RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT. De Boei

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT De Boei Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 09EB C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 16 januari 2017 Datum vaststelling : 22 februari 2017

2 Pagina 2 van 14

3 SAMENVATTING SBO De Boei heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? De school creëert een klimaat waarin rust, aardig zijn en netjes voor je spullen zorgen belangrijk aspecten zijn. De basis om te komen tot leren is aanwezig. De schoolregels zijn bekend bij kinderen, ouders en de leerkrachten en worden nageleefd. De leerkrachten kennen hun leerlingen en hebben in het algemeen oog voor de specifieke onderwijsbehoeften van elke leerling. Er heerst op de school een cultuur van samen het onderwijs willen verbeteren op basis van een gedeelde visie; de nieuwe directie en intern begeleiders hebben hier een belangrijke rol in; De samenwerking met basisschool Martin Luther King zorgt voor uitwisseling van expertise en extra mogelijkheden om aan de onderwijsbehoeften van specifieke leerlingen te voldoen. Wat kan beter? Het aanbod voldoet aan de kerndoelen, maar kan soms meer ondersteund worden met concrete materialen De betere leerlingen zouden meer uitgedaagd kunnen worden. De school werkt met duidelijke verbeterplannen; De oorzaak van het stagneren van de schoolontwikkeling kan beter onderzocht worden. De leerkrachten leggen over het algemeen duidelijk genoeg uit. Maar in hun uitleg en bij de verwerkingsopdrachten zouden ze meer rekening kunnen houden met de verschillen tussen leerlingen. Wat moet beter? SBO De Boei voldoet niet aan een aantal wettelijke vereisten: De school heeft voor elke leerling een ontwikkelingsperspectief opgesteld, maar de relatie tussen de doelen in het perspectief, het aanbod en de didactische aanpak is onvoldoende onderbouwd. De halfjaarlijkse evaluaties van de ontwikkelingsperspectieven geven geen antwoord op de vraag: "hoe komt het nu dat het doel wel of niet gehaald is." De school heeft al veel maatregelen getroffen om een veilige leeromgeving te creëren, maar veel leerlingen geven aan zich niet altijd veilig te voelen. Dit vraagt om het snel afnemen van een Pagina 3 van 14

4 veiligheidsmonitor. Op basis van de uitslag van deze veiligheidsbeleving van de leerlingen kan gekeken worden of het veiligheidsbeleid moet worden aangepast. Pagina 4 van 14

5 1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een pilot-onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor Zo ook SBO De Boei. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie Werkwijze Op 16 januari 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; een presentatie door de school; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleiders, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleiders en de leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan één of meer van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op SBO De Boei. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 5 van 14

6 2 HOOFDCONCLUSIE SBO De Boei heeft een onrustige tijd achter de rug. Op dit moment concluderen wij dat de schoolontwikkeling weer op gang is gekomen, maar nog kwetsbaar is. In ieder geval zijn in zeer korte tijd verbeteringen gerealiseerd, zowel op het gebied van het pedagogisch klimaat als op gebied van het onderwijsleerproces. Er is met het bestuur en de school afgesproken dat wij in januari 2018 een kwaliteitsonderzoek uitvoeren om te controleren of de herstelopdrachten met betrekking tot veiligheid en zicht op ontwikkelingen zijn uitgevoerd. De school koppelt het te verwachte eindniveau van een leerling onvoldoende aan een plannend leerstofaanbod en een (ortho)didactische aanpak. Het leerstofaanbod moet voorzien in een doorgaande lijn. De ontwikkelingsperspectieven worden twee keer per jaar besproken tussen de intern begeleider en groepsleerkracht. Dit gesprek leidt onvoldoende tot beredeneerde keuzes voor het inrichten van het geplande aanbod. Dit heeft ook gevolgen voor de groepsplannen, die onvoldoende gekoppeld zijn aan de doelen van het ontwikkelingsperspectief. Verder is tijdens de groepsbezoeken geconstateerd dat de mate en wijze van differentiëren niet goed afgestemd is op het niveau van de leerlingen. Het lijkt dat kinderen soms onvoldoende uitgedaagd worden of in andere gevallen juist boven hun niveau worden aangesproken. Dit leidt soms tot frustraties. De school heeft veel werk gemaakt van het herinrichten van het schoolklimaat. Duidelijke regels zijn opgesteld en zichtbaar gemaakt. Deze regels zorgen voor een rustig klimaat in de school. Deze basis zorgt er voor dat leerlingen weer tot leren kunnen komen. De leerkrachten stralen vertrouwen uit in de mogelijkheden van de leerlingen en dit is zeker voor deze kinderen een groot goed. Door met elkaar te zorgen voor borging (afspraak is afspraak) kan er gewerkt worden aan het vasthouden van een stabiel veilig klimaat. Dit vraagt naast borging om het afnemen van de monitor en het aanpassen van het veiligheidsbeleid. SBO De Boei heeft een professionele kwaliteitscultuur (samen met de inpandige basisschool). De diverse werkgroepen van leraren krijgen de verantwoordelijkheid om de kwaliteit op een hoger plan te brengen. Samen lessen voorbereiden en het voeren van inhoudelijke gesprekken zijn belangrijke aspecten op deze school. Om de herstelopdrachten tot een goed eind te brengen, is inspanning van het hele team nodig. Het vraagt om een focus op de hierboven genoemde Pagina 6 van 14

