Jaarverslag Toezicht en Handhaving 2015

Transcriptie

1 Jaarverslag Toezicht en Handhaving 2015 Waterschap Rijn en IJssel December 2015

2 Jaarverslag Toezicht en Handhaving 2015 Voor het opstellen van de uitvoeringsprogramma s is gebruik gemaakt van een uniform format dat is samengesteld door de Noordelijke en Rijn Oost waterschappen. De deelnemende waterschappen: Noorderzijlvest Hunze en Aa Drents Overijsselse Delta (Groot Salland en Reest en Wieden) Vechtstromen Zuiderzeeland Rijn en IJssel Jaarverslag Toezicht en Handhaven

3 Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Ontwikkelingen Interne ontwikkelingen Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD s) Omgevingswet Samenwerking waterschappen mbt VTH taken Kwaliteitscriteria, actualisatie handhavingsbeleid en landelijke handhavingsstrategie Deregulering, algemene regels en beleidsregels Realisatie controles en naleefgedrag Hoofdthema VEILIGHEID Primaire en secundaire waterkeringen Hoofdthema VOLDOENDE water (waterkwantiteit) Watersysteem Grondwateronttrekkingen Oppervlaktewateronttrekkingen Hoofdthema SCHOON water (waterkwaliteit) Indirecte lozingen/industrie Rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi s) Glastuinbouw Bodemkwaliteit (Bbk) Overige lozingen Afvalwater Huishoudens (IBA s) Vaarwegen Meldingen / calamiteiten Heffingen Bestuursrechtelijke handhaving en naleefgedrag Strafrechtelijke handhaving Projecten en overige activiteiten Voorlichting / communicatie Audit Conclusies Bijlage Jaarverslag Toezicht en Handhaven

4 Bijlage Bijlage Bijlage Jaarverslag Toezicht en Handhaven

5 Voorwoord In dit jaarverslag leest u wat wij in 2015 op het gebied van toezicht en handhaving hebben gedaan. Net als in voorgaande jaren loopt de samenwerking met partners zowel intern als extern, als een rode draad door de activiteiten heen. Deze samenwerking, maar ook veranderende wetgeving heeft invloed op de toezichtstaak. We blijven dan ook scherp op het continue verbeteren van onze werkzaamheden. Ook de komende jaren zijn samenwerking op veel fronten en veranderende wetgeving belangrijke aandachtspunten. Op basis van de uitkomsten van dit jaarverslag gaan we verder met het professionaliseren van onze organisatie. De opbouw van het jaarverslag is als volgt: In de inleiding hebben we de algemene informatie staan, zoals de aanleiding en het ontstaan van het format. In hoofdstuk 2 gaan we in op actuele ontwikkelingen die invloed hebben gehad op de toezicht en handhaving in In hoofdstuk 3 geven we aan de hand vanuit de doelstellingen een doorvertaling naar de uitgevoerde controles en projecten bij de verschillende doelgroepen. Hierin beschrijven we meer over de controles en hoe de doelgroepen de regels naleven. In hoofdstuk 4 geven we enkele projecten en overige activiteiten weer die niet gerelateerd zijn aan de verschillende doelgroepen maar wel van invloed zijn op het toezichts- en handhavingsproces. In hoofdstuk 5 trekken we conclusies en benoemen we onze belangrijkste aandachtspunten voor Jaarverslag Toezicht en Handhaven

6 1 Inleiding Met dit jaarverslag geeft Waterschap Rijn en IJssel inzicht in hoe in 2015 uitvoering is gegeven aan haar toezichts- en handhavingstaak in het kader van de Waterwet. Alle organisaties met toezichts- en handhavingstaken op gebied van milieuwetgeving zijn op grond van het Besluit Omgevingsrecht (BOR), artikel 7.7 naast het opstellen van een uitvoeringsprogramma verplicht een jaarverslag op te stellen. Uniform format De Noordelijke- en de rijn Oost waterschappen hebben vanuit de samenwerking overlegd om vanaf 2015 een eenduidig format te gebruiken op grond waarvan dit document is gemaakt. Relatie met de Handhavingsstrategie en beleidsplannen In het handhavingsbeleid liggen de risicoanalyse, de prioriteringssystematiek en de sanctiestrategie vast en hoe ze moeten worden uitgevoerd. Het handhavingsbeleid is vastgesteld in het jaar In 2015 is gestart met de actualisatie van dit handhavingsbeleid en wordt begin 2016 voor besluitvorming aan het college van dijkgraaf en heemraden aangeboden. Dit handhavingsbeleid sluit aan bij de Landelijke Handhavingsstrategie, die in 2014 is vastgesteld. In het Uitvoeringsprogramma van 2015 zijn de beleidsdoelen vertaald naar de concrete inzet van menskracht en middelen. Om te voldoen aan de PDCA cyclus is het uitvoeringsprogramma per triaal/kwartaal gemonitord. De geplande controles, het naleefgedrag en ingezette uren voor toezicht en handhaving zijn dan bekeken en kon bijsturing plaatsvinden. In dit jaarverslag doen we verslag over de activiteiten die we in 2015 hebben uitgevoerd op gebied van toezicht en handhaving. Figuur 1: Handhavingsbeleidscyclus Jaarverslag Toezicht en Handhaven

