NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS?"

Transcriptie

1 NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS?

2 De gemeente Hellevoetsluis wil de hoeveelheid groen en de verscheidenheid aan planten en dieren in de stad vergroten. Naast het openbaar groen, maken tuinen van inwoners ook een groot deel uit van de oppervlakte in de stad. In deze brochure kunt u lezen hoe u uw tuin groen en ecologisch in kunt richten. Hiervoor heeft u helemaal geen grote tuin nodig. Ook kleine tuinen of geveltuinen kunnen een paradijs zijn voor vlinders en vogels. Een vijver voor amfibieën en libellen In Hellevoetsluis leven vier soorten amfibieën: de groene kikker, de bruine kikker, de gewone pad en de kleine watersalamander. Dit zijn soorten die vaak in tuinen voorkomen, zeker als er een vijver aanwezig is. Ook libellen komen op een vijver af. Een vijver kan het beste verschillende dieptes hebben. Een diep deel van 80 tot 120 cm blijft s winters vorstvrij en daar kunnen amfibieën overwinteren. Een ondiep gedeelte in de vijver warmt snel op en is daarmee gunstig voor amfibieën. De oevers en het moerasgedeelte van uw vijver kunt u het beste beplanten met een grote diversiteit aan inheemse planten. Op die manier lokt u veel verschillende beestjes naar uw vijver en ontstaat een natuurlijk biotoop. Om te voorkomen dat amfibieën en andere dieren de vijver niet meer kunnen verlaten, kunt u het beste een glooiende oever aanleggen. Als u een vijver met steile oevers heeft, dan kan een kikkertrap een oplossing bieden. Amfibieën en libellen houden van stilstaand water. Gebruik daarom liever geen pomp. Gebruik geen chemicaliën of mest om de waterkwaliteit te beïnvloeden. Hier kunnen amfibieën niet tegen. Amfibieën en libellen houden niet van vissen, omdat deze hun eieren en larven opeten. Als u toch vissen wilt houden, zorg dan voor ondiepe (moeras) gedeelten in de vijver, waar de vissen niet bij kunnen. Zorg voor voldoende zuurstofplanten in het water. Amfibieën en libellen leggen daar hun eieren tussen. Zet nooit vissen of planten vanuit uw vijver over in sloten of in de natuur. Hier kunnen zij het natuurlijk evenwicht verstoren en grote problemen veroorzaken. Tips voor het aantrekken van amfibieën en libellen Zorg ervoor dat de vijver minstens de helft van de dag in de zon ligt. Amfibieën zijn namelijk koudbloedig en hebben warmte nodig om actief te worden. Soortenlijst voor een natuurvriendelijke vijver: Dotterbloem Moeras-vergeet-mij-niet Zwanenbloem Fijne waterranonkel Drijvend fonteinkruid Watergentiaan Watermunt

3 Een vogelvriendelijke tuin In steden leven veel vogels, zoals merels, koolmezen, huismussen en roodborstjes. Deze vogels maken graag gebruik van tuinen om in te nestelen of voedsel te zoeken. Helaas zijn niet alle tuinen even aantrekkelijk voor vogels. Hieronder vindt u een aantal tips voor een vogelvriendelijke tuin. U doet vogels een groot plezier als u extra voer aanbiedt. Broodkorstjes, zadenmengsels, havermout en fruit kunt u gerust het hele jaar door aan de vogels voeren. Zij vullen hiermee hun natuurlijke dieet aan en zeker als zij jongen hebben, kunnen de vogels dat goed gebruiken. In de winter kunt u ook vetbollen en pinda slingers ophangen. Tips voor een vogelvriendelijke tuin Voor een vogel maakt het niet uit of de tuin groot of klein is. Wat wel uitmaakt is de hoeveelheid beplanting in de tuin. Vogels zoeken voedsel zoals insecten of zaden en plaatsen om te schuilen. U kunt daarvoor wat tegels uit uw tuin halen en daar een aantal (extra) struiken planten. Struiken met doorns bieden de perfecte schuilplek voor vogels als er een sperwer of een kat langs komt. Plant daarom eens een vuurdoorn of meidoorn in uw tuin. Bovendien hebben de vogels dan in het najaar bessen om op te eten. Laat uw schutting begroeien met klimplanten waar vogels in kunnen nestelen. Een heg als tuinafscheiding is natuurlijk nog beter. Koolmezen en pimpelmezen broeden graag in nestkastjes. Hang deze met de opening naar het noordoosten en op een plek waar katten niet bij kunnen. Vogels hebben graag een veilige plek om te drinken. Als u geen vijver in uw tuin heeft, kunt u een drinkbak neerzetten. Plaats deze op een verhoging, zodat katten de vogels niet ongemerkt kunnen besluipen. Een (kleine) boom in uw tuin maakt deze nog aantrekkelijker voor vogels. Als u kiest voor een fruitboom, hebben de vogels en uzelf in de herfst ook nog plezier van de vruchten. Maak uw tuin in het najaar niet winterklaar. Vogels kunnen in de winter dan nog tussen de afgestorven planten naar zaden of insecten zoeken. Gierzwaluwen Gierzwaluwen zijn hele bijzondere vogels. Zij vliegen bijna hun hele leven. Ze landen alleen om te broeden. Dat broeden doen ze bijvoorbeeld onder dakpannen en in kieren van gebouwen. Ze zijn zeer plaatstrouw en komen ieder jaar naar dezelfde nestplek terug. Helaas verdwijnen er soms nestplekken als daken gerenoveerd worden. U kunt gierzwaluwen helpen door een speciale nestkast voor ze op te hangen onder uw dakgoot. Bouwtekeningen hiervoor kunt u vinden op de website van de gierzwaluwbescherming, Help de huismussen in Hellevoetsluis De huismus is een gezellig stadsvogeltje dat graag in groepen leeft. Vroeger was de huismus zeer algemeen, tegenwoordig zie je hem steeds minder. In Hellevoetsluis broeden gelukkig nog een paar honderd paartjes. De gemeente wil de huismussen graag helpen en u kunt daarbij helpen. Huismussen eten namelijk (onkruid)zaden en deze zijn er steeds minder. U kunt huismussen helpen door ze het hele jaar door broodkorstjes of zaden te voeren. Dit vinden ze heerlijk. Een andere manier om de huismussen te helpen is het aanbrengen van nestgelegenheid. Er zijn speciale nestkasten voor huismussen te koop of u kunt vogelvides aanbrengen onder uw dak. Planten voor vogels: Vuurdoorn Meidoorn Lijsterbes Appelboom Zoete kers Klimop Gewone liguster

