IGF-1 en groeistoornissen
|
|
- Gijs Gerritsen
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 IGF-1 en groeistoornissen Boudewijn Bakker Kinderarts-endocrinoloog
2 IGF-1: Wat, Waar, Hoe?
3 Insulin-like Growth Factor 1 Peptidehormoon (7,65 kda) Productie door vrijwel alle weefsels (o.a. lever, placenta, spier, bot, kraakbeen, gonaden, hypothalamus) Groeifactor voor vrijwel alle celtypen Hoog mitogeen Promotor van proliferatie en differentiatie Remmer van apoptose Stimulator van eiwitsynthese en koolhydraatmetabolisme
4 Werking via IGF1 Receptor (tyrosine kinase)
5 Promiscue receptor (en groeifactor)
6 IGF-1 in circulatie
7 Kinetiek IGF-1 < 5% circuleert als vrij IGF-1 (t½ ~ 10 ) >95% gebonden aan IGFBP s ~ 80% in een ternary complex (IGF-1 + IGFBP-3 + ALS) Biologische t½ ternary complex ~ 16 uur Complex systeem van peptidasen regelt local availability
8 IGF-1 productie Groeihormoon Voedingstoestand/ calorische intake Leverfunctie (para- en autocriene factoren)
9 IGF-1 en groei
10 Rol GH en IGF in de tijd
11 IGF-1 is leeftijdsafhankelijk
12 Rol IGF-1 bij lengtegroei
13 lokaal productie IGF-1 GHR
14 IGF-1-onafhankelijk effect van GH Dev Biol,2001, 229:
15 Bijdrage lever-igf-1 verwaarloosbaar?
16 Rol IGF-1 bij lengtegroei (2)
17 Endocrien effect van IGF-1 Endocrine Reviews, 2009, 30(5):
18 Endocrien effect van IGF-1 Endocrine Reviews, 2009, 30(5):
19 Endocrien effect van IGF-1 Endocrine Reviews, 2009, 30(5):
20 Paracrien effect van IGF-1 Endocrine Reviews, 2009, 30(5):
21 Rol IGF-1 bij lengtegroei (3)
22 Somatotrope as (I)
23 Diagnostiek somatotrope as
24 Diagnostisch gereedschap Kliniek IGF-1 IGFBP-3 GH (GHBP) (IGF1ALS) GH-provocatietest GH-secretieprofiel IGF-1 generatietest (Beeldvorming) (Genetische diagnostiek)
25 Laag IGF-1 (< 0 SDS) Secundaire IGF-1 deficiëntie GH deficiëntie (congenitaal/verworven)=> GH test DD Bio-inactief GH GH NSD GH resistentie (Late puberteit) (Calorische restrictie)
26 I. GH deficiëntie Kliniek: Geen IUGR, Hypoglycemie bij vasten Groeivertraging vanaf 2e helft eerste jaar Ingezonken neusbrug, frontal bossing, doll s face Centripetale vetverdeling Laboratorium: Laag IGF-1, en BP3 onvoldoende oploop GH test Overige assen?? (MRI, genetische diagnostiek)
27 Goede oploop GH-test: GH werkt niet Bio-inactief GH molecuul (mutatie GH1) GH resistentie Afwijkende GH receptor Afwijkende signaaltransductie GH receptor (e.g. STAT5B) Kliniek Resistentie: extreem kleine lengte -5 tot -9 SDS Midface hypoplasie, frontal bossing Hypoglycemieën Late puberteit STAT5B: Immuundeficiënties, hyperprolactinemie
28 Laboratorium: Extreem laag IGF-1, IGFBP-3, ALS Hoog GH (basaal en gestimuleerd) IGF-1 generatietest: Goede respons bij bio-inactief GH Slechte respons bij resistentie Hoog prolactine (STAT5B) Laag GHBP (bij sommige receptormutaties)
29 Primaire IGF-1 deficiëntie IGF-1 gen mutatie/deletie Kliniek: Intra-uteriene groeiretardatie Microcefalie Doofheid Laboratorium: Extreem laag IGF-1 (deletie/mutatie) of juist heel hoog IGF-1 (bio-inactief) Normaal IGFBP-3 Hoge GH secretie, met name in jeugd
30 Hoog IGF-1 IGF-1 resistentie (receptor mutatie) Kliniek: IUGR Microcefalie Normaal/hoog IGF-1 Normale/hoge GH-secretie wisselende respons op GH behandeling
31 Samenvattend: Interpretatie IGF-1 IGF-1 > 0 SDS GHD zeer onwaarschijnlijk, Als SGA en microcefaal: genetica IGF1R (of IGF1) IGF-1 < 0 SDS GHD? => GH tests Als adequaat (>20/30 mu/l): geen stoornis GH/IGF-1 Als SGA en microcefaal: genetica IGF1R IGF-1 < -2 SDS en geen GHD: SGA en microcefaal: genetische analyse IGF1 (IGF1R) Prolactine (STAT5b) IGF-1 generatie test (resistentie/bio-inactief GH)
32 Toekomst Evaluatie GH/IGF-1 as? IGF-1 Laag IGF-1: GH test voor verworven GHD NGS gen panel voor groeistoornissen Bij forse afwijking groei/igf-1: dynamische tests, trio-wes
