CONFERENTIE EDUCATIE WERKT
|
|
- Fedde van de Velden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 CONFERENTIE EDUCATIE WERKT Toespraak Wethouder Educatie - Andrée van Es Passengersterminal Amsterdam 30 september 2011 Geachte dames en heren, Het is goed dat u allen naar deze conferentie bent gekomen. Want de toekomst van de educatie, het funderend onderwijs aan volwassenen is een thema dat zorgen baart, maar ook studie én creativiteit vraagt. Laat ik met de deur in huis vallen. Het Kabinet kiest voor een nieuw inburgeringstelsel met meer eigen financiële verantwoordelijkheid voor nieuwkomers. Maar tegelijkertijd dreigt een volstrekte onderschatting van de opleidingsbehoefte van volwassenen op zeer basaal niveau. Ondanks onze inspanning van de afgelopen jaren zijn er teveel inwoners van ons land die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen op het niveau dat in hun specifieke situatie wenselijk is. Over het nieuwe inburgeringsstelsel voor nieuwkomers moet in het parlement nog besluitvorming plaatsvinden. Wij hebben daarover met de G4 gemeenten een duidelijke positie gekozen. De uitgangspunten van het nieuwe inburgeringstelsel zijn inmiddels bekend. De nieuwkomer moet vanaf 1 januari 2013 zijn verplichte inburgering regelen en betalen. De oudkomer is vanaf dat moment niet langer doelgroep van het rijksbeleid. Principieel gezien steun ik deze keuze, ik ben er zelfs blij mee. Inburgering wordt een zaak voor nieuwkomers. Wie geen nieuwkomer meer is moet behandeld worden als elke burger en zijn educatiebehoefte zal in de toekomst niet meer als een inburgeringskwestie maar als een vraag naar volwassenenonderwijs worden beschouwd.
2 Het Kabinet gaat mijns inzien te gemakkelijk voorbij aan het knelpunt van de omvangrijke taalbehoefte onder de mensen die nú al in Nederland wonen. Deze problematiek wordt in uitvoerende zin geparkeerd bij de gemeentelijke taak ingevolge de Wet Educatie en Beroepsonderwijs. Maar het is wel erg vervelend dat het Kabinet, onder het motto eigen verantwoordelijkheid voor nieuwkomers, vrijwel het hele inburgeringsbudget, inclusief het voormalige educatiedeel, heeft wegbezuinigd. Landelijk is voor de educatie op termijn slechts 53 miljoen euro per jaar beschikbaar. Dit bedrag verhoudt zich op geen enkele wijze tot de behoefte aan en noodzaak van onderwijs aan volwassenen. Ik roep de Minister van Onderwijs op haar verantwoordelijkheid in deze nadrukkelijker te doen gelden. Het Actieplan Laaggeletterdheid dat zij recent naar buiten bracht markeert de problematiek van de laaggeletterdheid treffend. Tegelijkertijd gaat het plan bijna voorbij aan het gegeven dat het belangrijkste wapen hiertegen; de gemeentelijke educatieve infrastructuur de komende jaren bijna zal imploderen. Veel aangekondigde acties in het Actieplan kan ik overigens van harte onderschrijven. Omdat ze vaak directe gevolgen hebben voor de uitvoering van de wet worden we als gemeenten graag nauw betrokken bij de verdere uitwerking van deze plannen. Dames en heren het College van Burgemeesters en Wethouder van Amsterdam onderschrijft de noodzaak om inkomsten en uitgaven van de rijksbegroting in evenwicht te brengen. Deze tijd dwingt ons om meer dan ooit secuur om te gaan met de besteding van publieke middelen. De toekomst van de educatie aan volwassenen vraagt niet alleen een passend budget, maar vraagt ook om een hoger rendement van de geïnvesteerde beperktere middelen. Het vraagt om nieuwe modellen van onderwijs en zelfwerkzaamheid, om de inzet van vrijwilligers en de toepassing van nieuwe media. Hiervoor is ook uw expertise en creativiteit nodig. 2
3 Ik heb er behoefte aan om het belang van een goed educatiestelsel wat uitvoeriger te belichten. Ons Amsterdams College zet in op participatie van alle Amsterdammers, als het maar enigszins kan in de vorm van betaald werk. Dit is geen eenvoudige opdracht. Het gemis aan basisvaardigheden zoals lezen en schrijven, rekenen en sociale vaardigheden zet veel Amsterdammers op grote achterstand. Voor degene die de Nederlandse taal niet spreekt en verstaat is het veel moeilijker een actieve bijdrage te leveren aan onze stedelijke samenleving. In de 21 ste eeuw is permanente educatie een noodzaak geworden om in de globale sociale en economische dynamiek niet achterop te raken. Scholing op kennis en training van beroepsvaardigheden zijn noodzakelijk om zich op professioneel niveau te kwalificeren, maar ook om te blijven functioneren op de arbeidsmarkt (employability). Om een opleiding met succes te kunnen volgen moet men de taal beheersen. Migranten met een taalprobleem hebben dan ook moeite om aan het werk te komen en te blijven. Het probleem is echter breder. Voor een substantieel deel van de bevolking is laaggeletterdheid al dan niet gecombineerd met weinig kennis van de maatschappij en beperkte sociale competenties een belemmering om volwaardig te participeren. Nog teveel mensen zijn voor het gebruik van maatschappelijke voorzieningen afhankelijk van anderen. In