Getting in touch again, een verrijkte omgeving. Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Getting in touch again, een verrijkte omgeving. Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin"

Transcriptie

1 Getting in touch again, een verrijkte omgeving Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin

2 Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving komen tot communicatie take home

3 Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving komen tot communicatie take home

4 Inleiding Binnen het CP² concept wordt er een verruimde multidisciplinaire aandacht geschonken aan die patiënten met een complexe zorgproblematiek. Beperkte waarneming, lage self-awareness, verlaagd bewustzijn en een zwakke ROT (realiteit oriëntatie training) zijn de grondleggers van een multisensoriële stimulatie bij de patiënt. De multidisciplinaire aanpak geeft een totaalbenadering en een flow doorheen het benaderingsproces, om tenslotte tot mogelijkheden van contact binnen zijn verschillende dimensies te komen

5 Elke vloed is een reeks van prikkels die op ons afkomen en die door de verschillende zintuigen worden opgevangen. De gerichtheid van de persoon bepaalt hoe de signalen worden opgevangen De mens ervaart zijn lichaam t.o.v. zijn omgeving 5. de Visuele vloed verwerven van een lichaamsschema via een sensorische vloed bewegen Waarneming 4. de auditieve vloed communicatie 1. zwaartekracht 3. De vloed van geuren 2. tactiele vloed

6 Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële stimulatie komen tot communicatie take home Judit Kelchtermans verpleegkundige

7 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen Verzorging integreert multi-sensoriële stimulatie biedt veel mogelijkheden tot beweging lokt reacties uit bij de patiënt legt een basis voor communicatie Judit Kelchtermans verpleegkundige

8 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen Basishouding van de hulpverlener: Accepterende houding: respect voor de eigenheid van elke persoon afstand doen van eigen waarden en normen empathie Directieve houding: richting bepalen structuur verlenen Bekrachtigende houding: belang van positieve reacties Judit Kelchtermans verpleegkundige

9 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen Personen met een NAH: oorzaak & gevolg; steeds verschillend geen onderverdeling in hokjes individuele noden en benadering Judit Kelchtermans verpleegkundige

10 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen Multi-sensoriële stimulatie Mensen zonder beperking: Mensen met een beperking: In contact komen met anderen en de omgeving: vanzelfsprekend In contact komen met anderen en de omgeving: vaak moeilijk verloop hulp bieden om zichzelf en hun eigen lichaam te voelen Judit Kelchtermans verpleegkundige

11 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen Basale stimulatie Opbouwen van het lichaams-ik IK De anderen De wereld Judit Kelchtermans verpleegkundige

12 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen Grondhouding van de zorg...van bij het ontwaken tot het slapengaan... leggen van contact op een basaal niveau: communiceren via lichamelijk contact aanbieden van prikkels spraak, oogcontact, tekens,... Via de verzorging aansluiten bij de gevoelswereld Judit Kelchtermans verpleegkundige

13 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen...van bij het ontwaken tot het slapengaan... entree observeren & waarnemen lichaamshouding begroeting alertheid basisritme & tempo verzorging Judit Kelchtermans verpleegkundige

14 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen...van bij het ontwaken tot het slapengaan... attitude transfers maaltijden zinvolle tijdsbesteding omgeving waarneming & observeren ROT mogelijkheden Judit Kelchtermans verpleegkundige

15 Verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen...van bij het ontwaken tot het slapengaan... afscheid aankondiging rust creëren onderstoppen & toedekken afronding van de dag (wissel)houding Judit Kelchtermans verpleegkundige

16 Getting in touch again, een verrijkte omgeving Onhaalbaar? Te weinig tijd voor realisatie? Het zit hem in kleine dingen Judit Kelchtermans verpleegkundige

17 Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving komen tot communicatie take home Hanne Strauven ergotherapeut

18 Multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving Multi-sensoriëel: Gewaarwordend, zintuiglijk, m.b.t. de zintuigen of het bewustzijn. Stimulatie: prikkelen, aansporen of opwekken Hanne Strauven ergotherapeut

19 Multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving Een verrijkte omgeving 1. De omgeving t.o.v het lichaam 2. Het lichaam t.o.v. zijn omgeving Onbewust gebruik maken van onze omgeving leert ons onze omgeving te begrijpen Hanne Strauven ergotherapeut

20 Multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving 1. De omgeving t.o.v. het lichaam Bewustzijn - Gevoel van aanwezigheid - Bewustwording van zijn omgeving - Herkenning biedt comfort en rust HOE? Aromatherapie, auditieve en visuele prikkeling Hanne Strauven ergotherapeut

21 Multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving 2. Het lichaam t.o.v. de omgeving Self-awareness - Rust - Comfort - Bevordert de ontwikkeling van een nieuw lichaamsschema HOE? Dynamische ligorthese, comfort bed (posey bed), Zitorthese op maat Hanne Strauven ergotherapeut

22 Multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving Een verdieping in de aromatherapie - Ruik je iets of net niet? - Herken je de geur? - Waar doet het je aan denken? - Vind je het een aangename geur? Hanne Strauven ergotherapeut

23 Multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving Wat kan aromatherapie betekenen? Beïnvloeding van gedrag en humeur Onbewust effect op onze hersenen Roept herinneringen en emoties op Tool tot conditionering van leerprocessen Brengt rust, comfort en biedt een positieve ervaring van de omgeving ROT Hanne Strauven ergotherapeut