7 verbeterpunten en het vermogen om elkaar gerichte feedback te geven op het uitvoeren van de differentiatie bij de lessen. Pagina 7 van 14

8 3 RESULTATEN ONDERZOEK DE BOEI 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP1 OP2SN OP3 Aanbod Zicht op ontwikkeling en begeleiding Didactisch handelen Onderwijsproces Aanbod Het leerstofaanbod voldoet aan de kerndoelen. De school gebruikt eigentijdse methoden, die aan leerlingen die dat aankunnen, tot en met het niveau van groep 8 worden aangeboden. Daarnaast besteedt de school veel aandacht aan de ontwikkeling van sociaal gedrag en samenwerkingsvaardigheden bij de leerlingen. Wellicht dat in de toekomst dit met meer coöperatieve werkvormen verstevigd wordt. De leerkrachten hebben door het invoeren van de startopdrachten aan het begin van de dag rust en effectiviteit gecombineerd. Wij hebben geconstateerd dat hierdoor strak op tijd kan worden begonnen met de basisvaardigheden. Zicht op ontwikkeling en ondersteuning Het team van SBO De Boei beschikt over een adequate set van toetsen en observatie-instrumenten om de leerlingen door de jaren heen op cognitief en sociaal-emotioneel gebied te volgen. Voor alle leerlingen die geplaatst worden, stelt de school een ontwikkelingsperspectief samen waarin zij alle beschikbare informatie van de leerling verzamelt en ordent. Voor jonge leerlingen wordt een leerwinstprognose voor twee jaar gemaakt en voor leerlingen die vanaf het niveau van halverweg groep 6 funktioneren is het ontwikkelingsperspectief gebaseerd op een verwacht uitstroomniveau. Tevens wordt vermeld welk leerrendement verwacht mag worden voor technisch- en begrijpend lezen, spelling en rekenen en wiskunde, rekening houdend met de capaciteiten van de betreffende leerling. Deze prognoses zijn niet altijd even Pagina 8 van 14

9 ambitieus en sturend, waardoor leerlingen onvoldoende uitgedaagd worden op hun maximale niveau uit te stromen. De school volgt of de leerlingen zich conform het ontwikkelingsperspectief ontwikkelen. Per halfjaar bespreken de groepsleraren en de intern begeleider de voortgang van de leerlingen. Hierin is nog een inhoudelijke verbetering nodig. Het team is onvoldoende bekwaam in het interpreteren van de voortgang van de leerlingen. Daarnaast is de koppeling tussen enerzijds het aanbod enerzijds en anderzijds de ortho-didactische en ortho-pedagogische aanpak, zoals opgenomen in de groepsplannen, onvoldoende verantwoord in het ontwikkelingsperspectief. Hierdoor kan niet worden nagegaan of de gemaakte keuzes in de onderwijspraktijk wel de juiste zijn geweest. Dit is iets dat in het verleden eerder door de inspectie geconstateerd is. Doordat de school op dit moment de ononderbroken ontwikkeling van kinderen niet kan garanderen, is deze standaard als onvoldoende beoordeeld (art 8 eerste, vierde en elfde lid WPO). Besproken met de school is bij het interpreteren van de verwachte en behaalde score, een bandbreedte rondom de vaardigheidsgroei te hanteren. Door deze bandbreedte vast te stellen, ontstaan duidelijker dan nu criteria voor uitval en redenen om het perspectief bij te stellen naar boven of naar onder. Didactisch handelen Het didactisch handelen is volgens de school gebaseerd op het directe instructiemodel en klassenmanagement afspraken. Tijdens de groepsbezoeken lieten de leerkrachten zien dat deze managementafspraken schoolbreed gehanteerd worden. Dit zorgt voor voorspelbaarheid van het leerkrachten gedrag en is erg belangrijk voor de duidelijkheid bij de groepsdoorbroken vakken. Het team bereidt samen lessen voor en gaat bij elkaar kijken. Wellicht dat zaken als 'hoe leg ik deze kinderen een doel uit' en 'hoe breng ik differentiatie in de lesvoorbereidingen een plek kunnen krijgen. In de groepsplannen is de differentiatie opgenomen, maar de praktsiche uitwerking is voor de meeste leerkrachten nog moeilijk uitvoerbaar. Tijdens het feedbackgesprek werd al aangegeven dat dit onderwerp zou kunnen worden van de inhoudelijke (bouw) bijeenkomsten. Deze bouwbijeenkomsten zijn schooldoorbroken (De Boei en de Martin Luther King), waardoor het leren van en met elkaar erg effectief is. Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Pagina 9 van 14

