Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken

Transcriptie

1 D e V l a a ms e Ne t o v e r s t i j g e n d e S t u u r g r o e p H G W / H G D i. s. m. d e U n i v e r s i t e i t A n t w e r p e n n o d i g t u u i t vo o r d e Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken W A N N E E R Donderdag 12 september 2019 V OOR W I E Alle geïnteresseerden in handelingsgericht werken (HGW) of handelingsgerichte diagnostiek (HGD); leerkrachten, zorg, leerlingenbegeleiders, ondersteuners, CLB-medewerkers, pedagogisch begeleiders, directie, hulpverleners, docenten, W AAR Voormiddag: Rector Dhanis Aula K.001, Kleine Kauwenberg 14, 2000 Antwerpen Namiddag: Universiteit Antwerpen, Gebouw B, D, E, K, Grote Kauwenberg 2, 2000 Antwerpen P R O G R A M M A uur : Onthaal met koffie/thee uur : Verwelkoming door Universiteit Antwerpen uur : Prof. dr. Bram Orobio de Castro Hoogleraar Ontwikkelingspsychologie, Universiteit Utrecht, NL Leren van sociale relaties op school: vriendschappen, pesten en probleemgedrag Leerlingen leren op school minstens zoveel van elkaar als van leerkrachten. Ze vormen elkaar in samenspelen, samenwerken, vriendschappen en conflicten. De effecten van sociale relaties op school blijken tot ver in de volwassenheid door te werken. Als leerkracht of begeleider is het niet altijd eenvoudig om de sociale relaties tussen leerlingen in goede banen te leiden en in te schatten wat een klas of specifieke leerling nodig heeft. Deze lezing geeft een overzicht van de dynamiek, handelingsgerichte diagnostiek en effectieve (preventieve) benadering van sociale relaties in de klas, zowel klassikaal als individueel. Met een handelingsgerichte benadering van sociale relaties in de klas kunnen we het verschil maken voor het klas- en leerklimaat voor leerlingen die o.a. gepest worden, eenzaam zijn of moeilijk gedrag stellen uur : Noëlle Pameijer Schoolpsycholoog Samenwerkingsverband Unita, NL Reflectie vanuit handelingsgericht werken uur : Prof. dr. Piet Van Avermaet, hoofdpromotor Potential onderzoek, UGent Dr. Inge Van de Putte, valorisatorcoördinator Potential onderzoek, UGent Potential: onderzoek ondersteunt de leerkracht In het SBO-project Potential Power To Teach All maken we leerkrachten sterker in het omgaan met diversiteit en verbindend samenwerken. Het is de leerkracht die er toe doet en het verschil kan maken. Het onderzoek heeft als opzet verschillende tools te ontwikkelen die leerkrachten ondersteunen en versterken. Er is veel aandacht voor een waarderende aanpak, het perspectief van leerlingen, de samenwerking tussen leerkrachten en het partnerschap met ouders. Tijdens de lezing zoomen we in op een aantal handelingsgerichte tools uur : Broodjeslunch en boekenstand uur : Namiddagsessies (zie keuzelijst) uur : Einde 1

2 Keuzelijst Namiddagsessies Sessie 1 Leren omgaan met diversiteit in de klas met het GOL(L)D-concept Steeds meer klassen in Vlaamse scholen moeten leren omgaan met diversiteit in onderwijsbehoeften. Er wordt verwacht dat iedereen kan participeren binnen de klasgroep en dat de leraar de touwtjes in handen houdt. Het GOL(L)D - concept: Gericht Ondersteunen van Leraren in het Leren omgaan met Diversiteit tracht hierop een antwoord te geven. Het is een ondersteuningsconcept dat het diversiteitsdenken koppelt aan activerend ondersteunen waardoor de leraar de regie in eigen handen houdt. We gaan dieper in op de vernieuwde onderwijssituatie en wat de werkzame ingrediënten zijn van het ondersteuningsconcept. We geven een aantal handelingsgerichte strategieën mee in het denken rond diversiteit en ondersteuning. Iedereen die betrokken is bij het realiseren van onderwijs, dus zowel leerkrachten, directies, zorg, ondersteuners, CLB-medewerkers, pedagogisch begeleiders, docenten, Geen specifieke voorkennis vereist Inge Van de Putte en Elisabeth De Schauwer - Universiteit Gent Auteurs van het boek Leren omgaan met diversiteit in de klas volgens het GOL(L)D-concept. Sessie 2 Interactieve workshop Hoe handelingsgericht is jouw klassenraad? Een advies formuleren op een klassenraad geeft bij uitstek mogelijkheden om samen sterktes en groeimogelijkheden van jongeren in kaart te brengen. In deze sessie worden concrete documenten, observatiefiches, klassenraadvoorbereidingen, oefeningen, aangereikt ter inspiratie. We gaan samen actief op zoek naar manieren om de handelingsgerichtheid van de eigen werking te versterken. De klassenraad getoetst tegen alle HGW-uitgangspunten. Iedereen die ooit al een klassenraad meegemaakt heeft in het SECUNDAIR onderwijs Tineke Tonnard - TOPunt Project DUOplus

