kilo aan troep achter in een collegezaal.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "kilo aan troep achter in een collegezaal."

Transcriptie

1

2

3 Ruim 60% van de HvA studenten neemt eten en drinken mee de collegezalen in. Gemiddeld laten HvAstudenten per maand 80 kilo aan troep achter in een collegezaal. Minder dan 5% van de HvA docenten spreekt studenten aan op a- sociaal gedrag #DOESNETJES #DOESNETJES #DOESNETJES

4 #werktdat? Dit werkt wanneer mensen 1. De gepresenteerde feiten voor waar aannemen 2. Bevestigen dit is inderdaad zeer ernstig en schadelijk 3. Bevestigen inderdaad ik doe dit ook 4. Vaststellen ik kan het ook anders doen 5. Vervolgens concluderen vanaf nu doe ik het anders 6. Daadwerkelijk ander gedrag gaan vertonen 7. Het andere gedrag ook volhouden

5 Minimizing harm ( Ah joh, één glas kan toch geen kwaad? ) Diminishing frequency/extremity ( Ik drink alleen maar op feestjes en dan eigenlijk altijd maar een halve glas ) Social validation ( Mijn moeder dronk ook iedere dag een glaasje, is 90 geworden ) Assertions of confidence ( Al dat gezeur over wat we wel en niet mogen, het doet me niks ) Selective exposure ( Ik las vorig jaar nog een artikel dat 1 glas juist gezond is! ) Avoiding responsibility ( Ik wil het liever ook niet, maar in mijn werk is het nou eenmaal de cultuur ) Source derogation ( Die wetenschappers bedenken ieder jaar iets nieuws )

6

7 Mensen zijn verknocht aan wat ze al hebben (en doen) Winst is fijn, maar verlies is 2x zoveel pijn.

8

9 Van anders willen naar anders doen. De psychologie van beïnvloeden begrijpen en gebruiken. Reint Jan Renes: Lector Psychologie voor een Duurzame Stad

10

11 Appen op de fiets Inhalen voor/op zebrapad Fiets fout stallen 95,- 150,- 35,- 100,- 55,- 55,- Fietsen onder invloed Tegen rijrichting fietsen Geen voorlicht

12

13

14 Samenwerking zorgt sneller voor een schoon huis. Wie wat moet doen in huis is echter niet helemaal helder en de urgentie ervan wordt ook niet door iedereen even sterk ervaren. Tussen de bewoners in het huis bestaan verschillende opvattingen over wat schoon is. Sommige personen vinden eigenlijk dat ze altijd al heel veel doen en snappen niet goed waarom ze nog meer moeten doen. Wat je er allemaal voor moet doen, staat volgens sommige bewoners niet in verhouding tot wat het oplevert.

15 #DOESSCHOON

16 Kijk zorgvuldig naar hoe mensen zich gedragen in de praktijk (en waarom), niet alleen naar hoe ze zich zouden moeten gedragen.

17 Mensen zijn supergemotiveerd als het om hun gezondheid gaat

18 Oude gewoontes uitdoven. Nieuwe gewoontes inslijten. Belang versterken! Steun bieden Intrinsieke motivatie. Keuzearchitectuur. Handelingsperspectieven. Wakker schudden! Frustratie #DOESSCHOON Onverschillig

19

20 Weten Doen When?

21 Gebrek aan urgentie en relevantie. Andere prioriteiten. Geringe (detail) kennis. Andere norm/idee over wat nodig is. Scepsis. Onverschillig. Weerstand. edoe, Ongemakkelijk. Onzeker. Andere dingen te doen. Laag handelingsperspectief. Geringe motivatie. Overschatten eigen vaardigheden. Al best tevreden over eigen kennis en prestatie. Anderen doen het ook (niet). Waarom ik?

22 Het besef Selfdeception Willen We plannen Het besef VANDAAG NOG EVEN NIET!

23

24 Onrealistisch e

25

26 Weten Willen Doen

27 Beperkt rationeel Is niet per se dom

28

29 ?

30 We hebben natuurlijke neigingen, gewoontes en impulsen Fluiten is rennen We doen wat anderen doen We willen graag aardig zijn Weten & Vinden Gewoontes & Impulsen

31 Feedback Nudge

32 Micro-moments of friction

33 Nudging Keuzearchitectuur: feedback, stimulant en default. THALER & SUNSTEIN

34

35

36 FRICTIE Zet via zien en beseffen systeem 2 aan.

37

38 1. Accijnsverhoging (+++); Beperken beschikbaarheid van de verkoop (+++); Verhogen leeftijdsgrenzen in combinatie met strikte handhaving (+++); Random verkeerscontroles (+++); Screening in combinatie met kortdurende interventies (+++) WILLEN EN KUNNEN 2. Beperken van de reclame (++) 3. Schenktrainingen (+) 4. Warning labels (0/+) GEWOONTES EN IMPULSEN 5. Voorlichting en educatie (0) WETEN EN VINDEN Bron: Anderson & Baumberg (2006). Alcohol in Europe

39 Gevaar frictie?

40 Nudging Keuzearchitectuur: feedback, stimulant/signaal en default. THALER & SUNSTEIN

41

42

43

44 Intrinsieke neigingen

45

46

47 Nudging Keuzearchitectuur: feedback, stimulant/signaal en default. THALER & SUNSTEIN

48

49

50 1.Maak van dat wat je niet wil een bewuste keuze. 2.Maak van dat wat je wel wil de meest vanzelfsprekende, onbewuste optie.

