Doelgericht trainen van functionele stabiliteit

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Doelgericht trainen van functionele stabiliteit"

Transcriptie

1 Doelgericht trainen van functionele stabiliteit Een overzicht van de neurologische regelmechanismen Martin Moons Sportfysiotherapeut

2 Samenvatting van de ochtendlezing en de workshops tijdens het MFT congres Stabiliteit en Balans, op zaterdag 13 oktober 2007

3 Problemen met definities Veel termen voor stabiliteit Verschillende definities voor allerlei trainingsvormen in relatie tot stabiliteit Babylonische spraakverwarring!! Ook in de KNGF-richtlijnen onduidelijk gebruik van allerlei termen

4 Neutrale en elastische zone Overschrijden van elastische zone; overschrijden fysiologische bewegingsgrens: (sub)luxatie /giving way: onvoldoende reageren op externe verstoring Handhaven van bepaalde bewegingszone binnen fysiologische bewegingsgrens: de neutrale zone: onvoldoende interne controle

5 Functionele stabiliteit in de praktijk Geen correlatie tussen de mate van VKB insufficiëntie en aanwezige functionele instabiliteit Na VKB-reconstructie kan ook functionele instabiliteit aanwezig zijn Onderscheid te maken in copers en non-copers

6 Functionele stabiliteit in de praktijk Na VKB-ruptuur (conservatief behandeld en reconstructie) sterk verhoogde kans op artrose. Controle neutrale zone? Propriosensorische deficits tot 1 jaar na OK? Bewuste motorische controle? 60 procent geen contact-trauma?

7 Werken met modellen Werking zenuwstelsel? Vereenvoudigde weergave van de `werkelijkheid` Hypothese Waarde wordt bepaald door resultaat in de praktijk Vervorming door taal

8 Regelsystemen in CZS: feedback en feedforward Feedback: waarnemen/registreren van intrinsieke afferentie en vervolgens corrigeren/bijsturen. Feedforward: anticiperen op extrinsieke informatie / cognitieve bewegingsplanning.

9 Kenmerken proprioceptie Gewrichtspositiezin en bewegingszin (kinesthesie) Waarneming van versnelling, vertraging, bewegingssnelheid en inwerkende krachten Snelle geleiding via dikke gemyeliniseerde vezels Is niet gebaseerd op visuele informatie Grotendeels onbewust Automatisch beschikbaar

10 Proprioceptoren Mechanoreceptoren in huid, pezen, kapsel, ligamenten en spierweefsel Ruffini-sensoren Pacini-sensoren Golgi-peessensor Spierspoel

11 Interactie proprioceptie / cortex Cerebellum: directe en snelle verbinding: spinocerebellaire banen; onbewuste processen Sensorische schors: bewustwording sensatie van houding en beweging, onbewuste verwerking Motorische schors: ook rechtstreekse verbinding, ontwikkeling kinesthetisch geheugen

12 Interactie proprioceptie /hersenstam Integratie informatiestromen visueel, vestibulair en proprioceptie Gezamenlijk naar cortex / cerebellum Regulering balans en lichaamshouding

13 Interactie proprioceptie op spinaal niveau Onbewuste processen Overschakeling via interneuronen Interactie spierspoel en alfa-motoneuron Interactie artrogene propiosensoren en alfa-motoneuron? Interactie artrogene propriosensoren en gamma-motoneuronen

14 Neuromusculaire controle Onbewuste efferente respons op een afferente prikkel met betrekking tot het handhaven van gewrichtsstabiliteit Integratie van motorische en (proprio)sensorische processen op spinaal / onbewust niveau onbewust verloop

15 Muscle stiffness Onbewuste proces Altijd beschikbaar Spierspoelreflexen verlopen sneller: kortere reactietijden Aspecifieke pre-activatie Basis voor centrale feedforward regelsystemen Intrinsieke en extrinsieke component

16 Bewegingsprogramma Abstracte neerslag van een motorisch leerproces in het centrale zenuwstelsel Uitvoering bewegingsprogramma is flexibel en doelgericht Automatische uitvoering Fine-tuning door feedbackregelsystemen en spinale reflexen

17 Coördinatie Optimale timing, type en grootte contractie Selectieve activatie spieren Beperking niet-relevante vrijheidsgraden door antagonisten/synergisten Inhibitie niet-noodzakelijke spieren!!! Motorische koppeling tussen verschillende spieren komt tot stand in een motorisch leerproces

18 Aandachtspunten compensatie en flexibiliteit Co-contractie ipv co-activatie Vermijden Cognitieve controle Visuele controle Inefficiënte motorische koppelingen Latentietijden

19 Functionele stabiliteit in de praktijk 1. Handhaven van een bepaalde houding; rompstabiliteit 2. Controleren van een bepaald bewegingsverloop; werpen in schoudergewricht 3. Reageren op onverwachte verstoringen; inkomende kracht door medespeler, wijziging ondergrond

20 Verwachte verstoringen Verstoringen door interne invloed: handhaven houding, rompbalans of gewrichtspositie tijdens activiteiten Motorisch leerproces speelt zoveel mogelijk een rol Automatische motorische koppeling en feedforwardregelsystemen zijn het doel Muscle stiffness is altijd aanwezig

21 Onverwachte verstoringen Reactiesnelheid speelt cruciale rol Tijdsvertraging tussen waarnemen sensorische prikkel en uitvoering van de beschermingsreactie Spierspoelreflex (shortloop) voldoende voor ADL, te langzaam voor trauma`s en sport Verschil bij reflexen tussen reactietijden en opbouw voldoende vermogen Longloopreflex en bewuste motorische controle veel te traag

22 Onverwacht Verwacht Feedback Reactietijd Elastische zone Externe verstoring Onbewust verloop Feedforward Pre-activatie Neutrale zone Ook interne verstoring Cognitie Leerproces

