Verbeter de kwaliteit van het leven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verbeter de kwaliteit van het leven"

Transcriptie

1 Verbeter de kwaliteit van het leven In de zorgsector is voedselverspilling een kans! 7 december 2017, Toine Timmermans, Joost Snels Kwaliteit van leven: 3 grote vraagstukken 1A image-a-3_ jpg _f9ec1c2ea3_z.jpg Klimaatverandering Voedselverspilling Groei Wereldbevolking 2 Wageningen Food & Biobased Research 1

2 The positieve business case Food waste latest estimate EU kg pro-capita food waste Wageningen Food & Biobased Research 2

3 En in Nederland Min Max Min Max Min Max Min Max Veevoer Vergisten Composteren Verbranden Storten/Lozen Totale bandbreedte Min Max Min Max Min Max De voedselverspilling in 2015 ligt tussen 1,77 en 2,55 miljoen ton. Omgerekend per capita (op basis van inwoners in 2015) is dat tussen de 105 en 152 kg. Aandeel huishoudens? 41kg/pppj 5 Hoe versnellen we de licht dalende trend? 6 Wageningen Food & Biobased Research 3

4 En wat is de relatie met zorg? Is drie keer min meer dan 3plus? Bron: NHS patient under the pseudonym of Traction Man (2009) Can Stock Photo csp Kunnen we in (zorg)ketens denken? 8 Wageningen Food & Biobased Research 4

5 Voedselverspilling in de zorg Voedsel-bestedingen / maaltijden 18 Voedsel-bestedingen Nederland Bron: CBS Statline 10 Wageningen Food & Biobased Research 5

6 Enkele voorbeelden Bron: MMC Bron: Wageningen UR 11 Enkele voorbeelden (na) Bron: MMC Bron: Wageningen UR 12 Wageningen Food & Biobased Research 6

7 Identificatie maaltijd concept plaats tijd Traditionele keuken plaats tijd Wageningen Food & Biobased Research 7

8 Meals on Wheals concept plaats tijd Inname neemt toe! 16 Wageningen Food & Biobased Research 8

9 Kwaliteit van de maaltijd(concept) Herinvestering in de maaltijd of het maaltijdconcept Bron: NHS patient under the pseudonym of Traction Man (2009) 17 Investeringsruimte Tegengaan van voedselverspilling leidt tot kostenreductie Minder verspilling Bij gelijkblijvend budget schept dit investeringsruimte Investeringsruimte om patiënten / cliënten te verrassen met hun maaltijd Investeringsruimte om verder te optimaliseren Minder kosten Betere maaltijden Investerings- Ruimte 18 Wageningen Food & Biobased Research 9

10 Ondervoeding Herinvesteren en kosten reduceren via tegengaan van ondervoeding? 19 Ondervoeding verbinding van care met cure Bron: SEO rapport Ondervoeding onderschat 20 Wageningen Food & Biobased Research 10

11 Kunnen we in (zorg)ketens denken? 21 Investeringsruimte Investeringsruimte om verder te optimaliseren (care) Aanpassing voeding en maaltijdconcept Meer en beter eten, betere opname nutriënten (m.n. eiwitten) Terugdringen ondervoeding Afname ligdagen bij ziekenhuisopname (cure) Aanpassingen maaltijdconcept Afname ondervoeding Investeringsruimte Beter eten Terugdringen ligdagen 22 Wageningen Food & Biobased Research 11

12 En de doelgroep groeit... en de kosten? Aantal ouderen in Nederland 29 Investeren in tegengaan ondervoeding Bron: SEO rapport Ondervoeding onderschat 24 Wageningen Food & Biobased Research 12

13 Ja, het kan (... het moet) Vanuit 3 keer iets negatiefs kan gekomen worden tot iets zeer positiefs Zie reductie voedselverlies niet als kostenbesparing maar als optie om de patiënt beter te bedienen (tevredenheid, inname) Binnen de zorg moeten muren geslecht worden: De muur tussen zorg en facilitair De muur tussen care en cure 25 Dank voor uw aandacht Contact: toine.timmermans@wur.nl joost.snels@wur.nl 26 Wageningen Food & Biobased Research 13

Voedselverspilling in de zorg

Voedselverspilling in de zorg Voedselverspilling in de zorg Het hoe, waarom en hoe kan het beter 15 april 2014, Toine Timmermans Verspilling: Is het relevant / verdient het aandacht? Budget voor voeding binnen zorginstellingen relatief

Nadere informatie

Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech?

Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? AgriFoodTech Platform Congres Toine Timmermans, 14 December 2016 Voedselverspilling: probleem of indicator? We moeten in de toekomst meer mensen

Nadere informatie

Drijfveren om minder voedsel te verspillen

Drijfveren om minder voedsel te verspillen Samen tegen voedselverspilling Expert tafel RTC Gelderland 06 november 2018, Sanne Stroosnijder & Theo Verkleij Drijfveren om minder voedsel te verspillen 1 Voedselverspilling in Europa 173 kg pro-capita

Nadere informatie

16-4-2014. Voedselverspilling in de zorg. Context: Vergrijzing en zorg. Context: Vergrijzing en zorgbehoefte. Inspelen op trends in de zorg

16-4-2014. Voedselverspilling in de zorg. Context: Vergrijzing en zorg. Context: Vergrijzing en zorgbehoefte. Inspelen op trends in de zorg Voedselverspilling in de zorg Verspilling: Is het relevant / verdient het aandacht? Het hoe, waarom en hoe kan het beter 15 april 2014, Toine Timmermans Budget voor voeding binnen zorginstellingen relatief

Nadere informatie

TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR

TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR Kris Roels - Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies @ Grootkeukencolloquium 2015 WAT IS VOEDSELVERLIES? Voedselverlies

Nadere informatie

Ondervoeding in ziekenhuizen; de stand van zaken

Ondervoeding in ziekenhuizen; de stand van zaken Ondervoeding in ziekenhuizen; de stand van zaken 24 mei 2016 dr. Barbara van der Meij Onderzoek in Europese ziekenhuizen ( NutritionDay ) Enquête bij 102.580 ziekenhuispatiënten Hoeveel van de hoofdmaaltijd

Nadere informatie

Goede zorg proef je! Aanpak van ondervoeding door innovaties in maaltijdvoorziening en menu. 18 maart 2015, Dr. Nicole de Roos

Goede zorg proef je! Aanpak van ondervoeding door innovaties in maaltijdvoorziening en menu. 18 maart 2015, Dr. Nicole de Roos Goede zorg proef je! Aanpak van ondervoeding door innovaties in maaltijdvoorziening en menu 18 maart 2015, Dr. Nicole de Roos Ondervoeding: niet altijd zichtbaar, wel meetbaar Gewichtsverlies Minder eetlust

Nadere informatie

Duurzaam en gezond aan tafel. Mr. Jacques C. Dekker Diverzio

Duurzaam en gezond aan tafel. Mr. Jacques C. Dekker Diverzio Duurzaam en gezond aan tafel Mr. Jacques C. Dekker Diverzio Masterclass Friesland - 5 maart 2015 Jacques Dekker Adviseur Introductie 3 Verbinding Agri - Voeding Gezondheid 4 Verbinding Agri - Voeding

Nadere informatie

Agriculture Voedselverspilling

Agriculture Voedselverspilling Agriculture Voedselverspilling Supermarkt van de toekomst Voedselverspilling? Wat is dat? Wanneer vind jij dat er (meer) sprake is van voedselverspilling 1. Het brood uit de supermarkt dat niet meer vers

Nadere informatie

Krachten bundelen. Verspilling in Nederland

Krachten bundelen. Verspilling in Nederland Voedselverspilling Wereldwijd wordt zeker een derde van al het voedsel verspild. Daarmee worden ook de grondstoffen, het water en de energie verspild die nodig zijn om dat voedsel te produceren, te vervoeren

Nadere informatie

VOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID

VOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID VOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID Kris Roels Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies Velt studiedag Te gebruiken vanaf, Vlaams Parlement, 23/11/2013 Inhoud Wat is voedselverlies en verspilling?

Nadere informatie

OVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES

OVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES OVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES Kris Roels Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies Flanders FOOD, Kick-off Platform Duurzaamheid, sessie voedselverlies 19/06/2014, De Montil, Affligem

Nadere informatie

Voedingsconcepten in de Nederlandse Ziekenhuizen Samenvatting van de bevindingen

Voedingsconcepten in de Nederlandse Ziekenhuizen Samenvatting van de bevindingen Voedingsconcepten in de Nederlandse Ziekenhuizen Samenvatting van de bevindingen Een inventarisatie door de Stuurgroep Ondervoeding, in opdracht van het ministerie van VWS Mei 2016 Dr.ir. Barbara van der

Nadere informatie

Voedselverspilling LEI Wageningen UR. Anima Ruissen

Voedselverspilling LEI Wageningen UR. Anima Ruissen Voedselverspilling LEI Wageningen UR Anima Ruissen Inhoud - Deel I Introductie Maatschappelijke context Consumenten Omgeving, gedrag, eigen verantwoordelijkheid? De marktplaats Waar ketenpartijen en consumenten

Nadere informatie

INSPIRATIEDAG GASTVRIJHEID IN DE ZORG

INSPIRATIEDAG GASTVRIJHEID IN DE ZORG INSPIRATIEDAG GASTVRIJHEID IN DE ZORG Waste Management Een workshop over verantwoord ondernemen en de huidige maatschappelijke discussie over verduurzaming en verspilling. Welke handvatten kunnen wij bieden

Nadere informatie

Monitor Voedselverspilling

Monitor Voedselverspilling Monitor Voedselverspilling Update 2009-2015 Han Soethoudt, Martijntje Vollebregt, Marianne van der Burgh Rapport 1747 Colofon Titel Monitor Voedselverspilling Update 2009-2015 Auteur(s) Han Soethoudt,

Nadere informatie

Lekker in Control is dus een uitstekend concept om op een slimme manier kosten te beheersen!

