Frank Guldenmund, TU Delft, Sectie Veiligheidskunde. Joy Oh, Ministerie van SZW. Met dank aan alle 17 bedrijven en hun VAV-coördinatoren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Frank Guldenmund, TU Delft, Sectie Veiligheidskunde. Joy Oh, Ministerie van SZW. Met dank aan alle 17 bedrijven en hun VAV-coördinatoren"

Transcriptie

1 Veiligheidsverbetering: wat werkt? Andrew Hale HASTAM, UK en TU Delft, Sectie Veiligheidskunde Frank Guldenmund, TU Delft, Sectie Veiligheidskunde Joy Oh, Ministerie van SZW Patrick van Loenhout, HEC Met dank aan alle 17 bedrijven en hun VAV-coördinatoren NVVK Congres, Papendal maart 2009

2 VAV-evaluatie: data Interviews en bedrijfsbezoeken, documenten & statistieken, vragenlijsten Bepaal beginpunt + beschrijving van VMS Beschrijf interventies langs tijdslijn Bepaal maatstaven voor vergelijking: input ( kracht, middelen, planning/sturing), Tussenproducten (rapporten gevaarlijke situaties, gedragsmetingen, acties, bijeenkomsten) output (ongevallen, verzuim, kosten)

3 Uitdagingen voor evaluaties Geen randomisatie van interventies of controlegroepen mogelijk dus vergelijking trends voor en na interventie het liefst 2x 3 jaar + jaar 0 van interventie. Sommige indicatoren beïnvloed door interventies (verandering in drempel voor registratie) Andere veranderingen (bijv. reorganisaties, fusies, marktinvloed) Veel veiligheidsinterventies in alle bedrijven over vele jaren. 17 projecten met 300 interventies (range 3 32) van 29 verschillende typen Beginpunt voor evaluatie problematisch Succes van individuele interventies niet te onderscheiden.

4 Maten van succes Significante daling in niet-gewenste outputs Significante stijging in gewenste tussenproducten Patronen van veranderingen en koppeling in tijd met interventies + verklaarbaar (bijv. verandering in veiligheid vs in rapportering) Gewogen score (aantal significante veranderingen en niveau van significantie/aantal maatstaven) Duidelijk succesvol = score > 0.5. meerdere indicatoren Enigszins succesvol = score indicator (Nog) niet succesvol = score 0. Geen indicatoren Analyse van wat vaker (2x) in succesvolle dan nietsuccesvolle bedrijven?

5 Betonelementen [26] 1.13 Minus 10-15% Golfkarton (13 bedrijven) [20] 1.0 Minus 25% Heftruckfabrikant [31] 0.6 Minus 50% Metaal. Technische dienst [26] 0.56 Minus 100% Sociale werkvoorziening 1 [15] 0.36 Minus 10-25% Bouw [19] 0.2 Minus 20% Groothandel en distributie [19] 0.17 Minus 10-15% Brouwerij [31] 0.06 Minus 50% Vleesverwerking [22] 0 Minus 20% Afvalverwerking [16] 0 Minus 10-15% Luchtvrachtvervoer [22] 0 Minus 60-75% Landbouwsector [3] 0 Minus 10-15% Academisch ziekenhuis [4] 0 Minus 25% Sociale werkvoorziening 2 [8] 0 Minus 10-25% Sociale werkvoorziening 3 [13] 0 Minus 10-25% Sociale werkvoorziening 4 [20] 0 Minus 10-25% Sociale werkvoorziening 5 [3] 0 Minus 10-25%

6 Betonelementen [26] Golfkarton (13 bedrijven) [20] Heftruckfabrikant [31] Metaal. Technische dienst [26] Brouwerij [31] Afvalverwerking [16] Bouw [19] Groothandel en distributie [19] Sociale werkvoorziening 1 [15] Luchtvrachtvervoer [22] Vleesverwerking [22] 0 0 Landbouwsector [3] 0 0 Academisch ziekenhuis [4] 0 0 Sociale werkvoorziening 2 [8] 0 0 Sociale werkvoorziening 3 [13] 0 0 Sociale werkvoorziening 4 [20] 0 0 Sociale werkvoorziening 5 [3] 0 0

7 Succesfactoren (1) Verschil >x2 Actieve betrokkenheid van werkvloer: dialoog STOP-GO kaarten dynamische risicoanalyse Gedragsobservatierondes met (maar ook zonder) aanspreken Verbeterde leerprocedures (inspecties, audits, rapporten gevaarlijke situaties, enquêtes) en aanmoediging van voeding en gebruik ervan (rapportering, analyse, actie, terugkoppeling), die de motor vormen voor: Verbetering van fysieke aspecten van het werk (logistiek, layout)

8 Succesfactoren (2) Verschil >x2 Workshops/training voor hoger management, en planners Hoger management geeft actieve ondersteuning KPI's voor managers M.n. acties en niet alleen output Enthousiaste, creatieve, vasthoudende coördinator en voldoende arbomensen Systematische planning van interventies (thema's) Veel interventies energie en draagkracht

9 Niet-discriminerende factoren verschil minder dan x2 Reorganisaties en fusies, hoge werkdruk Training/coaching van lijnmanagement Verbetering van systematiek van VMS & toegang daartoe Procedurele aspecten van risicoanalyse en ongevalanalyse Training van werkvloer Publiciteit

10 Conclusies Meer onderzoek en evaluatie van interventies!! Nu is dat moeilijk en wordt soms als niet nodig geacht, maar we moeten (m.n. in slechte tijden) meer evidence-based worden Als bedrijven zelf meer indicatoren routinematig zouden verzamelen zou dat makkelijker worden Dan zouden we kunnen zien wat waar werkt en Dan zouden we kunnen zien wat waar werkt en zouden niet zo afhankelijk zijn van de waan van de dag

tips om de veiligheidscultuur

tips om de veiligheidscultuur 10 + 1 tips om de veiligheidscultuur te veranderen dr. Frank Guldenmund & prof. dr. Andrew Hale, Sectie Veiligheidskunde, Technische Universiteit Delft 1 Overzicht Korte introductie van het VAV-project

