Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech?"

Transcriptie

1 Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? AgriFoodTech Platform Congres Toine Timmermans, 14 December 2016

2 Voedselverspilling: probleem of indicator? We moeten in de toekomst meer mensen voeden. Ethisch dilemma: 800 miljoen mensen leiden aan ondervoeding Productie van voedsel heeft negatief effect op milieu (klimaat, biodiversiteit, water, energie, mineralen) Als voedselverspilling een land zou zijn, dan had het na de VS en China de grootste uitstoot van CO 2 Mondiaal: beschikbaarheid en prijzen van grondstoffen Verspilling van voedsel is ook verspilling van geld (individuele consument, nationale/wereldeconomie) 2

3 Voedselverspilling: waarom nu? 3

4 European & global targets & initiatives SDG 12.3: By 2030, halve per capita global food waste at the retail and consumer levels and reduce food losses along production and supply chains, including post-harvest losses EC Circular Economy Package Target = SDG 12.3 Planetary boundaries (Rockström et al., 2009)

5 Food waste latest estimate EU kg pro-capita food waste

6 De hoeveelheid in NL neemt (nog) niet af Bron: WageningenUR, Monitor voedselverspilling (Vollebregt, 2016).

7 (Sociale) innovatie & systeem oorzaken

8 Circular economy & value networks Grower Processor Carrier DC retailer Retailer + consumer Waste management

9 Voedselverspilling veelkoppig monster Oplossingsroutes: Scholing en educatie Wet- en regelgeving Financiële incentives Sociale innovaties Technologische innovatie Organisatorische en keteninnovatie We hebben duizenden oplossingen nodig, beter eten voor meer mensen : Integraal/holistisch, waarde(n) centraal, circulair & natuurlijk, meer met minder & minder = meer

10 Grondstof efficiëntie: Food Use ladder Impact van oplossing is afhankelijk van behoud van waarde: Preventie (voorkomen van voedselverliezen) Toepassing voor humane voeding (bijv. voedselbanken) Converteerbaar voor humane voeding (be-, ver- en herbewerking van voedsel) Toepassing in diervoer Grondstoffen voor biobased economy Verwerken tot meststof door vergisting (+ energie)... Verbranden als afval (vernietiging + energie) Storten van GFT (storten voedselresten is verboden)

11 Afval / Omzet (%) Meten = weten = actie = winst European Retailer Y 3,03% Waste/turnover Fresh Food 3,0% 2,90% 2,84% 2,70% 2,74% 2,70% 2,61% 2,67% 2,55% 2,5% 2,0%

12 Opschaling & systeem oplossingen

13 Intelligente verpakkingen & informatie Verminderen distributiefouten (foutleveringen) Verbeteren handling in de keten Burgers helpen levensmiddelen juist te bewaren Slow release concepten (kwaliteit, groei micro-organismen) Geavanceerde THT codes + informatie (Pasteur chip)

14 Interactie retail & food service personalised!

15 Taskforce & ecosysteem: versnelling & impact

16 Sluit u aan bij de snel groeiende beweging? Bedrijven die zich inzetten voor het versterken van het besef van waarde van voedsel en betekenis voor de maatschappij; Bedrijven die (samen) op zoek zijn naar verbeterscenario s om voedselverspilling te voorkomen en terug te dringen; Organisaties die zich inzetten om voedselverspilling bij huishoudens aan te pakken; Bedrijven die transparant zijn over de impact van hun acties; Bedrijven die willen bijdragen aan systeemoplossingen voor de circulaire economie in plaats van symptoom bestrijding; Nederlandse Taskforce Circulaire Economie van Voedsel 16

17 Bedankt voor uw aandacht 17

18 Voedselverspilling supermarkten in 2013 Schatting economische derving bij Nederlandse supermarkten: 3.6% van de totale omzet van bederfelijke producten Deze is als volgt over de verschillende productgroepen verdeeld: Naar schatting betekent dit per jaar ongeveer ton brood. Bron: WageningenUR, Verwaarding van voedselreststromen uit supermarkten, 2015, BO

19 Voedselverspilling bedrijfscatering in 2010 De verspilling in de cateringsector, bedraagt ongeveer 104 ton per week, zo n 50 miljoen kg per jaar; De top 10: Categorie brood: Bron: WageningenUR, Reductie voedselverspilling in Nederlandse cateringsector, 2012, rapport 1335