Lekker in Control is dus een uitstekend concept om op een slimme manier kosten te beheersen! Lekker in Control Lekker in Control Voor uw zorginstelling is het voedingsbudget waarschijnlijk altijd één grote uitdaging. Distrivers kan hierbij helpen. U wilt niet achteraf vaststellen of de kosten

Nadere informatie

Roundtable voedselverspilling

Roundtable voedselverspilling Roundtable voedselverspilling Op maandag 4 april heeft de roundtable: Beperken van voedselverspilling, waarden van voedsel in de keten plaatsgevonden te Ede. Dit in het kader van het programma ketens en

Nadere informatie

Het programma van vandaag

Het programma van vandaag Welkom 1 Het programma van vandaag 11:45 Inloop 12:10 12:20 Welkom door Marc Jansen, directeur CBL, namens de Alliantie Verduurzaming Voedsel 12:20 12:35 Tegengaan voedselverspilling: aan de slag! Door

Nadere informatie

Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof

Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Toine Timmermans NVRD Jaarcongres, 26 mei 2016 Voedselverspilling (nieuwe cijfers EU-28) Productie Verwerking Consumenten Food service

Nadere informatie

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Wat is duurzaam ondernemen? Green Deal zorg 2.0 Routekaart Care & Cure 164 ondertekenaars Mogelijk

Nadere informatie

Elke patiënt heeft iedere dag recht op lekker eten en drinken dat bijdraagt aan het welbevinden en het herstel aantoonbaar bevordert.

Elke patiënt heeft iedere dag recht op lekker eten en drinken dat bijdraagt aan het welbevinden en het herstel aantoonbaar bevordert. DEEL 1 Missie Elke patiënt heeft iedere dag recht op lekker eten en drinken dat bijdraagt aan het welbevinden en het herstel aantoonbaar bevordert. FoodforCare maakt dit mogelijk door dagverse hoogwaardige

Nadere informatie

Onbewust Genieten. - Restaurant van de Toekomst - Marchel Gorselink Wageningen UR Food & Biobased Research. Contact: T +31 (0)

Onbewust Genieten. - Restaurant van de Toekomst - Marchel Gorselink Wageningen UR Food & Biobased Research. Contact: T +31 (0) Onbewust Genieten - Restaurant van de Toekomst - Marchel Gorselink Wageningen UR Food & Biobased Research Contact: T +31 (0)317 485852 Marchel.Gorselink@wur.nl Programma Overzicht 12.30u 13.30u lunchen

Nadere informatie

Doorbraakproject voedselverspilling UMC s

Doorbraakproject voedselverspilling UMC s mei 14 Doorbraakproject voedselverspilling UMC s Metingen in diverse ziekenhuizen laten zien dat de verspilling in de sector hoog is en het besparingspotentieel aanzienlijk. Aan dit doorbraakproject kunnen

Nadere informatie

Factsheet voedselverspilling bij de consument

Factsheet voedselverspilling bij de consument Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: MAART 2014 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid

Nadere informatie

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies

Nadere informatie

Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek. Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016

Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek. Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016 Agri, Food & Life Sciences Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016 Delft Gerry Kouwenhoven Datum 21-01-2016 1 Voedselverspilling is een internationaal

Nadere informatie

Monitor Voedselverspilling

Monitor Voedselverspilling Monitor Voedselverspilling Update 2009-2014 Han Soethoudt, Martijntje Vollebregt, Marianne van der Burgh Rapport nr. Colofon Titel Monitor Voedselverspilling - Update 2009-2014 Auteur(s) Han Soethoudt,

Nadere informatie

Kwetsbare ouderen lekker goed gevoed. NVZ Themaconferentie kwetsbare ouderen Nancy Janssen, diëtist Ziekenhuis Gelderse Vallei

Kwetsbare ouderen lekker goed gevoed. NVZ Themaconferentie kwetsbare ouderen Nancy Janssen, diëtist Ziekenhuis Gelderse Vallei Kwetsbare ouderen lekker goed gevoed NVZ Themaconferentie kwetsbare ouderen Nancy Janssen, diëtist Ziekenhuis Gelderse Vallei 2016-06-23 VMS kwetsbare ouderen Screeningsbundel voor een vroegtijdige herkenning