3 Sessie 3 Professionalisering van leerkrachten via de Lesson Study methode Vorig schooljaar optimaliseerden zes lerarenteams hun lespraktijken voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in de reguliere klas via de Lesson Study methode, onder leiding van Dra. Katelijne Barbier, Dr. Kathleen Bodvin, Prof. Dr. Vincent Donche, Prof Dr. Elke Struyf uit de onderzoeksgroep Edubron (Universiteit Antwerpen). De leraren werkten hiertoe samen een les uit en onderzochten de impact van hun lesaanpak via observaties en interviews bij leerlingen. In deze keuzesessie leggen we uit wat een Lesson Study is, waarna we goede lespraktijken voorstellen die voortvloeiden uit ons project. Leerkrachten, zorgverantwoordelijken, student-leraren, ondersteuners, directies, pedagogisch begeleiders, docenten, Introductie, geen voorkennis vereist Dra. Katelijne Barbier en Dr. Kathleen Bodvin - Universiteit Antwerpen Sessie 4 All-in: inclusief iedereen Het Universal Design for Learning (UDL), waar staat dat voor? Wat betekent dat in de praktijk? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het lesgeven voor zeer diverse groepen geen opsomming van uitzonderlijke maatregelen wordt? Hoe kan UDL ons daarbij handvaten geven? Rond deze vragen gaan we samen aan de slag. Hopelijk tot dan! Leerkrachten, zorg, ondersteuners, directies, pedagogisch begeleiders, docenten, en iedereen die een link heeft met BASISONDERWIJS. Introductie, geen voorkennis vereist An Kennes - medewerker Schoolmakers en auteur van het boek All-in. Inclusief lesgeven met UDL (Het boek kan vrijblijvend aangekocht worden aan de boekenstand van uitgeverij Acco)

4 Sessie 5 Lessen ontwerpen met de herziene taxonomie van Bloom Met de modernisering van het secundair onderwijs in Vlaanderen werden nieuwe eindtermen vastgelegd. Op basis van de herziene taxonomie van Bloom werden de eindtermen en leerplandoelen operationeel en evalueerbaar geformuleerd. In deze workshop krijg je achtergrondinformatie om de verschillende onderdelen van de taxonomie goed te kunnen begrijpen. Aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden reiken we handvaten aan om doelgericht en concreet met de taxonomie aan de slag te gaan. Leerkrachten, leerlingenbegeleiders, directies, pedagogisch begeleiders, docenten, uit SECUNDAIR onderwijs Geen specifieke voorkennis vereist Eef Rombaut en Tine Van Severen - pedagogisch begeleiders en coauteurs boek Taxonomie van Bloom in de klas (Het boek kan vrijblijvend aangekocht worden aan de boekenstand van uitgeverij Pelckmans) Sessie 6 De Gedragsmatrix: inzicht, overzicht en uitzicht bij complex gedrag Tijdens deze workshop wordt de Gedragsmatrix geïntroduceerd en wordt op basis van ervaren gedragsvraagstukken en eigen casuïstiek (op alle niveaus van het zorgcontinuüm) de gedragsmatrix vertaald naar de eigen praktijk, met als leidende vraag: Wat gaat u hier morgenochtend om half negen mee doen? Leraren en begeleiders uit het kleuter, lager, secundair en buitengewoon onderwijs en ieder die zich bezig houdt met gedragsvraagstukken. Peter De Vries - Hogeschool Utrecht Auteur van de boeken Handelingsgericht werken in passend onderwijs en Instrumenten voor begeleiden in passend onderwijs