Nadere informatie

Veiligheidsverbetering: wat werkt wanneer? 1

Veiligheidsverbetering: wat werkt wanneer? 1 Veiligheidsverbetering: wat werkt wanneer? 1 Andrew Hale 2,3 en Frank Guldenmund 3 Samenvatting De evaluatie van 17 van de verbetertrajecten van het project Versterking Arbeidsveiligheid heeft belangrijke

Nadere informatie

Sessie E. Interventies. Veiligheid in de lift: verbeteringen bij MCFE

Sessie E. Interventies. Veiligheid in de lift: verbeteringen bij MCFE Sessie E. Interventies Veiligheid in de lift: verbeteringen bij MCFE Prof.dr. Andrew Hale, hoogleraar, sectie veiligheidskunde, TU Delft, e-mail: frans.vanderstraten@mcfe.nl Frans v.d. Straten 1, Maryke

Nadere informatie

Effectiviteit van veiligheidsverbeterprogramma's (VVP s)

Effectiviteit van veiligheidsverbeterprogramma's (VVP s) Effectiviteit van veiligheidsverbeterprogramma's (VVP s) Behavioural Based Safety Laurens Clignett en Johan Gort Oefening in veranderen (leren veranderen) Doel van de oefening Inzicht in wat verandering

Nadere informatie

Hoe kan IR de Instellingstoets Kwaliteitszorg verbeteren? Alexander Babeliowsky Kennissessie DAIR-seminar 1 november 2017

Hoe kan IR de Instellingstoets Kwaliteitszorg verbeteren? Alexander Babeliowsky Kennissessie DAIR-seminar 1 november 2017 Hoe kan IR de Instellingstoets Kwaliteitszorg verbeteren? Alexander Babeliowsky Kennissessie DAIR-seminar 1 november 2017 Even voorstellen. Achtergrond Bedrijfskunde (UvA) en postinitieeel managementconsultancy

Nadere informatie

PORTFOLIO. Projecten middels ESF subsidie duurzame inzetbaarheid

PORTFOLIO. Projecten middels ESF subsidie duurzame inzetbaarheid PORTFOLIO Projecten middels ESF subsidie duurzame inzetbaarheid ESF SUBSIDIE Waarom investeren in duurzame inzetbaarheid? Vergrijzing, de verhoogde pensioenleeftijd en de snelle veranderingen in de maatschappij

Nadere informatie

Presentatie Sturing en Monitoring 1Gezin1Plan

Presentatie Sturing en Monitoring 1Gezin1Plan Presentatie Sturing en Monitoring 1Gezin1Plan Bijeenkomst managers en beleidsmedewerkers gemeenten en aanbieders Hollands Midden oktober 2017 Annelies Kooiman, adviseur Leren Professionaliseren Movisie

Nadere informatie

Sessie E. Interventies. Veiligheidsgedrag significant verbeterd in een machocultuur?

Sessie E. Interventies. Veiligheidsgedrag significant verbeterd in een machocultuur? Sessie E. Interventies Veiligheidsgedrag significant verbeterd in een machocultuur? Ing. Jan Jacobs, KAM manager, Betonson, e-mail: info@jacobssafetymanagement.nl Prof.dr. Andrew Hale, sectie Veiligheidskunde,

Nadere informatie

De Veranderplanner. Vilans 2011 Michiel Rutjes, Carolien Gooiker, Marjolein van Vliet. Veranderplanner (Versie )

De Veranderplanner. Vilans 2011 Michiel Rutjes, Carolien Gooiker, Marjolein van Vliet. Veranderplanner (Versie ) De Veranderplanner Wanneer een zorgorganisatie een verandering invoert zijn er veel factoren die het succes van deze verandering bepalen. Dit instrument, de veranderplanner, is gemaakt om voorafgaand aan

Nadere informatie

Case: Rabobank Nederland. Loes Meijlink, 2011

Case: Rabobank Nederland. Loes Meijlink, 2011 Case: Rabobank Nederland Loes Meijlink, 2011 1 Visie Vitaliteit Rabobank Een vitale medewerker = gezond + inzetbaar De Rabobank heeft stevige ambities. Om die te realiseren, moeten onze medewerkers topprestaties

Nadere informatie

ROI-METHODIEK IS GEREEDSCHAP!

ROI-METHODIEK IS GEREEDSCHAP! AANTAL SLIDES 29 ROI-METHODIEK IS GEREEDSCHAP! ROI-METHODIEK IS GEREEDSCHAP! GEEN WONDERMIDDEL GEEN WONDERMIDDEL 01 29 DOOR HET OVERDRAGEN VAN KENNIS, HET BEÏNVLOEDEN ÉN HET INSPIREREN VAN DEELNEMERS KUNT

Nadere informatie

Hoe creëer je meer geluk op de werkvloer?

Hoe creëer je meer geluk op de werkvloer? Hoe creëer je meer geluk op de werkvloer? In deze bijdrage neemt Gea Peper, eigenaar van het HappinessBureau, ons mee in het belang van geluk op het werk in de vorm van een interview met Onno Hamburger.

