Vorige keer. AEX terug bij laagste punt dit jaar. AEX ,8 376,3. USD per EUR ,393 1,053

Transcriptie

1 Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste 14/15 Laagste 14/15 Macroeconomisch AEX terug bij laagste punt dit jaar. AEX ,8 376,3 USD per EUR ,393 1,053 Olie Brent ($) Front month Elektra (EUR/MWh) Kleine daling binnen bekende bandbreedtes ,5 45,90 Nederlandse stroomprijzen continueren daling. Cal 16, base, NL ,40 37,35 Cal 16, peak, NL ,95 45,55 Gas (EUR/MWh) Mooi weer en beperkte injectie drukken spotprijzen. Cal ,34 19,80 Day Ahead 18,55 18,95 27,20 14,95

2 Macro-economie Afgelopen week Naar aanleiding van zorgen over de wereldeconomie en dalende aandelen van autoproducenten zakte de beurs vorige week terug naar de bodem van begin dit jaar. Geholpen door beter dan verwachte cijfers uit de Verenigde Staten begon de beurs vrijdag aan een herstel-rally. Met name de naar boven bijgestelde toename van het BNP in de Verenigde Staten stemde handelaren positief. Al waren de meesten toch al op zoek naar koopjes. De dalende grondstoffenprijzen wegen echter zwaar op de beurzen. Grote producenten als Glencore leveren dan ook fors in. Dalende staalprijzen zorgen nu ook al voor slachtoffers. Daarnaast vielen de cijfers die maandag uit kwamen, ook tegen. Vandaar dat de koersen in Europa, Azië en de Verenigde Staten opnieuw onderuit gaan. Vooruitblik Deze week staat naast een mogelijke government shutdown in de Verenigde Staten het volgende op de planning. Naast de gebruikelijke olie-releases komen woensdag en vrijdag ook de werkgelegenheidscijfers uit de VS naar buiten. Donderdag, daags voor een nationale feestdag, volgen weer belangrijke data uit China. Wisselkoers (dollar per euro) De euro bleef nagenoeg gelijk ten opzichte van de wisselkoersen een dag eerder. De voorzitter van de Fed Janet Yel verwacht dat dit jaar bij het uitblijven van grote economische tegenvallers de rente nog zal stijgen. Tegenvallende huizenverkopen wogen zwaar op de dollar die daardoor fors waarde verloor ten opzichte van de euro. Omdat de euro ook sterker werd ten opzichte van het Britse pond, werd de gasdaling nog groter.

3 USD per EUR 1,20 Wisselkoers GBP per EUR 0,75 1,18 0,74 1,16 0,73 1,14 0,72 1,12 0,71 1,10 0,70 1,08 0,69 EURUSD 1,06 0,68 EURGBP 1,04 0,67 1,02 0,66 1,00 0,65 Olie, kolen Afgelopen week Een dalende dollar en het vooruitzicht dat de productie van olie in Q4 eindelijk iets zou afnemen, is niet genoeg om een daling (binnen de recente bandbreedte) te voorkomen. Tegenvallende cijfers als huizenverkopen in de Verenigde Staten en dalende winsten in China wogen ook op de olieprijs, die daardoor in dollars al terug liep en in euro's nog harder verminderde. Kolen Met het doorbreken van de 50$ grens is de prijs aangekomen bij een niveau dat we in de afgelopen 12 jaar niet gezien hebben. De drivers achter deze daling zijn hetzelfde als de afgelopen 2 maanden: dalende olieprijzen en lagere vraag uit China. Zwakke lokale munten in onder andere Zuid Afrika, Australië en Colombia bescherm(d)en de producenten. Vandaar dat zij het zich konden permitteren om volume boven prijs te blijven waarderen. Echter, de aandelenkoers van deze grote bedrijven waaronder Glencore en BHP Billiton is fors gedaald en zou op termijn mogelijk kunnen leiden tot beleidswijzigingen.

4 USD/BBL Brent oil, front month Brent Crude USD/BBL Brent Crude EUR/BBL EUR/BBL Vooruitblik Chinese data kan ons donderdag door de bodem heen laten breken; zeker als woensdag de voorraden weer afnemen. Maar zover is het nu nog niet. Vrijdag horen we weer het aantal boorplatforms dat nog staat opgesteld in de Verenigde Staten. Dit kan mogelijk een prijsimpact hebben. Echter, de kans is groot dat we binnen de bekende bandbreedte van 46,- tot 51,- blijven. Gas Korte termijn Niet geheel onverwacht daalden vorige week de korte termijnprijzen. Noorse testen, die zo'n 100 mcm van de markt afhielden, zijn immers weer achter de rug. De daling was zelfs nog wat groter dan verwacht. Dit komt doordat TAQA, de eigenaar van de immense Bergermeeropslag, de injectie in dit veld tot 3 oktober heeft beperkt. Hierdoor is er tussen de mcm per dag extra beschikbaar voor de Nederlandse markt. Het enige dat daar tegenover stond, was de iets hogere vraag van huishoudens. Lange termijn De forse daling op de spot werkt door op de lange termijnprijzen waar Cal16 nu duidelijk onder de 19,- noteert. De daling werd mogelijk geholpen door de onderhandelingen tussen