onze geëmancipeerde maatschappij moet ieder individu zelf over een aantal fundamentele vaardigheden beschikken om ongewenste afhankelijkheid en isolement te voorkomen. Het zal u niet verbazen dat op dit punt volwassen vrouwen die minder onderwijs hebben genoten dan hen toekomt mijn bijzondere aandacht hebben. Het opdoen van kennis en vaardigheden is het antwoord op dit probleem. Educatie opent de deur naar de arbeidsmarkt en voorkomt dat laaggeletterden worden ontslagen door toenemende eisen op het werk. Het Actieplan Laaggeletterdheid meldt ons dat minstens de helft van de laaggeletterden werkt. Met het Kabinet deel ik de opvatting dat dit een verantwoordelijkheid voor werkgevers met zich meebrengt. Ik wil graag met het Amsterdamse bedrijfsleven samen optrekken in de bestrijding van de laaggeletterdheid. 3
4 Er zijn meer positieve effecten van educatie. Mensen die de basisvaardigheden beheersen kunnen hun kinderen helpen bij het huiswerk, nemen eerder deel aan het culturele leven en melden zich makkelijker aan als vrijwilliger. Scholing draagt bij aan de zelfredzaamheid en geeft mensen meer grip op hun leven. En, niet op de laatste plaats; educatie reduceert het aantal mensen dat beroep doet op een uitkering. Dit alles rechtvaardigt en vraagt om een grote inzet op educatie. Mijn boodschap aan de landelijke politiek is: Investeer meer in educatie, zonder basisvaardigheden geen participatie. Een investering die zich terug betaalt. Enkele getallen die de omvang van het probleem illustreren: Bij de inwerkingtreding van de WI in 2007 hebben wij in Amsterdam naar schatting burgers met allochtone wortels geïdentificeerd als taalbehoeftig. Het betreft hier zowel verplichte - als vrijwillige inburgeraars. De prognose is dat we in 2013 met de ingang van het nieuwe stelsel aan burgers een traject hebben aangeboden en dat daarvan uiteindelijk zullen slagen of vrijstelling krijgen. Er rest dan nog een groep burgers met taalachterstand. Ik laat in deze cijfers de autochtone laaggeletterden nog buiten beschouwing. Verder moeten we onder ogen zien dat het inburgeringsexamen als norm voor langdurig verblijf in Nederland een weloverwogen keuze is geweest, maar als uitgangspunt voor bijvoorbeeld succes op de arbeidsmarkt veelal tekort schiet. Wij doen ons uiterste best om voor 2013 alle verplichte inburgeraars een cursus aan te bieden. Maar het zal op de lange termijn niet voldoende zijn om al deze burgers de taalondersteuning te bieden die nodig is om hen allen duurzaam en op niveau te laten participeren. Het moge duidelijk zijn dat er ook voor de periode na 2013 een enorme opgave ligt voor onze stad op dit gebied. Ik zou het daarom bijzonder betreuren wanneer we in Amsterdam de thans opgebouwde educatieve infrastructuur volledig zouden moeten afbreken. Een ketenstructuur, die na zijn moeizame start, steeds effectiever en 4
5 efficiënter wordt en Amsterdammers tot in de haarvaten van de stad bereikt. Met het Basisprogramma Burgerschap en Educatie heeft het College alle zeilen bijgezet om een afbraakbeleid te voorkomen. Wij hebben de nadrukkelijke ambitie om het menselijke kapitaal ( cursisten) en de publieke middelen die thans in dit stelsel zitten maximaal te laten renderen. Ook willen we dit jaar en de komende twee jaren nog een aanbod aan Amsterdamse inburgeraars en taalbehoeftigen kunnen doen, al moeten we daarin wel selectiever zijn. Tegelijkertijd is het de bedoeling deze gecontroleerde afslankperiode te benutten om de contouren van een nieuw uitvoeringsmodel educatie als onderdeel van het participatiebeleid te ontwikkelen. Graag deel ik met u de richting waarin ik denk over een nieuw educatiebeleid. Wat mij betreft kent het stelsel drie pijlers: 1. een professionele educatieve kernvoorziening, die meetbare resultaten realiseert voor een redelijke prijs; 2. ondersteuning van zelfwerkzaamheid, met name door de inzet van nieuwe media; 3. en ondersteuning en oefening door vrijwilligers, werkgevers en andere sociale verbanden. In het nieuwe educatiebeleid moeten striktere keuzes worden gemaakt. Vooral de burger die niet op eigen kracht de aansluiting kan maken met de maatschappij wordt geholpen. In de kern moet er daarom een professioneel aanbod beschikbaar zijn. Onderwijs is een vak, geen hobby. De educatiesector heeft niet voor niets in de afgelopen decennia een professionaliseringslag doorgemaakt. Ik wil niet terug naar ongekwalificeerde vrijwilligers die lesgeven in buurthuizen. Maar de verhouding tussen lestijd en zelfwerkzaamheid zal in veel gevallen moeten verschuiven. De discussie over rendement en effectiviteit moet met volle kracht worden doorgezet. En we zullen ook nog gerichter moeten kijken wie aan welke vaardigheden en kennis het meest heeft. De kans op maatschappelijk rendement zal wat mij betreft het uitgangspunt van educatiebeleid worden. 5