Nadere informatie

Veiligheidscultuur bij risico-bedrijven Sjoerd Post, DCMR Milieudienst Rijnmond

Veiligheidscultuur bij risico-bedrijven Sjoerd Post, DCMR Milieudienst Rijnmond Veiligheidscultuur bij risico-bedrijven Sjoerd Post, DCMR Milieudienst Rijnmond Programma Veiligheidscultuur Inleiding Pilot Veiligheidscultuur Veiligheidscultuur inspecties Veiligheidcultuur beoordelingen

Nadere informatie

Sjoerd Post DCMR VEILIGHEIDSCULTUUR

Sjoerd Post DCMR VEILIGHEIDSCULTUUR Sjoerd Post DCMR VEILIGHEIDSCULTUUR 1 VEILIGHEIDSCULTUUR Veiligheidscultuur indicatie voor veiligheidsprestatie bedrijven Ook staat technische installaties/onderhoud en organisatie (VMS) indicatoren voor

Nadere informatie

Kenniscafé Onderzoeksresultaten voor de praktijk: van bewustzijn, naar reflectie, naar (blijvende?) actie

Kenniscafé Onderzoeksresultaten voor de praktijk: van bewustzijn, naar reflectie, naar (blijvende?) actie Kenniscafé Onderzoeksresultaten voor de praktijk: van bewustzijn, naar reflectie, naar (blijvende?) actie Van regels naar relaties Visie Iemand echt zien, oftewel: telkens tot je door laten dringen wat

Nadere informatie

DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied

DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied DCMR/TNO onderzoek: Quick Scan Veiligheidscultuur bij 19 Brzo bedrijven in het Rijnmond gebied Ing. Johan van Middelaar (Prof. Dr. Gerard Zwetsloot) NVVK congres Papendal, sessie #23 14 maart 2019 Agenda

Nadere informatie

RIE als prestatieverhogend instrument. Workshop Arbocongres 2 juni 2016 Jolanda Willems Maaikelien Wijma

RIE als prestatieverhogend instrument. Workshop Arbocongres 2 juni 2016 Jolanda Willems Maaikelien Wijma RIE als prestatieverhogend instrument Workshop Arbocongres 2 juni 2016 Jolanda Willems Maaikelien Wijma Opening Hoe tevreden ben jij over de RI&E in jouw organisatie Geef een cijfer van 1 tot 10 en licht

Nadere informatie

Van compliance naar participatie. Dr. Joyce Rupert In samenwerking met: HRM Expertise Centrum Rijksuniversiteit Groningen

Van compliance naar participatie. Dr. Joyce Rupert In samenwerking met: HRM Expertise Centrum Rijksuniversiteit Groningen Van compliance naar participatie Dr. Joyce Rupert In samenwerking met: HRM Expertise Centrum Rijksuniversiteit Groningen Aanleiding Stagnatie in dalende trend aantal arbeidsongevallen 20 % daarvan technische

Nadere informatie

Sjoerd Post DCMR VEILIGHEIDSCULTUUR

Sjoerd Post DCMR VEILIGHEIDSCULTUUR Sjoerd Post DCMR VEILIGHEIDSCULTUUR 1 VEILIGHEIDSCULTUUR Veiligheidscultuur indicatie voor veiligheidsprestatie bedrijven Ook staat technische installaties/onderhoud en organisatie (VMS) indicatoren voor

Nadere informatie

10 jaar accreditatie ETZ. Josje van Inzen Senior adviseur kwaliteit ETZ

10 jaar accreditatie ETZ. Josje van Inzen Senior adviseur kwaliteit ETZ 10 jaar accreditatie ETZ Josje van Inzen Senior adviseur kwaliteit ETZ Buitengewone Kwaliteit & Veiligheid afgestemd op jou Passie Open Flexibel Presteren Raad van Toezicht Comissie kwaliteit en veiligheid

Nadere informatie

Zakelijke coaching vragenlijst Document. Voor bedrijf: Door: Datum:

Zakelijke coaching vragenlijst Document. Voor bedrijf: Door: Datum: Zakelijke coaching vragenlijst Document Voor bedrijf: Door: Datum: Inhoud Instructies Bedrijfs onderzoek 1. De verwachtingen in het bedrijf 2. Uitdagingen en mogelijkheden met inzicht op verwachting 3.

Nadere informatie

Workshop: ontwikkeling en evaluatie van sociaalwerkpraktijken binnen het Geïntegreerd Breed Onthaal. Didier Boost UAntwerpen - Master Sociaal Werk

Workshop: ontwikkeling en evaluatie van sociaalwerkpraktijken binnen het Geïntegreerd Breed Onthaal. Didier Boost UAntwerpen - Master Sociaal Werk Workshop: ontwikkeling en evaluatie van sociaalwerkpraktijken binnen het Geïntegreerd Breed Onthaal Didier Boost UAntwerpen - Master Sociaal Werk Context van uitdagingen Het Geïntegreerd Breed Onthaal:

Nadere informatie

Beter ten halve gekeerd.. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Beter ten halve gekeerd.. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Beter ten halve gekeerd.. Het monitoren van SWPBS Programma 1. Welkom en voorstellen 2. Monitoren: wat, waarom, hoe? 3. Oude bekenden 4. New kid in town 5. Onderzoek naar resultaten in Nederland 6. Vragen

Nadere informatie

De datateam methode: Onderzoek en praktijk

De datateam methode: Onderzoek en praktijk De datateam methode: Onderzoek en praktijk 10 maart, 2015 OCW, Den Haag Kim Schildkamp Cindy Poortman Anne Tappel Programma Opbrengtgericht werken (OGW) Belang van OGW Manier van OGW: de datateam methode

Nadere informatie

Vernieuw je HR-cyclus

Vernieuw je HR-cyclus Vernieuw je HR-cyclus De klassieke HR-cyclus is toe aan vernieuwing Doel HR-cyclus Zoveel mogelijk uit je mensen halen om de doelen van de organisatie te realiseren 93% is ontevreden* HR-cyclus staat los

Nadere informatie

De rol van de schoolleider bij het systematisch gebruiken van data voor onderwijsverbetering

De rol van de schoolleider bij het systematisch gebruiken van data voor onderwijsverbetering De rol van de schoolleider bij het systematisch gebruiken van data voor onderwijsverbetering VO-congres, 29 maart 2018 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl Cindy Poortman: c.l.poortman@utwente.nl Programma

Nadere informatie

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Aanleiding onderzoek Meer kennis over cliëntgestuurde interventies nodig; belangrijk voor ontwikkelingen GGz Interventies door cliënten:

Nadere informatie

OR en ziekteverzuim Wie is Maurice Buskens? Wat is ziekteverzuim?

