De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg

Transcriptie

1 ja 1

2 Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste Laagste Macroeconomisch Beurzen wereldwijd omlaag in reactie op dalende olieprijs AEX USD per EUR Olie Brent ($) Front month Elektra (EUR/MWh) Olieprijs daalt tot bijna hetzelfde niveau van de crisis in , Geen eigen wil power Cal 16, base, NL Cal 16, peak, NL Gas (EUR/MWh) 2016 gas op recordniveau Cal Day Ahead

3 Macro-economie Afgelopen week De beurzen reageerden negatief op de ontwikkelingen in de olieprijs en de verwachtingen van een afnemende Chinese economische groei. Hiermee was dit een van de slechtste beursweken in tijden. Met een verdere devaluatie van de yuan hopen Chinese autoriteiten de concurrentiepositie te verbeteren en het groeipad van de Chinese economie vast te houden. Vooruitblik De Amerikaanse Fed komt deze woensdag naar verwachting met het besluit voor een rentestijging. Dit zou een eerste beweging zijn naar normaler monetair beleid en de eerste keer dat de Fed besluit tot een rentestijging in meer dan tien jaar. De verwachting is dat dit druk zet op de markten wereldwijd, terwijl de dalende olieprijs ook doorwerkt in de markten. De vooruitzichten zijn de komende week dan ook gematigd bearish. 3

4 Wisselkoers (dollar per euro) De dollar liet de afgelopen week een daling zien ten opzichte van de euro. De komende week zal de dollar naar alle waarschijnlijkheid stijgen ten opzichte van de euro als de Fed woensdag besluit de rente te verhogen. USD per EUR 1,20 Wisselkoers GBP per EUR 0,75 1,18 0,74 1,16 0,73 1,14 0,72 1,12 0,71 1,10 0,70 1,08 0,69 EURUSD 1,06 0,68 EURGBP 1,04 0,67 1,02 0,66 1,00 0,65 16-nov 23-nov 30-nov 7-dec 14-dec 4

5 Olie, kolen Afgelopen week De olieprijs is gedaald tot een nieuw dieptepunt. De prijs voor Brent crude kwam ver onder de $37 uit, waarmee het verschil met een vorig dieptepunt in het midden van de crisis in 2008 is teruggelopen tot 50 cent. Na het besluit van OPEC twee weken geleden om de productie niet terug te dringen, kwam er afgelopen week juist druk op de prijs van de vraagkant. Het International Energy Agency houdt in haar laatste prognoses rekening met minder vraag dan eerder was verwacht. De vraag naar olie groeit naar verwachting minder snel in 2016, waar een vertragende groei vanuit Amerika aan ten grondslag ligt. Kolen Afgelopen week daalde de prijs voor kolen licht. Met het sluiten van het Klimaatakkoord in Parijs is de toekomst van kolen nog meer onzeker geworden. Wereldwijde afspraken voor CO2-reductie maken dat een transitie naar duurzamere vormen van energie versneld wordt. Deze transitie zal nog altijd lang duren en zeker landen als China en India blijven nog decennialang hevig afhankelijk van kolen in de productie van energie. Met dit in het achterhoofd is de (relatief) lichte daling van de prijs voor kolen te begrijpen. USD/BBL Brent oil, front month Brent Crude USD/BBL Brent Crude EUR/BBL EUR/BBL nov 23-nov 30-nov 7-dec 14-dec 5

6 Vooruitblik De verwachtingen in de oliemarkt zijn gespannen op deze lage niveaus. De drempel die de markt had rond de 45 dollar/vat lijkt zich verplaatst te hebben naar 38 dollar/vat. Moody's sprak de verwachting uit dat de 2016-olieprijs rond de 43 dollar/vat uitkomt. Boven het huidige niveau maar nog ver weg van de oude hogere prijzen. Het overaanbod blijft in de markt aanwezig en er zijn geen factoren die het aanbod lijken te kunnen verstoren. 6