5 Sessie 7 Effectieve feedback Feedback is één van de belangrijkste factoren die het leren beïnvloeden. Wat is effectieve feedback en wat zijn de belangrijkste ingrediënten? Met welke randvoorwaarden houd je best rekening? Na deze interactieve lezing: Kan je de drie feedbackvragen toepassen; Kan je feedback geven op verschillende niveaus; Vind je punten geven niet meer vanzelfsprekend; Heb je ideeën opgedaan om met minder verbeterwerk je leerlingen toch meer te laten leren; Heb je zin om met een growth mindset aan de slag te gaan; Ga je met plezier fouten maken; Heb je ontdekt hoe je een leerling kan corrigeren en er tegelijk een fijne relatie blijft mee hebben. Deelnemers kunnen vooraf leerzame voorbeelden van feedback mailen naar jancoppieters@scarlet.be Leerkrachten, zorg, directies (kleuter, lager, secundair, buitengewoon onderwijs), ondersteuners, CLB-medewerkers, pedagogisch begeleiders, docenten, die op een effectieve manier feedback willen leren geven. Jan Coppieters - Katholiek Onderwijs Vlaanderen Auteur van het boek Effectieve feedback (Het boek kan vrijblijvend aangekocht worden aan de boekenstand van uitgeverij Acco) Sessie 8 Zelfsturing in ontwikkeling brengen Autonomie eigenaarschap motivatie betrokkenheid zelfsturing muziek in je oren?! Vanuit een korte duik in wetenschappelijke (brein)inzichten vormen we een heldere bril om naar de ontwikkeling van zelfsturing te kijken. We verkennen 4 basiselementen om zelfsturing voor alle leerlingen in ontwikkeling te brengen. Welke van deze ingrediënten liggen binnen handbereik in jouw klas/school? We gaan concreet aan de slag op niveau van de brede basiszorg. Geïllustreerd met praktijkvoorbeelden uit de scholen. Leerkrachten, zorgleerkrachten, ondersteuners, directies, pedagogisch begeleiders, docenten,... uit BASISONDERWIJS Els Dammekens - KT-Scholengroep Hasselt

6 Sessie 9 Samen tegen schooluitval Er zijn leerlingen die vastlopen in hun schoolloopbaan, ze veranderen vaak van school en dreigen op termijn ongekwalificeerd uit te stromen. Het Gents project Routeplanner werkt intensief, aanklampend en handelingsgericht samen met kwetsbare leerlingen (en hun gezin), scholen en sociale diensten om hen in de boot te houden. Onderzoekers van de Arteveldehogeschool gaan samen met een Routeplanner tijdens deze sessie in op de successen en valkuilen die ervaren werden tijdens deze begeleidingstrajecten. Ze formuleren beleidsaanbevelingen en tips voor scholen en sociale diensten. Daarnaast maken jullie kennis met een toolbox vol praktische materialen voor scholen en hulpverleners om aan de slag te gaan met deze leerlingen en het risico op schooluitval te verminderen. Leerkrachten, zorg, leerlingenbegeleiders, CLB-medewerkers, pedagogisch begeleiders, hulpverleners, docenten, Katrijn De Waele en Frank Monsecour - Arteveldehogeschool Sessie 10 Samenwerking versterken met het Belbin teamrollenmodel Op scholen en CLB s werken teams samen om kwaliteit in onderwijs en/of leerlingenbegeleiding te garanderen. Meer dan ooit moeten teams in steeds minder tijd steeds beter presteren. Maar hoe komt het toch dat veel teams zich een team noemen, maar nauwelijks echt samenwerken? Ook leerlingen worden steeds meer uitgedaagd om in groepen samen te werken. In deze sessie gaan we op verkenning met de teamrollen van Belbin. Het Teamrolmodel van de Britse wetenschapper Meredith Belbin is hierbij één van de meest beproefde methodes in de organisatiepsychologie. Deze teamrollen beschrijven het gedrag dat we kunnen herkennen wanneer we samenwerken met anderen. Elke teamrol is eigenlijk een strategie om beter samen te werken met collega s en hun sterktes en zwaktes. Iedereen die constructieve samenwerking in team beoogt Ingrid Molein - pedagogisch begeleider en geaccrediteerd Belbin coach

