De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma. Ecotreffen 2011

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma. Ecotreffen 2011"

Quinten Driessen
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma Ecotreffen

2 To bee or not to bee? Bij enhotels.nl Blauwe ertsbij Maskerbij Zweefvlieg 2 Wespbij 2

3 Soorten bijen In Vlaanderen leven meer dan 300 verschillende bijensoorten, in de wereld zijn ± soorten bekend! Twee groepen: Sociale bijen Honingbij (1 soort) Hommels (± 22 soorten) 1 koningin plant zich voort werksters met strikte taakverdeling Leven samen in 1 nest Steken enkel om zich te verdedigen Solitaire bijen ± 300 soorten in Vlaanderen Ieder vrouwtje plant zich voort geen werksters Elk vrouwtje maakt haar eigen nest Steken NIET 3 3

4 Welke bijen steken? Alleen vrouwtjes hebben een angel Een bij is niet agressief (Sociale) bijen steken enkel wanneer ze zich bedreigd voelen Een (honing)bij die steekt, sterft Solitaire bijen kunnen niet steken: hun angel is te zwak vrouw Natuurpunt man 4 4

5 De bij in problemen Steeds meer bijensoorten sterven uit = minder bevruchte bloemen, gewassen en fruit Oorzaken: Minder nectar- en stuifmeelrijke bloemen, minder voedsel Minder nestgelegenheid Pesticiden 5 5

6 Wat eet de bij? Verschillende bijensoorten verkiezen verschillende bloemen: Alleseter versus fijnproever Zeeaster Bij enhotels.nl Grijze zandbij Schorzijdebij 6 6

7 Wat eet de bij? Lange versus korte tong Bij enhotels.nl Slurfbij Zijdebij 7 7

8 Hoe de bij aan eten helpen? Plaats nectar- en stuifmeelrijke bloemen van verschillende soorten Kies wilde bloemen = rijk aan nectar en stuifmeel = Latijnse naam heeft twee woorden Bv. Centaurea cyanus (korenbloem), niet Centaurea cyanus Blue boy Zaai een bijenmengsel 8 8

9 Nestgelegenheid De solitaire bij zoekt een gang om eitjes in te leggen: Afhankelijk van de soort: In het zand In dood hout In holle stengels In leem Tussen stenen Natuurpunt 9 9

10 De vrouwtjes leggen eitjes Het vrouwtje maakt kamertjes met eitjes en nectar en stuifmeel - Onbevrucht eitje = mannetje - Bevrucht eitje = vrouwtje Mannetjes ontwaken twee weken eerder Vooraan komen onbevruchte eitjes, achteraan bevruchte eitjes 10 10

11 de mannetjes slapen buiten Natuurpunt 11 11

12 Hoe de bij aan nestgelegenheid helpen? Bouw bijenhuisjes of een bijenhotel! Werkwinkel bijenhotel bouwen Handleidingen op

Een bakje of buis waarin u de takjes kunt steken, bijvoorbeeld een wijnkratje, een conservenblik of een pvc-buis. U kunt dit bakje ook zelf maken.

13 Holle stengels Benodigdheden Holle takjes van bijvoorbeeld riet, bamboe, vlier, braam, framboos, rozen, distels, vlinderstruik... met een diameter van 2 tot 12 millimeter en een lengte van ongeveer 10 tot 15 centimeter. Een bakje of buis waarin u de takjes kunt steken, bijvoorbeeld een wijnkratje, een conservenblik of een pvc-buis. U kunt dit bakje ook zelf maken. Dan heeft u nodig: Vijf plankjes, een voor de achterkant, vier voor de zijkanten Hamer en nagels Aan de slag Neem of maak het bakje of buis. Maakt u het bakje zelf, nagel dan de plankjes stevig aan elkaar. Vul het bakje of buis met de stengels, tot het helemaal gevuld is en de stengels niet meer kunnen bewegen. Bind ze indien nodig vast met een beetje touw. Zorg dat de achterkant gesloten is. U hoeft zelf geen openingen te maken in de stengels. Sommige dieren knagen er graag het merg uit

Maak de gaten ongeveer 10 tot 15 cm diep. Let op dat de achterkant gesloten blijft. Zorg ervoor dat de gaatjes niet te ruw zijn.

14 Houten huis Benodigdheden Houten balk of boomstronk van ongeveer 15 cm dik. Kies voor hardhout (eik, kastanje, hazelaar...). Boormachine Aan de slag Boor in de balk of stronk gaten van verschillende diameters, tussen 2 en 12 millimeter. Maak de gaten ongeveer 10 tot 15 cm diep. Let op dat de achterkant gesloten blijft. Zorg ervoor dat de gaatjes niet te ruw zijn. Zo verwondt de bij haar vleugels niet. Dit doet u op twee manieren: Laat de boormachine rustig zijn gang gaan en 'duw' hem niet naar beneden. Ga regelmatig op en neer met de boormachine

15 Lemen huis Benodigdheden Leem Gebluste kalk (te koop in bouwwinkels) Water Breinaalden met verschillende diameters tussen 5 en 8 millimeter Een (stenen of houten) bak of kistje om het leemmengsel in te doen Aan de slag Maak een mengsel met het leem, de gebluste kalk en het water. Doe in het mengsel drie delen leem, een deel gebluste kalk en een beetje water. Doe het leemmengsel in een bakje naar keuze Maak met de breinaald gaten in het leem van ongeveer 10 tot 15 cm diep. Zorg ervoor dat de achterkant dicht blijft

16 Stenen huis Benodigdheden Stenen: stenen met gaten stenen, klinkers, basalt- of granietblokken Gebruik liever geen bakstenen, gasbetonstenen of kalkzandstenen. Ze nemen teveel vocht op. Optioneel: Steenboor Leemmengsel: leem, gebluste kalk en wat er Aan de slag Hebt u geschikte stenen met gaten, dan is uw huis al klaar. Hebt u stenen zonder gaten, boor dan met een steenboor gaten van verschillende diameters, tussen 5 en 12 millimeter. U kunt eventueel verschillende stenen aan elkaar metselen met een leemmengsel (zie hierboven voor instructies)

17 Aanbod EcoHuis 17

18 Scholenprogramma de bij Ontdek met een imker de tijdelijke tentoonstelling in het EcoHuis: Voor 4,5 en 6 basis en 1 secundair Elke dinsdag en donderdag, van 3 mei tot 15 september Werk in de les rond de bij: Download de gratis lespakketten op Zaai een bijenmengsel Alle scholen die deelnemen aan een bijenactiviteit, krijgen een gratis bijenmengsel Bouw zelf een bijenhotel Doe mee aan wedstrijd en win leuke prijzen Handleidingen en meer info op

19 EcoScholen Antwerpen Wil je meer advies, hulp, materiaal of subsidies? Word EcoSchool! Je kan werken rond verschillende thema s: - Natuur - Water - Afval en duurzame materialen - Energie en klimaat - Duurzame voeding Goed combineerbaar met Milieuzorg op School (MOS) Spreek ons aan of kijk op

Vergelijkbare documenten

Workshop. Bijenhotel

Workshop. Bijenhotel Workshop Bijenhotel 1 Blauwe ertsbij 2 Kleine roetbij Wespbij Zweefvlieg - grote ogen - 1 paar vleugels 3 - korte antennes 4 Bij of Wesp? Bijen - Stuifmeel en nectar (larvenvoedsel) - Verzamelapparaat