7 Gas Korte termijn De hoge temperaturen zorgen voor een hele lage gasvraag in deze periode van het jaar. Deze temperaturen hebben ook effect op de vullingsgraad van de storages. Er wordt op dit moment wel gas uit de storages onttrokken, maar deze hoeveelheden zijn erg laag. De eerste maanden van het nieuwe jaar staan daardoor ook onder stevige druk. Afgelopen vrijdag was er een storing in de aanvoer van gas vanuit Noorwegen. Deze storing bij zowel Kollsnes als Troll was zaterdag alweer opgelost en flows naar het Verenigd Koninkrijk herstelden zich daarna snel. Lange termijn Net zoals de korte termijnprijzen, wordt ook de lange termijn beïnvloed door de lage vraag. Toch komt veruit de grootste druk uit de enorme daling van de olieprijs. De correlatie tussen beide producten is erg sterk de afgelopen tijd en er lijkt geen enkele factor te zijn die de daling van de gasprijs in de weg zit. Voor leveringsjaar 2016 is de beweging het grootst, doordat het effect van de hoge temperaturen hier meer invloed heeft. De prijsnotering van dit jaar breekt net zoals de olieprijs record na record. EUR per MWh 18,5 TTF en Zeebrugge gas 18,0 17,5 17,0 16,5 16,0 15,5 Zeebrugge Cal16 15,0 Cal-16 TTF TTF day-ahead 14,5 16-nov 23-nov 30-nov 7-dec 14-dec Vooruitblik Voor de komende dagen worden temperaturen voorspeld die tot 6 graden boven normaal liggen. Het vooruitzicht voor de korte termijn gasprijs blijft daardoor bearish. Op dit moment 7

8 worden er geen supply-problemen verwacht die dit kunnen veranderen. De aanvoer vanuit Noorwegen is erg stabiel en ligt in lijn met de aanvoer van de afgelopen week. Russische aanvoer is net zo stabiel en nam vorige week zelfs toe. Naar verwachting vertaalt het overvloedige aanbod op de korte termijn zich ook in de lange termijnprijzen en zullen die de bearish trend doorzetten onder de huidige omstandigheden. De prijzen in Cal16 staan al op het laagste niveau waar ze ooit op hebben gestaan en de prijzen in de Cal17 naderen dat absoluut lage niveau nu ook. 8

9 Elektriciteit Korte termijn (elektra voor morgen en volgende maand) Het warme weer van de afgelopen weken heeft de prijzen voor gas en in het verlengde hiervan elektriciteit flink gedrukt. Daarnaast dragen verschillende factoren verder bij aan een bearish beweging van de elektriciteitsmarkt. Veel wind zorgde ervoor dat goedkope windenergie uit Duitsland onze kant op kwam waaien. Daarnaast heeft de herstart van nucleaire energiecentrales in België nu al invloed op de prijzen in Nederland en België. Door deze herstart is België binnenkort niet meer afhankelijk van import van elektriciteit uit Nederland. Lange termijn De powerprijzen hebben geen eigen wil, deze worden volledig gestuurd door de beweging van de brandstoffen. De daling is in elke periode even groot. Opvallend is wel de beweging van de peakprijzen, voor 2018 blijft de daling uit. Dit lijkt bijzonder, maar het betreft een marktcorrectie omdat dit product in november al enorm veel waarde heeft verloren. De Peak- Base spread voor 2018 is daarom wel erg volatiel en is nu weer op het niveau van voor de grote daling in november. EUR/MWh Elektriciteit Cal16 NL Piek Cal16 NL Basis Cal16 BE Base nov 23-nov 30-nov 7-dec 14-dec 9

10 Vooruitblik Zowel de korte als de lange termijnprijzen staan naar verwachting ook de komende week nog onder invloed van de bearish signalen in de olie- en gasmarkt. 10

