De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 30 juni Beste natuurliefhebber/- ster,

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 30 juni Beste natuurliefhebber/- ster,"

Philomena van der Zee
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Hommels en honingbijen waren wel actief, vooral bij de grote bloemen van het klokje (campanula). Druk was vooral de grote wolbij. En de brievenbus zorgde voor een leuke verrassing.

1 De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 30 juni 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, De zon stond aan een strak blauwe hemel en het was warm. De pluizen van de populieren dwarrelden als grote sneeuwvlokken naar beneden. Er vlogen weinig vlinders. Hommels en honingbijen waren wel actief, vooral bij de grote bloemen van het klokje (campanula). Druk was vooral de grote wolbij. En de brievenbus zorgde voor een leuke verrassing. De Calocoris norvegicus is een bijna eenkleurig groene tot geelgroene wants met 2 zwarte punten op het halsschild. Deze soort komt voor in vochtige terreinen, hooilanden, e.d. Het is een algemene soort. De wants is 6-9 mm lang en als imago te zien van juni tot en met september. Deze wants behoort tot de familie miridae (blindwantsen), ze heten zo omdat ze geen ocelli (bijogen) hebben. Veel insecten hebben drie ocelli op hun voorhoofd. Daarmee schijnen ze licht en donker te kunnen onderscheiden. Niet elke lichtgroene blindwants is een Calocoris norvegicus, er zijn nog een paar wantsen die er sterk op lijken. De rozenbladwesp is een mooie, ietwat glanzende verschijning. Het dier is zwart, op het achterlijf na, want dat is gelig oranje. De pootjes zijn ook geheel zwart. De dieren vliegen langzaam en moeizaam met hangende pootjes. Omdat de vleugels tamelijk donker zijn is de kleur van het achterlijf niet altijd goed te zien. De rozenbladwesp vliegt in het voorjaar. Afhankelijk van weer en temperatuur vanaf maart tot in juni. De vrouwtjes hebben zoals alle bladwespen een zaagje in hun achterlijf. Daarmee zagen ze een opening in een jonge loot van de rozenplant. In de opening worden een aantal eieren gelegd. Als de eitjes uitkomen gaan de larfjes direct op strooptocht. Omdat de rozenbladwesp maar één generatie per jaar vormt, is bestrijding meestal niet nodig.

Door diep in de bloem te kruipen komt deze aardhommel afwisselend in aanraking met de stampers en de meeldraden van meerdere bloemen van de salie.

2 Ook dit keer kwam ik weer een paar roestbruine kromlijven tegen (ze behoren tot de familie van de blaaskopvliegen). De volwassen dieren worden tot 8-13 mm lang en ze kunnen worden aangetroffen van mei tot september. Door diep in de bloem te kruipen komt deze aardhommel afwisselend in aanraking met de stampers en de meeldraden van meerdere bloemen van de salie. Het stuifmeel wordt door insecten van de ene bloem naar de andere overgebracht en ze zorgen zo voor de bevruchting van veel planten. Er zijn tweeslachtige bloemen, dus met meeldraden en stamper en er zijn eenslachtige bloemen met alleen meeldraden of alleen stampers. De stamper is het vrouwelijke geslachtsorgaan van bloeiende planten, waarin zich de vrouwelijke voortplantingscellen, de eicellen, ontwikkelen. Een meeldraad is een onderdeel van het mannelijke geslachtsorgaan van een bloem, dat het stuifmeel voortbrengt.

Bij het naar binnen en naar buiten gaan komt de hommel gemakkelijk in aanraking met de op een lange steel (stijl) geplaatste

3 De bouw van dit klokje (campanula) staat garant voor een goede bestuiving door insecten. Voor het voedsel moet de hommel onder in de bloem zijn. Bij het naar binnen en naar buiten gaan komt de hommel gemakkelijk in aanraking met de op een lange steel (stijl) geplaatste stempel (onderdeel van de stamper, het vrouwelijk geslachtsorgaan). Een deel van het op het lichaam aanwezige stuifmeel blijft achter op de stempel en zo wordt de bloem bevrucht. Ook honingbijen bezochten veelvuldig de klokjes.

De salie werd druk bezocht door een aantal grote wolbijen. Deze solitaire bijensoort leeft van nectar en stuifmeel, vooral op vlinderbloemigen, en is te zien van mei tot september.

Het mannetje is groter dan het vrouwtje en is ook te herkennen aan de drie vork- achtige punten aan het achterlijf. Met dit wapen verjaagt hij verstoorders uit zijn territorium.

4 De salie werd druk bezocht door een aantal grote wolbijen. Deze solitaire bijensoort leeft van nectar en stuifmeel, vooral op vlinderbloemigen, en is te zien van mei tot september. De vrouwtjes bekleden het nest met plantenbeharing zoals die van de lamsoor, waaraan de naam wolbij te danken is. De vrouwtjes werden door een enkel mannetje goed in de gaten gehouden. Het mannetje is groter dan het vrouwtje en is ook te herkennen aan de drie vork- achtige punten aan het achterlijf. Met dit wapen verjaagt hij verstoorders uit zijn territorium. Hierdoor krijgen andere insecten geen kans om het nectar te eten en blijft de nectar binnen het territorium in de bloem. Als er zich een vrouwtje aandient heeft deze genoeg te eten, waardoor het mannetje alle tijd heeft om te paren. De vrouwtjes vlogen onophoudelijk van de ene bloem naar de andere en gunden zich schijnbaar geen tijd om even rustig te eten. Voordat ik de camera op een etend vrouwtje kon richten was ze al weer verdwenen. Misschien kwam dat door het opdringerig gedrag van het mannetje. Maar in dit geval had het mannetje toch succes.