20 Voedselverspilling door consumenten De verspilling door consumenten bedraagt gemiddeld 47 kg per persoon per jaar

21 CARVE Across supply Chain Action program Reduction of food waste, improved Valorisation & Resource Efficiency Integrale aanpak voor verbetering van grondstof- efficiëntie en vermindering van voedselverspilling in de agrifoodketen

22 CARVE Primaire Sector Handel / Verwerking Retail Catering Horeca Verwerking Reststroom Consument

23 6 CARVE Pilots ( ) Royal A-ware: vermindering voedselverspilling door definiëren, meten en verbeteren in de kaasketen EBIC/Sonneveld: terugdringen van broodverspilling door verwerking retourstromen in de bakkerijketen Arla Food/FrieslandCampina/Albert Heijn/PLUS/Jumbo: Terugdringen van voedselverspilling bij zuivel door aanpassing besteleenheid in de retailketen Iglo: het begrijpen van het consumentengedrag m.b.t. voedselafval en de wijze van conservering LambWeston/Meijer: identificeren en isoleren van waardevolle voedingscomponenten uit stoomschillen Duynie/Novidon: bijproduct uit de agro&food sector geschikt maken voor humane consumptie 23

Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof

Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Toine Timmermans NVRD Jaarcongres, 26 mei 2016 Voedselverspilling (nieuwe cijfers EU-28) Productie Verwerking Consumenten Food service

Nadere informatie

Agriculture Voedselverspilling

Agriculture Voedselverspilling Agriculture Voedselverspilling Supermarkt van de toekomst Voedselverspilling? Wat is dat? Wanneer vind jij dat er (meer) sprake is van voedselverspilling 1. Het brood uit de supermarkt dat niet meer vers

Nadere informatie

Voedselverspilling aanpakken door ketensamenwerking

Voedselverspilling aanpakken door ketensamenwerking Voedselverspilling aanpakken door ketensamenwerking Kansen, uitdagingen en resultaten uit PPS-project CARVE en TIFN Floor Uitterhoeve (FNLI/AVV) en Joost Snels (WUR) Wageningen UR / Alliantie Verduurzaming

Nadere informatie

Voedselverspilling LEI Wageningen UR. Anima Ruissen

Voedselverspilling LEI Wageningen UR. Anima Ruissen Voedselverspilling LEI Wageningen UR Anima Ruissen Inhoud - Deel I Introductie Maatschappelijke context Consumenten Omgeving, gedrag, eigen verantwoordelijkheid? De marktplaats Waar ketenpartijen en consumenten

Nadere informatie

Het programma van vandaag

Het programma van vandaag Welkom 1 Het programma van vandaag 11:45 Inloop 12:10 12:20 Welkom door Marc Jansen, directeur CBL, namens de Alliantie Verduurzaming Voedsel 12:20 12:35 Tegengaan voedselverspilling: aan de slag! Door

Nadere informatie

SBIR Verduurzamen voedselproductie

SBIR Verduurzamen voedselproductie SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie

Nadere informatie

VOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID

VOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID VOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID Kris Roels Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies Velt studiedag Te gebruiken vanaf, Vlaams Parlement, 23/11/2013 Inhoud Wat is voedselverlies en verspilling?

Nadere informatie

Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek. Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016

Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek. Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016 Agri, Food & Life Sciences Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016 Delft Gerry Kouwenhoven Datum 21-01-2016 1 Voedselverspilling is een internationaal

Nadere informatie

Verbeter de kwaliteit van het leven

Verbeter de kwaliteit van het leven Verbeter de kwaliteit van het leven In de zorgsector is voedselverspilling een kans! 7 december 2017, Toine Timmermans, Joost Snels Kwaliteit van leven: 3 grote vraagstukken https://michielhaas.nl/wp-content/uploads/2013/02/ijsbeer-opschots.jpg

Nadere informatie

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid

Nadere informatie

TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR

TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR Kris Roels - Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies @ Grootkeukencolloquium 2015 WAT IS VOEDSELVERLIES? Voedselverlies