11 Darkspread en sparkspread Na de neerwaartse correctie van de gasprijzen van de afgelopen weken is de spark spread sterk verbeterd. De powerprijzen zijn in verhouding namelijk bijna niet gedaald. Tegelijkertijd is het bij de dark spread minder spannend nu de kolen net zoals de power alleen maar rustig dalen. EUR/MWh 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 Dark spread, Spark spread Darkspread Base Cal16 Sparkspread Peak Cal16 (rechtse as) EUR/MWh 6,0 0,0 16-nov 23-nov 30-nov 7-dec 14-dec 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 11

12 Emissies Een enorme daling in de CO2-markt eind vorige week zet het prijsniveau van dit product in één klap terug naar september De correlatie tussen de CO2 en de brandstoffen is erg sterk de afgelopen dagen, doordat de CO2-markt net zo hard daalt als deze markten. De positieve uitkomst van de klimaattop in Parijs kan er de komende tijd voor zorgen dat er een opwaartse correctie plaatsvind. De markt zal hiervoor wel de sterke correlatie met de brandstoffen moeten loslaten. EUR per ton CO 2 10,5 Emissierechten 10,0 9,5 9,0 8,5 8,0 7,5 CO2 Cal15 7,0 6,5 16-nov 23-nov 30-nov 7-dec 14-dec 12

13 Weer Celcius 16 Temperatuurvoorspelling - De Bilt Huidige temperatuursvoorspell 0 13

14 Legal Disclaimer De informatie in de Essent Marktinformatie is bedoeld als informatie in algemene zin ten behoeve van professionele partijen en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De Essent Marktinformatie geeft een verwachting van de marktontwikkelingen en dient niet beschouwd of gebruikt te worden als een (beleggings)advies of een voorstel of aanbod tot het kopen en/of verhandelen van financiële instrumenten in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Beslissingen op basis van informatie uit de Essent Marktinformatie zijn uw eigen verantwoordelijkheid en komen voor uw rekening en risico. Essent heeft de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het samenstellen van de Essent Marktinformatie en de daarin vermelde informatie. Niettemin kan Essent niet garanderen dat alle informatie in de Essent Marktinformatie altijd actueel, juist en/of volledig is. Aan de informatie in de Essent Marktinformatie kunnen geen rechten worden ontleend. De informatie in de Essent Marktinformatie kan onderhevig zijn aan wijzigingen. Essent is niet verplicht om u hierover te informeren. Essent is niet verplicht om de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. Essent sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele schade (direct danwel indirect) die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie in de Essent Marktinformatie of het gebruik daarvan. Verwijzingen De Essent Marktinformatie kan verwijzen naar door derden verstrekte informatie, al dan niet door middel van hyperlinks. Essent heeft dergelijke informatie niet beoordeeld en geverifieerd op redelijkheid, juistheid, volledigheid of actualiteit. Essent staat niet in voor de inhoud en het functioneren van websites van derden. Essent sluit iedere aansprakelijkheid voor schade ten gevolge van deze verwijzing (-en) uit. Intellectuele eigendomsrechten Essent is exclusief rechthebbende op alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de in de Essent Marktinformatie gepresenteerde inhoud, inclusief maar niet beperkt tot alle auteursrechten en merkrechten op alle teksten, logo's, illustraties en foto's, of is gerechtigd tot gebruik door derde rechthebbenden. Niets van de Essent Marktinformatie mag zonder schriftelijke en voorafgaande toestemming van Essent worden gereproduceerd of gebruikt, anders dan het downloaden en het bekijken daarvan op een enkele computer en/of het printen van de benodigde hardcopies ten behoeve van bedrijfsmatig gebruik binnen uw eigen onderneming. Online communicatie Essent garandeert niet dat naar haar gestuurde s of andere elektronische berichten tijdig worden ontvangen en verwerkt. Essent sluit iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele schade ten gevolge van het niet of te laat ontvangen ervan. Toepasselijk recht Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing. De rechtbank te s-hertogenbosch is bij uitsluiting bevoegd te oordelen over eventuele geschillen die in verband met deze disclaimer kunnen ontstaan. 14