OR en ziekteverzuim Wie is Maurice Buskens? Wat is ziekteverzuim? OR en ziekteverzuim Help, het ziekteverzuim loopt uit de hand! Maurice Buskens Wie is Maurice Buskens? Ruim 13 jaar ervaring in advisering en training OR-en Ervaring als HR manager met o.a. ziekteverzuim

Nadere informatie

Onderzoek Toegevoegde waarde OHSAS 18001-certificatie Samenvatting en conclusies

Onderzoek Toegevoegde waarde OHSAS 18001-certificatie Samenvatting en conclusies Onderzoek Toegevoegde waarde OHSAS 18001-certificatie Samenvatting en conclusies 26 juni 2013 > Samenvatting 2 > Conclusies 5 1 Samenvatting en conclusies Deze samenvatting en conclusies komen uit het

Nadere informatie

Thema Nieuwsbrief. In dit plan presenteert de Inspectie SZW de aandachtspunten voor controles op de werkvloer. Dit zijn:

Thema Nieuwsbrief. In dit plan presenteert de Inspectie SZW de aandachtspunten voor controles op de werkvloer. Dit zijn: Jaarlijks publiceert de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) (ook bekend als de Arbeidsinspectie) een jaarplan. Zo ook voor 2014. In dit plan presenteert de Inspectie SZW de aandachtspunten

Nadere informatie

Durf te meten: Hoe. bedrijvenbeleid? Henry van der Wiel DG Bedrijfsleven en Innovatie

Durf te meten: Hoe. bedrijvenbeleid? Henry van der Wiel DG Bedrijfsleven en Innovatie Durf te meten: Hoe evalueren we het bedrijvenbeleid? Henry van der Wiel DG Bedrijfsleven en Innovatie Opzet presentatie Aanleiding Hoofdlijnen geïntegreerde aanpak EZK/B&I Resultaten: balans na 5 jaar

Nadere informatie

duurzame inzetbaarheid in de praktijk

duurzame inzetbaarheid in de praktijk duurzame inzetbaarheid in de praktijk een proactieve integrale benadering Hester Wagenvoort 29 januari 2013 programma 1. impressie Elkerliek ziekenhuis 2. beleid en praktijk aanleiding activiteiten verleden,

Nadere informatie

zelf regie eigenaarschap vertrouwen

zelf regie eigenaarschap vertrouwen Showcase HBO, 2015 LTC, Pim Mulier en Winnock (samen Santrion) begeleiden meerdere HBO opleidingen thema gericht. Thema s die onder andere spelen zijn: werkdruk, organisatieverandering, het nieuwe werken,

Nadere informatie

Strategische Personeelsplanning. Basisdocument

Strategische Personeelsplanning. Basisdocument Strategische Personeelsplanning Basisdocument Strategische Personeelsplanning Basisdocument SPP als pijler van hr-beleid Om als organisatie in een dynamische omgeving met veel ontwikkelingen en veranderingen

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Pilot Sociale Innovatie monitoring resultaten

Pilot Sociale Innovatie monitoring resultaten Pilot Sociale Innovatie monitoring resultaten Tussenrapportage mei 2009 André van Boekholt Het Ontwikkelaarsgilde Inleiding De doelstelling van de monitoring van de pilot Sociale Innovatie is een grondige

Nadere informatie

Het goede verhaal vertellen

Het goede verhaal vertellen Het goede verhaal vertellen Leidraad wijkverpleegkundig dossier, op weg naar een (nieuwe) professionele omgeving Inès van Beek & Jerry Fortuin Zorg en ICT beurs 14 maart 2019 Het goede verhaal vertellen

Nadere informatie

Multidisciplinaire aanpak RI&E helpt beroepsziekten te voorkomen. Congres voor arbeidshygiëne 13 april 2017 Maaikelien Wijma

Multidisciplinaire aanpak RI&E helpt beroepsziekten te voorkomen. Congres voor arbeidshygiëne 13 april 2017 Maaikelien Wijma Multidisciplinaire aanpak RI&E helpt beroepsziekten te voorkomen Congres voor arbeidshygiëne 13 april 2017 Maaikelien Wijma Opening Ervaringen met co-creatie bij de RI&E? Met disciplines Met de klant Multidisciplinair

Nadere informatie

Inzicht in kansen en effecten van re-integratie

Inzicht in kansen en effecten van re-integratie Inzicht in kansen en effecten van re-integratie Agenda Project datagedreven sturing re-integratie bij gemeente s-hertogenbosch: Aanleiding en doel Analyses en uitkomsten Conclusies en vervolgstappen Voorstellen

Nadere informatie

Regio Alkmaar Monitor Regiobeeld november 2016

Regio Alkmaar Monitor Regiobeeld november 2016 Regio Alkmaar Monitor Regiobeeld 2025 2 november 2016 0 Sinzer Ons team bestaat uit consultants en software developers waarmee we de volgende diensten aanbieden: Training en consultancy rondom het thema

Nadere informatie

Algemeen visitatierapport

Algemeen visitatierapport Algemeen visitatierapport Algemeen visitatierapport 31 januari 2011 Dit algemeen visitatierapport kan gebruikt worden als voorbeeld van wat er minimaal in de visitatierapportage zou moeten staan. Het is

Nadere informatie

De Aanpak Organisatieklimaat: duurzamer inzetbaar door een continue dialoog!

De Aanpak Organisatieklimaat: duurzamer inzetbaar door een continue dialoog! Bo Geboortezorg Bo college 11 oktober 2018 De Aanpak Organisatieklimaat: duurzamer inzetbaar door een continue dialoog! Anouk ten Arve & Babette Bronkhorst Marc Spoek, Manager Gezond Werken in de Zorg

Nadere informatie

SPIC Safety Performance Indicator Contractors. Dik de Weger RWS Dienst Infrastructuur Afdeling Veiligheid

SPIC Safety Performance Indicator Contractors. Dik de Weger RWS Dienst Infrastructuur Afdeling Veiligheid SPIC Safety Performance Indicator Contractors Dik de Weger RWS Dienst Infrastructuur Afdeling Veiligheid Waar gaat het eigenlijk over? Achtergrond veiligheidsmanagement bij RWS Waarom prestaties meten?

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Docenten in het hoger onderwijs zijn experts in wát zij doceren, maar niet noodzakelijk in hóe zij dit zouden moeten doen. Dit komt omdat zij vaak weinig tot geen training hebben gehad in het lesgeven.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20890 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Koelewijn, Hennie Title: Quality of work and well-being of health care employees

Nadere informatie

Turbulente Arbeidstijden Tilburg, 12 september 2013

Turbulente Arbeidstijden Tilburg, 12 september 2013 De winst van duurzaam inzetbare medewerkers. Hoe organiseer ik dat? Turbulente Arbeidstijden Tilburg, 12 september 2013 Niels Mooij Gezond Transport Wanneer zwaaien mensen in uw bedrijf af? Wanneer is

Nadere informatie

Workhop 4 Participatie en medewerkersbetrokkenheid. Saraï Sapulete, Ecorys Camiel Schols, SBI Formaat

Workhop 4 Participatie en medewerkersbetrokkenheid. Saraï Sapulete, Ecorys Camiel Schols, SBI Formaat Workhop 4 Participatie en medewerkersbetrokkenheid Saraï Sapulete, Ecorys Camiel Schols, SBI Formaat 2 3 Vernieuwingen in de praktijk Directe participatie bevorderen 1. Modern werkoverleg 2. OR-leden als

Nadere informatie

Workshop: Het meten van je activiteit

Workshop: Het meten van je activiteit Workshop: Het meten van je activiteit - Naar welk soort betrokkenheid streef je (kennis/ houding/ gedrag) en hoe ga je dat bereiken? - Wat is het verschil tussen output, outcome en impact? - Hoe meet je

Nadere informatie

Revalidatie, Sport en Actieve leefstijl (ReSpAct)

Revalidatie, Sport en Actieve leefstijl (ReSpAct) Revalidatie, Sport en Actieve leefstijl (ReSpAct) Femke Hoekstra en Trynke Hoekstra Landelijke bijeenkomst 22 april 2016 Dr. Floor Hettinga Dr. Rienk Dekker Prof. dr. Cees van der Schans Prof. dr. Lucas

Nadere informatie

Competency Check. Datum:

Competency Check. Datum: Competency Check Naam: Sample Candidate Datum: 08-08-2013 Over dit rapport: Dit rapport is op automatische wijze afgeleid van de resultaten van de vragenlijst welke door de heer Sample Candidate is ingevuld.

Nadere informatie

Werkstress is fysieke, mentale of sociale spanning die voortkomt uit werk. Werkstress kan nadelige

Werkstress is fysieke, mentale of sociale spanning die voortkomt uit werk. Werkstress kan nadelige SAMENVATTING Werkstressisfysieke,mentaleofsocialespanningdievoortkomtuitwerk.Werkstresskannadelige gevolgenhebbenvoorwerknemers,organisatiesendemaatschappijinhetalgemeen.opindividueel niveauhangtwerkstresssamenmetdepressie,angstenburnoutenmetfysiekegezondheidsrisico

Nadere informatie

FRAME, VOICE, REPORT! Training Impact Meten 12 oktober 2018

FRAME, VOICE, REPORT! Training Impact Meten 12 oktober 2018 FRAME, VOICE, REPORT! Training Impact Meten 12 oktober 2018 Programma Training Impact meten 13.00: Welkom en associaties thema 13.30: Deel 1 - Over doelgerichte communicatie 14.45: Pauze 15.00: Deel 2

Nadere informatie

Projectplan overzicht (deel 1)(ja, mits)

Projectplan overzicht (deel 1)(ja, mits) Projectplan overzicht (deel 1)(ja, mits) Algemeen Naam umc Projectleider + email Programmalijn Werkplaats Draagt bij aan de volgende deliverables -zie programma- LUMC Tobias Bonten; t.n.bonten@lumc.nl

Nadere informatie

aan Plan van aanpak Vroege herkenning en behandeling van de vitaal bedreigde patiënt Pub.nr. 2010.5200

aan Plan van aanpak Vroege herkenning en behandeling van de vitaal bedreigde patiënt Pub.nr. 2010.5200 aan Plan van aanpak Vroege herkenning en behandeling van de vitaal bedreigde patiënt Pub.nr. 2010.5200 Inhoud Gegevens 3 1. Stel een veranderteam samen 4 2. Definieer het probleem, de uitdaging of de kans

Nadere informatie

Seminarie ondernemingsplan. 13 november Getuigenis vanuit het departement Economie, Wetenschap en Innovatie

Seminarie ondernemingsplan. 13 november Getuigenis vanuit het departement Economie, Wetenschap en Innovatie Seminarie ondernemingsplan 13 november 2015 Getuigenis vanuit het departement Economie, Wetenschap en Innovatie Presentatie is opgebouwd rond een aantal vragen die ons werden voorgelegd door de initiatiefnemers

Nadere informatie

DEELNEMEN AAN HET ACTIEF NETWERK Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid - IN ZORG

DEELNEMEN AAN HET ACTIEF NETWERK Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid - IN ZORG DEELNEMEN AAN HET ACTIEF NETWERK Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid - IN ZORG Samen met collega- zorgorganisaties aan de slag met duurzame inzetbaarheid! Aanleiding voor een ACTIEF Netwerk De gezondheidszorg

Nadere informatie

Marloes zuidgeest 2 juni 2010

Marloes zuidgeest 2 juni 2010 Marloes zuidgeest 2 juni 2010 Op weg naar verantwoorde zorg Opzet onderzoek Resultaten Reflectie Conclusie Aanbevelingen NormenvoorVerantwoordeZorg Indicatoren: Zorginhoudelijke(zelf meten) zelfevaluatie