33 Vragen???
Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
Samenvatting 12 Samenvatting Groei is een complex proces, dat wordt gereguleerd door verschillende externe en interne factoren. Een afwijking van het normale groeipatroon kan een aanwijzing zijn voor
Nadere informatieGROEIHORMOONBEHANDELING NA HEMATOPOIETISCHE STAMCELTRANSPLANTATIE
GROEIHORMOONBEHANDELING NA HEMATOPOIETISCHE STAMCELTRANSPLANTATIE RICHTLIJN opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, bedoeld voor kinderarts-endocrinologen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting nederlandse samenvatting De groei en de ontwikkeling van diverse orgaansystemen en regelmechanismen in de foetus tijdens de periode in de baarmoeder worden verstoord door vroeggeboorte.
Nadere informatieMijn baby is te klein. Wat als initieel bilan? Welke zijn alarmtekens?
Mijn baby is te klein Wat als initieel bilan? Welke zijn alarmtekens? Seminarie kindergeneeskunde, de Montil, 17/04/2018 Belang van vroege herkenning van groeivertraging Normale groei teken van gezondheid
Nadere informatieAlgemene Samenvatting
Algemene Samenvatting e vitamine metaboliet 1,25-dihydroxyvitamine ( ) speelt een sleutelrol bij het handhaven van de calcium homeostase door middel van effecten op de darm, het bot en de nier. e metaboliet
Nadere informatie132
6DPHQYDWWLQJ 132 6DPHQYDWWLQJ Sotos syndroom, ook wel cerbraal gigantisme genoemd, werd voor het eerst beschreven in 1964 door Professor Sotos. Hij beschreef 5 kinderen met snelle lengtegroei, een grote
Nadere informatieDokter, onze zoon/dochter is te klein/te groot. Prof. Dr. G. Massa Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt
Dokter, onze zoon/dochter is te klein/te groot Prof. Dr. G. Massa Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt Groei en groeistoornissen Normale groei Evaluatie van de groei Kleine lengte en groeiachterstand
Nadere informatieBEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET GROEIHORMOONDEFICIËNTIE
BEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET GROEIHORMOONDEFICIËNTIE RICHTLIJN opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, bedoeld voor kinderarts-endocrinologen
Nadere informatieChapter 9. Samenvatting
Samenvatting Samenvatting (summary in Dutch) De blauwdruk voor de lengtegroei van de mens wordt gedefinieerd de genetische achtergrond van het individu, maar wordt eveneens beïnvloed door hormonale, psychosociale,
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting in het Nederlands
Chapter 10 Samenvatting in het Nederlands Chapter 10 Osteogenesis in Dogs L.F.H. Theyse - 2006 158 Samenvatting in het Nederlands Bot is als één van de weinige weefsels in staat om volledig te regenereren.