23 Verwacht het onverwachte!!

24 Reactietijd bij onverwachte verstoringen Positie van het gewricht Richting en snelheid van inwerkende kracht Aanwezigheid vertragende elementen: schoeisel, tape en braces Mate van muscle stiffness Persoonsgebonden factoren: vermoeidheid, arousal, leeftijd, training

25 Functionele stabiliteit in de praktijk Trauma Verminderde gewrichtsbelasting Vermoeidheid Pijn

26 Trauma en functionele instabiliteit Beschermingsreactie schiet tekort of reactietijd is te lang Functie van ligament als sensor en uiteindelijk als noodrem Weefselbeschadiging Afname neuromusculaire controle

27 Trauma en functionele instabiliteit Stimulatie pijnafferenten door weefselbeschadiging Beschadiging en afname hoeveelheid propriosensoren Afname of wegvallen spanning op een ligament Desoriëntatie proprioceptieve informatie vanuit niet-beschadigde structuren Secundaire ontstekingsactiviteit met verhoogde intra-articulaire druk

28 Verminderde gewrichtsbelasting en functionele instabiliteit Afname proprioceptieve afferentie Afname excitatie gamma-neuronen Absolute afname aantal artrogene propriosensoren Wijziging aanspanningspatroon van stabilizers en prime movers Afname tonische functie mono-articulaire spieren

29 Bouwstenen oefenprogramma 1. Proprioceptie 2. Bewuste motorische controle 3. Neuromusculaire controle 4. Ontwikkelen automatische motorprogramma`s 5. Snellere reactie op een verstorende impuls

30 Proprioceptie Wordt in principe altijd aangesproken Specifiek oefenen na immobilisatie / trauma / operatie Maximale aandacht op het gevoel Geen visuele feedback Passief: nadruk artrogene propriosensoren Actief: nadruk op spierspoelsysteem; meer functioneel Representatie cortex!!

31 Bewuste motorische controle Correcte uitgangshouding Aanleerfase automatisch motorprogramma Concentratie op de taak Visuele feedback

32 Neuromusculaire controle Geen bewuste controle Geen visuele feedback (visuele oriëntatie) Instabiel oefenmateriaal zinvol, bepalen aan de hand van zichtbare reacties Statische en dynamische uitvoering Uitlokken co-activatie Corrigeren verstoringen neutrale zone

33 Ontwikkelen motorprogramma`s Principes van motorisch leren Van feedback naar feedforward Van closed loop naar open loop Spelen met informatie

34 Reageren op onverwachte verstoringen Reflexactiviteit op `onverwachte verstoringen` Geen visuele feedback Onbewuste controle Opbouw in snelheid Vermoeidheid speelt belangrijke rol Naar eindgrens elastische zone toe werken

35 Cognitieve controle Zo weinig mogelijk bij neuromusculaire controle Maximaal bij bewuste motorische controle Maximale aandacht bij proprioceptie Afbouwen bij ontwikkelen automatische bewegingsprogramma`s Test automatisch bewegingsprogramma Afwezig bij reageren op externe verstoring

36 Bent u geïnteresseerd in het volgen van nascholing en praktische workshops met betrekking tot het trainen van functionele stabiliteit? Zend dan een naar mmoons@hetnet.nl

CogniTrain. CogniTrain. nieuwe oefenvormen. MTF CONGRES FYSIOTHERAPIE Stabiliteit en Balans 13 oktober 2007 UTRECHT

CogniTrain. CogniTrain. nieuwe oefenvormen. MTF CONGRES FYSIOTHERAPIE Stabiliteit en Balans 13 oktober 2007 UTRECHT Jules Alberga MTF CONGRES FYSIOTERAPIE Stabiliteit en Balans 13 oktober 2007 UTRECT nieuwe trend in actieve fysiotherapie! Revalideren met cognitieve afleiding Progamma: filosofie mogelijkheden voorbeelden

Nadere informatie

Fitnesstrainer B Lesdag 3 Trainingsleer & Periodisering. Erkend Fit!vak opleidingscentrum

Fitnesstrainer B Lesdag 3 Trainingsleer & Periodisering. Erkend Fit!vak opleidingscentrum Fitnesstrainer B Lesdag 3 Trainingsleer & Periodisering Erkend Fit!vak opleidingscentrum www.start2move.nl Lesinhoud Evaluatie vragen hoofdstuk 2 gedragsverandering Hoofdstuk 8 Trainingsleer Periodiseren

Nadere informatie

Doel. Programma. NAH symposium workshop balans. Plaats van balans binnen de ICF. Meetinstrument: CTSIB 10-11-2015

Doel. Programma. NAH symposium workshop balans. Plaats van balans binnen de ICF. Meetinstrument: CTSIB 10-11-2015 NAH symposium workshop balans Doel Ilse Oosterom & Myrthe Schwartz 13 oktober 2015 Bewustwording van complexiteit van balansproblemen bij jongeren met NAH en de gevolgen middels ervaren en casuïstiek Programma

Nadere informatie

Chronische instabiliteit van de enkel

Chronische instabiliteit van de enkel Chronische instabiliteit van de enkel Een update Dr. Wim Jorissen, 24 maart 2012. Recidiverende enkeldistortio s Recidiverende enkeldistortio s met vaak een gevoel van instabiliteit Recidiverende enkeldistortio

Nadere informatie

Spieren maken de mens een meer dynamisch leven door kennis en beheersing van je meest uitgebreide orgaan. Jip Driehuizen

Spieren maken de mens een meer dynamisch leven door kennis en beheersing van je meest uitgebreide orgaan. Jip Driehuizen Spieren maken de mens een meer dynamisch leven door kennis en beheersing van je meest uitgebreide orgaan. 2 Spieren maken de mens Onderwerpen: Waarom is spierkennis handig als je last hebt van RSI? Waar

