Informatie Biodiversiteitspakket gemeente Aalburg Hoogstamfruitboom

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Informatie Biodiversiteitspakket gemeente Aalburg Hoogstamfruitboom"

Transcriptie

1 Informatie Biodiversiteitspakket gemeente Aalburg Hoogstamfruitboom U heeft zojuist een hoogstamfruitboom aangeschaft. Voor zowel de appelboom (Jonagold) als de perenboom (Conference) gelden de volgende tips om er lang plezier van te hebben. Plant de boom zo spoedig mogelijk. De wortels mogen niet uitdrogen. Geef de plant vooral de eerste twee jaar goed water! Het graven van het plantgat 1. Zoek een geschikte mooie locatie door de boompaal even in de grond te plaatsen. 2. Graaf het plantgat afhankelijk van de wortels tot 70 cm bij 70 cm en 70 cm diep. De grond moet goed los zijn. De wortels moeten voldoende ruimte hebben voor een goede start van de groei. Verwijder eventuele storende grondlagen in het plantgat. Het planten van de hoogstamfruitboom 1. Plant de boom op minimaal 6 meter afstand tot een andere boom. Houd de stam vrij van hogere beplanting. 2. Plaats de boom in het gat met de ent (verdikking) boven de grond. Beweeg bij het aanbrengen de boom op en neer, zodat de grond goed tussen de wortels komt. Ongeveer 10 liter potgrond bij de wortels is aan te bevelen. Als er voldoende grond op de wortels ligt trap deze dan aan zodat de boom stevig staat. 3. Geef de boom flink water. 4. Plaats de boompaal cm diep in de grond aan de zuidwestkant van de boom op cm van de boomstam. Maak de boom met het kokosband gekruist vast (in de vorm van een 8) en bevestig de kokosband met 2 spijkers stevig in de boompaal. De boompaal is 2,5 m lang en van onbehandeld vurenhout. Voorkom dat de boom schuurt tegen de boompaal.

2 Snoeien van de hoogstamfruitboom: snoei stimuleert de groei! Het snoeien van hoogstamfruitbomen is een vak, maar bij inwinnen van voldoende informatie kunt u het zelf ook. De ANV Altena-Biesbosch houdt bijvoorbeeld regelmatig een cursus. Op internet vindt u ook veel tips. 1. Snoei het eerste jaar niet, maar pas het volgend jaar vanaf begin maart als het niet vriest en vervolgens jaarlijks voor een goede fruitproductie. Het eerste jaar komen er geen tot een paar appels of peren aan de boom (0 tot 5 stuks). Het volgende jaar kunt u een normale oogst verwachten. 2. Probeer de boom open te houden. Een goede vuistregel is de uitspraak dat er een pet doorheen gegooid moet kunnen worden. Dit betekent dat de takken niet te lang moeten zijn, dan bezwijken de takken niet onder het gewicht van de appels of peren. Houd de kroon mooi open om zonlicht en de wind goed kans te geven en verwijder regelmatig takjes aan de stam (waterlot) en uitschieters in de kroon. De kunst is om de juiste balans in de boom aan te brengen. Gebruik een klein klapzaagje om netjes te kunnen zagen. 3. Takken die te verticaal groeien kunnen moeilijker veel appels of peren dragen. Tip: buig indien gewenst de takken naar beneden met een paar dikke touwtjes. Vormsnoei is de eerste paar jaren erg belangrijk. 4. Elke boom is verschillend. Kijk goed en denk goed na over je eigen wensen van de boom en snoei dan pas. Knoop bijvoorbeeld een oranje touw op de plekken die u wilt snoeien om de vorm goed naar uw wens te maken en niet te veel te snoeien. Deze informatie is samengesteld door de gemeente Aalburg met dank aan de agrarische natuurvereniging Altena Biesbosch. Bloemzaad (bijenmix bio, biologische mix) Een eenvoudig klusje: Woel ongeveer 10 cm diep de grond om, strooi het zaad in (10 gram = 6 m2), een beetje grond erover en water geven. Inhoud: phacelia, boekweit, witte mosterd, koriander, goudsbloem, juffertje in het groen, bladrammenas, korenbloem, malva, borage, dille, zonnebloem en serradella

3 Vlinderstruik (Buddleja) Buddleja zijn fraaie probleemloze heesters voor de tuin, u kunt ze zowel in de zon als halfschaduw plaatsen. Zij bloeien met vele geurende pluimachtige bloemen aan licht gebogen takken De plant trekt uiteraard vele vlinders en insecten aan tijdens hun bloei. Voor het planten de pot 10 minuten onderdompelen in een emmer water. U kunt buddleja flink terugsnoeien in het najaar waardoor de heester altijd hanteerbaar blijft en niet te veel verhout. Zij verdragen dit uitstekend en het bevordert de bloei in het volgend seizoen. Buddleja heeft intens gekleurde bloemen die een sterk kontrasterend geheel vormen in de tuin, ze zijn uitbundig bloeiend. Geurende bloemen van juli tot september. Winterhard Prefereert goed doorlatende grond Volgroeide hoogte cm Braamstruik (zonder doorns) Plant de braamstruik op een zonnige tot plaats en geef de struik voldoende water om zo veel vruchten te kunnen krijgen. Vanaf eind juli tot circa september geeft hij (het eerste jaar weinig tot niet) bramen uit de witte bloemen die in mei, juni bloeien. Het is de kunst om de bramen op het juiste moment te plukken en de vruchten vrij van de grond te houden. Leid de struik indien gewenst het hele jaar met plantbinders en zorg dat de tak de vruchten kan dragen. Bramen worden bestoven door bijen en hommels. Insecten en vogels doen zich vooral tegoed aan de overrijpe exemplaren. Verwijder deze in ieder geval uit de plant en leg ze elders op de grond.