Nadere informatieENDOCRINOLOGIE. * laboratorium Vasculaire Geneeskunde Bd-236a 50
ENDOCRINOLOGIE ACTH 2,2-40,7 pmol/l pasgeborenen
Nadere informatieChapter 8. Samenvatting en discussie
Chapter 8 Samenvatting en discussie Chapter 8 ALGEMEEN Obesitas is in de westerse wereld de laatste decennia een groot gezondheidsprobleem geworden. Het is een complexe aandoening welke invloed heeft op
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21013 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Duyvenvoorde, Hermine van Title: Genetic causes of growth disorders Issue Date:
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Dutch summary)
Nederlandse samenvatting (Dutch summary) NEDERLANDSE SAMENVATTING Introductie Groeihormoon (GH) wordt samen met andere hormonen (namelijk prolactine en de aansturingshormonen voor geslachtshormonen, schildklierhormoon,
Nadere informatieSamenvatting 167 SAMENVATTING Het skelet bestaat uit ongeveer 200 botten en 300 gewrichten die het lichaam ondersteunen en zijn vorm geven. Het bestaat uit twee delen: het axiale skelet (schedel, wervelkolom
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 13 Hormonen
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 13 Hormonen Samenvatting door Elin 1039 woorden 4 april 2018 9,5 8 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie Hoofdstuk 13 13.1 * Hormoonklieren = organen die
Nadere informatie21. Multipele Endocriene Neoplasie Type 1 (MEN1)
21. Multipele Endocriene Neoplasie Type 1 (MEN1) Expert opinion Diagnostische criteria Vaststelling van een mutatie in het MEN1-gen Combinatie van hyperplasie of adenomen van de bijschildklieren, neuroendocriene
Nadere informatiePAOKC Kinderendocrinologie
PROGRAMMA Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde PAOKC Kinderendocrinologie Dinsdag 15 januari 2019 NBC, Nieuwegein Goedemorgen. Welkom bij het mooiste moment van de dag.
Nadere informatieMoleculaire Diagnostiek binnen een routine Pathologie Laboratorium
Moleculaire Diagnostiek binnen een routine Pathologie Laboratorium Winand N.M. Dinjens Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek Afdeling Pathologie Josephine Nefkens Instituut (JNI) Erasmus MC, Universitair
Nadere informatieEen kijkje achter de buizen. Judith Emmen klinisch chemicus
Een kijkje achter de buizen Judith Emmen klinisch chemicus Kwaliteitsstandaard Bijnieraandoeningen Kwaliteitsstandaard: module diagnostiek Diagnostiek van bijnieraandoeningen Het meten van hormoonconcentraties
Nadere informatieDe te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper
De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper Inleiding Overgroei bij zuigelingen induceert gewoonlijk minder ongerustheid dan ondergewicht is vaak geassocieerd met prenatale overgroei (LGA), familiaal
Nadere informatieValkuilen in endocriene diagnostiek bij patienten met obesitas. PAOKC 15 januari Erica LT van den Akker Kinderarts endocrinoloog
Lokatie DATUM Valkuilen in endocriene diagnostiek bij patienten met obesitas PAOKC 15 januari 2019 Erica LT van den Akker Kinderarts endocrinoloog VALKUILEN ENDOCRIENE DIAGNOSTIEK BIJ OBESITAS Casus Schildklier
Nadere informatieISPAD 2011 pauline stouthart, kinderarts. Obesitas en Type 2 Dr. P. Stouthart. Michelle Obama 2010. Epidemiologie. Secundaire Obesitas
ISPAD 2011 pauline stouthart, kinderarts Obesitas en Type 2 Dr. P. Stouthart 80 Michelle Obama 2010 Epidemiologie Ebbeling, CB. Childhood obesity. Lancet 2002; 360 (10): 473-482 Obesitas Secundaire Obesitas
Nadere informatieBEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET EEN TE KLEINE LENGTE VOOR DE ZWANGERSCHAPSDUUR ZONDER INHAALGROEI (SGA)
BEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET EEN TE KLEINE LENGTE VOOR DE ZWANGERSCHAPSDUUR ZONDER INHAALGROEI (SGA) RICHTLIJN opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging
Nadere informatieOnderdeel Hypothalamus-Hypofyse (Bern/Levy, Hoofdstuk 44)
Zelfstudievragen Deze vragen zijn bedoeld om je behulpzaam te zijn bij het bestuderen van de stof (college en microscoop practica). Ze hebben de bedoeling je te wijzen op de belangrijkste delen van de
Nadere informatieNederlandse Samenvatting. Acknowledgements Curriculum Vitae