Nadere informatie

Voedselverspilling. Korte introductie 27/01/2015. Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh. Opleiding agrarische economie

Voedselverspilling. Korte introductie 27/01/2015. Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh. Opleiding agrarische economie Voedselverspilling Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh, Sustainable Food Chains Wageningen UR Food & Biobased Research Korte introductie Bart van Gogh Opleiding agrarische economie Professionele

Nadere informatie

Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten

Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Juist of onjuist Per jaar wordt door de Nederlandse consument 8 tot 11% van het gekochte voedsel weggegooid! Juist of onjuist Totaal wordt

Nadere informatie

Voedselverlies in ketenperspectief. Willy Sarlee OVAM Dienst beleidsinnovatie 15/10/2012

Voedselverlies in ketenperspectief. Willy Sarlee OVAM Dienst beleidsinnovatie 15/10/2012 Voedselverlies in ketenperspectief OVAM Dienst beleidsinnovatie Onderzoek Voedselverlies in ketenperspectief (1/20) gestart in april 2011 tot begin juli 2012 Uitgevoerd door Tritel Eerste deel = keten

Nadere informatie

Drijfveren om minder voedsel te verspillen

Drijfveren om minder voedsel te verspillen Samen tegen voedselverspilling Expert tafel RTC Gelderland 06 november 2018, Sanne Stroosnijder & Theo Verkleij Drijfveren om minder voedsel te verspillen 1 Voedselverspilling in Europa 173 kg pro-capita

Nadere informatie

Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling

Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Toine Timmermans, Programma manager duurzame voedselketens Bart Groesz, PLUS Klaassen supermarkt Overzicht workshop Innovatie & ondernemerschap

Nadere informatie

OVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES

OVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES OVERHEID EN KETEN O SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES Kris Roels Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies Flanders FOOD, Kick-off Platform Duurzaamheid, sessie voedselverlies 19/06/2014, De Montil, Affligem

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Op ieder moment van buitengewone betekenis zijn voor elkaar

Op ieder moment van buitengewone betekenis zijn voor elkaar Hutten Kengetallen (2015) Opgericht in 1929 Aandeelhouder is Bob Hutten. Er werken ruim 1400 samenwerkers ± 11.000 opdrachten per jaar Omzet > 80 miljoen Nettowinst > 2 miljoen Bedrijfscatering op ruim

Nadere informatie

Waste food. Thema maaltijd. Lilian Kamphof Marlon Lammertink Marjon Sluis PVB Maart pg. 1

Waste food. Thema maaltijd. Lilian Kamphof Marlon Lammertink Marjon Sluis PVB Maart pg. 1 Waste food Thema maaltijd Lilian Kamphof Marlon Lammertink Marjon Sluis PVB Maart 2012 pg. 1 Voorwoord Als PVB bij de CAH Dronten organiseren wij, Lilian Kamphof, Marlon Lamertink en Marjon Sluis verschillende

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Case 1: Hoe kan de VanDrie Group verder excelleren in duurzaamheid?

Case 1: Hoe kan de VanDrie Group verder excelleren in duurzaamheid? Case 1: Hoe kan de VanDrie Group verder excelleren in duurzaamheid? Inleiding Producenten en consumenten worden steeds kritischer en maatschappelijk verantwoord ondernemen wint aan populariteit. Ook binnen

Nadere informatie

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten WORKSHOP CIRCLE SCAN Door Wouter-Jan Schouten WOUTER-JAN SCHOUTEN Doctoraal Bedrijfskunde, Erasmus Universiteit 21 jaar bij the Boston Consulting Group - Partner & Managing Director - Leider van NL Consumer

Nadere informatie

Voedselverspilling in cateringsector

Voedselverspilling in cateringsector Voedselverspilling in cateringsector VENECA No Waste Dinner 7 november 2011 Achtergrond Ministerie EL&I wil 20% reductie in voedselverspilling tussen 2009 2015 Veneca is de paraplu waaronder een unieke

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO 12-03-2015 NL Agri & Food: oprecht een topsector! Tweede exporteur ter wereld Stevige pijler onder de economie 10% v/h BNP;

Nadere informatie

Hoe economie, ecologie en ethisch verantwoord werken hand in hand gaan

Hoe economie, ecologie en ethisch verantwoord werken hand in hand gaan Hoe economie, ecologie en ethisch verantwoord werken hand in hand gaan 4 de Vlaamse afval en materialencongres Brugge, 6 april 2011 Xavier Gellynck & Ray Jacobsen Universiteit Gent pag. 1 Overzicht 1.