7 2 Ontwikkelingen 2.1 Interne ontwikkelingen Intern zijn er diverse ontwikkelingen die gevolgen kunnen hebben voor de inzet van de medewerkers. In 2015 is vanuit een verbeterplan gewerkt aan een professionele werkhouding. Hierbij zijn drie thema s uitgewerkt: communicatie, leiderschap en teamontwikkeling waarbij veel stappen zijn gezet. Ook zaken als het verder optimaliseren van de samenwerking met de adviserende taakinhoudelijke units waren een speerpunt voor Naast digitaal handhaven is zaakgericht werken verder doorgevoerd. Uitgangspunt hierbij is een effectief (lean) ingericht en geborgd werkproces voor het gehele handhavingsproces. 2.2 Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD s) Met de RUD moeten de lokale overheden (provincie en gemeenten) een verbetering van de uitvoeringskwaliteit van de Wabo-VTH taken bereiken. Door het vergroten van de kritieke massa verbetert de inhoudelijke kwaliteit en kunnen de verschillende taken efficiënter worden uitgevoerd. Het gebied van de RUD komt overeen met de veiligheidsregio. In 2014 is de Wabo is aangepast door het opnemen in de wet van de kwaliteitscriteria voor de uitvoering van de VTH taken. Dit heeft gevolgen voor de RUD (moet gebaseerd zijn op de Wet gemeenschappelijke regeling) en de medewerkers (moeten voldoen aan de gestelde kwaliteitscriteria). Op basis van de Wabo hebben de waterschappen recht op advies en toezicht op de indirecte lozingen en zijn daarom partner van de RUD. De samenwerking met de RUD wordt door de waterschappen op verschillende manieren ingevuld. De samenwerking met de Overijsselse RUD s is vastgelegd in een Wabo dienstverleningsovereenkomst. Hierin werken de Rijn Oost waterschappen samen en hebben het Kennispunt Water ingericht om de watertaken (lees indirecte lozingen) goed te borgen. Deze samenwerking is vastgelegd in het Bestuursakkoord Kennispunt Water. Voor de provincie Gelderland zijn tot op heden nog alleen werkafspraken gemaakt met de RUD s. Met de komst van de Omgevingswet waarin de Waterwet wordt opgenomen, moet de samenwerking tussen de waterschappen en de RUD s opnieuw bezien worden. In dit kader is de visie van de Unie op de samenwerking tussen de waterschappen en de RUD s van belang. Ook de in de Wabo opgenomen kwaliteitscriteria zullen dan voor waterschappen en de VTH-medewerkers van de waterschappen gaan gelden. 2.3 Omgevingswet Minder en overzichtelijke regels, meer ruimte voor initiatieven en lokaal maatwerk en vertrouwen als uitgangspunt. Dat is waar het wetsvoorstel Omgevingswet aan bijdraagt. Het doel van een initiatief in de fysieke leefomgeving moet centraal staan in plaats van de vraag: mag het wel?. Niet voor niets is het motto van de stelselherziening van het omgevingsrecht: Ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor kwaliteit. Dit zal gebeuren aan de hand van 6 instrumenten: Omgevingsvisie, van de provincie en het Rijk Programma s, zoals het waterbeheerplan Decentrale regels, vastgesteld in de verordening Algemene rijksregels, uitgewerkt in de uitvoeringsbesluiten Omgevingsvergunning Projectbesluit Jaarverslag Toezicht en Handhaven

8 Op 24 juni 2015 is de Omgevingswet vastgesteld door de Tweede Kamer. Naar verwachting wordt de Wet in 2018 van kracht en hebben we als waterschappen twee jaar de tijd om de Wet te implementeren. Water is een apart domein binnen de nieuwe wet. Daarmee is de waterbeheerder, in beginsel het waterschap, bevoegd gezag voor de lozingsactiviteiten, ook als deze samenhangen met andere milieubelastende activiteiten. Wat betreft de bevoegdheidsverdeling zal bij samenloop gelden dat alleen in specifiek aangewezen situaties een andere overheid dan het waterschap bevoegd gezag is. Enkele wijzigingen ten opzichte van de huidige situatie zijn bekend. Zo verandert het Nee, tenzij -principe naar Ja, mits. Waar onder de Waterwet in beginsel een lozingsverbod geldt, zal de Omgevingswet dat in beginsel toestaan. In de Omgevingswet wordt een groot aantal wetten geïntegreerd, waaronder de Waterwet en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Hoe deze integratie precies zal uitwerken is nog niet duidelijk. Het reguleren van de uitvoering gebeurt voor een belangrijk deel in de uitvoeringsbesluiten; onder andere het Omgevingsbesluit, Besluit kwaliteit leefomgeving en Besluit activiteiten leefomgeving. In april 2016 worden deze besluiten in concept gepubliceerd. Vooruitlopend hierop heeft in oktober 2015 een pre-consultatieronde plaatsgevonden. 2.4 Samenwerking waterschappen mbt VTH taken In de afgelopen jaren is de samenwerking tussen de waterschappen op het gebied van de VTH-taken van onderaf opgepakt. Denk aan handhavingsplannen, VTH-beleid, processen, procedures en dergelijke. De resultaten hiervan zijn positief. Waarom zou een ieder het wiel opnieuw uitvinden? Met de komst van de Omgevingswet, Omgevingsdienst en dergelijke moeten de waterschappen hun toekomstige werkwijze en dergelijke aanpassen en ligt het voor de hand om dit gezamenlijk op te pakken en de samenwerking voort te zetten. Belangrijke onderwerp waar in 2015 de samenwerking van onderaf met de Rijn Oost waterschappen is opgepakt is de actualisatie van het handhavingsbeleidsplan 2012 (vastgesteld begin 2016). Maar ook bij het invoeren van de landelijk handhavingsstrategie en de toekomstige kwaliteitscriteria vergunningverlening, toezicht en handhaving wordt de samenwerking gezocht. Verder hebben we deelgenomen aan het project Onderling toezicht rwzi s en hebben we gezamenlijk de format voor het vergunningen- en handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP) verbetert en een format voor dit jaarverslag opgesteld. De gunning van een gezamenlijk contract met Rijkwaterstaat en de waterschappen voor de afstemming van de luchtsurveillances heeft om juridische redenen nog niet plaatsgevonden. 2.5 Kwaliteitscriteria, actualisatie handhavingsbeleid en landelijke handhavingsstrategie Gemeente, provincies en het Rijk zijn al sinds 2002 verplicht te voldoen aan kwaliteitscriteria voor de uitvoering van de taken in het Omgevingsrecht. Deze criteria zijn op dit moment maar voor een gedeelte van toepassing op Rijkswaterstaat en de Waterschappen (indirecte lozingen), en missen vooral aansluiting met de specifieke werkzaamheden in het waterbeheer (keur). Vooruitlopend op de komst van de Omgevingswet en een mogelijke landelijke verplichting voor de waterbeheerders hebben in 2015 de waterschappen in samenwerking met RWS kwaliteitscriteria ontwikkeld voor het waterbeheer. Deze kwaliteitscriteria geven invulling aan de verdere professionalisering van de taken in het waterbeheer voor toezicht en handhaving, maar ook voor vergunningverlening. Op dit moment hebben de criteria nog geen wettelijke basis en zijn een landelijke bestuurlijke afspraak. In 2016 wordt gestart met het implementatietraject. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