Nadere informatie

Quickscan Duurzame Inzetbaarheid

Quickscan Duurzame Inzetbaarheid Quickscan Duurzame Inzetbaarheid Naam bedrijf: Naam medewerker: Het brede begrip duurzame inzetbaarheid is te verdelen in drie hoofdthema s: Vitaliteit & Gezondheid, Ontwikkeling & Mobiliteit, Betrokkenheid

Nadere informatie

FIT en GEZOND op het WERK

FIT en GEZOND op het WERK FIT en GEZOND op het WERK Katrien Bruyninx Prevent Lummen 18 september 2013 Prevent Prevent-Factory A solutions provider Tailor made support of companies and organisations Prevent-Academy Training centre

Nadere informatie

Do-it-yourself interventie Samen Werken aan Veiligheid bij Croda. Reinout van Zevenbergen NVVK congres 30 maart 2017

Do-it-yourself interventie Samen Werken aan Veiligheid bij Croda. Reinout van Zevenbergen NVVK congres 30 maart 2017 Do-it-yourself interventie Samen Werken aan Veiligheid bij Croda Reinout van Zevenbergen NVVK congres 30 maart 2017 Hoe goed is ons collectieve veiligheidsgeheugen? Op de volgende slides worden 7 vragen

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

Appraisal. Datum:

Appraisal. Datum: Appraisal Naam: Sample Candidate Datum: 08-08-2013 Over dit rapport: Dit rapport is op automatische wijze afgeleid van de resultaten van de vragenlijst welke door de heer Sample Candidate is ingevuld.

Nadere informatie

Menu-engineering in restaurants

Menu-engineering in restaurants Menu-engineering in restaurants Machiel Reinders, Wageningen University & Research Joris Heijnen & Erik van Bommel, Variatie in de Keuken Marlijn Huitink & Coosje Dijkstra, Vrije Universiteit Amsterdam

Nadere informatie

Practitioner s Certificate in IT Service Management: Release & Control (based on ITIL )

Practitioner s Certificate in IT Service Management: Release & Control (based on ITIL ) Exameneisen Practitioner s Certificate in IT Service Management: Release & Control (based on ITIL ) Publicatiedatum 1-1-2008 Startdatum 1-3-2007 Doelgroep IT Service Management Practitioner: Release &

Nadere informatie

Wat is de WAI: E.On Benelux afdeling AMM Kerntaken Ontwikkelen centrales Beheren centrales Onderhouden centrales ASSET & MAINTENANCE MANAGEMENT

Wat is de WAI: E.On Benelux afdeling AMM Kerntaken Ontwikkelen centrales Beheren centrales Onderhouden centrales ASSET & MAINTENANCE MANAGEMENT ASSET & MAINTENANCE MANAGEMENT E.On Benelux afdeling AMM Kerntaken Ontwikkelen centrales Beheren centrales Onderhouden centrales Doelen Voldoen aan veiligheid, milieu, kwaliteitseisen Optimaliseren kosten

Nadere informatie

Meten is weten. Hoe bepaal je de succeskans en de impact van netwerken? Programma. Deel 1: Hoe meet je outcome? (Saskia)

Meten is weten. Hoe bepaal je de succeskans en de impact van netwerken? Programma. Deel 1: Hoe meet je outcome? (Saskia) Meten is weten Hoe bepaal je de succeskans en de impact van netwerken? Congres financieren in Netwerken, 13 april 2017 Saskia Keuzenkamp (Vrije Universiteit Amsterdam / Movisie) Sigrid Fiering (Provincie

Nadere informatie

Executive WalkRounds. Sturen op zachte signalen

Executive WalkRounds. Sturen op zachte signalen Executive WalkRounds Sturen op zachte signalen Welkom + kennismaking Toelichting onderzoek Zachte signalen Executive WalkRound; Wat is het? Werkwijze Resultaten, eerste indruk Onderzoek Veiligheidsbeleid

Nadere informatie

Alles wat u moet weten over procesveiligheid maar waar u nooit om hebt gevraagd. NVVK Congres Papendal 16 maart 2011

Alles wat u moet weten over procesveiligheid maar waar u nooit om hebt gevraagd. NVVK Congres Papendal 16 maart 2011 Alles wat u moet weten over procesveiligheid maar waar u nooit om hebt gevraagd NVVK Congres Papendal 16 maart 2011 pagina 2 Hoe voorkom je dit? Met goeie operators, ingenieurs en managers! Wat is dan

Nadere informatie

Hoe kwaliteitsvol omgaan met outputresultaten? SOK - Omgaan met output in het onderwijs

Hoe kwaliteitsvol omgaan met outputresultaten? SOK - Omgaan met output in het onderwijs Hoe kwaliteitsvol omgaan met outputresultaten? SOK - Omgaan met output in het onderwijs 1 Een outputbeleid kunnen voeren met behulp van een stappenplan SOK - Omgaan met output in het onderwijs 2 Stappenplan

Nadere informatie

EFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012. 29 mei 2012

EFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012. 29 mei 2012 EFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' 1 MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012 2 DE STRATEGY-TO-PERFORMANCE GAP (MANKINS EN STEELE) 3 37% Gemiddelde prestatie verliezen

Nadere informatie

Droomsessie. Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum

Droomsessie. Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum Droomsessie Hoe gaat de Inspectie SZW om met veiligheid in 2025? Hielke Kuitert Inspectiebreed Kenniscentrum Aftrap Inspectie SZW ziet toe op de naleving van de arbeidsomstandighedenwetgeving in Nederland

Nadere informatie

Social Media Strategie Plan

Social Media Strategie Plan Social Media Strategie Plan Creëren van de strategie en planning van de uitvoering Een stappenplan met daarin vastgelegd waar je merk staat, waar je heen wilt en en hoe er te komen. Houd in gedachten dat

Nadere informatie

Maarten van t Hof & Marie Deserno

Maarten van t Hof & Marie Deserno Maarten van t Hof & Marie Deserno Wat is REACH-AUT? Missie: REseArCH network AUTism Het duurzaam verbinden van kennis over autisme (ASS) uit praktijk en wetenschap Verhoogde kwaliteit van leven van mensen

Nadere informatie

denk sessie procesveiligheid

denk sessie procesveiligheid denk sessie procesveiligheid optimaliseren van proces- en arbeidsveiligheid met bowties en veiligheidsindicatoren Paul Swuste: effectieve procesveiligheidsindicatoren? Karolien van Nunen: arbeidsveiligheidindicatoren

Nadere informatie

Kwaliteitsmanagement (INK versie)

Kwaliteitsmanagement (INK versie) Kwaliteitsmanagement (INK versie) Aventus Apeldoorn, 18 april 2007 Drs Jan Polderman Fred van Pol Meer informatie: www.xqmp.nl Doel Oriëntatie op het kwaliteitsmanagementsysteem MMS-Onderwijs uit het XQ

Nadere informatie

VERBETERING SCHOONMAAK DOOR INTERVIEWS. Een dalende trend verklaard

VERBETERING SCHOONMAAK DOOR INTERVIEWS. Een dalende trend verklaard VERBETERING SCHOONMAAK DOOR INTERVIEWS Een dalende trend verklaard 0 AANLEIDING Lage score schoonmaak in patiënttevredenheidsonderzoek 2010 Opdracht: verbetering schoonmaak met 20% 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2

Nadere informatie

Realiseren van duurzame inzetbaarheid Welke (werknemer) aanpak is succesvol? Guido Welter Innovatiemanager RHRS

Realiseren van duurzame inzetbaarheid Welke (werknemer) aanpak is succesvol? Guido Welter Innovatiemanager RHRS Realiseren van duurzame inzetbaarheid Welke (werknemer) aanpak is succesvol? Guido Welter Innovatiemanager RHRS Agenda Praktijkcases Ericsson, KPN, Rabobank (Regio Utrecht) a) klantvraag b) aanpak c) lessons

Nadere informatie

Volwassenheid Assessment Model VeiligheidsManagementSysteem

Volwassenheid Assessment Model VeiligheidsManagementSysteem NVVK congres Volwassenheid Assessment Model VeiligheidsManagementSysteem Een andere manier om in gesprek te gaan Geert Vos NS Reizigers MoSHE TU Delft Volwassenheid Assessment Model VMS Een andere manier

Nadere informatie

Evaluatie gratis openbaar vervoer 65+-ers Rotterdam

Evaluatie gratis openbaar vervoer 65+-ers Rotterdam Evaluatie gratis openbaar vervoer 65+-ers Rotterdam J. Snippe F. Schaap M. Boendermaker B. Bieleman COLOFON St. INTRAVAL Postadres Postbus 1781 9701 BT Groningen E-mail info@intraval.nl www.intraval.nl

Nadere informatie

Noord-Nederlandse Innovatiemonitor 2017

Noord-Nederlandse Innovatiemonitor 2017 Noord-Nederlandse Innovatiemonitor 2017 Deelrapport Creativiteit en Innovatie Prof.Dr. D.L.M. (Dries) Faems d.l.m.faems@rug.nl Prof.Dr. B.A. (Bernhard) Nijstad b.a.nijsta@rug.nl Dr. B. (Bart) Verwaeren

Nadere informatie

Zorg Verbeteren in Eigen Huis. Achtergrond van de methode

Zorg Verbeteren in Eigen Huis. Achtergrond van de methode Zorg Verbeteren in Eigen Huis Achtergrond van de methode Dr. W.H.E. Buntinx Buntinx Training & Consultancy www.buntinx.org Symposium De Driestroom 15 oktober 2009 Elst 1 Achtergrond van de methode voor

Nadere informatie

Hoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006

Hoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006 Hoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006 in samenwerking met: dinsdag 11 december 2007 Passionned 2003-2007 1 Uitleg De diapresentatie toont de meest opmerkelijke

Nadere informatie

Cultuur, macht(hebbers) en veiligheid Frank Guldenmund, Sectie Veiligheidskunde, TUD

Cultuur, macht(hebbers) en veiligheid Frank Guldenmund, Sectie Veiligheidskunde, TUD Cultuur, macht(hebbers) en veiligheid Frank Guldenmund, Sectie Veiligheidskunde, TUD NVVK Conferentie De kracht van macht Arnhem (Papendal), 20-21 maart 2013 1 Onvoorspelbaarheid 2 3 Overzicht 1. Cultuur

Nadere informatie

Innovatie door gedeeld leiderschap Dr. Anita Wydoodt Lid Raad van Bestuur ETZ (06)

Innovatie door gedeeld leiderschap Dr. Anita Wydoodt Lid Raad van Bestuur ETZ (06) Innovatie door gedeeld leiderschap Dr. Anita Wydoodt Lid Raad van Bestuur ETZ a.wydoodt@etz.nl (06) 40 19 26 56 Wat is goed leiderschap? Grote ondernemingen zijn te complex voor één bestuurder die met

Nadere informatie

WORKSHOP GAAN KPI EN GEDRAG HAND IN HAND?