Nederlandse Samenvatting Acknowledgements Curriculum Vitae 109 109 110 110 Nederlandse samenvatting Kwaadaardige aandoeningen in de lever zijn onder te verdelen in primaire en secundaire tumoren. Secundaire
Nadere informatieBiologie SE4. Hoofdstuk 13 Paragraaf 1 Begrippenlijst:
Hoofdstuk 13 Paragraaf 1 Begrippenlijst: Hormoonklieren: Exocriene klieren: Endocriene klieren: Hypothalamus: Biologie SE4 organen die elders in het lichaam organen en weefsels activeren. zweet- en verteringsklieren
Nadere informatieSamenvatting 160 Het centraal zenuwstelsel (CZS) bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. In deze structuren onderscheidt men de grijze en witte sto
Samenvatting Samenvatting 160 Het centraal zenuwstelsel (CZS) bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. In deze structuren onderscheidt men de grijze en witte stof. De grijze stof bevat voornamelijk zenuwcellen
Nadere informatieSignaaltransductie versie
Signaaltransductie versie 2015-2016 Vragen bij COO over hoofdstuk 16 van Alberts Essential Cell Biology, 4e druk De vragen die voorkomen in het COO-programma zijn op dit formulier weergegeven. Het is de
Nadere informatieKinderwens spreekuur Volendam
Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen
Nadere informatieSignaaltransductie en celcyclus (COO 6)
Signaaltransductie en celcyclus (COO 6) oefen- en zelftoets-module behorende bij hoofdstuk 9 en 12 van Unit 1 van Campbell, 10 e druk versie 2014-2015 Communicatie 1. Hier zie je drie manieren waarop een
Nadere informatieIntroductie in de Kinderendocrinologie. Prof Paul van Trotsenburg 15 januari 2019
Introductie in de Kinderendocrinologie Prof Paul van Trotsenburg 15 januari 2019 Lokatie DATUM DISCLOSURE (Potentiële) Belangenverstrengeling Zie hieronder Honorarium/vergoeding organisatie 14 e Reflectorium
Nadere informatie1. Het groeihormoon. Figuur 2: Groeihormoon neemt af met de leeftijd Figuur 4: Effecten van groeihormoon
1. Het groeihormoon Figuur 2: Groeihormoon neemt af met de leeftijd Figuur 4: Effecten van groeihormoon Figuur 3: Groeihormoon afgifte gedurende de dag Figuur 1: Regulatie van het groeihormoon Maastricht
Nadere informatieNederlandse samenvatting voor niet-ingewijden
Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden 1 Inleiding 2 Doel 3 Resultaten 4 Conclusies 5 Klinische en therapeutische implicaties - 189 - 1 Inleiding Kanker is tegenwoordig tweede meest voorkomende
Nadere informatieVragen naar de naam en de functie van een gereedschap
Vragen naar de naam en de functie van een gereedschap Wat is dit? Welk gereedschap is dit? Dat is een Wat kun je er mee doen? Waarvoor dient het? Met een kun je 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Nadere informatieSAMENVATTING. Chapter 13
13 SAMENVATTING 197 Chapter 13 Chapter 13 Dit proefschrift bevat de resultaten van meerdere studies naar de gevolgen op langere termijn van myeloablatieve conditionering voor hematopoietische cel transplantatie
Nadere informatieUitzaaiing: de rol van tumorstamcellen
Uitzaaiing: de rol van tumorstamcellen 19de Antoni van Leeuwenhoek symposium 13 juni 2013 Ed Roos 1 Kennis over uitzaaiing is nog beperkt Uitzaaiing is een ingewikkeld proces, met veel onwaarschijnlijke
Nadere informatieImplementatie LIMS binnen afdeling Genetica van het Radboudumc. Ermanno Bosgoed ermanno.bosgoed@radboudumc.nl 27 03 2014
Implementatie LIMS binnen afdeling Genetica van het Radboudumc Ermanno Bosgoed ermanno.bosgoed@radboudumc.nl 27 03 2014 Inleiding Wie? Wat? Hoe? Historie LIMS Implementatie Labvantage Toekomst plannen
Nadere informatieBEHANDELING VAN EEN KLEINE LENGTE bij kinderen met een te kleine lengte voor de zwangerschapsduur zonder inhaalgroei (SGA)
BEHANDELING VAN EEN KLEINE LENGTE bij kinderen met een te kleine lengte voor de zwangerschapsduur zonder inhaalgroei (SGA) SECTIELEIDRAAD opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Sectie Kinderendocrinologie
Nadere informatieSamenvatting. Chapter 8
Samenvatting Chapter 8 154 Het dopaminerge systeem is betrokken bij de controle over een heel scala aan fysiologische functies, variërend van motorische activiteit tot de productie van hormonen en het
