STUDIE 46B OPLEIDINGSPROFIEL. elektromechanica opties. meet- en regeltechniek klimatisatie bedrijfsmechanisatie

Transcriptie

1 STUDIE 46B OPLEIDINGSPROFIEL elektromechanica opties meet- en regeltechniek klimatisatie bedrijfsmechanisatie

2 OPLEIDINGSPROFIEL elektromechanica optie meet- en regeltechniek studiegebied : industriële wetenschappen en technologie opleiding : elektromechanica optie : meet- & regeltechniek sector : metaal elektriciteit - kunststoffen Sectorcommissie Hogeschoolonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad D/1998/6356/21 De leden van de werkgroep opleidingsprofielen zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

3 INHOUD OPLEIDINGSPROFIEL ELEKTROMECHANICA OPTIE MEET- & REGELTECHNIEK INHOUD HOOFDRUBRIEK 1: INLEIDING Identificatie van het opleidingsprofiel Opdracht Ontwikkelingsproces 1 HOOFDRUBRIEK 2: SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Geraadpleegde beroepsprofielen Visie Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Diploma s en getuigschriften Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma s voor de 2 optie c.q. opleiding Gelijkaardige opleidingen en diploma s in het buitenland Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Infrastructuur Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de optie c.q. opleiding Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding Reële studieduur Verantwoording van de opleiding 3 HOOFDRUBRIEK 3: HET OPLEIDINGSPROFIEL De exacte benaming van de opleiding De globale omschrijving van de optie c.q. opleiding Het beroepsgericht opleidingsprofiel Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen De concrete uitwerking van de vertaalslag Aanvullende gegevens met betrekking tot de optie c.q. opleiding Sleutelkwalificaties De kern van het opleidingsprofiel 9 HOOFDRUBRIEK 4: DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKT OPLEIDINGSPROFIEL 10 HOOFDRUBRIEK 5: BIBLIOGRAFIE 11 HOOFDRUBRIEK 6: MEDEWERKERS 12

4 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK 1 HOOFDRUBRIEK 1: INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Studiegebied : industriële wetenschappen en technologie Basisopleiding : één cyclus elektromechanica Optie : meet- en regeltechniek 1.2 Opdracht Vlaamse Onderwijsraad: sectorcommissie Opleidingsprofielen metaal - elektriciteit - kunststoffen. 1.3 Ontwikkelingsproces Van eind 95 tot juni 96 werd in de subwerkgroep meet- en regeltechniek samen met de bedrijven een beroepsprofiel van automatiseringstechnicus opgesteld. Het opleidingsprofiel is in de volgende stappen ontstaan : : Overlegronde n.a.v. de sectorcommissie metaal - elektriciteit - kunststoffen : Tweede overlegronde n.a.v. de sectorcommissie metaal - elektriciteitkunststoffen, aanduiding v/d experten (R. Adams voor meet- en regeltechniek) : Vergadering experten v/d sectorcommissie OP metaal - elektriciteitkunststoffen : Eerste vergadering v/d subwerkgroep meet- en regeltechniek te Borgerhout met vertegenwoordigers van de zeven betrokken hogescholen (Oostende, Gent-Aalst, Mechelen, Borgerhout, Geel, Boom, Diepenbeek). Opstelling v/e eerste ontwerp : Eerste vergadering v/d sectorcommissie OP metaal - elektriciteitkunststoffen. Bespreking algemeen profiel. Ontwerp van van OP meet- en regeltechniek werd rondgedeeld : Tweede vergadering v/d subwerkgroep meet- en regeltechniek te Borgerhout met vertegenwoordigers v/d zeven betrokken hogescholen (Oostende, Gent-Aalst, Mechelen, Borgerhout, Geel, Boom, - Diepenbeek verontschuldigd). Opstelling v/e consensustekst : Tweede vergadering v/d sectorcommissie OP metaal - elektriciteit - kunststoffen : Conferentie sectorcommissie OP metaal - elektriciteit - kunststoffen. Amendement v/d hogescholen van Geel en Borgerhout. Consensustekst moet herzien worden.

5 2 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK HOOFDRUBRIEK 2: SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Uit enquêtes uitgevoerd bij afgestudeerden v/d optie meet- en regeltechniek blijkt dat zij tewerkgesteld zijn in diverse functies die zich situeren in het automatiseringsgebeuren. Voorbeelden zijn: kwaliteitscontrole, instrumentatietechnieken, kalibratie, proces- en regeltechniek, stuurtechniek, automatisatie, PLC- programmering Geraadpleegde beroepsprofielen Visie Beroepsprofielen studiegebied Industriële Wetenschappen en Technologie - elektromechanica 1C juni De optie meet- en regeltechniek accentueert het meten, regelen en sturen op mechanisch, elektrisch, elektronisch en procestechnisch vlak. 2.2 Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Studiegebied : industriële wetenschappen en technologie Basisopleiding : één cyclus elektromechanica Optie : meet- en regeltechniek Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Andere opties van één cyclus elektromechanica. Eén cyclus elektriciteit. Eén cyclus mechanica Diploma's en getuigschriften Gegradueerde elektromechanica, optie meet- en regeltechniek Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma's voor de optie c.q. opleiding Bron Ministerie v/d Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs, Afdeling Begroting en Gegevensbeheer. (Zie ook algemeen deel.) Totaal EM 1C Academiejaar optie M+R % , , ,6

6 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK Gelijkaardige opleidingen en diploma's in het buitenland Zie algemeen deel Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Zie algemeen deel Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Zie algemeen deel Infrastructuur Een opleiding tot gegradueerde elektromechanica optie meet- en regeltechniek vereist een uitgebreide professionele infrastructuur van laboratoria en werkplaatsen in de domeinen v/d mechanische, elektrische, elektronische en procestechnische meet-, regel- en stuurtechnieken Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de optie c.q. opleiding Bron Ministerie v/d Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs, Afdeling Begroting en Gegevensbeheer. (Zie ook algemeen deel) Tweede studiejaar Derde studiejaar Tot. Tweede + Derde studiejaar Totaal optie Totaal optie EM 1C optie % EM 1C M+R EM 1C M+R M+R , , Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding volgens SO-vooropleiding, ervaring met HO, geslacht, leeftijd en studieresultaten Zie algemeen deel Reële studieduur Zie algemeen deel. 2.3 Verantwoording van de optie c.q. opleiding Zie algemeen deel.

7 4 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK HOOFDRUBRIEK 3: HET OPLEIDINGS- PROFIEL 3.1 De exacte benaming van de optie c.q. opleiding Elektromechanica 1C optie Meet- en regeltechniek. 3.2 De globale omschrijving van de optie c.q. opleiding De optie accentueert het meten, regelen en sturen op mechanisch, elektrisch, elektronisch en procestechnisch vlak met het oog op het ontwerpen, installeren, onderhouden en herstellen van meet-, regel-, en stuurkringen die gebruikt worden bij het automatiseren. 3.3 Het beroepsgericht opleidingsprofiel Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen Beroepsprofiel automatiseringstechnicus De concrete uitwerking van de vertaalslag Functio- Onderdeel Basiscompetentie Contextneel geheel voorstudie werkvoorbereiding tekenen en constructie Vaardigheid Kennis Attitude gegevens V1 het gevraagde kunnen analyseren. V2 hoofdzaken van bijzaken kunnen onderscheiden V3 kunnen bestuderen van reeds bestaande ontwerpen. V4 beschikbare ruimte kunnen onderzoeken V5 beschikbare middelen kunnen onderzoeken V6 blokschema kunnen opstellen V1 P&I-schema kunnen gebruiken V2 installatieschema kunnen gebruiken algemene kennis van fysica, chemie mechanica, elektronica, elektriciteit, wiskunde en tekenen kwaliteit en controle veiligheid kosten-batenanalyse systemen en technieken m.b.t. automatisering algemeen geldende normen sterkteleer materiaalleer machineonderdelen arbeidswerktuigen zelfstandigheid onderscheidingsvermogen nauwkeurigheid vooruitziendheid zin voor samenwerking organisatiegerichtheid flexibiliteit resultaatgerichtheid handigheid zorgzaamheid communicativiteit teamgerichtheid koelbloedigheid leidinggevend studie van de bestaande situatie en de eventueel voorgestelde ontwerpen gebruik maken van toepassingsgerichte software

8 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK 5 Functio- Onderdeel Basiscompetentie Contextneel geheel installatie en onderhoud ontwerp van meet-, regel- en stuurschakelingen verkoop gebruik van een tekstverwerker presentatie V1 kostenstaat kunnen opmaken V1 kunnen opmaken en voorbrengen van installatiedossiers V1 een blokschematische oplossing kunnen ontwerpen en tekenen V2 PLC s kunnen programmeren V3 Kunnen gebruiken van een SCADAsysteem V4 Kunnen gebruiken van een visualisatiesysteem V1 onderdelen of mechanismen kunnen bijeenbrengen V2 onderdelen of mechanismen kunnen plaatsen in een productieproces V3 definitieve schakelingen kunnen realiseren en installeren V4 elektrische schakelingen kunnen koppelen aan mechanische of pneumatische opstellingen of sensoren V5 systemen kunnen koppelen programmatie opbouw kalibratie en testen Vaardigheid Kennis Attitude gegevens V1 meetopstellingen kunnen ontwerpen V2 regelkringen kunnen ontwerpen V3 PLCimplementaties kunnen ontwerpen V4 Flowchart kunnen ontwerpen V5 de mogelijkheden van een veldbusconfiguratie kunnen verklaren V1 de gebruikte instrumenten juist kunnen afstellen meet-, regel- en stuurtechnieken economie kostprijsberekening PLC-technieken configuratietechnieken programmatietechnieken procestechnische meetsystemen temperatuurmeting drukmeting niveaumeting mechanische, elektrische, elektronische metingen kalibratieprocedure meet-, regel- en stuurtechnieken procestechnische regelsystemen schema s tekeningen manuals documentatie werkvoorbereiding gebruik van gereedschappen, machines en toestellen allerhande

9 6 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK diagnose V2 de gewenste parameters kunnen instellen in de meet-, regel- en stuurkringen m.b.t. procesautomatisering V3 kalibratieprocedures kunnen toepassen V4 handleidingen en documentatie kunnen gebruiken V5 verantwoorde keuze kunnen maken i.f.v. de gestelde eisen aan het proces herstelling V1 handleiding van de processystemen kunnen lezen V2 instrumentatie in goede staat kunnen houden V3 de nodige herstellingen kunnen uitvoeren bij storingen in regel- en stuurkringen in bedrijfname controle V1 meet-, regel- en stuurkringen kunnen analyseren V2 de parameters van de instrumentatie kunnen bepalen V1 metingen kunnen uitvoeren om het goed functioneren van regel- en stuurkringen na te gaan V2 waar nodig, de nodige correcties kunnen uitvoeren V3 kunnen zorgen voor de optimale beschikbaarheid van een procesinstallatie V4 de werking van het geheel kunnen testen V5 schema s kunnen configureren van regelaars SMART-technologie digitale regeltechniek fuzzy control procesvisualisatie dataverwerking SCADA-systemen DCS-systemen meet-, regel- en stuurtechnieken procestechnische meetsystemen temperatuurmeting drukmeting niveaumeting mechanische, elektrische, elektronische metingen kalibratieprocedure gebruik van meetinstrumenten

10 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK 7 analyse communicatie gebruiken V1 locatie van functiestoornissen kunnen opsporen V2 oorzaken van functie-stoornissen kunnen opsporen V3 een juiste diagnose kunnen stellen V4 schema s, als model van een fysisch proces kunnen gebruiken V5 het effect van de elementen van een regelkring op een proces kunnen begrijpen en nagaan V1 een verslag kunnen maken met de beschrijving van de werking, een onderdelenlijst, de elektrische schema s, de kostenraming en de afregelprocedures procestechnische regelsystemen configureren van regelaars SMART-technologie digitale regeltechniek fuzzy control procesvisualisatie dataverwerking SCADA-systemen DCS-systemen PLC-technieken Servomechanismen Aanvullende gegevens met betrekking tot de optie c.q. opleiding Verhouding praktijk/theorie 2/3 theorie en oefeningen. 1/3 laboratoria, stages en eindwerk. Aandeel stagetijd Relatieve opleidingsduur van de functionele gehelen Voorstudie : 40 % Onderhoud : 30 % Diagnose : 30 %

11 8 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK 3.4 Sleutelkwalificaties Frequentie Abstract denken 4 Accuratesse 4 Beslissingsvermogen 4 Commercieel inzicht 6 Contactbereidheid 4 Creativiteit 8 Dienstverlenende ingesteldheid 8 Doorzettingsvermogen 6 Werkplan kunnen maken 6 Empathie 2 Flexibiliteit 8 Imagobewustzijn 4 Inzichten in de arbeidsorganisatie 7 Kritische ingesteldheid 6 Kunnen omgaan met informatie 9 Kwaliteitsbewustzijn 10 Leerbekwaamheid 6 Leergierigheid 8 Loyauteit 6 Omgaan met stress 8 Planmatig denken 9 Problemen onderkennen en oplossen 8 Productieve taalvaardigheid MVT 5 Productieve taalvaardigheid moedertaal 5 Receptieve taalvaardigheid moedertaal 5 Receptieve taalvaardigheid MVT 5 Resultaatgerichtheid 6 Solidariteit 4 Veiligheids- en milieubewustzijn 8 Verantwoordelijkheidszin 6 Zelfstandigheid 8 Zelfvertrouwen 4 Zin voor initiatief 6 Zin voor samenwerking 8

12 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK De kern van het opleidingsprofiel De afgestudeerde v/d optie meet- en regeltechniek moet een aantal vaardigheden vertonen op het vlak van Voorstudie : werkvoorbereiding, tekenen en constructie, ontwerp van meet-, regel- en stuurkringen en verkoop Onderhoud : assemblage, calibratie, herstelling. Diagnose : in bedrijfname, controle, analyse en communicatie zoals omschreven in rubriek Eventuele verwantschappen met andere opties en opleidingen De optie meet- en regeltechniek situeert zich gezien haar polyvalentie (mechanisch, elektrisch, elektronisch, procestechnisch) op een natuurlijke wijze binnen de basisopleiding Elektromechanica waar zij de gepaste basisvakken in het gemeenschappelijk deel kan vinden. Persoonsvorming De afgestudeerde v/d optie meet- en regeltechniek zal voldoende vorming vertonen op het gebied van o.a. zelfstandigheid, assertiviteit, doorzettingsvermogen, kritische ingesteldheid, zin voor samenwerking, leergierigheid.

13 10 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK HOOFDRUBRIEK 4: DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL Zie handleiding voor het schrijven van opleidingsprofielen voor het hogeschoolonderwijs 3.2.

14 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK 11 HOOFDRUBRIEK 5: BIBLIOGRAFIE Zie handleiding voor het schrijven van opleidingsprofielen voor het hogeschoolonderwijs p.71. Zie bibliografie algemeen deel. Beroepsprofielen studiegebied Industriële Wetenschappen en Technologie. Opleiding van één cyclus elektromechanica juni 1996

15 12 OPLEIDINGSPROFIEL MEET- & REGELTECHNIEK HOOFDRUBRIEK 6: MEDEWERKERS Hogeschool v/d Provincie Antwerpen - Boom, Van Oudenhove Pascal Hogeschool voor WenK, De Nayer Instituut - St. -Katelijne-Waver, De Jonghe Jef Karel de Grote-Hogeschool Antwerpen - Borgerhout Adams René (voorzitter) Govaerts Paul (secretaris) Katholieke Hogeschool Kempen - Geel Devocht Kris Peeters Frank Katholieke Hogeschool St. -Lieven - Aalst Van Biervliet Jan Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende Coudeville Johan

16 OPLEIDINGSPROFIEL elektromechanica optie klimatisatie studiegebied : industriële wetenschappen en technologie opleiding : elektromechanica optie : klimatisatie sector : metaal elektriciteit - kunststoffen Sectorcommissie Hogeschoolonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad D/1998/6356/21 De leden van de werkgroep opleidingsprofielen zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

17 INHOUD OPLEIDINGSPROFIEL ELEKTROMECHANICA OPTIE KLIMATISATIE INHOUD HOOFDRUBRIEK 1: INLEIDING Identificatie van het opleidingsprofiel Opdracht Ontwikkelingsproces 1 HOOFDRUBRIEK 2: SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Geraadpleegde beroepsprofielen Visie Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Diploma s en getuigschriften Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma s voor de optie c.q. opleiding Gelijkaardige opleidingen en diploma s in het buitenland Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Infrastructuur Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding Reële studieduur Verantwoording van de opleiding 4 HOOFDRUBRIEK 3: HET OPLEIDINGSPROFIEL De exacte benaming van de opleiding De globale omschrijving van de optie c.q. opleiding Het beroepsgericht opleidingsprofiel Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen De concrete uitwerking van de vertaalslag Aanvullende gegevens met betrekking tot de optie c.q. opleiding Sleutelkwalificaties De kern van het opleidingsprofiel 16 HOOFDRUBRIEK 4: DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKT OPLEIDINGSPROFIEL 17 HOOFDRUBRIEK 5: BIBLIOGRAFIE 18 HOOFDRUBRIEK 6: MEDEWERKERS 19

18 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 1 HOOFDRUBRIEK 1: INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Studiegebied : Industriële Wetenschappen en Technologie Opleiding : 1 cyclus opleiding tot gegradueerde elektromechanica Optie : klimatisatie 1.2 Opdracht Vlaamse Onderwijsraad; Sectorcommissie Opleidingsprofielen metaal-elektriciteitkunststoffen één cyclus hogeschoolonderwijs. Vastleggen van de basiscompetenties, zoals professionele vorming, persoonsvorming en maatschappij integratie. 1.3 Ontwikkelingsproces : overlegronde n.a.v. de sectorcommissie metaal-elektriciteitkunststoffen : tweede overlegronde n.a.v. de sectorcommissie metaalelektriciteit-kunststoffen aanduiding van de experts; twee cycli opleidingen volgen een eigen koers, los van deze sectorcommissie : vergadering experts van de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen : eerste vergadering van de sectorcommissie OP metaal-elektriciteitkunststoffen algemeen profiel : tweede vergadering van de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen : conferentie : derde vergadering

19 2 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE HOOFDRUBRIEK 2: SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur De klimatisatie vormt mensen die installaties op gebied van airconditioning, verwarming, koel- en energietechniek onder al hun deelaspecten beheersen, d.w.z. ontwerp, realisatie, afregeling, onderhoud, economische exploitatie, installatiebeheer, automatisering. Via enquêtes bij bedrijven en oud-studenten kwamen vnl. 4 beroepen naar voor: koeltechnicus, klimatisatietechnicus, verwarmingstechnicus, energietechnicus Geraadpleegde beroepsprofielen Visie koeltechnicus klimatisatietechnicus verwarmingstechnicus energietechnicus De vermelde beroepen vertegenwoordigen ca 80% van de in de enquêtes vermelde beroepen: koeltechnicus, klimatisatietechnicus, verwarmingstechnicus zijn in grote trekken evenwaardig ( 30% per beroep), energietechnicus komt minder voor (de resterende 10%). 2.2 Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Op het huidig ogenblik (maart 1997) zijn er zeven scholen die opleiden tot gegradueerde elektromechanica optie klimatisatie, in de naaste toekomst zijn er nog scholen die tot oprichting overgaan. De eerste school die deze opleiding bezat startte in (KATHO Kortrijk) Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Er zijn geen aanverwante studiegebieden, opleidingen of opties Diploma's en getuigschriften Gegradueerde in de elektromechanica optie klimatisatie.

20 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma's voor de optie c.q. opleiding In het schooljaar werden een 14-tal diploma s uitgereikt, in bedroeg dit aantal 81, naar de toekomst toe zal dit aantal vermoedelijk aanzienlijk stijgen Gelijkaardige opleidingen en diploma's in het buitenland Is opgevraagd bij: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap departement Onderwijs Inspectie Hoger Onderwijs de heer F. Smets inspecteur-generaal Koningsstraat Brussel Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Gegradueerden in de elektromechanica optie klimatisatie worden in heel Vlaanderen gevraagd, meestal gaat het om tewerkstellingen in kleinere KMO s Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Momenteel (maart 1997) zijn er hogescholen in Kortrijk, Gent, Boom, Sint- Katelijne-Waver, Borgerhout, Geel, Diepenbeek die de opleiding elektromechanica optie klimatisatie verzorgen Infrastructuur Er is een recente uitrusting op gebied van koeling, verwarming, airconditioning en energietechniek nodig, voorzien van de huidige automatiseringssystemen, zodat de principes uit de branches kunnen gedemonstreerd, ingeoefend en toegepast worden (inclusief onderhoud en ontstoring) Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding volgens SO-vooropleiding, ervaring met HO, geslacht, leeftijd en studieresultaten De heer Vermeersch van de dienst DVO geeft de informatie aan de scholen door (vooropleiding S.O. en al dan niet gedaan ander H.O.) Reële studieduur Volgens afspraak op wordt dit niet ingevuld (Sectorcommissie).

21 4 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 2.3 Verantwoording van de optie c.q. opleiding De apparatuur in de klimatisatiebranche bestaat uit deels mechanische, elektrische, elektronische en regeltechnische componenten. Opstelling, inplanting en afregeling veronderstellen een degelijke basiskennis van elektriciteit, mechanica, elektronica en regeltechniek, vandaar dat deze opleiding thuishoort binnen de elektromechanica. Anderzijds zijn er in de klimatisatie vier subbranches koeltechniek, verwarmingstechniek, airconditioning en energietechniek die alle een gedegen en diepgaande studie van deze onderwerpen veronderstellen. Hieronder volgt een kernachtige beschrijving van deze vier beroepen. Koeltechnicus De koeltechnicus kan zowel in het domein van de commerciële als de industriële koeling een te realiseren installatie ontwerpen, in bedrijf stellen, automatiseren, ontstoren, onderhouden en beheren. Hij is vertrouwd met de fysica van de producten, de te respecteren normen, de goede praktijkcodes en de milieu- en veiligheidseisen in relatie met de koelmedia en - installaties. Hij kan een project volledig zelfstandig van de start- tot de eindfase plannen, schematiseren en realiseren. Verwarmingstechnicus De verwarmingstechnicus is in staat om een totaalproject te leiden. Hij kan zowel de energiebehoeften als de hydraulische-, de elektrische- en de regeltechnische aspecten van een installatie de baas. De normen, de goede praktijkcodes, de verbrandingstechnische- en milieueisen, alsook de economische exploitatie van een installatie behoren tot zijn kennis. Klimatisatietechnicus De klimatisatietechnicus is in staat om een airconditioningsinstallatie onder al haar deelaspecten te beheersen d.w.z. ontwerp, realisatie, automatisering, afregeling, onderhoud, inplanting, economische exploitatie en installatiebeheer. Hij is vertrouwd met de normen, de goede praktijkcodes, de milieu- en comforteisen en dit zowel in de hygiënische als de industriële klimatisatie. Hij kan een project leiden vanaf de start tot de eindfase. De bouwfysica in relatie met de economische exploitatie-eisen vormt voor deze technici een niet te verwaarlozen aspect. Energietechnicus De gebouwenautomatisering zowel in de woon- als in de industriële branche dringt hoe langer hoe meer door. De energietechnicus is in staat de huidige automatiserings- en bewakingstechnieken te analyseren, aan te passen te volgen en te beheersen zodat de installaties optimaal geëxploiteerd worden. De energierecuperatiemethoden en -systemen worden door deze technici op hun haalbaarheid beoordeeld en ingeplant, ook de huidige domoticavoorzieningen worden in hun context door deze technici geanalyseerd.

22 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 5 HOOFDRUBRIEK 3: HET OPLEIDINGSPROFIEL 3.1 De exacte benaming van de optie c.q. opleiding Studiegebied : Industriële Wetenschappen en Technologie Opleiding : één cyclus elektromechanica optie klimatisatie 3.2 De globale omschrijving van de optie c.q. opleiding Er wordt verwacht dat de persoon de gestelde problemen correct kan inschatten, dit zowel op het niveau van het installatieontwerp, het installatieschema, de storingsanalyse. Dit veronderstelt een correcte kennis van de gebruikelijke materialen, een systematische aanpak van de gestelde problemen, een goed doorzicht, een vlotte en oordeelkundige besluitvorming. Ondersteunende kennis Basiskennis Technologische kennis in relatie met de vier beroepen: gereedschappen, transformatie- en uitvoeringstechnieken. Leren gebruiken van technische documentatie en aanpak van de technische rapportering. Specifieke kennis in relatie met de vier geciteerde beroepen Kennis van de voorkomende apparatuur. Totaalontwerp van installaties kunnen maken. Installatietechniek beheersen minder in de montage maar meer in het domein van de supervisie. Opmaken van een volledig dossier, inbegrepen de voor- en nazorg. Kennis van de technische reglementeringen, normen, codes, bestekken. Storingsanalyse kunnen opmaken en het verhelpen van deze storingen. Werfplanningsleer. Installatiebeheer met klassieke en recente apparatuur, geavanceerde regeltechnieken. Zorgsystemen (vigerende reglementering inzake veiligheid en milieu). Afregeling van installaties. Plannen van installaties en gebouwen zodat ze werken met minimaal energieverbruik, inbegrepen de energierecuperatietechnieken. Aangepaste stromingsleer (fluidomechanica, hydraulica). Aangepast schematekenen, lezen, symboliek, opmaak.

23 6 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 3.3 Het beroepsgericht opleidingsprofiel Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen De beroepsprofielen kwamen tot stand na analyse van de resultaten van een gezamenlijke enquête, op werden de resultaten gepubliceerd. De enquête werd opgesteld in relatie met de wensen van de DVO De concrete uitwerking van de vertaalslag In de hiernavolgende functionele gehelen werden enkel die opgenomen die als het meest representatief naar voor kwamen (Enquête KATHO april 1996), de resultaten van de enquêtes in de andere scholen sluiten daarbij aan (tussen haakjes de volgorde). Opsomming functionele gehelen Projectleider (met 4 onderdelen) (1) Berekenaar ontwerper (met 2 onderdelen) (2) Technisch-commercieel afgevaardigde (met 3 onderdelen) (3) Werkvoorbereider (4) Technisch adviseur met (4 onderdelen) (5) Werfleider (6) Storingsanalist (met 3 onderdelen) (7) Onderhoudschef (met 4 onderdelen) (8) Productieleider (9) Afregelaar (met 3 onderdelen) (10) De beschrijvingen gelden evenzeer voor koeltechnicus, als verwarmingstechnicus, als voor klimatisatietechnicus. Om de invulling beknopt te houden is er hierna geen omschrijving voor (4), (6)en (9). De functionele gehelen projectleider (met zijn 4 onderdelen), berekenaarontwerper, technisch-commercieel afgevaardigde (deel offertemaker) en technisch adviseur, staan in relatie met installaties van beperkte omvang, in een later stadium (doorgroeifunctie) kunnen ze ook gelden voor grotere installaties. Functioneel Basiscompetentie geheel Vaardigheid Kennis Attitude Onderdeel Projectleider Werkvoorbereider (1) bestekstudie kunnen doorvoeren analyse van de installatie kunnen maken inplantingstrategie en werftoestanden kennen 1 veiligheidsas- normen goede praktijkcode alle gebruikelijke componenten kritisch benaderen utiliteitsvoorzieningen vigerende Per onderdeel beslissingsvermogen contactbereidheid doorzettingsvermogen kritische ingesteldheid leergierigheid omgaan met stress veiligheid- en milieubewust Contextgegevens Werkomstandigheden studiebureau - technische lokalen - werf Hulpmiddelen bedrijfsvoertuig alle moderne informaticamiddelen Verantwoordelijkheid 1 Enkel te verwerven via stage (indien mogelijk).

24 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 7 pecten en milieueisen kennen materiaal kennen reglementering inzake veiligheid en milieu zijn zelfstandigheid zin voor initiatief accuratesse zin voor samenwerking zelfstandig werk aankunnen eindverantwoordelijk teamspirit materialenleer gereedschappen werf- en werkplaatsmachines Berekenaarontweper (2) werfplanning superviserende rol voor: koel- warmtecapaciteit bevochtigingcapaciteit componentenkeuze leidingdimensionering installatieschema opstellen keuze regeltechniek kostenbatenanalyse methodes kennen Belgische- en Euronormen Energetisch bilan Verantwoorde selectie Materialenleer Symboliek Huidige regeltechnische aanpak Rentabiliteitsstudies beslissingsvermogen contactbereidheid doorzettingsvermogen kritische ingesteldheid leergierigheid omgaan met stress veiligheid- en milieubewust zijn zelfstandigheid zin voor initiatief accuratesse Werkomstandigheden studiebureau technische lokalen Hulpmiddelen alle moderne informatiemiddelen Verantwoordelijkheid zelfstandig werk aankunnen teamspirit zin voor initiatief tekenaar installatietechniek(3) veiligheid en milieu informatica kennis = technische applicatie software probleemanalyse schematekenen AREI/VLAREM NORMEN Algemeen ondersteunend. Thermodynamica. Economie CADtechnieken normen uit de branche toestellen uit de praktijk coördinatie van de afzonderlijke elementen AREI Hydraulica accuratesse beslissingsvermogen doorzettingsvermogen flexibiliteit leergierigheid nauwkeurigheid resultaatgerichtheid veiligheid- en milieubewustzijn organisatie Werkomstandigheden studiebureau Hulpmiddelen alle moderne tekenapparatuur (CAD) Verantwoordelijkheid zelfstandig het werk aankunnen

25 8 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE processchema kunnen opstellen symboliek automatisering PLC-techniek gerichtheid inventief teamspirit zin voor initiatief correct gebruik documentatie correct interpreteren handelscatalogi materiaalstaat kunnen opmaken bestekken kunnen lezen praktijkregels logische gedachtengang code goede praktijk coördinator (4) veiligheidsregels analyse van de installatie coördinator van de activiteit praktische montagegeest respect veiligheid en milieueisen oplevering materiaal vigerende reglementering inzake milieu inbouwplanning materialenkennis organisatieleer binnenkomende materialen (controle) afgewerkte materialen (controle) leiding geven over ploegen materialenkennis hefwerktuigen apparatuur voor mechanischeen elektrische montages las- en soldeertechnieken vigerende reglementering inzake veiligheid en milieu kennen nodige opleveringsattesten beslissingsvermogen accuratesse teamspirit kritische ingesteldheid nauwkeurigheid zelfstandigheid omgaan met stress flexibiliteit doorzettingsvermogen veiligheids- en milieubewustzijn leergierigheid Werkomstandigheden werf montageleer Hulpmiddelen bedrijfsvoertuig alle moderne communicatiemiddelen Verantwoordelijkheid eindverantwoordelijke teamspirit zelfstandig werk aankunnen Berekenaar- installtie- opmaken van hydraulica, Beslissings- Werkomstandig-

26 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 9 Ontwerper ontwerp (klimatisatie, koeling, verwarming)(1) installatieschma s (luchttechnisch, hydraulisch, elektrisch dossier, regeltechnisch) handelsdocumentatie oordeelkundig gebruiken en inschatten samenbouw individuele onderdelen tot een gestructureerd geheel bestekken kunnen interpreteren testcircuits kunnen ontwerpen veiligheidsvoorschriften opmaken van een afgewerkt technisch instructiedossier. regeltechniek elektriciteit normalisatie (Belgisch en Euro) documentatiemateriaal technisch en prijsbewust analyseren materialenleer energiebewuste samenbouw en regeltechniek bestekken controleapparatuur vigerende reglementering inzake veiligheid en milieu kennen totaal product afleveren. vermogen contactbereidheid doorzettingvermogen kritische ingesteldheid leergierigheid omgaan met stress veiligheid- en milieubewust zijn zelfstandigheid zin voor initiatief accuratesse heden studiebureau technische lokalen Hulpmiddelen alle moderne informatiemiddelen Verantwoordelijkheid zelfstandig werk aankunnen teamspirit zin voor initiatief installatieberekening (2) energetisch bilan van de installatie koellastberekening warmteverliesberekening vermogens optimale constructie gebouw (hygrotechnisch energietechnisch) leiding- en kanalenberekening normen op gebied van airconditioning, koeling, verwarming kunnen toepassen. Bouwfysica Isolatietechniek Belgische normalisatie ter zake beslissingsvermogen contactbereidheid doorzettingsvermogen kritische ingesteldheid leergierigheid omgaan met stress veiligheid- en milieubewust zijn zelfstandigheid zin voor initiatief accuratesse Werkomstandigheden studiebureau technische lokalen Hulpmiddelen alle moderne informatiemiddelen Verantwoordelijkheid zelfstandig werk aankunnen teamspirit zin voor initiatief energierecuperatiemogelijkhedenonderzoek Kostenbatenanalyse van een systeem

27 10 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE totaal project afleveren opstellen van gebruikers- en onderhoudsgids Technischcommercieel afgevaardigde aankopen (1) bestaand verkoopsgamma van toestellen kritisch kunnen onderzoeken kwaliteitscontrole kunnen doorvoeren fysica, elektriciteit, elektronica, mechanica (werkingsprincipes toestellen) werking van een apparaat kunnen controleren in orde met CEnormen, veiligheidsaspecten nauwkeurigheid organisatievermogen respect voor veiligheid, milieu en hygiëne flexibiliteit verantwoordelijkheidsgevoel zelfstandigheid creativiteit Werkomstandigheden studiebureau, werven, technische lokalen Hulpmiddelen bedrijfsvoertuig alle moderne informaticamiddelen alle moderne communicatieapparatuur verkopen(2) bestaand verkoopsgamma van producten kunnen onderzoeken bestekken kunnen lezen technische ondersteuning naverkoop werkingsprincipes van de apparatuur en de toegepaste materialen interpretatie van bestekken normen uit de branches veiligheidsaspecten montage en afregeltechnieken analyse van de prestaties van een apparaat doorzettingsvermogen goede relaties met klanten kritische ingesteldheid stressbestendig nauwkeurigheid organisatievermogen respect voor veiligheid, milieu en hygiëne flexibiliteit verantwoordelijkheidsgevoel zelfstandigheid creativiteit Verantwoordelijkheid zelfstandig kunnen werken eindverantwoordelijkheid teamspirit oplevering en nazorg conformiteit met het bestek montagehandleidingen en bedieningsvoorschriften onderhoudsvoorschriften offertemaker (3) kritische analyse van de te realiseren installatie bestekken kunnen lezen en interpreteren apparatuur uit de branche kennen analyse prijskwaliteit kunnen maken normen toestel en machinericht- doorzettingsvermogen goede relaties met klanten kritisch ingsteldheid stressbestendig correcte afspraak technieken Werkomstandigheden studiebureau, werven, technische lokalen Hulpmiddelen bedrijfsvoertuigen alle moderne

28 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 11 prijsofferte kunnen maken formulering opleveringsvoorwaarden, garantiebedingen lijnen veiligheidsaspecten milieuaspecten correcte verkoopsvoorwaarden informatiemiddelen alle moderne communicatieapparatuur Verantwoordelijkheid zelfstandig kunnen werken eindverantwoordelijkheid teamspirit Technisch adviseur studie en documentatie (1) verkoopsgamma kritisch kunnen behandelen (airconditioning, verwarming, koeling). Materialenleer Werkingsprincipes Conformiteit met veiligheidseisen en CE-norm Mechanica, elektriciteit, elektronica, meet- en regeltechnieken Installatietechniek Onderhoudseisen nauwkeurigheid organisatievermogen contactvaardigheid respect veiligheid milieu en hygiëne flexibiliteit verantwoordelijkheidsgevoel zelfstandigheid creativiteit doorzettingsvermogen Werkomstandigheden studiebureau werven technische lokalen Hulpmiddelen bedrijfsvoertuigen alle moderne informatica en communicatiemiddelen informatie (2) technisch rapporteren vlot toegankelijk maken voor praktijkmensen vlot antwoorden kunnen formuleren op vragen Moderne informatie databanken Kritische componentenstudie talenkennis lay-out technieken informaticahulpmiddelen talenkennis informaticahulpmiddelen goede relaties met klanten zelfbeheersing stressbestendig nauwkeurigheid organisatievermogen respect veiligheid milieu en hygiëne flexibiliteit verantwoordelijkheidsgevoel zelfstandigheid creativiteit doorzettingsvermogen goede relatie met klanten zelfbeheersing stressbestendigheid Verantwoordelijkheid zelfstandig kunnen werken eindverantwoordelijkheid teamspirit

29 12 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE evaluatie (3) kritische evaluatie van het product in praktijkvoorwaarden kritische punten van een systeem kunnen weergeven voorstellen via verbeteringen klachtenanalyse samenbouw van de afzonderlijk delen tot een geheel storingsanalyse opvolgingstechnieken van een installatie rationele samenbouwtechnieken past ieder onderdeel in het geheel nauwkeurigheid respect veiligheid milieu en hygiëne flexibiliteit verantwoordelijkheidsgevoel zelfstandigheid creativiteit zin voor initiatief leergierigheid doorzettingsvermogen stressbestendigheid Werkomstandigheden werven, technische lokalen energierecuperatie (4) Storingsanalist voorbereiding (1) in bedrijf stelling (2) interpretatie van energierecuperatiemogelijkheden op beperkte systemen handleidingen (technische dossiers in gebruikname onderhoud (preventief en normaal onderhoud) storingsanalyse schemastudie (airconditioning, koeling, verwarming) maken herkennen van leidingtracé s (inclusief meetpunten) meettechnieken toepassen controle van de installatie onderhouds- en instructiehandboeken kunnen lezen en toepassen rentabiliteitsstudie rationeel energieverbruik alle procestechnische schema s elektrisch (AREI, symboliek) schemalezen symboliek, samenbouw isometrische voorstelling van leidingen goede praktijkcode schematische voorstelling mechanische elektrische, procestechnische meettechnieken Hulpmiddelen bedrijfsvoertuig alle moderne meetapparatuur (elektrisch, mechanische meting van fysische grootheden) alle moderne communicatieve meetapparatuur Verantwoordelijkheid zelfstandigheid eindverantwoordelijkheid

30 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 13 noodzakelijke controles i.f.v. (het soort installatie) afregeling (3) herkennen normale werkvoorwaarden conformiteit met de normen opstartprocedures en reactie van de installatie in (f) tijd. Talen Gedrag van een installatie in de tijd Elektrische schema s Regeltechniek Meettechnieken Interpretatie van resultaten Oplevering van een installatie Onderhoudschef storingsanalyse (1) schemastudie (lezen en interpreteren) airconditioning, koeling, verwarming een installatie compleet kunnen nazien leidingreparatie en algemene reparatietechnieken AREI, schematekenen Inventarisatie van de technische installaties Meettechnieken Elektrische op gebied van fysische grootheden soldeer- en lastechnieken vervangen van onderdelen mechanica, elektriciteit zelfstandigheid accuratesse beslissingsvermogen doorzettingsvermogen flexibiliteit kritische ingesteldheid leergierigheid resultaatsgerichtheid veiligheid en milieubewustzijn zin voor samenwerking Werkomstandigheden werkplaats technische lokalen werf Hulpmiddelen bedrijfsvoertuig onderhoudsploeg moderne communicatiemedia Verantwoordelijkheid zelfstandig kunnen werken eindverantwoordelijkheid teamspirit in bedrijfstelling van installaties (2) interpretatie van meetresultaten herkennen van normale werkvoorwaarden correcte interpretatie foutmeldingen grondige kennis van de installatie prestaties en werkvoorwaarden (koeltechnische, verwarmingstechnische en klimaattechni-

31 14 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE opvolgen werking installatie (3) controleren van werkingstoestanden energieverbruikcontroles nazicht installaties met en zonder instrumenten sche installaties) meettechnieken vermogenmetingen debietsmetingen temp- en drukmetingen algemene werkingsvoorwaarden van een installatie. preventief onderhoud planning onderhoudsactiviteiten lektesten bijhouden logboeken instructiekaarten meetapparatuur voor dito beheer technische documentatie Afregelaar voorbereiding (1) schemastudie (koeltechniek, verwarmingstechniek airconditioning) lezen en interpreteren nazicht van een complete installatie opvolging leidingstracé elektrische - en regeltechnieken apparatuur : onderzoek grotere installaties in de koeling, verwarming, airconditioning logica in de opbouw elektrisch opbouw mechanische opbouw correct uitvoerende installatie goede praktijkcode meetinstrumentatie simulatie van werkingstoestanden correcte verbinding en werking van alle toestellen zelfstandigheid accuratesse beslissingsvermogen doorzettingsvermogen flexibiliteit kritische ingesteldheid leergierigheid resultaatgerichtheid veiligheid en milieubewustzijn zin voor samenwerking Werkomstandigheden werkplaats technische lokalen werf Hulpmiddelen bedrijfsvoertuig onderhoudsploeg moderne communicatiemedia Verantwoordelijkheid zelfstandig kunnen werken eindverantwoordelijkheid teamspirit complete installatie aanvullen ontbrekende delen

32 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 15 in bedrijfstellen en afregeling (2) technisch doorzicht afstelprocedures van toestellen opvolging (3) testprocedures systematische aanpak instructie- en onderhoudsboeken kunnen interpreteren normale werkvoorwaarden herkennen energieverbruik controleren lekken opzoeken onderhoudsinstructies alarmprocedures werkingsvoorwaarden van normale functionerende installaties meettechnieken algemene werkingsvoorwaarden installatie vermogen, temperatuur, drukmetingen lekzoekprocedures logboek instructiekaarten beheer technische dossiers behandeling alarm Aanvullende gegevens met betrekking tot de optie c.q. opleiding Verhouding praktijk/theorie De onderstaande tabel geeft voor de huidige scholen het aandeel klimatisatie theorie en lab, soms wordt lab niet afzonderlijk vermeld, in deze gevallen schrijft men lab en oefeningen Maakt men een gemiddelde op voor de zeven scholen dan leidt dit tot volgende resultaten: aantal uren theorie klimatisatie : 7,55 uur (in lestijden) aantal uren lab klimatisatie : 5,85 uur (in lestijden) een totaal (theorie en lab) van 13,4 uur Deze getallen vermelden enkel de vakken die qua benaming specifiek aansluiten bij klimatisatie, daarnaast zullen wellicht nog andere vakken georiënteerd zijn naar de specialiteit, alle scholen voldoen aan de regel optie tussen 1/3 en 2/3 van het totaal aantal uren. De aangegeven uren voor het HPA gelden vanaf het schooljaar Aandeel stagetijd In dit geval zijn de lessentabellen minder duidelijk, veelal gaan eindwerk en stage samen, drukken we het aandeel eindwerk + stage uit in studiepunten dan komen we

33 16 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE een gemiddelde over de zeven scholen heen van 17 studiepunten. Relatieve opleidingsduur van de functionele gehelen Telt men alle lab s over de drie jaar heen tezamen dan leidt de verhouding theorie/lab voor de huidige scholen tot 45% lab en 55 % theorie. 3.4 Sleutelkwalificaties Belangrijkheid Accuratesse 1 Beslissingsvermogen 1 Commercieel inzicht 2 Contactbereidheid 2 Creativiteit 1 Doorzettingsvermogen 1 Een werkplan kunnen maken 1 Empathie 2 Flexibiliteit 1 Imagobewustzijn 2 Inzicht in de arbeidsorganisatie 2 Kritische ingesteldheid 1 Kunnen omgaan met informatie 1 Kwaliteitsbewustzijn 1 Leerbekwaamheid 2 Leergierigheid 1 Loyauteit 2 Omgaan met stress 1 Planmatig denken 1 Problemen onderkennen en oplossen 1 Resultaatgerichtheid 1 Veiligheids- en milieubewustzijn 1 Verantwoordelijkheidszin 1 Zelfstandigheid 1 Zin voor initiatief 1 Zin voor samenwerking 1 Noot : 1 betekent zeer belangrijk 2 betekent belangrijk 3.5 De kern van het opleidingsprofiel Eventuele verwantschappen met andere opties en opleidingen. De optie klimatisatie vormt binnen de elektromechanica een losstaand geheel.

34 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 17 HOOFDRUBRIEK 4: DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL VDAB Scholen PMS-centra Overheid Ouders van kandidaat studenten De sociale partners Studenten en toekomstige studenten

35 18 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE HOOFDRUBRIEK 5: BIBLIOGRAFIE DIENST VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING, Handleiding voor het schrijven van beroepsprofielen, KERNKWALIFICATIES Hoger Technisch & Natuurwetenschappelijk Onderwijs, Nederland, maart VERENIGING VOOR TECHNISCH GEGRADUEERDEN, De technisch gegradueerden in de industrie, Geert Denutte, VLAAMSE DIENST VOOR ARBEIDSBEMIDDELING EN BEROEPSOPLEIDING, Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen, Studiedienst januari V.U.M., Gegradueerden, noch vis, noch vlees, september Veel intern materiaal van hogescholen, bedrijven en beroepsverenigingen. Enquête HPA Boom (1996) 24 antwoorden, oud-studenten. Enquête KHK Geel (1996) 34 antwoorden, oud-studenten. Enquête De Nayer Mechelen (1996) 9 antwoorden, oud-studenten. Enquête Karel de Grote-Hogeschool (1996) 6 antwoorden, oud-studenten. Enquête KATHO Kortrijk (1996) 84 antwoorden, oud-studenten. Enquête KATHO Kortrijk (1991) 41 antwoorden, oud-studenten. Enquête KATHO Kortrijk (1991) 25 antwoorden, bedrijven.

36 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE KLIMATISATIE 19 HOOFDRUBRIEK 6: MEDEWERKERS Subwerkgroep klimatisatie Voorzitter Roger Pype, Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Leden Jimmy Bauwens, De Nayer Instituut, Mechelen Gie Beyens, Karel de Grote-Hogeschool, Antwerpen Paul De Schepper, Katholieke Hogeschool Kempen, Geel Wilfried De Smet, Belgische Vereniging voor Koeltechniek Marc Herregods- Van de Pontseele, Hogeschool Gent Rob Engels, Hogeschool Provincie Antwerpen Hans Hoes, Katholieke Hogeschool Kempen, Geel P. Koelet, Schatten nv, Brussel Marc Schreurs, Katholieke Hogeschool Limburg Luc Vantieghem, UBIC nationaal, Brussel Lucien Vantieghem, UBIC regionaal, Kortrijk

37 OPLEIDINGSPROFIEL elektromechanica optie bedrijfsmechanisatie studiegebied : industriële wetenschappen en technologie opleiding : elektromechanica optie : bedrijfsmechanisatie sector : metaal elektriciteit - kunststoffen Sectorcommissie Hogeschoolonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad D/1998/6356/21 De leden van de werkgroep opleidingsprofielen zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

38 INHOUD OPLEIDINGSPROFIEL ELEKTROMECHANICA OPTIE BEDRIJFSMECHANISATIE INHOUD HOOFDRUBRIEK 1: INLEIDING Identificatie van het opleidingsprofiel Opdracht Ontwikkelingsproces Legitimatie 1 HOOFDRUBRIEK 2: SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Visie Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Diploma s en getuigschriften Uitgereikte diploma s Gelijkaardige opleidingen en diploma s in het buitenland Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Infrastructuur Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de optie c.q. opleiding Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding Reële studieduur Inhoudelijke profilering van de opleiding Verantwoording van de opleiding 3 HOOFDRUBRIEK 3: HET OPLEIDINGSPROFIEL Exacte benaming Vaardigheden specifiek aan deze optie Sleutelkwalificaties 8 HOOFDRUBRIEK 4: MEDEWERKERS 9

39 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE BEDRIJFSMECHANISATIE 1 HOOFDRUBRIEK 1: INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Sectorcommissie : metaal - elektriciteit - kunststoffen Opleiding : elektromechanica Optie : bedrijfsmechanisatie 1.2 Opdracht Zie basisdocument. 1.3 Ontwikkelingsproces Zie basisdocument. 1.4 Legitimatie Raad van het hoger onderwijs.

40 2 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE BEDRIJFSMECHANISATIE HOOFDRUBRIEK 2: SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Visie productievoorbereider productieverantwoordelijke programmeur industriële automatisering De huidige economische en industriële ontwikkelingen maken dat het productieproces sneller en complexer wordt. Dit maakt dat een gegradueerde elektromechanica, optie bedrijfsmechanisatie polyvalenter opgeleid moet worden binnen zijn specialisatie van werkvoorbereider (CAD-CAM, PLC,...), productieverantwoordelijke, programmeur industriële automatisering. Hij moet niet alleen op de hoogte zijn van deze nieuwste productietechnieken maar hij moet deze ook kunnen ontwerpen, uitvoeren en bedienen en tevens in stand kunnen houden. 2.2 Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleiding en optie Studiegebied : industriële wetenschappen en technologie Opleiding : elektromechanica van 1 cyclus Optie : bedrijfsmechanisatie Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Zie basisdocument Diploma s en getuigschriften Zie basisdocument Uitgereikte diploma s Aantal afgestudeerden Academiejaar Aantal EM Aantal BM Verhouding % ,2% ,8% ,6%

41 OPLEIDINGSPROFIEL OPTIE BEDRIJFSMECHANISATIE Gelijkaardige opleidingen & diploma s in het buitenland Zie basisdocument Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Zie basisdocument Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Zie basisdocument Infrastructuur Zie basisdocument Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding Zie basisdocument Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de opleiding volgens SO-vooropleiding, ervaring met HO, geslacht, leeftijd en studieresultaten Zie basisdocument Reële studieduur Zie basisdocument Inhoudelijke profilering van de opleiding De gegradueerde elektromechanica optie bedrijfsmechanisatie moet in staat zijn : om vertrekkend van een concept een ontwerp te maken dat resulteert in een uitvoeringsdossier met tekeningen (mechanisch, El-Pn-Hyd) en tevens de werkvoorbereiding en planning omvat om de meest aangewezen vormgevingsmethode materiaalkeuze en kwaliteitscontrole te kiezen rekening houdend met kostprijs, kwaliteit, onderhoudseisen en veiligheid voor gebruikers en omgeving om op een verantwoorde wijze apparaten en gereedschappen te selecteren, rekening houdend met hun karakteristieken, kostprijs, veiligheid, gebruikte kwaliteit en onderhoudseisen om gebruik te maken van aandrijvingsmiddelen en deze te regelen, aan te sturen of te programmeren naargelang de eisen van een economische en veilige uitbating Hij moet daartoe de nodige specifieke kennis en het nodige inzicht verwerven in de onderwerpen als meettechniek, sterkteleer, machine-elementen en constructie, elektrische aandrijvingen, elektronische regeling, PLC, Pn-Hy, CAD en CAMstudiebureau. 2.3 Verantwoording van de opleiding De vraag naar praktijkgerichte polyvalente ontwerpers-tekenaars, productievoorbereiders of productieverantwoordelijken, programmeurs of productiemedewerkers van het niveau hoger onderwijs van 1 cyclus stijgt elk jaar daar het bedrijfsleven ervaart dat deze afgestudeerden direct inzetbaar zijn in een productieproces.