Ons kenmerk MO10/ Datum uw brief 21 oktober 2014

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Schriftelijke raadsvragen SP-fractie over Workfast Programma / Programmanummer Werk & Inkomen / 1061 Portefeuillehouder T. Tankir Samenvatting De fractie van de SP van de gemeenteraad Nijmegen heeft schriftelijke raadsvragen gesteld conform artikel 39 van het reglement van orde. De vragen gaan over de inzet en resultaten van Workfast, een van de instrumenten die we inzetten om mensen naar werk te leiden. Met bijgevoegde brief beantwoorden wij deze vragen. BW-nummer Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, Ivo de Wilde, 9934 Datum ambtelijk voorstel 17 november 2014 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. Brief aan de fractie van de SP-fractie over het instrument Workfast vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Steller Ivo de Wilde Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 25 november 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.7 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder Voorstel aan het College van BW_vragen SP-fractie Workfast (2)

2 Aan de fractie SP t.a.v. de heer M. Sweep Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum Onderwerp Schriftelijke raadsvragen over Workfast Ons kenmerk MO10/ Datum uw brief 21 oktober 2014 Contactpersoon Ivo de Wilde Doorkiesnummer (024) Geachte heer Sweep, Op 21 oktober hebben wij uw schriftelijke raadsvragen conform artikel 39 van het reglement van orde ontvangen over Workfast. In deze brief beantwoorden wij uw vragen. Korte achtergrond methode Workfast De Workfast-methode is specifiek ontwikkeld voor mensen die op zich voldoende kwaliteiten en mogelijkheden hebben om binnen drie maanden aan het werk te gaan, maar niet of moeizaam uit de uitkering raken. Er zijn dan vaak knelpunten op het vlak van motivatie, discipline of ritme. Deelnemers gaan onder begeleiding van de Workfast-adviseur intensief op zoek naar werk totdat zij dit hebben gevonden. Hierbij wordt een groot beroep gedaan op eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. De medewerkers van Workfast werken op de Marienburg tussen de gemeentelijke bemiddelaars en re-integratiespecialisten. Zo houden we zicht op de uitvoering van het instrument Workfast en bevorderen we dat de werkwijze en cultuur passen binnen de Nijmeegse wijze van werken. Vooraf: vergelijking met uitstroom zonder inzet van re-integratiemiddelen We kunnen de netto-effectiviteit van re-integratie niet vaststellen. Hierdoor kunnen we geen uitspraken doen over de resultaten en kenmerken van de uitstroom naar werk zonder de inzet van re-integratieinstrumenten. De resultaten van Workfast zetten we daarom af tegen de resultaten van de totale uitstroom. Dit betreft zowel uitstroom mét als zonder inzet van reintegratieinstrumenten. 1. Hoeveel mensen zijn er inmiddels doorverwezen naar Workfast, hoeveel mensen daarvan zijn er duurzaam (langer dan 6 maanden) uitgestroomd naar werk en niet meer afhankelijk van de bijstand, en hoeveel duurzame uitstromers zijn inmiddels weer afhankelijk van een uitkering. Hoe verhouden deze cijfers zich tot andere re-integratie-instrumenten? En hoe verhouden deze cijfers zich tot de uitstroom naar

