Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam"

Transcriptie

1 Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam

2 Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2

3 Opbouw Presentatie Principes van ecologisch groenbeheer Praktijk van ecologisch groenbeheer Plan Speeltuin Vogelenwijk Groenling: Ecologisch Beheer 3

4 Voedselketen Sperwer Koolmees Lieveheersbeestje Luis Blad Groenling: Ecologisch Beheer 4

5 Evenwicht Ecosysteem herstelt verstoord evenwicht luizenplaag lieveheersbeestjes lieveheersbeestjes vermenigvuldigen luizenplaag verdwijnt lieveheersbeestjes verminderen Groenling: Ecologisch Beheer 5

6 Evenwicht Evenwicht hangt niet van één organisme af Biodiversiteit geeft meer draagkracht Inheemse planten vergroten biodiversiteit Groenling: Ecologisch Beheer 6

7 Standplaats: Voedingsstoffen voedselarm voedselrijk Groenling: Ecologisch Beheer 7

8 Dieren in de tuin Slakken Luizen Groenling: Ecologisch Beheer 8

9 Aantrekken (nuttige) dieren Voedselplanten Gevarieerde begroeiing Gespreide bloei Water Schuilplaatsen Groenling: Ecologisch Beheer 9

10 Ongewenste kruiden Brandnetels zijn waardplant, schuilplaats Weegbree, hondsdraf tegen brandnetelsteken Soms eetbaar: brandnetel, vogelmuur, melde, weegbree,... Groenling: Ecologisch Beheer 10

11 Beheer van ongewenste kruiden Niet schoffelen of spitten Handmatig wieden Preventie door gesloten beplanting Mos tussen tegels laten staan Geen gif Groenling: Ecologisch Beheer 11

12 Beheer van ongewenste kruiden Leer planten kennen! Groenling: Ecologisch Beheer 12

13 Snoeien Snoeien doet groeien Geef struiken en bomen ruimte bij aanplant Losse hagen bloeien Houdt rekening met dierenleven Groenling: Ecologisch Beheer 13

14 Snoeien Groenling: Ecologisch Beheer 14

15 Maaien Minder vaak maaien voor bloemrijk grasland Groenling: Ecologisch Beheer 15

16 Winterbeurt kan wachten Tuin maakt zichzelf winterklaar Plantenstengels laten staan: voedsel voor dieren beschutting voor insecten bescherming van planten mooi winterbeeld Bladeren laten liggen Dood hout leeft Groenling: Ecologisch Beheer 16

17 Beheer is Leuk Een plek goed leren kennen, seizoenen ervaren Fysieke arbeid is gezond Vitamine G Gezellig werk Groenling: Ecologisch Beheer 17

18 Conclusie Biodiversiteit belangrijk voor stabiliteit leefmilieu Juiste plant op juiste plek Aantrekken van (nuttige) dieren Met de natuur mee werken Ecologisch is niet gelijk aan wild Groenling: Ecologisch Beheer 18

19 Ontwerp Speeltuin Vogelenwijk Kindvriendelijk Contact met Natuur Open, gesloten en natuurlijk beplantingsbeeld Onderhoudsarm Hergebruik Groenling: Ecologisch Beheer 19

20 Groenling: Ecologisch Beheer 20

21 Elementen: Waterpartij Verschillende gedeeltes Waterplanten voor zuurstof evenwicht Diversiteit Educatief Groenling: Ecologisch Beheer 21

22 Elementen: Bosranden Gelaagd Wijkers en blijvers Open plekken Groenling: Ecologisch Beheer 22

23 Elementen: Sierborders Verzorgde uitstraling Groenling: Ecologisch Beheer 23

24 Elementen: Plukbosje Eetbare planten Groenling: Ecologisch Beheer 24

25 Elementen: Vogelbosje Vruchtdragende struiken Stekelige bescherming Rust voor vogels en andere dieren Groenling: Ecologisch Beheer 25

26 Elementen: Vlinderheuvel Zonnige plek Nectarplanten Groenling: Ecologisch Beheer 26

27 Elementen: Stapelmuurtjes Afscherming Schuilplaats Groenling: Ecologisch Beheer 27

28 Elementen: Hek Klimplanten door hek Wilde Wingerd, bosrank Groenling: Ecologisch Beheer 28

29 Elementen: Nestgelegenheid Groenling: Ecologisch Beheer 29

30 Elementen: Moestuin Van zaai tot oogst Oude groenten Groenling: Ecologisch Beheer 30

31 Groenling: Ecologisch Beheer 31

32 Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit

Nadere informatie

Ecologische bij-structuur: het beheer

Ecologische bij-structuur: het beheer Ecologische bij-structuur: het beheer Bijvriendelijk beheer = ecologisch beheer Verschralingsbeheer Aanleg Beheer gras en kruidachtige vegetatie Beheer ruigtekruiden Beheer houtachtige vegetatie Beheer