Nadere informatie

Duurzaam eten en drinken levert meer op dan het kost

Duurzaam eten en drinken levert meer op dan het kost Duurzaam eten en drinken levert meer op dan het kost Hoe verbeteren we de kwaliteit van leven en beheersen we tegelijkertijd de kosten? Lekker, gezond en duurzaam eten en drinken in instellingen draagt

Nadere informatie

Maaltijdconcept in samenwerking met de patiënt. FoodforCare. Dr. Manon van den Berg, 2 Februari 2017

Maaltijdconcept in samenwerking met de patiënt. FoodforCare. Dr. Manon van den Berg, 2 Februari 2017 Maaltijdconcept in samenwerking met de patiënt. FoodforCare Dr. Manon van den Berg, 2 Februari 2017 Van Dromen naar Doen! Omdenken van Eten en Drinken in het ziekenhuis Om Algemeen Dagblad, 3-9 2014 Het

Nadere informatie

Monitor Voedselverspilling

Monitor Voedselverspilling Monitor Voedselverspilling Update 2009-2012 Han Soethoudt en Hilke Bos-Brouwers Rapport 1486 Colofon Titel Monitor Voedselverspilling, update 2009-2012 Auteur(s) Han Soethoudt en Hilke Bos-Brouwers Nummer

Nadere informatie

De voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt?

De voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? 1 Hoe denk je dat de aardbeienjam op jouw boterham terecht is gekomen? Wat is er allemaal nodig om die aardbeienjam op jouw boterham

Nadere informatie

Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking

Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking Prof.dr.ir. Han Wiskerke Wageningen Universiteit Leerstoelgroep Rurale Sociologie http://www.rso.wur.nl/uk/ http://ruralsociologywageningen.wordpress.com/

Nadere informatie

Ambitielijn: Meer met Minder Toenemende aandacht Voeding en Gezondheid

Ambitielijn: Meer met Minder Toenemende aandacht Voeding en Gezondheid Toenemende aandacht Voeding en Gezondheid Zelfmanagement burgers (VWS, RVZ, CVZ e.a.) Nieuwe definitie Gezondheid: Huber et al: Ability to adapt and self manage Food hospital (programma Net 5) Super foods:

Nadere informatie

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven Terugblik Meerjarenafspraak 2006-2010 Terugzine Magazine van de Groene Kennis Coöperatie met succesprojecten van de afgelopen vijf jaar Lezen en laten lezen! Gooi mij niet weg maar geef me door! Of kijk

Nadere informatie

Factsheet voedselverspilling bij de consument

Factsheet voedselverspilling bij de consument Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: SEPTEMBER 2015 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid

Nadere informatie

Rapportage onderzoeksproject Genieten aan tafel Een toegepast onderzoek naar maaltijdbeleving in verpleeghuizen

Rapportage onderzoeksproject Genieten aan tafel Een toegepast onderzoek naar maaltijdbeleving in verpleeghuizen Rapportage onderzoeksproject Genieten aan tafel Een toegepast onderzoek naar maaltijdbeleving in verpleeghuizen De samenvatting van de interventie Genieten aan tafel die in zorginstellingen is uitgevoerd,

Nadere informatie

Studiedag: voedselverlies in de zorgsector 24/09/2018. Nh hotel groep Gebruikersnaam: nh Paswoord: wifi

Studiedag: voedselverlies in de zorgsector 24/09/2018. Nh hotel groep Gebruikersnaam: nh Paswoord: wifi Studiedag: voedselverlies in de zorgsector 24/09/2018 Nh hotel groep Gebruikersnaam: nh Paswoord: wifi Surf naar: www.sli.do Vul in #voedselverlies Nh hotel groep Gebruikersnaam: nh Paswoord: wifi Inleiding

Nadere informatie

Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten

Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Juist of onjuist Per jaar wordt door de Nederlandse consument 8 tot 11% van het gekochte voedsel weggegooid! Juist of onjuist Totaal wordt

Nadere informatie

Monitor Voedselverspilling

Monitor Voedselverspilling Monitor Voedselverspilling Mid-term rapportage Han Soethoudt en Toine Timmermans Rapport 1372 Colofon Titel Monitor Voedselverspilling, mid-term rapportage Auteur(s) Han Soethoudt en Toine Timmermans Nummer

Nadere informatie

Curaçao Carbon Footprint 2015

Curaçao Carbon Footprint 2015 Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding

Nadere informatie

Voeding voor gezondheidswinst

Voeding voor gezondheidswinst Voeding voor gezondheidswinst Voeding voor patiënten is méér dan nutriënten 2 feb 2017, Dr. Nicole de Roos Voedingsproblemen? Die gaan wel weer over... Voedingsproblemen? Die pakken we aan! We zijn meer

Nadere informatie

Ouder worden met smaak

Ouder worden met smaak Ouder worden met smaak Stefanie Kremer Consumer Science and Intelligent Systems, Wageningen UR De vergrijzing Groter beroep op: gezondheidszorg medische en sociale diensten Gevolg: toenemende behoefte

Nadere informatie

Verspilling: De houdbaarheidsdatum nabij

Verspilling: De houdbaarheidsdatum nabij School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Agrarische Jongeren Friesland is een organisatie die zich ten doel stelt de bedrijfsvoering van boerenbedrijven zo efficient mogelijk te maken.

