(2) 12 NR Ortho doet zelf onderzoek
|
|
- Maurits van de Velden
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 (2) Ortho doet zelf onderzoek De fytinezuurboodschap in Ortho nr. 3 (2006) vindt geen weerklank in de wereld van het voedingsonderzoek en binnen de broodsector. Dus besloot de redactie zélf vervolgonderzoek te initiëren naar volkorenbrood. Bevat het huidige volkoren- en meergranenbrood te weinig fytinezuur om zink- en ijzertekorten te kunnen uitlokken bij consumenten? DOOR:TOINE DE GRAAF, GERT E. SCHUITEMAKER Hoe verder? Nadat we bot hadden gevangen binnen de broodsector en in de wereld van het voedingsonderzoek, was de vraag: wat kunnen we nog doen als redactie? Is het mogelijk zélf onderzoek te initiëren? En wat moeten we dan allereerst onderzoeken? Eerdere uitspraken van woordvoerder Peter Ruiter van het Nederlands Bakkerij Centrum (NBC) gaven al snel de richting aan. In het Ortho-artikel van 2006 zei Ruiter onder meer dat het enzym fytase in de ambachtelijke bakkerij volop de kans krijgt om het fytinezuur in het traditionele brood af te breken. Ik vermoed dat dit ook geldt voor volkorenbrood, voegde hij eraan toe. Ook liet hij weten geen verschillen te verwachten tussen volkorenbrood en zuurdesembrood qua fytinezuurgehalte. Maar wij hebben geen mogelijkheden dit te onderzoeken, aldus Ruiter. 1 Zou er daadwerkelijk iets ten goede zijn gekeerd sinds de VMT -publicatie van 1997? Het gemiddelde fytinezuurgehalte in volkorenbrood kwam destijds uit op de hoge waarde van 0,34 gram per 100 gram droge stof (tabel 1). 2 Maar het broodonderzoek had al enkele jaren vóór de publicatie plaatsgevonden. Ook was het aantal volkorenbroodmonsters beperkt gebleven tot vijf. Bovendien waren geen meergranenbroden meegenomen in het onderzoek, terwijl dit type brood de laatste jaren sterk in populariteit 12 NR
2 toeneemt. Zouden we zelf broodmonsters kunnen laten doormeten op hun fytinezuurgehalte? Of zou wat voor het NBC geldt - geen mogelijkheden dit te onderzoeken - ook voor óns opgaan? Geen standaardopzet in huis Soort brood aantal monsters gemiddeld gehalte spreiding Witbrood 2 0,02 0,01-0,02 Bruinbrood 7 0,18 0,13-0,31 Volkorenbrood 5 0,34 0,22-0,46 Zuurdesemtarwebrood 5 0,05 0,02-0,06 Roggebrood 3 0,17 0,10-0,26 Tabel 1. De gehaltes aan fytinezuur in brood (gram per 100 gram droge stof), zoals gepubliceerd in Bron: VMT 1997; nr. 5, p. 11. We besluiten te beginnen bij TNO in Zeist. Destijds vond immers het fytinezuuronderzoek plaats onder het dak van TNO, onder leiding van dr. Klaas Bos. Na een telefonisch verzoek om onderzoek van broodmonsters worden we teruggebeld met de mededeling dat TNO geen standaardopzet in huis heeft om fytinezuurgehalten te kunnen bepalen. Ook CCL Nutricontrol in Veghel heeft de bepaling niet in huis. We hebben het wel gedaan, maar doen het niet meer, zegt de woordvoerder. Nutrilab in Giessen verkoopt eveneens neen, met de toevoeging dat als TNO en CCL het niet doen, het een moeilijk verhaal zal worden. Bos redt ons echter uit de brand. Probeer het eens bij Masterlab in Putten, zegt hij. Die hebben het in het verleden ook gedaan. En inderdaad: één telefoontje later staat het onderzoek op de rit. Masterlab, dat onderdeel is van Nutreco, heeft vele accreditaties maar niet voor de bepaling van fytinezuur. Daarvoor wordt deze bepaling te incidenteel uitgevoerd. Maar de knowhow is nog altijd in huis om fytinezuurgehalten te kunnen bepalen. We besluiten te beginnen met tien halve broden, te kopen op twee verschillende dagen. Op een vrijdag kopen we bij een vestiging van Albert Heijn in Nijmegen één halfje Zaanse snijder wit, één halfje Zaanse snijder bruin, één halfje Zaanse snijder volkoren en één halfje Zaanse snijder meergranen. Een paar deuren verderop halen we bij de Natuurvoedingswinkel één halfje zuurdesemvolkorenbrood. Eenmaal thuis leggen we deze A-broden in het vriesvak van de koelkast. De maandag daarna doen we op dezelfde verkooppunten een identieke aankoop. Deze vijf halve broden, die niet worden ingevroren, krijgen een NR B-code. Ze worden vervolgens samen met de vijf diepgevroren A-broden naar Masterlab gebracht. Daarna is het wachten op de uitslag. Steekproef I Een week later komen via de mail tien pdf-bestanden binnen. Als we de bestanden één voor één openen, lijken Het laboratorium Masterlab in Putten is het enige in Nederland dat de bepaling van fytinezuur kan doen. 13
3 Code soort brood gehalte 1A witbrood < 0,07 1B witbrood < 0,08 2A bruinbrood 0,14 2B bruinbrood 0,08 3A meergranenbrood 0,34 3B meergranenbrood 0,11 4A volkorenbrood 0,23 4B volkorenbrood 0,11 5A zuurdesemvolkorenbrood 0,21 5B zuurdesemvolkorenbrood 0,19 Tabel 2. Ortho-steekproef I. De gehaltes aan fytinezuur in brood (gram per 100 gram droge stof). onze verwachtingen te worden ingelost. De witte en bruine broden bevatten weinig gram fytinezuur per 100 gram droge stof. Ook het zuurdesemvolkorenbrood scoort voor een volkorenbrood aan de lage kant, zoals te verwachten (tabel 2). Het fytinezuurgehalte van dit brood is wel veel hoger dan van het oude zuurdesemtarwebrood uit het VMT-artikel (tabel 1). De waarden van de A- en de B-broden lopen nauwelijks uiteen, al treedt bij het bruinbrood wel serieuze variatie op. Het B-bruinbrood scoort lager dan het A-brood (tabel 2). Het venijn zit echter in de staart. Bij de volkoren- en meergranenbroden lopen de waarden tussen de A- en B- Reactie van broodingrediënten leverancier GB Plange Wij hebben een enzym dat fytinezuur kan afbreken Het is ons bekend dat bij de bereiding van volkorenbrood het fytinezuur niet volledig wordt afgebroken, waardoor de biobeschikbaarheid van zink niet optimaal is. Dit op zich is geen probleem aangezien er nog voldoende andere bronnen voor zink zijn bij een verantwoord