Verdiepende denksessie Nudging. NVVK congres Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verdiepende denksessie Nudging. NVVK congres Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld"

Transcriptie

1 Verdiepende denksessie Nudging NVVK congres 2019 Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld

2 Programma 1. Inleiding nudging 2. Nudging inzetten om arbeidsveiligheid te bevorderen: RIVM onderzoek heftrucks 3. Stappenplan inzet nudging bij aanpak arbeidsveiligheidsproblemen 4. Nudging iets voor de eigen organisatie?

3 1. Inleiding nudging

4

5 Nudging refers to the guiding of behavior by changing the manner in which options are presented to people

6

7

8

9 Kent u andere voorbeelden van nudging?

10 2. Nudging en arbeidsveiligheid RIVM doet veel onderzoek naar gedragsinterventies (o.a. nudging) op gezondheidsdomein Weinig ervaring op arbeidsveiligheid met beïnvloeden automatisch gedragsproces RIVM eerste nudging onderzoek naar veilig werken met heftrucks

11 Aanleiding onderzoek heftrucks Veel arbeidsongevallen met heftrucks door automatisch handelen (Storybuilder database) Automatisch gedrag verander je niet met traditionele methoden (zoals regels en sancties) Nudges kunnen automatisch gedrag wel beïnvloeden

12 Doelen onderzoek heftrucks Het terugdringen van ongevallen met heftrucks als gevolg van automatisch handelen Het opdoen van kennis en praktijkervaring mbt het bijsturen van automatisch gedrag op de werkvloer

13 Veldexperiment: interventie testen in magazijn

14

15 3. Stappenplan inzet gedragsinterventies (o.a. nudging) 1. Gedragsanalyse 2. Interventiemogelijkheden bepalen Ter illustratie onderzoek veilig werken met heftrucks

16 Stap 1 Gedragsanalyse a) Probleem in gedragstermen beschrijven b) Doelgedrag bepalen c) Doelgedrag formuleren d) Beweegredenen achter probleemgedrag achterhalen

17 Stap 1 Gedragsanalyse a) Probleem in gedragstermen beschrijven Beschrijf het gedrag dat veranderd moet worden om het probleem op te lossen Beschrijf de plaats waar het gedrag zich voordoet Beschrijf de doelgroep die het gedrag vertoont

18 Stap 1 Gedragsanalyse: onderzoek heftrucks a) Probleem in gedragstermen beschrijven Rijden of draaien met de reachtruck tijdens het heffen of laten dalen van lading (combi-rijden) Alle gangpaden met stellingen in het magazijn Alle reachtruckchauffeurs Methoden o Gesprekken met MT en medewerkers werkvloer o Observaties

19 Stap 1 Gedragsanalyse b) Doelgedrag bepalen Criteria voor keuze doelgedrag: Impact gedragsverandering Gemak waarmee het gedrag te veranderen is Eventuele + / - neveneffecten Meetbaarheid gedragsverandering na interventie

20 Stap 1 Gedragsanalyse: onderzoek heftrucks b) Doelgedrag bepalen Gekozen voor combi-rijden omdat: Hoge impact op veiligheid Gedragsverandering is meetbaar Methoden o Gesprekken met MT

21 Stap 1 Gedragsanalyse c) Doelgedrag formuleren door de volgende vragen te beantwoorden: Wie moet het gedrag vertonen? Wat moet deze persoon/groep anders doen om de gewenste verandering te bereiken? Wanneer moeten ze dat doen? Waar moeten ze dat doen? Hoe vaak moeten ze dat doen? Met wie moeten ze dat doen?

22 Stap 1 Gedragsanalyse: onderzoek heftrucks c) Doelgedrag formuleren Gedrag combi-rijden Wie Alle reachtruckchauffeurs Wat Wanneer Waar Hoe vaak Met wie Heffen en dalen van de vork gebeurt alleen als de reachtruck stil staat Altijd In elk gangpad Iedere keer als ze heffen of dalen Iedereen kan dit gedrag zelf vertonen Methoden: gesprekken met MT, teamleiders, opleiders, chauffeurs

23 Gedragsanalyse d) Beweegredenen achter probleemgedrag achterhalen capaciteit motivatie gedrag gelegenheid

24 Gedragsanalyse capaciteit motivatie Training en kennis zijn goed Fysieke aspect speelt geen rol combi-rijden niet onwenselijk voor chauffeurs het is gewoontegedrag productienorm gelegenheid alle chauffeurs doen het, men spreekt elkaar er niet op aan

25 Stap 2: Interventiemogelijkheden bepalen Informeren, overtuigen, trainen Verbieden of dwingen Belonen of beboeten De keuzeomgeving aanpassen: Nudging

26 Stap 2: Interventiemogelijkheden bepalen Beweegreden gedrag Alle chauffeurs doen het combi-rijden niet onwenselijk voor chauffeurs Bang voor minder productie Het is een gewoonte Interventie Regel -> norm Regel -> risicoperceptie Beloningen herzien Aanpassing van de omgeving (Nudging)

27 Voorbeeld van Nudges

28 4. Gedachtenexperiment: Nudging iets voor de eigen organisatie? Vorm groepjes van 4 personen 1. Deel allen 1 (hardnekkig) arbeidsveiligheidsprobleem wat speelt binnen de eigen organisatie 2. Beschrijf een van deze problemen in gedragstermen 3. Beschrijf het gewenste doelgedrag

29 Terugkoppeling

30 4. Waarom blijft het doelgedrag uit? 1. Capaciteit? 2. Gelegenheid? 3. Motivatie? 4. Weerstand? 5. Een combinatie? 5. Welke interventies zouden kunnen bijdragen aan het verminderen/oplossen van het probleem?