Nadere informatie

SI bij SMs ontwikkeling

SI bij SMs ontwikkeling SI bij SMs ontwikkeling De zintuigen. 1) Ruiken, olfactorisch 2) Zien, visuele systeem 3) Horen, auditieve systeem 4) Proeven, gustatorisch 5) Voelen, tactiele systeem 6) Evenwichtorgaan, vestibulaire

Nadere informatie

Fysieke training in praktijk

Fysieke training in praktijk Fysieke training in praktijk Ralf Kosters 18 juni 2016 Tafeltennistrainers congres Verwachtingsmanagement Workshop van vandaag: 1. Te kort 2. Te weinig diepgang 3. Beperkt 4. Leren van elkaar 5. Nieuwsgierig

Nadere informatie

Parkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie

Parkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie Parkinsoncafe april 16 Irene Vermeulen, Ziekte van Parkinson Cognitie GZ-psycholoog Brabantzorg Programma Dopamine en de hersenen Psychologische gevolgen Cognitie Neuropsychologisch onderzoek Dopamine

Nadere informatie

Victor Niemeijer Sportarts SMA Elkerliek

Victor Niemeijer Sportarts SMA Elkerliek Victor Niemeijer Sportarts SMA Elkerliek Onderzoek lage rug en heup core stability The Fifa 11 + Epidemiologie - 60-90% van alle mensen maakt een keer een episode van aspecifieke lage rugpijn door - Incidentie

Nadere informatie

-Door het karakter van het voetbalspel is er een relatief grote kans om geblesseerd te raken in vergijking met met andere takken van sport. -Het blessurerisico in wedstrijden ligt beduidend hoger dan bij

Nadere informatie

Stabiliteitstraining van de lage rug

Stabiliteitstraining van de lage rug Stabiliteitstraining van de lage rug De sleutel tot succes bij stabiliseren is het doelgericht trainen van de juiste spieren. Buik- en rugspieroefeningen worden veelvuldig toegepast in de behandeling bij

Nadere informatie

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND Versie 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND (middels hamstringgraft of bone patellartendon bone) 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering

Nadere informatie

Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel

Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel 14.1 Centraal zenuwstelsel Zenuwstelsel bestaat uit 2 delen: - centraal zenuwstelsel

Nadere informatie

CARPALE INSTABILITEIT

CARPALE INSTABILITEIT CARPALE INSTABILITEIT Maaike van der Hoeven Gerald Kraan Een professionele tennisspeler van 26 jaar met pijnklachten en krachtsverlies aan de rechter pols na val werd met brace en pijnstilling behandeld

Nadere informatie

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Marinka Jansen, ergotherapeut Ergotherapie Gouda Hoofddocent post hbo cursus sensorische integratie bij volwassen (ASITT) Inhoud van de presentatie Definitie

Nadere informatie

Enkeltrauma. Onderzoek en behandeling na een inversietrauma. (door de enkel zwikken)

Enkeltrauma. Onderzoek en behandeling na een inversietrauma. (door de enkel zwikken) Enkeltrauma Onderzoek en behandeling na een inversietrauma. (door de enkel zwikken) Groningen Sport Revalidatie (sport) fysiotherapie praktijk locatie Alfa - Kardingerweg 48 9735 AH Groningen locatie Hanze

Nadere informatie

Van bewegen naar trainen

Van bewegen naar trainen Van bewegen naar trainen Charles Heus Sportfysiotherapeut J&C Sportrevalidatie Geblesseerd Trainingsfit Wedstrijdfit Arts / Fysio??? Trainer Pat 0% Fysio 100% Pijn en of Functionele beperking 1e fase:

Nadere informatie

Sport Specifieke Blessure Begeleiding

Sport Specifieke Blessure Begeleiding Sport Specifieke Blessure Begeleiding Week 8. Knierevalidatie Acute knie 300.000 knie letsels per jaar Aandoeningen contusie / distorsie hydrops heamartros meniscus kruisbanden / collaterale banden Acute

Nadere informatie

Blessurepreventie. Secundaire preventie heeft betrekking op het tijdig herkennen en behandelen van klachten of banale letsels om erger te voorkomen

Blessurepreventie. Secundaire preventie heeft betrekking op het tijdig herkennen en behandelen van klachten of banale letsels om erger te voorkomen Blessurepreventie Blessurepreventie bestaat uit drie luiken: Primaire preventie is gericht op het voorkomen van nieuwe letsels. Secundaire preventie heeft betrekking op het tijdig herkennen en behandelen

Nadere informatie

Objectiveren van functionele eigenschappen van knie-orthesen

Objectiveren van functionele eigenschappen van knie-orthesen Objectiveren van functionele eigenschappen van knie-orthesen Dr.ir. A. de Lange Fontys Paramedische Hogeschool Opleiding Podotherapie Eindhoven Inhoud 1. Conclusies 2. Functie van knie-orthesen 3. Belastingen

Nadere informatie

STARTEN NA EEN BLESSURE: WANNEER, WAT, HOE? TJITTE KAMMINGA Datum 10-11-2012

STARTEN NA EEN BLESSURE: WANNEER, WAT, HOE? TJITTE KAMMINGA Datum 10-11-2012 STARTEN NA EEN BLESSURE: WANNEER, WAT, HOE? TJITTE KAMMINGA Datum 10-11-2012 TJITTE KAMMINGA DOCENT FYSIOTHERAPIE HS LEIDEN FYSIOTHERAPEUT/MANUEEL THERAPEUT EX- TRAINER HARDLOPER WWW.TJITTEKAMMINGA.NL

