Gedrag bij afval scheiden. Onderzoek gedrag WUR. Beïnvloeding afvalscheiding huishoudens. Samenvatting van publicaties

Transcriptie

1 Gedrag bij afval scheiden Samenvatting van publicaties Onderzoek gedrag Samenvatting van drie publicaties over gedrag: 1. Beïnvloeding afvalscheiding huishoudens (WUR in opdracht van NVRD) 2. (HVC) 3. Gedragsinterventies (Amsterdam) 2 WUR Beïnvloeding afvalscheiding huishoudens Invloedsfactoren gedrag: A. Beschikbaarheid en gemak van de voorzieningen (infrastructuur en diensten) B. Educatie en informatie/instructies naar de burgers toe C. (Milieu)waarden die mensen er wel of niet op na houden, waaronder maatschappelijke betrokkenheid D. Algemene en persoonlijke gedragsnormen, en mogelijke ervaring met soortgelijke gewoontes E. Sociaal-economische kenmerken zoals opleiding, inkomen, woonsituatie (hoogbouw versus laagbouw), leeftijd, e.d. F. Financiële motivatie (incentives) 3 1

2 WUR Beïnvloeding afvalscheiding huishoudens Onderzoek door WUR in opdracht van NVRD, 2011 Onderzoeksvragen: - Is er verband tussen het sociale milieu van huishoudens en de hoeveelheid GFT- en restafval? - Welke factoren staan in verband met de afval(scheiding)gewoonten van huishoudens? Conclusies: - Grootte van het huishouden heeft sterke invloed op de hoeveelheid restafval - Specifieke kenmerken van sociaal milieu lijkt geen invloed te hebben op de hoeveelheid restafval - In diftar-gemeenten is minder restafval (192kg t.o. 246kg in niet-diftar) 4 : model voor gerichte communicatie over afval scheiden, bundelt inzichten tot concrete adviezen. Factoren voor beïnvloeding gedrag Bewuste factoren: Motivatie Persoonlijke omstandigheden Afwegingen en overwogen beslissingen Onbewuste factoren: Toevalligheden Gewoontegedrag, automatismen 5 Kansrijke aanknopingspunten voor nieuw gedrag Beïnvloeden van 4 componenten: Component Weten Willen Kunnen Doen Interventie Goede informatie geven: Wat te scheiden? Wat te doen? Wat gebeurt er met het afval? Mensen motiveren: argumenten geven waarom het van belang is. Vertrouwen creëren. Zorgen dat men juiste middelen heeft. Motiveren om intenties daadwerkelijk om te zetten in gedrag. Zorgen dat men gedrag vasthoudt. Tip: sluit aan bij specifieke doelgroepen 6 2

3 Drempels en motivatoren In het HVC grid worden drempels, motivatoren benoemd per specifieke stroom: plastic papier en gft. Enkele voorbeelden: Motivatoren: 'het is normaal, iedereen doet het' 'je draagt bij aan iets belangrijks' Drempels: 'het kost te veel moeite of te veel tijd 'het afval komt toch op één hoop 'het heeft geen zin om te scheiden' 7 Doelgroepen Geel = grootste groep, rood is kleinste groep Meeste winst te halen: communicatie richten op geel en rood 3e groep Moeilijk te veranderen 2e grootste groep Scheiden al 8 Communicatiepakket - uitgangspunten Goed gedrag laten zien Focus op toekomst: betere wereld achterlaten voor kinderen Dichtbij en herkenbaar houden: gezin centraal Lokale focus aanbrengen Toon: positief, enthousiast en informeel Communiceren op moment dat afval ontstaat (waar mogelijk) Verschillende kanalen gebruiken op diverse momenten Zie voor voorbeelden van communicatiemiddelen het HVC grid 9 3

4 Amsterdam Gedragsinterventies Amsterdam Pilot: ontwerpen, ontwikkelen en uitvoeren gedragsinterventies Doel: effectief reduceren van bijplaatsingen bij een aantal hotspots Samenwerking met: - bewoners/ondernemers/huiseigenaren - Monitorings- en onderzoeksbureau s - Ontwerpbureau - Kennisplatform - Rijkswaterstaat 10 Amsterdam Categorieën Interventies zijn mogelijk binnen vijf verschillende categorieën: 1. Techniek / reinigen 2. Handhaving 3. Communicatie 4. Participatie 5. Gedragsbeïnvloeding Verschillende interventies tegelijk ingezet Uit literatuur: gedragsbeïnvloeding is vrij nieuw, en kan effectief zijn. 11 Conclusies Het is van belang om te segmenteren Specifieke communicatie loont Beïnvloeding op diverse vlakken (Weten, Willen, Kunnen, Doen) Gedragsbeïnvloeding kan effectief zijn, vooral voor automatisch gedrag 12 4

5 Stelling 1 Ook bij hoogbouw is een hoog recyclingpercentage (>80%) haalbaar, mits een specifiek gedragsprogramma wordt uitgevoerd. 13 Stelling 2 Bij gemeenten met een (bron)scheidingspercentage van minimaal 80% kun je beter de reststroom gaan nascheiden in plaats van nog meer effort te steken in bronscheiding. Gedragsbeïnvloeding kost ook geld. 14 5