4 Bijenhotel Tekst en foto s Jaco Visser (vissernatuurfotografie.nl) Veel mensen hebben nog nooit gehoord van een bijenhotel en weten dan ook niet waar het voor dient. Wat voor dieren komen hier op af en wat is hun relatie met het hotel. Een bijenhotel is een verzamelnaam voor geschikte nestplaatsen voor solitaire bijen. Het hotel kan op allerlei manieren worden gemaakt, zoals een stuk hout met gaatjes of een bundel holle bamboestengels. Met solitaire bijen worden alle wilde in Nederland voorkomende bijen bedoeld. De honingbij hoort hier niet bij, want deze komt niet in het wild voor, maar is geïmporteerd vanuit Azië. Honingbijen komen dan ook niet op een bijenhotel af. Nederland kent 331 soorten bijen en daarvan maken er een aantal gebruik van het hotel. Dit zijn de metselbijen (20 soorten in Nederland) en de behangersbijen (15 soorten in Nederland). Deze bijensoorten gebruiken de gaatjes in het bijenhotel als nestplaats. De vrouwtjesbij begint met het verzamelen van stuifmeel en zij vult de nestplaats van het bijenhotel daarmee. Vervolgens legt zij daar een enkel eitje in. Dit eitje komt uit, de larve eet het stuifmeel op en verpopt. Deze pop blijft het hele jaar liggen en komt het volgende jaar uit als een volwassen bij. Maar de larve en de pop moeten natuurlijk wel beschermd worden. Een behangerbij (Megachile sp.), vrouwtje De vrouwtjesbij begint nu aan datgene waar de bijen hun naam aan te danken hebben, namelijk het dichten van de nestingang. Metselbijen doen dit met een combinatie van zand en speeksel en behangersbijen doen dit met stukjes afgebeten blad. Het is dan ook een erg leuk schouwspel om de vrouwtjesbijen heen en weer te zien vliegen met materiaal om het nest te dichten. Een metselbij (Osmia rufa) is de nestholte aan het vullen met stuifmeel Wees niet bang om gestoken te worden. Anders dan honingbijen hebben solitaire bijen geen koningin of kolonie die beschermd moet worden. De bijen die op het bijenhotel af komen beschermen hun kroost met hun bouwkunsten. Steken zullen ze dan ook vrijwel nooit doen.

5 Als u wil dat er bijen in het bijenhotel komen logeren is het belangrijk om deze op een juiste plek op te hangen. Het hotel dient met de nestingangen richting het zuiden te hangen op een beschutte, zonnige en windstille plek. De kans bestaat dan, dat in het eerste jaar dat het hotel ophangt er al bijen in zullen nestelen. En als ze dan in maart of april weer uitvliegen is dat een schitterende manier om de lente in te luiden! Een behangerbij (Megachile sp.) met een blaadje dat voor het dichten van het nest is bedoeld Knotwilg Plaats de knotwilg met een schop of grondboor cm in de grond en schil van de onderkant van de bast 2 stroken van cm om de wortelgroei te bevorderen. Zaag ook de onderkant schuin af en steek hem in de grond. Een boompaal is niet nodig. Knotwilgen doen het beste op plaatsen waar veel water is, dus langs sloten of op plaatsen waar het grondwater vrij hoog komt. Snoeien: De knotwilg hoeft niet per se jaarlijks te worden geknot, maar dit moet wel om de 2 (tot maximaal 4) jaar om te voorkomen dat de takken te zwaar worden voor de stam die dan kan gaan inscheuren. Knot pas voor het eerst na ongeveer 3 tot 4 jaar en haal jaarlijks takken onder de knot weg. Zie verder de omschrijving aan de knotwilgstek. Het biodiversiteitspakket is mogelijk gemaakt door:

Nee, dat is normaal. Het is te verwachten dat ongeveer 90% van de cocons uitkomt.

Nee, dat is normaal. Het is te verwachten dat ongeveer 90% van de cocons uitkomt. Antwoorden op veel gestelde vragen Tip: Gebruik Control-F om een zoekterm in te voeren. 1. De cocons komen nog niet uit. Hoe kan dat? Knuffelbijen komen meestal uit in de tweede helft van april. Het uitkomen

Nadere informatie

1. De cocons van de Gewone Knuffelbijen (Rosse metselbijen) komen nog niet uit. Hoe kan dat?

1. De cocons van de Gewone Knuffelbijen (Rosse metselbijen) komen nog niet uit. Hoe kan dat? Antwoorden op veel gestelde vragen Tip: Gebruik Control-F om een zoekterm in te voeren. 1. De cocons van de Gewone Knuffelbijen (Rosse metselbijen) komen nog niet uit. Hoe kan dat? Gewone Knuffelbijen

Nadere informatie

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. De hommel Hommels kunnen tot 60% van hun lichaamsgewicht aan stuifmeel meedragen. In de vroege lente ontwaakt de hommelkoningin en verlaat haar ondergrondse schuilplaats. Ze gaat op zoek naar een holletje

Nadere informatie

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. De hommel In de vroege lente ontwaakt de hommelkoningin en verlaat haar ondergrondse schuilplaats. Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. Hommels