24 Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving komen tot communicatie take home Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

25 Komen tot communicatie miscommunicatie communicatieproces respons binaire communicatie verdere uitbouw Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

26 Komen tot communicatie miscommunicatie Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

27 Komen tot communicatie miscommunicatie Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

28 Komen tot communicatie communicatie is een proces van informatieoverdracht, een activiteit waarbij levende wezens betekenissen uitwisselen door op elkaars signalen te reageren Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

29 Komen tot communicatie zender Inhoud (wat) coderen context boodschap middel vorm ontvanger decoderen begrijpen feedback Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

30 Komen tot communicatie vorm/respons familie vrienden ADL Therapie stimuleren Observeren herhalen noteren stimuleren observeren herhalen noteren stimuleren observeren herhalen noteren Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

31 Komen tot communicatie persoon met NAH stimuleren/prikkelen via verschillende kanalen (visueel, auditief, tactiel, olfactorisch,) gebruik vertrouwd materiaal observeren welke reactie de patiënt stelt (beweging met hand, hoofd, voet ) kleinste reactie kan ingang zijn voor communicatie trachten te herhalen goed noteren in een dagboek informatie van omgeving (familie, vrienden) is onontbeerlijk, de reacties zijn vaak meer uitgesproken bij vertrouwde personen Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

32 Komen tot communicatie binaire communicatie Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

33 Komen tot communicatie vaststellen van een zich herhalend signaal hieraan geef je de betekenis van ja geen reactie wordt nee benoem dit naar de patiënt bespreek het met familie/vrienden en het ganse team basis voor basale communicatie Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

34 Komen tot communicatie Tips begroeten interactie rustige omgeving, niet teveel prikkels richt je tot de patiënt vraag één ding tegelijk voldoende tijd geven om te reageren reageer op de reacties van de patiënt vraag of je het juist begrepen hebt schrijf de belangrijkste woorden op afsluiten als de patiënt moe wordt beweging waarneming contact communicatie Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

35 Komen tot communicatie Verdere uitbouw van de communicatie sterk individueel bepaald afhankelijk van evolutie bewustzijn van patiënt en resterende talige, motorische en cognitieve mogelijkheden elke vorm van ondersteuning vraag een trainingsproces betrek familie en naaste omgeving werken met foto s, afbeeldingen, picto s communicatiebord, - boek communicatietoestellen (eenvoudige en uitgebreide) steeds op maat van de patiënt en zijn omgeving Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

36 Komen tot communicatie Ellen Decroos, Greet Gelin logopedisten

37 Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële stimulatie in een verrijkte omgeving komen tot communicatie take home

38 Take home stimulatie reactie registreren analyseren contact communicatie

BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN

BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN BIJEENKOMST VSBS NAJAAR 2017 MIEKE LECOMPTE HET BASAAL CONCEPT BASALE STIMULATIE - ANDREAS FRÖHLICH DRIE PIJLERS: BEWEGEN WAARNEMEN COMMUNICATIE PERSONEN MET EMB:

Nadere informatie

Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking. Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut

Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking. Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut Inhoud Wat is si? Zintuigen Prikkelverwerking SI bij ouderen Alertheid Inzet

Nadere informatie

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Marinka Jansen, ergotherapeut Ergotherapie Gouda Hoofddocent post hbo cursus sensorische integratie bij volwassen (ASITT) Inhoud van de presentatie Definitie

Nadere informatie

Kim Santegoets, Revalidatiearts. 04 oktober 2018 Neurologica, Intensive Care Kinderen. Het probleem

Kim Santegoets, Revalidatiearts. 04 oktober 2018 Neurologica, Intensive Care Kinderen. Het probleem Kim Santegoets, Revalidatiearts 04 oktober 2018 Neurologica, Intensive Care Kinderen Het probleem Per jaar: 15000 kinderen traumatische hersenletsel 4000 kinderen niet-traumatisch hersenletsel 300 kinderen

Nadere informatie

Communicatie: wat en waarom

Communicatie: wat en waarom TOTALE COMMUNICATIE FILOSOFIE, VISIE EN BASISHOUDING Wilma Scheres Esther Oskam Communicatie: wat en waarom Veel definities gaan over de vorm en het proces van communicatie. Wij waren met name geïnteresseerd

Nadere informatie

SI bij SMs ontwikkeling

SI bij SMs ontwikkeling SI bij SMs ontwikkeling De zintuigen. 1) Ruiken, olfactorisch 2) Zien, visuele systeem 3) Horen, auditieve systeem 4) Proeven, gustatorisch 5) Voelen, tactiele systeem 6) Evenwichtorgaan, vestibulaire

Nadere informatie

Roxanne van der Star Aline Ham

Roxanne van der Star Aline Ham Sensorische integratie bij Jongeren na hersenschudding Roxanne van der Star Aline Ham Inhoud presentatie Wat is sensorische integratie (SI) Hoe ontstaan SI klachten Hoe uiten SI klachten zich in de verschillende

Nadere informatie

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil! Cerebrale Visuele Stoornissen Weet bij jij kinderen wat ik zie? Weet jij wat ik zie? Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011 Even voorstellen Marieke Steendam ergotherapeut VVB-team Koninklijke

Nadere informatie

Inhoud. coaching. Opleidingen, cursussen, workshops

Inhoud. coaching. Opleidingen, cursussen, workshops Inhoud coaching Opleidingen, cursussen, workshops Inhoud Les 1. Wat is coaching? Coaching: verwezenlijk je dromen en ervaar succes! Stappenplan Het beroep Wat is coaching en wat is het niet? De verschillen