Nadere informatie

Tournesol - Zonnebloem zelf! Centre Régional d'initiation à l'écologie Ferme d'uccle

Tournesol - Zonnebloem zelf! Centre Régional d'initiation à l'écologie Ferme d'uccle OPGELET! De volgende presentatie mag niet gebruikt of verspreid worden aangezien de afbeeldingen niet allemaal eigendom zijn van onze vzw! asbl Tournesol-Zonnebloem vzw Enkel voor didactisch gebruik van

Nadere informatie

Eindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B

Eindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B Taak Eindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B resultaat Je krijgt inzicht in beheer- en onderhoudsmaatregelen voor een aantal natuurtypen vooraf Bestudeer boek Ecologisch groenbeheer werktijd 4 weken

Nadere informatie

Hoe bladluisplagen voorkomen

Hoe bladluisplagen voorkomen Hoe bladluisplagen voorkomen Een teveel aan bladluizen = een tekort aan bladluiseters. Beter voorkomen dan genezen. En ja, bladluizen voorkomen is mogelijk en het is zelfs niet eens moeilijk: Maak je tuin

Nadere informatie

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? [Naam docent] Wat hebben bijen nodig? Een zoemende tuin biedt: Nestelgelegenheid Variatie in soorten (en dus in bloeitijden) Variatie in structuur (hoog, laag) Variatie in onderhoud (in ruimte en in tijd)

Nadere informatie

Doel Met de antwoorden kan de gemeente Wageningen een algemeen beeld formuleren van de groenbeleving door de bewoners van Wageningen Hoog.

Doel Met de antwoorden kan de gemeente Wageningen een algemeen beeld formuleren van de groenbeleving door de bewoners van Wageningen Hoog. Enquête Wageningen Hoog. U vindt hier het overzicht van de resultaten uit de bewonersenquête voor de wijk Wageningen Hoog. De enquête kon zowel digitaal als schriftelijk worden ingevuld tot 9 december

Nadere informatie

HOLLE WEGEN. module 6

HOLLE WEGEN. module 6 HOLLE WEGEN Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: algemeen definitie belang beheer beheer berm beheer schouder beheer wegdek Definitie? Hoofdstuk 2 Definitie? Definitie? topkam Belang? Hoofdstuk 2 Belang? Microklimaat:

Nadere informatie

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE Een krop sla zonder gif Biologische aardappelen, granen en groenten

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

Keuzedeel: De levende tuin. 6: fauna

Keuzedeel: De levende tuin. 6: fauna Keuzedeel: De levende tuin 6: fauna Doelen 1. Je bewust maken hoeveel leven groen in een tuin of woonomgeving kan ondersteunen. 2. Je bewust maken wat alle voordelen van groen in een tuin of woonomgeving.

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

Natuur en groen op de speelplaats

Natuur en groen op de speelplaats Natuur en groen op de speelplaats MENU Waarom? Successie Uitgangssituatie Groenvormen gesloten ruimte Groenvormen open ruimte Water Fauna Keuze beplanting en Functies Beheer Risico s Natuur en groen op

Nadere informatie

De Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken?

De Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken? FOTO S: TUINEN VAN APPELTERN met een levende omheining De omheining van een levende tuin leeft mee. Deze biedt beschutting, maar is ook toegankelijk voor kleine dieren. Van oude stenen bijvoorbeeld, zijn

Nadere informatie

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083 PVM EENJARIG MENGSEL KRUIDENRIJKE ZOOM/BLOEMRIJK GRASLAND NR. 1 Doelsoort : Planten die van nature in Nederland op kleigronden voorkomen (=inheemse flora). Mengsel : Meerjarig mengsel met plantensoorten

Nadere informatie

De stap naar duurzaam tuinieren. Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent

De stap naar duurzaam tuinieren. Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent De stap naar duurzaam tuinieren VORMINGSAANBOD VZW TUINHIER Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent Vzw Tuinhier wil de belangstelling voor duurzaam, aangenaam en milieubewust tuinieren bevorderen, en

Nadere informatie

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

Je tuin. tips en afspraken

Je tuin. tips en afspraken Je tuin tips en afspraken Je tuin hoort bij je woning. Het is prettig als deze er netjes en goed onderhouden uitziet. Zodat je er altijd van kunt genieten. Maar hoe richt je je tuin in? En hoe onderhoud