6 Veel meer zullen mensen door zelfstudie, op eigen kracht een aandeel in hun onderwijs moeten leveren. Sommigen kunnen op deze manier volledig zelfstandig Nederlands leren. Ik vind het dan wel van groot belang dat er een digitale infrastructuur van leerprogramma s ter beschikking is op voor iedereen toegankelijke plaatsen. Nieuwe vormen van ondersteuning voor zelfdoeners lijken me gewenst. Ik denk in dit verband ook aan de nieuwe Amsterdammers die na de ingang van de nieuwe inburgeringswet onder toezicht van het Rijk zelf voor hun inburgering zullen moeten zorgdragen. Maar professioneel onderwijs en zelfstudie zijn in alle gevallen gebaat bij oefening. Oefening baart kunst is het aloude gezegde. We zullen onze schaarse middelen dan ook richten op het scheppen van veel meer mogelijkheden voor oefening in de praktijk. De huidige (gelukkig schaarse) praktijk van Amsterdammers die drie dagdelen taalles volgen en daar buiten nooit een woord Nederlands gebruiken mag in de toekomst niet meer voorkomen. Daarvoor zijn taaloefenplekken nodig. Bedrijven en instellingen moeten worden geënthousiasmeerd om deze plaatsen beschikbaar te stellen. Als er al iemand zou zijn die dacht dat ik met mijn eerdere statement over professioneel taalonderwijs de vrijwilliger in het educatiebeleid overbodig zou hebben verklaard dan wil ik dat fors corrigeren. Juist in het oefenen van de taal spelen vrijwilligers een onschatbare rol. Ons onvolprezen taalcoachingsprogramma van vijf stedelijke vrijwilligersorganisaties is daarvan het tastbare bewijs. Meer dan vierhonderd Amsterdammers besteden een deel van hun vrije tijd aan het wegwijs maken van nieuwe stadsgenoten met wortels in en een andere cultuur. Dan gaat het om het oefenen van taal, maar ook om meer. Uitleg over onze stad, gebruiken en gewoonten. Ik weet dat deze contacten vaak tot vriendschappen uitgroeien. Contacten tussen groepen die elkaar anders niet tegenkomen. Taalcoaches heten mensen welkom in de breedste zin van het woord. En wie zich welkom weet is sneller thuis. 6
7 Mijn conclusie is dat we voor het nieuwe educatiemodel de goede balans moeten vinden tussen zelfwerkzaamheid, professioneel taalaanbod, vrijwilligerswerk en allianties met bedrijven en instellingen. Voor de invulling van het nieuwe model hoeven we niet bij nul te beginnen. In Amsterdam zijn er vele uitvoeringsvarianten binnen de educatie. Ik heb er tijdens mijn werkbezoeken diverse bezocht, waaronder een van de uitvoeringslocaties van de pilot Alfabetisering. Het enthousiasme van de deelnemers en de betrokkenheid van de docenten was indrukwekkend. De film die u net heeft gezien geeft een korte impressie van deze pilot. Met het flankerend beleid inburgering heeft Amsterdam vanaf het begin ingezet op ondersteunende activiteiten, we kunnen daar de vruchten van plukken. Tijdens de presentaties van vanmiddag kunt u kennis maken met een aantal andere innovatieve projecten. Tot slot wil ik u melden, dat ik mij blijf inzetten voor de educatie als onderdeel van het participatiebeleid. Met de invoering van het nieuwe inburgeringsbeleid moet er zwaarder worden geïnvesteerd in educatie. Investeren in de vernieuwing van het aanbod, maar ook investeren in het ontdekken van nieuwe financieringsbronnen en de ontwikkeling van een ondersteunende structuur. Dit doe ik graag in samenwerking met andere gemeenten en bedrijven. Met deze conferentie wil ik het startschot geven voor de ontwikkeling van een nieuw uitvoeringsmodel van educatie. En net als ik wel eens tegen de inburgeraars heb geroepen zeg ik nu tot u. Wees er snel bij; we hebben alle energie en denkkracht nodig. Ik dank u voor uw aandacht. Info: RVE Educatie & Inburgering/ Dienst Werk en Inkomen Ilona Meurders, ilona.meurders@dwi.amsterdam.nl 7
De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein
De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein Laaggeletterden hebben vaker te maken met armoede, Schuldhulp en gezondheidsproblemen. Gemeenten, wijkteams en consulenten Werk en Inkomen zijn zich hier
Nadere informatie100 jaar Volksuniversiteit Amsterdam
100 jaar Volksuniversiteit Amsterdam Toespraak 18 april 2013 - Wethouder mw Andrée van Es Dames en heren, fijn om u allen te ontmoeten op deze feestelijke dag. Met plezier en met een groot gevoel voor
Nadere informatieTaal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst!
Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal doet meer In Utrecht wonen meer dan 15.000 volwassenen
Nadere informatieTaalcoaching: meer dan taal alleen. Een waarderingsonderzoek van het project Taalcoach voor inburgeraars
Taalcoaching: meer dan taal alleen Een waarderingsonderzoek van het project Taalcoach voor inburgeraars SAMENVATTING WAARDERINGSONDERZOEK PROJECT TAALCOACH Deze samenvatting geeft de belangrijkste uitkomsten
Nadere informatieHierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht.
Maatschappelijke Ingekomen stuk D1 (PA 12 maart 2014) Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail
Nadere informatieProject Taalcoaches. 1 januari 2009 31 december 2011. Locatie Moerdijk. Vluchtelingenwerk Brabant-West. Projectvoorstel taalcoaches.