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Hoofdstuk 1 hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 1 geeft een algemene inleiding op dit proefschrift. Artrose is een chronische progressieve gewrichtsaandoening. Men schat dat de hoge prevalentie wereldwijd verder zal toenemen vanwege de stijgende

Nadere informatie

Appendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary)

Appendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary) Appendix Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary) 93 87 Inleiding Diabetes mellitus, kortweg diabetes, is een ziekte waar wereldwijd ongeveer 400 miljoen mensen aan lijden. Ook in Nederland komt de

Nadere informatie

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid

Nadere informatie

BLESSURE-ABC EN OEFENVORMEN

BLESSURE-ABC EN OEFENVORMEN BLESSURE-ABC EN OEFENVORMEN TJITTE KAMMINGA fysiotherapeut/manueel therapeut docent fysiotherapie HS-Leiden blessurehersteltrainer Haagatletiek auteur: Hardlopen zonder blessures BLESSURE-ABC EN OEFENVORMEN

Nadere informatie

Ligamentaire laesie enkelgewricht

Ligamentaire laesie enkelgewricht Sport-Fysiotherapie R. de Vries en Medische Trainings Therapie Kerkweg 45a 4102 KR Zijderveld Telefoon 0345-642618 Fax 0345-641004 E-mail vriesfysio@planet.nl Internet www.fysiodevries.nl Ligamentaire

Nadere informatie

Wat zorgt voor de stabiliteit? Instabiliteit ontstaat wanneer er iets mis met het actieve of passieve systeem.

Wat zorgt voor de stabiliteit? Instabiliteit ontstaat wanneer er iets mis met het actieve of passieve systeem. (In-) Stabiliteit Inleiding Wat is instabiliteit? Instabiliteit van het schoudergewricht houdt in dat de weefsels in en rond de schouder niet in staat zijn de kop van de bovenarm op een juiste manier in

Nadere informatie

Oefeningen voor de knie

Oefeningen voor de knie Oefeningen voor de knie Spierkracht verbeterende oefeningen voor de knie: Het is belangrijk om een goede spierkracht te hebben, mede omdat de spieren helpen bij schokabsorptie. Door een goede spierkracht

Nadere informatie

Basis voor krachttraining

Basis voor krachttraining Inhoud Basis voor krachttraining Jan Boone 2. Soorten Kracht 3. Trainingss 4. Belangrijke principes 5. Krachttraining bij lange- (loopeconomie) Voor 1880: weinig gestructureerde krachttraining (cfr. Forcemen

Nadere informatie

Valproblematiek in de eerste en tweede lijn. Dr Marielle Emmelot-Vonk Klinisch geriater Geriatrie UMC Utrecht m.h.emmelotvonk@umcutrecht.

Valproblematiek in de eerste en tweede lijn. Dr Marielle Emmelot-Vonk Klinisch geriater Geriatrie UMC Utrecht m.h.emmelotvonk@umcutrecht. Valproblematiek in de eerste en tweede lijn Dr Marielle Emmelot-Vonk Klinisch geriater Geriatrie UMC Utrecht m.h.emmelotvonk@umcutrecht.nl Het komt vaak voor Het heeft belangrijke gevolgen Balans en veroudering

Nadere informatie

wat komt er kijken bij een warming up?

wat komt er kijken bij een warming up? wat komt er kijken bij een warming up? tekst: Mike Barrell 1 Waarom moet een les met een warming-up beginnen? De meeste trainers zullen zeggen dat de warming up nodig is om je op een training voor te bereiden,

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS

PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS Avondsymposium VOET2013 23 april 2013 Inhoud Deel 1: pathofysiologie van ischemie... 2 Deel 2: Pathofysiologie van het voetulcus... 4 Deel 1:

Nadere informatie

HOUDINGSTRAINING. Houdingstraining. Houdingstraining. Wat? 12-12-2014. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (13/12/2014)

HOUDINGSTRAINING. Houdingstraining. Houdingstraining. Wat? 12-12-2014. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (13/12/2014) HOUDINGSTRAINING Onderdeel van de fysieke voorbereiding Dag van de Trainer (13/12/2014) Houdingstraining Wat? raakvlakken met stabilisatietraining hypes o.a., Core stability, Performance Stability, FMS,

Nadere informatie

Functionele krachttraining 2.0 voor hardlopers

Functionele krachttraining 2.0 voor hardlopers Functionele krachttraining 2.0 voor hardlopers Chantal Berga Inspiratiedag voor hardlooptrainers 14 april 2019 Even voorstellen Chantal Berga Manueel therapeut/ sportfysiotherapeut Triathlete met lopen

Nadere informatie

AFREMMEN: DE (VAAK) VERGETEN SCHAKEL IN WENDBAARHEIDSTRAINING #KADERDAGEN & 11 NOVEMBER

AFREMMEN: DE (VAAK) VERGETEN SCHAKEL IN WENDBAARHEIDSTRAINING #KADERDAGEN & 11 NOVEMBER AFREMMEN: DE (VAAK) VERGETEN SCHAKEL IN WENDBAARHEIDSTRAINING #KADERDAGEN2018 10 & 11 NOVEMBER Philippe Vergeylen Verloop van de sessie: Theoretisch gedeelte: Wat is wendbare speler? Afremmen Belang van

Nadere informatie

SENIOREN LOPEN MET HUN HOOFD!

SENIOREN LOPEN MET HUN HOOFD! SENIOREN LOPEN MET HUN HOOFD! TJITTE KAMMINGA 2 TJITTE KAMMINGA - Fysiotherapeut/manueel therapeut - Ex-hersteltrainer Haagatletiek - Ex-docent fysiotherapie HS Leiden - Auteur De nieuwe warming-up (2000)

Nadere informatie

Spel in training. Tom De Gersem Pijpelheide 9 juni

Spel in training. Tom De Gersem Pijpelheide 9 juni Spel in training Tom De Gersem Pijpelheide 9 juni 2012 http://dvkm.wordpress.com/ Inhoud VIDEO Reflectie Motorisch leren evenwicht spelvormen kracht lenigheid snelheid uithouding Video Chinese turnmethoden

Nadere informatie

Werken met Aandacht. Vraag: Wat is er nodig voor een goede werkhouding? Programma. Neuropsychologie: Drie assen. Triune brain.

