Pijnbeleid : een multidisciplinaire aanpak. Lieven Deltour Pijncentrum Azdelta Roeselare-Menen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Pijnbeleid : een multidisciplinaire aanpak. Lieven Deltour Pijncentrum Azdelta Roeselare-Menen"

Anja Willems
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Pijnbeleid : een multidisciplinaire aanpak Lieven Deltour Pijncentrum Azdelta Roeselare-Menen

2 Behandeling van chronische pijn Pijn verlichten EN Functioneren verbeteren

3 Chronische pijn bestaat altijd uit meerdere factoren meerdere factoren moeten aangepakt worden!

4 Overzicht Historiek Waar staan we nu? Multidisciplinaire centra voor de behandeling van chronische pijn Multidisciplinaire algologische teams Chronische pijnbehandeling

5 Multidisciplinaire evolutie in België 1998 Witboek BPS 2005 Multidisciplinaire referentiecentra voor chronische pijn 2009 Pilootprojecten Algologische functie en Multidisciplinaire pijnteams 2013 Multidisciplinaire pijncentra en Multidisciplinaire algologische teams

6 Roeselare Brugge Oostende Ieper Dendermonde Eeklo Aalst Zottegem Gent(2) Sint-Niklaas erkende pijncentra verspreidt over België

7 Multidisciplinaire pijncentra Doelgroep: Patiënten die lijden aan chronische pijn, minstens 3 maanden en die het functioneren beperkt Patiënten met subacute pijn, duurt verschillende weken, eventueel weinig impact op functioneren, maar risico op verergering

8 Multidisciplinaire pijncentra Doelstelling van de behandeling Functionele verbetering Verbetering van zelfbeheer van chronisch pijnprobleem Verbetering van medicamenteuze behandeling Vermindering van beroep doen op gezondheidszorg

9 Multidisciplinaire pijncentra Inhoud van behandeling Educatie Actiever worden/leren omgaan met pijn Fysieke reactivering Aanleren van strategieën om zelf te leren omgaan met pijn Ergonomische principes Psychologische therapieën Gedragstherapieën Stressbeheersingstechnieken, relaxatie, Opvolgen van psychologische of psychiatrische co-morbiditeit Sociale interventies (ter bevordering van de integratie van de patiënt) Opvolgen van de medicamenteuze behandeling Invasieve procedures (enkel geïntegreerd in globale behandeling)

10 Voordelen Multidisciplinaire pijncentra Ruimere beschikbaarheid van multidisciplinaire pijncentra Vast financieringssysteem Garantie op een multidisciplinaire samenstelling van het team Ruimte voor een bio-psychosociale aanpak van pijn Geen extra kosten voor de patiënt

11 Chronische Pijn behandeling 11

12 Wat is pijn? Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en treedt op wanneer hij zegt dat het 12 optreedt. Pijn is gelokaliseerd daar waar de patiënt het zegt en is zo intens als zegt.

13 Pijngedrag Pijnbeleving Pijnsensatie Pijnprikkel

14 Het BIOPSYCHOSOCIAAL model MENS GEDACHTEN GEVOEL LICHAAM LICHAAM GEDRAG SOCIALE CONTEXT partner, gezin, familie vrienden werksituatie hobby s, vrije tijd maatschappij Ook psychologische en sociale factoren en processen zijn belangrijk binnen diagnostiek en behandeling van pijnproblemen Dit model komt ook tegemoet aan de nood bij de patiënt om gehoord en erkend te worden in zijn lijden (ook op psychologisch en sociaal vlak) Uitgangspunt: medische, psychologische en sociale factoren beïnvloeden elkaar wederzijds en het resultaat hiervan zijn de klachten en problemen van een patiënt

15 de behandel piramide Interventionele Pijnbestrijding Psychologische begeleiding Sociale re-integratie 15 Chirurgische Interventies Medicamenteuze Therapie Fysiotherapie Revalidatie Rugschool,

16 Algemene regels 2 1 De orale weg geniet de voorkeur 3 Dosis op vast tijdstip toedienen around the clock -Onderhoudsdosis -Bolusdosis bij doorbraakpijn Analgetica via een gefaseerd schema: by the ladder

17 WHO-Pijnladder Trap 3: Sterke opioïden Trap 2: Zwakke opioïden Trap 1: Niet -opioïden Co-analgetica en adjuvanten

18 Trap 1. Niet-opioïden Werken hoofdzakelijk perifeer of op de zenuwuiteinden Producten Paracetamol: Perdolan, Dafalgan, Algostase Mono, Dolol-Instant, Panadol, Paracetamol Paracetamol+coffeïne: Algostase, Lonarid Paracetamol+acetylsalicylzuur+coffeïne: Excedryn

19 Trap 1. Niet-opioïden Aspirineproducten Worden niet als langdurige pijnstiller voorgeschreven Ontstekingsremmers Voltaren, Diclofenac, Motifene, Feldene,Brexine, Piroxicam, Brufen, Ibuprofen, Nurofen, Spidifen Celebrex, Celecoxib Mobic, Meloxicam

20 Trap 2. Zwakke opioïden Werken op centraal zenuwstelsel Producten Paracetamol+codeïne: Dafalgan-codeïne, algocod Tramadol: Contramal, Tradonal,Dolzam, Tramium Tramadol+paracetamol: Zaldiar, Algotra, tramadol/paracetamol Valtran!!

21 Trap 3. Sterke opioïden Werken op centraal zenuwstelsel Producten: Morfinesiroop MS-contin, MS-direct, Morfine Teva Oxycontin, Oxynorm Targinact Durogesic-pleisters, Matrifen Palladone Methadone Temgesic Transtec

22 Opioïde pijnstillers Pijnpleisters (Durogesic, Transtec, Matrifen ) vervangen na 72u Plaats de pleister telkens op een andere plaats (vb. afwisselend links of rechts) Trek de pleister steeds voorzichtig af Als je een halve dosis moet nemen, knip dan de pleister diagonaal door

23 Sterke Opioiden 1803 : morphine = actief ingrediënt van Papaver Somniferum (opium poppy)

24 Hoe gebruikt men sterke opioïden Per oraal = via de mond Transdermaal = via de huid Subcutaan = onderhuids Intraveneus = in een ader Epiduraal = buiten de dura mater (harde hersenvlies) Intrathecaal = via het ruggenmergvocht

25 100 % Klachten braken jeuk nausea gewichtstoename malleolair oedeem urinair probleem libido vrouw en droge mond klammig zweten articulaire pijn obstipatie libido mannen

26 Co-analgetica en adjuvanten Co-analgetica: geen typische pijnstillers maar met pijnstillend effect Anti-epileptica: Neurontin, Gabapentin =Gabapentine Lyrica, Pregabaline =Pregabaline Anti-depressiva: Redomex, Cymbalta, Duloxetine Benzodiazepines: Rivotril, (Myolastan ), Diazepam, Valium

27 Natuurlijke pijnstillers Gember, kurkuma, basilicum: ontsteking werend Berkenblad: werkt als cortisone Capsaïcine: creme of patches Kersen Ananas: arthrose Magnesium: krampen Olijfolie Acupunctuur Homeopathie Tens

28 Behandeling met pijnstillers Start Low, go slow Starten met een zeer lage dosis en de dosis langzaam opdrijven Soms extra geneesmiddelen nodig om nevenwerkingen op te vangen Is de pijnstilling belangrijker dan de nevenwerkingen? Zijn er nevenwerkingen? Zo ja: kan ik deze verdragen Voel ik me in het algemeen beter? Slaap ik beter? Kan ik me beter bewegen of actiever zijn? Rol van de huisarts

29 Obstipatie OORZAAK: opioïde pijnstillers vertragen de werking van de darm stoelgang wordt harder BEHANDELING: Voeding voldoende vezels EN voldoende drinken Laxativa

30 Obstipatie LAXATIVA 1. Movicol, Duphalac Maakt de stoelgang zachter 1 à 2 zakjes/dag, werkt pas na 1à 2 dagen Best s morgens met een groot glas water 2. Indien onvoldoende werking: Laxoberon, Dulcolax (na advies arts) Prikkelt de darm Best s avonds in te nemen Werkt pas na 6 à 12 uur

31 Misselijkheid Verdwijnt vaak na enkele dagen tot 2 weken BEHANDELING: 1. Motilium ( max 3 x 2 tabletten per dag.) Bij nausea en braken best 2 tabletjes ineens innemen kwartier/half uur voor de maaltijd 2. Haldol (3 tot 5 druppels 3 x /dag): bij misselijkheid veroorzaakt door bv. opioiden (Tramadol, Durogesic, Transtec )

33 Tips om medicatie correct in te nemen Tip 1: Orde in het medicatieschema Vaste medicatie In vaste dosissen Op vaste tijdstippen

34 Tip 2: noteer je medicatie Medicatiechecklijst Pijndagboek

35 Tip 3: Gebruik geheugensteuntjes

36 Tip 3: gebruik geheugensteuntjes Alarm (klok, GSM) Medicatie op een zichtbare plaats Medicatiedozen Medicatie checklijst

37 Tip 4: Zoek ondersteuning in je omgeving Zijn er mensen die je helpen herinneren om medicatie in te nemen? Zijn er mensen die je kunnen helpen om medicatie klaar te zetten?

38 Tip 5: koppel medicatie inname aan dagelijkse activiteiten Bij het tanden poetsen Bij maaltijden Bij een bepaald televisieprogramma

39 Interventionele pijnbehandelingen 39 KHB O per man ente vor ming PIJN

40 BIO : medische behandelingen Spinale Analgetica Toediening Neurostimulatie Radiofrequentie Therapeutische Zenuwinfiltraties KHBO permanente vorming PIJN 14/02/11 40

41 BIO : medische behandelingen Spinale Analgetica Toediening Neurostimulatie 41 Radiofrequentie Therapeutische Zenuwinfiltraties

42 BIO : medische behandelingen Spinale Analgetica Toediening Neurostimulatie 42 Radiofrequentie Therapeutische Zenuwinfiltraties Medtronic Nevro Boston scientific St Jude Stim Wave

43 BIO : medische behandelingen Spinale Analgetica Toediening Neurostimulatie 43 Radiofrequentie Therapeutische Zenuwinfiltraties

44 Behandelingszitting Kan individueel (1u) of in groep(2u) zijn Wordt begeleid door paramedische teamleden Inhoud is divers: Gedragstherapeutische sessies; Vormen van kinesitherapie(vb. relaxatieoefeningen) Informatie- en vormingssessies Gratis voor de patiënt 44

45 Zorg voor een stevige fundering als basis voor je pijnbehandeling!

46 De toekomst

47 Dank voor je aandacht Vragen??? 47 KHB O per man ente vor ming PIJN

Vergelijkbare documenten

Omgaan met chronische pijn

Omgaan met chronische pijn Wat staat er op het programma? Correct gebruik van pijnmedicatie Zorg goed voor jezelf Gebruik een activiteiten-dagboek Chronische pijn De weg van de pijnprikkel Pijnmedicatie