Nadere informatie

zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie

zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie Seminar All Electric Woningen Institute for Business Research Arnhem, 2 november 2017 Leon Bobbe, directievoorzitter De Key perspectief aanpak

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Voedselverspilling, er is genoeg voedsel en voedselspeculatie is immoreel Nederlandse consumenten gooien ieder jaar voor zo n 2,5 miljard aan voedsel weg. Dat is ruim 150 per persoon. Ofwel zo n 50 kilo.

Nadere informatie

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de

Nadere informatie

Focus op eiwit: Hoe helpen we ouderen om voldoende eiwit te eten. Nicole de Roos Onderzoeker Wageningen Universiteit 24 mei 2016

Focus op eiwit: Hoe helpen we ouderen om voldoende eiwit te eten. Nicole de Roos Onderzoeker Wageningen Universiteit 24 mei 2016 Focus op eiwit: Hoe helpen we ouderen om voldoende eiwit te eten Nicole de Roos Onderzoeker Wageningen Universiteit 24 mei 2016 Consortium Cater with Care Wageningen University FBR NIZO Pure4You Stichting

Nadere informatie

Over datum. Voedselverspilling wordt aangepakt

Over datum. Voedselverspilling wordt aangepakt Voedselverspilling wordt aangepakt Over datum Jaarlijks verspillen Nederlanders voor 4,4 miljard euro aan voedsel. De overheid wil dit in 2015 met 20 procent reduceren. Dat is haalbaar, menen Wageningse

Nadere informatie

De heer T. Pieper Vice president Koksgilde Nederland

De heer T. Pieper Vice president Koksgilde Nederland De heer T. Pieper Vice president Koksgilde Nederland Ouder worden met smaak Stefanie Kremer Consumer Science and Intelligent Systems, Wageningen UR De vergrijzing Groter beroep op: gezondheidszorg medische

Nadere informatie

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food Disruptie in de Voedselketen Rabobank Banking for Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food Rabobank Foodzone @MWMRol 2 De noodzaak voor innovatie: Disruption Ahead! 3 Disruptie: wat vind

Nadere informatie

Voedselverspillingtest. Steunpunt Smaaklessen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Voedselverspillingtest. Steunpunt Smaaklessen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur Steunpunt Smaaklessen Laatst gewijzigd Licentie Webadres 02 December 2013 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/41929 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Voedselverspilling. Korte introductie 27/01/2015. Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh. Opleiding agrarische economie

Voedselverspilling. Korte introductie 27/01/2015. Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh. Opleiding agrarische economie Voedselverspilling Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh, Sustainable Food Chains Wageningen UR Food & Biobased Research Korte introductie Bart van Gogh Opleiding agrarische economie Professionele

Nadere informatie

20160210 Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid

20160210 Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid 20160210 Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid Marijke de Graaf, werkzaam bij ICCO houdt een lezing over Voedsel en Voedsel zekerheid OPrganisatie ZWO-groep wijkgemeente Eindhoven-Zuid. We beginnen

Nadere informatie

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Strategische visie Biomassa 2030 drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Waarom deze visie? De uitdaging 2 Naar een circulaire en biobased economie 3 Visie Biomassa 2030 Kernvraag:

Nadere informatie

MEER AANDACHT VOOR ONDERVOEDING Marian de van der Schueren DGO, 5 oktober 2018

MEER AANDACHT VOOR ONDERVOEDING Marian de van der Schueren DGO, 5 oktober 2018 MEER AANDACHT VOOR ONDERVOEDING Marian de van der Schueren DGO, 5 oktober 2018 Context en enquete Gezond eten met ouderen Enquete DGO leden (n=109) Vervolgstappen, wat gaan we zelf doen? Taskforce Gezond

Nadere informatie

De oudere patiënt. De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure?