Locatie Moerdijk VluchtelingenWerk Brabant-West Postbus 173 4250 DD Werkendam Telefoon (0183) 50 90 16 Fax (0183) 50 90 17 afdeling@vluchtelingenwerk.org Project Taalcoaches 1 januari 2009 31 december
Nadere informatieMaatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D6 (PA 17 april 2013) Beleidsontwikkeling. Datum uw brief
Ingekomen stuk D6 (PA 17 april 2013) Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@ nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500
Nadere informatieAllereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven
Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de
Nadere informatiePlan van aanpak participatieverklaring Tholen
Plan van aanpak participatieverklaring Tholen Integratie & re-integratie nieuwkomers (2015) Auteur: S.Rook Instelling: Gemeente Tholen Plaats van uitgave: Tholen Datum: 29-03-2016 Versienummer: 1.0 Plan
Nadere informatieCursussen voor volwassenen
Groningen Drenthe Overijssel 26 2014-2015 Cursussen voor volwassenen www.alfa-college.nl U volgt uw cursus bij het Alfa-college Het Alfa-college is het regionaal opleidingen centrum voor Noorden Oost-Nederland,
Nadere informatieCursussen voor volwassenen
Groningen Drenthe Overijssel 25 2012-2013 Cursussen voor volwassenen U volgt uw cursus bij het Alfa-college Het Alfa-college is het regionaal opleidingen centrum voor Noorden Oost-Nederland, met een breed
Nadere informatieVoorstel programma educatie
Voorstel programma educatie 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Landelijke ontwikkelingen 3. Regio Rivierenland 4. Opdracht ROC Rivor 5. Opleidingsbehoefte per gemeente 6. Voorwaarden cursusaanbod 2013
Nadere informatieInformatie voor doorverwijzers. Aanbod ISKB taalcoaching
Informatie voor doorverwijzers Aanbod ISKB taalcoaching 25 jaar ISKB Taal en meer In 2011 vierde de ISKB met vrijwilligers, cursisten en leerlingen haar 25 jarig bestaan. We hebben een niet meer weg te
Nadere informatieWelkom bij het VCA Examen
Welkom bij het VCA Examen Je hebt 2 minuten per vraag stilte tijdens het Examen vereist Vraag 1 Wat is van invloed op het letsel als gevolg van stroomdoorgang door het menselijk lichaam? A. De weg die
Nadere informatieNotitie en Plan van Aanpak Inburgering en integratie in de gemeente Renkum
Notitie en Plan van Aanpak Inburgering en integratie in de gemeente Renkum 1 Inhoud: 1) Actueel minderhedenbeleid in Renkum 2) Plan van Aanpak met uitvoeringsprogramma s gericht op: - Arbeid - Inburgering
Nadere informatieNederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%
Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden
Nadere informatieNederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%
Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden
Nadere informatie[Typ hier] Regionaal Programma volwassenen Educatie 2019
Regionaal Programma volwassenen Educatie 2019 Augustus 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid en educatie 2.1 Afbakening Wet educatie en beroepsonderwijs 2.2 Doelgroep 2.3 Formeel en non-formeel
Nadere informatieOplegvel Collegebesluit
Oplegvel Collegebesluit Onderwerp Beleid Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) 2013 en 2014 Portefeuille J. Nieuwenburg Auteur Mevr. J. van der Meer Telefoon 5115091 E-mail: jmeer@haarlem.nl SZ/JOS Reg.nr.2012/486546
Nadere informatieNoordoostpolder. Jaarcijfers 2018
Noordoostpolder Jaarcijfers 2018 JAARCIJFERS HUIS VOOR TAAL NOP 2018 WAT IS HUIS VOOR TAAL? In Huis voor Taal komen activiteiten en expertise op het gebied van leren, ontwikkelen, het sociale- en non-formeel
Nadere informatietieve En Ect Educa traj
Educatieve trajecten Educatieve trajecten In opdracht van gemeentes verzorgt het ROC Kop van Noord- Holland opleidingen voor volwassenen om participatie in de samenleving of op het werk te vergroten: de
Nadere informatieToespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag
Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag Welkom, blij dat u er bent. Uit het feit dat u met zovelen bent gekomen maak
Nadere informatieIntake bij atlas trefdag NT2
Intake bij atlas trefdag NT2 Nieuwe organisatie Atlas Bij Atlas, integratie& inburgering Antwerpen kan je terecht voor: inburgeringstrajecten en informatie over Nederlands leren en oefenen ondersteuning
Nadere informatieMantelzorg, waar ligt de grens?
Mantelzorg, waar ligt de grens? CDA Talentacademie 2014-2015 Anita Relou Wat is volgens het christendemocratisch gedachtengoed de grens van mantelzorg. Inleiding 2015. Een jaar met veel veranderingen in
Nadere informatieOplegvel. 1. Onderwerp Verdiepingsslag Uitvoeringplan Educatie Rol van het samenwerkingsorgaan Holland Rijnland
Oplegvel 1. Onderwerp Verdiepingsslag Uitvoeringplan Educatie 2016 2. Rol van het samenwerkingsorgaan Holland Rijnland Basistaak Efficiencytaak X Platformtaak volgens Dagelijks Bestuur Platformtaak volgens
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 DEN HAAG. laaggeletterdheid. Geachte mevrouw Arib,
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 DEN HAAG Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070 342 43 44 E voorlichting@rekenkamer.nl W www.rekenkamer.nl D A T U M 20
Nadere informatieEERLIJK DELEN, KRACHTEN BUNDELEN EN NIEMAND AAN DE KANT IN VENLO
EERLIJK DELEN, KRACHTEN BUNDELEN EN NIEMAND AAN DE KANT IN VENLO 29 juni 2011 1 / 5 Kadernota 2012-2015 PvdA Venlo 29 juni 2011 Eerlijk delen, krachten bundelen en niemand aan de kant in Venlo. Bezuinigen
Nadere informatieVoor informatie en aanmeldingen kan er contact worden opgenomen de Taalhuiscoördinator(en) van het Alfa-college.