Nadere informatie

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies

Nadere informatie

Factsheet voedselverspilling bij de consument

Factsheet voedselverspilling bij de consument Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: MAART 2014 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid

Nadere informatie

VANG Van Afval Naar Grondstof

VANG Van Afval Naar Grondstof Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging

Nadere informatie

Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow

Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow Transcendente ervaring Een transcendente ervaring geeft ons het gevoel dat we boven de werkelijkheid uitstijgen

Nadere informatie

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food Disruptie in de Voedselketen Rabobank Banking for Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food Rabobank Foodzone @MWMRol 2 De noodzaak voor innovatie: Disruption Ahead! 3 Disruptie: wat vind

Nadere informatie

2020 dan in 2013 (Alliantie Verduurzaming Voedsel, 2013). In de werkgroep Optimalisatie Reststromen en Voedselverspilling van de Alliantie werken

2020 dan in 2013 (Alliantie Verduurzaming Voedsel, 2013). In de werkgroep Optimalisatie Reststromen en Voedselverspilling van de Alliantie werken Voedselverspilling Wereldwijd gaat een geschat aandeel van ruim 30% van al het voedsel dat geproduceerd wordt voor menselijke consumptie verloren, wat neerkomt op ongeveer 1,3 miljard ton per jaar (Gustavsson

Nadere informatie

Trends in Food. Rabobank Banking for Food. Martijn Rol Sectorspecialist Food

Trends in Food. Rabobank Banking for Food. Martijn Rol Sectorspecialist Food Trends in Food Rabobank Banking for Food Martijn Rol Sectorspecialist Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food Rabobank Foodzone @MWMRol 2 Rabobank in beeld Opgericht 1895 Actief in 40

Nadere informatie

Beperken Voedselverspilling

Beperken Voedselverspilling Beperken Voedselverspilling 1 Docent Events Ketens & Agrologistiek 02 april 2012, Joost Snels Inhoud 2 Introductie Definitie Voedselverspilling Hoeveelheid voedselverspilling en waar? Oorzaken Hoe te voorkomen

Nadere informatie

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen

Nadere informatie

Management van retour-logistieke ketens

Management van retour-logistieke ketens Management van retour-logistieke ketens Erwin van der Laan RSM Erasmus Universiteit EVO dag 30 mei 2006 Duurzame Supply Chains Meet the needs of the present without compromising the ability of future generations

Nadere informatie

Food Tech Brainport...

Food Tech Brainport... Metropoolregio Eindhoven- Regionaal Platform Heeze, 12 april 2017 Food Tech Brainport... Food Tech Brainport is een internationaal expertisecluster voor technologie, product- en marktinnovaties. Het centrum

Nadere informatie

Factsheet Voedselverspilling

Factsheet Voedselverspilling Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Factsheet Voedselverspilling Mei 2010 Voedsel is van grote waarde en heeft een grote invloed. Voor ons persoonlijk (gezondheid, lifestyle, beleving).

Nadere informatie

Idealisme en commercie in relatie tot voedselverspilling: conflict of synergie. AgriFoodTech. 14 December 2016 s-hertogenbosch

Idealisme en commercie in relatie tot voedselverspilling: conflict of synergie. AgriFoodTech. 14 December 2016 s-hertogenbosch Idealisme en commercie in relatie tot voedselverspilling: conflict of synergie AgriFoodTech 14 December 2016 s-hertogenbosch Q-Point B.V. Q-Point is een onafhankelijk adviesbureau voor de agro- en foodsector.