De oudere patiënt. De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure? De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure? Roel Mulder verpleegkundig specialist Stichting Coloriet Lelystad Roel Mulder verpleegkundig Inleiding De oudere patiënt Wat is

Nadere informatie

Ontwikkelingen Healthy Ageing en gevolgen voor toekomstige professionals

Ontwikkelingen Healthy Ageing en gevolgen voor toekomstige professionals Ontwikkelingen Healthy Ageing en gevolgen voor toekomstige professionals Symposium Healthy Ageing in mbo en hbo Joost Degenaar Directeur Centre of Expertise Healthy Ageing Centre of Expertise Healthy Ageing

Nadere informatie

Waste food. Thema maaltijd. Lilian Kamphof Marlon Lammertink Marjon Sluis PVB Maart pg. 1

Waste food. Thema maaltijd. Lilian Kamphof Marlon Lammertink Marjon Sluis PVB Maart pg. 1 Waste food Thema maaltijd Lilian Kamphof Marlon Lammertink Marjon Sluis PVB Maart 2012 pg. 1 Voorwoord Als PVB bij de CAH Dronten organiseren wij, Lilian Kamphof, Marlon Lamertink en Marjon Sluis verschillende

Nadere informatie

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / PROJECTCASES 05 / UW BEDRIJVENTERREIN VERDUURZAMEN? ZON OP BEDRIJFSDAKEN Ambitie gemeente Energieneutraal

Nadere informatie

Het maken van een duurzaamheidsbeleid

Het maken van een duurzaamheidsbeleid Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:

Nadere informatie

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek Biobased Economy Wageningen UR Food & Biobased Research Windesheim 3 december, Ben van den Broek Wageningen UR Food & Biobased Research Wageningen UR Universiteit Onderzoeksinstituten Wageningen UR Food

Nadere informatie

Voorbeelden circulaire economie - Projectresultaten in de praktijk

Voorbeelden circulaire economie - Projectresultaten in de praktijk Voorbeelden circulaire economie - Projectresultaten in de praktijk Wageningen Food & Biobased Research WU-Operations Research & Logistics 01-02-2017, Jim Groot Drie voorbeelden PPS Eindeloos Groenten -

Nadere informatie

Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow

Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow Transcendente ervaring Een transcendente ervaring geeft ons het gevoel dat we boven de werkelijkheid uitstijgen

Nadere informatie

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012 Byosis Group oplossingen voor vergisters; maisraffinage Door: René Oudman Datum: September 2012 Bedrijf Byosis is opgericht in 2007. Technologie ontwikkeld samen met Wageningen Universiteit. Oprichters:

Nadere informatie

Beperken Voedselverspilling

Beperken Voedselverspilling Beperken Voedselverspilling Ketenbenadering Joost Snels 18 oktober 2011 2 Inhoud Introductie Definitie Voedselverspilling Hoeveelheid voedselverspilling en waar? Oorzaken Hoe te voorkomen voorbeelden Conclusies

Nadere informatie

Energie uit groenafval. deel van een duurzame. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Energie uit groenafval. deel van een duurzame. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen Energie uit groenafval deel van een duurzame totaaloplossing Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 Branche Vereniging Organische Reststoffen (BVOR) Sinds 1989 branche organisatie

Nadere informatie

Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling

Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Toine Timmermans, Programma manager duurzame voedselketens Bart Groesz, PLUS Klaassen supermarkt Overzicht workshop Innovatie & ondernemerschap

Nadere informatie

Intrakoop Inkoopbarometer Gezondheidszorg Ontwikkelingen en toekomstverwachtingen voor de inkoopfunctie in de zorg

Intrakoop Inkoopbarometer Gezondheidszorg Ontwikkelingen en toekomstverwachtingen voor de inkoopfunctie in de zorg Intrakoop Inkoopbarometer Gezondheidszorg Ontwikkelingen en toekomstverwachtingen voor de inkoopfunctie in de zorg maart 2019 Intrakoop i.s.m. Marlyse-Research 2/9 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Verantwoording

Nadere informatie

Nutrition Platform for Chronic Care

Nutrition Platform for Chronic Care Nutrition Platform for Chronic Care Collectief impact platform Evidence-based diensten Gepersonaliseerd i Stefan Vandecandelaere 14/06/2016 Focus op preventie & bijsturing via Gezonde & lekkere voeding

Nadere informatie

(VOEDSEL) AFVAL UIT HUISHOUDENS

(VOEDSEL) AFVAL UIT HUISHOUDENS . (VOEDSEL) AFVAL UIT HUISHOUDENS DOET ROTTERDAM HET GOED GENOEG? - - Robbert van Duin Groene Conferentie RMC 17 December 2014 kg huishoudelijk afval per inwoner 1. Hoeveelheid afval per inwoner per jaar

Nadere informatie

Versnellers van verduurzaming van ons voedsel. www.smaackmakers.nl

Versnellers van verduurzaming van ons voedsel. www.smaackmakers.nl The food shake up Versnellers van verduurzaming van ons voedsel Versnellers van verduurzaming van ons voedselsysteem & voedselpatroon Op welke manieren werken we hieraan? Communicatie(concepten) onderwijs

Nadere informatie

Wat wil de bank? Anja van Balen Datum : 21 Juni 2018

Wat wil de bank? Anja van Balen Datum : 21 Juni 2018 Wat wil de bank? Anja van Balen Datum : 21 Juni 2018 Terugbetaald Cashflow Onderpand Leefbare samenleving 2 22 miljoen m2 care, en 3,7 mln m2 cure vastgoed 2016 in miljoen Ouderen 9.589 5.989 Gehandicapten