Steeds verbaast het me weer hoe een bloem in de knop zit gepropt / opgevouwen. Deze klaproos (papaver) zal binnenkort volop in bloei staan. Het is een echte pioniersplant.

De vuurrode elkaar overlappende kroonbladen hebben meestal een zwarte vlek aan de voet. Eerst zijn ze verpakt in twee harige kelkblaadjes die afvallen als de bloem zich opent.

5 Steeds verbaast het me weer hoe een bloem in de knop zit gepropt / opgevouwen. Deze klaproos (papaver) zal binnenkort volop in bloei staan. Het is een echte pioniersplant. Klaproos heeft geen nectarklieren, maar levert hoogwaardig stuifmeel voor bijvoorbeeld de honingbijen. De klaproos bloeit van mei tot september met grote, rode bloemen die tot 10 cm breed kunnen zijn. De vuurrode elkaar overlappende kroonbladen hebben meestal een zwarte vlek aan de voet. Eerst zijn ze verpakt in twee harige kelkblaadjes die afvallen als de bloem zich opent. Tussen de kroonblaadjes van een klaproosbloem zitten een dikke stamper en heel veel meeldraden. De helmknoppen zijn eerst geel van het stuifmeel. Als de bloem bestoven is, vallen de meeldraden en de kroonblaadjes af. Na de bloei blijft alleen nog de stamper met het vruchtbeginsel over. Het vruchtbeginsel groeit uit tot een doosvrucht, die eerst nog dicht is. Als de zaden rijp zijn, gaat ze open, waardoor de zaden door de wind uit de doosvrucht worden geschud. De doosvrucht is breed eivormig.

Een paar weken geleden kwam ik er ook al eentje tegen op de tuinen van De Wiershoeck, maar tot nu toe blijft het bij deze sporadische waarnemingen van de smalle randwants.

Wantsen hebben een steeksnuit (rostum). Daarmee zuigen ze allerlei sappen uit. Dat kunnen planten en zaden zijn, maar ook insecten en andere dieren.

6 Een paar weken geleden kwam ik er ook al eentje tegen op de tuinen van De Wiershoeck, maar tot nu toe blijft het bij deze sporadische waarnemingen van de smalle randwants. Deze wants is 12 tot 15 millimeter lang, gespikkeld en roodbruin van kleur. Hij lijkt op de Coreus marginatus (zuringwants), maar hij is slanker. Ze zuigen met name op rijpe vruchten (rozenbottels). Wantsen hebben een steeksnuit (rostum). Daarmee zuigen ze allerlei sappen uit. Dat kunnen planten en zaden zijn, maar ook insecten en andere dieren. Wantsen hebben verharde vleugels, die de twee dunne vleugels beschermen, waarmee gevlogen wordt. De verharde vleugels (dekschilden) zijn over elkaar gevouwen. Het uiteinde van de verharde vleugels is vliesachtig. Bij kevers liggen de dekschilden naast elkaar. Hij lijkt op een hommel, maar is het niet (een hommel heeft net als een bij redelijk grote antennes). Hij lijkt op de, variabel gekleurde, hommelzweefvlieg, maar is het volgens mij niet. De hommelzweefvlieg heeft een zwarte vlek in de vleugels en die zie ik hier niet. Is het een grote narcisvlieg? Dat is een vlieg met dichte, hommelachtige beharing. Er worden in Nederland zes kleurvormen onderscheiden, elders in Europa komen nog andere kleurvormen voor. Zoals altijd hou ik me aanbevolen voor suggesties.

7 Bij het leeghalen van een brievenbus bleek dat een metselwesp een dubbelgevouwen folder had gebruikt als nestgang. In ons land komen 20 soorten metselbijen voor, de rosse metselbij is daarvan wel de bekendste. Waarschijnlijk zijn de larven en poppen in de folder dan ook van deze solitaire bij. Metselbijen vliegen tussen maart en augustus. De meeste (volwassen) metselbijen leven vier tot zes weken. Zodra een vrouwtje is bevrucht gaat ze op zoek naar een geschikte nestgang. Meestal kiest het vrouwtje een holle riet- of bamboestengel, een kevergang in dood hout, of een daarvoor gemaakt gangetje in een nestblok als kraamkamer (broedcel). Nadat ze haar keuze heeft gemaakt, begint ze met het verzamelen van wat modder om de achterkant van het nest dicht te maken. Als dat klaar is gaat ze stuifmeel en nectar verzamelen. Hiervoor bezoekt een vrouwtje duizenden bloemen. Ze brengt het stuifmeel in meerdere ladingen naar het nest waar ze steeds een beetje nectar door het stuifmeel mengt. Als de voorraad groot genoeg is, legt ze een eitje op het stuifmeel en sluit ze de broedcel door een muurtje van modder te metselen. Dan begint ze aan de volgende broedcel. Ze gaat ermee door zo lang het weer, de lengte van de nestgang en haar energie dit toelaten. Als het nest af is, metselt ze een extra dikke muur als afsluiting van het nest. In dit geval koos ze voor een dubbelgevouwen folder in de brievenbus. Wanneer het eitje uitkomt gaat het larfje eten van het stuifmeel. Omdat de eitjes gedurende een periode van vier tot zes weken worden gelegd, hebben niet alle opgroeiende bijen hetzelfde ontwikkelingsstadium. Het duurt ongeveer 100 dagen voordat het eitje een volwassen bij (in een cocon) is geworden. In de herfst zullen de bijen het volwassen stadium hebben bereikt. Ze overwinteren in hun cocon in de broedcel en vliegen pas het volgend voorjaar uit. Groetjes, Luit

Vergelijkbare documenten

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Volgens de weerprofeten zou het een mooie dag worden en ze kregen helemaal gelijk. De temperatuur was aanzienlijk hoger