Nadere informatie

klantgerichtheid... ... klanteninzicht... ... groepsdynamica... ... omgaan met diversiteit... ... stemgebruik... ... taalvaardigheid... ...

klantgerichtheid... ... klanteninzicht... ... groepsdynamica... ... omgaan met diversiteit... ... stemgebruik... ... taalvaardigheid... ... P1 VOORBEELD OBSERVATIE-INSTRUMENT GROEP klantgerichtheid klanteninzicht groepsdynamica omgaan met diversiteit PRESENTATIE stemgebruik taalvaardigheid non-verbaal communiceren professionele houding PERSOON

Nadere informatie

Kernachtig communiceren

Kernachtig communiceren Kernachtig communiceren De draad van mijn verhaal Generaliseren en concretiseren Hoofd en bijzaken Werken met tijdlijnen Verbaliseren en visualiseren De kern van mijn boodschap Taalpatronen Samenvatten

Nadere informatie

Slecht nieuws goed communiceren

Slecht nieuws goed communiceren Slecht nieuws goed communiceren M A N U K E I R S E F A C U L T E I T G E N E E S K U N D E, K U L E U V E N Waarheid is een van de meest krachtige medicamenten waarover men beschikt, maar men moet nog

Nadere informatie

Communicatie. ontvanger. zender. boodschap. kanaal. feedback

Communicatie. ontvanger. zender. boodschap. kanaal. feedback FEEDBACK GEVEN EN ONTVANGEN Communicatie coderen decoderen zender boodschap kanaal ontvanger feedback - interpretatiekader Communicatie LSD Techniek - Luisteren - Samenvatten - Doorvragen LSD Techniek

Nadere informatie

Cognitieve problemen

Cognitieve problemen hoofd, hals en zenuwstelsel info voor patiënten en familie Cognitieve problemen na een verworven hersenletsel UZ Gent, Dienst Neus-, Keel- en Oorheelkunde Cognitieve problemen na een verworven hersenletsel

Nadere informatie

Sensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl

Sensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl Sensorische Integratie Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging www.stichtingnovo.nl Inleiding Deze folder is bedoeld voor ouders, verzorgers en begeleiders van mensen

Nadere informatie

Dienst Ambulante Begeleiding. Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking.

Dienst Ambulante Begeleiding. Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking. Dienst Ambulante Begeleiding Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking. Voorstelling DAB ambulante en mobiele dienst voor gezinnen met kind, jongere of volwassene met een verstandelijke

Nadere informatie

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid

Nadere informatie

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS Paula Weerkamp-Bartholomeus Het Congres 27 november 2015 Wat is ReAttach? ReAttach is een methodiek gericht op

Nadere informatie

Visie. Wat is dementie?

Visie. Wat is dementie? Visie Opdrachthoudende vereniging VitaS staat open voor zorgbehoevende bewoners en voor bewoners met dementie. Binnen onze woonzorgcentra worden alle ouderen met dementie opvangen ongeacht hun zorgnoden.

Nadere informatie

E-book. Hoe communiceer je met een stokbrood? Sabine van Dijk

E-book. Hoe communiceer je met een stokbrood? Sabine van Dijk E-book Hoe communiceer je met een stokbrood? Sabine van Dijk NLP: HOE COMMUNICEER JE MET EEN STOKBROOD?! Ooit kwam een vrouw bij de bekende Amerikaanse familietherapeute Virginia Satir met een probleem

Nadere informatie

mindfulness workshop

mindfulness workshop mindfulness workshop 1 mindfulness workshop Deze workshop wordt gegeven om een indruk te krijgen wat mindfulness inhoudt. Ook kan worden gekeken in welke training de workshop als onderdeel kan worden ingezet,

Nadere informatie

Wanneer communiceren moeilijk wordt

Wanneer communiceren moeilijk wordt Wanneer communiceren moeilijk wordt Tips voor communicatie met nietof slechtsprekende ouderen T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara

Nadere informatie

ZieZo Observatiemethode Handleiding

ZieZo Observatiemethode Handleiding ZieZo Observatiemethode Handleiding Ellen Eelman Marjolein Kuiper Marieke Steendam Inhoud 1. Inleiding 3 1.1. Doel 3 1.2. Gebruikers 3 1.3. Samenstelling 3 2. Verantwoording 4 3. Visuele basisvaardigheden

Nadere informatie

Even kennismaken... Communicatie De essentie! Succesvol onderhandelen

Even kennismaken... Communicatie De essentie! Succesvol onderhandelen Succesvol onderhandelen Even kennismaken... Voornaam + naam Uw functie? Uw doelstellingen? Open positief-kritische houding Actiepunten Communicatie De essentie! Dixit: Paul Watzlawick, Villach 25.07.1921,

Nadere informatie

In gesprek met ouders

In gesprek met ouders In gesprek met ouders Titel Workshop: noodkreten van leerkrachten, roep om verbinding met ouders 22 februari 2012 Amsterdam Zuidoost Begeleiding: Astrid Echteld Veronderstellingen rond communicatie binnen

Nadere informatie

Geriatrische Intensieve Revalidatie

Geriatrische Intensieve Revalidatie Geriatrische Intensieve Revalidatie GIRA T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum

Nadere informatie

Lesmodule 4 fasen van. dementie. VOORBEELD LESMODULE: 4 fasen van dementie

Lesmodule 4 fasen van. dementie. VOORBEELD LESMODULE: 4 fasen van dementie Lesmodule 4 fasen van dementie Inhoudsopgave: 1. Wat is dementie? blz. 3 2. Twee basisprincipes over de werking van de hersenen blz. 4 3. Omschrijving van de vier fasen van ikbeleving bij dementie blz.