1 november 2017 april 2018: - Opzet en voortgang van het project, aantal te betrekken en betrokken partners, aantal te bereiken en bereikte inwoners, bereikte doelen in het kader van participatie van inwoners
Nadere informatieAMSTERDAMMERS AAN HET WERK. Gemeentelijk werk voor tenminste het minimumloon
AMSTERDAMMERS AAN HET WERK Gemeentelijk werk voor tenminste het minimumloon 1 Samenvatting De weg uit armoede is werk. De vraag hoe mensen weer aan het werk geholpen kunnen worden is actueel. De flinke
Nadere informatieDoorkiesnummer:
Tweede Kamer der Staten Generaal T.a.v. mevrouw O.C. Tellegen, Voorzitter vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Woerden, 7 juni 2018 Ons kenmerk: 2018-1380575259-813
Nadere informatieVoorgesteld wordt de in de algemene uitkering te ontvangen middelen voor taalcoaches te oormerken voor dit doel zodat dekking aanwezig is.
College V200900272 Onderwerp: Projct taalcoaches Collegevoorstel Inleiding: Op 4 februari 2009 heeft de gemeente Heusden een subsidietoekenning tot een bedrag van 75.000,-- ontvangen voor het realiseren
Nadere informatieDatum 21 november 2014 Betreft Kamervragen over de integratie van vluchtelingen naar aanleiding van de Integratiebarometer van Vluchtelingenwerk
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatie51% 35% 6% 4% 3% Helemaal eens Eens Niet eens / niet oneens Oneens Helemaal oneens Weet niet / geen mening
Resultaten peiling EnschedePanel Asiel en Integratie De vragenlijst bestond uit diverse stellingen. De meeste stellingen hadden betrekking op asielzoekers en/of vluchtelingen. Een aantal stellingen ging
Nadere informatieWerken in een andere sector of branche: iets voor u?
Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of
Nadere informatieRegionaal Programma volwassenen Educatie 2018
Regionaal Programma volwassenen Educatie 2018 Augustus 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid en educatie 2.1 Afbakening Wet educatie en beroepsonderwijs 2.2 Doelgroep 2.3 Formeel en non-formeel
Nadere informatie22-11-2012 Keynote speech wethouder Andrée van Es. Duur: 30 minuten
22-11-2012 Keynote speech wethouder Andrée van Es. Duur: 30 minuten Het landelijke beleid voor vluchtelingen en de keuzes van de gemeente Amsterdam Gesproken woord geldt. Dames en heren, VluchtelingenWerk
Nadere informatieBetreft: Reactie van de Haagse Maatschap op Landelijke bezuinigingen kinderopvang (RIS 181086)
College van B&W en Raadsleden Den Haag T.a.v. Griffie Postbus 19157 2500 CD Den Haag Betreft: Reactie van de Haagse Maatschap op Landelijke bezuinigingen kinderopvang (RIS 181086) Geacht College en Raadsleden,
Nadere informatieJaarverantwoording Taalpunt Hengelo 2018
Jaarverantwoording Taalpunt Hengelo 2018 Doel Informele taalondersteuning bieden aan alle inwoners van Hengelo met een taalachterstand om zo de Nederlandse taal te bevorderen. Doelgroep Alle inwoners van
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieWie dit niet kan lezen, is niet gek! Laaggeletterdheid bij SITA
Wie dit niet kan lezen, is niet gek! Laaggeletterdheid bij SITA Het ervaringsverhaal Start met vragen aan u, kort SITA algemeen Laaggeletterdheid bij SITA Afronding met vragen aan u 2 Vraag 1 Heeft u medewerkers
Nadere informatieDatum: Adviserend. Datum: Informerend
Oplegvel 1. Onderwerp Voortzetting bondgenootschap Geletterdheid 2. Rol van het samenwerkingsorgaan Basistaak Efficiencytaak Platformtaak volgens Dagelijks Bestuur Platformtaak volgens gemeente 3. Regionaal
Nadere informatieAan het College van Burgemeester. en Wethouders. van de Gemeente Leidschendam-Voorburg Postbus AX VOORBURG.
Aan het College van Burgemeester B en Wethouders van de Gemeente Leidschendam-Voorburg Postbus 905 2270 AX VOORBURG Voorburg 18 december 2012 Betreft Advies m.b.t. eventuele gevolgen van de nieuwe Wet
Nadere informatieOpdrachtverstrekking volwasseneneducatie
Collegevoorstel Inleiding: De gemeente ontvangt van het Rijk middelen voor volwasseneneducatie. Deze middelen moeten ingezet worden bij het regionaal opleidingscentrum (roc). Onze gemeente zet deze middelen
Nadere informatieSOCIAAL PERSPECTIEF. sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020
SOCIAAL PERSPECTIEF sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 SOCIAAL PERSPECTIEF sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 De sociale ambitie: Zaanstad manifesteert zich binnen de metropoolregio Amsterdam
Nadere informatieAlleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Inzet educatiemiddelen 2017.