Werken met Aandacht. Vraag: Wat is er nodig voor een goede werkhouding? Programma. Neuropsychologie: Drie assen. Triune brain. 1 Werken met Aandacht Programma Inleiding Werkhouding 20 maart 2015 Congres Aandacht André Rietman Gz- en neuropsycholoog Ergotherapeut A. Vier Niveaus: het model B. Diagnostiek C. Problemen D. Aanpak

Nadere informatie

Graad 1 verzwikking: Lichte overrekking en geringe beschadiging van de vezels (fibrillen) van het ligament.

Graad 1 verzwikking: Lichte overrekking en geringe beschadiging van de vezels (fibrillen) van het ligament. Verstuikte enkel Een verstuikte enkel is een veel voorkomende aandoening. Ongeveer 25.000 mensen per dag maken dat mee. Enkel verstuikingen komen voor bij atleten en bij niet atleten, bij kinderen en volwassenen.

Nadere informatie

Polar 3. Muscle patterning non-structural shoulder

Polar 3. Muscle patterning non-structural shoulder Polar 3 Muscle patterning non-structural shoulder Werkgroep Instabiliteit Schouder Ellen Grobben Bas Hassels Mönning Wendy Lever Eric Melchert Marike Bisschop Karin Hemmer Joyce Olde Scholtenhuis Stanmore

Nadere informatie

(In)stabiliteit van automatisch gekozen coördinatie voor basale functionele motoriek (opstaan, lopen en gaan zitten bij kwetsbare ouderen)

(In)stabiliteit van automatisch gekozen coördinatie voor basale functionele motoriek (opstaan, lopen en gaan zitten bij kwetsbare ouderen) (In)stabiliteit van automatisch gekozen coördinatie voor basale functionele motoriek (opstaan, lopen en gaan zitten bij kwetsbare ouderen) John Branten, Geriatriefysiotherapeut SZBC Joachim en Anna, WZC

Nadere informatie

Evidence Based Blessurepreventie in de Sport

Evidence Based Blessurepreventie in de Sport Evidence Based Blessurepreventie in de Sport Maarten Barendrecht Sportfysiotherapeut, medische begeleiding Hellas docent MOS, MSPT bij Avans+ Nederlands Instituut voor Sportblessurepreventie Overzicht

Nadere informatie

WandelTrainersDag 9 april Blok 2 Nr. 11 Functionele Krachttraining voor de wandelaar Elbert van Mourik

WandelTrainersDag 9 april Blok 2 Nr. 11 Functionele Krachttraining voor de wandelaar Elbert van Mourik WandelTrainersDag 9 april Blok 2 Nr. 11 Functionele Krachttraining voor de wandelaar Elbert van Mourik Waarom deze workshop? Techniek en houding en het plezier in bewegen zijn voor Elbert van Mourik de

Nadere informatie

400m Horden een kansrijke discipline! benadering en werkwijze

400m Horden een kansrijke discipline! benadering en werkwijze 400m Horden een kansrijke discipline! benadering en werkwijze 400m Horden Een Kansrijke Discipline! Hoe doe ik het! - benadering en werkwijze Edwin Moses Olympisch Goud 400m horden Montreal 47.65 > trainer-coach

Nadere informatie

Sensorische integratie. Anja Baeyens en Ines Devulder Comfortzorgconsulenten Care Comfort Studiedag 2 februari 2017

Sensorische integratie. Anja Baeyens en Ines Devulder Comfortzorgconsulenten Care Comfort Studiedag 2 februari 2017 Sensorische integratie Anja Baeyens en Ines Devulder Comfortzorgconsulenten Care Comfort Studiedag 2 februari 2017 Overzicht Sensorische integratie Theorie van sensorischeintegratie Zintuigen en hun belang

Nadere informatie

Fysiologie / zenuwstelsel

Fysiologie / zenuwstelsel Fysiologie / zenuwstelsel Zenuwcel/neuron. 5 1. Korte uitlopers dendrieten 2. Lange uitloper neuriet of axon 3. Myelineschede/schede van Schwann 4. Motorische eindplaat of synaps 5. Kern of nucleus Zenuwcel/neuron.

Nadere informatie

Schouder uit de kom SUCCES!!!

Schouder uit de kom SUCCES!!! Schouder uit de kom Schouder uit de kom Deze folder is bedoeld voor mensen bij wie de schouder regelmatig uit de kom schiet. In feite is het de kop van de bovenarm die naar voren of naar achteren uit de

Nadere informatie

HOUDINGSTRAINING. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (17/12/2016)

HOUDINGSTRAINING. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (17/12/2016) HOUDINGSTRAINING Onderdeel van de fysieke voorbereiding Dag van de Trainer (17/12/2016) Houdingstraining Wat? raakvlakken met stabilisatietraining hypes o.a., Core stability, Performance Stability, FMS,

Nadere informatie

Fracturen en luxaties hand

Fracturen en luxaties hand Fracturen en luxaties hand phalanx fracturen hand veel voorkomende fracturen op EHBO indien verkeerde behandeling: aanzienlijk functieverlies kans op arbeidsongeschiktheid goede behandeling: anatomische

Nadere informatie

Zin en onzin van manueel onderzoek en behandeling bij cervicobrachialgie. Dr. G. VYNCKE