31 Terugkoppeling

32 Vragen / opmerkingen? theo.kerckhoffs@rivm.nl koen.van.der.swaluw@rivm.nl michelle.zonneveld@rivm.nl

Gedragskennis in de praktijk

Gedragskennis in de praktijk Gedragskennis in de praktijk tools & letter trials Babs Westenberg & Kaj Bots 7 tools voor gedragskennis 2 Gedragskennis in de praktijk: tools & letter trials 3 De afzonderlijke tools DOE MEE Gedragtoets

Nadere informatie

Gedragsverandering en beweeggedrag bij kinderen: hoe moeilijk is dat?

Gedragsverandering en beweeggedrag bij kinderen: hoe moeilijk is dat? Gedragsverandering en beweeggedrag bij kinderen: hoe moeilijk is dat? Kind en Beweging 03-11-2017 Manon Bloemen, PhD Stefan Elbers, MSc Manon.bloemen@hu.nl www.manonbloemen.hu.nl Inhoud workshop Inleiding

Nadere informatie

TOELICHTING BIJ HET SAMENSTELLEN VAN DE

TOELICHTING BIJ HET SAMENSTELLEN VAN DE CCV TOELICHTING BIJ HET SAMENSTELLEN VAN DE Praktijkexamens Vakbekwaamheidscertificaat Reachtruckchauffeur Standaardopdrachten Locatie: Beschikbare tijd per sessie: 30 minuten (incl. aanvangscontrole)

Nadere informatie

Evidence-Based Gedragsverandering

Evidence-Based Gedragsverandering Doorstroming en Rijgedrag Evidence-Based Gedragsverandering Gerjo Kok Universiteit Maastricht 18-11-2014, ANWB, Den Haag 1 Planning Gedragsverandering Doel Gedragsverandering Programma De moeilijkste veranderingen

Nadere informatie

Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid

Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid Bijlage 3: Beschrijving totstandkoming interventies op basis van gedragsanalyse Den Haag, december 2017 Dr. Bert Pol Carolien Veldkamp MSc Joost

Nadere informatie

SPI op de sofa. SPIder conferentie. 6 oktober 2009. Jasper Doornbos Peter Brouwer. SPInoveren, inspireren en transpireren.

SPI op de sofa. SPIder conferentie. 6 oktober 2009. Jasper Doornbos Peter Brouwer. SPInoveren, inspireren en transpireren. SPI op de sofa SPIder conferentie SPInoveren, inspireren en transpireren 6 oktober 2009 Jasper Doornbos Peter Brouwer Improvement Focus Agenda Improvement Focus Samenvatting Doel Stelling Gedrag Waardoor

Nadere informatie

Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden

Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden Nudging Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden Commerciële organisaties Overheid marketeers psychologen communicatiedeskundigen economen Oud beïnvloedingsparadigma De mens als rationeel wezen KENNIS

Nadere informatie

Van compliance naar participatie. Dr. Joyce Rupert In samenwerking met: HRM Expertise Centrum Rijksuniversiteit Groningen

Van compliance naar participatie. Dr. Joyce Rupert In samenwerking met: HRM Expertise Centrum Rijksuniversiteit Groningen Van compliance naar participatie Dr. Joyce Rupert In samenwerking met: HRM Expertise Centrum Rijksuniversiteit Groningen Aanleiding Stagnatie in dalende trend aantal arbeidsongevallen 20 % daarvan technische

Nadere informatie

Basissjabloon presentatie CASI

Basissjabloon presentatie CASI A d v i e s Basissjabloon presentatie CASI datum Parkeervak (Noteer hier alle ideeën en inzichten die gedurende het traject uit de groep komen zodat ze niet vergeten worden) 2 Doel van CASI (Omschrijf

Nadere informatie

5 gedragslenzen; bekijk door iedere lens een ander aspect

5 gedragslenzen; bekijk door iedere lens een ander aspect 5 gedragslenzen; bekijk door iedere lens een ander aspect GEWOONTES EN IMPULSEN Een groot deel van ons gedrag is automatisch. We denken er niet bij na. Dit gedrag kan bestaan uit reflexmatige impulsen

Nadere informatie

Wat is gedragsbeïnvloeding?

Wat is gedragsbeïnvloeding? Wat is gedragsbeïnvloeding? Congres Met open vizier!' 19 januari 2016 Kaj Bots & Theodora Boschma, UWV Directie Handhaving Wat is gedragsbeïnvloeding? Wat is gedragsbeïnvloeding? Nudging Burgers een duwtje

Nadere informatie

Beter Benutten Behaviourcheck Vragenlijst voor slimme maatregelen gericht op gedragsverandering. 1

Beter Benutten Behaviourcheck Vragenlijst voor slimme maatregelen gericht op gedragsverandering. 1 Vragenlijst versie 1.0-31 maart 2014 1 Beter Benutten Behaviourcheck Vragenlijst voor slimme maatregelen gericht op gedragsverandering. 1 Waar gaat het om? Sinds 2011 werken Rijk, regio en bedrijfsleven

Nadere informatie

CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel

CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel Beleidsdoel voor communicatie: 1a Keuze doelgroep 1b Huidig gedrag Wie is de groep die gedrag moet veranderen? Wat weten we over huidig gedrag? (feiten

Nadere informatie

CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel

CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel Beleidsdoel: 1a Keuze doelgroep 1b Huidig gedrag Wie is de doelgroep? Wat weten we over huidig gedrag? (feiten en cijfers) Is deze groep onder

Nadere informatie

Milieu Centraal. Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur. Wereld Toerisme Event, 27 september

Milieu Centraal. Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur. Wereld Toerisme Event, 27 september Milieu Centraal Wereld Toerisme Event, 27 september 2018 Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur mariken.stolk@milieucentraal.nl Hoe motiveer je Nederlanders om een klimaatvriendelijke vakantie te kiezen?