9 Naast de kwaliteitscriteria is in 2015 een start gemaakt met de actualisatie van het handhavingsbeleid. Alle organisaties die bevoegd gezag zijn op gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving moeten conform het Besluit Omgevingsrecht (BOR) beleid hebben waarin de cyclische benadering voor zowel de jaarcyclus als de meer jaarlijkse beleidscyclus is vastgelegd. Aanvullend onderdeel van de actualisatie van het handhavingsbeleid uit 2012 is de prioritering en verdeling van aandacht over de verschillende taakvelden in het waterbeheer om daarmee tevens te voldoen aan de toekomstige verplichtingen uit de kwaliteitscriteria. In 2015 is een prioriteringsmethodiek en daarmee risico-analyse geïmplementeerd voor de toezichtstaken agrarische lozingen, keur en keringen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een rekenmodel (Besturingsmodel) en is de grondslag voor het uitvoeringsprogramma Een risico-analyse voor de bedrijfsmatige lozingen (industrie) op de gemeentelijke riolering of oppervlaktewater hadden we al. Voor de overige toezichtstaken wordt in 2016 een aanvullende risico-analyse opgesteld. De actualisatie van het handhavingsbeleid sluit aan bij de landelijke handhavingsstrategie. Hiervoor is vanuit de Unie van Waterschappen een digitale beslisboom (app) gemaakt die de handhaver helpt bij het maken van beslissingen. De landelijke handhavingsstrategie heeft een interventiematrix waarbij het gedrag van de overtreder een grotere rol speelt in de op te leggen sanctie, variërend van goedwillend, moet kunnen, calculerend tot bewust en structureel/crimineel. Naast het gedrag van de overtreder speelt het effect van zijn gedrag (de milieuschade die is veroorzaakt) mee op de wijze van handhaven en sanctioneren. Begin 2016 wordt de zowel de actualisatie van het handhavingsbeleidsplan 2012 als de landelijke handhavingsstrategie voor besluitvorming aangeboden. Ook implementeren we de digitale beslisboom van de Unie. 2.6 Deregulering, algemene regels en beleidsregels In 2014 is gestart met het opstellen van algemene regels. Concreet betekent dit het opheffen van de vergunningsplicht en vervangen door een meldingenregiem. Ook in 2015 zijn nieuwe algemene regels opgesteld. De volgende algemene regels zijn intussen gereed: Het leggen, verlengen en behouden van een dam met duiker in een watergang Het leggen, vervangen en behouden van een brug over een watergang Het organiseren van recreatieve activiteiten in, langs of boven een waterstaatswerk (kernzone) Het leggen en behouden van kabels en/of leidingen langs of onder een watergang Het verwijderen van kunstwerken, werken, objecten en/of beplanting uit de kern- en beschermingszone van een watergang. Naast het opstellen van algemene regels is gestart met het opstellen van een startnotitie voor het opstellen van beleidsregels. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

10 3 Realisatie controles en naleefgedrag Het waterschap heeft tot algemene doelstelling veiligheid, voldoende water en schoon water te realiseren. Toezicht en Handhaving hebben tot doel een significante bijdrage te leveren aan deze doelstelling van het waterschap. Per hoofdthema is de doelstelling uit het Waterbeheerplan Rijn Oost weergegeven. Voor het HUP 2016 is aansluiting gezocht bij de lange termijndoelstellingen uit het nieuwe Waterbeheerplan Om deze significante bijdrage aan de doelstelling te kunnen bereiken is energie gezet op verschillende zaken. Gebleken is dat zowel calamiteitenbestrijding als de inzet van verschillende instrumenten nodig is om de gestelde doelen te kunnen realiseren. Een goede samenwerking met andere toezichthoudende (bestuurs)organisaties is hierbij erg belangrijk. Daarnaast dragen de projecten en overige activiteiten bij aan het realiseren van de doelen. In het HUP 2015 zijn we ervan uitgegaan dat we 1578 controles uitvoeren in 2015 volgens onze risicoanalyse. Dit zijn de controles gericht op lozingen waarvan we het aantal uit te voeren controles aan de hand van het effectief (lean) inrichten van het werkproces toezicht met 200 controles hebben bijgesteld naar Uiteindelijk hebben we in het afgelopen jaar 1386 controles hebben uitgevoerd. De controles gericht op waterkwantiteit (Keur), grondwater, scheepvaart en heffingen zijn projectmatig gepland en uitgevoerd. Bijlage 1 geeft een totaaloverzicht van de controles die we in 2015 per groep hebben gepland en uitgevoerd. 3.1 Hoofdthema VEILIGHEID Primaire en secundaire waterkeringen Doelstelling Onze doelstelling voor de waterkeringen is: Het realiseren en handhaven van het wettelijk vereiste veiligheidsniveau. Om veiligheid te garanderen moet het waterschap garant staan voor veilige waterkeringen(dijken). De staat van de waterkeringen is daarom periodiek gecontroleerd. Vergunning, melding of advies is vereist voor werken of werkzaamheden boven, in, op of aan de waterkering. Het toezicht was gericht op deze werkzaamheden volgens voorschriften zijn uitgevoerd. Daarnaast vindt toezicht plaats of er voldoende onderhoud door derden aan de keringen is gedaan. In het kader van de ontwikkeling van het toezicht op de zorgplicht is in 2014 door ILT een pilot-inspectie bij het waterschap uitgevoerd gericht op het vergunningverlenings- en handhavingsproces bij primaire waterkeringen. De resultaten van de pilot waren in 2015 input om met name proces-aspecten te verbeteren en vast te leggen in werkafspraken. In 2015 zijn meerdere casussen gezamenlijk met de taakinhoudelijke unit opgepakt waarbij aansluiting is gezocht bij de werkwijze die is afgesproken bij het toezicht gericht op het watersysteem (zie 3.2.1). In 2016 gaan we door met het verder optimaliseren van de procesaspecten en nemen de opgedane ervaringen mee bij de verdere uitwerking van het toezicht bij grote projecten. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