4 Een bij- en vlindervriendelijke tuin Een vleermuisvriendelijke tuin Bloemen leveren nectar en vormen daarmee een voedselbron voor vlinders, bijen, hommels en zweefvliegen. U kunt deze nuttige diertjes helpen door ervoor te zorgen dat er veel nectarplanten in uw tuin staan. Tips voor een bij- en vlindervriendelijke tuin Creëer warme en beschutte plekjes in uw tuin om vlinders te lokken. Sommige vlinders en bijen overwinteren als rups of pop op planten of struiken. Snoeien kunt u daarom het beste pas in het voorjaar doen. Hang op een zonnige plek in uw tuin een bijenhotel op. Solitaire bijen kunnen hierin hun eitjes leggen. U kunt ook zelf een bijenhotel maken. Op internet kunt u hiervoor bouwtekeningen vinden Graafbijtjes nestelen op zandige plekjes in de zon, bijvoorbeeld tussen de voegen van bestrating. Als u ruimte hebt, kunt u in uw tuin zo n zandig plekje voor deze bijtjes maken. Bloemen voor bijen: Dopheide Klokjesbloem (Campanula) Tijm Marjolein Lavendel Bloemen voor vlinders: Vlinderstruik Lange ereprijs Hemelsleutel IJzerhard Beemdkroon Vleermuizen hebben een slecht imago, maar het zijn juist erg nuttige dieren. Ze eten namelijk ontzettend veel muggen en vliegen. In Hellevoetsluis leven vooral dwergvleermuizen. Deze zijn zo klein dat ze in een luciferdoosje passen. Tips voor een vleermuisvriendelijke tuin Vleermuizen slapen overdag en zijn s nachts actief. Ze houden niet van licht. Beperk daarom uw tuinverlichting en zorg ervoor dat uw verlichting niet de hele omgeving verlicht. U kunt de verlichting ook s nachts uitzetten. Een egelvriendelijke tuin Vleermuizen eten insecten. Zorg daarom voor een tuin met voldoende beplanting. Hang een vleermuiskast op aan uw huis of aan een boom. Vleermuizen gebruiken deze kasten om in te slapen. Hang de kast minimaal vier meter boven de grond en hang hem op een zonnige plek. Vleermuizen houden namelijk van warmte. Katten willen nog wel eens vleermuizen vangen. Kattenbezitters kunnen hun kat daarom een uur voor zonsondergang beter binnen houden. In de winter hoeft dit niet, want dan zijn de vleermuizen in winterslaap. Egels komen veel voor in de stad. Ze hebben wel voldoende plekjes nodig om eten te zoeken en zich te verschuilen. Dat steeds meer mensen hun tuin betegelen, is dan ook nadelig voor egels. Hoe meer tegels, hoe minder egels! Tips voor een egelvriendelijke tuin Egels hebben graag een dak boven hun hoofd. U kunt een rommelhoekje aanleggen of een stapel takken neerleggen, maar u kunt ook een egelhuis bouwen of kopen. Bouwtekeningen zijn te vinden op internet. Plaats het egelhuis op een rustige plek in uw tuin. Let er op dat egels uw tuin in kunnen. Als uw tuin omheind is met een schutting of muur, plaats dan een egelpoortje. Een gaatje van 15 bij 15 cm in een hoek van de schutting is voldoende om een egel door te laten. Bijvoeren kan geen kwaad. Egels zijn gek op kattenvoer en er is ook speciaal egelvoer te koop. Geef nooit melk. Daarvan worden egels ziek. Heeft u een composthoop? Controleer dan voor het omzetten van uw composthoop eerst of er geen egelnest in zit. Egels eten graag slakken. Gebruik daarom geen slakkengif of slakkenkorrels. Egels eten de slakken die het gif hebben gegeten en gaan er dood aan.