Openbaar Onderwerp Inzet educatiemiddelen 2017 Programma Onderwijs Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting De gemeente Nijmegen maakt, op grond van de Wet Educatie Beroepsonderwijs (WEB), afspraken
Nadere informatieLaaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement. Ruim denken - 21 november 2016
Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement Ruim denken - 21 november 2016 Vraag: Wat is laaggeletterdheid? Wat kunnen laaggeletterde mensen wel of niet lezen/schrijven? A. Niets B. Maximaal
Nadere informatieToespraak Freya Saeys, actualiteitsdebat VP 13.05.2015
Toespraak Freya Saeys, actualiteitsdebat VP 13.05.2015 Collega s, Voorzitter, Armoede is moeilijk te bestrijden. Ook de collega s van de oppositie zullen dat moeten toegeven. Zo is mevrouw Lieten 5 jaar
Nadere informatieop een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer
op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer stellen: geef ik iedereen een gelijke kans of staan er misschien onbewust vooroordelen in de weg? Ook in Den Haag worden kansen gemist, waardoor bijvoorbeeld
Nadere informatieDe nieuwe Wet inburgering
De nieuwe Wet inburgering Risico s en knelpunten vanuit het perspectief van de G4 4 april 2012 In het parlement ligt een nieuwe inburgeringswet ter behandeling voor. De wet betekent een breuk met de huidige
Nadere informatiesp/ Risem en evt. afdeling Verstuurd vanaf mijn iphone Begin doorgestuurd bericht:
sp/ Ron van Boerdonk / _Sem J-- 2-D/ Van: Ineke Alferink Verzonden: maandag 14 augustus 2017 12:15 Aan: Postregistrator Onderwerp: Taalvrijwilligers halen anderstaligen uit achterstandspositie Risem en
Nadere informatieVerankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid. Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven
Verankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven Dinsdag 30 oktober 2012 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses
Nadere informatieWerken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 1 ontwikkelingsproces 1+2 1 2 3 4 5 6 7 Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat
Nadere informatieTrain de Trainers Samen Nederlands leren
Tonny van Breukelen Train de Trainers Samen Nederlands leren Cursus voor docenten Nederlands als tweede taal ten behoeve van het project Samen Nederlands leren Stichting Beter Zien Anders Kijken Stichting
Nadere informatieMeedoen Werkt! Geen werk, geen uitkering, wél ambitie? Ontwikkel je talent in Purmerend!
Meedoen Werkt! Geen werk, geen uitkering, wél ambitie? Ontwikkel je talent in Purmerend! Heb je geen werk, geen uitkering maar wél ambitie? Wil je bijvoorbeeld graag werkervaring opdoen, in contact komen
Nadere informatieCollegevoorstel. Zaaknummer Taalakkoord aanpak laaggeletterdheid Midden-Brabant
Zaaknummer 00527355 Onderwerp Taalakkoord aanpak laaggeletterdheid Midden-Brabant Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis Laaggeletterdheid is een maatschappelijk probleem waar vaak nog een taboe
Nadere informatieResearchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University
LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG - CONCLUSIES Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 24 515 Preventie en bestrijding van stille armoede en sociale uitsluiting Nr. 186 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan
Nadere informatieDoel van de Wet inburgering is ervoor te zorgen dat vreemdelingen die zich in Nederland vestigen:
Bijlage 1 Wat is inburgeren? Doel van de Wet inburgering is ervoor te zorgen dat vreemdelingen die zich in Nederland vestigen: * Nederlands kunnen spreken, verstaan, lezen en schrijven * leren hoe de Nederlandse
Nadere informatieMethodiekbeschrijving Januari 2008. Laat Zien Wat Je Kunt
Methodiekbeschrijving Januari 2008 Laat Zien Wat Je Kunt Deel 1: Methodiekbeschrijving Het is bij de juiste methodiekvaststelling bepalend uit welke personen de doelgroep bestaat. De methodiek is vooral
Nadere informatieBij de voorstelling van het Jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat
Toespraak van Sven Gatz Minister van Cultuur, Jeugd, Media en Brussel Bij de voorstelling van het Jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat Brussel, Vlaams Parlement, 19 november 2014 Geachte voorzitter,
Nadere informatieMaatschappelijke Participatie & Sociale Integratie. Voortgangsrapportage
Maatschappelijke Participatie & Sociale Integratie Voortgangsrapportage Mei 2013 I. INLEIDING... 3 II. STAND VAN ZAKEN...3 A. INBURGERING... 3 C. EIGEN KRACHT... 3 D. PRACHTOUDERS... 4 E. STRAATCOACHES...
Nadere informatieManagement samenvatting Ongekend Talent. De woorden Ongekend Talent zijn begonnen om een verhaal te vertellen
Management samenvatting Ongekend Talent De woorden Ongekend Talent zijn begonnen om een verhaal te vertellen De managementsamenvatting van Ongekend Talent is mede mogelijk gemaakt door Equal subsidiering
Nadere informatieDoel is om voor deelnemers een beeld te schetsen van hoe het pensioen in elkaar steekt en hoe hun eigen pensioen er voorstaat.
