DE GRENSGEBIEDEN IN HET NOORDOOSTEN VAN BRABANT ca

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DE GRENSGEBIEDEN IN HET NOORDOOSTEN VAN BRABANT ca"

Damian Vink
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 mr. G.F. van der Ree-Scholtens DE GRENSGEBIEDEN IN HET NOORDOOSTEN VAN BRABANT ca Institutionele en juridische aspecten Van Gorcum, Assen/Maastricht 1993

2 Inhoudsopgave WOORD VOORAF INHOUDSOPGAVE ARCHIVAUA BRONNENPUBLKATIES EN LITERATUUR GEBRUDCTE AFKORTINGEN VD DC Xm XXXIII LI INLEIDING Hoofdstuk I HET HERTOGDOM BRABANT, NOORDOOSTELUK TERRITORIUM EN BEVOEGDHEDEN 1 Het ontstaan van het hertogdom Brabant 8 2 Kwartier en Meierij van 's-hertogenbosch Inleiding Omvang van Kwartier en Meierij Behoud van Kwartier en Meierij 16 3 De bevoegdheden van de hertog van Brabant in het algemeen Rechtspraak Beden Defensie/openbare orde/veiligheid Waterstaat Regalia 21 Hoofdstuk II ONTSTAAN EN ONTWKKELING VAN DE GRENSGEBDEDEN 1 Het ontstaan van de grensgebieden Teisterbant De bezittingen van de abdij Berne Cuijk/Herpen/Megen/Oyen 26 2 De periode ± ± 1400; Brabantisering Het Land van Ravenstein Het graafschap Megen De heerlijkheden Oyen en Dieden Grave en het Land van Cuijk 44 IX

3 2.5 De heerlijkheid Boxmeer De rijksheerlijkheid Gemert 51 3 De periode ± ; weggroeien van Brabant Het Land van Ravenstein Het graafschap Megen De heerlijkheden Oyen en Dieden Grave en het Land van Cuijk, alsmede Oeffelt De heerlijkheid Boxmeer, alsmede Haps en Half-Sambeek De rijksheerlijkheid Gemert 74 4 De periode ± ; soevereiniteitskwesties Het Land van Ravenstein Het graafschap Megen De heerlijkheden Oyen en Dieden Grave en het Land van Cuijk De heerlijkheid Boxmeer De rijksheerlijkheid Gemert 84 5 Conclusie 87 Hoofdstuk III DE BEVOEGDHEDEN VAN DE HERTOG VAN BRABANT IN DE GRENSGEBIEDEN 1 Inleiding 89 2 Rechtspraak Het recht van ingebod Hoofdvaart en appel De Raad van Brabant Beden Defensie/openbare orde/veiligheid Waterstaat HI 5.1 De Maasdijken De Groenendijk H 5 6 Muntrecht I 22 7 Conclusie I 23 Hoofdstuk IV HET RECHT IN EEN DRIETAL GRENSGEBIEDEN 1 Inleiding I 28 2 Soorten rechtsbronnen en hun totstandkoming Het opgeschreven gewoonterecht De privileges De bevolen optekening en homologatie van de cosrumen Conclusie Typering naar de soort regels De inhoud van de regels Enkele aspecten met betrekking tot het burgerlijk recht Invloed van het Romeinse recht op het burgerlijk recht Terminologie 153

4 Hoofdstuk V DE GRENSGEBIEDEN: CIRCUMSCRIPTIE, ORGANISATIE EN BEVOEGDHEDEN 1 Circumscriptie Het Land van Ravenstein Het graafschap Megen De heerlijkheden Oyen en Dieden Grave en het Land van Cuijk De heerlijkheid Boxmeer De rijksheerlijkheid Gemert Rechterlijke en bestuurlijke organisatie en bevoegdheden Algemeen Het Land van Ravenstein Inleiding Dedrossaard Deschout De rentmeester De landschrijver De schepenen De burgemeesters De kerk- en armmeesters De naburen Het corpus De richterbode Overige functionarissen Het graafschap Megen De grafelijke vertegenwoordigers De lokale functionarissen De heerlijkheden Oyen en Dieden Grave en het Land van Cuijk De vertegenwoordigers van de heer De lokale functionarissen De heerlijkheid Boxmeer De vertegenwoordigers van de heer De lokale functionarissen De rijksheerlijkheid Gemert De vertegenwoordigers van de heer De lokale functionarissen De bevoegdheden van de heer 232 Hoofdstuk VI DE ONTWIKKELINGEN NA : De inval der Fransen : De Bataafse Republiek Ontwikkelingen in Grave en het Land van Cuijk, Oyen en Dieden 241 XI

5 2.2 Ontwikkelingen in het Land van Ravenstein, het graafschap Megen, de heerlijkheid Boxmeer, de rijksheerlijkheid Gemert en Oeffelt : Koninkrijk Holland, Soeverein Vorstendom, Koninkrijk der Nederlanden 246 Hoofdstuk VII VERANTWOORDING VAN DE KAARTEN 1 Inleiding Kaarten in het algemeen Kaarten van Brabant Historische kaarten Oude kaarten De vervaardiging van de kaarten De noodzakelijke keuzen 260 SAMENVATTING 263 ZUSAMMENFASSUNG 270 BULAGEN Bijlage 1 Opvolgende Heren en Vrouwen van het Land van Ravenstein 277 Bijlage 2 Opvolgende Heren en Vrouwen van het graafschap Megen 279 Bijlage 3 Opvolgende Heren en Vrouwen van de heerlijkheden Oyen en Bijlage 4 Dieden 281 Opvolgende Heren en Vrouwen van Grave en het Land van Cuijk 284 Bijlage 5 Opvolgende Heren en Vrouwen van de heerlijkheid Boxmeer 286 Bijlage 6 Opvolgende Heren van de rijksheerlijkheid Gemert 288 INDEX VAN GEOGRAFISCHE NAMEN 290 INDEX VAN PERSOONSNAMEN 296 XII

Vergelijkbare documenten

Onder de rechter. Proefschrift

Onder de rechter. Proefschrift Onder de rechter Proefschrift ter verkrijging van de graad vari doctor aan de Universiteit van Tilburg, op gezag van de rector magnifìcus, prof. dr. F.A. van der Duyn Schouten, in het openbaar te verdedigen