Nadere informatie

Tobi en. de wilde bijen

Tobi en. de wilde bijen Tobi en de wilde bijen Het is eindelijk paasvakantie en Tobi komt aan op de boerderij van zijn oom. Zijn nichtje Hanna wacht al op hem. Ze knuffelt Tobi en lacht: Kom, we gaan spelen! Lachend en pratend

Nadere informatie

De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma. Ecotreffen 2011

De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma. Ecotreffen 2011 De bij is de soort van het jaar 2011 Scholenprogramma Ecotreffen 2011 1 To bee or not to bee? Bij enhotels.nl Blauwe ertsbij Maskerbij Zweefvlieg 2 Wespbij 2 Soorten bijen In Vlaanderen leven meer dan

Nadere informatie

7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum

7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum 7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum De zender de ontvanger de boodschap Kies uit: geschreven, gesproken, de brief, de telefoon, luistert, leest, de luisteraar, de lezer BOODSCHAP BOODSCHAP Ik deel

Nadere informatie

Materiaal Groen. Deel 3: Groen groeit

Materiaal Groen. Deel 3: Groen groeit Materiaal Groen Deel 3: Groen groeit Colofon Deel 3: Groen groeit Onderdeel van het materiaal Groen, met de thema s: Seizoenen (dl. 1), Groen in de stad (dl. 2), Groen groeit (dl. 3), Thuis tuinieren (dl.

Nadere informatie

3 Planten en verplanten

3 Planten en verplanten 3 Planten en verplanten 3 Planten en verplanten 34 3.1 Plantensoorten 35 3.2 Plantafstand 38 3.3 Planten in verband 41 3.4 Bomen planten 43 3.5 Afsluiting 48 34 PLANTEN EN VERPLANTEN Bijna het hele jaar

Nadere informatie

lesdoelen - De kinderen ontdekken:

lesdoelen - De kinderen ontdekken: lesbrief moestuintjes - lesvoorbereiding Bij zoekt bloem De kinderen ontleden een bloem en maken bloembommen voor de bijen. benodigdheden tijdens de les - Vijf á zes bloemen waarbij stamper en meeldraden

Nadere informatie

Klein-en groter fruit

Klein-en groter fruit Klein-en groter fruit In de moestuin Gevorderdencursus dl 3 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014 Plaats van fruit in de tuin Vaste plek Zonnig Als haag tussen tuinen Als afscheiding tussen tuindelen

Nadere informatie

Plantinstructies Aandacht voor het plantgat.

Plantinstructies Aandacht voor het plantgat. Plantinstructies Aandacht voor het plantgat. Aandachtspunten bij het planten. Om te zorgen voor een optimale hergroei van een nieuw aangeplante boom is het raadzaam een aantal zaken goed in het oog te

Nadere informatie

Handleiding voor het maken van een bijenhotel

Handleiding voor het maken van een bijenhotel Handleiding voor het maken van een bijenhotel Het maken van een bijenhotel is leuk en niet moeilijk. Bijen zijn wel kritische hotelbezoekers! Willen ze je hotel bezoeken, dan moet het voldoen aan een aantal

Nadere informatie

Vrij Technisch Instituut Grote Hulststraat Tielt tel fax

Vrij Technisch Instituut Grote Hulststraat Tielt tel fax De houten onderdelen van het insectenhotel zijn machinaal gemaakt door leerlingen van VTI Tielt. Hieronder beschrijven we de belangrijkste stappen bij het maken van de onder- en bovenplank en de zijplanken

Nadere informatie

Wanneer God, Mozes vanuit de brandende braamstruik roept en hem de opdracht geeft om zijn volk uit Egypte te leiden, dan geeft Hij ook aan wat het

Wanneer God, Mozes vanuit de brandende braamstruik roept en hem de opdracht geeft om zijn volk uit Egypte te leiden, dan geeft Hij ook aan wat het Wilde bijen en zo. Daar gaat het over vanmorgen. De bijbelgedeelten die we hebben gelezen gaan eigenlijk ook over wilde bijen. Dat waren in het wild levende honingbijen. Wij hebben het vanmorgen over wilde

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 14 en woensdag 15 april 2015 vervolg. Dit is het vervolg op het eerste deel van mijn verslag.

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 14 en woensdag 15 april 2015 vervolg. Dit is het vervolg op het eerste deel van mijn verslag. De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 14 en woensdag 15 april 2015 vervolg Beste natuurliefhebber/- ster, Dit is het vervolg op het eerste deel van mijn verslag. Een week geleden zag ik alleen nog maar

Nadere informatie

Handleiding Beestentoren

Handleiding Beestentoren Handleiding Beestentoren Beestentoren De beestentoren is geïnspireerd op het model van Hans Carlier. De beestentoren moet zo weinig mogelijk in de schaduw staan. Naast nestgelegenheid is het erg belangrijk

Nadere informatie

www.natuurindewijk.nl

www.natuurindewijk.nl OPHANG- EN PLAATSINGSINSTRUCTIE Gefeliciteerd met Uw nestkast verblijfkast bijenhotel! Fijn dat U mee wilt werken aan het project. In de stad zijn er voor gebouw bewonende dieren steeds minder mogelijkheden

Nadere informatie

Op YouTube zijn een aantal goede instructie video s beschikbaar:

Op YouTube zijn een aantal goede instructie video s beschikbaar: Fruitsoort Wanneer snoeien? Abrikoos Appel Kers Peer Perzik Pruim Vóór half september, direct na de pluk en/of direct na de bloei Jonge bomen: januari t/m eind maart. Oude bomen: juli t/m eind augustus