7 Sessie 11 Diversiteit in beeld: observeren om te leren Hoe kan je collega s ondersteunen in hun competentiegroei als inclusieve leerkracht? Vanuit het project Potential Power to teach all zetten we in op twee hefbomen: diversiteit waarderen en benutten én verbindend samenwerken. In functie van een professionaliseringstraject voor leerkrachten geven we training aan interne en externe coaches (leraren, zorgcoördinatoren, leerlingenbegeleiders, directies, pedagogisch begeleiders, lerarenopleiders). Samen leren we doelen scherpstellen, hulpbronnen benutten, acties uitwerken en ze duurzaam verbreden en verdiepen. In deze workshop gaan we onder meer aan de slag met beeldcoaching. We verkennen concrete materialen die groeigericht denken stimuleren én een aantal specifieke highlights voor de coach. Samen denken we na over wat jij nodig hebt om hiermee aan de slag te kunnen in jouw onderwijs- en begeleidingspraktijk. Leerkrachten, zorgleerkrachten, leerlingenbegeleiders, ondersteuners, directies,... uit het kleuter, lager, secundair en buitengewoon onderwijs, CLB-medewerkers, pedagogisch begeleiders, docenten, hulpverleners, Hannah Boonen - UCCL Marijke Wilssens - Arteveldehogeschool en Katholiek Onderwijs Sessie 12 Cognitief sterke leerlingen Verdieping in het nieuwe Prodia-protocol Cognitief sterke leerlingen: Wat kunnen ze? Wat doen ze? Wat hebben ze nodig? Deze leerlingen hebben nood aan een rijk onderwijsaanbod. Dit betekent voor veel scholen een extra uitdaging. Hoe ga je als CLB-medewerker best aan de slag, als de verhoogde zorg niet volstaat? Vanuit theorie en onderzoek belichten we aan de hand van casussen hoe je in een handelingsgericht diagnostisch traject zicht krijgt op de onderwijs- en opvoedingsbehoeften van en de meest gepaste aanpak voor cognitief sterke leerlingen. CLB-medewerkers en hulpverleners Enige kennis van het HGD-traject Ann Van Rompaey en Noortje Vervoort Medewerkers Prodia-team

8 Sessie 13 Trauma- en cultuursensitief werken Veel kinderen en jongeren krijgen te maken met ingrijpende gebeurtenissen die kunnen leiden tot chronische stress of zelfs trauma. Denk aan mishandeling, verwaarlozing, seksueel misbruik, overlijden, ouders in de gevangenis, gezinnen op de vlucht, Dit kan een impact hebben op hun sociaal-emotionele ontwikkeling. Wat is trauma en hoe kan je dit herkennen in de klassituatie? Hoe kan je als leerkracht omgaan met gedragsproblemen en andere uitdagingen die kunnen voorkomen bij deze kinderen/jongeren? Een diverse klasgroep vraagt daarnaast ook een cultuursensitieve aanpak. Vanuit enkele theoretische kaders gaan we over naar een mogelijke aanpak in fase 0 en 1 van het zorgcontinuüm. Leerkrachten, zorgleerkrachten, leerlingenbegeleiders, ondersteuners, directies,... uit het kleuter, lager, secundair en buitengewoon onderwijs, CLB-medewerkers, pedagogisch begeleiders, docenten, hulpverleners, Tanya Veyt (Antwerpen) en Lindsay Jeffries (West-Vlaanderen) Projectmedewerkers trauma bij vluchtelingenkinderen en -jongeren Praktische informatie Deelnamebedrag 65 euro (broodjeslunch en syllabus inbegrepen) Inschrijven Via de link kunt u zich inschrijven en na vermelding van uw gegevens één namiddagsessie kiezen. Als we de inschrijving goed ontvangen hebben, dan krijgt u een elektronische bevestiging met uitnodiging tot betaling. Uw inschrijving is pas definitief na betaling. Inschrijven kan tot 1 juni 2019 of totdat het maximum aantal deelnemers is bereikt. Wijzigings- en annuleringsvoorwaarden U kunt uw inschrijving kosteloos annuleren tot 31 augustus Vanaf 1 september 2019 is annuleren niet meer mogelijk en zijn de volledige deelnamekosten verschuldigd. Bij verhindering heeft u het recht om een vervanger te sturen. Boek Handelingsgericht werken: samenwerken aan schoolsucces Vlaamse editie - Handreiking voor onderwijsprofessionals Noëlle Pameijer, Anneleen Denys, Benedikte Timbremont en Hugo Van de Veire Het boek kan vrijblijvend aangekocht worden aan de speciale congresprijs van 29,95 aan de Acco-boekenstand tijdens het onthaalmoment of de lunchpauze.