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1064559, Datum: Behandeld door: 9 September 2013 P. Bakker Afdeling/Team: Stadsbeheer/ Staf Stadsbeheer Onderwerp: Bevordering bijenstand Purmerend

Nadere informatie

De stap naar duurzaam tuinieren

De stap naar duurzaam tuinieren De stap naar duurzaam tuinieren Vormingsaanbod Vormingsaanbod vzw Tuinhier Vzw Tuinhier Woodrow Wilsonplein 2 9000 Gent Vzw Tuinhier wil de belangstelling voor duurzaam, aangenaam en milieubewust tuinieren

Nadere informatie

Basiscursus Ecologische Moestuin. Onkruid

Basiscursus Ecologische Moestuin. Onkruid Basiscursus Ecologische Moestuin Onkruid Onkruid: veel werk! Onkruid vergaat niet Het komt telkens terug Het groeit harder dan de groenten Wieden helpt maar tijdelijk Herbiciden: nee! Bijen (enz) sterven

Nadere informatie

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen 15 februari 2019 16:53 Laatste update: 12 uur geleden De komende decennia neemt het aantal insecten met 40 procent af, meldde het wetenschappelijke

Nadere informatie

Promouvoir la biodiversité sur le site de Solvay Campus Bevordering van de biodiversiteit op de site van Solvay Campus

Promouvoir la biodiversité sur le site de Solvay Campus Bevordering van de biodiversiteit op de site van Solvay Campus Promouvoir la biodiversité sur le site de Solvay Campus Bevordering van de biodiversiteit op de site van Solvay Campus DEPRET Pierre SIPP Solvay Campus DUQUENNE Etienne Ferme Nos Pilifs asbl 07/06/2013

Nadere informatie

bosplantsoen Dunnen van

bosplantsoen Dunnen van De gemeente Ede streeft naar een natuurlijk beheer van het openbaar groen. Deze manier van beheren is vooral geschikt voor de grotere groenobjecten, bijvoorbeeld bosplantsoen. Bij het juiste beheer kan

Nadere informatie

Bij-vriendelijk Beheer

Bij-vriendelijk Beheer Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:

Nadere informatie

NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS?

NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS? NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS? De gemeente Hellevoetsluis wil de hoeveelheid groen en de verscheidenheid aan planten en dieren in de stad vergroten. Naast het

Nadere informatie

Bloeiend plantje Spoor van een dier

Bloeiend plantje Spoor van een dier Volwassen boom Jonge boom Dode boom Hoge struik Lage struik Varen Mos Klimmende plant Bloeiend plantje Spoor van een dier Paddenstoel (op de grond) Bodemdiertje Paddenstoel (op een boom) Activiteit 3 :

Nadere informatie

De kip of het ei S=T -N W=K -KN EL=K M=G

De kip of het ei S=T -N W=K -KN EL=K M=G De kip of het ei Kippen in jouw tuin? Ideaal om keukenrestjes kwijt te raken, als slakkenverwijderaars in de tuin en als leveranciers van kakelverse eitjes. Maar opgelet! Eitjes uit eigen tuin bevatten

Nadere informatie

75% Gezond gazon. Vlaamse tuinen en gazon Milieuvriendelijk beheer, zonder zorgen. Dit terwijl gazon. Gazon en herbiciden

75% Gezond gazon. Vlaamse tuinen en gazon Milieuvriendelijk beheer, zonder zorgen. Dit terwijl gazon. Gazon en herbiciden Gezond gazon Vlaamse tuinen en gazon Milieuvriendelijk beheer, zonder zorgen 75% Oppervlakte Tijdsbesteding Groenresten Dit terwijl gazon arbeidsintensief is: wekelijks maaien, bemesten, sproeien in de

Nadere informatie

Meer dan gras. Terreinstudie in de Bourgoyen

Meer dan gras. Terreinstudie in de Bourgoyen Meer dan gras Terreinstudie in de Bourgoyen Stad Gent - Educatieve Diensten - Natuur- en Milieucentrum De Bourgoyen - 2018 Driepikkelstraat 32, 9030 Mariakerke - ( 09 226 15 01-7 bourgoyen.educatie@stad.gent

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Lente, de eetbare tuin en permacultuur, onze toekomst Ik voel het als ik buiten loop, het wordt warmer, het wordt lente. Ik zie de eerste knoppen in de planten in de tuin en zie de knoflook en ui, die

Nadere informatie

Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld,

Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld, Drachtverbetering!!! Van het grootste belang!!!!! Aat Rietveld, yoga.riet@ziggo.nl Wat kan een imker doen?? Luisteren naar de argumenten en motieven van anderen. Voorlichting geven. Netwerken. Samenwerken

