STUDIE 86 OPLEIDINGSPROFIEL. nautische wetenschappen

Transcriptie

1 STUDIE 86 OPLEIDINGSPROFIEL nautische wetenschappen

2 OPLEIDINGSPROFIEL nautische wetenschappen studiegebied : industriële wetenschappen & technologie basisopleiding : 1C nautische wetenschappen (opleiding van academisch niveau) graad : kandidaat in de nautische wetenschappen sector : metaal-elektriciteit-kunststoffen Sectorcommissie hogeschoolonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad D/1998/6356/26 De leden van de sectorcommissie zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De VLOR staat in voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

3 I NHOUD OPLEIDINGSPROFIEL N AUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C I N H O U D HOOFDRUBRIEK 1 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Opdracht Ontwikkelingsproces 1 HOOFDRUBRIEK 2 2 SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Geraadpleegde beroepsprofielen Visie Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Diploma s en getuigschriften Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma s voor de opleiding Gelijkaardige opleidingen en diploma s in het buitenland Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Infrastructuur Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de 3 opleiding Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de 3 optie c.q. opleiding Reële studieduur Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buiten- 4 land HOOFDRUBRIEK 3 5 HET OPLEIDINGSPROFIEL 3.1 De exacte benaming van de opleiding Het basisprofiel van de kandidaat in de nautische wetenschappen Wetenschappelijke basiskennis Nautische kennis Aanvullende en ondersteunende kennis en attitudes Het beroepsgericht opleidingsprofiel 6

4 I NHOUD OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C HOOFDRUBRIEK 4 7 DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL HOOFDRUBRIEK 5 8 BIBLIOGRAFIE HOOFDRUBRIEK 6 9 MEDEWERKERS

5 O PLEIDINGSPROFIEL N AUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C 1 HOOFDRUBRIEK 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Studiegebied : Industriële Wetenschappen en Technologie Basisopleiding : 1C Nautische Wetenschappen (opleiding van academisch niveau) Graad : Kandidaat in de Nautische Wetenschappen 1.2 Opdracht Vlaamse Onderwijsraad: Stuurgroep opleidingsprofielen Industrieel Ingenieur en Licentiaat in de Nautische Wetenschappen 1.3 Ontwikkelingsproces 09/12/95: eerste overlegronde in een beperkte stuurgroep met vertegenwoordigers van de HZS en de Belgische Redersvereniging 23/01/96: overleg in de uitgebreide stuurgroep 16/04/97: bespreking in de uitgebreide stuurgroep

6 2 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C HOOFDRUBRIEK 2 SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Niet relevant voor de eerste cyclus van de nautische wetenschappen Geraadpleegde beroepsprofielen Visie verslagen van de International Maritime Organisation voorschriften van de STCW conventie (Standards on Training, Certification and Watchkeeping) gesprekken met vertegenwoordigers uit de maritieme wereld De kandidaturen worden gekenmerkt door een basisopleiding waarbij wiskunde en wetenschappen enerzijds en een initiatie in de nautische vakken anderzijds de inhoud bepalen. Gelet op de specificiteit van de opleiding wordt een eigen leerproces ontwikkeld dat de kennis, kunde en attitudes van studenten maximaal bevordert. Een kandidaat industrieel ingenieur kan slechts worden toegelaten tot de 1ste licentie nautische wetenschappen nadat hij geslaagd is in het examen over een individueel aangepast jaarprogramma. Dit geldt evenzeer voor een kandidaat nautische wetenschappen indien hij wenst over te stappen naar het 1ste jaar van de 2de cyclus industrieel ingenieur. 2.2 Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Studiegebied : Industriële Wetenschappen en Technologie Basisopleiding : 1C Nautische Wetenschappen (academisch niveau) Graad : Kandidaat in de Nautische Wetenschappen Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Geen.

7 O PLEIDINGSPROFIEL N AUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C Diploma Kandidaat in de Nautische Wetenschappen Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma's voor de opleiding Aantal diploma s op het einde van het Opgesplitst naar geslacht academiejaar M V T Gelijkaardige opleidingen en diploma's in het buitenland In de meeste Europese landen omvat de volledige opleiding slechts 1 cyclus. De studieomvang en inhoud zijn niet van academisch niveau zoals in België Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Niet relevant Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Hogere Zeevaartschool Antwerpen Infrastructuur Labo-infrastructuur op gebied van wetenschappen (chemie, fysica,..) en voor praktijk van nautische vakken (zeemanschap, kaartpassen,...) is vereist. Een uitgebreide mediatheek is ter beschikking Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding Academiejaar M V T ste studiejaar de studiejaar Totaal aantal studenten ste studiejaar de studiejaar Totaal aantal studenten Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding volgens SO-vooropleiding, ervaring met HO, geslacht, leeftijd en studieresultaten Academiejaar geboortejaar ,6% ,6% ,6% ,1%

8 4 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C ,7% ,7% ,2% ,3% % ,2% Studies voorgaand academiejaar Gewoon secundair onderwijs in België of BSD 61% HOBU onderwijs 14% andere 15,7% diploma secundair onderwijs ASO 76,6% TSO 7,8% buitenlands diploma 15,6% Reële studieduur 39% van de ingeschreven 1-ste jaarstudenten behalen het diploma na 2 jaar 21% van de ingeschreven 1-ste jaarstudenten behalen het diploma na 3 jaar 10% van de ingeschreven 1-ste jaarstudenten behalen het diploma na 4 jaar 30% van de ingeschreven 1-ste jaarstudenten behalen geen diploma Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buitenland De basisvorming van de kandidaat nautische wetenschappen plaatst hem naast vele academische opleidingen in binnen- en buitenland.

9 O PLEIDINGSPROFIEL N AUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C 5 HOOFDRUBRIEK 3 HET OPLEIDINGSPROFIEL 3.1 De exacte benaming van de optie c.q. opleiding 1 C Nautische Wetenschappen. 3.2 Het basisprofiel van de kandidaat nautische wetenschappen De studenten van de eerste cyclus moeten naast een fundamentele bagage in de theoretische vakken ook maximale kansen krijgen voor een praktische opleiding: verband tussen wiskunde/wetenschap en nautische toepassingen. De praktijkgerichte nautische vakken dragen bij tot grotere motivatie en aantrekkingskracht voor de studenten Van de kandidaat wordt kennis en kunde verwacht op wetenschappelijk en technisch vlak Wetenschappelijke basiskennis grondige kennis van exacte wetenschappen vertrouwd zijn met de methodiek van het wetenschappelijk denken zin voor nauwkeurigheid: kritisch lezen van teksten, correct gebruik van termen, begrippen, Nautische kennis kennis van een aantal algemene nautische vakken aangevuld door labo s, oefeningen en stage op zee bekwaam zijn om rekening te houden met veiligheids- en milieuoverwegingen Aanvullende en ondersteunende kennis en attitudes bekwaam zijn om te werken in groepsverband bekwaam zijn om verantwoordelijkheid op te nemen vaardigheid in communicatie en mediatheekgebruik

10 6 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C 3.3 Het beroepsgericht opleidingsprofiel De opleiding heeft in de eerste cyclus als basis een wetenschappelijke en technische vorming aangevuld met sociale aspecten. Volgende pijlers worden onderscheiden Vorming in wiskunde en wetenschappen Bij wiskunde is er, afhankelijk van de vooropleiding, meer of minder herha-ling en aanvulling van de wiskunde uit het secundair Dit met vernieuwde diepgang; boldriehoeksmeting wordt benadrukt gelet op de nautische toepassingen ervan De studenten bekomen vaardigheden bij het gebruik van rekentechnieken en oplossingsmethodes Een grondig basisvorming in chemie, fysica, mechanica,... wordt verzekerd Voldoende nautisch georiënteerde oefeningen en labosessies moeten het nut van deze wetenschappelijke basisvorming tot uiting doen komen Nautische vorming Verschillende nautische vakken, aangevuld met praktijk en stages op zee, worden ingeleid Er wordt gewerkt in kleine groepen Sociale vorming De talen (Nederlands, Frans, Engels ) komen uitgebreid aan bod Ervaring in de mediatheek om zelfstandig teksten en achtergrondinformatie op te zoeken gebeurt aan de hand van multimediale technieken

11 O PLEIDINGSPROFIEL N AUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C 7 HOOFDRUBRIEK 4 DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL Studenten PMS Secundair onderwijs Hoger onderwijs Socio-economische middens Overheid

12 8 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C HOOFDRUBRIEK 5 BIBLIOGRAFIE Studeren buiten de universiteit, CSBO, Groningen 1984 Studeren en doceren aan het Hoger Onderwijs, ACCO 1988 De techniek van het schriftelijk rapporteren, Wolters-Noordhoff, 1992 Statistieken van het Hoger Onderwijs

13 O PLEIDINGSPROFIEL N AUTISCHE W ETENSCHAPPEN 1C 9 HOOFDRUBRIEK 6 MEDEWERKERS C. Betrains, Belgische Redersvereniging P. Raes, CMB/Tecto W. De Deken, Ahlers Leden van het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege W. Ritzky, HZS H. Verwerft, HZS M. Dauwe, HZS Tevens werd actief deelgenomen aan de vergaderingen van de stuurgroep.

14 OPLEIDINGSPROFIEL nautische wetenschappen studiegebied : industriële wetenschappen & technologie basisopleiding : 2C nautische wetenschappen (opleiding van academisch niveau) graad : licentiaat in de nautische wetenschappen sector : metaal-elektriciteit-kunststoffen Sectorcommissie hogeschoolonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad D/1998/6356/26 De leden van de sectorcommissie zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De VLOR staat in voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

15 I NHOUD OPLEIDINGSPROFIEL N AUTISCHE W ETENSCHAPPEN 2C I N H O U D HOOFDRUBRIEK 1 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Opdracht Ontwikkelingsproces 1 HOOFDRUBRIEK 2 2 SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Geraadpleegde beroepsprofielen Visie Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Diploma s en getuigschriften Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma s voor de opleiding Gelijkaardige opleidingen en diploma s in het buitenland Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Infrastructuur Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de 4 opleiding Reële studieduur Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buiten- 4 land 2.3 Verantwoording van de optie c.q. opleiding 4 HOOFDRUBRIEK 3 5 HET OPLEIDINGSPROFIEL 3.1 De exacte benaming van de opleiding De globale omschrijving van de optie c.q. opleiding Basisprofiel licentiaat in de nautische wetenschappen Het opleidingsprofiel van de licentiaat in de nautische wetenschappen 6

16 I NHOUD OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE W ETENSCHAPPEN 2C HOOFDRUBRIEK 4 7 DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL HOOFDRUBRIEK 5 8 BIBLIOGRAFIE HOOFDRUBRIEK 6 9 MEDEWERKERS

17 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C 1 HOOFDRUBRIEK 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Studiegebied : Industriële Wetenschappen en Technologie Basisopleiding : 2C Nautische Wetenschappen (academisch niveau) Graad : Licentiaat in de Nautische Wetenschappen 1.2 Opdracht Vlaamse Onderwijsraad: Stuurgroep Opleidingsprofielen Nautische Wetenschappen. 1.3 Ontwikkelingsproces 09/12/95: eerste overlegronde in een beperkte stuurgroep met vertegenwoordigers van de HZS en de Belgische Redersvereniging 23/01/96: overleg in de uitgebreide stuurgroep 16/04/97: bespreking in de uitgebreide stuurgroep

18 2 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C HOOFDRUBRIEK 2 SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur De tewerkstelling voor de afgestudeerden situeert zich in de handelsvaart, baggervaart, sleepbedrijven... Na een loopbaan op zee vinden de meesten werk in de rederijen in walfuncties. Verder in toeleveringsbedrijven voor de scheepvaart, zeevaartonderwijs, openbare en privé maritieme diensten, stuwadoors en verzekeringen Geraadpleegde beroepsprofielen verslagen van de International Maritime Organisation voorschriften van de STCW conventie (Standards on Training, Certification and Watchkeeping) gesprekken met vertegenwoordigers uit de maritieme wereld Visie Men vindt de doelstellingen terug eigen aan de opleiding. Dit zijn kennis en vaardigheden die van de licentiaat sui generis in zijn vakgebied vereist worden en de noodzakelijke attitudes en inzichten om in de beroepspraktijk te kunnen fungeren. Kennis wordt op verschillende niveaus bijgebracht: zeer diepgaand in de nautischtechnische vakken en meer beschouwend en verkennend in de socio-economische vakken. Van de licentiaat wordt verwacht dat hij de verworven kennis in de praktijk kan omzetten. De labo s, seminaries en het werken met simulatoren zijn onontbeerlijk. Permanente vorming is een vast deel van zijn opleiding. Borging van de kwaliteit van de opleiding Het opleidingsprofiel wordt omgezet in een opleidingsprogramma. De kwaliteitsbewaking zal dit evalueren.

19 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Studiegebied Basisopleiding Graad : Industriële Wetenschappen en Technologie : 2C Nautische Wetenschappen (academisch niveau) : Licentiaat in de Nautische Wetenschappen Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Zelfde studiegebied: 2C Industrieel ingenieur Diploma's en getuigschriften Licentiaat in de Nautische Wetenschappen Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma's voor de opleiding Aantal diploma s op het Opgesplitst naar geslacht einde van het M V T academiejaar Gelijkaardige opleidingen en diploma's in het buitenland In de meeste Europese landen bestaat de opleiding uit 3 studiejaren, aangevuld met stages op zee gedurende bepaalde periodes, afhankelijk van land tot land. Deze opleidingen halen niet het academisch niveau van de opleiding in België Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen De loopbaan vangt eerst aan als aspirant-officier, dan als officier en kapitein aan boord van zeeschepen en loopt verder in maritieme diensten en bedrijven in Vlaanderen en Wallonië Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Hogere Zeevaartschool Antwerpen Infrastructuur De opleiding tot licentiaat in de Nautische Wetenschappen vereist professionele infrastructuur en middelen op gebied van labo s en simulatoren voor de nautischtechnische vakken.

20 4 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding Academiejaar 1-ste studiejaar 2-de studiejaar Totaal aantal studenten M V T M V T M V T Reële studieduur [Gezien pas sedert academiejaar studenten kunnen doorvloeien van de 1e licentie nautische wetenschappen naar de 2e licentie nautische wetenschappen zonder daarbij voorafgaandelijk een aantal maanden vaart te moeten behalen, kunnen wij hier moeilijk relevante cijfers geven voor reële studieduur zoals bijvoorbeeld gebeurd is bij de 1e cyclus!] Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buitenland De academische vorming plaatst de licentiaat in de nautische wetenschappen naast vele academische opleidingen in binnen - en buitenland. 2.3 Verantwoording van de optie c.q. opleiding Het kunnen bemannen van officiersfuncties aan boord van zeeschepen, varend onder om het even welke vlag en zorgen voor de opvolging in kaderfuncties in openbare en privédiensten die zich situeren in een breed maritiem kader. De recente jaarverslagen van de Belgische Redersvereniging voorzien een groot tekort aan officieren aan boord van zeeschepen, zelfs op wereldvlak. De meeste topfuncties in de maritieme wereld worden door licentiaten in de nautische wetenschappen en kapiteins ter lange omvaart ingenomen.

21 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C 5 HOOFDRUBRIEK 3 HET OPLEIDINGSPROFIEL 3.1 De exacte benaming van de optie c.q. opleiding Licentiaat in de Nautische Wetenschappen. 3.2 De globale omschrijving van de optie c.q. opleiding De opleiding tot licentiaat in de nautische wetenschappen heeft als doel studenten te vormen die beantwoorden aan de eisen gesteld door het beroepenveld en de STCW conventie. 3.3 Basisprofiel licentiaat nautische wetenschappen Wetenschappelijke basiskennis goede kennis van de exacte wetenschappen en sociaal-economische vakken en talen Diepgaande nautisch-technische kennis vertrouwd zijn met de nieuwe technologieën in hun specialiteit bekwaam zijn om technische informatie te hanteren en toe te passen bekwaam zijn om rekening te houden met veiligheids-, milieu- en geneeskundige systemen Vermogen tot problem solving: van analyse tot synthese ervaring met technieken van wetenschappelijk en logisch denken analyseren van problemen op wetenschappelijk verantwoorde wijze een praktisch gerichte denkwijs vertonen Aanvullende en ondersteunende kennis en attitudes gedegen kennis van vreemde talen (Engels, Frans, Spaans) bekwaam zijn om in teamverband te kunnen werken attitude om leiding te kunnen geven en verantwoordelijkheid op te nemen vaardigheid in communicatie, mondeling en schriftelijk blijk geven van flexibiliteit en brede inzetbaarheid bezitten van managementsvaardigheden zoals principes uit het bedrijfsbeheer

22 6 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C 3.4 Het opleidingsprofiel van de licentiaat in de nautische wetenschappen Cognitieve en affectieve vaardigheden komen naar voor Cognitieve lezen van zeekaarten en werken met navigatie-instrumenten; interpretatie van instructieboeken naar de installatie toe bijhouden van gegevens efficiënte tijdsverdeling kunnen maken grondige kennis van de meest geavanceerde navigatieapparatuur Affectieve in staat zijn om gedurende lange tijd te werken in kleine groepen onder stress zonder blijvende conflicten (verschil in taal, ras, cultuur en godsdienst) instructies kunnen geven en doen uitvoeren en opvolgen zorg dragen voor kwaliteit en veiligheid

23 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C 7 HOOFDRUBRIEK 4 DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL Studenten PMS Secundair onderwijs Hoger onderwijs Socio-economische en maritieme middens Overheid

24 8 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C HOOFDRUBRIEK 5 BIBLIOGRAFIE Studeren buiten de universiteit, CSBO, Groningen,1984 Studeren en doceren aan het Hoger Onderwijs, ACCO 1988 De techniek van het schriftelijk rapporten, Wolters-Noordhoff 1992 Statistieken Hoger Onderwijs

25 O PLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C 9 HOOFDRUBRIEK 6 MEDEWERKERS C. Betrains, Belgische Redersvereniging P. Raes, CMB/Tecto W. De Deken, Ahlers Leden van het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege W. Ritzky, HZS H. Verwerft, HZS M. Dauwe