Majesteit, dames en heren. Hartelijk welkom! En, Majesteit, ik weet zeker dat ik hier namens alle aanwezigen spreek als ik zeg dat wij buitengewoon vereerd zijn dat U bij een deel van dit programma aanwezig
Nadere informatieExcellenties, Dames en heren,
Alleen de uitgesproken tekst geldt. Welkomstwoord van drs. Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel, bij de opening van de relatiebijeenkomst Lente in Overijssel,
Nadere informatieDwarsdwarsdwars hhhhhhhhhhhhhhh
Dwarsdwarsdwars hhhhhhhhhhhhhhh De waarde van onderwijs oktober 2013 lllllllllllllll dwarsdwarsdwars Inleiding De tijd dat het onderwijs alleen maar gericht was op het overdragen van kennis en vaardigheden
Nadere informatieDe gemeenteraad aan zet Wat wilt u weten over de jongeren met een beperking in uw regio?
De gemeenteraad aan zet Wat wilt u weten over de jongeren met een beperking in uw regio? Transities sociale domein Gemeenten staan zoals bekend aan de vooravond van drie grote transities: de decentralisatie
Nadere informatieB en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015. Onderwerp
B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015 Onderwerp Beantwoording van schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders van het raadslid A. Van den Boogaard (PvdA) inzake Arbeidsparticipatie
Nadere informatieTWEEDE-KAMERFRACTIE. Fractienotitie. Voorzitter
TWEEDE-KAMERFRACTIE Fractienotitie Voorzitter In het regeerakkoord hebben we opgeschreven: Voorwaarde voor integratie is dat we elkaar kunnen verstaan, begrijpen en verdragen. Kennis van de taal, de samenleving
Nadere informatieTaalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013
Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Deze fotoserie is ontwikkeld in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013. In Utrecht wonen zo n 30.000 mensen die
Nadere informatieOnderwerp: Bestrijding werkloosheid ouderen: ouderenambassadeurs
gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6192 Inboeknummer 15BST00209 Dossiernummer 15.09.251 24 februari 2015 Commissie notitie Onderwerp: Bestrijding werkloosheid ouderen: ouderenambassadeurs Inleiding Duurzame
Nadere informatieNiet alles verandert in de zorg
Over wat blijft en wat er verandert in de zorg 15 september 2014, Hercules Diessen Niet alles verandert in de zorg. Gelukkig maar! Er gaat veel veranderen in de zorg. Maar er blijft gelukkig ook veel hetzelfde;
Nadere informatieAdvies van de Stedelijke Wmo-Adviesraad Amsterdam over Concept Uitvoeringsprogramma Vrijwillige Inzet. Datum: 2 september 2010
Advies van de Stedelijke Wmo-Adviesraad Amsterdam over Concept Uitvoeringsprogramma Vrijwillige Inzet Datum: 2 september 2010 Algemeen Allereerst willen we als Wmo-Adviesraad opmerken dat het uitvoeringsprogramma
Nadere informatieStichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven
Stichting Lezen & Schrijven Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Educatie Werkt!, Amsterdam 30 september 2011 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief
Nadere informatieIngekomen stuk D14. Datum uw brief nvt
Directie Inwoners Ingekomen stuk D14 Aan de raad van gemeente Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 90 00 Telefax (024) 329 29 81 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus
Nadere informatieOnthaalbureau Inburgering Limburg vzw. Presentatie voor ERSV (18/12/2012) AI in het Onthaalbureau
Onthaalbureau Inburgering Limburg vzw Presentatie voor ERSV (18/12/2012) AI in het Onthaalbureau Inhoud 1. Wat doet Onthaalbureau Inburgering Limburg? 2. VuurWerkt als methode voor perspectiefbepaling
Nadere informatieUitvoering Participatieverklaring
Openbaar Onderwerp Uitvoering Participatieverklaring Programma Zorg & Welzijn BW-nummer Portefeuillehouder B. Frings Samenvatting Aan gemeenten is gevraagd om voor 1 september 2016 een Plan van Aanpak/Brief
Nadere informatieScholingsaanbod najaar 2013. voor actieve vrijwilligers van ANBO
Scholingsaanbod najaar 2013 voor actieve vrijwilligers van ANBO Inhoudsopgave 1. Voorwoord... 3 2.... 4 3. Aanbod... 5 3.1 Workshop Webmaster... 5 3.2 Workshop Beleidsbeïnvloeding Wmo... 6 3.3 Workshop
Nadere informatieBekijk de actuele vragen en reageer!
Subscribe Share Past Issues Translate Haarlemmermeervoorelkaar doet je goed! Bekijk deze e-mail in je browser Beste Carline, Iets goeds doen voor iemand kan al met iets kleins. Van het aansluiten van een
Nadere informatieReïntegratie... een stapsgewijze benadering
N A Z A R I A N & Z U I D E M A Reïntegratie... een stapsgewijze benadering Van kennis naar kunde. A C A D E M Y Nr. 12 M I J N O B J E C T I V I T E I T Waarom deze training? Wanneer je als reïntegratiecoach
Nadere informatieDE MOEDERMAVO 2.0. Initiatiefvoorstel GroenLinks Amsterdam; Fenna Ulichki 7 maart 2014.