Nadere informatie

Voorbeelden circulaire economie - Projectresultaten in de praktijk

Voorbeelden circulaire economie - Projectresultaten in de praktijk Voorbeelden circulaire economie - Projectresultaten in de praktijk Wageningen Food & Biobased Research WU-Operations Research & Logistics 01-02-2017, Jim Groot Drie voorbeelden PPS Eindeloos Groenten -

Nadere informatie

Verminderen van voedselverspilling

Verminderen van voedselverspilling Verminderen van voedselverspilling Hilke Bos-Brouwers Velt studiedag (Brussel,B) 23 November 2013 Onze missie: Wetenschap met impact Verkennen van de mogelijkheden van de natuur,... Het verbeteren van

Nadere informatie

Activiteiten Colruyt Group

Activiteiten Colruyt Group Activiteiten Colruyt Group Waarom meedoen aan de Blauwe Cluster? Meerwaarde creëren Ecologie Maatschappij Economie = onze verantwoordelijkheid opnemen Geloof in duurzaam ondernemen Lange-termijngroei en

Nadere informatie

Verpakken. Karen van de Stadt

Verpakken. Karen van de Stadt Verpakken Karen van de Stadt Het KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022 Vermindering milieudruk verpakkingsketen Kennisfunctie inzetten om bij te dragen aan het sluiten

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta

Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta Rotterdam Energy Port 2015 R.Willems 1 Definitie Natuurlijk Kapitaal The world s stocks of natural assets which include

Nadere informatie

De Voedselketen in Transitie

De Voedselketen in Transitie De Voedselketen in Transitie Rabobank Banking for Food Martijn Rol Sectorspecialist Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food www.rabobank.nl/veehouderij Rabobank Foodzone @MWMRol 2 Programma

Nadere informatie

Jan Willem Straatsma Samen klantwaarde realiseren met kwaliteit en duurzaamheid in onze keten

Jan Willem Straatsma Samen klantwaarde realiseren met kwaliteit en duurzaamheid in onze keten Jan Willem Straatsma Samen klantwaarde realiseren met kwaliteit en duurzaamheid in onze keten Klimaatneutrale groei 1 route2020: winnen in de markt Betere voeding voor de wereld, goede inkomsten voor onze

Nadere informatie

Factsheet voedselverspilling bij de consument

Factsheet voedselverspilling bij de consument Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: SEPTEMBER 2015 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid

Nadere informatie

1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV

1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV 1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV 13 maart 2017 platform voor experts professionalisering van het verpakkingsvak profiel versterken binnen het bedrijfsleven

Nadere informatie

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding

Nadere informatie

Een bestemming voor elke partij

Een bestemming voor elke partij Een bestemming voor elke partij Initiatief tegen voedselverspilling en vóór creatieve afzetmogelijkheden van restpartijen en reststromen. 5 februari 2014, Urk Waar een wil is, is een weg Voedsel wordt

Nadere informatie

De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer

De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer Dr. Maarten Dubois Manager Steunpunt Duurzaam Materialenbeheer (SuMMa) KU Leuven 29 maart 2015 SteunpuntDuurzaam Materialenbeheer(SuMMa)

Nadere informatie

Bio-economie en circulaire economie

Bio-economie en circulaire economie Bio-economie en circulaire economie Dirk Van Gijseghem, Departement LV Dimitri Strijbos, Vlaanderen Circulair EWI-focus 24 22 maart 2017 1. Bio-economie en Circulaire economie 2. Europees beleid 3. Vlaams

Nadere informatie

Krachten bundelen. Verspilling in Nederland

Krachten bundelen. Verspilling in Nederland Voedselverspilling Wereldwijd wordt zeker een derde van al het voedsel verspild. Daarmee worden ook de grondstoffen, het water en de energie verspild die nodig zijn om dat voedsel te produceren, te vervoeren

Nadere informatie

De voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt?

De voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? 1 Hoe denk je dat de aardbeienjam op jouw boterham terecht is gekomen? Wat is er allemaal nodig om die aardbeienjam op jouw boterham

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2016 Het begon in 1918 Wageningen University & Research Wageningen University Medewerkers: 2,600 studenten:>

Nadere informatie

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Circulaire Economie en Duurzaamheid In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Componenten van Duurzaamheid LANG- DUURIG- HEID GEZONDE LEEF- OMGEVING MILIEU

Nadere informatie

De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie

De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie PEOPLE People, Planet, Profit (PPP) Van een lineaire naar

Nadere informatie

Monitor Voedselverspilling

Monitor Voedselverspilling Monitor Voedselverspilling Mid-term rapportage Han Soethoudt en Toine Timmermans Rapport 1372 Colofon Titel Monitor Voedselverspilling, mid-term rapportage Auteur(s) Han Soethoudt en Toine Timmermans Nummer