en gevarieerd voedingspatroon. Wel kunnen we het zien als een opportunity om iets béter te maken dan het al is. Volkorenbrood heeft van nature namelijk ook veel positieve voedingsaspecten. Het feit dat er tegenwoordig calcium aan melk wordt toegevoegd wil bijvoorbeeld ook niet zeggen dat de melk voorheen niet in orde was. We verbeteren onze kennis over voedingsmiddelen dagelijks. Laten we dat ook vooral oppakken als nieuwe kansen in plaats van het feit alleen een probleem te laten zijn. Binnen ons concern hebben wij een enzym (fytase) voorhanden dat fytinezuur kan afbreken, wat de biobeschikbaarheid van zink kan vergroten. Wij zijn van mening dat dit in de toekomst een goede ontwikkeling zou kunnen zijn. broden sterk uiteen. Het hoogst scoort het A-meergranenbrood: 0,34 gram fytinezuur per 100 gram droge stof. Deze waarde komt zelfs exact overeen met de hoogste waarde in de VMTpublicatie van destijds. Het op maandag gekochte meergranenbrood bevat echter niet meer dan 0,11 gram fytinezuur. Bij het volkorenbrood zien we hetzelfde fenomeen. Het volkorenbrood van vrijdag heeft een waarde van 0,23 gram fytinezuur, wat overigens lager is dan we hadden verwacht. Het op maandag gekochte volkorenbrood scoort niet hoger dan 0,11 gram fytinezuur. De resultaten geven meteen aanleiding tot uiteenlopende speculaties. Als we ervan uitgaan dat in het laboratorium geen fouten zijn gemaakt, moet er een logische verklaring zijn voor de grote variatie en de lage waarden van de B-broden. Maar welke? Mogelijke verklaringen Met behulp van de telefoon proberen we ons een beeld te vormen. Allerlei mogelijke verklaringen passeren de revue. Levensmiddelentechnoloog Ernst Schutte van GB Plange in Dordrecht, wereldwijd leverancier van bakkerijgrondstoffen zoals broodverbetermiddelen, houdt het op de toevalsfactor. De A-broden zijn mogelijk korter gebakken, zegt Schutte. Ze zijn gekocht op een vrijdag en dan is de behoefte aan brood veel groter dan op maandag. Misschien zijn de bandsnelheden opgevoerd, waardoor de baktijden korter zijn geworden. Hoe langer je bakt, des te meer fytinezuur er wordt afgebroken. De uiteenlopende waarden zouden ook te maken kunnen hebben met de manier waarop we zijn omgegaan met de monsterbroden: de A-broden werden ingevroren en de B-broden niet. 14 NR
4 Ik denk overigens niet dat het invriezen een rol heeft gespeeld, zegt Schutte. Ik zou dat chemisch in elk geval niet kunnen verklaren. Maar eigenlijk zou je deze mogelijkheid moeten uitsluiten. Dat kun je doen door op één dag twee hele broden te kopen. Twee halve broden laat je meteen bepalen. En de andere twee halfjes vries je eerst een week in. Ook passeert een hypothese waarin een hoofdrol is weggelegd voor het gentech-enzym fytase. Elke graankorrel bevat van nature fytase, dat in staat is fytinezuur af te breken. Door het kortere rijsproces dat in de jaren zeventig is ingevoerd, krijgt dit natuurlijke fytase vaak onvoldoende de gelegenheid om het fytinezuur in brood af te breken. Eind jaren tachtig deed Bos bij TNO echter onderzoek met genetisch gemodificeerd fytase. Zou dit microbiële fytase een rol spelen bij het relatief lage fytinezuurgehalte van de twee geanalyseerde volkorenbroden en de uiteenlopende waarden? Gezond eten met minder fytinezuur Er zijn verschillende mogelijkheden om de inname van fytinezuur te verlagen: Wissel volkorenbrood af met bruinbrood. Bruinbrood bevat aanzienlijk minder fytinezuur dan volkoren- en meergranenbrood. Het beste is bruinbrood te eten dat gebakken is van graan dat gemalen is op molenstenen. Dit meel bevat altijd de graankiem, een belangrijke leverancier van vitaminen en mineralen. Zuurdesembrood is een gezond alternatief. In monsters zuurdesembrood zijn lagere gehaltes fytinezuur gevonden. Dit hangt samen met het lange rijsproces van zuurdesembrood. Het enzym fytase, dat aanwezig is in tarwe, krijgt daardoor de kans fytinezuur af te breken. De rijstijd van zuurdesembrood is meestal vier uur. Speltbrood is ook een optie, omdat spelt 40% minder fytinezuur bevat dan tarwe. Bak zelf volkoren- of meergranenbrood en houd een rijstijd aan van vier uur. Voeg daarnaast extra gist toe aan het deeg. Dit bevordert de afbraak van fytinezuur. Een andere mogelijkheid is teff te gebruiken in plaats van tarwe. Teff is een oergraan dat al meer dan vijfduizend jaar wordt geteeld in de Hoorn van Afrika. Het is een glutenvrije graansoort met een laag gehalte aan fytinezuur. In Groningen, Drente en Flevoland zijn inmiddels tientallen akkerbouwers overgegaan tot de verbouw van teff, dat onder meer te koop is bij de natuurvoedingswinkel. Beperk het gebruik van sojaproducten en losse tarwezemelen, die sommige mensen gebruiken om de stoelgang te verbeteren. Beide voedingsmiddelen zijn rijk aan fytinezuur. Verbeterde opname van mineralen Het TNO-onderzoek concentreerde zich destijds op het effect van het microbiële fytase in varkensvoeders. Doel was bij de dieren de opname van mineralen te verbeteren en zo het milieu te ontzien. Het leidde in 1991 tot de lancering van het product Natuphos, met daarin het microbiële fytase. Het werd een succesnummer van Gist-brocades, en later van DSM. Een van de meest succesvolle producten is Natuphos, lezen we bijvoorbeeld in het DSM Jaarverslag 2002, een enzym (fytase) dat het fosfaatgehalte in de mest van varkens en kippen sterk reduceert en de voedselopname verbetert. NR Technisch gezien is het mogelijk om dit microbiële fytase toe te voegen aan brood. Sterker: het gebeurt al. Zo lanceerde DSM Bakery Ingredients in 2003 in Portugal het nieuwe functional food brood Vitafit. Volgens het DSM Jaarverslag 2003 een broodsoort die door het gebruik van het enzym fytase tot een verbeterde opname van mineralen leidt. Navraag bij onder meer GB Plange leert echter dat we met de fytasehypothese op een dwaalspoor zijn beland. Er wordt geen fytase toegevoegd aan Nederlandse broodverbetermiddelen, zegt Schutte. Zijn collega Monique de Deugd is al even stellig: Het enzym fytase wordt in Nederland nog niet toegepast in de broodindustrie. Het is een moeilijk verhaal waar Nederlanders nog niet aan toe zijn, omdat je ze dan eerst moet vertellen dat volkorenbrood gezonder kan. Steekproef II We besluiten de raad van Schutte op te volgen en eerst eens uit te zoeken of het invriezen een rol kan hebben gespeeld. Op maandag 16 oktober kopen we bij Albert Heijn één Zaanse snijder volkoren en één Zaanse snijder meergranen. Thuis worden beide broden gehalveerd. De A-helft van beide broden wordt meteen naar Masterlab gebracht, gedroogd en op 15