Nadere informatie

Bloei en bestuiving. In kader van het Leaderproject: De boomgaard als school en atelier. Bij-leren in de boomgaard

Bloei en bestuiving. In kader van het Leaderproject: De boomgaard als school en atelier. Bij-leren in de boomgaard Nationale Boomgaarden Stichting v.z.w. Vereniging voor pomologie, boomgaard- en landschapsbeheer (staatsblad 2 09-2005) Leopold-III-straat 8 3724 Vliermaal, tel: 012/391188; fax: 012/747438 E-mail: info@boomgaardenstichting.be

Nadere informatie

1 NAtuur & Milieu help de bijen! help de bijen! PLAATS EEN NATUUR & MILIEU BIJENHOTEL

1 NAtuur & Milieu help de bijen! help de bijen! PLAATS EEN NATUUR & MILIEU BIJENHOTEL 1 NAtuur & Milieu help de bijen! help de bijen! PLAATS EEN NATUUR & MILIEU BIJENHOTEL Bijen hebben het moeilijk in ons land. Natuur & Milieu wil ze daarom samen met bedrijven en organisaties de helpende

Nadere informatie

Bijen en volkstuinen

Bijen en volkstuinen Bijen en volkstuinen Hoe maken we volkstuinen bijenvriendelijk Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster Voor meer informatie Voor planten voor bijen, vlinders en andere bloembezoekers www.drachtplanten.nl

Nadere informatie

POMologische Vereniging Noord-Holland. Fruitbomen. Planten. www.hoogstamfruitnh.com

POMologische Vereniging Noord-Holland. Fruitbomen. Planten. www.hoogstamfruitnh.com POMologische Vereniging Noord-Holland Fruitbomen www.hoogstamfruitnh.com Planten 12 Dit werkboekje is een uitgave van de POMologische Vereniging Noord-Holland INHOUD 1. Wanneer fruitbomen planten? 2. Gaat

Nadere informatie

MOESTUIN IN EEN VIERKANTEMETERBAK

MOESTUIN IN EEN VIERKANTEMETERBAK MOESTUIN IN EEN VIERKANTEMETERBAK AANVULLENDE INFO BIJ DE STARTER KIT MIJN GEMAKKELIJKE MOESTUIN U bent niet alleen geboeid door tuinieren, maar houdt er ook wel van om zelf iets in elkaar te steken? Dan

Nadere informatie

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en

Nadere informatie

Blije bijen ontdekkingsroute

Blije bijen ontdekkingsroute Blije bijen ontdekkingsroute Handleiding vragen 1. Het vertrekpunt: START Vragen over de honingbij 2. De wandeling Vragen over de drie bijencategorieën: honingbijen, wilde bijen en hommels. Wilde bij Hommel

Nadere informatie

Snoeien van (fruit)bomen. De basisbeginselen

Snoeien van (fruit)bomen. De basisbeginselen Snoeien van (fruit)bomen De basisbeginselen Zaterdag 23 februari 2008 ZWN, februari 2008 Els en Bert Vrenegoor, Evert van Huijssteeden 2 1. De onderdelen van de fruitboom Een normale fruitboom bestaat

Nadere informatie

Den Haag Bij voorbeeld. Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen

Den Haag Bij voorbeeld. Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen Den Haag Bij voorbeeld Initiatiefvoorstel voor bijvriendelijk handelen Inleiding Bijensterfte neemt wereldwijd en in Nederland alarmerend toe. Door het grootschalige gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen

Nadere informatie

Samen maken we het groen!

Samen maken we het groen! Samen maken we het groen! 10 tips voor meer natuur in je omgeving Een groene omgeving is leuk om naar te kijken, maar ook gezonder om in te leven en wonen en beter voor het klimaat. Planten en bomen houden

Nadere informatie

Over bijtjes, bloemetjes en mensen

Over bijtjes, bloemetjes en mensen Over bijtjes, bloemetjes en mensen Inhoud 05 Wil je wat meer weten over de bijen? 06 De plaats van de bijen in het dierenrijk 07 De rol van de bijen voor landbouw en in de natuur 08 Zijn bijen gevaarlijk?

Nadere informatie

Over bijtjes, bloemetjes en mensen

Over bijtjes, bloemetjes en mensen Over bijtjes, bloemetjes en mensen In het project Platteland in de bloemetjes zetten we bijen op een voetstuk. Bijen zijn op veel vlakken onmisbaar, maar ze hebben het op dit moment niet altijd gemakkelijk

Nadere informatie

Verjaardagsfeestjes voor kinderen met groene vingers die gek zijn op natuur

Verjaardagsfeestjes voor kinderen met groene vingers die gek zijn op natuur Verjaardagsfeestjes voor kinderen met groene vingers die gek zijn op natuur Amsterdam, 2017 Een kast voor mees Activiteit: Nestkast timmeren Titel: Een kast voor mees Leeftijd: 8 12 jaar Periode: hele

Nadere informatie

Nieuwsbrief» Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. nummer 2 april 2012. Metselbijen

Nieuwsbrief» Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. nummer 2 april 2012. Metselbijen Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. Nieuwsbrief» nummer 2 april 2012 Het jaar 2012 is het jaar van de bever, van de das, van de historische buitenplaatsen, van de draak en van nog een