Nadere informatie

Onderwijs en Kennisoverdracht

Onderwijs en Kennisoverdracht Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen

Nadere informatie

Voedselverspilling - hoe kan technologie bijdragen aan een oplossing? Themamiddag Agrifoodtech-platform 20 oktober 2016, Ben Langelaan

Voedselverspilling - hoe kan technologie bijdragen aan een oplossing? Themamiddag Agrifoodtech-platform 20 oktober 2016, Ben Langelaan Voedselverspilling - hoe kan technologie bijdragen aan een oplossing? Themamiddag Agrifoodtech-platform 20 oktober 2016, Ben Langelaan Overzicht Achtergrond: duurzame voedselvoorziening Voedselverspilling:

Nadere informatie

Circulaire Economie. VNO-NCW / MVO Nederland

Circulaire Economie. VNO-NCW / MVO Nederland Circulaire Economie VNO-NCW / MVO Nederland 24-05-2017 Betekent groeiend verbruik - Elektriciteitsconsumptie +70% by 2040 - Zeer sterk wisselende prijzen voor grondstoffen- bijv fosfaatpiek in 2008-800%

Nadere informatie

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Mensen en kapitaal In ons dagelijks werk maken onze mensen het verschil en daarom willen we goed voor onze mensen zorgen. Opleiding en ontwikkeling vormen

Nadere informatie

Verspilling: De houdbaarheidsdatum nabij

Verspilling: De houdbaarheidsdatum nabij School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Agrarische Jongeren Friesland is een organisatie die zich ten doel stelt de bedrijfsvoering van boerenbedrijven zo efficient mogelijk te maken.

Nadere informatie

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn!

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Roadmap DURABILIT Drivers and barriers Refurbishment, hergebruik en grondstoffen Footprint reductie door hergebruik Value matrix Succesfactoren Discussie DURABILIT

Nadere informatie

Umsetzungsmaßnahmen CO 2 - Footprint aus Kundensicht/ Realisatie van CO 2 - Footprint uit visie van de klant

Umsetzungsmaßnahmen CO 2 - Footprint aus Kundensicht/ Realisatie van CO 2 - Footprint uit visie van de klant Umsetzungsmaßnahmen CO 2 - Footprint aus Kundensicht/ Realisatie van CO 2 - Footprint uit visie van de klant 1 Recordwaarde bij CO 2 Meting van NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) op

Nadere informatie

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Wat is duurzaam ondernemen? Green Deal zorg 2.0 Routekaart Care & Cure 164 ondertekenaars Mogelijk

Nadere informatie

Reduction of spoilage of fresh and chilled products (RE-002)

Reduction of spoilage of fresh and chilled products (RE-002) 18 mei 2016 Reduction of spoilage of fresh and chilled products (RE-002) CARVE Estafette bijeenkomst, 18 mei 2015 Joost Snels CARVE Estafettebijeenkomst 18 mei 2016, Veghel 1 Een TIFN project doe/kun je

Nadere informatie

Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding. MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK. Hanneke op den Brouw 23 april 2015

Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding. MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK. Hanneke op den Brouw 23 april 2015 Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK Hanneke op den Brouw 23 april 2015 Wensbeeld bedrijfskleding Rijk Design Duurzaam materiaal Circulaire keten

Nadere informatie

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen?

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen? Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen? James.Leten@siwi.org Wereldwijds Opportuniteiten Regionaal - Stroomgebied Lokaal: checklist 2000 2015 millennium ontwikkelingsdoelstellingen 2000 2015

Nadere informatie

Vlaanderen In Actie PACT Samen. tegen voedselverlies

Vlaanderen In Actie PACT Samen. tegen voedselverlies Vlaanderen In Actie PACT 2020 Samen tegen voedselverlies Inleiding Wereldwijd gaat naar schatting één derde van al het geproduceerde voedsel verloren 1. De problematiek treft zowel landen in ontwikkeling

Nadere informatie

Studiedag circulaire economie 13 september 2016

Studiedag circulaire economie 13 september 2016 Studiedag circulaire economie 13 september 2016 Sessie B2 Circulaire economie en consumptie - denken in behoeftesystemen An Vercalsteren, VITO NV an.vercalsteren@vito.be ton per capita DE MATERIALENVOETAFDRUK

