Bijen en fauna-akkers. Wim Veraghtert & Jens d Haeseleer Natuurpunt Studie

Transcriptie

1 Bijen en fauna-akkers Wim Veraghtert & Jens d Haeseleer Natuurpunt Studie

2 Bijen en fauna-akkers Wilde bijen, een korte inleiding Het fauna-akkerproject met RL De Voorkempen: onderzoeksvragen en resultaten Enkele bijen in de kijker Conclusie

3 Wilde bijen ± 375 soorten Zeer diverse levenswijzen sociaal solitair parasiet

4 Happy single Het overgrote deel van de wilde bijen maakt een eigen nest en leeft alleen. 1 vrouwtje staat in voor de nestbouw en voedselvoorziening

5 Variatie in nestplaatskeuze

6 Variatie in voedselkeuze Andoornbij Wormkruidbij Lange tong of korte tong?

7 Verschillen in mobiliteit Grijze zandbij op wilg

8 Verschillen in mobiliteit Maskerbij op braam

9 Bijen als bestuivers Ecosysteemdienst bestuiving: economische waarde 22 miljard EUR in Europa 84% van de 264 landbouwgewassen in Europa afhankelijk van insectenbestuiving 70% van de planten

10 Achteruitgang bijen Zowel voor de honingbij als de wilde bijen! Sterfte in honingbijenvolkeren NL: 56% wilde bijensoorten bedreigd Redenen: Intensief landgebruik & monoculturen Gebruik van pesticiden Klimaatverandering (voor de honingbij:) parasieten

11

12 Vermesting

13 Fauna-akkers & bijen Doelstelling van het project - Onderzoek naar verschillen in aantrekkelijkheid van verschillende bloemenmengsels voor bestuivende insecten en natuurlijke plaagbestrijders - Impact van landschapselementen op de aantrekkelijkheid van bloemenmengsels - Verschillende doelgroepen (jagers, landbouwers, natuurverenigingen, ) samenbrengen rond het thema biodiversiteit in akkerranden.

14 7 locaties in de provincie

15 Verschillende types van bloemenmengsels Landbouwmengsel Gras- en kruidenmengsel Klavermengsel met o.a. Zonnebloem, Haver, Phacelia, Boekweit, Gele mosterd, Bernagie, Vlas, Dille met o.a. Rood zwenkgras, Duizendblad, wilde cichorei, rolklaver met o.a. Rode en witte klaver, luzerne, rolklaver

16 Belang van diversiteit aan planten

17 Onderzoeksopzet Opstelling kleurvallen 3 meter 65 centimeter areaal over periode 5 jaar: 236,5 ha

18 Onderzoeksopzet Transect-tellingen 2 meter 2 meter 3 meter 65 centimeter areaal over periode 5 jaar: 236,5 ha

19 Onderzoeksopzet Samenwerking met jagers voor monitoring! Ook veel andere groepen bemonsterd => determinatie door KAVE Interpretatie/rapportage resultaten door Natuurpunt Studie en student van Hogeschool areaal over periode Thomas 5 jaar: 236,5 ha More

20 Bijen determineren

21 Doelgroepen betrekken Workshop monitoring bijen met geïnteresseerde jagers en landbouwers (22/06/2013) areaal over periode 5 jaar: 236,5 ha

22 Aantal individuen Abundantie bestuivers & bloemenmengsels 30 Vergelijking attractiviteit bijen tussen verschillende mengsels - abundantie Braak GKM KLM LBM Bloemenmengsels

23 Aantal soorten Soortenrijkdom bestuivers & bloemenmengsels 8 Aantal soorten bijen in verschillende bloemenmengsels Braak GKM KLM LBM Bloemenmengsel

24 Aantal individuen Impact landschapselementen op aantallen bijen 70 Vergelijking attractiviteit bijen tussen verschillende locatiesabundantie Kontich Malle Cauwberg Zoerselbos Prinsenpark D Locaties

25 Leerpunten Veel bijen vliegen vroeg in het jaar, terwijl fauna-akkers veel zomerbloeiers bevatten. Mogelijkheden tot aanpassen mengsels. Gelopen transecten waren kort (10m langer zou beter zijn).

26 Pluimvoetbij Foto : Maarten Jacobs Foto : Diane Appels

27 Akkerhommel

28 Geelgerande tubebij Foto : Luc Gasthuys Foto : Paul Wouters

29 Grote bladsnijder

30 Gewone slobkousbij

31 Grasbij

32 Conclusies Over het algemeen: lage aantallen bijen gevonden in de fauna-akkers Akkerranden kunnen bijdragen aan rijkere biodiversiteit in agrarisch landschap. Problemen van bestuivers zijn structureel van aard: landschapskwaliteit, milieukwaliteit, pesticiden, etc.: structurele oplossingen nodig!