5 COLOFON tekst & coördinatie: beeld: lay-out & productie: Gemeente Hellevoetsluis Johan Bos, Garry Bakker, Frits-Jan Maas en Pepijn Hof Bos - Tekst in uitvoering meer informatie:

Handleiding voor een diervriendelijke tuin

Handleiding voor een diervriendelijke tuin Handleiding voor een diervriendelijke tuin Inleiding Voor ons onderzoek voor de First Lego League hebben wij bij het onderwerp Animal Allies bedacht om een handleiding te maken hoe je een diervriendelijke

Nadere informatie

Maak je schoolplein vogelvriendelijk

Maak je schoolplein vogelvriendelijk Maak je schoolplein vogelvriendelijk Leerlijn: kinderen leren vanuit het perspectief van vogels nadenken over hun omgeving. Wat hebben vogels nodig om te overleven? Schuilmogelijkheden, nestmogelijkheid,

Nadere informatie

www.natuurindewijk.nl

www.natuurindewijk.nl OPHANG- EN PLAATSINGSINSTRUCTIE Gefeliciteerd met Uw nestkast verblijfkast bijenhotel! Fijn dat U mee wilt werken aan het project. In de stad zijn er voor gebouw bewonende dieren steeds minder mogelijkheden

Nadere informatie

Keuzedeel: De levende tuin. 6: fauna

Keuzedeel: De levende tuin. 6: fauna Keuzedeel: De levende tuin 6: fauna Doelen 1. Je bewust maken hoeveel leven groen in een tuin of woonomgeving kan ondersteunen. 2. Je bewust maken wat alle voordelen van groen in een tuin of woonomgeving.

Nadere informatie

OPHANG- EN PLAATSINGSINSTRUCTIE

OPHANG- EN PLAATSINGSINSTRUCTIE OPHANG- EN PLAATSINGSINSTRUCTIE Gefeliciteerd met uw nestkast verblijfkast bijenhotel! Een gezonde, levendige, mooie woonomgeving: best belangrijk. Daarom is Natuur in de Wijk gestart, ondersteund door

Nadere informatie

Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens

Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens VOOR DE LEERKRACHT Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens Spreeuw Vogelbescherming Nederland organiseert de Tuinvogeltelling voor Scholen. Leer de vogels rondom je school kennen, tel hoeveel er

Nadere informatie

Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS

Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS Het habitat van een populatie huismussen is, voor zover nu bekend, opgebouwd uit in ieder geval 10 elementen. Brits zender-onderzoek

Nadere informatie

Help de Haagse huismussen

Help de Haagse huismussen Help de Haagse huismussen Stichting Duurzaam Den Haag Riviervismarkt 5 2513 AM DEN HAAG t 070 364 30 70 info@duurzaamdenhaag.nl www.duurzaamdenhaag.nl Inhoud Haagse Huismus in nood... 2 Het leven van huismussen...

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei

Nadere informatie

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw

Nadere informatie

Egel informatiemap. De egel die in Nederland leeft is de West-Europese egel. Zijn wetenschappelijke naam is Erinaceus Europeus.

Egel informatiemap. De egel die in Nederland leeft is de West-Europese egel. Zijn wetenschappelijke naam is Erinaceus Europeus. Egel informatiemap De egel die in Nederland leeft is de West-Europese egel. Zijn wetenschappelijke naam is Erinaceus Europeus. De meeste mensen kennen de egel slechts als verkeersslachtoffer. Soms wordt

Nadere informatie

SOORTENSTANDAARD VAN DE HUISMUS 2015 PRAKTISCHE UITWERKING A. Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS

SOORTENSTANDAARD VAN DE HUISMUS 2015 PRAKTISCHE UITWERKING A. Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS SOORTENSTANDAARD VAN DE HUISMUS 2015 PRAKTISCHE UITWERKING A Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS = versie 002 = Door E.F. Karman, voorzitter Stichting Witte Mus HuismusBescherming

Nadere informatie

Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens

Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens VOGELWEEK VOOR SCHOLEN: VOOR DE LEERKRACHT Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens Natuurpunt organiseert de Grote Vogelweek voor Scholen. Leer de vogels rondom je school kennen, tel hoeveel er

Nadere informatie

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013 uitgave januari 2013 Winterslaap Met filmpjes, werkblad en puzzels groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers

Nadere informatie

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel januari In deze maand zijn de hommelkoninginnen nog in hun winterslaap. februari Op een warme dag komt een hommelkoningin uit haar schuilplaats en gaat op zoek naar voedsel. Als het kouder wordt moet ze

Nadere informatie

Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens

Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens Vogeltelweek voor scholen: VOOR DE LEERKRACHT Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens Natuurpunt organiseert de Vogeltelweek voor Scholen. Leer de vogels rondom je school kennen, tel hoeveel er

Nadere informatie

Vraag 1. Waarom moet je goed voor de rupsen zorgen als je vlinders wilt hebben?

