoördinator Nele Van Schelvergem, personeelscoach en referentiepersoon dementie WZC Domino Uit Zorg voor allochtone ouderen, David Talhoen Inhoudstafel Inleiding Allochtone ouderen: what s in a name? Comprehensiefmodel van occupatie Verschillende stakeholders aan het woord Uitdagingen voor de toekomst 1

2 Korte kennismaking Marjolein Baetens Ergotherapeut Kwaliteitscoördinator voor Dominovzw Ervaring met allochtone ouderen in het WZC Nele Van Schelvergem Sociaal verpleegkundige Referentiepersoon dementie en personeelscoach voor Dominovzw Ervaring met allochtone ouderen in het WZC Verdeling in groepen naar expertise Allochtone ouderen: what s in a name? Uitgangspunt: kwaliteit van leven voor allochtone ouderen in de residentiële ouderenzorg Nood aan een zorgcircuit en zorgnetwerk Cijfermatig in Vlaanderen 2011: plussers, 4,7% daarvan waren allochtone ouderen Tegen 2020: plussers, dan zou 5,7% een migratieachtergrond hebben. Bron: studiedienst Vlaamse Regering /Edith Lodewijcks, 2007 Allochtone ouderen: what s in a name? Historisch Afkomst: 54% W-Europa, 17% Z-Europa, 9% N-Afrika en 7% Turkije 700 à 800 oudere nieuwkomers/jaar (gezinshereniging): voornamelijk uit Niet-West-Europees thuisland, hier inwonend bij zoon of dochter. Er is een duidelijke veroudering binnen de groep ouderen met migratieachtergrond, vooral de groep 80+ groeit snel. Bron: studiedienst Vlaamse Regering /Edith Lodewijcks,

3 Allochtone ouderen: what s in a name? Dé allochtone oudere bestaat niet Wel: verschillende perceptie veroudering Invloed van waarden, normen en de cultuur Belangrijke waarden en normen in veel Zuiderse culturen: Zorg voor familieleden Zorg voor de ouderen Allochtone ouderen: what s in a name? De stap naar formele zorg: niet evident! Wantrouwen Complexe administratie Beperkte taalkennis Beperkte kennis van het aanbod Nood aan cultuurgevoelige zorg, opgelet met overculturaliseren Geen vast recept / Vicieuze cirkel van wederzijdse onbekendheid 3

4 Vraagzijde Geen vraag?! Terugkeerdilemma en zorgdilemma Weerstand en vooroordelen Bespreking van zorgnoden en zorgaanbod te laat Ongekend (is dit ook voor ons?) en onoverzichtelijk Financiële en administratieve drempels Vraagechter wel aanwezig! Mensen worden ouder. Vroeg verschijnen van ouderdomsverschijnselen. Haalbaarheid van mantelzorg Aanbodzijde Geen aanbod?! Onbekende doelgroep Mythe: mantelzorg door de eigen kinderen Onbewust structurele en houdingsdrempels Aanbod echter wel aanwezig! In eerste instantie willen organisaties hulp bieden ongeacht Medewerkers met een migratieachtergrond kunnen drempel verlagen. Meeste WZC (zeker in steden) hebben een diversiteitsbeleid. Waarom verhoogde aandacht? Risico: Door de mazen van het net glippen Verloren lopen in een kluwen van zorgaanbod Dalende opvangmogelijkheden door de mantelzorg Doel: meer toegankelijk aanbod Verminderende weerstand Inspelend op de noden 4

5 Waarom verhoogde aandacht? Tweerichtingsverkeer Kennis zorg- en dienstverleningsaanbod Kennis van de oudere migrant Pijnpunt In contact komen met elkaar Vraag- en aanbodzijde Comprehensiefmodel van occupatie Het succesvol uitvoeren van betekenisvolle activiteiten drie kernaspecten:(1) de persoon, (2) de activiteit en (3) de omgeving (Van de Velde, 2012) Wat bij verstoring? Verschillende stakeholders Visie van verschillende stakeholders in het kader van samen zorgen voor: Winfried Huba, huisarts wijkgezondheidscentrum Gent Els De Ganck, diversiteitsmedewerkster OCMW Gent Hasibe, Turkse bewoonster WZC Domino Een ander perspectief: Selbi en Sheima, allochtone medewerkers WZC Domino Denkoefening 5

6 De allochtone medewerker Sheimaen Selbiwerken als zorgkundigen in WZC Domino. Met hen bespraken we volgende thema s: 1. Euthanasie 2. Wensen n.a.v. het overlijden van een allochtone bewoner 3. Repatriëring 4. Aandacht voor ouderen met een allochtone achtergrond in het WZC De diversiteitsmedewerkster 1. Voorstelling functie 2. Problemen met het huidige zorgaanbod 3. Afstemmen van vraag en aanbod 4. Zijn we dat echt zo verschillend? 5. Uitdagingen voor de toekomst De huisdokter 1. Voorstelling functie 2. In contact met de patiënt 3. Problemen in het zorgaanbod 4. Uitdagingen voor de toekomst 6

7 De bewoner in het WZC 1. Noden van de bewoner 2. Ervaren van kwaliteit van leven 3. Rol van de ergotherapeut 4. Uitdagingen voor de toekomst Enkele mooie initiatieven Koning Boudewijnstichting Initiatieven tot kennismaking met zorg Verlagen drempels Reeds van voor opname al dichter bij elkaar komen Bijvoorbeeld Oudere allochtonen, senioren van bij ons Hoe kan ik u helpen beeldwijzer thuiszorg Besluit Een goede interculturele zorg binnen het WZC: houdt rekening met de zorgontvanger en zijn context beschouwt diversiteit als een realiteit en normaal gegeven heeft aandacht voor migratiespecifieke invloeden en vragen m.a.w. vraagt een bewuste keuze en een engagement. 7

8 De praktijk binnen WZC Domino en Tempelhof toont echter ook dat het verschil veel kleiner is dan de gelijkenissen. Samen naar een zorg op maat voor elke oudere persoon! Vragen? bronnen Zie bijlage 8