Nadere informatieInsulin and insulin-like growth factor-i: two of a kind in the development of cardiovascular disease? Rensing, K.L.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Insulin and insulin-like growth factor-i: two of a kind in the development of cardiovascular disease? Rensing, K.L. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieBIJLAGE III GEWIJZIGDE SAMENVATTING VAN PRODUCTKENMERKEN VAN DE REFERENTIE LIDSTAAT
BIJLAGE III GEWIJZIGDE SAMENVATTING VAN PRODUCTKENMERKEN VAN DE REFERENTIE LIDSTAAT Nota: Deze samenvatting van productkenmerken was een bijlage van de Commissie beslissing van dit krachtens artikel 7(5)
Nadere informatieGeen diagnose. Genetische vroegdiagnostiek vanuit een multidisciplinaire poli. Dr. M-J.H van den Boogaard, klinisch geneticus
Geen diagnose Genetische vroegdiagnostiek vanuit een multidisciplinaire poli Dr. M-J.H van den Boogaard, klinisch geneticus UMC Utrecht Genetica @UMCUGenetica Thijs 11 jaar 2007: karyotypering 47, XXY
Nadere informatieErfelijkheidsonderzoek anno 2015. Lizet van der Kolk klinisch geneticus 11-06-2015
Erfelijkheidsonderzoek anno 2015 Lizet van der Kolk klinisch geneticus 11-06-2015 Erfelijkheidsonderzoek Bij wie, hoe en waarom? Consequenties en belang voor patiënt(e) en familieleden Nieuwe ontwikkelingen
Nadere informatie1. Injectie van cytochroom c in het cytosol van een cel
1. Injectie van cytochroom c in het cytosol van een cel a. Zal elektrontransport stimuleren en apoptose niet beinvloeden b. Zal elektrontransport remmen en apoptose remmen c. Zal elektrontransport stimuleren
Nadere informatieGroeischijf. Kraakbeen. 2. Groeispurt. Voor de geboorte 6 maanden na de geboorte
1. Het groeihormoon Wat is het groeihormoon? Groeihormoon is een hormoon dat gemaakt en wordt afgegeven in de hypofyse. De hypofyse is een zakvormige uitstulping onderaan de hersenen en is de centrale
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 175
Samenvatting Chapter 11 174 Samenvatting In dit hoofdstuk worden de studies die in dit proefschrift worden beschreven samengevat en bediscussieerd. Dit proefschrift richt zich op kankercel specifieke middelen,
Nadere informatieVERLICHTING in de MELKVEE-STAL
VERLICHTING in de MELKVEE-STAL Floor van Oosterhout Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Afdeling Neurofysiologie 23 november 2010 f.vanoosterhout@lumc.nl Dag-nacht ritme Aanpassingen van plant /
Nadere informatieDe wetenschap achter igro
De wetenschap achter igro igro is een interactief hulpmiddel dat artsen helpt bij het evalueren van groeiresultaten bij patiënten die een behandeling met groeihormoon (GH) ontvangen. Deze pagina's bieden
Nadere informatieBehandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG
Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy
Nadere informatieAntiinflammatoire effecten van Glucocorticoiden Rhen et al. N Engl J Med 2005;353:
Antiinflammatoire effecten van Glucocorticoiden Rhen et al. N Engl J Med 2005;353:1711-23 Pleiotrope werking van glucocorticoïden Gc-R heeft een effect op verschillende pathways Gc hebben op alle systemen
Nadere informatieV5 Begrippenlijst Hormonen
V5 Begrippenlijst Hormonen ADH Hormoon dat de terugresorptie van water in de nierkanaaltjes stimuleert. adrenaline Hormoon dat door het bijniermerg wordt afgescheiden. Adrenaline wordt ook door zenuwvezels
Nadere informatieRICHTLIJN GROEIHORMOONBEHANDELING KINDEREN IN NEDERLAND Initiatief Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging Kindergeneeskunde
RICHTLIJN GROEIHORMOONBEHANDELING KINDEREN IN NEDERLAND Initiatief Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging Kindergeneeskunde 1 COLOFON Auteurs Dr E.L.T. van den Akker Dr A.A.E.M van Alfen-vd
Nadere informatieChapter 9 Nederlandse samenvatting
Chapter 9 Nederlandse samenvatting Inhoud I. Inleiding 221 II. Evaluatie van de functie van de hypofyse na traumatisch hersenletsel 223 III. Dynamisch testen van de hypofysefunctie bij andere hypofysaire
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33222 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33222 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Braak, Bas ter Title: Carcinogenicity of insulin analogues Issue Date: 2015-06-18
Nadere informatieBEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET GROEIHORMOONDEFICIËNTIE
BEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET GROEIHORMOONDEFICIËNTIE RICHTLIJN opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, bedoeld voor kinderarts-endocrinologen
Nadere informatie} Omvang/aard van het probleem } Wat verandert er in de glucose huishouding } Voorbereiding en behandeling } Na de bevalling. } Insuline resistentie
Zwangerschapswens Wanneer doorverwijzen Beleid na een zwangerschapsdiabetes } Omvang/aard van het probleem } Wat verandert er in de glucose huishouding } Voorbereiding en behandeling } Na de bevalling
Nadere informatieGezond ouder worden een gezond hormoonsysteem
Hans van Montfort is complementair arts en heeft veel ervaring met alle aspecten van endocrinologie en toegepaste immunologie. Hij is lid van de wetenschappelijke raad van verschillende verenigingen en
Nadere informatieOnderzoek naar genetische oorzaken van DSD
Onderzoek naar genetische oorzaken van DSD Yolande van Bever, Klinisch geneticus Lid DSD team ErasmusMC Doel van bijdrage DSD: gevoelig onderwerp: vaak wordt goed gezien wat er is, soms gaat het mis. Dat
Nadere informatieOORZAKEN VAN KLEINE GESTALTE
kleine gestalte OORZAKEN VAN KLEINE GESTALTE * 75 % familiale kleine gestalte constitutionele trage groei & late puberteit * 10% chronische ziekten * 6% syndromen * 5% chromosomale afwijkingen * 1-2% GH
Nadere informatieAdrenogenitaal syndroom (AGS) - Etiologie & Pathofysiologie vs. Fysiologie
Adrenogenitaal syndroom (AGS) - Etiologie & Pathofysiologie vs. Fysiologie Paul van Trotsenburg kinderarts-endocrinoloog AMC Inhoud Adrenogenitaal syndroom (AGS) - Definitie Bijnieren: -anatomie, embryologie
Nadere informatieChapter 10 Nederlandse Samenvatting voor Leken
Chapter 10 Nederlandse Samenvatting voor Leken Inleiding Doel Resultaten Conclusies Chapter 10 Inleiding Gastroenteropancreatische neuroendocriene tumoren (GEP-NETs) vormen een zeldzame groep tumoren,
Nadere informatiedr. s.m.p.f. de Muinck Keizer-schrama, profdr. s.l.s. Drop
2 Geslachtsdifferentiatie, groei en puberteit B Groei en ontwikkeling dr. s.m.p.f. de Muinck Keizer-schrama, profdr. s.l.s. Drop 2.3 INLEIDING Groei en ontwikkeling van de mens omvat alle processen waardoor
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 101 Chapter 7 SAMENVATTING Maligne tumoren van de larynx en hypopharynx ( keelkanker ) zijn de zesde meest voorkomende type kankers van het hele lichaam, en de meest voorkomende
Nadere informatieHumane levenscyclus 1
Humane levenscyclus 1 Genexpressie 3 13 september 2011 Leerdoelen: - Differentiële genexpressie - Communicatie tussen cellen (inductie) - Groei en differentiatiefactoren Differentiële genexpressie Door
Nadere informatieGENETISCHE ONDERZOEKEN Art. 33bis pag. 1 officieuze coördinatie
GENETISCHE ONDERZOEKEN Art. 33bis pag. 1 "Artikel 33bis. 1. Moleculaire Biologische testen op menselijk genetisch materiaal bij verworven aandoeningen." "K.B. 31.8.2009" (in werking 1.11.2009) "A." + "
Nadere informatieGROEIHORMOONBEHANDELING VAN KINDEREN MET HET PRADER-WILLI SYNDROOM
GROEIHORMOONBEHANDELING VAN KINDEREN MET HET PRADER-WILLI SYNDROOM RICHTLIJN opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, bedoeld voor kinderarts-endocrinologen
Nadere informatieNederlandse Samenvatting 159
Nederlandse Samenvatting 159 NEDERLANDSE SAMENVATTING (voor de leek) In het dagelijkse leven worden wij als mensen steeds geconfronteerd met keuzes. ij de meeste keuzes staan we niet eens meer stil. Je
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 6.1 Introductie Artrose is de meest voorkomende aandoening van het bewegingsapparaat. Het proces wordt gekenmerkt door de afbraak van het kraakbeen op de gewrichtsdelen en de
Nadere informatieGroeihormoon tekort na het bereiken van de uiteindelijke lengte. Informatie voor patiënten
Groeihormoon tekort na het bereiken van de uiteindelijke lengte Informatie voor patiënten Voor wie is dit boekje bedoeld? Dit is een boekje voor tieners bij wie als kind een groeihormoontekort is vastgesteld
Nadere informatieSamenvatting de Wit :25 Pagina Optima Grafische Communicatie. Nederlandse Samenvatting
de Wit 30-01-2001 12:25 Pagina 121 - Optima Grafische Communicatie Nederlandse de Wit 30-01-2001 12:25 Pagina 122 - Optima Grafische Communicatie Onze atmosfeer bestaat voor 21% uit zuurstof en dit maakt
Nadere informatieBiologicals in de longziekten. Piet van Valenberg, longarts.