11 Vanuit de opgave van de audit van ILT is naast voorgaande in 2015 een risico-analyse opgesteld die basis is voor het verder vorm geven van het toezicht. Deze methodiek sluit vooruitlopend tevens aan op de verplichtingen die voortkomen uit de kwaliteitscriteria (zie paragraaf 2.5). 3.2 Hoofdthema VOLDOENDE water (waterkwantiteit) Onze doelstellingen voor de inrichting, het beheer en het onderhoud van watergangen zijn: Een robuust watersysteem dat zoveel mogelijk zelfregulerend is en waarvan de kwaliteit en kwantiteit voldoen aan de gestelde eisen Watersysteem Voor werken of werkzaamheden in watersystemen moet een watervergunning worden aangevraagd of een melding worden gedaan. Toezicht en handhaving vindt niet alleen plaats op regels uit de Keur, algemene regels en beleidsregels, maar ook op voorwaarden uit de verleende watervergunning. De nadruk bij het toezicht richt zich op die vergunningen of meldingen die rechtstreeks van invloed zijn op onze infrastructuur. Daarnaast is gecontroleerd of onderhoudstroken voldoende zijn vrijgehouden. Voor het toezicht met betrekking op het watersysteem ligt de eerstelijns toezichtrol bij de buitendienst. Net als voorgaande jaren hebben we ook in 2015 actief geïnvesteerd om de onderlinge samenwerking met de buitendienst te verbeteren. Vanuit een audit op het KAMproces toezicht en handhaving waren ook opmerkingen gemaakt over de onderlinge samenwerking (zie paragraaf 4.4). Groot aandachtspunt is het eenduidig handelen en het optimaliseren van de informatieoverdracht. In 2016 zetten we de lijn uit 2015 door. Niet complexe zaken worden zoveel mogelijk praktisch in het veld opgelost, complexe zaken worden overgedragen aan een handhaver. Daarnaast zijn met betrekking tot een goede informatie-uitwisseling de contouren gelegd voor een app mobiel handhaven. Begin 2016 wordt deze app geïmplementeerd. Vooruitlopend op de verplichtingen die voortkomen uit de kwaliteitscriteria (zie paragraaf 2.5) hebben wij een risicomodule geimplementeerd voor de Keur. Deze risicomodule is de basis voor de planning van de controles van In aanvulling op deze risicomodule zijn we specifiek voor grote projecten die naar verwachting in 2016 in uitvoering gaan (zoals o.a. de aanleg van de N18) gestart met het opstellen van een toezichtsplan grote projecten. Bij deze projecten zijn vaak meerdere mensen van vanuit verschillende units van het waterschap betrokken. Dit heeft in het verleden tot onduidelijkheid in zowel de uitvoering als de communicatie geleid. Insteek is om vanaf de start van een groot project waarbij meerdere disciplines aan bod komen, toezicht vanaf het begin te betrekken en daarmee ook de regie te voeren. De eerste aanzet krijgt in 2016 een vervolg Grondwateronttrekkingen Onze doelstelling voor het grondwaterbeheer is: Het voeren van een goed grondwaterbeheer door het reguleren van onttrekkingen. In de Keur zijn algemene regels gesteld aan het gebruik van grondwater. Uitgangspunt van de Waterwet en de Keur is dat verantwoord omgegaan moet worden met grondwater. Het is daarom verboden om zonder watervergunning van het Dagelijks Bestuur van het waterschap en in een aantal gevallen van Gedeputeerde Staten van Provincie grondwater aan de bodem te onttrekken of water te infiltreren. In veel gevallen kan volstaan worden met een melding. Grondwateronttrekkingen mogen geen nadelige gevolgen hebben voor de omgeving, zoals verzakking of gewasbeschadiging. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

12 Bij het toezicht onderscheiden we grote projecten, bronneringen, industriële en agrarische onttrekkingen. De uitvoering van de controles zijn vooral gericht op de grotere grondwateronttrekkingen. De kleinere onttrekkingen hebben we voornamelijk alleen administratief gecontroleerd. De controles worden integraal uitgevoerd, naast de onttrekking beoordelen we ook de lozingssituatie. Er waren in 2015 minder grote bronneringswerkzaamheden dan voorgaande jaren. Wel zien we een daling in het naleefgedrag Oppervlaktewateronttrekkingen Het onttrekken van water aan een oppervlaktewaterlichaam gebeurt in hoofdzaak ten behoeve van het beregenen van akkerbouw en graslandpercelen. Zonder vergunning mag maximaal 1 m3 water per uur worden onttrokken. Aanhoudende droogte in combinatie met beregening kan leiden tot een watertekort in de grond en/of in beken en rivieren. Met als gevolg verdroging, droogteschade, lage waterafvoeren en/of het droogvallen van waterlopen. Om dit te voorkomen zijn voorschriften in de watervergunning opgenomen om de onttrekkingen te staken. In de periode juni t/m augustus 2015 hebben we te maken gehad met een droogteperiode. In deze periode is actief gesurveilleerd op de onttrekkingen. De voorschriften uit de watervergunningen werden goed nageleefd en er zijn geen illegale onttrekkingen geconstateerd. 3.3 Hoofdthema SCHOON water (waterkwaliteit) Onze doelstelling voor de waterkwaliteit conform de KRW is: De waterlichamen voldoen in 2015 aan de goede chemische toestand en het goede ecologische potentieel door het uitvoeren van maatregelen. Uitstel is eventueel mogelijk tot 2021 of Daarnaast wordt voorkomen dat de kwaliteit verslechtert (achteruitgang toestandsklasse) Indirecte lozingen/industrie Sinds de indirecte lozingen met het in werking treden van de Waterwet overgegaan zijn naar het Wm/Wabo bevoegd gezag, heeft het waterschap alleen nog een adviserende en toezichthoudende taak bij deze bedrijven. Deze bevoegdheden houdt het waterschap omdat deze bedrijven indirect op de zuiveringen lozen en mogelijk nadelige gevolgen hierop kunnen hebben dan wel via een gemeentelijk hemelwateriool in oppervlaktewater lozen. Het Wm/Wabo bevoegd gezag (meestal de gemeente en soms de provincie) laat de toezicht/handhaving uitvoeren door een regionale uitvoeringsdienst (RUD). In Rijn Oost verband hebben de waterschappen gezamenlijk een dienstverleningsovereenkomst gesloten met de Overijsselse RUD s ( zie ook paragraaf 2.2). Hierin zijn afspraken gemaakt over de wijze van advisering van indirecte lozingen. Met behulp van een selectietool (een lijst met categorieën bedrijven) wordt bepaald voor welke bedrijven gratis advies wordt gegeven en toezicht wordt gehouden. De frequentie van het toezicht is bepaald met behulp van een risicoanalyse waarin tevens de directe lozingen op oppervlaktewater of zuiveringstechnisch werk (rioolgemaal, persleiding of direct op de rwzi) vanuit de industrie is meegenomen. Het waterschap is dan bevoegd gezag voor deze lozingen. Bij de controle van complexere bedrijven zorgen we ervoor dat deze niet ieder jaar door dezelfde toezichthouder worden gecontroleerd. Met de Gelderse RUD s zijn wel werkafspraken gemaakt maar zijn deze nog niet vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst. Specifiek voor de zogenaamde BRZO bedrijven (BRZO is de Nederlandse invulling van een Europese richtlijn) is een landelijk BRZO-team van waterbeheerders opgericht. Voor de BRZO bedrijven gelegen binnen ons beheersgebied is het waterschap Vallei en Veluwe aangewezen als regievoerend. Dit houdt in dat de bedrijven door een toezichthouder van dit waterschap zijn gecontroleerd. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