Vraag 1. Waarom moet je goed voor de rupsen zorgen als je vlinders wilt hebben? Naam: VLINDERS Vlinders zijn niet weg te denken uit onze leefomgeving. In het voorjaar kunnen we haast niet wachten tot de eerste Kleine vosjes of Citroenvlinders zich laten zien. En dan in de zomer en

Nadere informatie

Dieren in de winter. Kids for Animals winter spreekbeurt. Brrr. Honden

Dieren in de winter. Kids for Animals winter spreekbeurt. Brrr. Honden Dieren in de winter Brrr In de winter kun jij een lekkere warme trui aantrekken. Bij dieren werkt dit anders. Sommige kunnen heel goed tegen de kou, andere minder. Het ene dier krijgt een dikke vacht,

Nadere informatie

Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS

Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS Inleiding Stadsvogelbeschermers, stadsecologen en ecologische adviesbureaus vragen ons al een aantal jaar om duidelijke informatie over habitat van Huismussen. In dat kader heeft Huismusbescherming NL

Nadere informatie

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit

Nadere informatie

Tuinvogels. Meer over onze koolmezen. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Meer over de koolmees

Tuinvogels. Meer over onze koolmezen. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Meer over de koolmees Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,

Nadere informatie

De ringslang een bijzondere bewoner van Gouda

De ringslang een bijzondere bewoner van Gouda De ringslang een bijzondere bewoner van Gouda Uit de serie Natuur in Gouda 10 2 colofon tekst: Cyclus, gemeente Gouda en RAVON lay-out: Steenbergen Ontwerp Studio foto s: André van Kleinwee en Richard

Nadere informatie

Natuurlijk Tuinieren

Natuurlijk Tuinieren tuiniertheeftzijntuinzoingerichtdatdezeeengroteaantrekkingskrachtuitoefentopdieren.in Natuurlijktuinierenbetekentnietalleenzominmogelijkgifgebruikenindetuin.Wienatuurlijk Wat Dierenkomenernaartoeenblijvenergraagvoorlangeretijd,ookomzichvoortteplanten.Wie

Nadere informatie

De Patrijs, klant van berm en akkerrand.

De Patrijs, klant van berm en akkerrand. De Patrijs, klant van berm en akkerrand. Lesbrief met kleurwedstrijd voor de groepen 5, 6 en/of 7 van de basisscholen van de gemeente Heeze-Leende. Je vult de antwoorden op de vragen in op de achterzijde

Nadere informatie

De Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken?

De Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken? FOTO S: TUINEN VAN APPELTERN met een levende omheining De omheining van een levende tuin leeft mee. Deze biedt beschutting, maar is ook toegankelijk voor kleine dieren. Van oude stenen bijvoorbeeld, zijn

Nadere informatie

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat?

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat? Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat? Je valt in een diepe slaap en wordt in maart pas weer

Nadere informatie

Hoe bladluisplagen voorkomen

Hoe bladluisplagen voorkomen Hoe bladluisplagen voorkomen Een teveel aan bladluizen = een tekort aan bladluiseters. Beter voorkomen dan genezen. En ja, bladluizen voorkomen is mogelijk en het is zelfs niet eens moeilijk: Maak je tuin

Nadere informatie

Biodiversiteits heg. www.enand-design.com. 2007 De Biodiversiteits heg is een auteursrechtelijk beschermd werk van Jacqueline Couwenberg 06-52088979

Biodiversiteits heg. www.enand-design.com. 2007 De Biodiversiteits heg is een auteursrechtelijk beschermd werk van Jacqueline Couwenberg 06-52088979 Biodiversiteits heg 2007 De Biodiversiteits heg is een auteursrechtelijk beschermd werk van Jacqueline Couwenberg 06-52088979 www.enand-design.com Voor vogels zijn er plekken gemaakt waarin ze kunnen nestelen,

Nadere informatie

Dieren in de winter 3

Dieren in de winter 3 Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon

Nadere informatie

Uw tuin een vogeltuin

Uw tuin een vogeltuin Uw tuin een vogeltuin TUINADVIES VOOR MW. J. BAKKER Voor: Mevrouw J. Bakker Door: Ad Erich APRIL 2012 Geachte mevrouw Bakker, Hartelijk dank voor uw belangstelling voor een vogelvriendelijke tuin. De Tuinvogelconsulent,

Nadere informatie

Haal de natuur dichtbij huis door een nestkast in je tuin op te hangen. In deze blog tips voor een grotere kans op succes.