Nadere informatie

Workshop. Bijenhotel

Workshop. Bijenhotel Workshop Bijenhotel 1 Blauwe ertsbij 2 Kleine roetbij Wespbij Zweefvlieg - grote ogen - 1 paar vleugels 3 - korte antennes 4 Bij of Wesp? Bijen - Stuifmeel en nectar (larvenvoedsel) - Verzamelapparaat

Nadere informatie

Imkervereniging de korenbloem. Bart Bakker Jan Breembroek

Imkervereniging de korenbloem. Bart Bakker Jan Breembroek Wees erbij! Imkervereniging de korenbloem Bart Bakker Jan Breembroek 1 Imkervereniging de korenbloem Gemeente Renkum plus stukje Betuwe 50 leden 102 jaar oud Bestuur: Bart Bakker Jan-Joris van Kampen Jan

Nadere informatie

Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014. Gezinsbond Stekene

Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014. Gezinsbond Stekene Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014 Gezinsbond Stekene Inleiding Kinderen houden van tuinieren Tuinieren bevat 2 elementen waar kinderen zot op zijn: aardegrond en buitenlucht. De zomerzon zal

Nadere informatie

5 Borderonderhoud 70 BORDERONDERHOUD

5 Borderonderhoud 70 BORDERONDERHOUD 5 Borderonderhoud 5 Borderonderhoud 70 5.1 Algemeen onderhoud 71 5.2 Groeien en snoeien 74 5.3 Afzetten en dunnen 75 5.4 Overig onderhoud 76 5.5 Afsluiting 78 70 BORDERONDERHOUD Alle vormen van tuinonderhoud

Nadere informatie

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen 15 februari 2019 16:53 Laatste update: 12 uur geleden De komende decennia neemt het aantal insecten met 40 procent af, meldde het wetenschappelijke

Nadere informatie

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Suchmann Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Wanneer: Dinsdagmiddag 6-13-20 & 27 april De kinderen worden in groepjes verdeeld van 3 of 4 kinderen. Ieder groepje krijgt een onderwerp toebedeeld

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg

Doe- pad Watertorenweg Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 3-4 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

Lessuggesties voor groep 3 & 4

Lessuggesties voor groep 3 & 4 Lessuggesties voor groep 3 & 4 1 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op: www.rotterdam.nl/downloadslesmateriaal - Leskaarten met lessuggesties groep 3 & 4 - Materialen van het pakket: Leskaart

Nadere informatie

NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS?

NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS? NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS? De gemeente Hellevoetsluis wil de hoeveelheid groen en de verscheidenheid aan planten en dieren in de stad vergroten. Naast het

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving groene ruimte CSPE BB

landbouw en natuurlijke omgeving groene ruimte CSPE BB Examen VMBO-BB 2013 gedurende 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving groene ruimte CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen digitale bestanden. Dit examen bestaat uit 8 opdrachten.

Nadere informatie

inhoud blz. Vleugels 3 1. Zweven 4 2. Vleugels om te zwemmen 5 3. De boemerang 6 4. Vogels op de grond 7 5. Het geheim van vliegen 8 6.

inhoud blz. Vleugels 3 1. Zweven 4 2. Vleugels om te zwemmen 5 3. De boemerang 6 4. Vogels op de grond 7 5. Het geheim van vliegen 8 6. Vleugels inhoud blz. Vleugels 3 1. Zweven 4 2. Vleugels om te zwemmen 5 3. De boemerang 6 4. Vogels op de grond 7 5. Het geheim van vliegen 8 6. Snelle vleugels 9 7. Geboren zonder vleugels 10 8. Zaden

Nadere informatie

Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn?

Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? 29 mei 2019 14:25 door Willem Proesmans Bestuivers zijn de laatste jaren een hot topic. Door bestuiving van landbouwgewassen spelen ze

Nadere informatie

Je kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei.

Je kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei. Lentetips April Vroegbloeiende struiken kan u na de bloei snoeien. Vanaf april ziet onkruid vaak zijn kans. Onbeplante oppervlaktes zijn snel bedekt met ongewenst groen. Schoffelen is dus de boodschap!

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8 Voorbereiding post 5 Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Iedere vogel zijn eigen plekje, voor groep 4 t/m 8. Inhoud:

Nadere informatie

Planten stekken Benodigdheden Algemene regels Kweekkasje Koude bak

Planten stekken Benodigdheden Algemene regels Kweekkasje Koude bak Planten stekken Planten kunnen op veel manieren vermeerderd worden. Er zijn verschillende bomen, heesters, vaste- en eenjarige planten die door zaad vermeerderd kunnen worden. Planten die door zaad vermeerderd

Nadere informatie

SNOEI INSTRUCTIE 2016 SNOEIEN VAN VOORAL DE HOUTIGE GEWASSEN HALFHEESTERS STRUIKEN/ HEESTERS BOMEN CONIFEREN ROZEN

SNOEI INSTRUCTIE 2016 SNOEIEN VAN VOORAL DE HOUTIGE GEWASSEN HALFHEESTERS STRUIKEN/ HEESTERS BOMEN CONIFEREN ROZEN 1 SNOEIEN VAN VOORAL DE HOUTIGE GEWASSEN HALFHEESTERS STRUIKEN/ HEESTERS BOMEN CONIFEREN ROZEN 2 Wat zijn knoppen? 3 KNOPPEN Bladknoppen Bloemknoppen Gemengde knoppen 4 KNOPPEN Bladknoppen Bloemknoppen

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag en donderdag Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag en donderdag Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 30-08 en donderdag 01-09 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was afgelopen dinsdag heerlijk nazomerweer, maar ik zag maar weinig interessante insecten. Gelukkig

Nadere informatie

Doe niets met planten in de tuin als het vriest!