13 3.3.2 Rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi s) De rwzi s lozen op het oppervlaktewater. Voor een aantal rwzi s is in 2015 door een wijziging van het Activiteitenbesluit een maatwerkvoorschrift opgelegd. Het toezicht op de rwzi s gebeurt sinds enkele jaren niet meer alleen door de eigen toezichthouders om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen (project onderling toezicht rwzi s ). Toezichthouders van een aangrenzend waterschap Rijn Oost waterschap voeren deels de controles nu uit. Vanaf 2015 neemt ook Rijkswaterstaat aan dit project deel. Het toezicht richt zich vooral op de controle van de apparatuur voor monstername, de wijze van monstername, melden van bijzondere omstandigheden en een administratieve controle. Eventuele handhavingsacties worden door onszelf in gang gezet. Onze toezichthouders hebben bij de waterschappen Vechtstromen en Groot Salland in totaal 8 rwzi s gecontroleerd. Toezichthouders van Zuiderzeeland, Groot Salland en Rijkswaterstaat hebben bij ons waterschap in totaal 8 rwzi s gecontroleerd. De controles over en weer worden als zeer leerzaam en prettig ervaren. Ook bij de medewerkers van de zuivering. Daarnaast zou vanuit het project onderling toezicht rwzi s een gezamenlijk toezichtsplan worden opgesteld. Dit plan is niet gereed gekomen in Daar waar naar aanleiding van meldingen van problemen op één van onze rwzi s ontstaan, werken we intern intensief samen met de medewerkers van de zuiveringen om de oorzaken en/of veroorzakers van problemen te achterhalen. Daar waar het gaat om externe veroorzakers via lozingen op de gemeentelijke riolering betrekken we tevens het Wmbevoegde gezag Agrarische lozingen en activiteiten Het waterschap heeft in 2015 controles uitgevoerd uit bij agrarische bedrijven in het kader van het Activiteitenbesluit. De controles zijn projectmatig uitgevoerd. Het gaat hierbij in eerste instantie controles gericht op het voorkomen van (vuil )water afspoeling van het erf. Dit water kan vervuild zijn met bijvoorbeeld perssappen van de voeropslag. Het verspreiden en opslag van mest zijn ook aspecten die binnen het kader van het Activiteitenbesluit uitvoerig gecontroleerd worden. Ook hebben wij ook uitvoering gegeven aan het project bloembollenteelt/vollegrondsgroente. Vanuit een in 2014 gestarte inventarisatie is in 2015 de omvang van de sector is in beeld gebracht. Het blijkt dat met name de vervuilende lozingen vanuit deze sector op oppervlaktewater binnen ons beheersgebied gering is en dat aan de voorschriften wordt voldaan. Daarnaast is toezicht gehouden op gebruik gewasbeschermingsmiddelen. Het gebruik van de juiste apparatuur(kantdoppen), juiste instelling van apparatuur en het aanhouden van de spuitvrije zones. Overtredingen met gewasbeschermingsmiddelen (volgens Activiteitenbesluit en Wet gewasbestrijdingsmiddelen) worden via een boeterapport gemeld bij de NVWA (Nederlandse voedsel en warenautoriteit). Deze instantie legt een boete op en meldt de overtreding dan weer door bij de controle coördinatieautoriteit van de EU (CCA). Deze handelswijze valt onder de Cross-compliance. In totaal zijn in 2015 tijdens surveillances 90 percelen gecontroleerd, waarbij 10 boeterapporten zijn opgemaakt. Het opmaken van een boeterapport wordt beschouwd als het opleggen van een bestuurlijke maatregel. Voor de invulling van de luchtsurveillances hebben we vanuit kostenbeheersing voor 2015 de samenwerking met Rijkswaterstaat gezocht (afspraak uit het Bestuursakkoord Water). Dit heeft nog niet geleid tot een gunning van een gezamenlijk contract. In 2015 is het vliegen dan ook beperkt gebleven tot 2 luchtsurveillances omdat in het veld veel doodgespoten percelen waren waargenomen. Vooruitlopend op de verplichtingen die voortkomen uit de kwaliteitscriteria (zie paragraaf 2.5) hebben wij een risicomodule geimplementeerd voor de agrarische lozingen. Deze risicomodule is de basis voor de planning van de controles van Jaarverslag Toezicht en Handhaven

14 3.3.4 Glastuinbouw Directe en indirecte lozingen vanuit glastuinbouw worden gereguleerd via doelvoorschriften uit het Activiteitenbesluit. Voor lozingen van onder meer hemelwater, schrobwater en terugspoelwater zijn uniforme lozingen gesteld. De controles zijn gericht op de volgende aspecten: naleving van de meet- en registratieverplichting, de lozingsinfrastructuur van bedrijven, Good housekeeping In 2015 zijn de glastuinbouwbedrijven bezocht, waarbij tevens gecontroleerd is op de meeten registratieverplichtingen. Bij alle bedrijven werd voldaan aan de voorschriften Bodemkwaliteit (Bbk) Het Bbk stelt de milieu hygiënische randvoorwaarden voor de toepassing van grond, baggerspecie, en bouwstoffen in de bodem of oppervlaktewater. Meldingen worden bekeken of deze stoffen conform de regelgeving worden toegepast. Toezicht vindt plaats om te voorkomen dat er vervuilde grond wordt gebruikt. Concreet zijn 23 meldingen via Meldpunt Bodem+ getoetst Overige lozingen Hieronder valt een groot aantal lozingen van diverse aard, die niet afkomstig zijn van inrichtingen in de zin van de Wet milieubeheer en particuliere huishoudens. Zoals overstorten, het baggeren van waterbodems en vaste objecten. De controles in 2015 zijn met name gericht geweest op lozingen op oppervlaktewater van rioolwater uit overstorten of gemaalstoringen. Net als bij het afhandelen van calamiteiten en klachten is dit toezicht niet te programmeren. Vinden er dergelijke lozingen plaats dan reageren we direct Afvalwater Huishoudens (IBA s) Deze doelgroep bestaat uit percelen in het buitengebied, die niet op de riolering zijn aangesloten en hun huishoudelijk afvalwater middels een eigen ondergrondse tank lozen op het oppervlaktewater. Door voorlichting en toezicht worden de eigenaren van IBA's aangespoord goed onderhoud te plegen, waardoor voldoende gezuiverd wordt geloosd. Bij het uitvoeren van het toezicht bij de agrarische bedrijven is de lozing van huishoudelijk afvalwater een onderdeel Vaarwegen Het waterschap voert toezicht uit op de naleving van de verschillende wettelijke voorschriften op en rondom het water. Dat is nodig om de leefbaarheid en de veiligheid op en langs vaarwegen zo goed mogelijk te garanderen. Met name is de recreactievaart op de Oude IJssel de afgelopen jaren fors toegenomen. Vooral in de weekenden en avonduren is het bij mooi weer druk op en langs het water. Hierdoor hebben we meer toezicht gehouden om de veiligheid, leefbaarheid en de ecologische gesteldheid van de Oude IJssel te waarborgen. Specifiek wordt gelet op de snelheid van varen, vaarbewijzen en alcoholgebruik. Hierbij werken hebben we evenals in 2014 samengewerkt met de KPLD. Ook hebben we de vier jachthavens gelegen aan de Oude IJssel gecontroleerd waarbij we specifiek het gebruik van antifouling en antivries hebben geïnventariseerd en besproken. Alle jachthavens voldoen aan het Activiteitenbesluit en voor zover van toepassing de Waterwet. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