Nadere informatie

Opvolging van een nieuwe stomapatïent in het ziekenhuis

Opvolging van een nieuwe stomapatïent in het ziekenhuis Opvolging van een nieuwe stomapatïent in het ziekenhuis Het gebruik van een checklist Lize Tilkens Ellen Vanhoef 20 mei 2014 Overzicht 1 Probleemstelling 2.1 Patiëntenvoorlichting 2.2 Belang van voorlichting

Nadere informatie

Profiel 1, VSO Belevingsgerichte dagbesteding 1. Algemeen

Profiel 1, VSO Belevingsgerichte dagbesteding 1. Algemeen 1. Algemeen Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen Leerlingen worden, onder andere, in Profiel 1 geplaatst vanwege hun verstandelijke beperking. Cognitief niveau:

Nadere informatie

KOL bijeenkomst 3 12-13

KOL bijeenkomst 3 12-13 KOL bijeenkomst 3 12-13 Terugblik: H1:demotoets uitwisselen Bijeenkomst 2 leerstijlen (slb) Wat heb je afgelopen stagedagen gezien/gedaan dat te maken heeft met leren? Aanvullen spin leren: Mijn leren

Nadere informatie

SCW kerntaak 1 - Thema 5: communicatie

SCW kerntaak 1 - Thema 5: communicatie Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Miloeska Fennema 10 januari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/70499 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Visie. Wat is dementie?

Visie. Wat is dementie? Visie Opdrachthoudende vereniging VitaS staat open voor gebruikers met dementie. Binnen onze dagverzorgingscentra worden alle ouderen met dementie opvangen ongeacht hun zorgnoden. Wij streven naar een

Nadere informatie

Pychiatrische dagbehandeling voor moeder en kind

Pychiatrische dagbehandeling voor moeder en kind Centrumlocatie Naar aanleiding van de intake op onze polikliniek blijkt dat u in aanmerking komt voor de dagbehandeling voor vrouwen met psychiatrische problemen en hun baby s tot 1 jaar. In deze folder

Nadere informatie

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Problemen in de prikkelverwerking op school Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Doel workshop Informatie geven vanuit de fysiotherapie over prikkelverwerking Voorbeelden vanuit de praktijk kort

Nadere informatie

1. Wie zijn wij? Habex Anneke Jessa ziekenhuis 2007 Geriatrie à 2012 opstart psychogeriatrie

1. Wie zijn wij? Habex Anneke Jessa ziekenhuis 2007 Geriatrie à 2012 opstart psychogeriatrie Blij dat jij er bent! Gastvrije zorg en ergotherapie Uitdagingen voor de ergotherapeut bij ouderen in een ziekenhuis Anneke Habex Tiziana Lenaers 1 1. Wie zijn wij? Habex Anneke Jessa ziekenhuis 2007 Geriatrie

Nadere informatie

Succesindicator: Optimale leeromgeving

Succesindicator: Optimale leeromgeving PROCES KLASNIVEAU Succesindicator: Optimale leeromgeving Lees verder rubriek PROCES klasniveau, succesindicatoren ONDERWIJSTIJD, KLASKLIMAAT en KLASGROOTTE. VEILIGHEID EN VERTROUWDHEID Worden onderwijsactiviteiten

Nadere informatie

Veronica Sherborne bewegingspedagogiek

Veronica Sherborne bewegingspedagogiek Veronica Sherborne bewegingspedagogiek BASISCURSUS Wouter Carton Opwarming: ervaren van Sherborne Wat is SDM? Theorie: basispijlers Koffiepauze Praktijk: LB & RB Lunchpauze DVD Praktijk: Relaties Koffiepauze

Nadere informatie

HIC, specialisatie kinderen

HIC, specialisatie kinderen HIC, specialisatie kinderen Module Docent contact uren Zelfstudie Psychologie en psychopathologie 11 44 uur Ontwikkelingspsychologie 11 22 uur Inleiding in de Chakrapsychologie 11 36 uur Jungiaanse psychologie,

Nadere informatie

ENKELE GOOD PRACTICES

ENKELE GOOD PRACTICES PREVENTIEF BELEID OM DE TOEPASSING VAN VRIJHEIDSBEPERKENDE MAATREGELEN TE VOORKOMEN. ENKELE GOOD PRACTICES CENTRUM voor KINDERPSYCHIATRIE Een kindvriendelijke hoekenwerking: een project voor kleuters en

Nadere informatie

Aandachtspunten. voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking

Aandachtspunten. voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking Aandachtspunten voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking Inleiding Personen met zowel een visuele als verstandelijke beperking hebben meer ondersteuning

Nadere informatie

Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS. Hanneke Lamberink & Marret Fortuin. Even voorstellen

Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS. Hanneke Lamberink & Marret Fortuin. Even voorstellen Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS Manieren van prikkelverwerking en de invloed op het dagelijks leven Hanneke Lamberink & Marret Fortuin Even voorstellen Ontwikkelingspsychologie en Klinische

Nadere informatie

Jongeren in therapie

Jongeren in therapie Jongeren in therapie Jongeren in therapie: begrenzing verruimd Voorstelling For K Voorstelling team Begrenzing verruimd Nabijheid Teamproces Beleving jongere Interactie Literatuur Voorstelling For K Start:

Nadere informatie

29/11/2016. De wereld van dementie. PERSOON met dementie. Expertisecentrum Dementie Paradox. Besef en beleving. Dementerenden.