Doe niets met planten in de tuin als het vriest! Wintertips December Doe niets met planten in de tuin als het vriest! Dahlia s, gladiolen en dergelijke planten die opgeslagen liggen, liggen vaak té vochtig en krijgen last van schimmels. December is de

Nadere informatie

Thema 4 Voortplanting

Thema 4 Voortplanting Naut samenvatting groep 8 Mijn Malmberg Thema 4 Voortplanting Samenvatting Zaad, plant, boom De voortplanting zorgt ervoor dat mensen, dieren en planten kunnen voortbestaan. Bij planten vindt de bevruchting

Nadere informatie

Draaiboek: Zzzoemend Nederland

Draaiboek: Zzzoemend Nederland Draaiboek: Zzzoemend Nederland WAT IS ER AAN DE HAND? De laatste jaren sterven er meer en meer bijen. Honingbijen, wilde bijen en hommels werken keihard voor ons, ze bestuiven een groot deel van onze landbouwgewassen.

Nadere informatie

Overzicht cursusaanbod Groen en Doen

Overzicht cursusaanbod Groen en Doen Overzicht cursusaanbod Groen en Doen Veilig werken als basis voor vrijwilligerswerk (1 module) 1 Maaien met de zeis (3 modules) 1 Leren zeisen 2 Leren haren 3 Zeistechnieken voor gevorderden Snoeien fruitbomen

Nadere informatie

www.2groen.nl Informatiefolder Insectenhotel Verzameling van ontwerpen en informatie van verschillende internetsites

www.2groen.nl Informatiefolder Insectenhotel Verzameling van ontwerpen en informatie van verschillende internetsites Bewoners insectenhotel KEVERS & VLIEGEN De gaasvliegen gebruiken het insectenhotel gedurende het gehele jaar als veilig onderkomen. Andere bewoners uit de groep kevers en vliegen zijn bijvoorbeeld lieveheersbeestjes,

Nadere informatie

Beplantingen en grasvelden theorie, les 2

Beplantingen en grasvelden theorie, les 2 Beplantingen en grasvelden theorie, les 2 Doel Lessen Weten wat er nodig is om te zorgen voor een goed eindresultaat als het gaat om het toepassen van levend materiaal BELANGRIJK!! Deze lesbundel is geschreven

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Planten en cellen

Samenvatting Biologie Planten en cellen Samenvatting Biologie Planten en cellen Samenvatting door een scholier 1333 woorden 5 juni 2004 5,6 147 keer beoordeeld Vak Biologie Planten Planten zijn overal om ons heen. Bomen en struiken. De een opvallend

Nadere informatie

Het onderste deel van de stamper is het vruchtbeginsel. Hierin liggen de eicellen. Na bevruchting groeien hier vruchten.

Het onderste deel van de stamper is het vruchtbeginsel. Hierin liggen de eicellen. Na bevruchting groeien hier vruchten. Bloemen en zaad Voor voortplanting heb je zaad nodig. Maar waar komt zaad vandaan? Om dat te kunnen uitleggen, moet je weten hoe een bloem is opgebouwd en wat bestuiving en bevruchting is. Opbouw van een

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? [Naam docent] Wat hebben bijen nodig? Een zoemende tuin biedt: Nestelgelegenheid Variatie in soorten (en dus in bloeitijden) Variatie in structuur (hoog, laag) Variatie in onderhoud (in ruimte en in tijd)

Nadere informatie

Snoeien. Snoeien van hagen: worden meestal gesnoeid in mei en augustus - september Bodembedekkers: alle 2 jaren bij snoeien tot op 5 cm.

Snoeien. Snoeien van hagen: worden meestal gesnoeid in mei en augustus - september Bodembedekkers: alle 2 jaren bij snoeien tot op 5 cm. Snoeien Dode en zieke takken zullen bij alle heesters weggesnoeid worden; lucht en licht moeten in de gesteltakken kunnen doordringen. Uitzondering voor de heesters die een schaduw of halfschaduwplaats

Nadere informatie

HANDIG VOERSPELLETJES VOOR KONIJNEN EN KNAAGDIEREN

HANDIG VOERSPELLETJES VOOR KONIJNEN EN KNAAGDIEREN HANDIG VOERSPELLETJES VOOR KONIJNEN EN KNAAGDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2006

Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2006 Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 26 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE GL EN TL COMPEX Deze bijlage bevat informatie. 613-1-589b DUINEN INFORMATIE 1 DUINGEBIEDEN Het grootste deel van de Nederlandse kust bestaat uit duingebieden.

Nadere informatie

Bijenhotel maken Draaiboek Leeftijd: 10 tot 15 jaar Duur activiteit: 2 tot 2,5 uur

Bijenhotel maken Draaiboek Leeftijd: 10 tot 15 jaar Duur activiteit: 2 tot 2,5 uur Bijenhotel maken Draaiboek Leeftijd: 10 tot 15 jaar Duur activiteit: 2 tot 2,5 uur pagina 1 van 6 Onderwerp activiteit : Bijen hotel maken Begeleider : Begeleider(s) van de groep en/of jager(s) Doelstelling

Nadere informatie

Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen

Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen 1) Voor de kleinste kinderen In de winter kunnen vogels wel wat extra s gebruiken. Met kinderen van alle leeftijden kun je hiermee aan de slag. Dennenappels