15 3.4 Meldingen / calamiteiten Incidenten en calamiteiten zijn niet te programmeren. Deze doen zich op enig moment voor waarop we direct of binnen enige tijd op moeten reageren. Daarom is incidentenbestrijding ook niet opgenomen in de analyses. In 2015 hebben we tijd en mensen ingezet voor het afhandelen van calamiteiten en klachten. Het ging om calamiteiten binnen én buiten een inrichting. Als we geen veroorzaker konden aanwijzen of als er sprake was van een overmachtssituatie, hebben we deze zaken niet aangemerkt als overtreding. Natuurlijk hebben we wel ons best gedaan de gevolgen van deze calamiteiten zoveel mogelijk te beperken. Over de calamiteitenzorg stellen wij een afzonderlijk jaarverslag op. 3.5 Heffingen Om de vervuiler betaalt inzichtelijk te krijgen, hebben we verschillende werkzaamheden uitgevoerd op gebied van heffing. Deze werkzaamheden omvatten, naast het uitvoeren van heffingscontroles bij zowel meet- als tabelbedrijven en afhandelen van bezwaarschriften, tevens het opstellen van heffingsberekeningen van meetbedrijven. Ook heffen we het lozen van bronneringswater zowel op de riolering als op oppervlaktewater. Alle definitieve heffingsadviezen 2014 en de meetbeschikkingen voor 2016 zijn tijdig verstrekt aan het belastingenkantoor GBLT. Procesoptimalisatie Heffingen en samenwerking GBLT In 2014 is de ambitie uitgesproken tussen GBLT en de waterschappen om de onderlinge samenwerking en de wijze van werken te optimaliseren en beter op elkaar af te stemmen. De verbeteringen bestaan niet alleen uit medewerkers bij elkaar te brengen om samen te werken en kennis uit te wisselen, processen te verbeteren etc., maar ook zaakgerichter te gaan werken en de informatie-uitwisseling te verbeteren. Om de informatie-uitwisseling met zowel de bedrijven als GBLT te verbeteren is de applicatie Webis-Meet aangeschaft en geïmplementeerd. Webis-Meet is een web-informatiesysteem om meetcijfers van afvalwater door te geven, te monitoren en te verwerken tot een heffing. Deze integrale toepassing stelt het waterschap in staat om het eentonige invoerwerk uit te bannen, middels een gebruikersvriendelijke interface voor het eigen lab, de meetbedrijven en hun adviesbureaus. 3.6 Bestuursrechtelijke handhaving en naleefgedrag 2015 Uit de controles blijkt dat de verschillende doelgroepen zich meestal goed aan de regels houden. Om dit zo te houden, blijven toezicht en handhaving belangrijk. Zo kunnen we schade aan milieu zoveel mogelijk voorkomen. We hebben hiervoor verschillende bestuursrechtelijke instrumenten. Door de werkzaamheden goed te registreren, kunnen we ook het komende jaar weer de juiste prioriteiten stellen. In bijlage 4 staat aangegeven hoe de verschillende groepen de regels naleven. Het naleefgedrag noemen we dit. We kijken hierbij naar de uitgevoerde controles en geconstateerde overtredingen. Over het algemeen kunnen we concluderen dat de doelgroepen binnen ons grondgebied zich goed aan de regels houden. Met dit goede naleefgedrag voldoen we aan onze hoofddoelen van handhaving. Een en ander vertalen we door in de risicoanalyse en de programmering van de handhavingstaken voor het komende jaar. Bedrijven die de regels goed naleven, zullen we dan minder intensief controleren. Tabel 3 in bijlage 2 geeft een overzicht van de bestuursrechtelijke handhaving per doelgroep. Tabel 4 vermeldt de aantallen van de afgelopen jaren. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

16 3.7 Strafrechtelijke handhaving In totaal hebben we vier actieve buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA s) dienst. Alle BOA s hebben de bijspijkercursus gevolgd en met succes afgesloten. De BOA s zijn bevoegd om bij een overtreding een proces-verbaal op te stellen of een bestuurlijke strafbeschikking uit te schrijven. Dit gebeurt overigens niet bij iedere overtreding. In welke gevallen de BOA een proces-verbaal opstelt, staat beschreven in het Handhavingsbeleidsplan Het Openbaar Ministerie beslist bij een proces-verbaal of zij overgaat tot strafvervolging. Tabel 5 in bijlage 3 geeft aan waarop de processen-verbaal of bestuurlijke strafbeschikking betrekking hadden. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

17 4 Projecten en overige activiteiten 2015 In dit hoofdstuk beschrijven we enkele projecten en overige activiteiten voor zover nog niet beschreven in de voorgaande hoofdstukken, maar die wel van invloed zijn op onze werkzaamheden en het toezichts- en handhavingsproces. 4.1 Zaakgericht werken en lean werken Binnen het waterschap hebben wij ervoor gekozen om zaakgericht te gaan werken in Sharepoint. Doelstelling hierbij is een zodanige digitale inrichting dat het werkproces gevolgd kan worden, de voortgang geborgd is en alle betrokken informatie op één plaats (lees zaak) beschikbaar is. In het verlengde van de ingezette acties van 2014 hebben we in 2015 voor alle toezichtstaken een aanzet gedaan om de processen te verbeteren en werken we bij het uitvoeren van de controles digitaal. Hiervoor gebruiken we het hulpmiddel Digitale checklisten. Daarnaast willen we via geoweb de handhavingsdossiers digitaal ontsluiten. Voor de koppeling tussen Digitale checklisten en Sharepoint is een functioneel ontwerp uitgewerkt en een testomgeving ingericht. Door functionele en technische problemen is de Sharepoint omgeving nog niet klaar. Wel hebben we de bestaande Digitale checklisten verbeterd en zijn nieuwe gemaakt zodat voor alle takken van sport Digitale checklisten op maat in gebruik zijn. Ter voorbereiding op de definitieve inrichting van Sharepoint is het werkproces besproken in een 9-tal workshops en verder ingericht aan de hand van de lean principes. Hiermee is bereikt dat: de manier van denken over het eigen werkproces is veranderd, van ad-hoc en individueel naar collectief en gepland. we meer zaakgericht werken de kwaliteit van de controles is verhoogd de kwetsbaarheid in de administratieve afhandeling is verlaagd, met daarbij een snellere afhandeling van de correspondentie. De uitdaging voor 2016 is het verder uitwerken van het toezicht op meldingen en het borgen van aanhaking bij het vergunningenproces aan de hand van de lean principes. 4.2 Voorlichting / communicatie Voorlichting wordt beschouwd als preventieve handhaving. Door goede informatie te verstrekken wordt het naleefgedrag verhoogd. Voorlichting is onderdeel van de bedrijfsbezoeken, maar gebeurt ook door middel van het opstellen van nieuwsbrieven, folders, persberichten, gebruik van social media en het verzorgen van presentaties. Specifiek in 2015 is via sociale media aandacht besteed om met name verontreiniging van het oppervlaktewater te voorkomen door zogenaamde diffuse bronnen en is een folder opgesteld over de ontvangstplicht van maaisel. In tegenstelling tot voorgaande jaren, heeft het waterschap niet deelgenomen aan de jaarlijkse demonstratie dag over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen georganiseerd door Agrowin. Voor 2016 willen we dit wel weer oppakken en hebben hiervoor de samenwerking gezocht met proefboerderij De Marke in samenspraak met For Farmers. 4.3 Samenwerking andere partners We zijn agendalid bij het lokale handhavingsoverleg van gemeenten en op verzoek en indien nodig schuiven we ook daadwerkelijk aan tafel aan. We streven er naar om met elke gemeente en provincie minimaal drie keer per jaar fysiek overleg te hebben. Dit kan tijdens het handhavingsoverleg, maar ook bij een gezamenlijke handhavingsactie of een bezoek aan de gemeente. Daarnaast vindt er door de komst van de RUD s geen provinciale en regionale overleggen meer plaatst. Vanuit de provincie Gelderland is er wel het voornemen Jaarverslag Toezicht en Handhaven