Nadere informatie

KennisQuiz. Menselijk handelen en arbeidsongevallen. Je ziet het of je ziet het niet: ongevallen en gedrag

KennisQuiz. Menselijk handelen en arbeidsongevallen. Je ziet het of je ziet het niet: ongevallen en gedrag KennisQuiz Menselijk handelen en arbeidsongevallen 1 Je ziet het of je ziet het niet: ongevallen en gedrag 1412- Vraag 1 Wie is er verantwoordelijk voor veiligheid? a. de werknemer b. de werkgever en werknemer

Nadere informatie

Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk

Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Kansen en barrières in beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk Den Haag, 5 juli 2017 Schuttelaar & Partners In opdracht van ZonMw Inleiding Nudging staat volop

Nadere informatie

HR- communica+e: vitamines voor duurzame inzetbaarheid

HR- communica+e: vitamines voor duurzame inzetbaarheid HR- communica+e: vitamines voor duurzame inzetbaarheid Hoe communiceer je over duurzame inzetbaarheid? Hoe zet je een programma duurzame inzetbaarheid op de kaart? Alleen maar informeren en overtuigen

Nadere informatie

Trends & Ontwikkelingen Impact op arbeidsveiligheid en gezondheid

Trends & Ontwikkelingen Impact op arbeidsveiligheid en gezondheid Trends & Ontwikkelingen Impact op arbeidsveiligheid en gezondheid Droomsessie #40 - NVVK congres, 14 maart 2019 Johan van Middelaar (TNO) Michelle Zonneveld (RIVM) Martin den Held en Ottolien de Rijk (ministerie

Nadere informatie

DIT STUK IS NIET GETOETST DOOR INSPECTIE SZW EN DIENT ALS NASLAGWERK VOOR HET VERDER UITWERKEN VAN HET ARBOBELEID GERICHT OP GEDRAG.

DIT STUK IS NIET GETOETST DOOR INSPECTIE SZW EN DIENT ALS NASLAGWERK VOOR HET VERDER UITWERKEN VAN HET ARBOBELEID GERICHT OP GEDRAG. GEDRAG EN VEILIGHEID DIT STUK IS NIET GETOETST DOOR INSPECTIE SZW EN DIENT ALS NASLAGWERK VOOR HET VERDER UITWERKEN VAN HET ARBOBELEID GERICHT OP GEDRAG. OP NAAR EEN VEILIG BEDRIJF Bedrijven die hun technologie

Nadere informatie

Droomsessie. Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum

Droomsessie. Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum Droomsessie Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum Aftrap Inspectie SZW ziet toe op de naleving van de arbeidsomstandighedenwetgeving in Nederland

Nadere informatie

Opleiden tot Gedragsverandering in Organisaties

Opleiden tot Gedragsverandering in Organisaties Opleiden tot Gedragsverandering in Organisaties Een bedrijfskundige aanpak Door dr. Marius Rietdijk, VU-ADRIBA Inleiding Waarom gedragsverandering in organisaties? Hoe veroveren wij organisaties? Wat is

Nadere informatie

DUBBELE VEILIGHEIDSDRIEHOEK

DUBBELE VEILIGHEIDSDRIEHOEK DUBBELE VEILIGHEIDSDRIEHOEK NVVK CONGRES 2019 Yvonne Langen IMPLEMENTATIE VEILIGHEIDSPROGRAMMA 1. Bewustwording: waarom veranderen, wat is de visie? 2. Voorbereiding: gap-analyse, wat moet er veranderd

Nadere informatie

Congres Valpreventie Nijmegen, workshop Jos Leenders

Congres Valpreventie Nijmegen, workshop Jos Leenders Congres Valpreventie Nijmegen, 6-10-2016 workshop Jos Leenders Hoe om te gaan met tegengestelde wensen van cliënten, familieleden en zorgverleners bij het verlagen van het risico op vallen: Samen doelen

Nadere informatie

Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW)

Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW) Werkgroep Borging: Peter Konings (Belastingdienst), Rutger Heerdink (UWV), Rene Backer (SVB), Sjoerd Weiland (RDW) November 2013 Deze sheets bevatten achtergrondinformatie bij het plan Borging awareness

Nadere informatie

Veiligheid. Het vak leren van Professionals..

Veiligheid. Het vak leren van Professionals.. Marius van der Valk Veiligheid Gebods / Verbodsborden / Nooduitgangen Persoonlijke beschermings middelen Last Minute Risico Analyse (Mammoet Minute) Uw eigen GEDRAG, Uw eigen VERANTWOORDELIJKHEID Veiligheid

Nadere informatie

Lelie 63 m 2 Roos 87 m 2. 3 e verdieping nr. 120 t/m 130. Woningtype

Lelie 63 m 2 Roos 87 m 2. 3 e verdieping nr. 120 t/m 130. Woningtype 63 m 2 87 m 2 3 e verdieping nr. 120 t/m 130 agnerplein 126 128 130 124 122 120 63 m 2 87 m 2 4 e verdieping nr. 132 t/m 142 agnerplein 138 140 142 136 134 132 63 m 2 87 m 2 5 e verdieping nr. 144 t/m

Nadere informatie

Interventies in de praktijk

Interventies in de praktijk Interventies in de praktijk 1 Wat gaan we doen? Resultaten vragenlijst Inventarisatie Interventies Marre Lammers HSE Factory Tour MTEE Sander Boukamp Interventie ongewenst gedrag Eurest Services Jeffrey

Nadere informatie

Het hoe en waarom van korter douchen Directe feedback voor langdurige gedragsverandering. Michel Handgraaf & Anouk Griffioen Wageningen Universiteit