Haal de natuur dichtbij huis door een nestkast in je tuin op te hangen. In deze blog tips voor een grotere kans op succes. Nestkast ophangen Nestkast ophangen? Haal de natuur dichtbij huis door een nestkast in je tuin op te hangen. In deze blog tips voor een grotere kans op succes. De nestkast Door het ophangen van een nestkast

Nadere informatie

.boekeltuinen.nl www

.boekeltuinen.nl www www.boekeltuinen.nl TEGEL ERUIT, PLANTJE ERIN TIP Houd de tuin zo groen Barbara Bekhof mogelijk en minimaliseer de verharding. Arjen Grent 3 REGENTON Als je de regenpijp hebt afgekoppeld, kun je het regenwater

Nadere informatie

Landschappelijke elementen

Landschappelijke elementen Welkomstkaarten voor Landschappelijke elementen Gaan voor groen! Behoud en herstel van landschappelijke elementen? Geweldig! Landschappelijke elementen zijn van culturele en historische waarde. Maar ze

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? [Naam docent] Wat hebben bijen nodig? Een zoemende tuin biedt: Nestelgelegenheid Variatie in soorten (en dus in bloeitijden) Variatie in structuur (hoog, laag) Variatie in onderhoud (in ruimte en in tijd)

Nadere informatie

Van eitje tot vlinder

Van eitje tot vlinder Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje

Nadere informatie

Plantensoorten kiezen

Plantensoorten kiezen Plantensoorten kiezen De keuze lijkt ontzettend groot Een ieder heeft zijn eigen voorkeur Een kort overzicht van de vele mogelijkheden Klein kan effectief zijn Mantel en zoom meidoorn en voorjaarszonnebloem

Nadere informatie

inh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.

inh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9. Dieren in de winter inhoud 1. Dieren in de winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. De koe 11 10. Filmpjes 12 Pluskaarten

Nadere informatie

Oele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen

Oele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen Hier zien jullie alweer de derde uitgave van ons jeugdblad. Ook nu heeft de Oele weer heel wat te vertellen. Lees maar gauw. Oele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen Zoogdieren

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS

Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS Inleiding Stadsvogelbeschermers, stadsecologen en ecologische adviesbureaus vragen ons al een aantal jaar om duidelijke informatie over habitat van Huismussen. In dat kader heeft Huismusbescherming NL

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8 Voorbereiding post 5 Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Iedere vogel zijn eigen plekje, voor groep 4 t/m 8. Inhoud:

Nadere informatie

Tuinvogels. Een interactieve lezing door Vogelwerkgroep Vught

Tuinvogels. Een interactieve lezing door Vogelwerkgroep Vught Tuinvogels Een interactieve lezing door Vogelwerkgroep Vught Gildes: indeling naar omgeving Stadsvogels worden ingedeeld naar gildes: Huizenbroeders (Half)holenbroeders Struikvogels Boomvogels Park- &

Nadere informatie

natuurboekje van zomer 2015

natuurboekje van zomer 2015 natuurboekje van zomer 2015 HOI! EIND VAN DE ZOMER tot in oktober bramen tijd! De bramen zijn rijp en je kunt plukken. Een braam gaat van groen naar rood naar zwartblauw. Zwartblauwe bramen zijn rijp.

Nadere informatie

1. Seizoenen Lente Zomer Herfst Winter Filmpje Pluskaarten 17 Bronnen 19 Colofon en voorwaarden 20

1. Seizoenen Lente Zomer Herfst Winter Filmpje Pluskaarten 17 Bronnen 19 Colofon en voorwaarden 20 Seizoenen inhoud. Seizoenen 3. Lente 4 3. Zomer 7 4. Herfst 0 5. Winter 3 6. Filmpje 6 7. Pluskaarten 7 Bronnen 9 Colofon en voorwaarden 0 . Seizoenen Een jaar heeft vier seizoenen. De vier seizoenen zijn:.

Nadere informatie

Egel. Kids for Animals Egel spreekbeurt. Egel kennis. Schemerdier. Houdt van planten

Egel. Kids for Animals Egel spreekbeurt. Egel kennis. Schemerdier. Houdt van planten Egel Egel kennis Misschien heb je wel eens een egel gezien in de tuin. Het is een klein rond stekelig beestje dat rustig door bladeren en struiken schuifelt om eten te zoeken. De haren op zijn buik zijn

Nadere informatie

natuurboekje van winter 2008

natuurboekje van winter 2008 Kinderbijlage winter 30-10-2008 14:45 Pagina 1 Limburgs Landschap natuurboekje van winter 2008 Kinderbijlage winter 30-10-2008 14:45 Pagina 2 Hoi! Voor veel dieren is de winter te koud. Of ze vinden geen

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in

Nadere informatie

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten Herfst inhoud Herfst 3 1. Het weer 4 2. Overal blad 5 3. Zaden 6 4. Paddenstoelen 7 5. De eekhoorn 8 6. De egel 9 7. Insecten 10 8. Vogels op reis 11 9. Filmpje 12 Pluskaarten 13 Bronnen en foto s 15 Colofon

Nadere informatie

Winterslaap. groep 5/6

Winterslaap. groep 5/6 Winterslaap groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers 8 Werkblad winterslaap 15 Schrijf je eigen e-boek 16

Nadere informatie

Boordevol inspiratie en tips. Leuke cadeautjes speciaal voor papa! Nr 9 Aanbiedingen zijn geldig van donderdag 12 juni t/m woensdag 18 juni 2014