18 dit weer op te starten. Er is geen reguliere overlegstructuur met de RUD s opgestart (zie ook paragraaf 2.2). Dit jaar heeft er geen Gelderse Handhavingsweek plaatsgevonden. 4.4 Audit Voor toezicht en handhaving hebben we een Kwaliteit-, arbo- en milieu- (KAM)- procesbeschrijving. Regelmatig worden de KAM-processen binnen het waterschap onderworpen aan een interne audit. In 2015 heeft begin januari een audit voor het proces toezicht en handhaving plaatsgevonden. Aan de hand van de resultaten van de audit hebben we de KAM-processen aangepast. Dit betrof voornamelijk aandachtspunten met betrekking tot het toezicht op de Keur in de onderlinge afstemming tussen de verschillende taakinhoudelijke units (zie paragraaf 3.2.1). Jaarverslag Toezicht en Handhaven

19 5 Conclusies In dit hoofdstuk geven we de belangrijkste conclusies van dit jaarverslag weer en geven we aan welke conclusies en daarmee onderwerpen we betrekken bij het opstellen van het toezicht- en handhavingsprogramma De belangrijkste conclusies over het uitvoeringsjaar 2015 zijn: Het aantal uitgevoerde controles komt nagenoeg overeen met de planning. De gepleegde inzet hierbij is efficiënt geweest en draagt daarmee bij aan het bevorderen van het naleefgedrag. Wij voldoen aan de gestelde doelen uit het jaarplan Het kader voor toezicht en handhaving is aan verandering onderhevig. Zo wordt naar verwachting in 2018 de Omgevingswet van kracht en hebben vooruitlopend op een landelijke verplichting de waterbeheerders samen met Rijkswaterstaat kwaliteitscriteria ontwikkeld voor het waterbeheer. Met de actualisatie van het Handhavingsbeleidsplan 2012 houden we hier al vast rekening mee en zijn gestart met de implementatie van een prioteringsmethodiek voor alle toezichtstaken. We werken nauw samen met de waterschappen in Rijn-Oost. Niet alleen vanuit het Kennispunt Water om de Overijsselse RUD s te adviseren over de zogenaamde indirecte lozingen, maar ook op gebied van o.a. de actualisatie van het handhavingsbeleid en het toezicht op de rwzi s. De samenwerking met onze partners wordt als positief ervaren. Niet alleen met externe partners, maar ook intern bijvoorbeeld in samenwerking zoeken naar een oplossing voor problemen op een rwzi. We hebben geïnvesteerd in het verder optimaliseren van het werkproces bij de toezicht op de Keur van het Waterschap Rijn en IJssel 2009 voor zowel waterkwantiteit als waterkeringen. Hierdoor krijgen de controles een kwaliteitsimpuls en zijn meer complexere situaties en tekortkomingen overgedragen aan handhaving. Ook is de informatie-uitwisseling tussen de verschillende units verbeterd. Specifiek voor het toezicht op de primaire waterkeringen hebben we de resultaten van de pilotinspectie door ILT uit 2014 meegenomen. Ook zijn we gestart met het opstellen van een toezichtsplan grote werken. Voor alle toezichtstaken zijn Digitale Checklisten opgesteld en werken bij het uitoefenen van de toezichtstaak met dit hulpmiddel. Daarnaast is een functioneel ontwerp opgesteld voor de koppeling tussen SharePoint en Digitale Checklisten waarmee we een stap hebben gezet om zaakgericht te gaan werken. Vooruitlopend hierop hebben we het werkproces lean ingericht. We zetten meerdere communicatiemiddelen in om het naleefgedrag te verhogen. Zo zoeken we aansluiting bij de informatiebehoefte van de diverse doelgroepen. Op grond van deze conclusies betrekken we de volgende onderwerpen bij de uitvoering van toezicht en handhaving in 2016: Met de resultaten van de controles uit 2015 hebben we de risico-analyse voor industriële bedrijven bijgesteld en stellen we prioriteiten in het toezicht bij op basis van de probleem- en risicoanalyse. Ook voor het toezicht op agrarische lozingen, waterkeringen en watersysteem is de in 2015 geïmplementeerde risicomodule de basis voor de planning van Vooruitlopend op een landelijke verplichting vanuit de kwaliteitscriteria breiden we de risicomodule uit naar alle takken van sport in het toezicht. Ook ronden we de in 2015 gestarte actualisatie van het handhavingsbeleid uit 2012 af waarbij we tevens de landelijke handhavingsstrategie vaststellen. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

20 We blijven nauw samenwerken met de andere waterschappen en overheden. We vragen hierbij vooral aandacht voor het borgen van de watertaken bij de invoering van de Omgevingswet en de samenwerking met de omgevingsdiensten. Met de betrokken omgevingsdiensten in Gelderland willen we het gesprek aangaan om de werkafspraken vast te leggen in een dienstverleningsovereenkomst. Naast digitaal handhaven voeren we zaakgericht werken verder door. Hiervoor richten we een processenportaal Toezicht en Handhaving aan de hand van het functioneel ontwerp uit 2015 en de lean principes uit. We blijven het toezicht op de Keur van het waterschap verbeteren voor zowel waterkwantiteit als waterkeringen. We gaan door met het optimaliseren van de afstemming binnen het waterschap waarbij informatie-uitwisseling een speerpunt is. Ook richten we ons bij het toezicht op de grote projecten en de rolverdeling Om goed naleefgedrag te bevorderen, blijven we ook weer voorlichting geven aan onze doelgroepen. Hierbij zetten we meerdere communicatiemiddelen in die aansluiten bij de doelgroep. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

