Omgaan met chronische pijn

Transcriptie

1 Omgaan met chronische pijn

2 Wat staat er op het programma? Correct gebruik van pijnmedicatie Zorg goed voor jezelf Gebruik een activiteiten-dagboek

3 Chronische pijn

4 De weg van de pijnprikkel

5 Pijnmedicatie = controlestrategie WERKBAAR NIET WERKBAAR

6 Soorten pijnmedicatie Groep 1: niet-opioïde pijnstillers Groep 2: opioïde pijnstillers Groep 3: atypische pijnstillers

7 Niet-opioïde pijnstillers Enkele voorbeelden: PARACETAMOL Dafalgan, Perdolan Mono ONTSTEKINGSREMMERS (NSAID s) Brufen, Voltaren, Feldene, Celebrex

8 Niet-opioïde pijnstillers Belangrijk om te weten: ALGEMEEN vaak (NIET altijd) ondoeltreffend voor de behandeling van chronische pijn ONTSTEKINGSREMMERS risico voor maagzweer niet op eigen houtje nemen Dosis is afhankelijk van het product

9 Niet-opioïde pijnstillers Belangrijk om te weten: PARACETAMOL - minder risico voor maagzweer, max 4 x 1 g/dag (interval van 4 u!!)

10 Opioïde pijnstillers Wat zijn opioïden? Oorspronkelijk gebaseerd op stoffen afkomstig uit opium Ondertussen zijn er ook synthetische varianten grijpen in het lichaam aan op dezelfde receptor

11 Opioïde pijnstillers Enkele voorbeelden: CODEÏNE Dafalgan codeïne TRAMADOL Contramal,Tradonal, Dolzam MORFINE MS Direct, MScontin OXYCODONE Oxynorm, Oxycontin FENTANYL Durogesic BUPRENORFINE Transtec, Temgesic METHADONE Mephenon

12 Atypische pijnstillers Wat zijn atypische pijnstillers? Geneesmiddelen die oorspronkelijk voor andere doeleinden dan pijn werden ontwikkeld, maar die toch een pijnstillende werking hebben

13 Atypische pijnstillers Enkele voorbeelden: ANTIDEPRESSIVA Redomex, Efexor, Cymbalta ANTIEPILEPTICA Neurontin, Lyrica

14 Wat bij spierpijn? WARMTE BEWEGING, STRETCHING MASSAGE RELAXATIE

15 Nevenwerkingen Constipatie Misselijkheid Jeuk Duizeligheid Slaperigheid.

16 Obstipatie OORZAAK: opioïde pijnstillers vertragen de werking van de darm stoelgang wordt harder BEHANDELING: Voeding voldoende vezels EN voldoende drinken Laxativa

17 Obstipatie LAXATIVA 1. Movicol Maakt de stoelgang zachter 1 à 2 zakjes/dag, werkt pas na 1à 2 dagen Best s morgens met een groot glas water 2. Indien onvoldoende werking: Laxoberon, Dulcolax (na advies arts) Prikkelt de darm Best s avonds in te nemen Werkt pas na 6 à 12 uur

18 Misselijkheid Verdwijnt vaak na enkele dagen tot 2 weken BEHANDELING 1. Haldol (3 tot 5 druppels 2-3 x /dag): bij misselijkheid veroorzaakt door opioiden (Tramadol, Durogesic, Transtec ) (na advies arts) 2. Motilium ( max 3 x 2 tabletten per dag.) Bij misselijkheid en braken best 2 tabletjes ineens innemen 15à30min. voor de maaltijd

19 Slaapproblemen Beter pijncontrole beter slapen De meeste slaapmiddelen ( de zogenaamde benzodiazepines) effectief voor enkele weken daarna hogere dosis nodig Trazolan, Redomex of Remergon ook effectief als slaapmiddel en veel minder afhankelijkheid Slaapmiddelen niet ophogen of afbouwen op eigen houtje overleg met uw arts Bij sufheid s morgens Slaapmedicatie een uurtje vroeger innemen

20 Het effect van pijnmedicatie Pijnstillers hebben vaak niet het gewenste effect bij de start van de behandeling Neem geneesmiddelen zoveel mogelijk op vaste tijdstippen in

21 Medicatie = uw verantwoordelijkheid Meld elke wijziging van medicatie steeds aan je (huis)arts Probeer niet op eigen houtje medicatie op of af te bouwen Steek een briefje met je huidige medicatie in je portefeuille

22 Niet vergeten Niet alle types van pijn zijn gevoelig voor medicatie Bepaalde medicaties zullen bij de ene patiënt goed werken en bij de andere helemaal niet. Vaak is het zoeken om een goede behandeling te vinden. WERKBARE CONTROLESTRATEGIE

23 Goed omgaan met je pijnprobleem is meer dan alleen maar pijnstillers nemen Het is ook heel belangrijk om goed voor jezelf te zorgen

24

25 De koning met 3 zonen We kunnen veel moeite doen om pijn te negeren Of We kunnen pijn toelaten en zo goed mogelijk mee omgaan

26 Streef naar Balans rust en activiteit Voldoende gezonde voeding Gebruik pijnmedicatie op een correcte manier Balans alleen zijn en sociale contacten

27 Rust - activiteit NIET WERKBAAR Overactiviteit, over je grens gaan WEL WERKBAAR Regelmatig, gezond bewegen Onderactiviteit, te weinig beweging Regelmatig rustpauzes inlassen

28 Indeling van activiteiten Cat 1: maaltijd consumeren, tv kijken, lezen, rusten Cat 2: telefoneren, handwerk, behandeling ondergaan Cat 3:bezoek bij of van familie, kaarten, administratie Cat 4: bad nemen, douchen, boodschappen doen, maaltijd bereiden, auto rijden Cat 5: afwassen, poetsen, strijken Cat 6: was ophangen, zwemmen, tafeltennis

29 Gezond eetpatroon Regelmatig eten Gezonde voeding Voldoende vezelrijk eten Vochtopname ( 1,5 l water ) Alcohol en roken vermijden Regelmatig bewegen

30 Balans alleen sociale contacten NIET WERKBAAR Isolement WEL WERKBAAR Onder de mensen komen Altijd voor anderen klaar staan Tijd maken voor jezelf, soms nee durven zeggen

31 Waardevol leven ondanks pijn is Controleer wat je kan controleren (werkbaarheid) Accepteer het chronisch karakter van je klachten (blad het verhaal van de koning) Ga na, wat voor u echt belangrijk is in het leven (waarden) Zoek hierbij naar een goede balans

32 Activiteitenagenda

33 Waarom een agenda gebruiken? Inzicht krijgen in het pijnprobleem Inzicht krijgen in de effectiviteit van de pijnbehandeling Geeft inzicht in de uitlokkende en onderhoudende factoren van een pijnprobleem Een hulpmiddel om activiteiten en rustpauzes te plannen en te doseren Inzicht krijgen in het dagelijks functioneren

34 Wat noteren in het dagboek? Activiteiten Stemming, omstandigheden op dat moment Extra medicatie-inname Pijnscore (0= geen pijn; 10=ondraaglijke pijn) Nachtrust

35 Zelfzorg is geen vervanging voor je pijnbehandeling, maar wel de fundering

36 Levenskwaliteit ondanks chronische pijn Mentaal Medisch Technisch Fysiek Lifestyle

37 Huiswerk Vul enkele dagen een activiteitendagboek in over wat je nu allemaal doet. Breng het ingevulde boekje mee naar de volgende les