10 Schoolklimaat Veiligheid SBO De Boei heeft een veiligheidsbeleid, een pestprotocol en een beleid rondom de schoolregels. Uit onderzoek en de gesprekken met leerlingen, ouders, leerkrachten en de schoolleiding blijkt dat ongeveer 30% van de leerlingen zich om een of andere manier onveilig voelt. Dit is voor de school reden geweest om maatregelen te nemen. Echter door het ontbreken van een goede analyse is het niet duidelijk dat de maatregelen die getroffen zijn ook de juiste maatregelen zijn. De veiligheid van de leerlingen moet volgens de wet jaarlijks gemonitord worden. Omdat de school zich niet aan de wet (art 4, eerste lid en art 12, lid 2 WPO) houdt, is deze standaard met een onvoldoende beoordeeld. Pedagogisch klimaat De school is na de komst van de nieuwe directie samen met het team begonnen met het verbeteren van het pedagogisch klimaat. Er is een kader 'Gedrag' geschreven en ook zijn allerlei interventies gepleegd. De sociale vaardigheid wordt getraind en de leerlingen worden op het gebied van de sociaal emotionele ontwikkeling gevolgd met een genormeerd volgsysteem. Dit heeft er in ieder geval toe geleid dat er rust in de school heerst. Leerkrachten en leerlingen weten nu hoe ze met elkaar om moeten gaan. Ouders, leerkrachten en leerlingen geven aan blij te zijn met de rust en de respectvolle omgang met elkaar in de school. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Onderwijsresultaten De inspectie is op dit moment nog niet in staat om op basis van de uitstroomgegevens of eindresultaten te beoordelen of de leeropbrengsten op schoolniveau overeenstemmen met de mogelijkheden van de leerlingenpopulatie. Zij geeft dan ook nu geen oordeel over de resultaten van de school. Wel heeft zij op basis van de eindresultaten van de schoolverlaters zich een beeld gevormd van deze opbrengsten. Deze uitspraken moeten met de nodige voorzichtigheid bekeken worden, omdat het normeringsonderzoek nog niet afgerond is. De eindopbrengsten lijken voor de afgelopen drie schooljaren van voldoende niveau. Voor zowel begrijpend lezen en rekenen-wiskunde lijken de Pagina 10 van 14

11 resultaten in de schooljaren 2013/2014 en 2015/2016 overeen te komen met wat gemiddeld genomen verwacht kan worden van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie qua (cognitieve) capaciteiten. Dit gold niet voor het schooljaar 2014/2015. In dat schooljaar lijkt het resultaat bij rekenen en wiskunde te laag. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 KA3 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Verantwoording en dialoog Kwaliteitszorg en ambitie Het team is zeer betrokken op het wel en wee van de leerlingen Daarnaast valt de grote veranderingsbereidheid in positieve zin op. Er is op SBO De Boei sprake van sterk, ambitieus en professioneel leiderschap vanuit het managementteam (Ib-ers en directie). Uit de gevoerde gesprekken blijkt tevens een groot wederzijds vertrouwen in elkaar. Er zijn vanuit het schoolplan verbeterplannen opgesteld. Deze verbeterplannen worden regelmatig geëvalueerd, waarbij we wel merken dat ook hier de analyse diepgaander kan. Daarnaast speelt de tevredenheid van de diverse stakeholders op dit moment geen rol bij de evaluaties. De (verdere) professionalisering van de teamleden staat hoog op de agenda, vanuit een duidelijk personeelsbeleid, waarbij de school uitgaat van het benutten van de aanwezige talenten. De school betrekt voortdurende de teamleden van de in het gebouw aanwezige basisschool bij haar ontwikkelingen. Schooloverstijgende werkgroepen bereiden de doelen van de verbeteractiviteiten voor, zodat alle leerlngen in het gebouw optimaal profiteren van de ingezette schoolontwikkeling. Het bestuur is intensief betrokken bij de school en houdt door managementapportages en gesprekken zicht op de ontwikkelingen. 3.2 Overige wettelijke voorschriften Er is een tekortkoming geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 11 van 14