5 Code soort brood gehalte 1A volkorenbrood 0,38 1B volkorenbrood 0,43 2A meergranenbrood 0,35 2B meergranenbrood 0,41 Tabel 3. Ortho-steekproef II. De gehaltes aan fytinezuur in brood (gram per 100 gram droge stof). 19 oktober geanalyseerd. De andere twee halfjes (B-broden) worden ingevroren en een week later bevroren afgeleverd bij het laboratorium. Deze analyse vindt plaats op 25 oktober. Zullen de ingevroren halfjes opnieuw hoger uitvallen qua fytinezuurgehalte? Dit blijkt inderdaad het geval (tabel 3). Maar de verschillen zijn nu veel kleiner dan bij de vorige bepaling (tabel 2). Volgens Masterlab valt deze variatie zelfs binnen het normale. Wij nemen bij iedere analysegang een controlemonster mee, legt Operational Manager dr. Theo Vrijenhoek uit. De resultaten van de B-broden lijken weliswaar hoger uit te vallen, maar het controlemonster scoorde op 25 oktober ook hoger dan op 19 oktober (1,60% versus 1,48%). Het is dus maar de vraag of deze verschillen significant zijn, aldus Vrijenhoek. Wat ons echter vooral opvalt, zijn de hoge waarden. Zowel het volkorenals het meergranenbrood van Albert Heijn scoren hoog qua fytinezuurgehalte. We besluiten een derde en laatste steekproef te nemen met een combinatie van industrieel en ambachtelijk gebakken brood. Op maandag 20 november verzamelen we vijf halve volkorenbroden en drie halve meergranenbroden. Twee broodmonsters worden gekocht bij supermarkt Aldi in Nijmegen en de andere zes bij ambachtelijke bakkers in Nijmegen, Gennep en Boxmeer. Steekproef III Het wachten is opnieuw op de uitslagen. Als die negen dagen later binnenkomen, ontvouwt zich een consistent beeld (tabel 4). Over de volle breedte worden hoge fytinezuurwaarden gerapporteerd. De laagste waarde is Code soort brood gehalte 1V volkorenbrood 0,45 1M meergranenbrood 0,33 2V volkorenbrood 0,51 2M meergranenbrood 0,49 3V volkorenbrood 0,48 3M meergranenbrood 0,47 4V volkorenbrood 0,45 5V volkorenbrood 0,37 Tabel 4. Ortho-steekproef III. De gehaltes aan fytinezuur in brood (gram per 100 gram droge stof). 0,33 gram fytinezuur per 100 gram droge stof en de hoogste waarde bedraagt 0,51 gram fytinezuur. Als we de drie Ortho-steekproeven samenvoegen in één overzicht (tabel 5) wordt duidelijk dat weinig veranderd is sinds 1997 (tabel 1). En al zeker niet ten goede. Zo blijkt het meergranenbrood, dat de laatste jaren aan populariteit heeft gewonnen, niet onder te doen voor het volkorenbrood. Bos laat weten de resultaten zeer overtuigend te vinden. Naar mijn mening is zelfs sprake van een vertekening ten gunste van de bakkerijsector. De lage volkoren- en meergranenbroodwaarden van de eerste steekproef (tabel 2), dus van de zogenaamde ingevroren vrijdagbroden, zou ik niet hebben meegeteld. Deze waarden van 0,11 vallen te veel uit de toon. Bij TNO hanteerden wij als gouden regel: bij twijfel niet gebruiken. Het zijn waarden uit de allereerste steekproef en het is lastig om een fytinezuurbepaling op te starten, weet ik uit ervaring. Het is niet voor niets dat TNO de bepaling niet meer kan uitvoeren. Zonder deze lage en volgens mij onbetrouwbare waarden zou het eindresultaat nog hoger zijn aangevallen. Niet langer verschuilen Volgens Bos kunnen instanties als de Gezondheidsraad en het RIVM zich niet langer verschuilen voor de fytinezuurproblematiek. Het broodprobleem is niet opgelost. Met weinig kosten had men eind jaren negentig het brood kunnen verbeteren. Maar de bakkerijsector had geen zin en de instanties lieten het liggen. Ook bij TNO mag men zich de nieuwe uitkomsten aantrekken. Bij TNO kan men deze bepaling niet eens meer doen. Ze hebben hun kennis niet in stand gehouden. 16 NR
6 In welke mate het huidige volkorenen meergranenbrood niet deugt, rekent Bos graag voor. Laten we er, net als in 1997, van uitgaan dat volkorenbrood ongeveer 1,5 mg zink per 100 gram bevat. Dat komt ongeveer overeen met wat de NEVO-tabel 2006 vermeldt (1,43 mg). Het actuele fytinezuurgehalte van volkorenbrood is volgens de Ortho-steekproeven gemiddeld 0,38 gram per 100 gram droge stof. Daarmee komt in volkorenbrood de molaire verhouding tussen fytinezuur en zink uit op een waarde van ongeveer 28. Met andere woorden: in volkorenbrood zit 28 keer zoveel fytinezuur als zink. Bij een dergelijke verhouding is een groot deel van het zink gebonden Soort brood aantal monsters gemiddeld gehalte spreiding Witbrood 2 < 0,08 < 0,07 - <0,08 Bruinbrood 2 0,11 0,08-0,14 Volkorenbrood 9 0,38 0,11-0,51 Meergranenbrood 7 0,36 0,11-0,49 Zuurdesemvolkorenbrood 2 0,20 0,19-0,21 Tabel 5. Overzicht Ortho-steekproeven: de gehaltes aan fytinezuur in brood (gram per 100 gram droge stof). aan fytinezuur en niet meer beschikbaar voor opname door het lichaam. Tekorten zijn het gevolg. 1. Graaf T de, Schuitemaker GE. Zinktekort door volkorenbrood? Ortho 2006; 3: Bos KD, Dokkum W van, Schaafsma G. Nieuwe broodsoorten gewenst met veel vezels en weinig fytinezuur. VMT 1997; 5:11-13
Zinktekort door volkorenbrood?