51 Making good things easy by making bad things difficult

52 Kortom

53 Weten Willen Doen

54 Informeren Fricties Nudges Verplichten

55

56 Kijk zorgvuldig en met veel empathie naar hoe mensen zich gedragen in de praktijk (en waarom), niet alleen naar hoe ze zich zouden moeten gedragen.

57

58

59 Mensen geven pas om wat jij weet als ze weten dat jij om ze geeft Cialdini, 2016

60 #DASLIEF

61 Van anders willen naar anders doen. De psychologie van beïnvloeden begrijpen en gebruiken. Reint Jan Renes: Lector Psychologie voor een Duurzame Stad

Met ongeveer 1 op de 3 Nederlanders die meer dan 7,5 uur per dag zitten, zijn we Europees kampioen zitten.

Met ongeveer 1 op de 3 Nederlanders die meer dan 7,5 uur per dag zitten, zijn we Europees kampioen zitten. Dagelijks 8-11 uur zitten leidt tot 15% meer kans binnen 3 jaar te overlijden dan 4 uur per dag zitten. Met ongeveer 1 op de 3 Nederlanders die meer dan 7,5 uur per dag zitten, zijn we Europees kampioen

Nadere informatie

Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden

Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden Nudging Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden Commerciële organisaties Overheid marketeers psychologen communicatiedeskundigen economen Oud beïnvloedingsparadigma De mens als rationeel wezen KENNIS

Nadere informatie

Nudging als strategie om te kiezen voor gezonde voeding

Nudging als strategie om te kiezen voor gezonde voeding Nudging als strategie om te kiezen voor gezonde voeding Pieter Raymaekers Symposium Hoe maak je gezonde voeding vanzelfsprekend op de werkvloer? 23/11/2018 Structuur workshop 1. Oorsprong: vanwaar komt

Nadere informatie

Het effect van nudging in het basisonderwijs en het vmbo

Het effect van nudging in het basisonderwijs en het vmbo Het effect van nudging in het basisonderwijs en het vmbo Ilona Wildeman, Lisa van der Sande, Roel van Steensel, Adriana Bus Vrije Universiteit in Amsterdam vansteensel@essb.eur.nl S Achtergrond S Lezen

Nadere informatie

Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding. 3 november 2016 Anjo Travaille

Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding. 3 november 2016 Anjo Travaille Duurzame bedrijventerreinen door gedragsbeïnvloeding 3 november 2016 Anjo Travaille Waar of niet waar? Duurzaamheid is belangrijk Bewustwording is vaak de belangrijkste stap voor duurzaam gedrag Bedrijfsmatige

Nadere informatie

De ethiek van social nudging

De ethiek van social nudging Door Pennock & Postema Februari 2018 De ethiek van social nudging Een update over hoe Pennock & Postema tegen de ethiek van social nudging aankijkt INTRODUCTIE De ethiek van social nudging Met social nudging

Nadere informatie

CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel

CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel CASI > Werkblad 1 > Vertalen beleidsdoel naar gedragsdoel Beleidsdoel: 1a Keuze doelgroep 1b Huidig gedrag Wie is de doelgroep? Wat weten we over huidig gedrag? (feiten en cijfers) Is deze groep onder

Nadere informatie

Gedrag veranderen met (impliciete) communicatie van intentie naar actie

Gedrag veranderen met (impliciete) communicatie van intentie naar actie Gedrag veranderen met (impliciete) communicatie van intentie naar actie @ReintJanRenes Lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein Hogeschool Utrecht Universitair Hoofddocent Gezondheidscommunicatie

Nadere informatie

Voedingsvoorlichting en gedragsverandering

Voedingsvoorlichting en gedragsverandering 11 Voedingsvoorlichting en gedragsverandering Samenvatting Slechte voedingsgewoonten zijn moeilijk te doorbreken. De sociale omgeving speelt vaak een belangrijke rol en veel eetgedrag is min of meer onbewust.

Nadere informatie

Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen

Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen Reisinformatie en mobiliteitsgedrag: Temper de verwachtingen Caspar Chorus 11-6-2014 TU Delft Delft University of Technology Challenge the future Achtergrond Onderzoeksinteresse: keuzegedrag en het modelleren

Nadere informatie

CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel

CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel CASI > Werkblad 1 > Van beleidsdoel naar gedragsdoel Beleidsdoel voor communicatie: 1a Keuze doelgroep 1b Huidig gedrag Wie is de groep die gedrag moet veranderen? Wat weten we over huidig gedrag? (feiten

Nadere informatie

Kwaliteitszorg. Test jezelf.

Kwaliteitszorg. Test jezelf. Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes

Nadere informatie

Het spel der ongeschreven regels. Annemieke Figee & Léonie van Rijn

Het spel der ongeschreven regels. Annemieke Figee & Léonie van Rijn Het spel der ongeschreven regels Annemieke Figee & Léonie van Rijn Gek van ongeschreven regels Teams coachen Onze methodiek leren aan coaches en leidinggevenden Kennismaken Welke ongeschreven regel leeft

Nadere informatie

ARMOEDE VERMINDEREN/VOORKOMEN: UITDAGINGEN EN MOGELIJKHEDEN. Roeland van Geuns Meedoen is mogelijk Lelystad,