29/11/2016. De wereld van dementie. PERSOON met dementie. Expertisecentrum Dementie Paradox. Besef en beleving. Dementerenden. De wereld van dementie Frederix Nelle Expertisecentrum Dementie Paradox We spreken niet meer over Dementen Dementerenden Maar : PERSOON met dementie Elke persoon met dementie is UNIEK! Besef en beleving

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering met ouderen. Zwolle, 23 april 2012

Motiverende gespreksvoering met ouderen. Zwolle, 23 april 2012 Motiverende gespreksvoering met ouderen Zwolle, 23 april 2012 Opbouw workshop Doelstelling: kennismaking met motiverende gespreksvoering (MGV) en mogelijke aanpassing bij ouderen 1. Wat is MGV? 2. Welke

Nadere informatie

Kort testje: ik stel enkele vragen. Daarna vertelt ieder waar hij keek en dus welke persoonlijkheid hij waarschijnlijk heeft.

Kort testje: ik stel enkele vragen. Daarna vertelt ieder waar hij keek en dus welke persoonlijkheid hij waarschijnlijk heeft. Tekst bij PPt Workshop MatriXmethode, Congres Investeren in Verlies loont, 1 juni 2012, Huissen Dia 1 Wat kun je verwachten dit uur? *** Tekst van dia *** Dia 2 Welk representatie systeem heeft ieder.

Nadere informatie

Als je het niet meer ziet zitten...

Als je het niet meer ziet zitten... Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen 2 Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6

Nadere informatie

Als je het niet meer ziet zitten...

Als je het niet meer ziet zitten... Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6

Nadere informatie

Zintuigenverhaal. Jip gaat naar bed

Zintuigenverhaal. Jip gaat naar bed Zintuigenverhaal Jip gaat naar bed 1 Jip gaat bijna slapen. Eerst gaat hij tandenpoetsen. [tandpasta ruiken en eventueel proeven] JIP BIJNA SLAPEN EERST TANDENPOETSEN TANDPASTA 2 Nu gaat Jip zich wassen.

Nadere informatie

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen Autisme niet begrepen? Niet herkend! Gemeente Koggenland 6 november 2017 & Stichting Deuvel Mieke Bellinga Mariëlle Witteveen Overzicht Autisme net ff anders Herkennen van autisme in contact Autisme Specifieke

Nadere informatie

Wie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk.

Wie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk. Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk Debbie Van Biesen Wie is wie? 1 Opwarming Is mijn sport autismevriendelijk? Is mijn

Nadere informatie

A9 Miranda Hazeu-Jense & Marjolein Moelands

A9 Miranda Hazeu-Jense & Marjolein Moelands HersenletselCongres 2013 5 november A9 Zintuiglijke stimulering bij cliënten met een verlaagd bewustzijn, een multidisciplinaire aanpak Miranda Hazeu-Jense Marjolein Moelands Even voorstellen.. l Miranda

Nadere informatie

INSPIRATIEBRON REGGIO EMILIA

INSPIRATIEBRON REGGIO EMILIA INSPIRATIEBRON REGGIO EMILIA 3 PEDAGOGEN Kind Sterke kind: kleine ontdekkingsreiziger; hoofdrolspeler Andere kinderen: pedagoog van elkaar Volwassenen Begeleiders: pedagogiek van het luisteren en pedagogisch

Nadere informatie

NLP & INKOOP. Dam Inkoopadvies & Training 2018

NLP & INKOOP. Dam Inkoopadvies & Training 2018 NLP & INKOOP Dam Inkoopadvies & Training 2018 Stelling Als iemand anders het kan, kan ik het ook. Gewetensvraag Doe jij wat je zegt EN Zeg jij wat je doet? Jolanda Dam VERTROUWEN OPENHEID ONTWIKKELEN Sinds

Nadere informatie

KINDEREN DIE OPVALLEN

KINDEREN DIE OPVALLEN KINDEREN DIE OPVALLEN Kinderen met autisme Ik ben niet anders Ik denk anders De sterke kanten van kinderen met autisme: Ze kunnen zich heel goed verdiepen in een bepaald onderwerp. Ze weten daar dan alles

Nadere informatie

PDL: Een benadering voor passief welzijn

PDL: Een benadering voor passief welzijn PDL: Een benadering voor passief welzijn Chrétienne van der Burg, ergotherapeut Lisette Vrolijk, fysiotherapeut Inhoud Voorstellen Wie zijn wij Ipse de Bruggen LACCS en PDL Anne: van ADL naar PDL Interactief

Nadere informatie

Learning together Samen leren / communiceren

Learning together Samen leren / communiceren Learning together Samen leren / communiceren Anita Bruining Elise van der Kooi Logopedist Zozijn Logopedist Bartiméus Communicatieve ontwikkeling Contact Interactie Invloed Initiatief nemen Wederkerigheid

Nadere informatie

De Wondere Werking van Verhalen

De Wondere Werking van Verhalen De Wondere Werking van Verhalen Multiply Your Happiness! 2013 Inleiding Sinds het begin der tijden vertellen mensen overal ter wereld, bij kampvuur en bij kaarslicht, elkaar verhalen. Dit deden en doen