Biologicals in de longziekten. Piet van Valenberg, longarts. Biologicals Astma : anti IgE : omalizumab = Xolair Sarcoidosis : infliximab : anti-tnfalfa Bronchuscarcinoom Bronchus carcinoom Chemotherapie
Nadere informatieProtocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis. Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen
Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen Kinderen en adolescenten met obesitas 1. Definities 2. Indicatie verwijzing 3. Poliklinische verwijzing
Nadere informatieAnatomie / fysiologie
Anatomie / fysiologie Regulatie Hormoonstelsel 1 FHV2009 / Cxx55 9+10 / Anatomie & Fysiologie - Hormoonstelsel 1 1 FHV2009 / Cxx55 9+10 / Anatomie & Fysiologie - Hormoonstelsel 1 2 Hormonen Homaein (Gr)
Nadere informatieBIJLAGE III GEWIJZIGDE SAMENVATTING VAN PRODUCTKENMERKEN VAN DE REFERENTIE LIDSTAAT
BIJLAGE III GEWIJZIGDE SAMENVATTING VAN PRODUCTKENMERKEN VAN DE REFERENTIE LIDSTAAT Nota: Deze samenvatting van productkenmerken was een bijlage van de Commissie beslissing van dit krachtens artikel 7(5)
Nadere informatieCOIG Genoom & Genetica take home messages juni Clinical Genetics UMCG
COIG Genoom & Genetica take home messages juni 2019 Clinical Genetics UMCG Klinisch Genetisch Redeneren Denk genetisch: genetische basisbegrippen: belangrijk familie-anamnese: sowieso belangrijk (bijv.
Nadere informatieDeel III Neonatale periode
Gegevensverzameling met betrekking tot ZIKV-infectie tijdens de zwangerschap Deel III Neonatale periode Het ingevulde formulier graag verzenden naar uw lokale GGD (zie www.ggd.nl). Bij inzending van laboratoriummaterialen
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Chapter 8 112 Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Insulin induceert complexe responsen in perifere weefsel zoals de skeletspier, vet, hart, lever en het brein om
Nadere informatie1 (~20 minuten; 20 punten)
TENTAMEN Moleculaire Cel Biologie (8A840) Prof. Dr. Ir. L. Brunsveld & Dr. M. Merkx 27-01-2012 14:00 17:00 (totaal 100 punten) 6 opgaven in totaal + 1 bonusvraag! (aangegeven tijd is indicatie) Gebruik
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/18977 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18977 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Filali, Mariam el Title: Knowledge-based treatment in uveal melanoma Date: 2012-05-22
Nadere informatieHypothalamus, pituitary and thyroid. The control system of thyroid hormone production. Sluiter, Wim J.