Nadere informatie

PEFC symposium. Kies voor innovatieve, biobased en circulaire materialen

PEFC symposium. Kies voor innovatieve, biobased en circulaire materialen PEFC symposium Kies voor innovatieve, biobased en circulaire materialen Programma: 14:00 14:15 Inleiding: Products that Flow en de nieuwe Brancheplannen Siem Haffmans, Partners for Innovation 14:15 14:45

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 087 Initiatiefnota van het lid Dik-Faber: «Aanpak Voedselverspilling» Nr. 3 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Opdracht van de Nationale DenkTank 2012

Opdracht van de Nationale DenkTank 2012 Opdracht van de Nationale DenkTank 2012 Hoe kan Nederland meer duurzame oplossingen in de voedselketen realiseren die economisch haalbaar zijn en welke partijen moeten daarbij het voortouw nemen? Wat is

Nadere informatie

Factsheet: biologisch afbreekbare kunststof verpakkingen

Factsheet: biologisch afbreekbare kunststof verpakkingen Factsheet: biologisch afbreekbare kunststof verpakkingen Kennisinstituut Duurzaam Verpakken Factsheet, augustus 2018 1 Introductie In de afgelopen periode is een brede discussie ontstaan over de vraag

Nadere informatie

Duurzaamheidsverslag. Belgische voedingsindustrie Een samenvatting FEVIA-DUURZAAMHEID.BE

Duurzaamheidsverslag. Belgische voedingsindustrie Een samenvatting FEVIA-DUURZAAMHEID.BE Duurzaamheidsverslag Belgische voedingsindustrie 2014 Een samenvatting FEVIA-DUURZAAMHEID.BE 2 Een essentiële dialoog met de stakeholders Een verslag met een gestructureerde methodologie Het verslag 2014

Nadere informatie

Verminderen van. voedselverspilling. Hilke Bos-Brouwers FRDO Jaarforum, Brussel. 25 November 2014

Verminderen van. voedselverspilling. Hilke Bos-Brouwers FRDO Jaarforum, Brussel. 25 November 2014 Verminderen van voedselverspilling Hilke Bos-Brouwers FRDO Jaarforum, Brussel 25 November 2014 Onze missie: Wetenschap met impact Verkennen van de mogelijkheden van de natuur,... Het verbeteren van de

Nadere informatie

Circulair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016

Circulair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016 Circulair ontwerpen Opportuniteiten & uitdagingen Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016 Agoria is de grootste sectorfederatie 1700 lidbedrijven in 10 activiteitsdomeinen Aeronautics,

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

Recyclebaar? Check t! Workshop Recyclecheck vormvaste kunststof verpakkingen 28 maart 2019

Recyclebaar? Check t! Workshop Recyclecheck vormvaste kunststof verpakkingen 28 maart 2019 Recyclebaar? Check t! Workshop Recyclecheck vormvaste kunststof verpakkingen 28 maart 2019 Programma Workshop Introductie KIDV Uitleg Recyclecheck Presentatie KIDV voorbeelden obv recyclecheck. Deelnemers

Nadere informatie

C-210 Green Deal Over de datum?

C-210 Green Deal Over de datum? C-210 Green Deal Over de datum? Houdbaarheidsvermelding op voedingsmiddelen onder de loep om voedselverspilling tegen te gaan. Partijen 1. De Staatssecretaris van Economische Zaken, de heer M.P.H. van

Nadere informatie

AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL

AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL SAMEN WERKEN AAN EEN DUURZAME VOEDSELKETEN IN 2020 AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL Voorop lopen met duurzaam voedsel Nederland is wereldspeler op het gebied van voedselproductie, innovatie en agrifood-export.

Nadere informatie

Voedselverspilling in de groente- en fruitsector

Voedselverspilling in de groente- en fruitsector Voedselverspilling in de groente- en fruitsector Groenten en fruit passen in een duurzaam voedingspatroon en in een gezonde leefstijl. Daarmee zijn groenten en fruit goed voor mens en maatschappij. We

Nadere informatie

Grondstoffenschaarste in drie dimensies

Grondstoffenschaarste in drie dimensies Grondstoffenschaarste in drie dimensies Maarten Hajer Kenniskamer Schaarste 9 oktober 2012 Schaarste in vele vormen 2 Vraag stijgt, schaarste neemt toe; prijzen stijgen en schommelen 3 Geen uitputting

Nadere informatie

Duurzame melkveehouderij

Duurzame melkveehouderij Duurzame melkveehouderij Wiepk Voskamp, Lector Duurzame melkveehouderij Hogeschool VHL 19 November 2014 Wageningen UR Hogeschool VHL Nordwin College DTC LTO Friesland Campina Provincie Friesland Gemeente

Nadere informatie

Case 3: ketensamenwerking en voedselverspilling

Case 3: ketensamenwerking en voedselverspilling Case 3: ketensamenwerking en voedselverspilling Inleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en het tegengaan van voedselverspilling zijn nauw met elkaar verbonden. Volgens het Ministerie

Nadere informatie

Duurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail

Duurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail Duurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail 21 november 2013 Marc Jansen Centraal Bureau Levensmiddelenhandel CBL Het CBL is de belangenbehar7ger en spreekbuis van de 4300

Nadere informatie

15 april 2019, Ommeren. Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw

15 april 2019, Ommeren. Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw 15 april 2019, Ommeren Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw Visie F&A Nederland "De weg naar verandering" Gewoon wat we al jaren doen! Oplossen! Een enorme uitdaging Gezonde voeding voor de wereld De wereldbevolking

Nadere informatie

Design for Recycling is zelden one size fits all. Niels van Marle Brussel, 3 oktober 2018

Design for Recycling is zelden one size fits all. Niels van Marle Brussel, 3 oktober 2018 Design for Recycling is zelden one size fits all Niels van Marle Brussel, 3 oktober 2018 Design voor Recycling, is zelden one size fits all De onderwerpen: Waarom ook alweer duurzaam verpakken? Welke basisprincipes

Nadere informatie

Mushroom Valley. Let s build Business, Together! De Nationale Paddenstoelendag 19 april 2018

Mushroom Valley. Let s build Business, Together! De Nationale Paddenstoelendag 19 april 2018 Mushroom Valley Let s build Business, Together! De Nationale Paddenstoelendag 19 april 2018 Historie * 50 Champignonkwekersvereniging * 70 Champignonteeltonderwijs Horst Proefstation champignonteelt *

Nadere informatie

Voedselveiligheid binnen een duurzame voedselketen. feedback workshops. Doelstelling symposium

Voedselveiligheid binnen een duurzame voedselketen. feedback workshops. Doelstelling symposium 12 e symposium Voedselveiligheid binnen een duurzame voedselketen feedback workshops A. Clinquart & W. Claeys RaCom-SciCom gemeenschappelijke zitting, 27-01-2017 Doelstelling symposium dialoog tussen de

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Supermarkten, alleen geliefd bij de consument?

Supermarkten, alleen geliefd bij de consument? Supermarkten, alleen geliefd bij de consument? Agrivaknet Stuurgroep Varkens Marc Jansen Centraal Bureau Levensmiddelenhandel CBL en de branche De Consument Karakteristieken retail Financiele cijfers keten

Nadere informatie

Tot slot informeer ik u over de internationale conferentie No more food to waste.

Tot slot informeer ik u over de internationale conferentie No more food to waste. > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC

Nadere informatie

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Prof. dr. M.B. Katan, Prof. dr ir R. Rabbinge & Prof. dr. L.E.M. Vet Bijeenkomst Commissie Corbey / Utrecht, 16 januari 2015 1 Light use efficiency: terrestrial

Nadere informatie

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen 3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n

Nadere informatie

Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking

Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking Aanleiding In Twente is het mestoverschot aanzienlijk. De agrarische bedrijven moeten een bestemming voor het mestoverschot vinden buiten

Nadere informatie

Van Afval Naar Grondstof

Van Afval Naar Grondstof Van Afval Naar Grondstof Toelichting onderdelen VANG-programma NVRD themadag 27 november Marc Pruijn Directie Duurzaamheid Van regeerakkoord naar ketens Rutte 2: groene groei, circulaire economie Circulaire

Nadere informatie