Het hoe en waarom van korter douchen Directe feedback voor langdurige gedragsverandering. Michel Handgraaf & Anouk Griffioen Wageningen Universiteit Het hoe en waarom van korter douchen Directe feedback voor langdurige gedragsverandering Michel Handgraaf & Anouk Griffioen Wageningen Universiteit 1 Programma vandaag Introductie living lab bij The Student

Nadere informatie

Waarom bewustwording niet werkt

Waarom bewustwording niet werkt Waarom bewustwording niet werkt Wifi-netwerk: Wachtwoord: Het is toegestaan om voor eigen gebruik foto s te maken tijdens deze bijeenkomst. Foto s mogen niet zonder toestemming van de afgebeelde deelnemers

Nadere informatie

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden

CASI MODEL (Pag 122) Stappen. Antwoorden CASI MODEL (Pag 122) HOE KANSRIJK IS UW CAMPAGNE? Het Campagne Strategie Instrument (CASI) is een hulpmiddel om tot onderbouwde keuzes te komen voor het opzetten van een campagne. Het gaat hierbij om campagnes

Nadere informatie

Frank Guldenmund, TU Delft, Sectie Veiligheidskunde. Joy Oh, Ministerie van SZW. Met dank aan alle 17 bedrijven en hun VAV-coördinatoren

Frank Guldenmund, TU Delft, Sectie Veiligheidskunde. Joy Oh, Ministerie van SZW. Met dank aan alle 17 bedrijven en hun VAV-coördinatoren Veiligheidsverbetering: wat werkt? Andrew Hale HASTAM, UK en TU Delft, Sectie Veiligheidskunde Frank Guldenmund, TU Delft, Sectie Veiligheidskunde Joy Oh, Ministerie van SZW Patrick van Loenhout, HEC Met

Nadere informatie

Rehabilitatie Wizard

Rehabilitatie Wizard Rehabilitatie Wizard Versie 2015 De Rehabilitatie Wizard is een hulpmiddel bij het toepassen van de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB). Om de IRB te kunnen toepassen is scholing, training en werkbegeleiding

Nadere informatie

Beschikbare tijd: per set van 3 opdrachten 30 minuten (incl. aanvangscontrole)

Beschikbare tijd: per set van 3 opdrachten 30 minuten (incl. aanvangscontrole) TOELICHTING BASISOPDRACHTEN Praktijkexamen Veiligheidscertificaat CCV Vorkheftruck Locatie: Beschikbare tijd: per set van 3 opdrachten 30 minuten (incl. aanvangscontrole) INSTRUCTIE EN TOELICHTING BIJ

Nadere informatie

Samenvatting: Help, weer een verandering!?

Samenvatting: Help, weer een verandering!? Samenvatting: Help, weer een verandering!? Communicatie als integraal onderdeel van effectieve verandering Vanuit de eisen van de omgeving of ambities van de organisatie ontstaan vele veranderingen. Die

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering Motiverende gespreksvoering Naam Saskia Glorie Student nr. 500643719 SLB-er Yvonne Wijdeven Stageplaats Brijder verslavingszorg Den Helder Stagebegeleider Karin Vos Periode 04 september 2013 01 februari

Nadere informatie

CURSUS OPLOSSINGSGERICHTE LEERLINGBESPREKING IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS

CURSUS OPLOSSINGSGERICHTE LEERLINGBESPREKING IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS CURSUS OPLOSSINGSGERICHTE LEERLINGBESPREKING IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS Oplossingsgerichte Leerlingbespreking Is het docententeam met elkaar onvoldoende in staat alle informatie die er over een leerling

Nadere informatie

Theorie. Taxono mie Code

Theorie. Taxono mie Code Toetstermen: Werken met een vorkheftruck in de (petro)chemie Code Toetstermen Na afloop van de training kan de cursist ALGEMEEN Taxono mie Code Theorie Relevante aandachtspunten voor toetsing en examinering

Nadere informatie

Bedrijfsautotechnici (38 uur per week)

Bedrijfsautotechnici (38 uur per week) Allers Bedrijfswagens BV is op zoek naar: Bedrijfsautotechnici (38 uur per week) stand nummer 12 op het terrein van ITC. Hartog & Bikker Transport en Logistiek is op naar: Chauffeurs (inter)nationaal (

Nadere informatie

Welkom bij de workshop

Welkom bij de workshop 2016 Welkom bij de workshop (recente) ervaringen van een keurmeester: verborgen gebreken Hoe veilig is een magazijnstelling vooral vanaf de achterzijde bekeken? Ook bij een keuring noodzakelijk: Berekenen

Nadere informatie

Opleidingsaanbod heftruckbestuurder hoogwerker reachtruck verreiker

Opleidingsaanbod heftruckbestuurder hoogwerker reachtruck verreiker Opleidingsaanbod heftruckbestuurder hoogwerker reachtruck verreiker TVH - Group thermote & vanhalst Brabantstraat 15 8790 Waregem tel +32 56 43 42 11 fax +32 56 43 44 88 e-mail info@tvh.com web www.tvh.com

Nadere informatie

Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts

Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag 26 november 2014 Frank Goijarts Programma Gedragsverandering: wat werkt? Weerstand tegen veranderen Motivatie 3.0 (intrinsiek) Kernpunten Motiverende benadering

Nadere informatie

Structureel aandacht voor verkeersopvoeding aan kinderen van 0 tot 6 jaar. Pedagogisch medewerkers en leidinggevenden op kinderdagverblijven.