21 Bijlage 1 In tabel 1 staat hoeveel controles het Waterschap Rijn en IJssel in 2015 per doelgroep heeft uitgevoerd. Geplande en uitgevoerde controles 2014 Groep Geplande controles Uitgevoerde controles Industrie * Agrarisch 977***** 800 Eigen werken Overig (IBA s, overstort- en aansluitvergunningen, bronneringen) Diffuse bronnen 2 3 Totaal Projectmatig Geplande uren** Uitgevoerde controles Keur 2654 uren 562 Besluit bodemkwaliteit 500 uren 23 Grondwater 1060 uren 104 Scheepvaart 235 uren 25*** Heffingen 1000 uur 1020 uren 264**** Tabel 1: Overzicht van geplande en uitgevoerde controles in 2014 * Hierbij gaat het om controles bij inrichtingen die betrekking hebben op zowel directe als indirecte lozingen. ** niet alle taken en bevoegdheden staan in de risicoanalyse. Voor de uitvoering van deze taken zijn alleen uren gereserveerd. *** Dit zijn de controles die zijn geconstateerd tijdens de surveillances op de Oude IJssel. **** Op voorhand zijn geen controles ingeschat, het aantal uitgevoerde controles zijn de onderzoeken bij meet- en tabelbedrijven. Ook zijn twee derde van deze controles administratieve controles op het juist indienen van rapportages (inclusief administratieve controles op heffing lozing grondwater) ***** het aantal geplande controles is met 200 bijgesteld naar 1378 aan de hand van het effectief (lean) inrichten van het werkproces toezicht. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

22 Bijlage 2 In tabel 2 ziet u welke bestuursrechtelijke sancties we in 2015 per doelgroep hebben uitgevoerd. Tabel 3 vergelijkt deze prestaties met de afgelopen jaren. Groep Waarschuwingen Vooraankondiging bestuurlijke maatregel Oplegging bestuurlijke maatregel Bestuurlijke maatregel verbeurd / geëffectueerd Industrie Agrarisch 56* 1 10** 0 Eigen werken Overig Diffuse bronnen Grondwater Keur 234* Scheepvaart Besluit bodemkwaliteit Totaal Tabel 2: Bestuursrechtelijke sancties per taakveld in 2015 Totalen Waarschuwing Vooraankondiging Oplegging bestuurlijke maatregel Verbeurd verklaarde dwangsomm en Toepassing bestuursdwang * ** 1 0 Tabel 3: Bestuursrechtelijke sancties voorgaande jaren * Ten opzicht van 2013 is met name door een kwaliteitsimpuls bij het toezicht op de Keur van de verleende vergunningen meer overtredingen geconstateerd. Eveneens blijkt dat bij de zogenaamde aandachtsbedrijven bij de agrarische sector in het verleden geconstateerde overtredingen en aanschrijving hierop niet altijd tot een gedragsverandering heeft geleidt waardoor nog steeds tekortkomingen worden geconstateerd. ** er zijn 10 boeterapporten opgemaakt mbt overtreding van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. De NVWA zorgt voor de verdere afhandeling hiervan. In de voorgaande uitvoeringsjaren zijn deze boeterapporten niet in dit overzicht meegenomen. Jaarverslag Toezicht en Handhaven

23 Bijlage 3 Tabel 4 geeft aan hoeveel processen-verbaal en bestuurlijke strafbeschikkingen we per branche hebben opgelegd. Het proces-verbaal van bevindingen/monstername maakt deel uit van een proces-verbaal dat de politie of een andere instantie heeft opgemaakt. Aantal opgelegde PV s 2015 Groep proces-verbaal (PV) PV van bevindingen/monstername Bestuurlijke strafbeschikking Industrie Agrarisch Keur Scheepvaart Totaal Tabel 4: Aantal opgelegde processen-verbaal en bestuurlijke strafbeschikkingen in 2015 Jaarverslag Toezicht en Handhaven

24 Bijlage 4 Tabel 5 geeft het naleefgedrag per doelgroep weer over We bepalen dit door het aantal hercontroles en bestuursrechtelijke maatregelen (hersteltermijnen) af te zetten tegen de eerste controles bij een doelgroep. Tabel 6 vergelijkt het naleefgedrag van 2014 met de afgelopen jaren. Groep Aantal uitgevoerde controles Aantal hersteltermijnen Naleefgedrag (% zonder waarschuwing) Industrie Agrarisch Eigen werken Overig Diffuse bronnen Grondwater Keur nb* Scheepvaart nb* BBK 23 1 nb* Totaal gemiddeld 91 naleefgedrag Tabel 5: Naleefgedrag: uitgevoerde controles versus gegeven waarschuwingen nb*: niet bepaald. Het bepalen van dit naleefgedrag geeft een vertekend beeld, zie toelichting tabel 6. Groep Naleefgedrag afgelopen jaren Jaar Industrie Agrarisch Eigen werken Overig** Diffuse bronnen Grondwater Keur nb* nb* nb* nb* nb* Scheepvaart nb* nb* nb* nb* nb* BBK nb* nb* nb* nb* nb* Totaal / gemiddeld naleefgedrag Tabel 6: Afgerond gemiddeld naleefgedrag in procenten over de afgelopen jaren nb*: niet bepaald. Voor de toezichtstaak keur wordt eerste lijnstoezicht door de buitendienst uitgevoerd. Deze controles zijn beperkt geregistreerd en niet meegenomen in de totoale controles uit bijlage 1. Bij complexe situaties en tekortkomingen worden de controles uitgevoerd voor een handhaver. Een realistisch percentage van het naleefgedrag kan dan ook niet worden weergegeven. Voor de scheepvaart geldt dat de controles voortkoment uit surveillances waarbij bij overtredingen direct de overtreder wordt aangesproken. Het bepalen van het naleefgedrag zou hierdoor een vertekend beeld geven. Overig**:. In 2012 bleek dat het naleefgedrag lager was dan vooraf ingeschat, met name betrof dit overtredingen op gebied van registratie en visuele verontreiniging bij grondwaterlozing. In de prioritering en tijdsinzet voor 2013 is hiermee rekening gehouden. Opvallend is dat dit in 2013 meteen zijn vruchten heeft afgeworpen. Echter leert 2014 dat het juiste debiet om grondwater te onttrekken en de registratie weer meer aandacht vraagt. Jaarverslag Toezicht en Handhaven