Richtlijn Gezondheidsraad negeert fytinezuur Zinktekort door volkorenbrood? DOOR:TOINE DE GRAAF, GERT E. SCHUITEMAKER Afgelopen maart presenteerde de Gezondheidsraad een nieuwe richtlijn voor de vezelconsumptie.
Nadere informatieZesde Landelijke Steekproef Zoutgehalte in Brood 2015. NVB Wageningen
Zesde Landelijke Steekproef Zoutgehalte in Brood 2015 NVB Wageningen NVB Postbus 360 6700 AJ WAGENINGEN Referentie: KC-21417-ZsPr/JeSa/361010 Wageningen, 26 mei 2015 Rapport betreffende Zesde Landelijke
Nadere informatieZevende en achtste Landelijke Steekproef Zoutgehalte in Brood NVB Wageningen. December 2016
Zevende en achtste Landelijke Steekproef Zoutgehalte in Brood 2016 NVB Wageningen December 2016 Inhoud 1. INLEIDING... 3 2. METHODIEK ZEVENDE EN ACHTSTE LANDELIJKE STEEKPROEF ZOUTGEHALTE IN BROOD... 3
Nadere informatieWij zijn de eerste en momenteel de enige bakkerij van Nederland die werkt volgens ISO26000 Duurzaamheid
Wij zijn de eerste en momenteel de enige bakkerij van Nederland die werkt volgens ISO26000 Duurzaamheid Wat gebeurt er in Broodland? Wat is 100% volkoren? Desembrood gemaakt met desempoeder. Speltbrood
Nadere informatieVers. uit eigen. bakkerij
Vers uit eigen bakkerij Deka Proef t Verschil De eigen bakkers van Deka zijn er s ochtends al vroeg bij. Voor dag en dauw bakken zij het lekkerste brood, dat daarna regelrecht naar uw eigen winkel gaat.
Nadere informatieDesem Spelt Gerstbrood
Desem Spelt Gerstbrood Wat gebeurt er in Broodland? Wat is 100% volkoren? Desembrood gemaakt met Desempoeder. Speltbrood gemengd met Tarwe. Haar in ons brood. Witbrood waar vezels in zitten. Brood met
Nadere informatieHandhaving van het wettelijk maximum gehalte aan keukenzout in brood
Handhaving van het wettelijk maximum gehalte aan keukenzout in brood Factsheet Voedsel en Waren Autoriteit Warenklachtenlijn VWA: 0800 0488 Email: info@vwa.nl Internet: www.vwa.nl Datum 13 december 2011
Nadere informatieKoolhydraten en suikers in brood
Inhoudsopgave en 3 Verschil tussen koolhydraten en suikers 3 en suikers in het lichaam 4 en suikers op het etiket 5 in brood 5 Functie van 6 Beweringen over suikers 7 en brood in een gezond en gevarieerd
Nadere informatieHet broodboekje. Alles over ons assortiment en meer
Het broodboekje Alles over ons assortiment en meer Al onze broodproducten in één boekje Op bestelling Ook al is er iets gewijzigd in ons broodassortiment, je hoeft jouw favoriete brood niet te missen.
Nadere informatieWERKDOCUMENT: actualisatie Warenwetbesluit Meel en brood. t.b.v. ROW 19 juni 2015
WERKDOCUMENT: actualisatie Warenwetbesluit Meel en brood t.b.v. ROW 19 juni 2015 Doel van aanpassing Al het brood dat door de consument gezien wordt als brood moet onder de definitie brood vallen. (Dit
Nadere informatieWelkom bij de nascholing Granen, Brood en Gezondheid
Welkom bij de nascholing Granen, Brood en Gezondheid Welkom bij de nascholing Granen, Brood en Gezondheid Voorlichtingsbureau Brood Met dank aan Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland Wie zijn
Nadere informatieMet brood in balans Gezond afvallen Doe het broodwisseldieet
Met brood in balans Gezond afvallen Doe het broodwisseldieet Een goed gewicht Ben je ook een van die miljoenen Nederlanders die worstelen met de weegschaal? Of je nu een paar kilo wilt afvallen of juist
Nadere informatie10 KEER GEZOND EET GROENTEN
10 KEER GEZOND 10 KEER GEZOND Er zijn volgens ons tien regels waar het voedingspatroon van elke sporter of niet-sporter dagelijks aan zou moeten voldoen. Deze richtlijnen zijn grotendeels gebaseerd op
Nadere informatiebrood Ambachtelijk ZO ZOUT HEBBEN WE HET NOG NIET GEGETEN Test
Test brood Ambachtelijk ZO ZOUT HEBBEN WE HET NOG NIET GEGETEN Broodsoorten als desem en spelt gaan vanwege hun gezonde imago als zoete broodjes over de toonbank. Een groot deel van deze ambachtelijke
Nadere informatieBakproeven volkoren met tarwe- en havermengsels
Bakproeven volkoren met tarwe- en havermengsels Inleiding In een aantal series bakproeven zijn broden gebakken op gestandaardiseerde wijze in de NBC proefbakkerij waarbij het percentage volkoren havermeel
Nadere informatieLunchles groep 3 t/m 5 G R O E P
G R O E P 3 4 5 1 Over de les In de Groente- en fruitles leren kinderen spelenderwijs wat er wel en niet in een gezonde lunchtrommel thuishoort. Ook gaan ze aan de slag met een werkblad waarop zij hun
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Minder vaak ziek en gezonder door volkoren producten Een groep vooraanstaande voedingswetenschappers, het International Carbohydrate Quality Consortium (ICQC), meldt dat vaker volkoren eten direct samenhangt
Nadere informatie7,59 7,59 7,58 7,38 7,72 7,64 7,43 7,55 7,40-7,52 7,55 7,32
e.neeleman@dji.minjus.nl Jaaroverzicht broodbeoordeling 24 REP 3642402 SSC DJI Bakkerij P.I. (Krimpen ad IJssel) SSC DJI Bakkerij P.I. (Krimpen ad IJssel) Postbus 750 2920 CB KRIMPEN AAN DEN IJSSEL SCORE
Nadere informatieWij gaan vandaag praten over; Passie Trots Vakmanschap
Wij gaan vandaag praten over; Passie Trots Vakmanschap Oftewel Is Lokale Voeding de Toekomst? http://www.youtube.com/watch?v=eskgqs9mxw4 Wat is er gebeurt in Voedselland? EHEC Bacterie in Komkommer en
Nadere informatieLEZEN LES 33, 34, 41, 42
LEZEN LES 33, 34, 41, 42 BESTUDEERDE STOF Moeilijke woorden en zinnen Les 33 en 34 Tekstdoelen Les 41 Meningen en argumenten Les 42 OMVANG EN TIJDSINDICATIE 12 vragen, ca. 30 minuten NAAM: KLAS: INSTRUCTIE
Nadere informatieWij gaan vandaag praten over; Passie Trots Vakmanschap