Zin en onzin van manueel onderzoek en behandeling bij cervicobrachialgie. Dr. G. VYNCKE Zin en onzin van manueel onderzoek en behandeling bij cervicobrachialgie Dr. G. VYNCKE Differentiële diagnostiek Indicatie manueel geneeskundige behandeling GEWRICHTSBLOKKERING = ARTICULAIRE DYSFUNCTIE

Nadere informatie

Lenigheid en beweeglijkheid

Lenigheid en beweeglijkheid 2.3.2. Lenigheid en beweeglijkheid Deze vaardigheid is bedoeld om de verschillende spieren te trainen op lenigheid en de verschillende gewrichten te mobiliseren. Lenigheid en beweeglijkheid bestaat uit:

Nadere informatie

10 december 2013 Pro Patria, Zoetermeer

10 december 2013 Pro Patria, Zoetermeer Sport Medisch Netwerk Zoetermeer 10 december 2013 Pro Patria, Zoetermeer Wie zijn wij? Pascal Matla Sportfysiotherapeut Corpus Activum Robert van Oosterom Sportarts MCH Haaglanden Carola Dijkers Sportarts

Nadere informatie

Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018

Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 THEORETISCH KADER : ONTWIKKELING / RIJPING VH BREIN Intro: Ontwikkeling / rijping van het brein

Nadere informatie

PROBLEEMGEBIED ETEN EN DRINKEN. ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief

PROBLEEMGEBIED ETEN EN DRINKEN. ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief INHOUD ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief INTERVENTIEBESCHRIJVINGEN Eten en drinken met mondcontrole met veel facilitatie Eten en drinken met mondcontrole met gemiddelde

Nadere informatie

DE ROL VAN TRAINER EN COACH BIJ MOTORISCH LEREN

DE ROL VAN TRAINER EN COACH BIJ MOTORISCH LEREN DE ROL VAN TRAINER EN COACH BIJ MOTORISCH LEREN Een relatief duurzame verandering in perceptueel-motorische vaardigheden als gevolg van oefening. (Beek, 2010) 3 FEBRUARI 2016 SJOERD HOEK 333203, SIMONE

Nadere informatie

Controle van rompbewegingen bij verstoringen tijdens het duwen van karren

Controle van rompbewegingen bij verstoringen tijdens het duwen van karren Het mechanisch verstoren van de romp wordt gezien als een risicofactor voor lage rugklachten. Dergelijke verstoringen kunnen zorgen voor ongecontroleerde bewegingen van de romp waarbij een inadequate reactie

Nadere informatie

Sportmedische Training

Sportmedische Training Sportmedische Training Marc Walravens Olivier Beuckelaers Onder deze term kunnen verschillende types van training besproken worden, maar ik denk dat het voornamelijk inhoudt, dat men aan sporttraining

Nadere informatie

FYSIcO Nadorst. *Dillenburglaan 2 * 4332 XX Middelburg* * fysiotherapie in goede handen.

FYSIcO Nadorst. *Dillenburglaan 2 * 4332 XX Middelburg* *  fysiotherapie in goede handen. *Dillenburglaan 2 * 4332 XX Middelburg* 0118-629996* www.fysiconadorst.nl* Enkeldistorsie Algemeen Uw arts of fysiotherapeut heeft als oorzaak voor uw enkelklachten geconstateerd dat er sprake is van een

Nadere informatie

HEUP EN LIESKLACHTEN. Sport Medisch Netwerk Zoetermeer. Barry Faas (sport)fysiotherapeut. Aartsen Praktijk voor Fysiotherapie

HEUP EN LIESKLACHTEN. Sport Medisch Netwerk Zoetermeer. Barry Faas (sport)fysiotherapeut. Aartsen Praktijk voor Fysiotherapie HEUP EN LIESKLACHTEN EN HET HERSTEL IN DE PRAKTIJK Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Barry Faas (sport)fysiotherapeut Aartsen Praktijk voor Fysiotherapie Inhoud Heup en liesblessures in de sportpraktijk

Nadere informatie

Sensorische informatieverwerking

Sensorische informatieverwerking Sensorische informatieverwerking Algemeen De zintuigen spelen in de ontwikkeling een grote rol. Ieder mens ontvangt door middel van zijn zintuigen informatie over de buitenwereld en over het eigen lichaam.

Nadere informatie

Videofeedback bij Techniektraining. Trainer / instructeur 3

Videofeedback bij Techniektraining. Trainer / instructeur 3 Videofeedback bij Techniektraining Trainer / instructeur 3 1 KNZB 2007 Opleiding Trainer / Instructeur 3 2 Colofon Deze reader is een uitgave van de Koninklijke Nederlandse Zwembond Wattbaan 31 49, 3439

Nadere informatie

Controle van de romp bij lagerugpijnpatiënten

Controle van de romp bij lagerugpijnpatiënten Controle van de romp bij lagerugpijnpatiënten In hoofdstuk 1 worden de achtergrond en de doelen van mijn onderzoek beschreven. Lage rugpijn is een belangrijk maatschappelijk probleem, zowel op het gebied

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting GABAerge neurotransmissie in de prefrontale cortex

Nederlandse samenvatting GABAerge neurotransmissie in de prefrontale cortex Nederlandse samenvatting GABAerge neurotransmissie in de prefrontale cortex De prefrontale cortex (PFC) is een hersengebied betrokken bij cognitieve functies als planning, attentie en het maken van beslissingen.

Nadere informatie

Sport-Fysiotherapie R. de Vries en Medische Trainings Therapie

Sport-Fysiotherapie R. de Vries en Medische Trainings Therapie Sport-Fysiotherapie R. de Vries en Medische Trainings Therapie Kerkweg 45a 4102 KR Zijderveld Telefoon 0345-642618 Fax 0345-641004 E-mail vriesfysio@planet.nl Internet www.fysiodevries.nl/ Frozen shoulder

Nadere informatie

Fase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen.