WORKSHOP GAAN KPI EN GEDRAG HAND IN HAND? WORKSHOP GAAN KPI EN GEDRAG HAND IN HAND? WORKSHOP GAAN KPI EN GEDRAG HAND IN HAND? WORKSHOP GAAN KPI EN GEDRAG HAND IN HAND? Wat willen we samen bereiken in deze workshop? Samen nadenken over het antwoord

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn. Bevorderen van veilig gedrag in productieomgevingen

Multidisciplinaire richtlijn. Bevorderen van veilig gedrag in productieomgevingen Multidisciplinaire richtlijn Bevorderen van veilig gedrag in productieomgevingen 2 Colofon NVAB, BA&O, NVvA, NVVK, 2013 Uitgave NVAB Kwaliteitsbureau NVAB Postbus 2113 3500 GC Utrecht T 030 2040620 E kwaliteitsbureau@nvab-online.nl

Nadere informatie

Verdiepende denksessie Nudging. NVVK congres Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld

Verdiepende denksessie Nudging. NVVK congres Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld Verdiepende denksessie Nudging NVVK congres 2019 Theo Kerckhoffs, Koen van der Swaluw, Michelle Zonneveld Programma 1. Inleiding nudging 2. Nudging inzetten om arbeidsveiligheid te bevorderen: RIVM onderzoek

Nadere informatie

Meten is weten: Inzicht krijgen in de opbrengsten van jouw inspanningen in de buurt

Meten is weten: Inzicht krijgen in de opbrengsten van jouw inspanningen in de buurt Meten is weten: Inzicht krijgen in de opbrengsten van jouw inspanningen in de buurt Vandaag Vandaag Reden voor Monitoring en Evaluatie: M&E Wat is M&E? Monitoren en evalueren: theorie en praktijk Tips

Nadere informatie

Gain Automation Technology Specialist in technische en industriële automatisering

Gain Automation Technology Specialist in technische en industriële automatisering Gain Automation Technology Specialist in technische en industriële automatisering Inleiding Ontwikkeling KPI-dashboard Voorbeelden Samenvatting Even voorstellen Paul Janssen: Senior Technical Consultant

Nadere informatie

Van inzicht naar actie. Vitaliteitvoordezorg.nl. Nu met benchmark voor Ziekenhuizen, VVT, GGZ en GHZ!

Van inzicht naar actie. Vitaliteitvoordezorg.nl. Nu met benchmark voor Ziekenhuizen, VVT, GGZ en GHZ! Vitaliteit voor de zorg 3 Vitaliteitvoordezorg.nl Nu met benchmark voor Ziekenhuizen, VVT, GGZ en GHZ! Gericht sturen op vitaliteit en inzetbaarheid van zorgmedewerkers Van inzicht naar actie Veel zorginstellingen

Nadere informatie

Drs. Viola van Guldener, KplusV organisatieadvies, Renz Davits, A+O Fonds Gemeenten

Drs. Viola van Guldener, KplusV organisatieadvies,   Renz Davits, A+O Fonds Gemeenten Van denken naar doen: verbeteren veiligheidscultuur bij de brandweer Opstellen van een scan en actiebladen voor verbetering van arbeidsveiligheid bij de brandweer Drs. Viola van Guldener, KplusV organisatieadvies,

Nadere informatie

Organisatie Verbeter Cyclus

Organisatie Verbeter Cyclus Organisatie Verbeter Cyclus Creëer uw eigen verbetercultuur Creëer uw eigen verbetercultuur Succesvolle organisaties creëren een positieve verbetercultuur! Zij luisteren goed naar de cliënten en hun netwerk

Nadere informatie

Resultaten PREZIES evaluatie

Resultaten PREZIES evaluatie Resultaten PREZIES evaluatie Jan Wille Tjallie van der Kooi 1 Inleiding In 2009 eerste formele PREZIES evaluatie bij diverse stakeholders, d.m.v. interviews Na 7 jaar, waarin diverse veranderingen, nieuwe

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn. Bevorderen van veilig gedrag in productieomgevingen

Multidisciplinaire richtlijn. Bevorderen van veilig gedrag in productieomgevingen Multidisciplinaire richtlijn Bevorderen van veilig gedrag in productieomgevingen 2 Colofon NVAB, BA&O, NVvA, NVVK, 2013 Uitgave NVAB Kwaliteitsbureau NVAB Postbus 2113 3500 GC Utrecht T 030 2040620 E kwaliteitsbureau@nvab-online.nl

Nadere informatie

Feeling Good, Working Safe. Nolost Capital 2011

Feeling Good, Working Safe. Nolost Capital 2011 Feeling Good, Working Safe Nolost Capital 2011 WIE IS NOLOST CAPITAL Kennisexpert Organisatiewetenschappen en Organisatiepsychologie Samenwerking Universiteiten Jarenlange internationale onderzoeken in

Nadere informatie

Samenvatting. Inleiding

Samenvatting. Inleiding Inleiding Overgewicht en obesitas bij kinderen is een serieus volksgezondheidsprobleem. Het wordt veroorzaakt door een complex geheel van onderling samenhangende persoonlijke, sociale en omgevingsfactoren.

Nadere informatie

LEIDERS VAN MORGEN MD NETWERK VOOR HR EN MD PROFESSIONALS

LEIDERS VAN MORGEN MD NETWERK VOOR HR EN MD PROFESSIONALS LEIDERS VAN MORGEN MD NETWERK VOOR HR EN MD PROFESSIONALS Graag vertel ik u in deze brochure over Leiders van Morgen, een Management Development (MD) netwerk dat october 2010 van start gaat. Voor meer

Nadere informatie

Werkdruk in het onderwijs Wat is het, waar komt het door en wat doe je eraan? ECBO 11 oktober 2018 Roos Schelvis, PhD.

Werkdruk in het onderwijs Wat is het, waar komt het door en wat doe je eraan? ECBO 11 oktober 2018 Roos Schelvis, PhD. Werkdruk in het onderwijs Wat is het, waar komt het door en wat doe je eraan? ECBO 11 oktober 2018 Roos Schelvis, PhD. Decreasing work stress in teachers Decreasing work stress in teachers Decreasing

Nadere informatie

Drempels. droom. werkelijkheid

Drempels. droom. werkelijkheid Drempels tussen droom en werkelijkheid Een dynamisch groen kennissysteem, midden in de praktijk In de groene sector spelen vraagstukken waar direct en gerichte antwoorden voor nodig zijn. Goede oplossingen

Nadere informatie

Onderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis

Onderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Onderzoeksdesigns Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Inhoud Inleiding Wetenschappelijk bewijs Opdracht Verschillende onderzoekdesigns De drie componenten van evidence-based practice Wetenschappelijk

Nadere informatie