University of Groningen Hypothalamus, pituitary and thyroid. The control system of thyroid hormone production. Sluiter, Wim J. IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's
Nadere informatieDiabetes en Puberteit
Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en Diabetes Dr. R. Zeevaert, MD, PhD 21/03/2019 Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en diabetes 1. Normale puberteit 2. Invloed van puberteit op
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de
Nadere informatieKind en Voeding Effect op langere termijn
Kind en Voeding Effect op langere termijn Arend F Bos Kinderarts neonatoloog UMCG Food for Healthy Ageing, Groningen, June 2012 Opzet presentatie Het vakgebied Neonatologie Relatie voeding groei Hersengroei
Nadere informatieSummary/Samenvatting 8
Summary/Samenvatting 8 Summary/Samenvatting Summary Longitudinal growth is the key characteristic that distinguishes children from adults. Growth is regulated in the growth plates, which are layers of
Nadere informatieEETLUSTREGULATIE: WAAROM EN HOE
EETLUSTREGULATIE: WAAROM EN HOE H. Pijl Introductie Energie is de basis van ons bestaan. Zonder energie geen leven. Het is voor een organisme letterlijk en figuurlijk van levensbelang dat er voldoende
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/30244 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Claessen, Kim Maria Johanna Aldegonda Title: Pathophysiology of the GH/IGF-1 axis
Nadere informatieMee-naar-huis-neem boodschappen dec. 2016
COIG cursusdag Genoom & Genetica Mee-naar-huis-neem boodschappen dec. 2016 klinische moleculaire genetica klinisch genetisch redeneren ethische / maatschappelijke aspecten van erfelijkheidsonderzoek next
Nadere informatiezwangerschapsdiabetes
op de grens van de 2e lijn? belangenverstrengelingen aangaande deze bijeenkomst heb ik niet mj muis Langerhans-symposium 12 & 14 juni 2018 Marian Muis internist-endocrinoloog programma Definities Fysiologie
Nadere informatieVoeding na ontslag. Eerste symposium regionale neonatologie. Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam
Voeding na ontslag Eerste symposium regionale neonatologie Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam Presentatie 1. Belang groei eerste jaar 2. Wel of niet verrijkte voeding/bmf 3. Best practice 4. Conclusie
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 4 groei
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 groei Samenvatting door een scholier 058 woorden 31 mei 011,4 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar HOOFDSTUK 4 Groei Fasen van een mensenleven: -baby: afhankelijk
Nadere informatieWorkshop Patiënten dag 18 mei 2019 Bewegingsstoornissen en erfelijkheid
Genetics 1 Workshop Patiënten dag 18 mei 2019 Bewegingsstoornissen en erfelijkheid Fleur Vansenne/Corien Verschuuren Klinisch genetici UMCG Erfelijkheid 2 Waar denk je aan? Genetics Wat is genetisch onderzoek?
Nadere informatieMoleculaire pathways/merkers/therapie. Wim Demey, medische oncologie
Moleculaire pathways/merkers/therapie Wim Demey, medische oncologie Receptor tyrosine kinase: Transmembranaire groeifactorreceptor met een intrinsieke ligandgecontroleerde tyrosine kinase activiteit
Nadere informatieMijn kind groeit niet. Prof Dr Geert Mortier
Mijn kind groeit niet Prof Dr Geert Mortier 14/09/2018 Deze drie kinderen zijn te klein voor hun leeftijd. Hebben ze hetzelfde probleem? AANPAK Is er sprake van een groeistoornis? 1. Meet het kind 2. Vraag
Nadere informatieOpvolging van diabetische kinderen: de insulinebehandeling
Vernieuwd in 2007: Prof. H. Dorchy Opvolging van diabetische kinderen: de insulinebehandeling Herinnering: De insulines: Type I Humane insulines met een snelle werking (Actrapid HM, Humuline Regular) Begin
Nadere informatieBijlage II. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor weigering, opgesteld door het EMA
Bijlage II Wetenschappelijke conclusies en redenen voor weigering, opgesteld door het EMA 29 Wetenschappelijke conclusies Algehele samenvatting van de wetenschappelijke beoordeling van Norditropin SimpleXx,
Nadere informatieprotein stimulates the GH secretion in lean as well as in visceral obese subjects. Ingestion of dietary protein showed to be an adequate method to
Summary The somatotropic axis, also known as the growth hormone (GH) - Insulin-like growth factor-1 (IGF-1) axis, originates in the hypothalamus and pituitary gland. Through the central release of GH and
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 9 oktober 2007 Farmatec/FA december 2007
Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Uw brief van Uw kenmerk Datum 9 oktober 2007 Farmatec/FA-2804948 17 december 2007 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21043 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21043 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kuijjer, Marieke Lydia Title: A systems biology approach to study high-grade osteosarcoma
Nadere informatieKwaliteitscontrole binnen de moleculaire diagnostiek van hematologische maligniteiten
Radboud University Medical Centre Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences Kwaliteitscontrole binnen de moleculaire diagnostiek van hematologische maligniteiten Bert van der Reijden, PhD Laboratorium
Nadere informatie