3 1 werk zonder inzet van re-integratiemiddelen. Onderstaande cijfers gaan over de totale periode dat Gemeente Nijmegen Workfast inzet. Dit is de periode 1 juli 2013 tot 1 oktober 2014 (peildatum), Totaal aantal % deelnemers Workfast Uitstroom uit uitkering % Instroom in uitkering % voorkomen Workfast voortijdig % beëindigd Nog in traject op 71 13% Tabel 1 Van het totaal aantal deelnemers is bij een deel Workfast voortijdig beëindigd. Redenen voor voortijdige beëindiging zijn: uitstroom naar een werkervaringsplek, psychische problemen, persoonlijke omstandigheden of iemand beschikt over onvoldoende werknemersvaardigheden. Uitstroom uit de uitkering naar werk via Workfast Uitstroom uit uitkering 346 /instroom voorkomen via Workfast Waarvan naar werk % Uitstroom anders dan werk (ziet % af van enz.) Tabel 2 60% van de deelnemers is uitgestroomd omdat zij werk hebben gevonden. Hier zitten ook jongeren tussen die al tijdens de zoekperiode zijn gestart met hun Workfast traject. Zij zijn in de zoekperiode al uitgestroomd naar werk, waardoor het niet tot een tot een uitkeringsaanvraag is gekomen. De overige 40% stroomt uit de uitkering om andere redenen. De meest voorkomende redenen zijn beëindiging op eigen verzoek (afzien van de uitkering), en redenen zoals verhuizing, samenwonen of het beginnen van een opleiding. Uitstroom uit de uitkering naar werk: Workfast vergeleken met andere instrumenten De gemiddelde uitstroom naar werk is 40%. Met 60% ligt het percentage uitstroom naar werk via Workfast dus beduidend hoger. Duurzaamheid uitstroom Workfast Van de 346 deelnemers die zijn uitgestroomd of niet zijn ingestroomd zijn er 311 mensen (90%) op 1 oktober 2014 nog steeds niet ( terug) in de uitkering. 35 mensen van de 365 (10%) zijn terug in de uitkering. Om iets te kunnen zeggen over de duurzaamheid moeten we echter kijken naar de periode dat mensen uit de uitkering blijven. Onderstaande tabel laat zien hoe lang de 241 uitstromers op dit moment uit de uitkering zijn.

4 2 Uitgestroomd uit bijstandsuitkering 241 Waarvan: Langer dan 6 maanden uit de uitkering (duurzaam) % 4-6 maanden uit de uitkering 46 19% 0-3 maanden uit de uitkering 69 28% Tabel 3 Van de 35 mensen terug in de uitkering is 32% langer dan 6 maanden, dus duurzaam, uit de uitkering geweest. NB: de uitstroom van de mensen die op dit moment 0-6 maanden uit de uitkering zijn kan uiteraard nog duurzaam worden. Duurzaamheid Workfast vergeleken met totale uitstroom Totale uitstroom uit de Workfast bijstand Langer dan 6 maanden uit de 52% 53% 4-6 maanden 18% 19% 0-3 maanden 30% 28% Tabel 4 De duurzaamheid van de uitstroom via Workfast is nagenoeg gelijk aan die van de totale uitstroom. 2. Wat zijn de achtergrondkenmerken van de mensen die zijn doorverwezen naar Workfast (leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, werkervaring, uitkeringsduur, afstand tot arbeidsmarkt) en wat zijn de achtergrondkenmerken van mensen die duurzaam zijn uitgestroomd naar werk. Hoe verhouden deze cijfers zich tot andere re-integratieinstrumenten?en hoe verhouden deze cijfers zich tot de duurzame uitstroom naar werk zonder inzet van reintegratiemiddelen? We kunnen de deelnemers aan Workfast indelen op de kenmerken: leeftijd, geslacht en opleidingsniveau. Over de uitkeringsduur waren op deze termijn de gegevens niet beschikbaar. De deelnemers aan Workfast hebben een bijstandsuitkering of willen die aanvragen. Ze zijn werkfit, dus staan op relatief korte afstand van de arbeidsmarkt. Een deel van deze mensen was eerder niet werkfit en heeft door eerdere re-integratietrajecten en inzet van instrumenten de mogelijkheden en vaardigheden ontwikkeld om in aanmerking te komen voor Workfast. Een ander deel van de mensen is direct naar Workfast doorverwezen. Onderstaande tabel geeft inzicht in een aantal kenmerken van de deelnemers. Deze kenmerken zetten we af tegen de populatie die in totaal uit het uitkeringsbestand is uitgestroomd.