Nadere informatie

Reader Gespreksvoering

Reader Gespreksvoering Reader Gespreksvoering Achtergrondinformatie Soorten vragen Actief Luisteren Slecht nieuws Gesprek Fasen in het gesprek Soorten Vragen In een gesprek kun je verschillende soorten vragen stellen. Al je

Nadere informatie

Invloed van omgevingsfactoren op gedrag

Invloed van omgevingsfactoren op gedrag Invloed van omgevingsfactoren op gedrag Congres StudieArena maandag 11 januari 2016 gedragsveranderingen in de ouderenzorg Marga van Oort, Wilma Lanke, Linda Willems alle rechten voorbehouden Bronnen:

Nadere informatie

Zintuigenverhaal. Lynn gaat naar het bos

Zintuigenverhaal. Lynn gaat naar het bos Zintuigenverhaal Lynn gaat naar het bos 1 Lynn gaat wandelen in het bos. Ruik je het bos al? [hout of dennentak laten ruiken] LYNN BOS WANDELEN BOS RUIKEN-vragend AL-vragend Vraag-gebaar 2 Kijk, een veer!

Nadere informatie

essay-artikel // jade teijgeman 2.0

essay-artikel // jade teijgeman 2.0 essay-artikel // jade teijgeman 2.0 1618080 // visual Design Seminar Dream Discover Do JDE-SVIS.3V-13 // 2015 periode E // hanneke ponten datum: 8 juli 2015 Beïnvloedt je douchegordijn je ochtendhumeur?

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht

Nadere informatie

Sociale vaardigheden: Partners in het leerproces

Sociale vaardigheden: Partners in het leerproces Sociale vaardigheden: Partners in het leerproces OMGAAN MET DE ZORGVRAGER 1 Attitudes 12 1.1 Attitude 13 1.2 De specifieke beroepsattitudes van de verzorgende 14 1.2.1 De specifieke beroepsattitudes van

Nadere informatie

Even kennismaken... Communicatie De essentie! 1. Succesvol onderhandelen

Even kennismaken... Communicatie De essentie!   1. Succesvol onderhandelen Succesvol onderhandelen Even kennismaken... Voornaam + naam Uw functie? Uw doelstellingen? Open positief-kritische houding Actiepunten Communicatie De essentie! Dixit: Paul Watzlawick, Villach 25.07.1921,

Nadere informatie

Communicatie, discriminatie en conflict

Communicatie, discriminatie en conflict Communicatie, discriminatie en conflict 1 Inhoud Communicatie Het communicatieproces Misverstanden Categorisatie Ingroup/ outgroupdifferentiatie Stereotypen Discriminatie 2 Communicatie (6.2-6.4) Communicatie

Nadere informatie

Leren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014)

Leren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014) Leren in contact met paarden Communicatie die is gebaseerd op gelijkwaardigheid (Door Ingrid Claassen, juni 2014) Inleiding De kern van (autisme)vriendelijke communicatie is echt contact, gebaseerd op

Nadere informatie

6 Coaching van de cliënt

6 Coaching van de cliënt 6.1 6 Coaching van de cliënt De begeleiding of coaching op de werkvloer is afhankelijk van de noden van de cliënt én van de noden van de collega s en werkgever. Samen starten op de stage/ tewerkstelling

Nadere informatie

Epilepsie en moeilijkverstaanbaar gedrag. november 2011 Rea Vonk-Dekkers GZ psycholoog/orthopedagoog Dichterbij Kleur kinder en jeugdzorg.

Epilepsie en moeilijkverstaanbaar gedrag. november 2011 Rea Vonk-Dekkers GZ psycholoog/orthopedagoog Dichterbij Kleur kinder en jeugdzorg. Epilepsie en moeilijkverstaanbaar gedrag november 2011 Rea Vonk-Dekkers GZ psycholoog/orthopedagoog Dichterbij Kleur kinder en jeugdzorg. Inleiding Samenwerking medici en gedragswetenschappers vertrekpunten

Nadere informatie

Ergotherapie. Patiënteninformatie. Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.

Ergotherapie. Patiënteninformatie. Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest. Ergotherapie Patiënteninformatie Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.be Inhoudsopgave 1 Wat is ergotherapie... 4 2 Ergotherapie

Nadere informatie

De leerkracht maakt het verschil!!!

De leerkracht maakt het verschil!!! De leerkracht maakt het verschil!!! Albert Janssens Stelling: leerlingen komen naar school om te leren. Vraag 1: Maar Wat is dat: leren? Leren is het bewust verwerven van kennis, inzichten, vaardigheden

Nadere informatie

Afdeling De Oleander dementie en complex gedrag

Afdeling De Oleander dementie en complex gedrag www.zge.nl Afdeling De Oleander dementie en complex gedrag Dementie De ziekte dementie is een ingrijpend en verdrietig proces. Voor de betrokkene zelf en voor directe naasten. Door verlies van het geheugen

Nadere informatie

Ontwikkelingsgerichte Zorg Couveuse-unit

Ontwikkelingsgerichte Zorg Couveuse-unit Uw kind verblijft momenteel op de couveuse-unit van het MCL. Om de ontwikkeling van uw kind zo goed mogelijk te steunen en te stimuleren wordt in het MCL ontwikkelingsgerichte zorg toegepast. In deze folder

Nadere informatie

Informatiebrochure Apraxie

Informatiebrochure Apraxie Informatiebrochure Apraxie UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze

Nadere informatie

Naam leerlingen. Groep BBL1 Engels. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen.