ARMOEDE VERMINDEREN/VOORKOMEN: UITDAGINGEN EN MOGELIJKHEDEN. Roeland van Geuns Meedoen is mogelijk Lelystad, ARMOEDE VERMINDEREN/VOORKOMEN: UITDAGINGEN EN MOGELIJKHEDEN Roeland van Geuns Meedoen is mogelijk Lelystad, 19-11-2014 1 INHOUD Armoede: wat is armoede en wie zijn er arm? Waarom zijn mensen arm? Effecten

Nadere informatie

Effectief feedback geven. Mart Calff, medisch psycholoog

Effectief feedback geven. Mart Calff, medisch psycholoog Effectief feedback geven Mart Calff, medisch psycholoog Aanspreken van een collega Een collega aanspreken op ongewenst gedrag is voor de meesten van ons een lastige beslissing. Voordat we besluiten om

Nadere informatie

Privacy en security awareness. Melanie van den Berg

Privacy en security awareness. Melanie van den Berg Privacy en security awareness Melanie van den Berg Wie ben ik? Melanie van den Berg Manager Bedrijfsbureau VECOZO Zelfstandig trainer www.berglegal.nl Redacteur Maandblad voor Vermogensrecht Toezichthouder

Nadere informatie

ARMOEDEVRAAGSTUKKEN: VISIE EN DOELGROEPEN. Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, HvA Oranje Fonds Utrecht, 11 oktober 2018

ARMOEDEVRAAGSTUKKEN: VISIE EN DOELGROEPEN. Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, HvA Oranje Fonds Utrecht, 11 oktober 2018 ARMOEDEVRAAGSTUKKEN: VISIE EN DOELGROEPEN Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, HvA Oranje Fonds Utrecht, 11 oktober 2018 1 INHOUD Jullie visies op armoedevraagstuk Visies op armoede: nu en vroeger?

Nadere informatie

Armoede en hoe daarop in te spelen?

Armoede en hoe daarop in te spelen? Armoede en hoe daarop in te spelen? Roeland van Geuns Lector armoede en participatie, Hogeschool van Amsterdam INHOUD! 1. Oorzaken van armoede 2. Wie zijn er arm? 3. Effecten armoede 4. Wat kunnen organisaties

Nadere informatie

GEDRAG EN INCASSO SLIM OF SOCIAAL INCASSEREN?

GEDRAG EN INCASSO SLIM OF SOCIAAL INCASSEREN? GEDRAG EN INCASSO SLIM OF SOCIAAL INCASSEREN? Roeland van Geuns Lector armoede interventies Hogeschool van Amsterdam Utrecht, 11 april 2017 1 INHOUD 1. Relevantie gedrag 2. Gevolgen voor betaalgedrag 3.

Nadere informatie

Verdichting, gedragsreacties en - interventies. Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa (Den Haag) Oud-lector Overheidscommunicatie

Verdichting, gedragsreacties en - interventies. Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa (Den Haag) Oud-lector Overheidscommunicatie Verdichting, gedragsreacties en - interventies Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa (Den Haag) Oud-lector Overheidscommunicatie Wat doet Tabula Rasa (en voor wie o.a.) Tabula Rasa gespecialiseerd in vraagstukken

Nadere informatie

De eerste versie van de SoberGlass

De eerste versie van de SoberGlass Designdocument SoberGlass Tim Hendriksen Concept: Toen ik begon met het bedenken van een product wou ik graag een globaal probleem proberen te tackelen. Hiermee kwam ik al gauw op het onderwerp alcohol

Nadere informatie

Privacy en security awareness. Melanie van den Berg

Privacy en security awareness. Melanie van den Berg Privacy en security awareness Melanie van den Berg Wie ben ik? Melanie van den Berg Manager Bedrijfsbureau VECOZO Zelfstandig trainer www.berglegal.nl Redacteur Maandblad voor Vermogensrecht Toezichthouder

Nadere informatie

Baas worden van je eigen leerproces. André Baars, Onderwijspsycholoog (

Baas worden van je eigen leerproces. André Baars, Onderwijspsycholoog ( Baas worden van je eigen leerproces 1. Het is een zuiver rationeel proces. Het gaat alleen om kennis en vaardigheden 2. Het is een bijzondere activiteit Ik leer alleen op school of als ik leer voor een

Nadere informatie

40 dagen zonder alcohol

40 dagen zonder alcohol 40 dagen zonder alcohol Lectoraat verslavingspreventie Door Rob Bovens, Anja Scholten, Conny Hendriks, Jacoline Baerveldt, Latoya Bouwmeester, Annet Hospers, Manon van Galen & Mariska de Graaf Aanleiding

Nadere informatie

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo StudieThermometer Mw Demo Kandidaat 27-11 - 2018 Temperatuur wat aan de lage kant? Instelling Demo Beste Demo, Goed dat je de StudieThermometer hebt ingevuld! Het helpt je om te bekijken of alles goed

Nadere informatie

Duurzaam Gedrag Dr. Carina Wiekens Communication, Behavior & the Sustainable Society Centre of Expertise Energy Hanzehogeschool Groningen

Duurzaam Gedrag Dr. Carina Wiekens Communication, Behavior & the Sustainable Society Centre of Expertise Energy Hanzehogeschool Groningen Duurzaam Gedrag Dr. Carina Wiekens Communication, Behavior & the Sustainable Society Centre of Expertise Energy Hanzehogeschool Groningen Nasa s Earth Observatory 1 http://geology.com/articles/night-satellite/satellite

Nadere informatie

De onderliggende principes van nudges

De onderliggende principes van nudges De onderliggende principes van nudges Denise de Ridder Universiteit Utrecht State of Science Gedragsbestuurskunde: de vervlechting van bestuurskunde en gedragswetenschap in Utrecht 15 Mei 2019 Waar hebben

Nadere informatie

HOE STIMULEREN WE 45+ERS OM ONTWIKKELADVIES AAN TE VRAGEN?

HOE STIMULEREN WE 45+ERS OM ONTWIKKELADVIES AAN TE VRAGEN? HOE STIMULEREN WE 45+ERS OM ONTWIKKELADVIES AAN TE VRAGEN? OPZET CAMPAGNE DUURZAME INZETBAARHEID 45+ Werknemers van 45+ lopen het risico langdurig werkloos te zijn wanneer zij hun baan kwijtraken. Het

Nadere informatie

ONS BREIN. What s in it for you? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG. Hoe zorgen we ervoor dat mensen (sneller) hun schuld inlossen?

ONS BREIN. What s in it for you? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG. Hoe zorgen we ervoor dat mensen (sneller) hun schuld inlossen? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG MASTERCLASS DRS. LIZA LUESINK ONZE MISSIE Wetenschappelijke kennis over gedrag vertalen naar innovatieve toepassingen in de praktijk VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG What s in

Nadere informatie

Begeleiden in succesvol leren

Begeleiden in succesvol leren Begeleiden in succesvol leren Hoe maak ik mijn kind de baas van zijn eigen leerproces? Een paar raadsels - Een man van middelbare leeftijd wordt s ochtends wakker nadat hij de dag ervoor zijn baan

Nadere informatie

5 gedragslenzen; bekijk door iedere lens een ander aspect

5 gedragslenzen; bekijk door iedere lens een ander aspect 5 gedragslenzen; bekijk door iedere lens een ander aspect GEWOONTES EN IMPULSEN Een groot deel van ons gedrag is automatisch. We denken er niet bij na. Dit gedrag kan bestaan uit reflexmatige impulsen

Nadere informatie

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 35.000 keuzes per dag Gezond en ongezond Gezonde en ongezonde keuzes Determinanten van gedrag Denken dat men genoeg beweegt

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Benut het volledig potentieel van je mensen en organisatie!

Benut het volledig potentieel van je mensen en organisatie! Benut het volledig potentieel van je mensen en organisatie! Vergroten van (persoonlijk) leiderschap met de Management Drives app Welke drijfveren zijn aan zet in Workforce Management? 1e ronde parallelsessie:

Nadere informatie

Growth mindset Teamontwikkeling Leerlingen op de catwalk. Delen van leiderschap. Manifestaties

Growth mindset Teamontwikkeling Leerlingen op de catwalk. Delen van leiderschap. Manifestaties Growth mindset Teamontwikkeling Leerlingen op de catwalk Delen van leiderschap Manifestaties Scholen zijn plekken om te leren Didactiek Pedagogiek Lerende houding Growth Mindset Onderzoeksresultaten Al

Nadere informatie

6 Past je werk bij je privéleven? In deze prestatie ga je laten zien dat stage en privéleven best samen kunnen gaan.

6 Past je werk bij je privéleven? In deze prestatie ga je laten zien dat stage en privéleven best samen kunnen gaan. 6 Past je werk bij je privéleven? In deze prestatie ga je laten zien dat stage en privéleven best samen kunnen gaan. Ik ben een werkende moeder. Mijn vriend helpt thuis mee. Werken? Ik heb een kind, dat

Nadere informatie

Gemeente van Jezus Christus,

Gemeente van Jezus Christus, Gemeente van Jezus Christus, Ik heb geen bedelaar in mijn kennissenkring. Wat zegt dat van mij? Maar ik heb er natuurlijk wel eens een gezien. In Utrecht, in Amsterdam, in steden in het buitenland Als

Nadere informatie

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld

Nadere informatie

EVERY PICTURE TELLS A STORY

EVERY PICTURE TELLS A STORY EVERY PICTURE TELLS A STORY Armoede: een gedifferentieerd verschijnsel Roeland van Geuns Low budget, High Service 4 oktober 2014 1 INHOUD ARMOEDE: ACTUEEL, MAAR WAT IS HET? RELEVANTIE VAN GEDRAG OUDE EN

Nadere informatie

Ik stel veel 'doe-ik-het-goed' vragen. Ik weet hoe ik mezelf kan verbeteren, maar het lukt mij nog niet.

Ik stel veel 'doe-ik-het-goed' vragen. Ik weet hoe ik mezelf kan verbeteren, maar het lukt mij nog niet. Leerdoelen a.d.h.v. rubrics Rubrics voor het onderwijs Deze rubrics zijn door ons verzameld, geschreven of herschreven. Met vriendelijke groet, Team Vierkantgoed Rubric Optie 1 Optie 2 Optie 3 Optie 4

Nadere informatie

10 KILO ERAF ALLEEN DOOR MELK VAN JE MENU TE SCHRAPPEN

10 KILO ERAF ALLEEN DOOR MELK VAN JE MENU TE SCHRAPPEN 10 KILO ERAF ALLEEN DOOR MELK VAN JE MENU TE SCHRAPPEN Een glas melk bevat ongeveer 100 calorieën. Veel moeders drinken zowel bij het ontbijt als de lunch een glas. Dat 7 dagen in de week, 365 dagen per

Nadere informatie

Omgaan met weerstanden Gedreven mensen bevlogen scholen. 28 april 2017 Lieve Peeters