5 3 Leeftijd Workfastdeelnemers Totale uitstroom jaar 53% 37% % 31% % 32% Geslacht % mannen 60% 61% % vrouwen 40% 39% Opleidingsniveau Laag opgeleid 14% 22% Middelbaar opgeleid 46% 55% Hoog opgeleid 15% 23% Niet bekend/voortijdig 25% schoolverlater Tabel 5 Meer dan de helft van de Workfast-deelnemers bestaat uit jongeren. Dit is te verwachten, omdat mensen die doorverwezen worden arbeidsfit zijn en een relatief korte afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Die groep is onder jongeren groter. 3. Is er een uitspraak te doen over de effectiviteit van Workfast met betrekking tot duurzame uitstroom naar werk in relatie tot andere reintegratie-instrumenten? En hoe effectief is Workfast vergeleken met het volledig achterwege laten van re-integratieinstrumenten? Hoe beoordeelt het college deze cijfers? Van de deelnemers aan Workfast stroomt 60 % uit naar werk, terwijl de gemiddelde uitstroom naar werk 40% bedraagt. Met de methodiek van Workfast helpen we dus beduidend meer mensen aan werk, terwijl de duurzaamheid vergelijkbaar is met die van de totale uitstroom (zie tabel 4). Hiermee besparen we tevens een aanzienlijk bedrag op de uitkeringslasten. Het college is dan ook positief over de resultaten. 4. Hoeveel sancties zijn er opgelegd aan mensen die hebben deelgenomen aan Workfast en hoeveel verschillende personen betrof dit? Hoe verhouden deze cijfers zich tot het aantal sancties dat is opgelegd bij andere re-integratie-instrumenten? Hoe verhouden deze cijfers tot het aantal sancties dat is opgelegd bij bijstandsgerechtigden waarvoor geen re-integratie-instrumenten zijn ingezet, Hoe beoordeelt het college deze cijfers? Sinds juli 2013 zijn er 174 sancties opgelegd aan 111 deelnemers aan Workfast. Het betreft hier maatregelen vanwege het niet voldoen aan de re-integratieverplichting, zoals het korten op de uitkering (exclusief boetes). Deelnemers die een sanctie opgelegd krijgen, krijgen gemiddeld 1,6 sancties. In het totale bestand zijn er sinds juli sancties opgelegd aan 437 personen voor het niet of niet voldoende voldoen aan de arbeidsverplichting. Dit komt neer op 1,4 sanctie per persoon die een sanctie opgelegd krijgt