Wij gaan vandaag praten over; Passie Trots Vakmanschap Oftewel Het denken van team Lotto.nl-Jumbo! De wielersport had een groot probleem. De Wielersport was een ding vergeten. De oplossing was heel simpel
Nadere informatieDe ideale muesli-mix GEZONDE GRANEN. Granen. Test
Test GEZONDE GRANEN De ideale muesli-mix Ontbijtgranen zijn ongekend populair en als je weet waarop je moet letten is het helemaal niet zo moeilijk om een kerngezonde variant te vinden. 1 Tekst Thomas
Nadere informatieLunchles groep 5 t/m 8 G R O E P
G R O E P 6 7 8 1 Over de les In de Groente- en fruitles leren kinderen spelenderwijs wat er wel en niet in een gezonde lunchtrommel thuishoort. Ook gaan ze aan de slag met een werkblad waarmee ze inzicht
Nadere informatieBAKWORKSHOP. Lekker brood smaakt naar vroeger, niet naar gisteren. Bakworkshop
BAKWORKSHOP Lekker brood smaakt naar vroeger, niet naar gisteren. SOORTEN BLOEM EN MEEL Bloem Met bloem wordt wit meel aangeduid. Bij bloem worden de zemel en de kiem van de graankorrel voor het malen
Nadere informatieRecept Speltvolkorenmeel Inhoud
Recept Speltvolkorenmeel Inhoud Recept Speltvolkorenmeel... 1 Informatie voor de Klanten... 2 Speltvolkoren... 4 Speltvolkoren met Zonnepitten... 5 Speltvolkoren met Lijnzaad... 6 Speltvolkoren met Elfzaden...
Nadere informatieniet één enkel vezeltype, maar een mengsel van vele verschillende soorten vezels.
Inleiding Een trage stoelgang, obstipatie of verstopping is een veel voorkomend ongemak. Zo'n harde ontlasting kan ontstaan doordat in de voeding te weinig 'ballast' (vezel) zit en te weinig vocht. Te
Nadere informatiehttps://blendle.com/i/quest/best-brood/bnl-quest _bes...
1 van 5 29-3-2015 10:37 Hoeveel tarwe heb je achter de kiezen vandaag? Dat is niet zo makkelijk te zeggen, want tarwe zit in heel veel producten, van pasta, pannenkoek en pizza tot koekjes en taart. En
Nadere informatieRecept Speltvolkorenmeel Inhoud
Recept Speltvolkorenmeel Inhoud Recept Speltvolkorenmeel... 1 Informatie voor de Klanten... 2 Speltvolkoren... 4 Speltvolkoren met Zonnepitten... 5 Speltvolkoren met Lijnzaad... 6 Speltvolkoren met Elfzaden...
Nadere informatieOp de voordracht van Onze Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 2016, kenmerk -VGP;
Besluit van houdende wijziging van het Warenwetbesluit Meel en brood in verband met de wijziging van de definitie van brood, de toepassing van de zoutnorm op brood en enkele technische wijzigingen Op de
Nadere informatie3. De leerlingen kunnen bij leeractiviteiten uiteenlopende strategieën en vaardigheden
16 oktober Inleiding In de serie beroepen behandelt deze lesbrief het beroep bakker. De leerlingen krijgen informatie over de geschiedenis van het broodbakken, de ingredienten van brood en over gezond
Nadere informatieVezels Elke dag D752-
Vezels Elke dag Wat zijn vezels? Vezels zijn stoffen uit planten. Ze zitten onder andere in groente, fruit en brood. Het maagdarmkanaal kan vezels niet verteren. Wat gebeurt er dan wel mee? Ze komen in
Nadere informatieDirectie Voedings- en Veterinaire Aangelegenheden LNV Consumentenplatform Consumentenonderzoek Natuurlijkheid, waarde voor beleid
Directie Voedings- en Veterinaire Aangelegenheden LNV Consumentenplatform Consumentenonderzoek Natuurlijkheid, waarde voor beleid 11 juni 2004 I Opinie-onderzoek 1. Inleiding 1 2. Associaties met natuurlijkheid
Nadere informatieVoedingsadviezen bij een tekort aan ijzer. Diëtetiek
Voedingsadviezen bij een tekort aan ijzer Diëtetiek 1 Afdeling Diëtetiek Telefoon: 0591-69 12 57 Email: dietetiek@sze.nl 2 Voedingsadviezen bij een tekort aan ijzer IJzer is een mineraal dat voorkomt in
Nadere informatieDe wereld van kaas. Milner
De wereld van kaas Milner Het Vinkje Alle Milner en producten dragen het groene Vinkje. Het groene Vinkje is het enige logo voor gezondere voeding dat door de Nederlandse overheid wettelijk is toegestaan
Nadere informatieOpstel Nederlands Brood
Opstel Nederlands Brood Opstel door een scholier 2165 woorden 18 april 2005 5,9 52 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Inleiding Ik houd mijn werkstuk over brood. In mijn werkstuk zal je heel veel informatie
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting 9
Samenvatting Voedingsmiddenenbedrijven hebben verschillende manieren om consumenten erop te attenderen dat bepaalde producten goed zouden zijn voor de gezondheid. Sinds enkele jaren worden daar in Nederland
Nadere informatieWat kies jij? Geen punt! Keuzekaart 1. Appel. Punt appeltaart
Wat kies jij? Appel Punt appeltaart Geen punt! Keuzekaart 1 Keuzekaart 1 Appel of appeltaart? Vak 1 Iedereen weet dat de meest gezonde keuze de appel is. Maar waarom is dat precies? In appeltaart zitten
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Oergranen goed voor je gezondheid Oergranen goed voor je gezondheid, gelukkig zijn er steeds meer mensen die kiezen voor pure, onbewerkte en eerlijke ingrediënten in hun voeding. Oergranen zijn minder
Nadere informatieElke dag bouwen aan sterke botten
Elke dag bouwen aan sterke botten Waarom aandacht voor sterke botten? Hoe krijg je sterke botten? Of je sterke botten hebt of niet wordt voor een groot deel bepaald door erfelijke factoren. Een beetje
Nadere informatiePOSITION PAPER VOEDSELKEUZELOGO S
POSITION PAPER VOEDSELKEUZELOGO S CONSUMENTENBOND, 12 APRIL 2018 1 Wat wil de Consumentenbond? De Consumentenbond vindt het van groot belang dat er een duidelijke kleurcodering c.q. voedselkeuzelogo 1
Nadere informatieMoleculaire Gastronomie: Gluten