Nadere informatie

Bestuivingsinformatie

Bestuivingsinformatie Bestuivingsinformatie Aardbei Fragaria vesca Familie Ode: Rosales Familie: Rozenfamilie, Rosace. Geslacht: Frigaria Biotoop en bodem: De aardbei prefereert een zonnige standplaats op vochtige vruchtbare

Nadere informatie

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les B i B j O e E n K HET GONST! Er zijn al 100 miljoen jaar bijen op de planeet aarde. Dat is een stuk langer dan er mensen zijn en zelfs langer dan sommige dinosaurussen! Bijen zijn insecten die belangrijk

Nadere informatie

Lessuggesties voor groep 1 & 2

Lessuggesties voor groep 1 & 2 Lessuggesties voor groep 1 & 2 1 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op: www.rotterdam.nl/downloadslesmateriaal - Leskaarten met lessuggesties groep 1 & 2 - Materialen van het pakket: Leskaart

Nadere informatie

VAN HEEMSTRAWEG. Definitief Beplantingsplan

VAN HEEMSTRAWEG. Definitief Beplantingsplan VAN HEEMSTRAWEG Aanleiding Met de reconstructie van de van Heemstraweg is bestaande beplanting waar mogelijk gehandhaafd. Door het ontwerp zijn nieuwe groenvakken ontstaan die ingevuld worden met beplanting.

Nadere informatie

SPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO

SPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO SPEURTOCHT THEMA BUSH voor groep 8 / brugklas VO Deze Bush-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds één antwoord goed. Denk er ook aan, dat je de paden niet mag verlaten.

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 4, 5 en 6. 2 Een tocht over insecten door de natuurtuin 't Loo over het dreuzelpad. Geschikt

Nadere informatie

Week 28. Week 28. week 27

Week 28. Week 28. week 27 Het natuurnetwerk is geïnspireerd door een citaat van Marcel Proust: De ware ontdekkingsreis ligt niet in het verkennen van nieuwe streken maar in het kijken met nieuwe ogen. Het is tevens verbonden met

Nadere informatie

Tuinontwerp De Weieven Nieuwsbrief lente-2016

Tuinontwerp De Weieven Nieuwsbrief lente-2016 1 Tuinontwerp De Weieven Nieuwsbrief 32----lente-2016 Met hierin De nieuwe Lezing over Siergrassen is klaar! Weieven geeft Prairie-gezicht in Utrechtse achtertuin. De mooiste, zachtgele, geurende Heesters

Nadere informatie

WORD EEN ECHTE bomenkenner!

WORD EEN ECHTE bomenkenner! WORD EEN ECHTE bomenkenner! In dit boek kun je bladeren van loofbomen plakken die je vindt tijdens je wandelingen in het bos of het park. Maar voor je een echte bomenkenner kunt worden, moet je nog een

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 19 april Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 19 april Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 19 april 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Eindelijk was het weer eens een zonnige dinsdag, de temperatuur was aangenaam en er was redelijk veel te zien op de tuinen.

Nadere informatie

Liam en Saar. Saar schrijft een briefje. Het is voor Liam. kom je. Saar doet het in een mandje en laat het aan een touw zakken naar zijn tuin.

Liam en Saar. Saar schrijft een briefje. Het is voor Liam. kom je. Saar doet het in een mandje en laat het aan een touw zakken naar zijn tuin. Liam en Saar Liam woont in een huis met een grote tuin. Hij speelt er graag. Of hij zit in zijn boomhut. Van daaruit kijkt hij naar zijn eigen tuintje. Die is naast de moestuin van zijn vader. Liam mag

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Volgens de weerprofeten zou het een mooie dag worden en ze kregen helemaal gelijk. De temperatuur was aanzienlijk hoger

Nadere informatie

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL:

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: ( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: GROEP:.. BOOM IN DE ZOMER(beuk, esdoorn, berk) waarneemvel 1a WAT IS DE NAAM VAN JULLIE BOOM?.. 1. WELK SCHORSPLAATJE PAST BIJ JE BOOM? (kruis aan) hoe voelt deze schors?:

Nadere informatie

Groene Detailhandel. Een- en tweejarigen antwoorden 1. Een- en tweejarige tuinplanten Antwoorden

Groene Detailhandel. Een- en tweejarigen antwoorden 1. Een- en tweejarige tuinplanten Antwoorden Een- en tweejarige tuinplanten Antwoorden 1 Omschrijf met eigen woorden wat eenjarige planten zijn. Aan het einde van het seizoen vormen ze zaad en sterven af. Met andere woorden de meeste eenjarige kun

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016. Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016. Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een heel aangename dag, maar er was minder te zien dan ik had gehoopt/verwacht. Twee dagen eerder waren we in de Hortus

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 21 april Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 21 april Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 21 april 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, Dit verslag is oud nieuws. We waren een paar weken afwezig, daardoor was ik gescheiden van mijn computer en moest dit

Nadere informatie

Inspiratiemiddag W&T: De wereld van planten

Inspiratiemiddag W&T: De wereld van planten Inspiratiemiddag W&T: De wereld van planten De wetenschapper of onderzoeker Wat kun je allemaal aan planten onderzoeken? Wat kun je allemaal aan planten onderzoeken? Bestuiving Bloemontwikkeling Plantenziekten

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 juli Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 juli Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 juli 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een heerlijke, zonnige dag met niet teveel wind. Met een beetje sluierbewolking zou het een ideale dag zijn geweest

Nadere informatie

Huis- of boerenboomgaard

Huis- of boerenboomgaard Huis- of boerenboomgaard Kenmerken Een huis- of boerenboomgaard ligt in de buurt van het huis of erf en bestaat uit vruchtbomen zoals peer, appel, pruim en kers. Meestal zijn dit half- en hoogstamfruitbomen.