Omgaan met weerstanden Gedreven mensen bevlogen scholen. 28 april 2017 Lieve Peeters Omgaan met weerstanden Gedreven mensen bevlogen scholen 28 april 2017 Lieve Peeters Omgaan met weerstand Wie in huis de trekker is van veranderingen, weet dat je dan kunt rekenen op een hoeveelheid weerstand

Nadere informatie

U zag een nudge uit de metro in stockholm. Misschien wat extreem, maar het kan ook goedkoper, met rode tape of voetjes op de grond die leiden naar de

U zag een nudge uit de metro in stockholm. Misschien wat extreem, maar het kan ook goedkoper, met rode tape of voetjes op de grond die leiden naar de 1 U zag een nudge uit de metro in stockholm. Misschien wat extreem, maar het kan ook goedkoper, met rode tape of voetjes op de grond die leiden naar de trap in plaats van de lift. Een ander bekend voorbeeld

Nadere informatie

Kennisoverdracht. Werkingsmechanisme: Communiceer de functionele en affectieve voordelen van het gewenste gedrag. Kennis Houding Kunnen

Kennisoverdracht. Werkingsmechanisme: Communiceer de functionele en affectieve voordelen van het gewenste gedrag. Kennis Houding Kunnen Kennisoverdracht Kennis Houding Kunnen Werkingsmechanisme: Kennisoverdracht Communiceer de functionele en affectieve voordelen van het gewenste gedrag. Bijvoorbeeld: NL-Alert - Informatievoorziening over

Nadere informatie

Feedback MBO college voor Zorg & Welzijn - Hengelo v

Feedback MBO college voor Zorg & Welzijn - Hengelo v Feedback MBO college voor Zorg & Welzijn - Hengelo v. 2014-11- 10 Oefening: intro feedback 1. Wat zijn de verschillen tussen feedback, waardering en kritiek, woorden die vaak in één adem genoemd worden,

Nadere informatie

EQ - emotionele intelligentie in kaart

EQ - emotionele intelligentie in kaart EQ - emotionele intelligentie in kaart 24-3-2014 BASISPROFIEL Laan van Vlaanderen 323 1066 WB Amsterdam INTRODUCTIE Het EQ rapport brengt iemands emotionele intelligentie in kaart. Dit is het vermogen

Nadere informatie

Psychologie van het Overtuigen

Psychologie van het Overtuigen Psychologie van het Overtuigen VASMO Dag Klaar voor Morgen Juliette van de Mheen 16 mei 2017 Snelkookpan Werkshop overtuigen met psychologische principes Opdelen in groepen bedenk (snel) een casus. De

Nadere informatie

Veilig werken via gedragsverandering

Veilig werken via gedragsverandering Veilig werken via gedragsverandering Veilig en gezond werken is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers. Werkgevers en werknemers hebben elkaar dan ook nodig. Die gezamenlijke

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 15. Het functioneringsgesprek.

Thema Op het werk. Lesbrief 15. Het functioneringsgesprek. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 15. Het functioneringsgesprek. Wat leert u in deze les? Moeten en hoeven gebruiken. Vragen hoe het met uw kind gaat. Veel succes! Deze les is ontwikkeld

Nadere informatie

Week van de opvoeding

Week van de opvoeding In gesprek Voor ouders en hun kinderen vanaf ca. 12 jaar Het is heerlijk om een goed gesprek te voeren met iemand waar je veel van houdt. Maar soms lukt dat niet goed. Laat je daarom uitdagen tot een eerlijk

Nadere informatie

Beslissen, en gedragsverandering. 18 februari 2016 Anjo Travaille

Beslissen, en gedragsverandering. 18 februari 2016 Anjo Travaille Beslissen, en gedragsverandering 18 februari 2016 Anjo Travaille Mijn doel voor vandaag Argumenten Persoonlijk contact Informatie geven Autoriteit Opknippen Default Sociale norm Consistentie Belonen..

Nadere informatie

Positive Drive. Klik hier voor het invoegen van tekst en/of afbeeldingen

Positive Drive. Klik hier voor het invoegen van tekst en/of afbeeldingen Positive Drive Klik hier voor het invoegen van tekst en/of afbeeldingen woensdag 31 oktober 2012 positive drive mobile inpact martphone 150 x per dag Niet meer zonder. je mobile? Ik stop liever met dan

Nadere informatie

Zeg het eens. Assertief communiceren en overtuigend argumenteren.

Zeg het eens. Assertief communiceren en overtuigend argumenteren. Zeg het eens Assertief communiceren en overtuigend argumenteren www.cameleontraining.be Overtuigend argumenteren Jij verliest Jij wint Ik win Ik manipuleer jou Ik beïnvloed jou Ik verlies Ik haal ons allebei

Nadere informatie

Babels A precommunicatieve werkvormen diverse taalhandelingen A1. Alfa Elleke Radstake

Babels A precommunicatieve werkvormen diverse taalhandelingen A1. Alfa Elleke Radstake Niveau: A1 Alfa+ Onderwerp: Precommunicatieve werkvormen Doel: Cursisten breiden hun woordenschat uit vanuit taalhandelingen. Cursisten leren die taalhandelingen met de juiste routines te hanteren. Vocabulaire:

Nadere informatie

LinkedIn-updates in-company

LinkedIn-updates in-company LinkedIn-updates in-company Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen plaatsen?

Nadere informatie

Toch is dit wat we dagelijks doen. Iemand geeft je een compliment en je neemt het niet in ontvangst of wuift het weg; Leuk jasje! Oooh ja, is al oud.

Toch is dit wat we dagelijks doen. Iemand geeft je een compliment en je neemt het niet in ontvangst of wuift het weg; Leuk jasje! Oooh ja, is al oud. ONTVANGEN. Hoe goed zijn we eigenlijk in het ontvangen van energie? Word je ontzettend blij als je iets in ontvangst neemt, of voel je je bezwaard? Ben je bang dat je een ander daardoor te kort doet of

Nadere informatie

Duurzaam gedrag. 18 april 2017 Anjo Travaille

Duurzaam gedrag. 18 april 2017 Anjo Travaille Duurzaam gedrag 18 april 2017 Anjo Travaille Waar of niet waar? Duurzame energie is belangrijk Bewustwording is vaak de belangrijkste stap voor energiebesparing Keuzes van managers en bestuurders zijn

Nadere informatie

Zonder dieet lekkerder in je vel!

Zonder dieet lekkerder in je vel! Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen

Nadere informatie

helemaal niet niet mee eens niet mee eens mee eens helemaal mee eens. In deze vragenlijst staan een aantal uitspraken over leren en kennis.

helemaal niet niet mee eens niet mee eens mee eens helemaal mee eens. In deze vragenlijst staan een aantal uitspraken over leren en kennis. helemaal niet niet niet helemaal Naam: In deze vragenlijst staan een aantal uitspraken over leren en kennis. Jij moet aangeven of je het met de uitspraken eens bent of niet. Bij elke vraag kun je kiezen

Nadere informatie

Begeleiden van zorgvragers bij een conflict

Begeleiden van zorgvragers bij een conflict OPDRACHTFORMULIER Begeleiden van zorgvragers bij een conflict Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opdrachten. Bespreek deze samen met medestudenten

Nadere informatie

Een retour Rotterdam

Een retour Rotterdam 71 71 HOOFDSTUK 5 Een retour Rotterdam WOORDEN 1 Wat hoort bij elkaar? 1 zebrapad a pinnen 2 auto b binnengaan 3 automaat c oversteken 4 ingang d parkeren 2 Kies uit: tram vertraging door de week strippenkaart

Nadere informatie

2.4 Als begrijpen extra aandacht vraagt 10

2.4 Als begrijpen extra aandacht vraagt 10 7 2 Contact Samenvatting In contact met patiënten uit specifieke doelgroepen moet de assistent zich realiseren dat hun groepskenmerken maar een deel van hun persoon zijn. Ook een open houding en interesse

Nadere informatie

Onze kijk op mobiliteit?

Onze kijk op mobiliteit? organization Reint Jan Renes Gedragswetenschapper Onze kijk op mobiliteit? het lijkt wel een gedragsstoornis Wat we vinden en zeggen over mobiliteit, staat vaak haaks op wat we doen. Gedragswetenschapper

Nadere informatie

LES 2: Ontwikkel een mindset voor groei PRESENTATIE 2: Waar komt een fixed mindset vandaan?

LES 2: Ontwikkel een mindset voor groei PRESENTATIE 2: Waar komt een fixed mindset vandaan? Veel introverten hebben een fixed mindset ontwikkeld ten aanzien van zichtbaarheid en profileren. Ze denken dat het voor hen niet weggelegd is om zich overtuigend te profileren. Deze presentatie gaat in

Nadere informatie

Groei mindset als basis voor een duurzame sportontwikkeling. Looptrainersdag: 12 november 2018 Door: Flip de Bruijn

Groei mindset als basis voor een duurzame sportontwikkeling. Looptrainersdag: 12 november 2018 Door: Flip de Bruijn Groei mindset als basis voor een duurzame sportontwikkeling Looptrainersdag: 12 november 2018 Door: Flip de Bruijn Wie ben ik? Flip de Bruijn Oprichter Sportfaculteit Projectmedewerker KNVB Trainer AFC

Nadere informatie

Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team?

Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team? Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team? Leidinggevenden in het mbo hebben tijdens de werkplaats van SOM op 20 september gespard en ervaringen uitgewisseld over dagelijkse dilemma s rondom

Nadere informatie

Algemeen quiz kaarten.indd :14:52

Algemeen quiz kaarten.indd :14:52 Algemeen Algemeen 01 Waar kan je drugs laten testen? Think for yourself, care about others. Algemeen Algemeen 02 Welke middelen kun je wel en welke kun je niet laten testen bij de test-service? Think for

Nadere informatie

Nudging in organisaties ten. Lotte Hoozemans Nathalie Stolwijk Sonia Sjollema. behoeve van leren en ontwikkelen

Nudging in organisaties ten. Lotte Hoozemans Nathalie Stolwijk Sonia Sjollema. behoeve van leren en ontwikkelen Nudging in organisaties ten Lotte Hoozemans Nathalie Stolwijk Sonia Sjollema behoeve van leren en ontwikkelen Inhoudsopgave Inleiding 3 Nudge technieken 4 Wanneer heeft men een duwtje in de goede richting

Nadere informatie

Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts

Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag. 26 november 2014 Frank Goijarts Motiverend leidinggeven: invloed op gedrag 26 november 2014 Frank Goijarts Programma Gedragsverandering: wat werkt? Weerstand tegen veranderen Motivatie 3.0 (intrinsiek) Kernpunten Motiverende benadering

Nadere informatie

Stap voor stap ontdekken hoe jij het allerbeste uit jezelf kan halen. / created by: Mariëlla /

Stap voor stap ontdekken hoe jij het allerbeste uit jezelf kan halen.  / created by: Mariëlla / Stap voor stap ontdekken hoe jij het allerbeste uit jezelf kan halen Start each day with a gratefull heart 1 Inleiding Stap 1 Face your FEARS Stap 2 De Confrontatie en Acceptatie Stap 3 Zoek naar je innerlijke

Nadere informatie

Nog voor de zomer van baan veranderen?

Nog voor de zomer van baan veranderen? Nog voor de zomer van baan veranderen? Op naar een baan met meer blije hoogtepunten. Een verslaggever van Radio 1 noemde mij een soort psycholoog nadat ik hem afgelopen maandag had uitgelegd hoe ik twijfelaars

Nadere informatie

General information of the questionnaire

General information of the questionnaire General information of the questionnaire Name questionnaire: Social Problem Solving Inventory Original author: D Zurilla & Nezu Translated by: Authorized Dutch translation Date version: / Language: Dutch

Nadere informatie

Gemakkelijker gezegd dan gedaan! Deze presentatie kan je helpen je voornemens te realiseren

Gemakkelijker gezegd dan gedaan! Deze presentatie kan je helpen je voornemens te realiseren Goede voornemens Ik wil gezonder leven Ik wil gelukkiger zijn Ik wil meer bewegen Ik wil stoppen met roken Ik wil wat zwaarder worden Ik wil minder alcolhol gaan drinken Ik will minder stress Ik wil meer

Nadere informatie

filosofie havo 2018-II

filosofie havo 2018-II Opgave 3 Verslavingen 17 maximumscore 1 Een goed antwoord bevat een uitleg dat het voorbeeld van de Anonieme Alcoholisten om het zelfbeeld te veranderen, past bij de interpretatietheorie: vaak herhalen

Nadere informatie

Hallo, Als je vragen hebt tijdens het invullen, vraag die dan aan jouw docent(e). Bedankt voor het invullen van de vragenlijst!

Hallo, Als je vragen hebt tijdens het invullen, vraag die dan aan jouw docent(e). Bedankt voor het invullen van de vragenlijst! Datum: School: Klas: Naam docent(e): Code (optioneel): [NAAM DOCENT] Hallo, Deze vragenlijst gaat over het leerklimaat in jouw klas en hoe je het vindt op school. Hierbij gaat het om wat jij vindt van

Nadere informatie

MINDER HONDENBETEN DE 10 GOUDEN REGELS

MINDER HONDENBETEN DE 10 GOUDEN REGELS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n MINDER HONDENBETEN DE 10 GOUDEN REGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HONDEN KUNNEN GOEDE VRIENDEN VAN ONS ZIJN. MAAR ZE

Nadere informatie

Hallo, Als je vragen hebt tijdens het invullen, vraag die dan aan jouw docent(e). Bedankt voor het invullen van de vragenlijst!

Hallo, Als je vragen hebt tijdens het invullen, vraag die dan aan jouw docent(e). Bedankt voor het invullen van de vragenlijst! Datum: School: Klas: Naam docent(e): Code (optioneel): Hallo, Deze vragenlijst gaat over het leerklimaat in jouw klas en hoe je het vindt op school. Hierbij gaat het om wat jij vindt van jouw docent(e),

Nadere informatie

Veilig en gezond werken. Ook altijd in beweging?

Veilig en gezond werken. Ook altijd in beweging? Veilig en gezond werken Ook altijd in beweging? Test: beweeg jij voldoende? 1. Wat is beter: iedere dag een half uur achter elkaar bewegen, of 3 keer 10 minuten bewegen verspreid over de dag? a. Dat maakt

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Deel 9/12. Leer je invloed effectief aanwenden om je doelen te bereiken

Deel 9/12. Leer je invloed effectief aanwenden om je doelen te bereiken Beantwoord eerst de volgende vragen: 1. Welke inzichten heb je gekregen n.a.v. het vorige deel en de oefeningen die je hebt gedaan? 2. Wat heb je er in de praktijk mee gedaan? 3. Wat was het effect op

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind om effectief te leren?

Hoe help ik mijn kind om effectief te leren? Hoe help ik mijn kind om effectief te leren? Mijn uitgangspunten: 1. Leren is een natuurlijk, doorlopend en persoonlijk proces. 2. Leren is een bouwproces 3. Leren is voor iedereen gelijk 1. Een natuurlijk

Nadere informatie

Motivational Interviewing: ontdek de kracht van motiveren

Motivational Interviewing: ontdek de kracht van motiveren Motivational Interviewing: ontdek de kracht van motiveren Stijn van Merendonk Trainer @stijnvmerendonk Is dit herkenbaar? Miller & Rollnick. De ontwikkelaars Bouwden verder op erfgoed Carl Rogers Zij maakten

Nadere informatie

Wat is gedragsbeïnvloeding?

Wat is gedragsbeïnvloeding? Wat is gedragsbeïnvloeding? Congres Met open vizier!' 19 januari 2016 Kaj Bots & Theodora Boschma, UWV Directie Handhaving Wat is gedragsbeïnvloeding? Wat is gedragsbeïnvloeding? Nudging Burgers een duwtje

Nadere informatie

Met communicatie gedrag veranderen Van wens naar werkelijkheid.

Met communicatie gedrag veranderen Van wens naar werkelijkheid. Met communicatie gedrag veranderen Van wens naar werkelijkheid. Reint Jan Renes Lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein Hogeschool Utrecht Universitair Hoofddocent Gezondheidscommunicatie

Nadere informatie

Verdiepende denksessie Nudging. NVVK congres Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld

Verdiepende denksessie Nudging. NVVK congres Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld Verdiepende denksessie Nudging NVVK congres 2019 Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld Programma 1. Inleiding nudging 2. Nudging inzetten om arbeidsveiligheid te bevorderen: RIVM onderzoek

Nadere informatie

Digitaal leren = aantrekkelijk?

Digitaal leren = aantrekkelijk? Tabellenboek Digitaal leren = aantrekkelijk? Lectoraat Leren met ICT, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Februari 2011 1 Inhoud 3 Ervaringen met LINK2... 3 3.1.2 Motivatie voor school... 3 3.1.3 Intrinsieke

Nadere informatie

Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire

Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 Opdrachtformulier Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Bevorderen van een gezonde leefstijl van cliënten door begeleiders: hoe doen we dat bij Talant en hoe kan het nog beter?

Bevorderen van een gezonde leefstijl van cliënten door begeleiders: hoe doen we dat bij Talant en hoe kan het nog beter? 25 juni 2018 Bevorderen van een gezonde leefstijl van cliënten door begeleiders: hoe doen we dat bij Talant en hoe kan het nog beter? Ruud Tap, Marloes Wessel, Trienke Postma, Ali Pit en Jeanet Landsman

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde A Randomized Response

Praktische opdracht Wiskunde A Randomized Response Praktische opdracht Wiskunde A Randomized Re Praktische-opdracht door een scholier 2550 woorden 10 juni 2003 5,8 26 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Inleiding We hebben de opdracht gekregen een Praktische

Nadere informatie

KNOWVU: EEN DOORGAANDE LIJN VAN PEER REVIEW JUNIORDOCENTEN BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN

KNOWVU: EEN DOORGAANDE LIJN VAN PEER REVIEW JUNIORDOCENTEN BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN KNOWVU: EEN DOORGAANDE LIJN VAN PEER REVIEW JUNIORDOCENTEN BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN INHOUD Doel en vraag Gebruik van peer review Kwaliteit: 2 pogingen Motivatie: 2 pogingen Structuur: 3 pogingen Aanbevelingen

Nadere informatie

Talenten: Gebruik ze of verlies ze!

Talenten: Gebruik ze of verlies ze! Talenten: Gebruik ze of verlies ze! Denk eens terug toen je pas leerde fietsen. Kon je het meteen de eerste keer? Neen? Sommige dingen leren, kost nu eenmaal tijd. Op dezelfde manier moeten wij oefenen

Nadere informatie

Een groots piepklein wondertje

Een groots piepklein wondertje kraamzorg kraamtranen Wij vangen de zorg voor je op verzorging borstvoeding huishoudelijke taken Een groots piepklein wondertje Gefeliciteerd, je bent in verwachting! Bijzonder en bijzonder spannend. De

Nadere informatie

Opdrachten Toeval Opdrachten Toeval Opdracht 1.1 (Bestaat toeval) Opdracht 1.2(toeval in de natuur)

Opdrachten Toeval Opdrachten Toeval Opdracht 1.1 (Bestaat toeval) Opdracht 1.2(toeval in de natuur) Opdrachten Toeval 1 1 Opdrachten Toeval Opdracht 1.1 (Bestaat toeval) a) Bestaat toeval volgens jou? b) Wat is toeval volgens jou? c) Vraag aan je ouders of zij in hun leven ooit iets heel onwaarschijnlijks

Nadere informatie

Les 12: Leren en emoties (1)

Les 12: Leren en emoties (1) Les 12: Leren en emoties ( Waarom moet ik iets leren over emoties? Iets nieuws leren is niet altijd leuk. Soms krijg je negatieve gevoelens bij het leren, bijvoorbeeld als de lesstof je interesse niet

Nadere informatie

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de

Nadere informatie

Workshop Timemanagement

Workshop Timemanagement Workshop Timemanagement Rabobank 20 januari 2015 www.focusoptekst.nl TOPICS De basis: taken en stappen E- mail (gefng things done) Nee- zeggen Stop met uitstellen Het nieuwe werken DE BASIS 1. Ken je doelen

Nadere informatie

Agenda: Fixed en growth mindset Ouders en kinderen Leerkrachten en leerlingen Zelf aan de slag Vragen

Agenda: Fixed en growth mindset Ouders en kinderen Leerkrachten en leerlingen Zelf aan de slag Vragen Een groei-mindset Agenda: Fixed en growth mindset Ouders en kinderen Leerkrachten en leerlingen Zelf aan de slag Vragen Fixed mindset Intelligentie staat vast Laten zien wat je kunt Geen fouten durven

Nadere informatie

Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35

Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35 Vijfde zondag van Pasen, 24 april 2016 in de Martinikerk Aan deze dienst werkte Allart Dijkstra mee die in onze gemeente stage loopt. Ds Jan Willem Nieboer Gelezen: Deuteronomium 6: 1-9 en Johannes 13:31-35

Nadere informatie

Even voorstellen. Sonia Sjollema. Directeur NSvP: PhD Brunel University Londen

Even voorstellen. Sonia Sjollema. Directeur NSvP:   PhD Brunel University Londen Even voorstellen Sonia Sjollema Directeur NSvP: www.innovatiefinwerk.nl PhD Brunel University Londen Aandacht voor toekomst van werk, robotisering, skills en leven lang leren 13% Van de laagopgeleide

Nadere informatie