6 4 Het college beoordeelt deze cijfers als reëel en in verhouding tot intensieve begeleiding die bij dit instrument en deze doelgroep hoort. 5. Wat zijn de selectiecriteria om mensen door te verwijzen naar Workfast en is Deelname voor de geselecteerde verplicht? Iemand wordt doorverwezen als hij de vaardigheden en kenmerken heeft om binnen drie maanden bij een reguliere werkgever aan de slag te gaan (werkfit). Dit zijn zowel mensen die direct doorverwezen worden als mensen die via eerdere re-integratietrajecten werkfit zijn geworden. Tegelijkertijd zijn er knelpunten op het vlak van motivatie, zelfvertrouwen en/of ritme, waardoor hij of zij er niet in slaagt zelfstandig uit de uitkering te raken. Verder gaat het om mensen die een bijstandsuitkering aanvragen, werkfit zijn, en direct worden doorverwezen naar Workfast. Hierdoor beperken we de instroom aan de poort in de bijstandsuitkering. Op grond van de wet zijn mensen verplicht gebruik te maken van de voorzieningen die het college biedt voor de arbeidsinschakeling. 6. Kandidaten moeten een contract ondertekenen met Workfast, kunt u ons inzage verschaffen in zo'n contract? Ja, zie de bijlage. 7. Als men in het verleden parttime gewerkt heeft, is men dan in alle gevallen verplicht fulltime aan het traject deel te nemen? Indien zulks het geval is geldt dit dan ook bij parttime werk wegens ziekte? Het uitgangspunt is dat de deelnemer iedere werkdag, vijf dagen per week, beschikbaar moet zijn. Dit geldt ook als iemand in het verleden parttime heeft gewerkt. Wanneer iemand bij aanvang van het traject al parttime werkt en hierdoor niet alle werkdagen beschikbaar kan zijn, meldt hij dit bij zijn begeleider. Hiermee wordt rekening gehouden in het traject. Wanneer iemand door medische oorzaken niet full time deel kan nemen, moet hij dit melden bij zijn begeleider en dit kunnen aantonen. Is er een medische oorzaak waardoor men niet fulltime deel kan nemen dan wordt hiermee rekening gehouden in het traject. 8. Hoe gaat een sanctie oplegging in zijn werk? Past de gemeente Nijmegen altijd hoor en wederhoor toe alvorens een sanctie op te leggen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, in hoeveel gevallen heeft het wederhoor geleid tot het niet opleggen van de sanctie? Alleen de gemeente kan een sanctie opleggen. Workfast adviseert de gemeente een persoon een sanctie op te leggen wanneer deze zich niet aan vastgelegde afspraken houdt. Vervolgens gaat de gemeente altijd in gesprek met de persoon in kwestie die in de gelegenheid wordt gesteld zijn visie te geven. Het komt voor dat de gemeente een advies van Workfast om een sanctie op te leggen niet opvolgt. Dit is de afgelopen periode ca. 33 keer voorgekomen op een totaal van 207 adviezen om een sanctie toe te passen. Redenen om de sanctie niet toe te passen zijn: ziekte, maar ook misverstanden als verkeerde adressering en brieven die elkaar kruisen.

7 5 9. Wij willen graag inzage in het afgesloten contract met Workfast? Wat zijn de kosten verbonden aan het contract met Workfast? Zit er een bonus malus clausule in? Het contract ligt voor u ter inzage bij de Griffie. Het contract bevat geen bonus-malus-clausule. We betalen een uurprijs aan Workfast. 10. Is het college tevreden over de samenwerking met Workfast? Ja. 11. Ziet het college in de problemen met de werkwijze van Workfast in andere gemeenten reden om de continuering van de samenwerking te heroverwegen. Zo neen, waarom niet? Met de inzet van Workfast slagen we er in beduidend meer mensen uit de uitkering en aan het werk te krijgen dan gemiddeld. Ook blijken deze banen duurzaam. Hiermee besparen we tevens een substantieel bedrag op de uitkeringslasten. We hebben de uitvoering van Workfast bewust niet op afstand, maar binnen de eigen muren georganiseerd. Zo kunnen medewerkers van Workfast en van gemeente gemakkelijk en snel overleggen en bevorderen we dat de werkwijze van Workfast aansluit op onze cultuur en werkwijze. Ook zien we dat het aantal klachten nog geen 2% van het totaal aantal deelnemers bedraagt. De aard van de klachten is vooral bejegening en soms in combinatie met het oneens zijn over een opgelegde maatregel. De mensen die klachten hebben ingediend zijn gesproken (door gemeente of door Workfast) en zijn in overleg doorgegaan met het traject, voortijdig gestopt of de begeleiding is in een andere vorm voortgezet. Het college is dus positief over de samenwerking en de resultaten van Workfast. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg Bijlage: Contract met Workfast