Fase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen. Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Visueel-proprioceptieve interacties bij personen met Spastische Hemiparetische Cerebrale Parese 133 In dit proefschrift worden visueel-proprioceptieve interacties bij personen

Nadere informatie

Samenvatting. Waar is je hand?

Samenvatting. Waar is je hand? Samenvatting Waar is je hand? 169 Waar is je hand? Waarschijnlijk denk je hier niet vaak over na. Onbewust weet je echter continu waar je handen zijn, bijvoorbeeld als je iets pakt of optilt. Maar hoe

Nadere informatie

Belasten of ontlasten?? Aan- of ontspannen?? Trainen of rusten???

Belasten of ontlasten?? Aan- of ontspannen?? Trainen of rusten??? Belasten of ontlasten?? Aan- of ontspannen?? Trainen of rusten??? Wie ben ik? Chris Groothoff Sportfysiotherapeut TIGRA Heerenveen Stabiliteits-/balanstrainer STC Heerenveen Multisporter in mijn vrije

Nadere informatie

Het principe van de 5 Motorische basisvaardigheden

Het principe van de 5 Motorische basisvaardigheden Het principe van de 5 Motorische basisvaardigheden We horen het woord conditie regelmatig voorbij komen. In de volksmond gebruiken we het woord conditie vaak om aan te geven hoe fit we ons voelen. Eigenlijk

Nadere informatie

Getting in touch again, een verrijkte omgeving. Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin

Getting in touch again, een verrijkte omgeving. Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin Getting in touch again, een verrijkte omgeving Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële

Nadere informatie

Revalidatie en preventie meer dan alleen spieren trainen. Lorenzo d Hont [ Master Sportfysiotherapeut]

Revalidatie en preventie meer dan alleen spieren trainen. Lorenzo d Hont [ Master Sportfysiotherapeut] Revalidatie en preventie meer dan alleen spieren trainen Lorenzo d Hont [ Master Sportfysiotherapeut] Patiënt X VKB-R 2014 30 tot 40 maal grotere kans op een VKB recidief Na 12 maanden ondervindt 28%

Nadere informatie

Cerebrale parese bij volwassenen. Evaluatie en revalidatie

Cerebrale parese bij volwassenen. Evaluatie en revalidatie Cerebrale parese bij volwassenen Evaluatie en revalidatie Definitie CP. «Cerebrale Parese (Cerebral Palsy in het Engels) is een internationaal gebruikte term, waarvan de afbakening en definitie talrijke

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51

Inhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51 Inhoud Woord vooraf 11 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13 1.1 Een definitie van de psychologie 14 1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis 16 1.2.1 Verschillen in het verzamelen

Nadere informatie

EFA Target Product Aanpak Marketing Onderscheidend Besluit

EFA Target Product Aanpak Marketing Onderscheidend Besluit Wij zijn een alliantie van fitness clubs met de grootste expertise op het gebied van fitness en fysieke herconditionnering. Wij voeren permanent wetenschappelijk onderzoek naar oefenmethodes en trainingsprogramma

Nadere informatie

Blessure preventie hardlopen: BELASTING - BELASTBAARHEID in BALANS

Blessure preventie hardlopen: BELASTING - BELASTBAARHEID in BALANS Blessure preventie hardlopen: BELASTING - BELASTBAARHEID in BALANS 05-11-2016 VOORSTELLEN Bert van Essen Sportarts gedurende 25 jaar Eindhoven, Sportmax Op buitenpoli van Maxima Medisch Centrum (MMC) in

Nadere informatie

Sensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl

Sensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl Sensorische Integratie Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging www.stichtingnovo.nl Inleiding Deze folder is bedoeld voor ouders, verzorgers en begeleiders van mensen

Nadere informatie

Long Term Player Development. Meer voetbal-atleten opleiden

Long Term Player Development. Meer voetbal-atleten opleiden Long Term Player Development Meer voetbal-atleten opleiden Long Term Player Development Aspecifiek trainen om specifiek beter te worden Actieve Blessurepreventie CLINIC 3 2 april 2011 PUBERTEITSFASE Module

Nadere informatie

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Katrijn D Hondt Inhoud Doel van kinesitherapie bij Parkinson Richtpunten en onderzoek Behandeling Samenvattende tips 2 Inhoud Doel van kinesitherapie

Nadere informatie

Houding is een kunstige zaak

Houding is een kunstige zaak Contactdag Marfan, Fysiotherapie denker_small.jpg www.byrodin.nl 250x300 François Gérard, Portret van François Gérard, Portret van François Gérard, Portret van keizerin Joséphine.jpg www.artifex.nu Houding

Nadere informatie

Peesletsels in de dagelijkse praktijk

Peesletsels in de dagelijkse praktijk Peesletsels in de dagelijkse praktijk Symposium Orthopedie 10 december 2016 Sam Hendrix Fysische Geneeskunde & Revalidatie STZH Indeling 1. Achillespeesklachten 2. Pijn onder de voet 3. Chronische enkelklachten

Nadere informatie

PERSBERICHT Reaxing het nieuwe functionele trainen

PERSBERICHT Reaxing het nieuwe functionele trainen PERSBERICHT Reaxing het nieuwe functionele trainen Train your senses to improve your performances. A true neuromusculair trainingsrevolution. Reaxing heeft als eerste merk ter wereld innovatieve trainingsmethoden

Nadere informatie

Verstuikte enkel. Enkeldistorsie

Verstuikte enkel. Enkeldistorsie Verstuikte enkel Enkeldistorsie 2 Uw behandelend arts heeft met u besproken dat uw klachten veroorzaakt worden door een verstuikte enkel (enkeldistorsie). Deze folder geeft u informatie over wat de chirurg

Nadere informatie

Revalidatie Schouder na een labrum reconstructie. www.groningensportrevalidatie.nl

Revalidatie Schouder na een labrum reconstructie. www.groningensportrevalidatie.nl Revalidatie Schouder na een labrum reconstructie Groningen Sport Revalidatie (sport) fysiotherapie praktijk locatie Alfa - Kardingerweg 48 9735 AH Groningen locatie Hanze - Eyssoniusplein 18 9714 CE Groningen

Nadere informatie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht

Nadere informatie

Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen

Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen (ODD & CD) Congres Prikkelverwerking 6 november 2014 Dr. M.A.J. Raaijmakers GZ-psycholoog en Universitair Docent UU INTRODUCTIE AGRESSIE! Video:! http://www.youtube.com/watch?v=o00yfkje1fo!