Boordevol inspiratie en tips. Leuke cadeautjes speciaal voor papa! Nr 9 Aanbiedingen zijn geldig van donderdag 12 juni t/m woensdag 18 juni 2014 Nr 9 Aanbiedingen zijn geldig van donderdag 12 juni t/m woensdag 18 juni 2014 lieve mama Leuke cadeautjes speciaal voor papa! Boordevol inspiratie en tips. Inclusief stappenplan: Tips voor een diervriendelijke

Nadere informatie

Vogels. 2009 All rights reserved by C.J.F. Evers. www.natuurnabij.nl

Vogels. 2009 All rights reserved by C.J.F. Evers. www.natuurnabij.nl Vogels Je wordt je pas in het voorjaar bewust van de vogels om je heen. Dat komt omdat het in de winter vrij stil is geweest en er weinig gezongen werd door de vogels die aanwezig waren. Het is nu medio

Nadere informatie

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. De hommel In de vroege lente ontwaakt de hommelkoningin en verlaat haar ondergrondse schuilplaats. Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. Hommels

Nadere informatie

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. De hommel Hommels kunnen tot 60% van hun lichaamsgewicht aan stuifmeel meedragen. In de vroege lente ontwaakt de hommelkoningin en verlaat haar ondergrondse schuilplaats. Ze gaat op zoek naar een holletje

Nadere informatie

Inleiding. En het coolste van al... Bekijk het als een spel met een eigen wil, een spel dat je gratis en voor niks mag gebruiken.

Inleiding. En het coolste van al... Bekijk het als een spel met een eigen wil, een spel dat je gratis en voor niks mag gebruiken. Inleiding K AT O Voor onusr is natu ste het vet ooi t! speelgoed Stel je voor: je staat in de speelgoed winkel. Natuurlijk wil je graag alles. Maar uiteraard kan dat niet. En geef toe, verwende kinderen

Nadere informatie

Voorbereiding post 3. Vogels op reis Groep 1-3

Voorbereiding post 3. Vogels op reis Groep 1-3 Voorbereiding post 3 Vogels op reis Groep 1-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Vogels op reis voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel Opruimen

Nadere informatie

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4 Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap

Nadere informatie

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Suchmann Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Wanneer: Dinsdagmiddag 6-13-20 & 27 april De kinderen worden in groepjes verdeeld van 3 of 4 kinderen. Ieder groepje krijgt een onderwerp toebedeeld

Nadere informatie

INSECTEN. werkboekje

INSECTEN. werkboekje INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen

Nadere informatie

Lesbrief groep 7 8. Inhoudsopgave. Insecten. Soorten. Knipblad. Vlinders lokken. Leefgebied van de vlinder. Stripverhaal

Lesbrief groep 7 8. Inhoudsopgave. Insecten. Soorten. Knipblad. Vlinders lokken. Leefgebied van de vlinder. Stripverhaal Lesbrief groep 7 8 Inhoudsopgave Insecten Soorten Knipblad Vlinders lokken Leefgebied van de vlinder Stripverhaal Maak van de tuin een vlindertuin Trek Eten en gegeten worden De verdelgers De voedselketen

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 4, 5 en 6. 2 Een tocht over insecten door de natuurtuin 't Loo over het dreuzelpad. Geschikt

Nadere informatie

REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN)

REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN) NOTA REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN) Datum: 1 september 2010 REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN) 1 september 2010 pagina 1 > 10 1 Freinetschool De Appeltuin 1.1 KORT Adres Weldadigheidsstraat 74 3000 Leuven

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6

Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Literatuurlijst 1 Inleiding 2 Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3 Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4 Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6 Hoofdstuk 4: Verzorging

Nadere informatie

B i j l a g e 2 : W e r k p r o t o c o l h u i s m u s

B i j l a g e 2 : W e r k p r o t o c o l h u i s m u s B i j l a g e 2 : W e r k p r o t o c o l h u i s m u s W e r k p r o t o c o l h u i s m u s Z w a r t e w e g 8 t V e l d I n l e i d i n g In december 2012 is een ecologische inventarisatie uitgevoerd

Nadere informatie

Speluitleg: Gebruik bij de speluitleg het bestand Hoe wordt het spel gespeeld op www.groenewiel.nl/biodiversiteit.

Speluitleg: Gebruik bij de speluitleg het bestand Hoe wordt het spel gespeeld op www.groenewiel.nl/biodiversiteit. 1 IN HET KORT Doel van de les: De kinderen worden zich bewust van de verbanden tussen soorten. Dit gebeurt doordat ze beseffen dat de roofvogel niet alleen een boom en een merel of lijster nodig heeft,

Nadere informatie

Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad

Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad Kansen voor Biodiversiteit in de Stad Klik op de stadskaart voor meer info per onderdeel van de stad Biodiversiteit in de Stad Biodiversiteit gaat wereldwijd achteruit. Steden kunnen een bijdrage leveren

Nadere informatie

Kopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen.

Kopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen. Lente groep 3/4 inhoud blz Lente 3 1 Langer licht 4 2 Bollen 5 3 Wakker worden 6 4 Frisse blaadjes 7 5 Kikkerdril 8 6 Op reis 9 7 In de wei 10 8 Er op uit! 11 9 Filmpjes 12 Werkblad winter 13 Schrijf je

Nadere informatie

Waterlanders : op weg met Sam de salamander. Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander.

Waterlanders : op weg met Sam de salamander. Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander. Waterlanders : op weg met Sam de salamander Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander. 1 De kamsalamander... Hallo, Ik ben Sam, de salamander met

Nadere informatie

Groene schoolpleinen

Groene schoolpleinen Welkomstkaarten voor Groene schoolpleinen Gaan voor groen! Jij gaat voor groen? Geweldig! Een groene omgeving heeft veel voordelen. Een groene omgeving is een gezonde omgeving en het weghalen van tegels

Nadere informatie

Groene buurten & straten

Groene buurten & straten Welkomstkaarten voor Groene buurten & straten Gaan voor groen! Jij gaat voor groen? Geweldig! Een groene omgeving levert veel voordelen. Een groene omgeving is een gezonde omgeving en het verwijderen van

Nadere informatie

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

Verjaardagsfeestjes voor kinderen met groene vingers die gek zijn op natuur

Verjaardagsfeestjes voor kinderen met groene vingers die gek zijn op natuur Verjaardagsfeestjes voor kinderen met groene vingers die gek zijn op natuur Amsterdam, 2017 Een kast voor mees Activiteit: Nestkast timmeren Titel: Een kast voor mees Leeftijd: 8 12 jaar Periode: hele

Nadere informatie

HOUTEN NESTKASTEN VOOR GIERZWALUWEN

HOUTEN NESTKASTEN VOOR GIERZWALUWEN 6 HOUTEN NESTKASTEN VOOR GIERZWALUWEN Secretariaat: M.H. Andriessen, Fideliolaan 78, 1183 PN Amstelveen Postgiro 914 5004 GBN Amersfoort, KvK 32092778 Gooi- en Eemland Telefoon 020 645 5207, e-mail gbn-ned@planet.nl,

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

Waterplanten in het algemeen:

Waterplanten in het algemeen: Water in de tuin: In veel culturen wordt water gezien als bron van leven en een belangrijk onderdeel van tuinen. Water fascineert mensen en in een tuin met een vijver kan dit op verschillende manieren:

Nadere informatie

Lente. groep 3, 4 en 5

Lente. groep 3, 4 en 5 Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14

Nadere informatie

november 2011» nummer 8

november 2011» nummer 8 N i e u w s b r i e f november 2011» nummer 8 Waar zijn de stadsvogels? Het gaat in Nederland niet goed met de kleine zangvogels. Mussen, vinken, putters, groenlingen, zwartkopjes, enzovoort, zien we steeds

Nadere informatie

Ekster Herkennen Voedsel Nest Leuke ekster weetjes

Ekster Herkennen Voedsel Nest Leuke ekster weetjes Ekster Eksters zijn grote, zwart-witte vogels met een lange staart. Hij is ongeveer 45 cm groot. Als je goed kijkt, zie je een glans over de veren. Hierdoor lijkt het net of ze verschillende kleuren hebben.

Nadere informatie

Kaartenset ongewervelde dieren

Kaartenset ongewervelde dieren Kaartenset ongewervelde dieren Deze set met plaatjes is het eerste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met daarbij

Nadere informatie

Bosspeurtocht Klein Zwitserland (Amersfoort)

Bosspeurtocht Klein Zwitserland (Amersfoort) Bosspeurtocht Klein Zwitserland (Amersfoort) OV: Vanaf Station Amersfoort CS met buslijn 1 richting De Eemgaarde (ongeveer 5 minuten) uitstappen bij de halte Hugo de Grootlaan. Daar is het beginpunt van

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 1-2-3

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 1-2-3 Voorbereiding post 5 Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Iedere vogel zijn eigen plekje, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud:

Nadere informatie

Een stad vol dieren. Vestigingshulp voor dieren rond het huis en in de tuin

Een stad vol dieren. Vestigingshulp voor dieren rond het huis en in de tuin Een stad vol dieren Vestigingshulp voor dieren rond het huis en in de tuin Wanneer je een tuin van dichtbij bekijkt, zie je dat er allerlei dieren in leven. Al die diertjes hebben een functie. Daarom is

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

Wist je dat?... Overwintering van vlinders. Vragen. De vlinder. De levenscyclus..