5 Gazprom en de Oekraïne die vandaag zouden kunnen leiden tot extra aankopen van gas in Q4 en Q1. Al hebben die nog niet tot een deal geleid. De opleving van de euro versus het pond en het mooie weer werken net als redelijke vullingsgraden wel door in de prijs. EUR per MWh 20,5 TTF en Zeebrugge gas 20,0 19,5 19,0 18,5 Zeebrugge Cal16 Cal-16 TTF TTF day-ahead 18,0 Vooruitblik Met de start van het winterseizoen op 1 oktober komen er vast wat verrassingen op de markt. Zeker nu oktober ook nog kouder dan gebruikelijk van start lijkt te gaan. Wat ons niet zal verrassen, is dat er meer gas vanuit ons land naar Engeland gaat stromen vanaf 1 oktober. Dit door het contract tussen Gazprom en Centrica. Op 1 oktober stappen ze ook in Engeland over op de Europese definitie van gasdagen met een starttijd van 6:00 Nederlandse tijd. De temperatuur-voorspelling voor oktober is momenteel bearrish. Daar staan extra injecties in Bergermeer en Rough tegenover dus de kans is klein dat we hard door zullen zakken. Tenzij het echt nog zomers weer wordt.

6 Elektriciteit Korte termijn (elektra voor morgen en volgende maand) Behoudens een behoorlijke uitschieter in België afgelopen dinsdag, zijn de spotprijzen redelijk stabiel en relatief laag. We zien dat door het redelijk milde weer de prijzen op de exchanges dalen. De hoge prijs in België vorige week werd veroorzaakt door een ongeplande outage van een kerncentrale in combinatie met onderhoud aan het Belgische net. Dit laatste is opmerkelijk. De maand september was door netbeheerder Elia in België aangekondigd als de meest krappe maand wat betreft capaciteit. Dan is het bijzonder dat dezelfde netbeheerder op een dinsdag, wanneer de vraag het hoogst is in een week, onderhoud aan het net laat plegen waarbij de importcapaciteiten worden beperkt. Voor de komende week verwachten we, behoudens ingeval storingen, geen hoge prijzen maar prijzen op het huidige niveau. EUR/MWh Elektriciteit Cal16 NL Piek 33 Cal16 NL Basis 31 Cal16 BE Base 29 Cal16 DE Base Lange termijn De markt kent door de komst van renewables nog steeds een overcapaciteit en dat leidt er toe dat de dark- en sparkspreads op een minimum staan. Dat betekent ook dat de markt

7 daalt als een van de drie componenten dalen die deze spreads bepalen(de gas-, kolen-, en CO2-prijs). En dat is dus precies wat er deze week gebeurt. De CO2-prijs daalt licht, de kolenprijs daalt en de gasprijs daalt. Dat betekent in eerste instantie een verbetering van de dark- en sparkspreads. Na-ijlend zorgde dit deze week voor een daling van de powerprijzen. Hoewel de markt erg nerveus is, denken we dat de prijzen nog iets verder zullen dalen. Vooruitblik De nervositeit zal bij een geringe opwaartse beweging van de gas- of kolenprijs onmiddellijk een stapje terug omhoog maken. Darkspread en sparkspread De dalende fuels zorgen voor ruimte in de dark- en sparkspreads. Maar als die ruimte ontstaat, wordt deze in korte tijd ongedaan gemaakt door een daling van de powerprijzen. We denken dat dit patroon zich zal blijven herhalen bij de huidige dalende trend van de fuels. EUR/MWh 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 Dark spread, Spark spread Darkspread Base Cal16 Sparkspread Peak Cal16 (rechtse as) EUR/MWh 6,0 0,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5

8 Emissies Dalende beurskoersen, of beter gezegd, de daaraan onderliggende daling van de economische verwachtingen, werken door in de vraag naar EUA's. Zo was er maar weinig interesse in EUA's bij de veiling. Vandaar dat de prijs wat terugliep. Het spannendste nieuws omtrent emissies kwam niet van de gelijknamige markt, maar van de beurs waar aandelen Volkswagen kelder(d)en door het gesjoemel bij de Duitse autobouwer. EUA's blijven in prijs nagenoeg gelijk. Deze markt bereidt zich langzaam maar zeker voor op de COP21 meeting in Parijs. Emissierechten EUR per ton CO 2 8,5 8,3 8,1 7,9 7,7 7,5 7,3 7,1 CO2 Cal15 6,9 6,7 6,5

9 Weer Bron: Klik hier voor de link of ga naar als de link niet werkt.

10