Nadere informatie

Gescheiden ingezameld afval van huishoudens,

Gescheiden ingezameld afval van huishoudens, Indicator 24 juli 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De fractie gescheiden ingezameld

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners Van afval naar grondstof Informatieavond voor inwoners Agenda 2 1. Welkom en inleiding (wethouder Jan van t Zand) 2. Presentatie Afvalbeheer (Paul de Bruin, IPR Normag) 3. Vragen en dialoog 4. Afsluiting

Nadere informatie

Actiz Marktdag GRZ ELV GZSP Regionale Coördinatie - 28 juni Welkom bij. Bart Dingemans, directeur

Actiz Marktdag GRZ ELV GZSP Regionale Coördinatie - 28 juni Welkom bij. Bart Dingemans, directeur Actiz Marktdag GRZ ELV GZSP Regionale Coördinatie - 28 juni 2019 Welkom bij Bart Dingemans, directeur Kortdurende herstelzorg eerste lijn Doel: veilige terugkeer naar huis Berenschot heeft begin 2013 berekend

Nadere informatie

THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION

THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION 22 Mei 2019 Karel van Bommel DG Agriculture and Rural Development Politieke context Meerdere verzoeken van stakeholders (o.a. FEFAC conferentie,

Nadere informatie

Gescheiden ingezameld afval van huishoudens,

Gescheiden ingezameld afval van huishoudens, Indicator 22 augustus 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Na 2000 is de fractie gescheiden

Nadere informatie

Kwantificeren CH 4 reductie voerspoor: Rekenregels KringloopWijzer. André Bannink Wageningen UR Livestock Research

Kwantificeren CH 4 reductie voerspoor: Rekenregels KringloopWijzer. André Bannink Wageningen UR Livestock Research Kwantificeren CH 4 reductie voerspoor: Rekenregels KringloopWijzer André Bannink Wageningen UR Livestock Research Bestaande rekenregel : IPCC Tier 2 IPCC-Tier 2 : Volwassen herkauwers (geen feedlot) 6.5%

Nadere informatie

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen

Nadere informatie

Bevolkingsprognose Deventer 2015

Bevolkingsprognose Deventer 2015 Bevolkingsprognose Deventer 2015 Aantallen en samenstelling van bevolking en huishoudens Augustus 2015 augustus 2015 Uitgave : team Kennis en Verkenning Naam : John Stam Telefoonnummer : 0570 693298 Mail

Nadere informatie

Monitor voedselverspilling

Monitor voedselverspilling Monitor voedselverspilling Update Monitor voedselverspilling 2009-2013 & mogelijkheden tot (zelf) monitoring van voedselverspilling door de keten heen Hilke Bos-Brouwers, Han Soethoudt, Martijntje Vollebregt

Nadere informatie

Voedselverspilling in Nederlandse ziekenhuizen

Voedselverspilling in Nederlandse ziekenhuizen Voedselverspilling in Nederlandse ziekenhuizen Deel 1: Hoe kun je een meting opzetten en wat kun je aan voedselverspilling doen? H. Soethoudt, J. Snels Rapport 1637 Colofon Titel Voedselverspilling in

Nadere informatie

Presentatie Vereniging Directeuren Publieksdiensten 12 december sodexo.com

Presentatie Vereniging Directeuren Publieksdiensten 12 december sodexo.com Presentatie Vereniging Directeuren Publieksdiensten 12 december 2013 Voorstellen Manager Projecten & Advisering Sodexo Health Care Kengetallen Ziekenhuis Gelderse Vallei 1.740 fte 160 miljoen omzet 160

Nadere informatie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Centrale vraagstellingen: 1. Hoe kijkt een internationale zuivelonderneming als FrieslandCampina

Nadere informatie

Atlantis Handelshuis is de groothandel in (H)Eerlijk(e) Waar. Wij vermarkten producten uit de regio met een zo kort mogelijke en transparante

Atlantis Handelshuis is de groothandel in (H)Eerlijk(e) Waar. Wij vermarkten producten uit de regio met een zo kort mogelijke en transparante Atlantis Handelshuis is de groothandel in (H)Eerlijk(e) Waar. Wij vermarkten producten uit de regio met een zo kort mogelijke en transparante (voedsel)keten binnen de regio. Met onze partners laten wij

Nadere informatie

STRATEGIE GOOD FOOD NAAR EEN DUURZAAM VOEDINGSSYSTEEM IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. Partnerschap met de gemeenten en OCMW

STRATEGIE GOOD FOOD NAAR EEN DUURZAAM VOEDINGSSYSTEEM IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. Partnerschap met de gemeenten en OCMW STRATEGIE GOOD FOOD NAAR EEN DUURZAAM VOEDINGSSYSTEEM IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Partnerschap met de gemeenten en OCMW 18/02/2019 1 ACTIELIJN 1 : VERHOGING VAN DE DUURZAME LOKALE VOEDSELPRODUCTIE

Nadere informatie

Emma Coles Be Vitality en Voeding Leeft

Emma Coles Be Vitality en Voeding Leeft Emma Coles Be Vitality en Voeding Leeft Fors deel van Nederland is chronische ziek Fors deel van Nederland is chronische ziek 16,6m 17,5m 32% 5,3m 7m 40% 1,2 miljoen mensen hebben diabetes en per week

Nadere informatie

Gezonde voeding voor Rotterdamse ouderen

Gezonde voeding voor Rotterdamse ouderen Gezonde voeding voor Rotterdamse ouderen Canan Ziylan Onderzoeker Kenniscentrum Zorginnovatie Docent HBO Verpleegkunde Evelyne Meynen Beleidsadviseur Publieke Gezondheid, Welzijn en Zorg Festival Rotterdam

Nadere informatie

Resultaten Zorgpanel. Gastvrijheidszorg en voeding/ catering media in zorg en welzijnssector. Maart 2010

Resultaten Zorgpanel. Gastvrijheidszorg en voeding/ catering media in zorg en welzijnssector. Maart 2010 Resultaten Zorgpanel Gastvrijheidszorg en voeding/ catering media in zorg en welzijnssector Maart 2010 Verantwoording Op basis van een a-selecte steekproef afkomstig uit lezersbestanden van ZorgInstellingen,

Nadere informatie

Eten = emotie. Optimale patiëntbeleving rondom voeding voor, tijdens en na behandeling. Health, food & tech congres 2017

Eten = emotie. Optimale patiëntbeleving rondom voeding voor, tijdens en na behandeling. Health, food & tech congres 2017 Eten = emotie Optimale patiëntbeleving rondom voeding voor, tijdens en na behandeling Health, food & tech congres 2017 Jonas (3 jaar) Ondervoeding Groot probleem voor patiënt en maatschappij 25-40% patiënten

Nadere informatie

De waarde van zorgboerderijen/ zorgmaneges voor de gezondheid van deelnemers. Simone de Bruin 24 november 2012

De waarde van zorgboerderijen/ zorgmaneges voor de gezondheid van deelnemers. Simone de Bruin 24 november 2012 De waarde van zorgboerderijen/ zorgmaneges voor de gezondheid van deelnemers Simone de Bruin 24 november 2012 1 24 november 2012 Inhoud 1. Zorgboerderijen in Nederland 2. Kenmerken van dagopvang/dagbesteding

Nadere informatie

www.gastvrijheidsbarometer.nl Innovatie Trofee 2014 Welkom in de Zorg 14 en 15 mei Jaarbeurs Utrecht Gastvrijheid verbeteren? Zet de gastvrijheidsbarometer in! Care, Cure, GGZ & Maatschappelijke opvang

Nadere informatie

Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners.

Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. EC 01. EEN KAMER HUREN IN LEIDEN. Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. Vermoedelijk blijft het aanbod van kamers achter bij de vraag, waardoor er gemakkelijk prijsopdrijving

Nadere informatie

Gft-afval verwerkers,

Gft-afval verwerkers, Indicator 10 januari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid groente-, fruit-

Nadere informatie

Rijkslandbouwschool. Wageningen UR NIOO-KNAW Centrum voor Bodemecologie. Wageningen Campus: volop innovatie. Drie bodemtypes. Groei wereldbevolking

Rijkslandbouwschool. Wageningen UR NIOO-KNAW Centrum voor Bodemecologie. Wageningen Campus: volop innovatie. Drie bodemtypes. Groei wereldbevolking Rijkslandbouwschool Wageningen UR NIOO-KNAW Centrum voor Bodemecologie Prof. dr. Martin J. Kropff, Rector Magnificus Duivendaal 1886 Drie bodemtypes Wageningen Campus: volop innovatie Binnenveld Wageningse

Nadere informatie

werk maken van een groene economie

werk maken van een groene economie Groen onderwijs 2013 2011 VMBO groen 34.472 MBO 30.060 8.891 WO 6.456 onderwijsgroep CONTACT Wilt u meer weten over het groene onderwijs? Neem dan contact op met de Groene Kennis Coöperatie, het innovatieplatform

Nadere informatie

Langer fit met beter eten

Langer fit met beter eten Langer fit met beter eten Ouderen die zelfstandig thuis wonen, lopen het risico ondervoed te raken. Wageningen UR onderzoekt hoe dat is te voorkomen met producten en maaltijden die verrijkt zijn met extra

Nadere informatie