Nadere informatie

De kleine beestjesclub

De kleine beestjesclub Thema: mini Biologie Dieren Insecten en spinnen Moeilijkheid: * Tijdsduur: ** Juf Nelly De kleine beestjesclub Doel: Na deze opdracht weet je meer over verschillende insecten Uitleg opdracht Je luistert

Nadere informatie

Bijenhotels in de publieke ruimte

Bijenhotels in de publieke ruimte Arie Koster Bijenhotels in de publieke ruimte In Groen (Koster, 2013) is al eerder aangegeven, dat wilde bijen meer aandacht verdienen bij het groenen landschapsbeheer. Hoewel het in tegenstelling tot

Nadere informatie

Dieren in de winter 3

Dieren in de winter 3 Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon

Nadere informatie

Haal de natuur dichtbij huis door een nestkast in je tuin op te hangen. In deze blog tips voor een grotere kans op succes.

Haal de natuur dichtbij huis door een nestkast in je tuin op te hangen. In deze blog tips voor een grotere kans op succes. Nestkast ophangen Nestkast ophangen? Haal de natuur dichtbij huis door een nestkast in je tuin op te hangen. In deze blog tips voor een grotere kans op succes. De nestkast Door het ophangen van een nestkast

Nadere informatie

Groep 4 t/m 8. De regio zit vol energie! Informatieblad + Docentenhandleiding. Bijen. www.natuurmilieuweb.nl

Groep 4 t/m 8. De regio zit vol energie! Informatieblad + Docentenhandleiding. Bijen. www.natuurmilieuweb.nl Energieneutraal 2040 Aalsmeer - Amstelveen - Diemen - Ouder-Amstel - Uithoorn Groep 4 t/m 8 Informatieblad + Docentenhandleiding De regio zit vol energie! www.natuurmilieuweb.nl Overzicht Informatieblad:

Nadere informatie

Onderhoud van sierheesters

Onderhoud van sierheesters AFDELING HERENTALS Onderhoud van sierheesters Lesgever: Bert Peers 16-11 - 14 Tekst: Bert Peers Verslag: Michel Peeters 1 Sierheesters zijn dankbare planten om in de tuin te hebben. Ze brengen structuur,

Nadere informatie

Onderhouden van beplanting 1

Onderhouden van beplanting 1 Onderhouden van beplanting 1 3 Struiken, heesters, coniferen en sierbomen onderhouden 47 Water- en moerasbeplanting onderhouden 139 6oriëntatie a... Oriënteren op border- en perkbeplanting onderhouden

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 20 april Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 20 april Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 20 april 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was donderdag de 20 ste een stuk aangenamer dan de dinsdag ervoor en dus koerste ik al fietsend weer richting De

Nadere informatie

Hoe bladluisplagen voorkomen

Hoe bladluisplagen voorkomen Hoe bladluisplagen voorkomen Een teveel aan bladluizen = een tekort aan bladluiseters. Beter voorkomen dan genezen. En ja, bladluizen voorkomen is mogelijk en het is zelfs niet eens moeilijk: Maak je tuin

Nadere informatie

Handleiding. Boom planten. Tielsestraat 83 A 4043 JR Opheusden Tel:

Handleiding. Boom planten.  Tielsestraat 83 A 4043 JR Opheusden Tel: Handleiding Boom planten www. Tielsestraat 83 A 4043 JR Opheusden Tel: 0488 48 2266 info@ www. Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Instructie boom planten 3. Instructie beukenhaag planten 4. Veelgestelde vragen

Nadere informatie

INSECTEN. werkboekje

INSECTEN. werkboekje INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen

Nadere informatie

SNOEIEN (LAAN) BOMEN

SNOEIEN (LAAN) BOMEN SNOEIEN (LAAN) BOMEN Snoeien van bomen Ideale boomvorm Een solitaire boom in de vrije ruimte behoeft géén snoei Begrippen binnen begeleiding snoei Scheut een nog niet verhouten stengel die max. 1 groeiseizoen

Nadere informatie

Bijscholing compostmeesters Insectenhotel. Hotels bouwen voor

Bijscholing compostmeesters Insectenhotel. Hotels bouwen voor Bijscholing compostmeesters Insectenhotel Hotels bouwen voor Algemeenheden geen cursus entomologie : duur 15 minuten Nut (waarom)?? Waarvoor opletten?? tuinafval biedt nesthulp aan allerhande dieren Voorbeelden

Nadere informatie

1. Seizoenen Lente Zomer Herfst Winter Filmpje Pluskaarten 17 Bronnen 19 Colofon en voorwaarden 20

1. Seizoenen Lente Zomer Herfst Winter Filmpje Pluskaarten 17 Bronnen 19 Colofon en voorwaarden 20 Seizoenen inhoud. Seizoenen 3. Lente 4 3. Zomer 7 4. Herfst 0 5. Winter 3 6. Filmpje 6 7. Pluskaarten 7 Bronnen 9 Colofon en voorwaarden 0 . Seizoenen Een jaar heeft vier seizoenen. De vier seizoenen zijn:.

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 3 en donderdag 5 maart 2015

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 3 en donderdag 5 maart 2015 De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 3 en donderdag 5 maart 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, Op dinsdag heb ik maar weinig foto s gemaakt. Ik, of beter gezegd mijn camera, werd tijdelijk ingehuurd

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie