Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld,"

Transcriptie

1 Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld,

2 Wat kan een imker doen?? Luisteren naar de argumenten en motieven van anderen. Voorlichting geven. Netwerken. Samenwerken met andere groenorganisaties. Politieke beïnvloeding. (Groen Links!!!) Lobbyen.

3 Waarom moeten er meer bloemen komen??

4 Beinvloeden groen bezitters. Argumenten zijn belangrijk.

5 Mogelijkheden Achtergronden bijen en biodiversiteit Voorbeelden bijen, insectenvriendelijk landschapsbeheer Bermen en graslanden Bloemrijke ruigten Akkerranden en bloemakkers Houtige begroeiingen en zomen Wat kunnen burgers en grondbezitters doen voor biodiversiteit en bijen Tuinen Boerenerven en tuinen op het platteland Bedrijventerreinen Zelfbeheer kleinschallige groene elementen in de openbare ruimte

6 Wat is het belang van bloemen? Een oorzaak achteruitgang vitaliteit bijen is gebrek aan gevarieerd voedsel? Stuifmeel. Maar dit geld voor veel meer dieren: Solitaire bijen. Vlinders. Vogels. Vliegen. BIODIVERSITEIT!!! Nederland wordt mooier. Economische afwegingen. Beinvloed maaibeleid. Zijn er meer motieven te bedenken????

7 Veel gevarieerd stuifmeel nodig 7

8 Wat voor de mens geldt Betere voeding Hygiëne 8

9 Waarom is stuifmeel belangrijk? Bijenvolk heeft in jaar 35 kg gevarieerd stuifmeel nodig. Stuifmeel = eiwitten = opbouw van het lichaam / voer voor larven. DUS!!! Continu aanbod van gevarieerd stuifmeel is noodzakelijk, want: Geen gevarieerd eten = slechte verzorging van broed, slechte jonge bijen, slechte winterbijen. 9

10 Voor solitaire bijen van levensbelang. Zijn voor 100% afhankelijk van stuifmeel!!!!!!

11 Wat is het belang van bijen? Niet alleen honingbijen!!!!!!!!

12 zaad voor de vogels en de mensen Conclusie Zonder bestuiving geen zaden

13 Bestuiving door bijen. Zonder bestuiving geen fruit

14 Economisch belang: 76% van alle gewassen: bestuivende insecten 15% door honingbijen bestoven 35% van het volume van het voedsel is afhankelijk van bestuivende insecten (waaronder bijen) 10% van de voedselgewassen in de wereld is afhankelijk van bestuivers, 153 miljard. In Nederland 3,4 miljard. Pluimvee 1,3 miljard. 14

15 Bijen dragen in Nederland voor 3,4 miljard bij aan: Land- en tuinbouwbouwgewassen Fruit: * appel en peer * bessen * framboos * aardbei Kassen: paprika, courgette, augurk, meloen Zaadteelt: prei, kool, andijvie, witlof, enz. 15

16 Bestuivende insecten Bestuivende insecten Hommels (10 soorten) Honingbij (sociaal) Solitaire bijen (330 soorten)

17 Stuifmeel zorgt voor bestuiving. 17

18 Alles draait om stuifmeel en nestgelenheid: slobkousbij is voor 100% van grote wederik afhankelijk; rietsigaar maskerbij voor zijn nestgelegenheid 100% van rietsigaar.

19 Boerenwormkruid is een drachtplant voor honingbijen, maar wordt ook door wilde bijen bezocht

20 Wormkruidbij vliegt op composieten o.m. op boerenwormkruid. Dus na de bloei maaien

21 Paardenbloem is voor veel bijen belangrijk: een zeer algemene plant met grote betekenis

22 Heggenwikke met hommel: de meeste bloemplanten zijn voor bijen van belang

23

24 Solitaire bijen de klokjesdikpoot op Campanula (grasklokje) 24

25 Ook nestgelegenheid: metsel bijen 25

26 Heriades en Colletesnestje 26

27 Hommels zijn aaibaar.

28 Leegstand in hotels We propageren nestgelegenheid voor solitaire bijen. Maar vergeten dat dit alleen lukt als er bloemen zijn. Dus: hotels en bloemen koppelen.

29 29

30

31 Educatie!!!!!!

32

33 Voorbeelden!

34 Wie heeft gemeente benaderd???

35 Steden. Den Bosch >>> 1200 m2. Utrecht >>> 4000 m2. Breda >>> 2400 m2. Totaal 2013 >>> m2.

36 Sleutelwoord is SAMENWERKING.

37 merk namen voor biotoopverbetering. Food4Bees. Bijenlint. Biodivercity Breda wijkdeals. Enz

38 overwegingen: Het gaat over bijen..maar er zijn nhoog veel andere dieren. Kies een merk naam / motto waar iedereen zich in kan vinden. Sluit een compromis!!!!!

39 Nog een voorbeeld. Den Bosch. Bewoners van Engelen wonen in een natuurlijke omgeving. Ze hebben dus in hun straat geen groen nodig. O nee???!!