Structureel aandacht voor verkeersopvoeding aan kinderen van 0 tot 6 jaar. Pedagogisch medewerkers en leidinggevenden op kinderdagverblijven. EDUX GROEN LICHT! Doelstelling: Doelgroep: Doelgedrag: Structureel aandacht voor verkeersopvoeding aan kinderen van 0 tot 6 jaar. Pedagogisch medewerkers en leidinggevenden op kinderdagverblijven. Pedagogisch

Nadere informatie

GEZOCHT: Gedragswetenschapper/ vennoot

GEZOCHT: Gedragswetenschapper/ vennoot Pennock & Postema April 2018 GEZOCHT: Gedragswetenschapper/ vennoot GEZOCHT AANMELDEN OVER PENNOCK & POSTEMA Gedragswetenschapper/vennoot We zijn op zoek naar een gedragswetenschapper die passie heeft

Nadere informatie

STEP-pilot. Dag van gedrag Cees Egmond

STEP-pilot. Dag van gedrag Cees Egmond STEP-pilot Dag van gedrag 23-11-2017 Cees Egmond Wat komt er aan de orde? 1. RVO en gedrag 2. STEP-pilot en situatie in de sector 3. Onderzoeks aanpak: Behaviour Change Wheel 4. Resultaten 5. Conclusie

Nadere informatie

POSITIEVE VEILIGHEIDSCULTUUR

POSITIEVE VEILIGHEIDSCULTUUR POSITIEVE VEILIGHEIDSCULTUUR Voorstellen en verwachtingen Mijn naam is Gerd-Jan Frijters Tel. 0031 6 22 45 98 68 Achtergrond: - 24 jaar eigenaar D&F (35 medewerkers) - Werktuigbouwkunde - Bedrijfskunde

Nadere informatie

VOORBEELD COMMUNICATIEPLAN

VOORBEELD COMMUNICATIEPLAN VOORBEELD COMMUNICATIEPLAN DE KRACHT VAN EEN GOEDE COMMUNICATIECAMPAGNE Tell me and I ll forget Show me and I might remember Involve me and I will understand. ~ Benjamin Franklin ADAPTICS HEALTH & PERFORMANCE

Nadere informatie

Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen

Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen Caspar Chorus 11-6-2014 TU Delft Delft University of Technology Challenge the future Achtergrond Onderzoeksinteresse: keuzegedrag en het modelleren

Nadere informatie

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program GEDRAGSVERANDERING Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO SHINE North Sea Region Program 2014 2020 OM MEE TE NEMEN Systematische analyse: gedrag probleem Verandering gedrag: oud nieuw Blijvende

Nadere informatie

DE KRACHT VAN ONZE GROEPSGEWIJZE AANPAK. Uitgangspunten & visie Ontwikkeling & implementatie op maat

DE KRACHT VAN ONZE GROEPSGEWIJZE AANPAK. Uitgangspunten & visie Ontwikkeling & implementatie op maat DE KRACHT VAN ONZE GROEPSGEWIJZE AANPAK Uitgangspunten & visie Ontwikkeling & implementatie op maat INTRODUCTIE Groepsgewijze aanpak AANLEIDING De primaire doelgroep wordt complexer Met aantrekkende arbeidsmarkt

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Gezonde leefstijl. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0219

Keuzedeel mbo. Gezonde leefstijl. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0219 Keuzedeel mbo Gezonde leefstijl gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0219 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015

Nadere informatie

Opleidingen en Trainingen The Knowledge Opleidingscentrum Inhoud

Opleidingen en Trainingen The Knowledge Opleidingscentrum Inhoud Opleidingen en en The Knowledge Opleidingscentrum Inhoud Opleidingen en en... 2 Rijtesten & Introducties... 2 Veiligheidsinstructies... 2 MBO - BBL Logistiek... 2 Vakopleiding Hef- en/of Reachtruckchauffeur

Nadere informatie

Duurzaam gedrag. 18 april 2017 Anjo Travaille

Duurzaam gedrag. 18 april 2017 Anjo Travaille Duurzaam gedrag 18 april 2017 Anjo Travaille Waar of niet waar? Duurzame energie is belangrijk Bewustwording is vaak de belangrijkste stap voor energiebesparing Keuzes van managers en bestuurders zijn

Nadere informatie

ONDERZOEKSVOORSTEL WORK

ONDERZOEKSVOORSTEL WORK ONDERZOEKSVOORSTEL LEEFSTIJL @ WORK WERKENDEN MET DIABETES 2% van de Nederlandse werknemers heeft diabetes. Dat zijn ruim 140.000 werknemers. Ongeveer 90% daarvan heeft diabetes Type 2. Werknemers met

Nadere informatie

Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine).

Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine). Een gezonde leerling in een gezonde school(kantine). Over de invloed van school op het eetgedrag van leerlingen Workshop To Remind You, onderdeel van landelijke Inspiratiesessies georganiseerd door het

Nadere informatie

Opleidingscatalogus: Logistiek

Opleidingscatalogus: Logistiek Opleidingscatalogus: Logistiek t WEB Opleidingen, Adviezen & Hoofdvestiging: Zeppelinstraat 7 7903 BR Hoogeveen Tel: 0528 280 888 Fax: 0528 280 889 Website: www.tweb.nl E-mail: info@tweb.nl Inhoudsopgave

Nadere informatie

VEILIG WERKEN MET DE HEFTRUCK

VEILIG WERKEN MET DE HEFTRUCK VEILIG WERKEN MET DE HEFTRU Op de foto's staat een heftruck - maar de methode van veilig werken geldt ook voor een zijlader en reachtruck. Een heftruck, zijlader of reachtruck is in beginsel een gevaarlijke

Nadere informatie

Quickscan Duurzame Inzetbaarheid

Quickscan Duurzame Inzetbaarheid Quickscan Duurzame Inzetbaarheid Naam bedrijf: Naam medewerker: Het brede begrip duurzame inzetbaarheid is te verdelen in drie hoofdthema s: Vitaliteit & Gezondheid, Ontwikkeling & Mobiliteit, Betrokkenheid

Nadere informatie

Gedrag bij afval scheiden. Onderzoek gedrag WUR. Beïnvloeding afvalscheiding huishoudens. Samenvatting van publicaties

Gedrag bij afval scheiden. Onderzoek gedrag WUR. Beïnvloeding afvalscheiding huishoudens. Samenvatting van publicaties Gedrag bij afval scheiden Samenvatting van publicaties Onderzoek gedrag Samenvatting van drie publicaties over gedrag: 1. Beïnvloeding afvalscheiding huishoudens (WUR in opdracht van NVRD) 2. (HVC) 3.

Nadere informatie

Verdiepingssessie 1 - Implementatie van blijvende gedragsverandering in

Verdiepingssessie 1 - Implementatie van blijvende gedragsverandering in Verdiepingssessie 1 - Implementatie van blijvende gedragsverandering in het licht van burgertevredenheid Marcel Lieskamp MM Dr Bernd Wondergem MMO Begin 2009 Inhoud van deze sheets Deze sheets vormen een

Nadere informatie

Gedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag

Gedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag Gedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag Chantal van den Brink-Vlijm c.vandenbrink@nsg-groenewoud.nl José Wichers-Bots j.wichers@fontys.nl Programma Casus Moeilijke onderwijssituatie

Nadere informatie

De Kleine Prins Expertisecentrum

De Kleine Prins Expertisecentrum De Kleine Prins Expertisecentrum Femke Rienstra f.rienstra@dekleineprins.nl 31/10/16 2 Executieve Functies Kennis m.b.t. Executieve Functies (EF), de ontwikkeling ervan en het kunnen herkennen van de EF

Nadere informatie

kilo aan troep achter in een collegezaal.

kilo aan troep achter in een collegezaal. Ruim 60% van de HvA studenten neemt eten en drinken mee de collegezalen in. Gemiddeld laten HvAstudenten per maand 80 kilo aan troep achter in een collegezaal. Minder dan 5% van de HvA docenten spreekt

Nadere informatie

HET GEZONDE BEDRIJFSRESTAURANT

HET GEZONDE BEDRIJFSRESTAURANT HET GEZONDE BEDRIJFSRESTAURANT nr. Het begint met een idee nr. Het begint met een idee ACHTERGROND Overgewicht Duurzame inzetbaarheid Vitaliteit 4 ACHTERGROND Overgewicht Duurzame inzetbaarheid Vitaliteit

Nadere informatie

Assessment Center voor Teamleiders

Assessment Center voor Teamleiders Assessment Center voor Teamleiders Wilt u weten of uw teamleider(s) werkelijk leidinggevende(n) zijn, of bent u daarvan al overtuigd maar vraagt u zich af of hij/zij past binnen de ontwikkelingen die uw

Nadere informatie

Politiek-bestuurlijk draagvlak en Integraal gezondheidsbeleid

Politiek-bestuurlijk draagvlak en Integraal gezondheidsbeleid Politiek-bestuurlijk draagvlak en Integraal gezondheidsbeleid Hoe kunnen we fictie omzetten in actie met behulp van een theoretisch kader? Opzet presentatie Wie ben ik? Onderzoeksvragen Werkzaamheden afgelopen

Nadere informatie

Beslissen, en gedragsverandering. 18 februari 2016 Anjo Travaille

Beslissen, en gedragsverandering. 18 februari 2016 Anjo Travaille Beslissen, en gedragsverandering 18 februari 2016 Anjo Travaille Mijn doel voor vandaag Argumenten Persoonlijk contact Informatie geven Autoriteit Opknippen Default Sociale norm Consistentie Belonen..

Nadere informatie

licht van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling voeding & beweging katelijne van hoeck Leuven 7 december 2007

licht van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling voeding & beweging katelijne van hoeck Leuven 7 december 2007 De standaard Gewicht in het licht van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling voeding & beweging katelijne van hoeck Leuven 7 december 2007 Inleiding: de gezondheidsdoelstellingen Standaard gewicht en de gezondheidsdoelstelling

Nadere informatie

Stappenplan voor gedragsverandering

Stappenplan voor gedragsverandering Stappenplan voor gedragsverandering Ongewenst gedrag veranderen in gewenst gedrag: een mooie uitdaging. Hoe krijgen we mensen in de openbare ruimte bijvoorbeeld zo ver dat ze hun afval niet op de grond

Nadere informatie

Medewerkers opleiden of nascholen?

Medewerkers opleiden of nascholen? Medewerkers opleiden of nascholen? Maak gebruik van het voordeel van SOOB-subsidie! ook voor Rijopleidingen Overzicht van alle subsidiemogelijkheden voor SOOB bedrijven in 2013 Snel en gemakkelijk aanvragen

Nadere informatie

Vergroting van het veiligheidsbewustzijn

Vergroting van het veiligheidsbewustzijn Vergroting van het veiligheidsbewustzijn Consument en Veiligheid - Cees Meijer, hoofd externe betrekkingen - Anita Almaši, projectleider Startconferentie Actieplan Arbeidsveiligheid, 1 juli 2010 Consument

Nadere informatie

Nudging bij OCW & DUO: progress, impact & lessons learned. Nico Bloem (DUO) Marc van der Steeg (OCW) Lisanne Grimberg (OCW)

Nudging bij OCW & DUO: progress, impact & lessons learned. Nico Bloem (DUO) Marc van der Steeg (OCW) Lisanne Grimberg (OCW) Nudging bij OCW & DUO: progress, impact & lessons learned Nico Bloem (DUO) Marc van der Steeg (OCW) Lisanne Grimberg (OCW) Outline Korte geschiedenis Ervaringen en lessen vanuit perspectief OCW Ervaringen

Nadere informatie

Opzet presentatie. Wie ben ik? Onderzoeksvragen. Onderzoek afgelopen jaar. Politiek-bestuurlijk draagvlak en Integraal gezondheidsbeleid

Opzet presentatie. Wie ben ik? Onderzoeksvragen. Onderzoek afgelopen jaar. Politiek-bestuurlijk draagvlak en Integraal gezondheidsbeleid Opzet presentatie Politiek-bestuurlijk draagvlak en Integraal gezondheidsbeleid Hoe kunnen we fictie omzetten in actie met behulp van een theoretisch Wie ben ik? Dieper ingaan op de onderdelen die van

Nadere informatie

Samenspel en Veranderen & leren. In voor mantelzorg congres 14 juni 2016

Samenspel en Veranderen & leren. In voor mantelzorg congres 14 juni 2016 Samenspel en Veranderen & leren In voor mantelzorg congres 14 juni 2016 Wie zitten er in de zaal Even voorstellen Berber Wesseling en Will Schutte Stichting Interakt Contour Groep In Beweging Van Naar

Nadere informatie

Wervings- en selectieprocedures en discriminatie: een bevraging van HRpersoneel. Lieve Eeman en Miet Lamberts - HIVA

Wervings- en selectieprocedures en discriminatie: een bevraging van HRpersoneel. Lieve Eeman en Miet Lamberts - HIVA Wervings- en selectieprocedures en discriminatie: een bevraging van HRpersoneel Lieve Eeman en Miet Lamberts - HIVA OVERZICHT 1. Situering en onderzoeksvragen 2. Methode 3. Wervings- en selectieprocedures

Nadere informatie

Nationaal verkeerskundecongres 2017

Nationaal verkeerskundecongres 2017 Nationaal verkeerskundecongres 2017 Jongeren en de smartphone op de fiets; Werkt gedragsbeïnvloeding? Een onderzoek naar de kwaliteit en het effect van interventies die gericht zijn op verantwoord smartphonegebruik

Nadere informatie

Het belang van de relatie. Onderzoek naar werkalliantie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking

Het belang van de relatie. Onderzoek naar werkalliantie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking Het belang van de relatie Onderzoek naar werkalliantie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking Hoe zou je in één woord werkalliantie omschrijven bij jongeren met een LVB? Programma en doelen

Nadere informatie

Aantal onderzochte ongevallen top 3 sectoren

Aantal onderzochte ongevallen top 3 sectoren Factsheet ongevall met e heftruck, orderpicker, reachtruck, pallettruck, containerheftruck of gemotoriseerde stapelaar Deze analyse is gebaseerd op de aan de Arbeidsinspectie gemelde onderzochte ongevall

Nadere informatie

Factoren die van invloed zijn op het welzijn van therapiehonden. dr. Nikki Rethmeier Stichting Contacthond

Factoren die van invloed zijn op het welzijn van therapiehonden. dr. Nikki Rethmeier Stichting Contacthond Factoren die van invloed zijn op het welzijn van therapiehonden dr. Nikki Rethmeier Stichting Contacthond Stichting Contacthond Non profit organisatie, Vijfhuizen (NH) Actief sinds 2007 in NH, ZH, U, GEL

Nadere informatie

Resocialisatie in Nederlandse Penitentiaire Inrichtingen

Resocialisatie in Nederlandse Penitentiaire Inrichtingen Resocialisatie in Nederlandse Penitentiaire Inrichtingen Anouk Bosma Universiteit Leiden Symposium gevangenismuseum 20 juni 2014 PRISONPROJECT.NL N S C R UL UU Wat ik vandaag wil vertellen Rehabilitatie

Nadere informatie

Van gedragsinzichten naar communicatie-uitingen. Dr. Bert Pol Sanne Grootveld MA, MSc

Van gedragsinzichten naar communicatie-uitingen. Dr. Bert Pol Sanne Grootveld MA, MSc Van gedragsinzichten naar communicatie-uitingen Dr. Bert Pol Sanne Grootveld MA, MSc Relevante aspecten Strategie: de goede dingen doen Past de communicatie bij het type te beïnvloeden gedrag? Uitvoering:

Nadere informatie

BPV Opdrachtenboek Chauffeur Goederenvervoer

BPV Opdrachtenboek Chauffeur Goederenvervoer BPV Opdrachtenboek Chauffeur Goederenvervoer Behorend bij het kwalificatiedossier Goederenvervoer. CREBO nummer : 23140 Kwalificatie Chauffeur Wegvervoer ( 25364) Opgenomen op de cijferlijst onder Loopbaan

Nadere informatie

Toetsmatrijs. Opgesteld door: CCV

Toetsmatrijs. Opgesteld door: CCV Opgesteld door: CCV Examenonderdeel Code: Naam: Toetsvorm: n.v.t. Veiligheidscertificaat Vorkheftruck/Reachtruck Praktijk Note: Waar in dit document vorkheftruck gelezen wordt, kan ook reachtruck staan.

Nadere informatie

Ouderavond de Triangel. Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support

Ouderavond de Triangel. Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support Ouderavond de Triangel Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support Welkom Wat kunt u verwachten? Inleiding op School Wide Positive Behavior

Nadere informatie

LOGISTIEKE OPLEIDINGEN HEFTRUCK PROEFEXAMEN 2 VEILIG WERKEN MET DE HEF- OF REACHTRUCK

LOGISTIEKE OPLEIDINGEN HEFTRUCK PROEFEXAMEN 2 VEILIG WERKEN MET DE HEF- OF REACHTRUCK LOGISTIEKE OPLEIDINGEN HEFTRUCK PROEFEXAMEN 2 VEILIG WERKEN MET DE HEF- OF REACHTRUCK Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5 Vraag 6 Vraag 7 Vraag 8 Vraag 9 Vraag 10 In de Arbo-wet gaat het om zaken als

Nadere informatie

Samenvatting rapportage Masterclass Energiebesparing op de werkvloer. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Samenvatting rapportage Masterclass Energiebesparing op de werkvloer. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Samenvatting rapportage Masterclass Energiebesparing op de werkvloer 2016 In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Samenvatting rapportage Masterclass Energiebesparing op de werkvloer

Nadere informatie

Op de lange termijn wil Behavior Change Foundation dé expert worden als het gaat om gedragsverandering in LEDCs.

Op de lange termijn wil Behavior Change Foundation dé expert worden als het gaat om gedragsverandering in LEDCs. Beleidsplan 2018 Inhoudsopgave Inleiding 3 Missie en visie 4 Doelstellingen 4 Huidige situatie 4 Strategie en omgevingsanalyse 5 Organisatiegegevens 6 Bestuur 6 Werknemers 6 Financiën 6 Giften en donaties

Nadere informatie

Didactische cursus 2007-2008 POP

Didactische cursus 2007-2008 POP Jeremy Waterloo Datum: 251007 Ranonkelstraat 9 4818 HN Breda Netherlands Didactische cursus 20072008 POP Toelichting Na het doornemen van het competentieprofiel van de HKU en de verwerking hiervan op het

Nadere informatie

1-jarige opleiding ABA

1-jarige opleiding ABA 1-jarige opleiding ABA Onze opleiding bestaat uit een basisworkshop en 6 verdiepende workshops, die elk 1 weekend beslaan. De kosten voor de gehele opleiding bedragen 1.600,00. Alle workshops bestaan uit:

Nadere informatie

SOVA /AR op Maat Presentatie

SOVA /AR op Maat Presentatie SOVA /AR op Maat Presentatie Doelgroep Sociale Vaardigheden op Maat Jongens en meisjes in de leeftijd van 15-21 jaar Jongeren met probleemgedrag dat o.a. voortkomt uit onvermogen tot zelfstandig en adequaat

Nadere informatie

De ethiek van social nudging

De ethiek van social nudging Door Pennock & Postema Februari 2018 De ethiek van social nudging Een update over hoe Pennock & Postema tegen de ethiek van social nudging aankijkt INTRODUCTIE De ethiek van social nudging Met social nudging

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

SOOB SUBSIDIEPUNT. opleiden & ontwikkelen. Voordelig opleiden met SOOB-subsidie. Ook voor code 95!

SOOB SUBSIDIEPUNT. opleiden & ontwikkelen. Voordelig opleiden met SOOB-subsidie. Ook voor code 95! SOOB SUBSIDIEPUNT opleiden & ontwikkelen Voordelig opleiden met SOOB-subsidie Ook voor code 95! Opleiden vergroot de inzetbaarheid van uw medewerkers De komende jaren zijn er in de sector Transport & Logistiek

Nadere informatie

Maakt draagvlak meetbaar V2.0

Maakt draagvlak meetbaar V2.0 Maakt draagvlak meetbaar V2.0 Wat is de impact als jouw verandertrajecten niet het gewenste voordeel leveren? Investering? Concurrentiepositie? Imago? Loopbaan? Klanten? Het succes van projecten wordt

Nadere informatie

1. Programma implementatie ZSK in ca 5,5 maand ( exclusief borging) met ca hele opleidingsdagen voor de deelnemers

1. Programma implementatie ZSK in ca 5,5 maand ( exclusief borging) met ca hele opleidingsdagen voor de deelnemers 1. Programma implementatie ZSK in ca 5,5 maand ( exclusief borging) met ca. 12-13 hele opleidingsdagen voor de deelnemers 1 Verzamelen Basisgegevens Zorginstelling 2 Voorlichting projectteam + beoordeling

Nadere informatie

Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support

Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support School: Datum: Functie Administratief Onderwijsassistent Onderwijsondersteunend personeel Directie Leraar Ouders Intern Begeleider/ Zorgcoördinator

Nadere informatie

Mijn rol als SHEQ er in 2025: Volharden of omscholen?

Mijn rol als SHEQ er in 2025: Volharden of omscholen? Mijn rol als SHEQ er in 2025: Volharden of omscholen? Voorstellen Cesar Franken, Management Consultant/ Trainer, Directeur TOP Management Consultants TOP HR & Staffing Solutions RVK, LSS BlackBelt, OOA

Nadere informatie

ontvangstdatum Of mailen naar:

ontvangstdatum Of mailen naar: Subsidieaanvraag voor de uitvoering van concrete projecten die bijdragen tot de energietransitie in Oost-Vlaanderen met als doel de CO 2- uitstoot te verminderen Formulier in te dienen bij: De Deputatie

Nadere informatie

VIRTUELE BOX BEPAALT HET DUAAL LEREN IS EEN INITIATIEF VAN VOKA WEST-VLAANDEREN MET DE STEUN VAN HET EUROPEES SOCIAAL FONDS

VIRTUELE BOX BEPAALT HET DUAAL LEREN IS EEN INITIATIEF VAN VOKA WEST-VLAANDEREN MET DE STEUN VAN HET EUROPEES SOCIAAL FONDS Programma 1. Wat is duaal leren? 2. Het procesverloop van duaal leren 3. Aan de slag met duaal leren workshop! 4. Praktijkgetuigenis 1. Wat is duaal leren? Duaal leren Hands-on opleiding in een kwalitatieve

Nadere informatie

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie