Multidisciplinair algologisch team

Transcriptie

1 Multidisciplinair algologisch team INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN

2

3 INLEIDING Geachte patiënt, U bent opgenomen in het az Vesalius ziekenhuis. Het is mogelijk dat u tijdens uw verblijf geconfronteerd wordt met pijn. Dit kan door ziekte (bv. een ontsteking), door een behandeling (bv. operatie) of door onderzoeken (bv. punctie). Of uw pijnklachten hebben geen rechtstreeks verband met de ziekenhuisopname. Via deze brochure willen we u informeren over de manier waarop getracht wordt uw pijn zoveel mogelijk te verzachten. Het is niet steeds mogelijk de pijn volledig weg te nemen. Wel hopen wij, samen met u, de pijn terug te dringen naar een voor u aanvaardbaar niveau. 3

4 WAT IS PIJN Pijn is een onaangename en persoonlijke gewaarwording, die niet altijd makkelijk in woorden is uit te drukken. Bij de behandeling van pijn onderscheiden we twee types, acute en chronische pijn. Acute pijn Acute pijn heeft een waarschuwingsfunctie, om ons lichaam te beschermen tegen dreigende of werkelijke schade. Wanneer u bijvoorbeeld een te hete kom opneemt, laat u deze door pijn meteen los, om te voorkomen dat u zich verbrandt. De behandeling van acute pijn richt zich op het wegnemen van de oorzaak. De pijn is niet enkel onaangenaam, maar lokt ook reacties uit in het lichaam die genezing kunnen vertragen. Het is dus belangrijk dat er bij acute pijn snel ingegrepen wordt. Pijn die inadequaat wordt behandeld, kan soms zelfs evolueren naar een chronische, moeilijker behandelbare pijn. Chronische pijn Pijn wordt chronisch genoemd wanneer ze langer dan drie maanden aanhoudt. Chronische pijn heeft geen waarschuwingsfunctie meer. Het pijnsysteem in de hersenen raakt overgevoelig (gesensitiseerd) en reageert hierdoor met een alarmsignaal (pijn), zonder dat er (nog) schade is. Hierdoor kunnen ook normale handelingen of bewegingen, zoals zitten of liggen als pijnlijk worden ervaren. Chronische pijn is een vaak voorkomend probleem, met dikwijls een grote weerslag op het dagelijks functioneren (huishouden, werk, hobby,..) en zo op onze levenskwaliteit. De oorzaak van dit overgevoelig pijnsysteem is een wisselwerking tussen lichamelijke, psychische en sociale factoren. De behandeling is er dan ook op gericht om al deze verschillende factoren te belichten en de impact op het leven hiervan zo klein mogelijk te maken. 4

5 Pijn? Vertel het ons! Om uw pijn op de beste manier te behandelen, is het belangrijk een correct beeld hierover te krijgen. Daarom wordt uw pijn tijdens uw opname dagelijks minstens 2 keer bevraagd. Er bestaat geen objectief meetinstrument om pijn te meten. Pijn is een zeer persoonlijke ervaring. U bent de enige die kan aangeven hoeveel pijn u heeft, waar u pijn heeft en welke soort pijn u heeft. Vaak is het moeilijk om juist uit te leggen hoeveel pijn u heeft. Daarom gebruiken we hier in het ziekenhuis een schaal van 0 tot 10 (NRS schaal). Denk daarbij dat u bij 0 geen pijn heeft, u bij ongeveer een score 4 thuis een pijnstiller zou nemen en dat score 10 betekent dat u op een brandstapel staat. Ook is het belangrijk dat u plaats, aard (zie pictogrammen), duur en eventuele oorzaak van de pijn aangeeft. Aangezien pijn een persoonlijke ervaring is, kan u nooit een verkeerd antwoord geven! Tot slot is het van groot belang dat u correct meedeelt welke medicatie en hoeveel pijnmedicatie u thuis neemt. Pijnscore 5

6 pijnbeschrijving 6

7 HET PIJNTEAM (MAT) Wanneer acute pijn met de standaard pijnbehandelingen (medicamenteus en niet- medicamenteus (bv. ijs)), onvoldoende onder controle raakt, kan u beroep doen op het multidisciplinaire pijnteam dat uw klachten bio-psychosociaal zal benaderen. Volgende disciplines staan hierbij voor u klaar: De pijnverpleegkundige Indien uw pijnscores hoog blijven zal de verpleegkundige langskomen en dit verder met u uitklaren. De verpleegkundige zal u bij elke vorm van behandeling samen met de arts opvolgen en is het centraal aanspreekpunt bij vragen. Gezien het complexe karakter van pijn en omdat we het risico op de evolutie naar chronische pijn zo klein mogelijk willen houden, zullen er daarnaast ook vragen gesteld worden betreffende psychologische en sociale factoren. Op basis hiervan zal de verpleegkundige de kans op een langdurig pijnprobleem inschatten en de pijnpsycholoog inschakelen. De pijnarts De pijnarts zoekt samen met de pijnverpleegkundige, uw behandelend arts en uzelf naar medicatie die de pijn bestrijdt en de minste nevenwerkingen heeft. Het soort pijn dat u aangeeft zal bepalend zijn voor de keuze van medicatie. Om het effect hiervan te monitoren is het noodzakelijk dat uw pijnscores correct worden opgevolgd. Hier kan enige tijd overheen gaan en in sommige situaties is volledige pijnstilling jammer genoeg geen haalbare kaart. Wanneer er bepaalde zenuwstructuren betrokken zijn in de pijnklachten, kan overwogen worden om infiltraties te geven. Hierover kan u meer informatie vinden in specifieke brochures. De pijnpsycholoog Wanneer er sprake is van acute pijn met een verhoogde kans op aanhoudende pijnklachten, is het belangrijk aandacht te schenken aan het complexe karakter van het pijnsysteem. Er wordt uitleg gegeven over dit pijnsysteem en de verschillende factoren die hier kunnen op inspelen. Hierbij wordt uw specifieke situatie nader bekeken, belangrijke elementen er uit gefilterd en samen gezocht naar mogelijke manieren om hier mee om te gaan. 7

8 WAT KAN IK ZELF Een goede pijnbehandeling draagt bij tot uw comfort en tot een sneller herstel. Hierbij is het van essentieel belang u mee te geven, dat u als patiënt ook actief kan meewerken aan de verbetering van uw pijnprobleem. Beweging, het gebruiken van uw spieren om rechtop te zitten en goed te ademen zijn simpele maar belangrijke aandachtspunten die bijdragen tot een vlotter herstel. Hieronder vindt u meer tips om te vermijden dat de acute pijn zou overgaan in chronische pijn. Deze tips zijn eveneens zinvol wanneer er sprake is van langdurige pijn. Zoek ontspanning Wees eerlijk over je pijnscore Pak problemen/stress aan Zoek afleiding, hierdoor zakt de pijnbeleving: tv, lezen, kruiswoordraadsels, muziek, een goed gesprek,... Ontspanningsoefeningen verminderen spierspanning en pijn, vb: maak stevige vuisten, adem diep in en houd je adem vast, adem langzaam uit door de mond en maak jezelf zo slap mogelijk, probeer te geeuwen. Daag negatieve gedachten (over pijn) uit Vraag uitleg/begrijp de pijn Verander regelmatig van houding Wissel rust en activiteiten af Bouw stapsgewijs je conditie terug op Doe plezierige/waardevolle dingen, dit verhoogt de levenskwaliteit 8

9 Chronische pijn heeft vaak een impact op het dagelijks functioneren in uw huishouden, werk en/of hobby. Dit kan leiden tot een verminderde levenskwaliteit, vermoeidheid, minder plezier, concentratiemoeilijkheden en een reeks aan negatieve emoties en gedachten. Wanneer we hierdoor overmatig gaan rusten, of omgekeerd, overmatig actief blijven, kan dit leiden tot het verergeren van de pijnklachten. Indien u al voor uw opname last had van chronische pijn en hiervoor nog niet in behandeling was, kan u overwegen hiervoor een ambulante multidisciplinaire behandeling aan te gaan. Volledig pijnvrij raken is hierbij echter meestal geen realistisch doel. Aanvaardbare pijndemping zonder teveel nevenwerkingen, met een verbetering van de levenskwaliteit zijn hier wel een belangrijke stap vooruit. Vraag hierover informatie bij uw behandelend arts. DE KOSTPRIJS VAN HET PIJNTEAM (MAT) Consultaties door de pijnarts worden aangerekend volgens RIZIV normering. Consultaties door de verpleegkundige en psycholoog zijn tijdens uw opname kosteloos. CONTACT Heeft u vragen of meer informatie nodig dan kan u tijdens de weekdagen terecht bij: de pijnverpleegkundige Rik Tijskens - van tot uur - tel of de pijnpsychologen Ellen Beets/ Lief Hoedemakers - vanaf tot uur - tel

10 NOTITIES 10

11

12 Hazelereik Tongeren Hospitaalstraat Bilzen BR NL, 21 augustus 2019