Moleculaire Gastronomie: Gluten Het maken en analyseren van deeg met gluten Inleiding Moleculaire gastronomie heeft alles te maken met het ontdekken van nieuwe smaakcombinaties, experimenteren met structuren
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Vervangers van tarwe een koolhydraat arm dieet zoals Broodbuik of Paleo Vervangers van tarwe of een koolhydraat arm dieet zoals Broodbuik of Paleo. Je ziet steeds meer mensen hier iets van proberen, omdat
Nadere informatieNoten en gedroogde zuidvruchten passen in een gezond voedingspatroon
Noten en gedroogde zuidvruchten passen in een gezond voedingspatroon Noten, rozijnen, gedroogde pruimen en andere gedroogde zuidvruchten bevatten veel gezonde vetten, vezels, vitamines en mineralen. Uit
Nadere informatieFAQ productinformatie en levensmiddelenwetgeving
Inleiding In deze factsheet van Zeelandia wordt achtergrondinformatie gegeven over een aantal veel gebruikte voedingsclaims, beweringen en levensmiddelenwetgeving gerelateerde onderwerpen. Inhoud: 1. Vezels
Nadere informatieOathie. de opvolger van brood. Oathie is een product van:
Oathie de opvolger van brood Oathie is een product van: 2 3 Oathie is een revolutionair voedingsmiddel In tegenstelling tot brood is het niet opgebouwd uit tarwe of meel. Het bevat vooral havermout, vezels,
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2017 328 Besluit van 19 augustus 2017, houdende wijziging van het Warenwetbesluit Meel en brood en het Warenwetbesluit bestuurlijke boeten in verband
Nadere informatieIs wit brood ongezond?
Welk brood heeft de meeste vezels? Is wit brood ongezond? Maakt brood je dik? Welke voedingsstoffen bevat brood? Hoeveel zout zit er in brood? De lekkerste Inhoud Pagina Inleiding Brood daar zit wat in
Nadere informatieZout (NaCl) gehalte van diverse levensmiddelen op de. Nederlandse markt (2004-2007)
Zout (NaCl) gehalte van diverse levensmiddelen op de Nederlandse markt (2004-2007) Voedsel en Waren Autoriteit Afdeling Signalering en Ontwikkeling Regio Zuid Thema Voeding & Gezondheid Augustus 2008 Inhoudsopgave
Nadere informatieVoedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN
Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Management summary Schuttelaar & Partners 001-01.ppt december 00 Marieke Gaus Context en doel van het onderzoek Doel onderzoek Het onderzoek wordt uitgevoerd
Nadere informatieWAT IS GENETISCHE MODIFICATIE?
SPREEKBEURT OF WERKSTUK WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over genetische modificatie. De informatie is ingedeeld in stappen. Dit zijn de verschillende
Nadere informatieEen handvol pompoenzaden per dag: goed op bijten. Pompoenpitten zijn lekker in yoghurt, slaatjes, brood of gebak, pastagerechten,...
Toepassingen van pompoenpitten Werkt mee aan de instandhouding van normale testosterongehalten in het bloed door zink Dragen bij tot een normale vruchtbaarheid en voortplanting door zink Goed voor je blaas
Nadere informatieDoelstellingen. De leerlingen kennen de gevolgen van een tekort aan calcium.
Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen zijn vertrouwd met het begrip calcium en weten welk rol calcium speelt in het lichaam. De leerlingen zien in dat melk en melkproducten onze voornaamste bron zijn
Nadere informatieWel of geen. multivitamine? PILLEN ZIJN GEEN WONDER- MIDDEL. 18 CONSUMENTENBOND minigids vitaminen
Wel of geen multivitamine? PILLEN ZIJN GEEN WONDER- MIDDEL 18 CONSUMENTENBOND minigids vitaminen AAN DE PILLEN? Volgens de supplementenindustrie krijgen we via onze gewone voeding te weinig vitaminen en
Nadere informatieTalloze epidemiologische studies vinden een gunstig effect van consumptie van volkoren granen ( whole grain ) op overgewicht, metabool syndroom en chronische ziekten als hart- en vaatziekten, diabetes
Nadere informatieVoedingsclaims en voorwaarden voor gebruik
Voedingsclaims en voorwaarden voor gebruik Lage energetische waarde Uw product bevat maximaal 40 kcal (170 kj) per 100 gram. Verlaagde energetische waarde De hoeveelheid energie per 100 gram is met minimaal
Nadere informatieBESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.
Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Nummer 5162/9 Betreft
Nadere informatieinhoud 1. Lekker 3 2. Bij de boer 3 3. Tarwe malen 4. Bij de bakker 7 5. Bruin of wit 5. Allemaal broden 6. Filmpje 7. Pluskaarten Colofon 15
Brood inhoud 1. Lekker 3 2. Bij de boer 3 3. Tarwe malen 6 4. Bij de bakker 7 5. Bruin of wit 9 5. Allemaal broden 10 6. Filmpje 12 7. Pluskaarten 13 Colofon 15 Bronnen en foto s 16 Mmmmmmm, wat ruikt
Nadere informatieIngezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Eieren
Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Eieren De volgende organisaties hebben commentaar ingestuurd: mmmeggies Hartstichting Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
Nadere informatieBrood zoals Vroeger Catalogus 2017
Brood zoals Vroeger Catalogus 2017 Brood zoals Vroeger Brood zoals Vroeger onderscheid zich door een unieke bereiding waarbij alleen gebruik wordt gemaakt van 100% natuurlijke grondstoffen. Het resultaat
Nadere informatiegezond zijn, gezond blijven met vitamines en mineralen
gezond zijn, gezond blijven met vitamines en mineralen Vitamines en mineralen: we kunnen geen dag zonder We weten dat we ze elke dag nodig hebben. Maar wat zijn het nu eigenlijk? Vitamines en mineralen
Nadere informatieNestlé realiseert de meest spectaculaire vernieuwing in zijn ontbijtgranen voor kinderen en adolescenten.