Nadere informatie

Particulier Aandacht voor de natuur

Particulier Aandacht voor de natuur Particulier Aandacht voor de natuur Voorwoord Inhoudsopgave Een tuin is veel meer dan gras, heesters, bomen of een vijver. Het is uw leefomgeving. Een plek waar u zich optimaal thuis moet voelen en tot

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe

Nadere informatie

PERMACULTUUR PERMACULTUUR. Willemieke de Haan Minor Big History & Duurzaamheid. een korte verhandeling

PERMACULTUUR PERMACULTUUR. Willemieke de Haan Minor Big History & Duurzaamheid. een korte verhandeling PERMACULTUUR Over de leefwijze die zorgt voor het voortbestaan van de Aarde en haar bewoners. Een verslag over de tuin van Transition Town Vollenhove. Willemieke de Haan Minor Big History & Duurzaamheid

Nadere informatie

.boekeltuinen.nl www

.boekeltuinen.nl www www.boekeltuinen.nl TEGEL ERUIT, PLANTJE ERIN TIP Houd de tuin zo groen Barbara Bekhof mogelijk en minimaliseer de verharding. Arjen Grent 3 REGENTON Als je de regenpijp hebt afgekoppeld, kun je het regenwater

Nadere informatie

Natuurvriendelijk beheer voor Gentse parken

Natuurvriendelijk beheer voor Gentse parken Natuurvriendelijk beheer voor Gentse parken Natuur is niet alleen te vinden 'op den buiten'. Ook in onze Gentse parken en natuurgebieden vinden we veel planten en dieren. Door het openbaar groen op een

Nadere informatie

Wat vinden bewoners? Uitslag wijkraadpleging

Wat vinden bewoners? Uitslag wijkraadpleging Wat vinden bewoners? Uitslag wijkraadpleging Wijkraadpleging over groen en natuur(beleving) in de wijk Leidsche Rijn als input voor deze themavond. Aanleidingen: gemeente Utrecht start op korte termijn

Nadere informatie

De verschillen tussen de onderhoudsniveaus basis en accent zijn aangegeven in de tekst door middel van een onderstreping.

De verschillen tussen de onderhoudsniveaus basis en accent zijn aangegeven in de tekst door middel van een onderstreping. BIJLAGE A. BEELDBOEK GROEN KERNEN In de wijken krijgt de openbare ruimte een gemiddelde kwaliteit. Dit onderhoudsniveau noemen we basis. In de wijken dragen inwoners vervolgens zelf bij aan het beheer

Nadere informatie

Waterplanten in het algemeen:

Waterplanten in het algemeen: Water in de tuin: In veel culturen wordt water gezien als bron van leven en een belangrijk onderdeel van tuinen. Water fascineert mensen en in een tuin met een vijver kan dit op verschillende manieren:

Nadere informatie

november 2011» nummer 8

november 2011» nummer 8 N i e u w s b r i e f november 2011» nummer 8 Waar zijn de stadsvogels? Het gaat in Nederland niet goed met de kleine zangvogels. Mussen, vinken, putters, groenlingen, zwartkopjes, enzovoort, zien we steeds

Nadere informatie

Groen in de stad. ontwerpen en aanleggen. Groen in de stad. onderhouden en beheren. Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2

Groen in de stad. ontwerpen en aanleggen. Groen in de stad. onderhouden en beheren. Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Groen in de stad ontwerpen en aanleggen. Hoofdstuk 2 Groen in de stad onderhouden en beheren Hoofdstuk 3 Groen in de stad promoten Groen in de stad ontwerpen en aanleggen 6 ORIËNTATIE

Nadere informatie

Breng meer leven in je tuin! door Dik Vonk*

Breng meer leven in je tuin! door Dik Vonk* Breng meer leven in je tuin! door Dik Vonk* Samenvatting van de lezing die Dik op woensdag 9 april 2014 op het Zoetermeerse Stadhuis heeft gegeven. Georganiseerd door de gemeente Zoetermeer in samenwerking

Nadere informatie

1. Biotische factoren (zijn afkomstig van andere organismen) - voedsel - soortgenoten - ziekteverwekkers - vijanden

1. Biotische factoren (zijn afkomstig van andere organismen) - voedsel - soortgenoten - ziekteverwekkers - vijanden Ecologie De wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaalde leefomgeving (milieu) voorkomen en wat de relaties zijn tussen organisme en hun milieu 1. Biotische factoren

Nadere informatie

Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens

Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens VOOR DE LEERKRACHT Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens Spreeuw Vogelbescherming Nederland organiseert de Tuinvogeltelling voor Scholen. Leer de vogels rondom je school kennen, tel hoeveel er

Nadere informatie

Buurttuin Zwarteweg Rheden. Meer natuur in de stad, hoe doe je dat?