Naam leerlingen. Groep BBL1 Engels. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL1 Engels Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 3 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Introductie 6. Hand-outs Bijeenkomst 1 8. Hand-outs Bijeenkomst Hand-outs Bijeenkomst Hand-outs Bijeenkomst 4 42

Inhoudsopgave. Introductie 6. Hand-outs Bijeenkomst 1 8. Hand-outs Bijeenkomst Hand-outs Bijeenkomst Hand-outs Bijeenkomst 4 42 Inhoudsopgave Introductie 6 Hand-outs Bijeenkomst 1 8 Hand-outs Bijeenkomst 2 17 Hand-outs Bijeenkomst 3 26 Hand-outs Bijeenkomst 4 42 Hand-outs Bijeenkomst 5 57 Hand-outs Bijeenkomst 6 69 Hand-outs Bijeenkomst

Nadere informatie

Dementia Care Mapping Ondersteuning Thuis (DCM-OT) Annemieke Visser Fetsje Dantuma

Dementia Care Mapping Ondersteuning Thuis (DCM-OT) Annemieke Visser Fetsje Dantuma Dementia Care Mapping Ondersteuning Thuis (DCM-OT) Annemieke Visser Fetsje Dantuma Utrecht, 31 mei 2013 Het is een waardevolle basishouding die getuigt van respect en aandacht voor ieder mens, ongeacht

Nadere informatie

NLP PRACTITIONER 2015

NLP PRACTITIONER 2015 2015 ERKEND, PRAKTIJKGERICHT EN VERBREDEND De erkende NLP Practitioner opleiding van the Sphere is praktijkgericht en verbredend. Het biedt een uitstekende structuur voor effectieve communicatie, persoonlijke

Nadere informatie

Cognitieve communicatiestoornissen

Cognitieve communicatiestoornissen Logopedie Cognitieve communicatiestoornissen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG002 / Cognitieve communicatiestoornissen / 04-01-2018 2 Cognitieve

Nadere informatie

Wat is niet aangeboren hersenletsel?

Wat is niet aangeboren hersenletsel? Wat is niet aangeboren hersenletsel? Als hersenen beschadigd raken op latere leeftijd spreken we van (NAH) Niet aangeboren hersenletsel Niet-aangeboren hersenletsel is blijvende schade aan de hersenen

Nadere informatie

E-learning Solliciteren. Sanne van Hoof 2 juli 2014

E-learning Solliciteren. Sanne van Hoof 2 juli 2014 E-learning Solliciteren Sanne van Hoof 2 juli 2014 Inhoud workshop 1. Introductie 2. E-learning 3. Nieuwe module: Solliciteren 4. Didactisch concept 5. Inhoud 6. Aanvullend materiaal: Handreikingen 7.

Nadere informatie

RECAP. Het sellogram. Verkoop & gesprekstechnieken. Communicatie. Communicatiemodellen 21/03/2016. MULTI MEDIA EXPERT SYNTRA WEST (Brugge & Roeselare)

RECAP. Het sellogram. Verkoop & gesprekstechnieken. Communicatie. Communicatiemodellen 21/03/2016. MULTI MEDIA EXPERT SYNTRA WEST (Brugge & Roeselare) RECAP Start ochtendlessen: 8h30 Middaglessen om 13h00 VERKOOP & VERKOOPTECHNIEKEN MULTI MEDIA EXPERT SYNTRA WEST (Brugge & Roeselare) Lesnota s: www.apprentia.com/mumex/ Feedback: info@apprentia.com website

Nadere informatie

Afasie. Logopedie. Beter voor elkaar

Afasie. Logopedie. Beter voor elkaar Afasie Logopedie Beter voor elkaar Afasie In deze folder leest u wat afasie is en krijgt u adviezen hoe u de communicatie met iemand met afasie kan verbeteren. Ook staat beschreven wat de logopedist kan

Nadere informatie

ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester

ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Positieve ingesteldheid 1 zich emotioneel goed voelen 2 zich als persoon iets

Nadere informatie

Zakelijk aspect. zender boodschap ontvanger Relationele aspect. Feedback

Zakelijk aspect. zender boodschap ontvanger Relationele aspect. Feedback Tweeëndertig coachingsprincipes0f1 : 1. Coachen is communiceren. Een coach dient kennis te hebben van het communicatieproces. Een coach beheerst sociale vaardigheden als luisteren, feedback geven en helder

Nadere informatie

Regulatiestoornissen bij baby s en jonge kinderen

Regulatiestoornissen bij baby s en jonge kinderen 0000/136/7 - GZA - juni 2016 kinder- en jeugdpsychiatrie tel. + 32 3 283 16 02 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20

Nadere informatie

Doofblinde cliënten in een Audiologisch Centrum. Steffie Hendriks-Buurman, 2014

Doofblinde cliënten in een Audiologisch Centrum. Steffie Hendriks-Buurman, 2014 Doofblinde cliënten in een Audiologisch Centrum Doofblind? Combinatie van visuele en auditieve beperking Doof-/slechthorendheid en blind,-/slechtziendheid Doofblind? Belemmert mensen in communicatie, verwerven

Nadere informatie

Onrustige baby. Moeder en Kind Centrum. Beter voor elkaar

Onrustige baby. Moeder en Kind Centrum. Beter voor elkaar Onrustige baby Moeder en Kind Centrum Beter voor elkaar Inleiding Baby s huilen. Dit is normaal voor een baby. Maar úw kind blijft huilen en niets lijkt daarbij te helpen om uw baby te troosten. Klinkt

Nadere informatie

! Laat u inspireren en ga de uitdaging aan! ! Stel uzelf de vraag wat het kan opleveren en waar mogelijkheden liggen!