Nadere informatie

Inhoudsopgave Titel Schouder, Protocol na bicepstenotomie... 2 Doel... 2 Toepassingsgebied... 2 Werkwijze/ Uitvoering... 2

Inhoudsopgave Titel Schouder, Protocol na bicepstenotomie... 2 Doel... 2 Toepassingsgebied... 2 Werkwijze/ Uitvoering... 2 Inhoudsopgave 1. Titel Schouder, Protocol na bicepstenotomie... 2 2. Doel... 2 3. Toepassingsgebied... 2 4. Werkwijze/ Uitvoering... 2 4.1. Behandeling... 2 4.2. Controle/ Nazorg... 5 1. Titel Schouder,

Nadere informatie

Sarkow. revalidatiehulpmiddelen. ExMocise therapeutisch kaartspel. Ter stimulering van de gezondheid van kinderen

Sarkow. revalidatiehulpmiddelen. ExMocise therapeutisch kaartspel. Ter stimulering van de gezondheid van kinderen ExMocise therapeutisch kaartspel Ter stimulering van de gezondheid van kinderen Gebrek aan lichaamsbeweging resulteert in fysieke, mentale en emotionele immobiliteit. Pasgeborenen hebben 230 miljoen stappen,

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 6

Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting door Saar 879 woorden 10 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Biologie Aantekeningen Biologie P3: Homeostase en regelkringen: Bij meercellige organismen: de cellen

Nadere informatie

Ligamentair letsel kniegewricht

Ligamentair letsel kniegewricht Sport-Fysiotherapie R. de Vries en Medische Trainings Therapie Kerkweg 45a 4102 KR Zijderveld Telefoon 0345-642618 Fax 0345-641004 E-mail vriesfysio@planet.nl Internet www.fysiodevries.nl Ligamentair letsel

Nadere informatie

Lineair- en non lineair

Lineair- en non lineair Lineair- en non lineair Zomermodule opleidingsdag 25 mei 2019 Mark Hakkeling In deze module gaan we in op het verschil tussen lineaire- en non-lineaire opvattingen van motorisch leren. Niet toevallig is

Nadere informatie

ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut

ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut Zin in zintuigen Waarnemen Sensomotorische informatieverwerking Ervaren De zintuigen Alertheid Verstoorde informatieverwerking Het kind met syndroom van down

Nadere informatie

Stabiliteit in menselijk bewegen

Stabiliteit in menselijk bewegen www.physios.nl 4 punten kennistoets Stabiliteit in menselijk bewegen Deel 3: een dynamisch perspectief* Jaap van Dieën Prof. dr. J. H. van Dieën, Interfacultair Onderzoeksinstituut MOVE, Faculteit der

Nadere informatie

De Kleine Prins Expertisecentrum

De Kleine Prins Expertisecentrum De Kleine Prins Expertisecentrum Femke Rienstra f.rienstra@dekleineprins.nl 31/10/16 2 Executieve Functies Kennis m.b.t. Executieve Functies (EF), de ontwikkeling ervan en het kunnen herkennen van de EF

Nadere informatie

Training en praktische beweegadviezen. Voor kwetsbare groepen

Training en praktische beweegadviezen. Voor kwetsbare groepen Training en praktische beweegadviezen Voor kwetsbare groepen Onderwerpen Trainingsleer Richtlijnen voor het trainen Praktische oefeningen Trainingsleer Trainingsprincipes Trainingsvariabelen Training stijl

Nadere informatie

SCHRIJVEN. Doel workshop. Definitie van schrijven. Soorten schrijfproblemen. Handvatten om het schrijven te verbeteren

SCHRIJVEN. Doel workshop. Definitie van schrijven. Soorten schrijfproblemen. Handvatten om het schrijven te verbeteren SCHRIJVEN Doel workshop Soorten schrijfproblemen Handvatten om het schrijven te verbeteren Definitie van schrijven Schrijven is het op papier zetten van een boodschap Motorische vaardigheid Communicatiemiddel

Nadere informatie

Rugklachten. www.fysiotherapie4all.nl info@fysiotherapie4all 076-5657133

Rugklachten. www.fysiotherapie4all.nl info@fysiotherapie4all 076-5657133 Rugklachten De wervelkolom bestaat uit de nekwervels, borstwervels, lendenwervels, heiligbeenwervels en het staartbeen. Op deze site staat een specifiek artikel over nekklachten geschreven en daarom worden

Nadere informatie

weken na het ontstaan van het hersenletsel niet zinvol is. Geheugen Het is aangetoond dat compensatietraining (het aanleren van

weken na het ontstaan van het hersenletsel niet zinvol is. Geheugen Het is aangetoond dat compensatietraining (het aanleren van Richtlijn Cognitieve revalidatie Niveau A (1) Het is aangetoond dat.. Aandacht Het is aangetoond dat aandachtstraining gedurende de eerste 6 weken na het ontstaan van het hersenletsel niet zinvol is. Geheugen

Nadere informatie