Buurttuin Zwarteweg Rheden. Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? Buurttuin Zwarteweg Rheden Van grasvlakte naar een plek om van te genieten! Giel Bongers Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? Van Hall Larenstein Kennisdag 24 11 2016 In Rheden heeft de gemeente 1200

Nadere informatie

Bijlage 10 Planning en kosten renovaties

Bijlage 10 Planning en kosten renovaties Bijlage 10 Planning en kosten renovaties Integrale herinrichtingen 2014 2015 2016 2017 2018 Koningshof fase 5, 6, 7, 8 50.000 50.000 50.000 50.000 35.000 Vrouwtjeslant fase 3, 4 45.000 45.000 45.000 ----

Nadere informatie

Inrichtingsconcept: Kosten in controle

Inrichtingsconcept: Kosten in controle Inrichtingsconcept: Kosten in controle Stichting Het Groene Spoor is een burgerinitiatief die een samenwerking zoekt met de gemeente Amersfoort voor het vergroten van (stedelijke) biodiversiteit door groene

Nadere informatie

Bijen en Landschapsbeheer

Bijen en Landschapsbeheer Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl

Nadere informatie

Groenbeheer met oog voor bijen

Groenbeheer met oog voor bijen Groenbeheer met oog voor bijen Voorbeelden van bijenvriendelijk beheer in openbaar groen toepasbaar in Groningen, Friesland en Drenthe Arie Koster Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor

Nadere informatie

BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT?

BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT? BIOLOGISCH TUINIEREN IN DE STAD HOE DOE JE DAT? Agenda Tuinieren vroeger Wat is biologisch moestuinieren? 10- stappencursus Je eigen moestuin (NTR: thuisacademie - Filmpjes) Pauze Hoe start ik een moestuin?

Nadere informatie

Uw tuin. tips en afspraken

Uw tuin. tips en afspraken Uw tuin tips en afspraken U huurt een huis van Standvast Wonen met een tuin. Praktisch ingericht en goed onderhouden, is een tuin een prettige plek om te verblijven. Hoe pak je inrichting en onderhoud

Nadere informatie

Onkruid herkennen. Onkruid herkennen. Gewild onkruid

Onkruid herkennen. Onkruid herkennen. Gewild onkruid Onkruid herkennen Zevenblad, brandnetel of kruipende boterbloem. Dit soort onkruid kan een vervelende plaag vormen in de tuin. Er bestaan veel soorten onkruid die je op diverse manieren kunt bestrijden.

Nadere informatie

Doel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt.

Doel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt. Thema: Bestaat vrede? Vak: Ruimte, aarde en milieu De ecologische kringloop De voedselkringloop Moeilijkheid: *** Tijdsduur: ** Juf Nelly De kringloop in de natuur Doel: Na deze opdracht weet je wat een

Nadere informatie

Maatregelen voor bosherstel

Maatregelen voor bosherstel Veldwerkplaats Voedselkwaliteit en biodiversiteit in bossen Maatregelen voor bosherstel Gert-Jan van Duinen Arnold van den Burg Conclusie OBN-onderzoek bossen Te hoge atmosferische stikstofdepositie Antropogene

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1099724 Datum: Behandeld door: 15 oktober 2013 P.Bakker Afdeling/Team: Stadsbeheer/ Staf Stadsbeheer Onderwerp: Bevordering bijenstand Purmerend Samenvatting:

Nadere informatie

Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad

Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad Kansen voor Biodiversiteit in de Stad Klik op de stadskaart voor meer info per onderdeel van de stad Biodiversiteit in de Stad Biodiversiteit gaat wereldwijd achteruit. Steden kunnen een bijdrage leveren

Nadere informatie

MIJN AROMATISCHE PLANTEN

MIJN AROMATISCHE PLANTEN De teelt van aromatische planten is een aangename en gemakkelijke manier om de vreugde van het zelf produceren te ontdekken. Beginner of fijnproever, iedereen kan genieten van verse kruiden die op een

Nadere informatie

ADVIEZEN VOOR EEN BIJENRIJKER SINGELPARK. Menno Reemer (EIS Kenniscentrum Insecten) Robbert Snep (Alterra) Augustus 2015 INLEIDING

ADVIEZEN VOOR EEN BIJENRIJKER SINGELPARK. Menno Reemer (EIS Kenniscentrum Insecten) Robbert Snep (Alterra) Augustus 2015 INLEIDING ADVIEZEN VOOR EEN BIJENRIJKER SINGELPARK Menno Reemer (EIS Kenniscentrum Insecten) Robbert Snep (Alterra) Augustus 2015 INLEIDING De gemeente Leiden werkt aan de inrichting van een ringvormig stadspark