8 'ren.nr.: ^:-^.oouo^c > Betreft: Schriftelijke vragen conform artikei 39 reglement van orde ^ ^ ^^^^ Onderwerp: Workfiist Li:i!C :.,.,.':JME EN_ Nijmegen, 21 oktober 2014 af gedaan Geachte college, Op een aantal plaatsen in Nederland heeft men het bedrijf Workfast ingeschakeld om mensen uit het bestand bijstandsgerechtigden snel te laten reintegreren in de arbeidsmarkt. Er zijn in diverse gemeenten nogal wat klachten en bedenkingen over de werkwijze van Workfast. Zo is in Zwolle, Rheden en Wijchen een hoop te doen geweest over de werkwijze die vaak als respectloos of zelfs intimiderend ervaren is. Wij hebben hier te maken met een groep mensen die zich financieel in het slechtste segment van de samenleving bevinden. Als we dan zien dat, op grond van de cijfers van mei 2014 dat er 200 mensen aan de zorgen van Workfast toevertrouwd zijn en er vervolgens 80 sancties gevallen zijn dan komt dat op ons over als het nogal kwistig strooien met sancties. We kennen de nuance dat die 80 sancties niet automatisch hoeft te betekenen dat het ook 80 mensen betreft, immers 1 persoon kan meerdere sancties opgelegd gekregen hebben. Daarom heb ik namens de SP fractie de volgende vragen aan het college: 1. Hoeveel mensen zijn er inmiddels doorverwezen naar Workfast, hoeveel mensen daarvan zijn er duurzaam (langer dan 6 maanden) uitgestroomd naar werk en niet meer afhankelijk van de bijstand, en hoeveel duurzame uitstromers zijn inmiddels weer afhankelijk van een uitkering. Hoe verhouden deze cijfers zich tot andere reintegratie-instrumenten? En hoe verhouden deze cijfers zich tot de uitstroom naar werk zonder inzet van reintegratiemiddelen. 2. Wat zijn de achtergrondkenmerken van de mensen die zijn doorverwezen naar Workfast (leeftijd, geslacht, opieidingsniveau, werkervaring, uitkeringsduur, afstand tot arbeidsmarkt) en wat zijn de achtergrondkenmerken van mensen die duurzaam zijn uitgestroomd naar werk. Hoe verhouden deze cijfers zich tot andere reintegratieinstrumenten? En hoe verhouden deze cijfers zich tot de duurzame uitstroom naar werk zonder inzet van reintegratiemiddelen? 3. Is er een uitspraak te doen over de effectiviteit van Workfast met betrekking tot duurzame uitstroom naar werk in relatie tot andere reintegratie-instrumenten? En hoe effectief is Workfast vergeleken met het volledig achterwege laten van reintegratieinstrumenten? Hoe beoordeelt het college deze cijfers? 4. Hoeveel sancties zijn er opgelegd aan mensen die hebben deelgenomen aan Workfast en hoeveel verschillende personen betrof dit? Hoe verhouden deze cijfers zich tot het aantal sancties dat is opgelegd bij andere reintegratie-instrumenten? Hoe verhouden deze cijfers tot het aantal sancties dat is opgelegd bij bijstandgerechtigden waarvoor geen reintegratie-instrumenten zijn ingezet, Hoe beoordeelt het college deze cijfers?

9 5. Wat zijn de selectiecriteria om mensen door te verwijzen naar Worlrfast en is deelname voor de geselecteerde verplicht? 6. Kandidaten moeten een contract ondertekenen met Workfast, kunt u ons inzage verschaffen in zo'n contract? 7. Als men in het verleden partime gewerkt heeft, is men dan in alle gevallen verplicht fulltime aan het traject deel te nemen? Indien zulks het geval is geldt dit dan ook bij partime werk wegens ziekte? 8. Hoe gaat een sanctie opiegging in zijn werk? Past de gemeente Nijmegen altijd hoor en wederhoor toe alvorens een sanctie op te leggen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, in hoeveel gevallen heeft het wederhoor geleid tot het niet opieggen van de sanctie? 9. Wij willen graag inzage in het afgesloten contract met Workfast? Wat zijn de kosten verbonden aan het contract met Workfast? Zit er een bonus malus clausule in? 10. Is het college tevreden over de samenwerking met Workfast? 11. Ziet het college in de problemen met de werkwijze van Workfast in andere gemeenten reden om de continuering van de samenwerking te heroverwegen. Zo neen, waarom niet? In afwachting van uw antwoorden. Met vriendelijke groet, namens de SP fractie, Maarten Sweep