40 Burgers nemen zelf initiatief. eten voor solitaire / metselbijen 40

41 41

42 De tijd is er rijp voor: Inspiratie Doelgroep: In natuur geïnteresseerde leek

43

44 de wethouder. 1 november 2013

45 Voorbeeld: Prikkeldraad voor efficiënt landgebruik 45

46 Maar ook het bos wil bescherming 46

47 Folder Vlinderstichting 47

48 Stadsimkeren!!! Is een hype.. Heeft veel politieke en maatschappelijke belangstelling. Organisaties willen bijen op / bij hun gebouw. Maaarrrr dan ook planten / bloemen!!!!!

49 Rotterdam.

50 Imkeren binnen de bebouwde kom Melbourne

51 Breda.

52 Ook Breda.

53 Helpen al deze inspanningen? Monitoring wilde bijen??? Voorbeeld: Osmiakastjes in wijken bij burgers die observeren en noteren Toekomst: cursussen wilde bijen determineren en investeren naar het voorbeeld van de vlinderroutes. Uitslagen geven veel argumenten om door te gaan met aanplant bloemen / struiken / bomen.

54 Discussie: Wie heeft er voorbeelden. Suggesties. Belemmeringen. Enz.

Imkervereniging de korenbloem. Bart Bakker Jan Breembroek

Imkervereniging de korenbloem. Bart Bakker Jan Breembroek Wees erbij! Imkervereniging de korenbloem Bart Bakker Jan Breembroek 1 Imkervereniging de korenbloem Gemeente Renkum plus stukje Betuwe 50 leden 102 jaar oud Bestuur: Bart Bakker Jan-Joris van Kampen Jan

Nadere informatie

De Bij hoort erbij. 10 juni 2015 Probus 1 Maastricht Guus Gerards

De Bij hoort erbij. 10 juni 2015 Probus 1 Maastricht Guus Gerards . 10 juni 2015 Probus 1 Maastricht Guus Gerards Wat heb ik met bijen. Als klein jongetje al met mieren en bijen bezig. Grote tuin met fruitbomen Kortom, de natuur en het behoud ervan is mij lief Einstein

Nadere informatie

Bestuiving = instandhouding van soorten

Bestuiving = instandhouding van soorten Bestuivers vandaag? Bestuiving = instandhouding van soorten MiNa Raad Wuustwezel 17.06.2013 2 Bestuiving van de natuurlijke flora DIENT DE VOORTPLANTING Bestuiving van cultuurgewassen DIENT (o.a.) DE PRODUCTIE

Nadere informatie

Bijen en volkstuinen

Bijen en volkstuinen Bijen en volkstuinen Hoe maken we volkstuinen bijenvriendelijk Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster Voor meer informatie Voor planten voor bijen, vlinders en andere bloembezoekers www.drachtplanten.nl

Nadere informatie

Bijen en Landschapsbeheer

Bijen en Landschapsbeheer Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl

Nadere informatie

Tweede West-Vlaamsebijensymposium. Naar een bijenvriendelijk landschap

Tweede West-Vlaamsebijensymposium. Naar een bijenvriendelijk landschap Tweede West-Vlaamsebijensymposium Naar een bijenvriendelijk landschap Knokke 22 oktober 2011 Arie Koster Nederlandse Bijenhoudersverening http://www.bijenhouders.nl www.bijenhelpdesk.nl Inhoud presentatie

Nadere informatie

Over bijen als bestuivers en het voortbestaan van soorten

Over bijen als bestuivers en het voortbestaan van soorten NBV-lezing Biodiversiteit. Over bijen als bestuivers en het voortbestaan van soorten Inleiding. Deze lezing is ontwikkeld om hen die niet zo vaardig zijn in het maken van (Power Point)- presentaties toch

Nadere informatie

Bijen en biodiversiteit in tuinen

Bijen en biodiversiteit in tuinen Bijen en biodiversiteit in tuinen Hoe maken we natuurvriendelijke tuinen die ook geschikt zijn voor bijen Arie Koster Voor voorbeelden van bijenvriendelijke milieus, bijenhotels en een bijenkalender zie:

Nadere informatie

Een bij hoort er bij in Nijmegen. Initiatiefvoorstel aan de Raad om bijensterfte tegen te gaan.

Een bij hoort er bij in Nijmegen. Initiatiefvoorstel aan de Raad om bijensterfte tegen te gaan. Een bij hoort er bij in Nijmegen Initiatiefvoorstel aan de Raad om bijensterfte tegen te gaan. Ingediend door: Pepijn Boekhorst, GroenLinks Tobias van Elferen, D66 Bij het schrijven van dit initiatiefvoorstel

Nadere informatie

Suggesties voor drachtverbetering in de omgeving van Steenwijkerwold

Suggesties voor drachtverbetering in de omgeving van Steenwijkerwold Suggesties voor drachtverbetering in de omgeving van Steenwijkerwold Arie Koster De lezing geeft enkele suggesties voor de toepassing van drachtplanten voor een uitvoerig overzicht wordt verwezen naar

Nadere informatie

Bijen en hun leefomgeving. Lezing door Arie Koster d.d

Bijen en hun leefomgeving. Lezing door Arie Koster d.d Bijen en hun leefomgeving Lezing door Arie Koster d.d. 14-11-2013 Inhoud presentatie - Wat zijn bijen - Indeling bijen - Herkenning wilde bijen - Wilde bijen in stedelijk gebied - Groenbeheer voor bijen

Nadere informatie

Samenwerken aan een rijke flora. Bijen zijn NIET hot!!!!!! Bijen zijn van levensbelang!!!!!

Samenwerken aan een rijke flora. Bijen zijn NIET hot!!!!!! Bijen zijn van levensbelang!!!!! Samenwerken aan een rijke flora. Bijen zijn NIET hot!!!!!! Bijen zijn van levensbelang!!!!! Aat Rietveld. Ambassadeur groen van de Nederlandse Bijenhoudersvereniging. En nog zo wat z(t)aken. Voorzitter

Nadere informatie

Geen bijzaak. Initiatiefnota beperken bijensterfte in Noord-Holland

Geen bijzaak. Initiatiefnota beperken bijensterfte in Noord-Holland Geen bijzaak Initiatiefnota beperken bijensterfte in Noord-Holland Fractie Partij voor de Dieren in de provincie Noord-Holland 21 november 2011 Inhoudsopgave Samenvatting 1. De provincie moet de bij redden,

Nadere informatie

Den Haag Bij voorbeeld. Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen

Den Haag Bij voorbeeld. Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen Den Haag Bij voorbeeld Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen Inleiding Bijensterfte neemt wereldwijd en in Nederland alarmerend toe. Door het grootschalige gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen

Nadere informatie

Bijen en biodiversiteit

Bijen en biodiversiteit Bijen en biodiversiteit Hoe maken we stad en landschap bijenvriendelijk Een selectie van de mogelijkheden Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor bijen en andere bloembezoekende insecten

Nadere informatie

Imidacloprid en bijensterfte?

Imidacloprid en bijensterfte? Imidacloprid en bijensterfte? Tjeerd Blacquière, Adindah Visser bijen@wur, Plant Research International, WUR, Wageningen Bijensterfte & Bestuivingscrisis Rol en neergang bestuivers Gevolgen wereld Nederland

Nadere informatie

Beneluxseminarie, workshop bestuivers 08/11/2011 Jens D Haeseleer. Beneluxseminarie Educatie over Biodiversiteit via Voeding. Workshop Bestuivers

Beneluxseminarie, workshop bestuivers 08/11/2011 Jens D Haeseleer. Beneluxseminarie Educatie over Biodiversiteit via Voeding. Workshop Bestuivers Beneluxseminarie, workshop bestuivers 08/11/2011 Jens D Haeseleer Beneluxseminarie Educatie over Biodiversiteit via Voeding Workshop Bestuivers Inhoud Bestuiving Bestuivers Belang van bestuiving voor voedselvoorziening

Nadere informatie

Inrichting en beheer van groen voor insecten in het bijzonder wilde bijen

Inrichting en beheer van groen voor insecten in het bijzonder wilde bijen Inrichting en beheer van groen voor insecten in het bijzonder wilde bijen Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Een selectie van de mogelijkheden Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer

Nadere informatie

Sonne Copijn, Bee Foundation

Sonne Copijn, Bee Foundation Sonne Copijn, Bee Foundation Waarom deze cursus? Het doel is: 1. Te kijken door de ogen van de bijen. 2. Het vergroten van het aantal bijvriendelijke tuinen 3. Een netwerk op te bouwen om van elkaar te

Nadere informatie

Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN. De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht maart Drachtplanten - Bijenplanten

Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN. De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht maart Drachtplanten - Bijenplanten Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht 11-12 maart 2017 Drachtplanten - Bijenplanten planten voor bijen, vlinders en andere bloembezoekers Deze

Nadere informatie

Wilde bijen in de betuwe

Wilde bijen in de betuwe Wilde bijen in de betuwe Arie Koster Wellantcollege Houten Lector Bijenbeheer en bijenvriendelijke tuinen Wellantcollege laat de bijen zoemen www.denederlandsebijen.nl Arie Koster Welke factoren bepalen

Nadere informatie

Bijen en biodiversiteit

Bijen en biodiversiteit Bijen en biodiversiteit Hoe maken we stad en landschap bijenvriendelijk Een selectie van de mogelijkheden Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor bijen en andere bloembezoekende insecten

Nadere informatie

initiatiefvoorstel (art. 35 rvo)

initiatiefvoorstel (art. 35 rvo) initiatiefvoorstel (art. 35 rvo) aan de raad van de gemeente lingewaard datum : 19 augustus 2013 steller(s) : Lianne Duiven onderwerp : Bevordering van biodiversiteit om bijensterfte tegen te gaan Een

Nadere informatie

Raadsleden Pepijn Boekhorst (GroenLinks) en Tobias van Elferen (D66)

Raadsleden Pepijn Boekhorst (GroenLinks) en Tobias van Elferen (D66) Toelichting over de behandeling van: DEBATSTUK Initiatiefvoorstel Een bij hoort er bij in Nijmegen Van: Doel: Toelichting: Raadsleden Pepijn Boekhorst (GroenLinks) en Tobias van Elferen (D66) Besluiten

Nadere informatie

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid mevrouw M.J.E. de Groot. sv RIS Regnr. DSB/ Den Haag, 15 februari 2011

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid mevrouw M.J.E. de Groot. sv RIS Regnr. DSB/ Den Haag, 15 februari 2011 Gemeente Den Haag BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid mevrouw M.J.E. de Groot sv 2011.031 RIS 178468 Regnr. DSB/2011.58 Den Haag, 15 februari 2011 Inzake: Bijen en bestuivende insecten

Nadere informatie

Bijen en fauna-akkers. Wim Veraghtert & Jens d Haeseleer Natuurpunt Studie

Bijen en fauna-akkers. Wim Veraghtert & Jens d Haeseleer Natuurpunt Studie Bijen en fauna-akkers Wim Veraghtert & Jens d Haeseleer Natuurpunt Studie Bijen en fauna-akkers Wilde bijen, een korte inleiding Het fauna-akkerproject met RL De Voorkempen: onderzoeksvragen en resultaten

Nadere informatie

Milieu Ingekomen stuk Dibh (PA 12 december 2012) Klimaat & Groen & Wonen. Datum uw brief

Milieu Ingekomen stuk Dibh (PA 12 december 2012) Klimaat & Groen & Wonen. Datum uw brief Milieu Ingekomen stuk Dibh (PA 12 december 2012) Klimaat & Groen & Wonen Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 95 81 E-mail gemeente@ nijmegen.nl

Nadere informatie

Voordracht aan Provinciale Staten. Van Partij voor de Dieren GEWIJZIGD. Juni 2012

Voordracht aan Provinciale Staten. Van Partij voor de Dieren GEWIJZIGD. Juni 2012 GEWIJZIGD Voordracht aan Provinciale Staten Van Partij voor de Dieren Vergadering Juni 2012 Nummer 6468 Onderwerp Geen bijzaak, initiatiefnota Partij voor de Dieren over beperken bijensterfte in Zuid-Holland

Nadere informatie

Groen Kapitaal. Bevorderende maatregelen voor wilde bijen. Jeroen Scheper

Groen Kapitaal. Bevorderende maatregelen voor wilde bijen. Jeroen Scheper Groen Kapitaal Bevorderende maatregelen voor wilde bijen Jeroen Scheper 3 In Europa ~ 2000 wilde bijensoorten 275 264 357 376 548 913 580 647 1043 Theo Peeters Bloembezoek - Bijen zijn geheel afhankelijk

Nadere informatie

Anne Pieter Nicolai (0511) Z /S

Anne Pieter Nicolai (0511) Z /S Raadsvoorstel Vergadering Agendapunt Status Programma Portefeuillehouder Behandelend ambt. Email Telefoonnummer Zaak / Stuknummer : 23 januari 2014 11 Opiniërend (3) Infrastructuur mw H. Rijpstra Anne

Nadere informatie

2 e West-Vlaams Bijensymposium 22/10/2011 Jens D Haeseleer. Vlaanderen, bij-zonder landschap?

2 e West-Vlaams Bijensymposium 22/10/2011 Jens D Haeseleer. Vlaanderen, bij-zonder landschap? 2 e West-Vlaams Bijensymposium 22/10/2011 Jens D Haeseleer Vlaanderen, bij-zonder landschap? Inhoud Wilde bijen? Belang van wilde bijen Landschap zonder bijen? Vlaanderen: bij-zonder landschap Wilde bijen?

Nadere informatie

Diversiteit van bestuivers behouden en bevorderen

Diversiteit van bestuivers behouden en bevorderen Diversiteit van bestuivers behouden en bevorderen Waarom eigenlijk, en hoe doen we dat het beste? Arjen de Groot Wageningen Environmental Research 27 februari 2019, Almelo Een rijkdom aan bestuivende insecten

Nadere informatie

Tobi en. de wilde bijen

Tobi en. de wilde bijen Tobi en de wilde bijen Het is eindelijk paasvakantie en Tobi komt aan op de boerderij van zijn oom. Zijn nichtje Hanna wacht al op hem. Ze knuffelt Tobi en lacht: Kom, we gaan spelen! Lachend en pratend

Nadere informatie

Bij-vriendelijk Beheer

Bij-vriendelijk Beheer Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:

Nadere informatie

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.

Nadere informatie

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel januari In deze maand zijn de hommelkoninginnen nog in hun winterslaap. februari Op een warme dag komt een hommelkoningin uit haar schuilplaats en gaat op zoek naar voedsel. Als het kouder wordt moet ze

Nadere informatie

Hoe gaat het met de wilde bijen?

Hoe gaat het met de wilde bijen? Hoe gaat het met de wilde bijen? Natuurgebieden het domein van natuurbeheerders Soortenrijk, maar wel achteruitgang t Het agrarische landschap het domein van de boeren Al lange tijd verdwenen Stedelijk

Nadere informatie

3.1 Akkerranden en wilde bestuivers Jeroen Scheper (WUR)

3.1 Akkerranden en wilde bestuivers Jeroen Scheper (WUR) 3.1 Akkerranden en wilde bestuivers Jeroen Scheper (WUR) Bestuivende insecten Ca. 88% wilde bloemplanten door insecten bestoven Ca. 84% gewassen in Europa door insecten bestoven Relevantie insectenbestuiving

Nadere informatie

Keuzedeel: De levende tuin. 6: fauna

Keuzedeel: De levende tuin. 6: fauna Keuzedeel: De levende tuin 6: fauna Doelen 1. Je bewust maken hoeveel leven groen in een tuin of woonomgeving kan ondersteunen. 2. Je bewust maken wat alle voordelen van groen in een tuin of woonomgeving.

Nadere informatie

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving Bijen zijn geen bijzaak Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving De bijen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. In Vlaanderen verdween de voorbije jaren haast 40 procent van de bijenkolonies.

Nadere informatie

De rol van honingbijen bij de teelt van zaden

De rol van honingbijen bij de teelt van zaden Factsheet 1 De rol van honingbijen bij de teelt van zaden Johan Calis & Willem Boot (www.inbuzz.nl) Maart 2009 Zaad Een eerste stap in de productie van veel voedsel en siergewassen is de teelt van zaden.

Nadere informatie

Inhoud Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus...

Inhoud Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus... Inhoudsopgave Inhoud Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...

Nadere informatie

Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn?

Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? 29 mei 2019 14:25 door Willem Proesmans Bestuivers zijn de laatste jaren een hot topic. Door bestuiving van landbouwgewassen spelen ze

Nadere informatie

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw

Nadere informatie

Meer wilde bijen in en om stedelijk gebied

Meer wilde bijen in en om stedelijk gebied Meer wilde bijen in en om stedelijk gebied Arie Koster Slobkousbij Wilde bijen, met uitzondering van de meest algemene hommels, zag je vroeger nauwelijks in het stedelijke groen. Het openbaar groen werd

Nadere informatie

Bijen en bestuiving bij bedekte teelten ABTB ANI LLTB ZLTO VBBN Bestuiving Bestuiving is het overbrengen van stuifmeel naar de stamper van een bloem. Stuifmeel wordt gevormd in de helmknoppen van meeldraden.

Nadere informatie

Wilde bijen en beheer Vlinders, (wilde) bijen en Idylles Presentatie door Wankja Ferguson Eco ontwerp en advies: Vlinder er Bij

Wilde bijen en beheer Vlinders, (wilde) bijen en Idylles Presentatie door Wankja Ferguson Eco ontwerp en advies: Vlinder er Bij Wilde bijen en beheer Vlinders, (wilde) bijen en Idylles Presentatie door Wankja Ferguson Eco ontwerp en advies: Vlinder er Bij U allen welbekend is de honingbij. Er is in Nederland één soort honingbij,

Nadere informatie

Bij-vriendelijk tuinieren

Bij-vriendelijk tuinieren Bij-vriendelijk tuinieren Red de bij met een bij-vriendelijke tuin Bijen vervullen een echte sleutelrol in de natuur. Ze produceren niet alleen die lekkere honing, maar zijn ook verantwoordelijk voor het

Nadere informatie

Angeldragers Honingbij Solitairebij Hommel Wesp

Angeldragers Honingbij Solitairebij Hommel Wesp Insecten Angeldragers Honingbij - Geel en bruin van kleur - Angel met weerhaakjes bij alle werkbijen - Koningin legt eitjes - Leven in kolonie (in de zomer: 30.000-70.000) in een kast of een korf - De

Nadere informatie

Bloei en bestuiving. In kader van het Leaderproject: De boomgaard als school en atelier. Bij-leren in de boomgaard

Bloei en bestuiving. In kader van het Leaderproject: De boomgaard als school en atelier. Bij-leren in de boomgaard Nationale Boomgaarden Stichting v.z.w. Vereniging voor pomologie, boomgaard- en landschapsbeheer (staatsblad 2 09-2005) Leopold-III-straat 8 3724 Vliermaal, tel: 012/391188; fax: 012/747438 E-mail: info@boomgaardenstichting.be

Nadere informatie

Stichting Bee Foundation: Beleidsplan maart 2016

Stichting Bee Foundation: Beleidsplan maart 2016 Stichting Bee Foundation: Beleidsplan maart 2016 Bestuivende insecten zorgen voor: bestuiving 90 % van de wilde planten 75 % van de voedselgewassen voedsel voor vele dieren (jonge grutto's eten insecten

Nadere informatie

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer Context: steeds minder insecten Anthonie Stip 1 juni 2018 anthonie.stip@vlinderstichting.nl @birdingstip -76% insectenbiomassa 1 Insectenverlies vooral na mei Biodiversiteit

Nadere informatie

GROENE LOPER VECHTDAL, OMMEN

GROENE LOPER VECHTDAL, OMMEN GROENE LOPER VECHTDAL, OMMEN ROUTE 15 km 20 17 De Groene Loper verbindt groene initiatieven, zo ook in het Vechtdal. Ontdek in Ommen een aantal plekken waar gezamenlijk is gewerkt aan het vergroten van

Nadere informatie

Wilde bijen in en rond Leiden

Wilde bijen in en rond Leiden Wilde bijen in en rond Leiden Welke bijen mogen we in onze streek verwachten? http://www.denederlandsebijen.nl/bijenperregio/leiden/index.htm Arie Koster (bijenmakelaar, stadsecoloog, specialist bijenbeheer)

Nadere informatie

Wilde bijen. Levenswijze, herkenning en beheer. Arie Koster. Voor meer informatie

Wilde bijen. Levenswijze, herkenning en beheer. Arie Koster. Voor meer informatie Wilde bijen Levenswijze, herkenning en beheer Arie Koster Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor bijen en andere bloembezoekende insecten www.bijenhelpdesk.nl Voor planten voor bijen www.drachtplanten.nl

Nadere informatie

Voortplanting. Lesbrief. Werkgroep Schoolactiviteiten. I.V.N. afd.hengelo. Tel. O74 2770390

Voortplanting. Lesbrief. Werkgroep Schoolactiviteiten. I.V.N. afd.hengelo. Tel. O74 2770390 Voortplanting Lesbrief Werkgroep Schoolactiviteiten I.V.N. afd.hengelo Tel. O74 2770390 1 Deze lesbrief wordt U aangeboden door het I.V.N. afd. Hengelo Voortplanting = zorgen voor jonge planten A. Inleiding

Nadere informatie

Bestuivingsinformatie

Bestuivingsinformatie Bestuivingsinformatie Aardbei Fragaria vesca Familie Ode: Rosales Familie: Rozenfamilie, Rosace. Geslacht: Frigaria Biotoop en bodem: De aardbei prefereert een zonnige standplaats op vochtige vruchtbare

Nadere informatie

BIJLAGE I bij het besluit d.d. 4 juli 2014 tot herregistratie van de toelating van het middel BotaniGard WP, toelatingnummer N

BIJLAGE I bij het besluit d.d. 4 juli 2014 tot herregistratie van de toelating van het middel BotaniGard WP, toelatingnummer N HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN BIJLAGE I bij het besluit d.d. 4 juli 04 tot herregistratie van de toelating van het middel BotaniGard WP, toelatingnummer 6 N Wettelijk

Nadere informatie

De Patrijs, klant van berm en akkerrand.

De Patrijs, klant van berm en akkerrand. De Patrijs, klant van berm en akkerrand. Lesbrief met kleurwedstrijd voor de groepen 5, 6 en/of 7 van de basisscholen van de gemeente Heeze-Leende. Je vult de antwoorden op de vragen in op de achterzijde

Nadere informatie

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

Over bijtjes, bloemetjes en mensen

Over bijtjes, bloemetjes en mensen Over bijtjes, bloemetjes en mensen Inhoud 05 Wil je wat meer weten over de bijen? 06 De plaats van de bijen in het dierenrijk 07 De rol van de bijen voor landbouw en in de natuur 08 Zijn bijen gevaarlijk?

Nadere informatie

Over bijtjes, bloemetjes en mensen

Over bijtjes, bloemetjes en mensen Over bijtjes, bloemetjes en mensen In het project Platteland in de bloemetjes zetten we bijen op een voetstuk. Bijen zijn op veel vlakken onmisbaar, maar ze hebben het op dit moment niet altijd gemakkelijk

Nadere informatie

Advies voor de verbetering van de leefomstandigheden van bijen en overige bestuivende insecten in Rotterdam

Advies voor de verbetering van de leefomstandigheden van bijen en overige bestuivende insecten in Rotterdam Advies voor de verbetering van de leefomstandigheden van bijen en overige bestuivende insecten in Rotterdam Uitgebracht door de Adviescommissie Dierenwelzijn & Stadsnatuur april 2012 Inhoud Aanleiding

Nadere informatie

Blije bijen ontdekkingsroute

Blije bijen ontdekkingsroute Blije bijen ontdekkingsroute Handleiding vragen 1. Het vertrekpunt: START Vragen over de honingbij 2. De wandeling Vragen over de drie bijencategorieën: honingbijen, wilde bijen en hommels. Wilde bij Hommel

Nadere informatie

Kennis over wilde bijen, hun planten en beheer bij professional is onvoldoende

Kennis over wilde bijen, hun planten en beheer bij professional is onvoldoende Tuinbladsnijder op rolklaver Tekst: Wankja Ferguson www.vlindererbij.nl Beeld: Wankja Ferguson Kennis over wilde bijen, hun planten en beheer bij professional is onvoldoende De kennis over de wilde bijen

Nadere informatie

Groep 4 t/m 8. De regio zit vol energie! Informatieblad + Docentenhandleiding. Bijen. www.natuurmilieuweb.nl

Groep 4 t/m 8. De regio zit vol energie! Informatieblad + Docentenhandleiding. Bijen. www.natuurmilieuweb.nl Energieneutraal 2040 Aalsmeer - Amstelveen - Diemen - Ouder-Amstel - Uithoorn Groep 4 t/m 8 Informatieblad + Docentenhandleiding De regio zit vol energie! www.natuurmilieuweb.nl Overzicht Informatieblad:

Nadere informatie

Van veenweidegebied tot bijenlandschap. Menno Reemer

Van veenweidegebied tot bijenlandschap. Menno Reemer Van veenweidegebied tot bijenlandschap Menno Reemer Hoeveel soorten bijen komen er in Nederland voor? Foto s Roy Kleukers Foto Roy Kleukers Honingbij Honingbij, een apart geval Foto Roy Kleukers Sociale

Nadere informatie

NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8

NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8 NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Tijdens deze wandeling ontdekken we meer over de bijen, kleine maar belangrijke inwoners van de stad.

Nadere informatie

Biodiversiteit in tuinen

Biodiversiteit in tuinen Biodiversiteit in tuinen Hoe maken we natuurvriendelijke tuinen Enkele aandachtspunten en voorbeelden Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor bijen en andere bloembezoekende insecten www.bijenhelpdesk.nl

Nadere informatie

Maak uw activiteiten beschikbaar voor sponsoring!!

Maak uw activiteiten beschikbaar voor sponsoring!! Maak uw activiteiten beschikbaar voor sponsoring!! PASSEN DEZE ACTIVITEITEN BIJ DIE VAN UW REGIO? GEEF ZE OP VOOR WWW.LANDSCHAPS VEILING.NL ONTVANG STEUN, WORD ZICHTBAAR & BEREIKBAAR! Landschapsveiling.nl

Nadere informatie

Al het natuur- en milieuaanbod in Holland Rijnland onder één dak. Samen Duurzaam wordt mogelijk gemaakt door de gemeenten in Holland Rijnland.

Al het natuur- en milieuaanbod in Holland Rijnland onder één dak. Samen Duurzaam wordt mogelijk gemaakt door de gemeenten in Holland Rijnland. 13 mei 2015 nummer 2/2015 Al het natuur- en milieuaanbod in Holland Rijnland onder één dak. Samen Duurzaam wordt mogelijk gemaakt door de gemeenten in Holland Rijnland. Bijen special Dit keer staat de

Nadere informatie

Stichting BEE Foundation. januari 2016

Stichting BEE Foundation. januari 2016 Stichting BEE Foundation januari 2016 Alarmerende situatie Bestuivende insecten zijn de basis van het voedselweb. Zij zorgen door bestuiving voor 35 tot 75% van het voedsel voor mens en dier. Wereldwijd

Nadere informatie

Molsla Paardenbloem. Achtergrondinformatie

Molsla Paardenbloem. Achtergrondinformatie Molsla Paardenbloem Achtergrondinformatie De paardenbloem is een zeer algemeen voorkomende plant. In gazons, graslanden, bermen en ruigten kun je hem vaak aantreffen. De paardenbloem behoort tot de familie

Nadere informatie

De Groenzoom Struweelvogels

De Groenzoom Struweelvogels De Groenzoom Struweelvogels 1 Inhoudsopgave Zanglijster Struweelvogels - Zanglijster 3 - Roodborsttapuit 4 - Kneu 5 - Blauwborst 6 - Patrijs 7 - Rietzanger 8 Zanglijster - Lichte borst met pijlpuntige

Nadere informatie

Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN. De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht maart 2017.

Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN. De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht maart 2017. Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht 11-12 maart 2017 Bijen in de tuin www.denederlandsebijen.nl Arie Koster Wat zijn bijen - Insecten zijn dieren

Nadere informatie

Bestuivingskracht. Onderzoeksactiviteit 3

Bestuivingskracht. Onderzoeksactiviteit 3 Bestuivingskracht Onderzoeksactiviteit 3 3 Bestuivingskracht Onderzoeksactiviteit 3 Zijn er voldoende wilde bijen en andere bestuivers voor de bestuiving van onze voedselgewassen? Dat vraagt Koos Biesmeijer,

Nadere informatie

Liggen we op koers? Qua enthousiasme aantal initiatieven en partners zeker! Alle beetjes helpen! Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center

Liggen we op koers? Qua enthousiasme aantal initiatieven en partners zeker! Alle beetjes helpen! Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center Liggen we op koers? Qua enthousiasme aantal initiatieven en partners zeker! Alle beetjes helpen! Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center GEDEELDE URGENTIE & INTENTIES Hoe bereiken we gezamenlijk

Nadere informatie

Groningen BIJvriendelijk

Groningen BIJvriendelijk Groningen BIJvriendelijk Voorstellen voor provinciaal beleid ter ondersteuning en bescherming van bestuivende insecten Initiatiefvoorstel Partij voor de Dieren Statenfractie Groningen Juni 2013 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Plantensoorten kiezen

Plantensoorten kiezen Plantensoorten kiezen De keuze lijkt ontzettend groot Een ieder heeft zijn eigen voorkeur Een kort overzicht van de vele mogelijkheden Klein kan effectief zijn Mantel en zoom meidoorn en voorjaarszonnebloem

Nadere informatie

Bijen en zo. Villa Augustus 6 mei 2014. Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee

Bijen en zo. Villa Augustus 6 mei 2014. Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee Bijen en zo Villa Augustus 6 mei 2014 Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee Maar eerst een BIJENQUIZ Alle antwoorden staan in Het lied van de honing Vraag 1: Hoe lang leeft een bijenkoningin? 1 jaar of 5 jaar

Nadere informatie

BIJEN IN LEEUWARDEN. Thijs Gerritsen & Bart Franken

BIJEN IN LEEUWARDEN. Thijs Gerritsen & Bart Franken BIJEN IN LEEUWARDEN Thijs Gerritsen & Bart Franken Wat komt er aan bod? o Even voorstellen o Bijen: wat zijn dat? o De mens en de bijen Intermezzo Akte 2 o De Leeuwarder bijen o Resultaten en conclusies

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren) (d.d. 17 mei 2011) Nummer 2486

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren) (d.d. 17 mei 2011) Nummer 2486 van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren) (d.d. 17 mei 2011) Nummer 2486 Onderwerp Bijensterfte en gebruik bestrijdingsmiddelen Aan de leden van Provinciale Staten

Nadere informatie

Bijen en bestuiving in de fruitteelt bij open teelten

Bijen en bestuiving in de fruitteelt bij open teelten Bijen en bestuiving in de fruitteelt bij open teelten ABTB ANI LLTB ZLTO VBBN Bijen en bestuiving van fruit bij open teelten Bloei, bestuiving en bevruchting spelen een essentiële rol bij de vorming van

Nadere informatie

Hoe krijg je wilde bijen in de tuin. In de Oude Ijsselstreek. Arie Koster. Arie Koster

Hoe krijg je wilde bijen in de tuin. In de Oude Ijsselstreek. Arie Koster.   Arie Koster Hoe krijg je wilde bijen in de tuin In de Oude Ijsselstreek Arie Koster www.denederlandsebijen.nl Arie Koster Wat zijn bijen? Insecten! - Insecten zijn dieren met een uitwendig skelet met kop, borststuk,

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

WORKSHOP BIJENFOTOGRAFIE

WORKSHOP BIJENFOTOGRAFIE WORKSHOP BIJENFOTOGRAFIE Hoe fotograferen we wilde bijen om ze later als soort te herkennen? Arie Koster www.denederlandsebijen.nl Arie Koster (bijenmakelaar, stadsecoloog, specialist bijenbeheer) www.bijenhelpdesk.nl

Nadere informatie

Bijensterfte: oorzaken en gevolgen + stand van zaken voorjaar Insectbestuiving & Bijenhouderij Succes story / Ramp scenario?

Bijensterfte: oorzaken en gevolgen + stand van zaken voorjaar Insectbestuiving & Bijenhouderij Succes story / Ramp scenario? Bijensterfte: oorzaken en gevolgen + stand van zaken voorjaar 2009 Tjeerd Blacquière, bijen@wur, Plant Research International, WUR, Wageningen Insectbestuiving & Bijenhouderij Succes story / Ramp scenario?

Nadere informatie

Bijen en hommels. En alles dat je moet weten om ze te beschermen. John Smit EIS Kenniscentrum Insecten

Bijen en hommels. En alles dat je moet weten om ze te beschermen. John Smit EIS Kenniscentrum Insecten Bijen en hommels En alles dat je moet weten om ze te beschermen John Smit EIS Kenniscentrum Insecten Foto s Roy Kleukers Foto s Roy Kleukers Beschermen van bijen en hommels Honingbij Honingbij Sociale

Nadere informatie

De waarde van Bijenlandschappen

De waarde van Bijenlandschappen De waarde van Bijenlandschappen Sabine van Rooij en Arjen de Groot Wageningen Environmental Research Ondertekening Convenant Bijenlandschap West Brabant 12 December 2018, Roosendaal Betrokken bij: Groene

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen, voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Symposium Biodiversiteit BIJ BEWUST BETUWE. TIEL 31 maart

Symposium Biodiversiteit BIJ BEWUST BETUWE. TIEL 31 maart Symposium Biodiversiteit BIJ BEWUST BETUWE TIEL 31 maart Programma 13:00 Opening door Jacqueline van Rooij en Jan Klingen, dagvoorzitter 13:15 Welkomstwoord door Kees Vonk, Secretaris-Directeur Waterschap

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen, voor groep 3 en 4. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 30 juni Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 30 juni Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 30 juni 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, De zon stond aan een strak blauwe hemel en het was warm. De pluizen van de populieren dwarrelden als grote sneeuwvlokken

Nadere informatie

Eindverslag Bijen en Vlinders in de Akkers

Eindverslag Bijen en Vlinders in de Akkers H Eindverslag Bijen en Vlinders in de Akkers Versie december 2015 Praktijk inventarisatie 2014-2015 Uitdaging In 2009 was in de VS en Canada de bijensterfte opgelopen tot 30%, bijna 4x hoger dan de natuurlijke

Nadere informatie

Wat is een vlinderidylle?

Wat is een vlinderidylle? M E M O Datum: 7 november 2016 Onderwerp: Vlinderidylles in de gemeente Gilze en Rijen De Vlinderstichting heeft, samen met de Nederlandse Bijenhouders Vereniging (NBV) en financieel gesteund door de Postcodeloterij,

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

Botanigard WP Toelatingsnummer: N W2 Formulering: Poeder Werkzame stof: Beauveria bassiana stam GHA Gehalte: 3,7 x 10^10 CFU/G Inhoud: 500 gram

Botanigard WP Toelatingsnummer: N W2 Formulering: Poeder Werkzame stof: Beauveria bassiana stam GHA Gehalte: 3,7 x 10^10 CFU/G Inhoud: 500 gram Botanigard WP Toelatingsnummer: 12612 N W2 Formulering: Poeder Werkzame stof: Beauveria bassiana stam GHA Gehalte: 3,7 x 10^10 CFU/G Inhoud: 00 gram Gevaar Gevarenaanduidingen: Kan een allergische huidreactie

Nadere informatie

Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad

Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad Kansen voor Biodiversiteit in de Stad Klik op de stadskaart voor meer info per onderdeel van de stad Biodiversiteit in de Stad Biodiversiteit gaat wereldwijd achteruit. Steden kunnen een bijdrage leveren

Nadere informatie

Inspiratiemiddag W&T: De wereld van planten

Inspiratiemiddag W&T: De wereld van planten Inspiratiemiddag W&T: De wereld van planten De wetenschapper of onderzoeker Wat kun je allemaal aan planten onderzoeken? Wat kun je allemaal aan planten onderzoeken? Bestuiving Bloemontwikkeling Plantenziekten

Nadere informatie