! Laat u inspireren en ga de uitdaging aan! ! Stel uzelf de vraag wat het kan opleveren en waar mogelijkheden liggen! Inleiding Vrijwilligerscentrale Haarlem e.o. ziet al een aantal jaren de aanloop van kwetsbare burgers toenemen. Uit onderzoek van Movisie blijkt dat kwetsbare burgers onvoldoende op het netvlies te staan

Nadere informatie

Integrale lichaamsmassage

Integrale lichaamsmassage Integrale lichaamsmassage Eindtermen theorie: - De therapeut heeft kennis van anatomie/fysiologie en pathologie m.b.t. Integrale lichaamsmassage; - De therapeut is zich ervan bewust dat een massage behandeling

Nadere informatie

Workshop: Aandacht voor de mantelzorger

Workshop: Aandacht voor de mantelzorger Workshop: Aandacht voor de mantelzorger Dr. Maud Graff, Radboudumc afdeling revalidatie & IQ healthcare, Senioronderzoeker & docent EDOMAH Gera Lambrechts, docent EDOMAH en praktijkhouder 1 e lijns praktijk

Nadere informatie

Op weg naar stage en werk

Op weg naar stage en werk Op weg naar stage en werk Lian Schuyt Inhoud Arbeid Arbeid en autisme Op weg naar stage en werk Uitvoering van het programma Aandachtspunten Waarom stagelopen/werken? zingeving status en eigenwaarde inkomen

Nadere informatie

Acute (Fase na) Niet- Aangeboren Hersenletsel. Dr. S. Rasquin 14 januari 2015

Acute (Fase na) Niet- Aangeboren Hersenletsel. Dr. S. Rasquin 14 januari 2015 Acute (Fase na) Niet- Aangeboren Hersenletsel Dr. S. Rasquin 14 januari 2015 s.rasquin@adelante-zorggroep.nl Doel en opbouw presentatie Doel: Herkennen van symptomen in de acute fase na NAH Opbouw: Cognitie

Nadere informatie

E-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER

E-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER E-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER INLEIDING Het geven van feedback is een kunst. Het is iets anders dan het uiten van kritiek. Het verschil tussen beide ligt in de intentie. Bij

Nadere informatie

Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging

Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging Logopedie Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG007 / Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging

Nadere informatie

Zelfevaluatie * Agressie

Zelfevaluatie * Agressie ben op de hoogte van agressie & beleid Ik heb inzicht in beleidsmatige zaken rondom agressie, stel (mede) beleid op voor een veilig klimaat en toon leiderschap om een veilige werkomgeving te optimaliseren.

Nadere informatie

Hoogbegaafdheid en prikkelverwerking

Hoogbegaafdheid en prikkelverwerking Hoogbegaafdheid en prikkelverwerking dr. M.C. Coppens Inhoud Vaststellen van het begrip (hoog)begaafdheid. Informatieverwerking Sensorische prikkelverwerking Leerbehoeften van hoogbegaafde kinderen en

Nadere informatie

Psychiatrie. Therapieprogramma. www.catharinaziekenhuis.nl

Psychiatrie. Therapieprogramma. www.catharinaziekenhuis.nl Psychiatrie Therapieprogramma www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Het therapieprogramma... 3 Waarom groepstherapie?... 3 De groepsindeling... 4 De observatiegroep... 4 De behandelgroep... 4 Werkwijze therapeuten...

Nadere informatie

DE STERVENSFASE, EEN HANDREIKING INFORMATIE OVER DE VERANDERINGEN DIE ZICH VOOR KUNNEN DOEN TIJDENS HET STERVEN

DE STERVENSFASE, EEN HANDREIKING INFORMATIE OVER DE VERANDERINGEN DIE ZICH VOOR KUNNEN DOEN TIJDENS HET STERVEN DE STERVENSFASE, EEN HANDREIKING INFORMATIE OVER DE VERANDERINGEN DIE ZICH VOOR KUNNEN DOEN TIJDENS HET STERVEN Een handreiking Bij de meesten van ons komt er een moment in het leven dat we gaan nadenken

Nadere informatie

SPORTERS MET EEN BEPERKING?

SPORTERS MET EEN BEPERKING? LESGEVEN AAN SPORTERS MET EEN BEPERKING? Vlabus geeft tips! SPORT ZOALS HET HOORT 01. ALGEMENE TIPS & INFORMATIE 03. DOVE & SLECHTHORENDE SPORTERS 05. SPORTER MET EEN PSYCHISCHE AANDOENING 02. BLINDE &

Nadere informatie

Module 4 : Krachtbronnen

Module 4 : Krachtbronnen Module 4 : Krachtbronnen Vertrouwen Krachtbron: positieve mindset krachtbron: emoties hanteren Krachtbron: loslaten Moment voor jezelf en jouw verhaal opdrachten oefeningen Inleiding Veerkracht bouw je

Nadere informatie