PERSDOSSIER JANUARI 2013 Nestlé realiseert de meest spectaculaire vernieuwing in zijn ontbijtgranen voor kinderen en adolescenten. 6> >vê > Õ>À ÊÓä ÎÊÛiÀLiÌiÀÌÊ iìêàivi«ìêû> Ê> iê iãì jê ÌL Ì}À> i ÊÛ ÀÊ
Nadere informatieTarwe intolerantie vs. glutenintolerantie & glutensensitiviteit
Tarwe intolerantie vs. glutenintolerantie & glutensensitiviteit Prima vertering graanproducten Vezelrijk, bevordert de stoelgang Vermindert opgeblazen gevoel na de maaltijd Iemand met coeliakie kan absoluut
Nadere informatieDiabetes mellitus. Victoza en voeding
Diabetes mellitus Victoza en voeding In het kort Wat is diabetes? Diabetes mellitus wordt in de volksmond ook wel suikerziekte genoemd. Bij Diabetes mellitus is er geen of onvoldoende insuline beschikbaar
Nadere informatieIJZERVERRIJKTE VOEDING
IJZERVERRIJKTE VOEDING 278 Inleiding We weten het allemaal van Popeye: van ijzer wordt een mens sterk. IJzer is een stof die een belangrijke functie in het lichaam vervult. Het is een bestanddeel van hemoglobine,
Nadere informatieRisicobeoordeling van lange-termijn inname van fipronil via de consumptie van ei en ei-producten
Risicobeoordeling van lange-termijn inname van fipronil via de consumptie van ei en ei-producten Datum: 26-09-2018 Versie: definitief Onderwerp De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft fipronil
Nadere informatie2 Paard en voeropname Gebit en speeksel Maag en darmorganen Afsluiting 20
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Samenstelling voedermiddelen 11 1.1 Weenderananlyse 11 1.2 Droge stof en water 13 1.3 Anorganische stoffen 13 1.4 Organische stoffen 14 1.5 Afsluiting 15 2 Paard en voeropname
Nadere informatieNieuwe wegen naar gezonde voeding
Nieuwe wegen naar gezonde voeding 1 Wat eten we en wordt het beter? Matthijs van den Berg Hoofd van het Centrum Voeding, Preventie en Zorg bij het RIVM. 2 Wat eten we en wordt het beter? Matthijs van den
Nadere informatiePRI A Voor traditionele oven. en broodbakmachine
PRI A Voor traditionele oven en broodbakmachine Een prima brood met de Prima bloem en meelsoorten! De ambachtelijke Prima bloem en meelsoorten worden ontwikkeld met de grootste zorg en aandacht voor gezonde
Nadere informatieWijchense Molen. Lesbrief
Wijchense Molen Lesbrief Lesbrief de Wijchense Molen Inleiding In het kader van het bezoek aan Wijchense Molen is deze lessenserie ontwikkeld. Tijdens het project maken de leerlingen kennis met de molen
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Supermarkten immoreel, houden consumenten voor de gek Supermarkten zijn er niet voor onze gezondheid maar om geld te verdienen, en hoe meer geld hoe beter. Nu is het geld verdienen niet het probleem, maar
Nadere informatieKIPPENSNACKS. KORENSCHOOFJES Voedermiddel voor kippen en sierhoenders. Houdt uw kippen actief!
KIPPENSNACKS Houdt uw kippen actief! Van nature besteden kippen 60 tot 90 procent van de tijd aan het zoeken naar voedsel. Een scharrelkip is daar ongeveer de helft van de tijd mee bezig. Kippen die worden
Nadere informatieVijf gouden tips over goede voeding
Vijf gouden tips over goede voeding Europa Ayurveda Centrum Witharen 3-1-2013 Vijf gouden tips over goede voeding Regelmatig krijg ik telefoontjes van mensen die mij om voedingsadviezen vragen. Wat is
Nadere informatieVoeding en spijsvertering
Symposium: Het verhaal van bijzondere granen Voeding en spijsvertering Wageningen, 12 Mei 2015 Zsuzsan Proos Kennisspecialist voeding en gezondheid Inhoud Wat wordt beweerd over brood en gezondheid? Wat
Nadere informatieBÖCKER glutenvrije broodproducten
BÖCKER glutenvrije broodproducten GLUTENVRIJ ZUURDESEMBROOD Glutenvrij: trend of noodzaak? - Coeliakie: 0,5 1,5% van de bevolking => glutenintolerantie = ontsteking dunne darm - Trend: glutenvrij wordt
Nadere informatieGRATIS E-BOOK WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK?
P R A K T I J K D E W A T E R L E L Y GRATIS E-BOOK WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK? WWW.PRAKTIJKDEWATERLELY.NL WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK? Auteur: Petra Vermeer Orthomoleculair- en
Nadere informatie2. Schijf van Vijf samengevat
2. Schijf van Vijf samengevat 2.1 De essentie van de Schijf van Vijf De Schijf van Vijf is het beeldmerk dat laat zien wat gezond eten inhoudt. Het beeldmerk wordt onderbouwd met de Richtlijnen Schijf
Nadere informatieIJzerrijke voeding voor kinderen
Dietetiek IJzerrijke voeding voor kinderen Waar hebben we ijzer voor nodig? IJzer is een stof die een belangrijke functie in het lichaam heeft. Het is een belangrijke bouwsteen van hemoglobine. Dit zorgt
Nadere informatieNieuwe Richtlijnen Goede Voeding
Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding Wat zijn de nieuwe voedingsaanbevelingen vanuit de wetenschap? Prof. Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Voedingsonderzoek is moeilijk! Hoe komen Richtlijnen tot
Nadere informatiePasta Huismerk verslaat prijzige pasta
Tekst 1 Lees eerst de vragen in het boekje Examen VMBO-KB. Zoek daarna de antwoorden op in de hierna volgende tekst. Je hoeft de tekst dus niet eerst door te lezen. Let op: deze tekst bestaat uit vijf
Nadere informatieRoundtable voedselverspilling
Roundtable voedselverspilling Op maandag 4 april heeft de roundtable: Beperken van voedselverspilling, waarden van voedsel in de keten plaatsgevonden te Ede. Dit in het kader van het programma ketens en
Nadere informatieKaliumverrijkt voedingsadvies
Kaliumverrijkt voedingsadvies Wat doet kalium in het lichaam? Kalium heeft een belangrijke rol bij de bloeddruk en het doorgeven van prikkels naar het zenuwstelsel. Het zorgt tevens voor het samentrekken
Nadere informatiePastasauzen. Smaakverwachting versus smaak
Pastasauzen Smaakverwachting versus smaak inhoud introductie, opzet, producten kwalitatief onderzoek vragenlijst Internet blinde en branded smaaktest algemene conclusies en aanbevelingen vragen 3 introductie
Nadere informatieNaar een gezonder voedselaanbod
Naar een gezonder voedselaanbod Annet Roodenburg, lector Voeding & Gezondheid, HAS Hogeschool AgriFoodtech Platform, Klarenbeek 12 oktober 2017 #DAFW17 @RoodenburgA Personalized Nutrition Wat is gezonde
Nadere informatieNieuw licht op het ontsluiten van granen
Nieuw licht op het ontsluiten van granen De basis voor goed biggenvoer ligt in een combinatie van hoogwaardige grondstoffen van constante kwaliteit. De behoefte aan een gedegen basis is alleen maar groter
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2012 598 Besluit van 15 november 2012, houdende wijziging van het Warenwetbesluit Meel en brood inzake het maximale zoutgehalte van brood 0 Wij Beatrix,
Nadere informatieAARDAPPELS. voedzaam & veelzijdig
KENNIS PLATFORM AARDAPPELS AARDAPPELS voedzaam & veelzijdig Deze brochure is voor diëtisten en andere gezondheidsprofessionals en bevat praktische informatie over de voedingswaarde van aardappels en de
Nadere informatieFinanciering in het MKB
M201004 Financiering in het MKB Onderzoek naar de financieringsbehoefte per provincie Johan Snoei Abdelfatah Ichou Zoetermeer, maart 2010 Financiering in het MKB Financieringsbehoefte in het MKB verschilt
Nadere informatieFormat voor het indienen van voorstellen voor ketenbrede afspraken ter verlaging van het zout-, (verzadigd) vet- en suikergehalte van voedingsmiddelen
Format voor het indienen van voorstellen voor ketenbrede afspraken ter verlaging van het zout-, (verzadigd) vet- en suikergehalte van voedingsmiddelen Ter beoordeling door de Wetenschappelijke Advies Commissie
Nadere informatieNabespreking Reflectieopdracht 1 Zoek de fout!
Nabespreking Reflectieopdracht 1 Zoek de fout! Leerlingen formuleren zelf (samen) de criteria voor een goede onderzoeksvraag en passen die toe op hun eigen onderzoeksvraag. Het is enerzijds wel de bedoeling
Nadere informatieInhoud Blz. Inleiding 1. Heel vroeger 2. Tarwe wordt een huisplant 3. De tarweplant 4. Van tarwe tot meel 5. Tarweproducten 6.
Tarwe Inhoud Blz. Inleiding 3 1. Heel vroeger 4 2. Tarwe wordt een huisplant 5 3. De tarweplant 6 4. Van tarwe tot meel 8 5. Tarweproducten 10 6. Tarweweetjes 12 7. Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Bronnen en
Nadere informatieSportbroodje. Fabrikant Resch&Frisch Holding GmbH Schloßstraße 15 A 4600 Wels Österreich. Volkorenbroodje met groente en noten, bevroren
Sportbroodje Volkorenbroodje met groente en noten, bevroren Artikelnr. 1011103 Gewicht per stuk 75 g Stuks per doos 30 2250 g "Ook zonder beleg de ideale snack voor onderweg. Volkorenmeel Erwten, wortelen
Nadere informatieBrood, daarin? Een fietser die veel traint, veel. wat zit
72 WWW.FIETS.NL JUNI 2016 DE VOORS EN TEGENS VAN BROOD ACHTERGROND BROOD ALS ONTBIJT, LUNCH EN TUSSENDOORTJE: NEDERLAND IS EEN ECHT BROODLAND. DOOR DE HEERSENDE GLUTENVRIJ-KOORTS EN ANTI-KOOLHYDRATENHYPE
Nadere informatieDe Broodkaart. van Jan Linders. Ontdek het geheim achter. de broden van Jan Linders. Puur Korengoud
De Broodkaart van Jan Linders Puur Korengoud Ontdek het geheim achter de broden van Jan Linders. Illustratie: Jo. Wijnhoven - 1995 De beste bakker, wie bepaalt dat? U! Onderzoeksbureau GfK vraagt elk jaar
Nadere informatieEen film opnemen met een filmcamera.
Les 1 Een film over Willem Adriaensz. filmen Een film opnemen met een filmcamera. Regisseur Iemand die de leiding heeft over het opnemen van de film. Hij zegt hoe er gespeeld moet worden, waar de camera
Nadere informatieKlassennieuws oktober
Klassennieuws oktober Beste ouders/ verzorgers, De eerste weken van het schooljaar 2016-2017 zitten er al weer op. We hebben veel over graan, brood en de bakker geleerd. We zijn op bezoek bij de molen
Nadere informatieVOEDING OP DE BUURDERIJ
VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.
Nadere informatieBrood zoals Vroeger Catalogus 2016
Brood zoals Vroeger Catalogus 2016 Brood zoals Vroeger Brood zoals Vroeger onderscheid zich door een unieke bereiding waarbij alleen gebruik wordt gemaakt van 100% natuurlijke grondstoffen. Het resultaat
Nadere informatieWat is vitamine D? 3. Vitamine D tekort 3. Vitamine D, waar zit het in? 3. Naar buiten 3. Vitamine D-supplementen 3. Hoeveel vitamine D?
Vitamine D Inhoud Wat is vitamine D? 3 Vitamine D tekort 3 Vitamine D, waar zit het in? 3 Naar buiten 3 Vitamine D-supplementen 3 Hoeveel vitamine D? 4 Vitamine D en calcium gaan hand in hand 5 Meer informatie
Nadere informatieDE MAAND ZONDER SUIKER
DE MAAND ZONDER SUIKER Spelregels Hoe werkt het experiment? De maand november is voor Kassa de Maand Zonder Suiker. Helemaal suikervrij is niet gezond: in fruit zit bijvoorbeeld van nature suiker, maar
Nadere informatieVoeding en Osteoporose
Voeding en Osteoporose Uit onderzoek blijkt dat u botontkalking heeft. Het is ook mogelijk dat u bepaalde medicijnen gebruikt of een ziekte heeft die botontkalking zouden kunnen veroorzaken. Op den duur
Nadere informatie