Wist je dat?... Overwintering van vlinders. Vragen. De vlinder. De levenscyclus.. Lesbrief groep 5 6 Inhoudsopgave Wist je dat?... Vlinderwiel Stripverhaal.. Overwintering van vlinders. Vlinder mobiel Het voedsel van rupsen.. Vragen. De vlinder. De levenscyclus.. 1 Wist je dat Allerlei

Nadere informatie

Tournesol - Zonnebloem zelf! Centre Régional d'initiation à l'écologie Ferme d'uccle

Tournesol - Zonnebloem zelf! Centre Régional d'initiation à l'écologie Ferme d'uccle OPGELET! De volgende presentatie mag niet gebruikt of verspreid worden aangezien de afbeeldingen niet allemaal eigendom zijn van onze vzw! asbl Tournesol-Zonnebloem vzw Enkel voor didactisch gebruik van

Nadere informatie

EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT. Hellingman Onderzoek en Advies BV

EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT. Hellingman Onderzoek en Advies BV EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT In alle fases van ontwikkeling hebben eikenprocessierupsen natuurlijke vijanden Paring Eitjes overwinteren Rupsen uit in april 2 de stadium 3 de stadium - begin brandharen

Nadere informatie

Informatieles Vleermuizen

Informatieles Vleermuizen Informatieles Vleermuizen De les is bedoeld voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs en leerjaar 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Er komen verschillende facetten over het leven van de vleermuis

Nadere informatie

Informatie en overzicht beschikbare nestkasten

Informatie en overzicht beschikbare nestkasten Informatie en overzicht beschikbare nestkasten Natuur in de Wijk Voor meer informatie: www.natuurindewijk.nl Of neem contact op met Koen van Hout van Projectbureau Orbis Tel: 06-2222 4146 Mail: koen@projectbureauorbis.nl

Nadere informatie

Winterboek. Groep 3/4

Winterboek. Groep 3/4 Winterboek Groep 3/4 inhoud blz. Winter 3 1. Slaap 4 2. Glad 5 3. Geheime plekjes 6 4. Dikke jas 7 5. Dikke vacht 8 6. Vogels voeren 9 7. Broeden in de winter 10 8. Het land van de Eskimo 11 Werkblad winter

Nadere informatie

inhoud 1. De merel 2. Waar is mijn eten? 3. De tuin 4. Vogels helpen 5, Wat eten vogels? 6. Vogels in de tuin 7. Een goede plek 8.

inhoud 1. De merel 2. Waar is mijn eten? 3. De tuin 4. Vogels helpen 5, Wat eten vogels? 6. Vogels in de tuin 7. Een goede plek 8. Help de vogels inhoud 1. De merel 3 2. Waar is mijn eten? 4 3. De tuin 5 4. Vogels helpen 6 5, Wat eten vogels? 7 6. Vogels in de tuin 8 7. Een goede plek 9 8. Vogels kijken 10 9. Watervogels 12 10. De

Nadere informatie

Imkervereniging de korenbloem. Bart Bakker Jan Breembroek

Imkervereniging de korenbloem. Bart Bakker Jan Breembroek Wees erbij! Imkervereniging de korenbloem Bart Bakker Jan Breembroek 1 Imkervereniging de korenbloem Gemeente Renkum plus stukje Betuwe 50 leden 102 jaar oud Bestuur: Bart Bakker Jan-Joris van Kampen Jan

Nadere informatie

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst Vlinders kijken op Landgoed Schothorst Enke Kleine vos erdpa In de maanden mei tot en met september zie je ze vliegen: eeg vandaag ga je op zoek naar s. In dit boekje s!iveook nst Du vind je allerlei spelletjes

Nadere informatie

Natuur in huis, tuin en op je terras. 17 mei 2016 Johan Baetens

Natuur in huis, tuin en op je terras. 17 mei 2016 Johan Baetens Natuur in huis, tuin en op je terras 17 mei 2016 Johan Baetens Inhoud Tuin, (groen)dak, (dak)terras en/of binnen? Van plant tot vegetatie Enkele interessante planten voor mens en dier Water doet leven

Nadere informatie

Bij-vriendelijk Beheer

Bij-vriendelijk Beheer Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:

Nadere informatie

Tuinieren voor amfibieën en reptielen

Tuinieren voor amfibieën en reptielen Tuinieren voor amfibieën en reptielen Hoe maak ik mijn tuin aantrekkelijk voor salamanders, kikkers, padden, hagedissen en (ring)slangen? Edo van Uchelen Bij het werken in de tuin of de heemtuin kom je

Nadere informatie

Samen maken we het groen!

Samen maken we het groen! Samen maken we het groen! 10 tips voor meer natuur in je omgeving Een groene omgeving is leuk om naar te kijken, maar ook gezonder om in te leven en wonen en beter voor het klimaat. Planten en bomen houden

Nadere informatie

Vlindervriendelijk tuinieren. Jeroen Mentens 29/05/2011

Vlindervriendelijk tuinieren. Jeroen Mentens 29/05/2011 Vlindervriendelijk tuinieren Jeroen Mentens 29/05/2011 Misvattingen? Mijn tuin is te klein. Ik woon in de stad. Daar zitten geen vlinders. Een vlindervriendelijke tuin ziet er te verwilderd uit. Ik heb

Nadere informatie

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.

Nadere informatie

Stappenplan. voor het kiezen en plaatsen van de juiste faunakast

Stappenplan. voor het kiezen en plaatsen van de juiste faunakast Stappenplan voor het kiezen en plaatsen van de juiste faunakast Over het stappenplan Dit stappenplan is opgesteld met als doel om initiatiefnemers van projecten te helpen bij het invullen van verlichte

Nadere informatie