DE MOEDERMAVO 2.0 Initiatiefvoorstel GroenLinks Amsterdam; Fenna Ulichki 7 maart 2014. Inleiding Eind 2011 heeft de Amsterdamse Gemeenteraad het beleidsplan Vrouwenemancipatie in Amsterdam: Naar economische
Nadere informatieMeer (voor)lezen, beter in taal. De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar
Meer (voor)lezen, beter in taal De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Adriaan Langendonk Miniconferentie Flevoland 23 september 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1 Inhoud
Nadere informatieCollege van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo
College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo Vergadering d.d. Agendapunt: 18 december 2018 Zaaknummer: 560136 Portefeuillehouder : J. Gopal Openbaar Besloten Team : Team Mens en Maatschappij
Nadere informatieServicedocument wijziging regelgeving Educatie
Servicedocument wijziging regelgeving Educatie In het actieplan mbo Focus op vakmanschap 2011-2015 is een aantal wijzigingen van wet- en regelgeving aangekondigd over het educatiebeleid van OCW. Op 19
Nadere informatieVoor eigen regie in zorg en samenleving
Voor eigen regie in zorg en samenleving Prima instrument, de Wet maatschappelijke ondersteuning. Mensen zelf hun dingen laten doen. Maar dat gaat niet vanzelf. Daarvoor moet je de burger wel goed toerusten.
Nadere informatieSenioren ontmoeten elkaar. Verslag van 2 oktober 2010
Senioren ontmoeten elkaar Verslag van 2 oktober 2010 Meer overeenkomsten dan verschillen Dit is, in het kort, de conclusie van de lunchbijeenkomst Senioren ontmoeten elkaar 1 op 2 oktober 2010. De lunchbijeenkomst
Nadere informatieIntegratie en Samenleving. Nieuwe beleidsontwikkelingen
Integratie en Samenleving Nieuwe beleidsontwikkelingen Onderwerpen 1. Politieke achtergrond 2. Overeenkomsten en verschillen oude en nieuwe regelingen 3. Nieuwe examenonderdelen 4. Vrijstellingsregelingen
Nadere informatiede Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar
de Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Jos Debeij Gerlien van Dalen Adriaan Langendonk VNG regionale conferenties 15 en 16 april 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1 Inhoud
Nadere informatieTrainingen Coaching Intervisie Supervisie. Voor de zorg
Trainingen Coaching Intervisie Supervisie Voor de zorg Professioneel communiceren met 2013 Training Professioneel communiceren met Voor wie? De training is bedoeld voor mensen in de zorg die hun communicatie
Nadere informatieVerslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht)
Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) De vier cursisten, die aanwezig waren, begonnen zich aan elkaar voor te stellen onder leiding van de cursusleidster. Van de vier cursisten waren
Nadere informatieGrundtvig Project Education against Marginalisation. Drs. M. de Greef Prof. dr. M. Segers
Grundtvig Project Education against Marginalisation Drs. M. de Greef Prof. dr. M. Segers Uitdagingen anno 2010: Maatschappij evolueert in een zeer hoog tempo Niet iedereen kan dit tempo aan Omwille van
Nadere informatieInformatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching
Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Taal doet meer Taal doet meer heeft een niet meer weg te denken rol in de Utrechtse samenleving op het gebied van integratie en participatie. Door taal
Nadere informatieServicedocument wijziging regelgeving Educatie
Servicedocument wijziging regelgeving Educatie In het actieplan mbo Focus op vakmanschap 2011-2015 is een aantal wijzigingen van wet- en regelgeving aangekondigd over het educatiebeleid van OCW die in
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieVrijwilligers, bron van participatie
Vrijwilligers, bron van participatie 5 Essentiële voorstellen voor partijprogramma s Nederland zou er totaal anders uitzien zonder vrijwilligers. Sportclubs zouden niet kunnen functioneren en de zorg zou
Nadere informatieCommissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016
Commissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016 Agenda 1. Welkom 2. Ontwikkelingen 3. Strategienota 4. Digitale vaardigheden 5. Taalvaardigheden (inleiding door Chérif Ait Abderrahman (Stichting Lezen en
Nadere informatieVluchtelingenwerk, van Welkom tot (vrijwilligers)werk
Vluchtelingenwerk, van Welkom tot (vrijwilligers)werk Programma 1. Welkom 2. Voorstellen 3. Informatie over vluchtelingenwerk 4. Geen tijd te verliezen 5. Inburgeren 6. (Vrijwilligers)Werk is integreren
Nadere informatieMeer participatie door taal in Den Haag
Initiatiefvoorstel Meer participatie door taal in Den Haag VVD-fractie Catharina Abels 1 Aanleiding De VVD vindt laaggeletterdheid een belangrijk maatschappelijk probleem. Het ontbreken van basisvaardigheden
Nadere informatie09UIT
gemeente Schiedam Burgemeester en wethouders Postbus 1501 3 100 EA SCHIEDAM Stadskantoor Stadserf 1 3 1 12 DZ SCHIEDAM T010219 11 11 Aan de gemeenteraad van Schiedam UW KENMERK UW BRIEF VAN ONDERWERP tussenrapportage
Nadere informatieEigen Kracht 2013 2014 van barrière naar carrière
Eigen Kracht 2013 2014 van barrière naar carrière Projectplan Eigen Kracht - Van barrière naar carrière LEVgroep Penningstraat 55 5701 MZ Helmond Projectperiode 2013 2014 1 1 Inleiding Eigen Kracht is
Nadere informatie