12 Er is sprake van een mogelijke tekortkoming in de onderwijstijd. Wij hebben geconstateerd dat de school niet voldoet aan de wettelijk vereisten met betrekking tot het minimum aantal onderwijsuren. Wij hebben de tekortkoming met u besproken. Wij bieden u de mogelijkheid om tijdens de conceptfase aan te tonen dat het rooster in overeenstemming is met de voorschriften en dat u dat communiceert met de ouders. Pagina 12 van 14

13 4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op De Boei. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: Het bestuur en de directie van CSBO de Boei zijn blij met het basisarrangement en kan het onderwijs nu verder gaan ontwikkelen. De bevindingen en aanbevelingen van de inspectie worden herkend. De inspecteur heeft aandachtspunten geformuleerd waarmee de kwaliteit verhoogd kan worden. Belangrijk is dat de directie en leerkrachten de goed voor kwaliteitscultuur vasthouden en daar waar mogelijk verder verbeteren. Het sterke, ambitieus en professioneel leiderschap vanuit het MT team en het wederzijds vertrouwen in elkaar zijn hiervoor een voorwaarde. We zijn blij dat zichtbaar was dat leerkrachten weten hoe ze op een goede wijze met de kinderen moeten omgaan en dat er geconstateerd is dat er rust heerst in de school. De school is er trots op dat ouders, leerkrachten en leerlingen blij zijn met de respectvolle omgang met elkaar. Met behulp van het expertteam, gaan we de kwaliteit en de aandachtspunten vanuit de inspectie oppakken. De directie wil op basis van de aanbevelingen van de inspectie onder andere de volgende verbeteringen aanbrengen: Zicht op ontwikkeling en ondersteuning: De prognoses in het OPP (ontwikkelingsperspectief) worden ambitieus en sturend waardoor leerlingen meer uitgedaagd worden en op hun eigen niveau kunnen uitstromen naar het voortgezet onderwijs. Het team gaat zich bekwamen in het interpreteren van de resultaten van de leerlingen zodat we kunnen zien of de gemaakte keuzes in de onderwijspraktijk de juiste zijn geweest. Het analyseren en evalueren krijgt een verdiepingsslag. Deze verbeteringen zullen bijdragen aan het kunnen garanderen van een ononderbroken ontwikkeling van kinderen. Didactisch handelen: Het team beseft dat de lessen beter moeten. Binnen gezamenlijke lesvoorbereidingen gaat het team zich verder ontwikkelen in de vertaling van de onderwijsbehoefte van de leerling naar de lesvoorbereiding en de Pagina 13 van 14

14 uitvoering daarvan. Hiervoor gaan de leerkrachten regelmatig bij elkaar op klassenconsultatie en geven elkaar feedback op wat ze zien. Veiligheid: Naast de al getroffen maatregelen om een veilige leeromgeving te creëren zal de school voor de zomervakantie een veiligheidsmonitor afnemen en analyseren of de getroffen maatregelen ook de juiste maatregelen zijn. Pedagogisch klimaat: In het onderwijsaanbod gaan we ons richten op het gebruik van concrete materialen bij de lessen en zeker ook de inzet van het techniek/ crealokaal. Kwaliteitszorg en ambitie: Het MT heeft verbeterplannen opgesteld, afgeleid van het schoolplan. De analyse van de opbrengsten van de geplande verbeteringen wordt diepgaander, om te kunnen bepalen of de getroffen maatregelen de juiste zijn. De PDCA cyclus is hierbij een goede ondersteuning. De onderwijstijd is een blijvend punt van aandacht. Niet alleen moeten de leerlingen de wettelijke uren maken maar deze uren willen we ook zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten. Pagina 14 van 14