Nadere informatie

Dieren in de winter 3

Dieren in de winter 3 Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon

Nadere informatie

Planten en de mens vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Planten en de mens vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62376 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

INVESTERINGSREGELING RUIMTELIJKE KWALITEIT VELD-OOSTENRIJK 14, HORST

INVESTERINGSREGELING RUIMTELIJKE KWALITEIT VELD-OOSTENRIJK 14, HORST INVESTERINGSREGELING RUIMTELIJKE KWALITEIT VELD-OOSTENRIJK 14, HORST INVESTERINGSREGELING RUIMTELIJKE KWALITEIT VELD-OOSTENRIJK 14, HORST COLOFON Investeringsregeling Ruimtelijke kwaliteit Veld-Oostenrijk

Nadere informatie

Bijen en volkstuinen

Bijen en volkstuinen Bijen en volkstuinen Hoe maken we volkstuinen bijenvriendelijk Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster Voor meer informatie Voor planten voor bijen, vlinders en andere bloembezoekers www.drachtplanten.nl

Nadere informatie

Meer wilde bijen in en om stedelijk gebied

Meer wilde bijen in en om stedelijk gebied Meer wilde bijen in en om stedelijk gebied Arie Koster Slobkousbij Wilde bijen, met uitzondering van de meest algemene hommels, zag je vroeger nauwelijks in het stedelijke groen. Het openbaar groen werd

Nadere informatie

BEHEERPLAN BATENDIJK (ONG.) TE BORCULO

BEHEERPLAN BATENDIJK (ONG.) TE BORCULO BEHEERPLAN BATENDIJK (ONG.) TE BORCULO Rapportage beheerplan Batendijk (ong.) te Borculo Opdrachtgever Bosch & van Rijn Groenmarktstraat 56 3521 AV Utrecht Rapportnummer 8015.004 Versienummer Status D1

Nadere informatie

Tuingeluk!

Tuingeluk! Tuingeluk! http://www.mijntuingeheim.nl Tuingeluk in iedere tuin Beste Tuinliefhebber, Wat is tuingeluk: Een tuin waar je blij van word, een tuin waar je graag bent en een tuin waar je met beperkt onderhoud

Nadere informatie

Velt presenteert: de ecotuin

Velt presenteert: de ecotuin Velt presenteert: de ecotuin Behoefte aan duidelijkheid over ecotuin Begrip ecotuin niet altijd voor iedereen duidelijk verwarring over begrip ecotuin onduidelijkheid onder collega s begrip wordt niet

Nadere informatie

Lekker groen eten uit de natuur

Lekker groen eten uit de natuur Lekker groen eten uit de natuur Landschapsbeheer Flevoland www.landschapsbeheer.net 1 Lekker groen Landschap verbindt Landschapsbeheer Flevoland werkt aan ontwikkeling, beheer en behoud van een ecologisch

Nadere informatie

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid mevrouw M.J.E. de Groot. sv RIS Regnr. DSB/ Den Haag, 15 februari 2011

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid mevrouw M.J.E. de Groot. sv RIS Regnr. DSB/ Den Haag, 15 februari 2011 Gemeente Den Haag BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid mevrouw M.J.E. de Groot sv 2011.031 RIS 178468 Regnr. DSB/2011.58 Den Haag, 15 februari 2011 Inzake: Bijen en bestuivende insecten

Nadere informatie

Amma's TUIN nieuws nr. 8 Mei - juni 2015

Amma's TUIN nieuws nr. 8 Mei - juni 2015 Amma's TUIN nieuws nr. 8 Mei - juni 2015 De maand mei sloot af met een retraite van Br. Shubamrita. Naast de inspirerende lezingen was er de ontroerende ervaring van het samen in stilte mediteren in de

Nadere informatie

Biodiversiteit in tuinen

Biodiversiteit in tuinen Biodiversiteit in tuinen Hoe maken we natuurvriendelijke tuinen Enkele aandachtspunten en voorbeelden Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor bijen en andere bloembezoekende insecten www.bijenhelpdesk.nl

Nadere informatie

5 Borderonderhoud 70 BORDERONDERHOUD

5 Borderonderhoud 70 BORDERONDERHOUD 5 Borderonderhoud 5 Borderonderhoud 70 5.1 Algemeen onderhoud 71 5.2 Groeien en snoeien 74 5.3 Afzetten en dunnen 75 5.4 Overig onderhoud 76 5.5 Afsluiting 78 70 BORDERONDERHOUD Alle vormen van tuinonderhoud

Nadere informatie

Beleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015.

Beleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015. Beleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015. Natuurvriendelijk maaien is in 2015 opgestart en heeft zich steeds verder ontwikkeld. Het heeft geresulteerd in het onderstaande maaiplan dat in het voorjaar

Nadere informatie

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving

Bijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving Bijen zijn geen bijzaak Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving De bijen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. In Vlaanderen verdween de voorbije jaren haast 40 procent van de bijenkolonies.

Nadere informatie

Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL. 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: *

Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL. 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: * Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: * * * 2 Hoe kun je de naam van een organisme opzoeken?

Nadere informatie

Tuinonderhoud. samen wonen

Tuinonderhoud. samen wonen Tuinonderhoud Voor velen is de tuin een plek om van te genieten. De één haalt ontspanning uit het lezen van een boek in het voorjaarszonnetje, de ander geniet juist door actief bezig te zijn in de tuin.

Nadere informatie

Behaag...Natuurlijkactie 2013.

Behaag...Natuurlijkactie 2013. Behaag...Natuurlijkactie 2013. Een actie van Natuurpunt, de Milieuraad en het Gemeentebestuur. Gemengde hagen en houtkanten in landelijke gebieden en privétuinen kunnen samen groene linten vormen, vaak

Nadere informatie

Bij-scholing voor de groenprofessional. Titel presentatie. subtitel

Bij-scholing voor de groenprofessional. Titel presentatie. subtitel Bij-scholing voor de groenprofessional Titel presentatie subtitel Structureel vergroten van het voedselaanbod en de nestgelegenheid voor wilde bijen in Nederland. Initiatiefnemers Project- & campagnepartners

Nadere informatie

De Patrijs, klant van berm en akkerrand.

De Patrijs, klant van berm en akkerrand. De Patrijs, klant van berm en akkerrand. Lesbrief met kleurwedstrijd voor de groepen 5, 6 en/of 7 van de basisscholen van de gemeente Heeze-Leende. Je vult de antwoorden op de vragen in op de achterzijde

Nadere informatie

Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden

Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/

Nadere informatie

14. Maai stukken met ruigtekruiden zo min mogelijk (eenmaal. in de 2-5 jaar) en laat ook dan een deel staan; dit zijn nest- en

14. Maai stukken met ruigtekruiden zo min mogelijk (eenmaal. in de 2-5 jaar) en laat ook dan een deel staan; dit zijn nest- en stadsboswachter Maurice Kruk van Natuurmonumenten. Hierbij stuur ik u een aantal aanbevelingen opgesteld door de Rotterdamse in haar groenbeheer rekening met het insectenleven? geen 3 jaar. Een ramp voor

Nadere informatie

Houtsingels en vogelbosjes

Houtsingels en vogelbosjes Houtsingels en vogelbosjes Een houtsingel is een lijnvormige beplanting van verschillende soorten inheemse bomen en struiken. Je kunt houtsingels hebben die alleen maar uit struiken bestaan (een struikensingel)

Nadere informatie

Opzet. Streefbeelden Graslanden. Fasen van ontwikkeling. Hooilanden. Tussenfase 0: Raaigras-weide KNNV afdeling Delfland. Tussenfase 1: Grassen-mix

Opzet. Streefbeelden Graslanden. Fasen van ontwikkeling. Hooilanden. Tussenfase 0: Raaigras-weide KNNV afdeling Delfland. Tussenfase 1: Grassen-mix Opzet Streefbeelden Graslanden Wat is de doelstelling; Wat willen we er mee? Hooilanden Fasen van ontwikkeling Botanisch waardevolle graslanden De dominantfase als bottleneck Doelstelling bloemrijk: verschralen

Nadere informatie

Checklist: Hoe bijenvriendelijk is mijn gemeente/stad?

Checklist: Hoe bijenvriendelijk is mijn gemeente/stad? Checklist: Hoe bijenvriendelijk is mijn gemeente/stad? Deze checklist werd opgesteld op basis van een samenwerking tussen: Inventarisatie: Zelf aan de slag Hoe ben ik bezig en wat kan ik nog meer doen?

Nadere informatie

Landschappelijke elementen

Landschappelijke elementen Welkomstkaarten voor Landschappelijke elementen Gaan voor groen! Behoud en herstel van landschappelijke elementen? Geweldig! Landschappelijke elementen zijn van culturele en historische waarde. Maar ze

Nadere informatie

VOEDSELBOS. 10 maart 2012

VOEDSELBOS. 10 maart 2012 VOEDSELBOS 10 maart 2012 Waarom zijn bomen belangrijk? Waarom zijn bomen belangrijk? Productie zuurstof Opslaan van koolstof Erosie tegengaan Zuiveren de bodem (opslaan of veranderen) Zuiveren de lucht

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Beheerplan landgoed Nieuw Cruysbergen

Beheerplan landgoed Nieuw Cruysbergen Ir. W. (Wouter) Delforterie Regiobeheerder Utrecht & Holland Beheerplan landgoed Nieuw Cruysbergen Startbijeenkomst 15 december 2016 bosgroepen.nl 19.00 19.10 Opening Welkomstwoord wethouder Hendrik Boland

Nadere informatie

Open Tuinen Dag Groei & Bloei Ede. Zaterdag 15 juni

Open Tuinen Dag Groei & Bloei Ede. Zaterdag 15 juni Open Tuinen Dag Groei & Bloei Ede Zaterdag 15 juni 2019 11.00 15.00 Op deze open tuinen dag hebben we een aantal eigenaren bereid gevonden hun tuin open te stellen. Dit jaar is het thema: de Levende Tuin.

Nadere informatie

Versie Groencommissie: Franc Magnee Dirk Wendt Frans van der Meijden

Versie Groencommissie: Franc Magnee Dirk Wendt Frans van der Meijden Groenplan Rozendaal Versie 20160414. Groencommissie: Franc Magnee Dirk Wendt Frans van der Meijden Inleiding: Dit groenplan is opgesteld door de groencommissie in 2015 in opdracht van het DB. Het plan

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN 1 BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN Doel: - lln maken kennis met het begrip biodiversiteit - lln ontdekken dat er verschillende soorten planten en dieren zijn - lln ontdekken dat de dieren en planten

Nadere informatie

Stadswerken. Meer met zelfbeheer. Groen moet je Doen! www.utrecht.nl. En andere manieren om de stad nog mooier te maken

Stadswerken. Meer met zelfbeheer. Groen moet je Doen! www.utrecht.nl. En andere manieren om de stad nog mooier te maken Stadswerken Meer met zelfbeheer www.utrecht.nl Groen moet je Doen! En andere manieren om de stad nog mooier te maken Inhoudsopgave 1. Wat is zelfbeheer? 3 2. Waarom zelfbeheer? 4 3. Drie vormen van zelfbeheer

Nadere informatie

Dossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer:

Dossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer: Bijlagen bij verordening subsidies natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen 2014: 1. Inrichtingseisen natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen; 2. Richtlijnen voor natuurvriendelijk onderhoud.

Nadere informatie

Uw tuin. tips en afspraken

Uw tuin. tips en afspraken Uw tuin tips en afspraken U huurt een huis van Standvast Wonen met een tuin. Praktisch ingericht en goed onder- Privacyschot of erfafscheiding De erfgrens is meestal aangeduid met paal en Bij verhuizing

Nadere informatie

9. SCHADUWTUIN. Op het einde van de dag kunt u dan het aantal uren zon berekenen. Minder dan 3 uur zon:

9. SCHADUWTUIN. Op het einde van de dag kunt u dan het aantal uren zon berekenen. Minder dan 3 uur zon: 9. SCHADUWTUIN De meeste groenten en kruiden hebben nood aan zon, maar in de stad hebt u niet altijd zon in uw tuin. In deze fiche bekijken we wat de mogelijkheden zijn in de schaduw of halfschaduw. Om

Nadere informatie

Basiscursus moestuinieren

Basiscursus moestuinieren Basiscursus moestuinieren Planning Les 1: ecologisch tuinieren, bodem, bemesting Les 2: netwerken in de tuin, biodiversiteit Les 3: bodembewerking Les 4: vruchtwisseling, zaden Bodembewerking Laat vooral

Nadere informatie

Maak je schoolplein vogelvriendelijk

Maak je schoolplein vogelvriendelijk Maak je schoolplein vogelvriendelijk Leerlijn: kinderen leren vanuit het perspectief van vogels nadenken over hun omgeving. Wat hebben vogels nodig om te overleven? Schuilmogelijkheden, nestmogelijkheid,

Nadere informatie

Biodiversiteit en netwerken

Biodiversiteit en netwerken Basiscursus Ecologische Moestuin Biodiversiteit en netwerken Ecologisch tuinieren is 1. Niet destructief, maar constructief tuinieren; 2. Netwerken bevorderen 1. Destructief boeren/tuinieren Pesticiden

Nadere informatie

Achtergrondinformatie

Achtergrondinformatie 1 Achtergrondinformatie Planten groeien niet willekeurig door elkaar. Afhankelijk van verschillende milieufactoren (grondsoort, waterstand, zon, schaduw, betreding, bemesting, enz.) kunnen we verschillende

Nadere informatie