ONTWERP, GEBRUIK EN EFFECTEN VAN VALUE- BASED MANAGEMENT RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
|
|
- Eva van der Wal
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Management accounting & control: ONTWERP, GEBRUIK EN EFFECTEN VAN VALUE- BASED MANAGEMENT RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK Value-Based Management (VBM) systemen hebben betrekking op geïntegreerde interne beheersingssystemen die de creatie van economische waarde meten, aanmoedigen en ondersteunen. 1 Voorstanders van dit soort systemen stellen dat zij de besluitvorming van managers kunnen verbeteren door te identifi ceren welke investeringsmogelijkheden waarde creëren of vernietigen, alsmede dat VBMsystemen hiermee een effectief mechanisme vormen om de belangen van aandeelhouders en managers op één lijn te brengen. Er is de afgelopen decennia reeds veel geschreven over VBM. Tegelijkertijd is er nog maar weinig bekend over de factoren die het ontwerp en gebruik van VBM-systemen door bedrijven beïnvloeden, alsmede over de effecten ervan op hun prestaties. In dit artikel bespreekt de auteur een drietal recente studies op dit gebied. 38 MCA: augustus 2013, nummer 4
2 Dr. M. Schoute: In dit artikel wordt eerst een studie van Burkert en Lueg (2013) besproken waarin is onderzocht in welke mate het ontwerp (in termen van de mate van verfijndheid ( sophistication )) van VBM wordt beïnvloed door kenmerken van de CEO en de CFO van bedrijven, alsmede door gepercipieerde omgevingsonzekerheid door hun topmanagementteam (TMT). Vervolgens wordt aandacht besteed aan een studie van Dekker et al. (2012b) waarin is onderzocht in welke mate het belang van op waarde gebaseerde maatstaven voor de beoordeling van managers van primaire operationele eenheden varieert met de behoefte van bedrijven, en de mogelijkheden van managers, om vermogenskosten te managen. Daarna wordt een studie van Rapp et al. (2011) besproken waarin het gebruik van VBM-systemen onder Duitse, beursgenoteerde bedrijven is onderzocht, alsmede de effecten van het gebruik ervan op hun aandelenrendement. Het artikel wordt afgesloten met een korte conclusie. Determinanten van de mate van verfijndheid van VBM Burkert en Lueg (2013) hebben onderzocht welke factoren variatie veroorzaken in de mate van verfijndheid ( sophistication ) van VBM, oftewel in de mate waarin en de wijze waarop VBM in een bedrijf is geïmplementeerd, onder bedrijven die het hebben geadopteerd. Zij richten zich hierbij met name op de invloed van interne bedrijfskenmerken en dan vooral op kenmerken van de CEO s en CFO s van de bedrijven, waaronder hun cognitieve stijlen (opleiding) en macht (zittingsduur) en op de mate van gepercipieerde omgevingsonzekerheid door het topmanagementteam (TMT). Voor het meten van VBM-verfijndheid hebben de onderzoekers een multidimensionaal construct ontwikkeld, dat zes subdimensies bevat: a. het selecteren tussen alternatieve strategieën op basis van de hoogste verwachte waardebijdrage aan de portfolio van het bedrijf; b. het leveren van informatie over relevante, generieke financiële waardestuwers ( value drivers ); c. het leveren van informatie over relevante, bedrijfsspecifieke niet-financiële waardestuwers en/ of key performance indicators (KPI s); d. empowerment en ontwikkeling van actieplannen op basis van KPI s; e. taakstelling met een focus op langetermijnwaar- decreatie, inclusief synergieën; f. het bereiken van een waardegebaseerde mindset onder alle medewerkers. De onderzoekers verwachten dat indien de CEO en/ of de CFO van een bedrijf een hogere business of economische opleiding hebben genoten, dit een positief effect heeft op de mate van VBM-verfijndheid in het bedrijf. Verder verwachten zij dat naarmate de CEO en/of de CFO een kortere zittingsduur hebben, dit eveneens een positief effect heeft, hetgeen tegelijkertijd impliceert dat een langere zittingsduur naar verwachting juist een negatief effect heeft. De onderzoekers verwachten echter dat dit laatste effect minder sterk zal zijn indien de CEO en/of de CFO een hogere business of economische opleiding hebben genoten (oftewel, ze verwachten tevens een interactie-effect). Ten slotte verwachten zij dat een hogere mate van gepercipieerde omgevingsonzekerheid door het TMT een negatief effect heeft op de mate van VBM-verfijndheid in een bedrijf. Voor het toetsen van hun verwachtingen maken Burkert en Lueg gebruik van enquête- en databasegegevens die onder 52 Duitse, beursgenoteerde bedrijven zijn verzameld. Uit het onderzoek blijkt onder meer dat bij de onderzochte bedrijven CFO s beduidend meer invloed hebben op de mate van VBM-verfijndheid dan CEO s. Zo blijkt dat indien de CFO s van de bedrijven een hogere business of economische opleiding hebben genoten, dit inderdaad een positief effect heeft, terwijl dit effect niet wordt gevonden als de CEO s van de bedrijven een dergelijke opleiding hebben genoten. Op dezelfde wijze blijkt tevens dat naarmate de CFO s een kortere zittingsduur hebben, dit eveneens een positief effect heeft op de mate van VBM-verfijndheid, terwijl ook dit effect niet wordt gevonden voor de CEO s. Daarnaast blijkt dat er voor de CFO s inderdaad sprake is van het verwachte interactie-effect tussen hun opleiding en zittingsduur, in de zin van dat een langere zittingsduur een minder negatief effect heeft indien een CFO een hogere business of economische opleiding heeft genoten en ook dit effect wordt niet gevonden voor de CEO s. Ten slotte blijkt dat een hogere mate van gepercipieerde omgevingsonzekerheid door het TMT, zoals verwacht, significant samenhangt met een lagere mate van VBM-verfijndheid. Als geheel duiden de MCA: augustus 2013, nummer 4 39
3 resultaten er dus duidelijk op dat zowel kenmerken van de CFO van bedrijven, als de gepercipieerde omgevingsonzekerheid door hun TMT, het ontwerp (in termen van de mate van verfijndheid ( sophistication )) van VBM beïnvloeden. Determinanten van het belang van VBM-maatstaven Dekker et al. (2012b) hebben onderzocht in welke mate het belang van op waarde gebaseerde (dus VBM-)maatstaven voor de beoordeling van managers van primaire operationele eenheden varieert met de behoefte van bedrijven, en de mogelijkheden van managers, om vermogenskosten te managen. Dit onderzoek richt zich dus op het gebruik van VBM binnen bedrijven en dus op lagere niveaus dan het topniveau waar vrijwel alle andere studies zich op richten. De onderzoekers stellen dat de behoefte van bedrijven om hun vermogenskosten te managen, en daarmee het belang om de managers van hun primaire operationele eenheden te beoordelen op basis van op waarde gebaseerde maatstaven, toeneemt naarmate het voor een bedrijf strategisch belangrijker is om haar activa intensief te gebruiken. Daarnaast stellen zij dat de managers van hun primaire operationele eenheden meer mogelijkheden hebben om de vermogenskosten te managen, hetgeen het mogelijk maakt om hen meer op basis van op waarde gebaseerde maatstaven te beoordelen, naarmate zij over meer strategische en operationele beslissingsbevoegdheden beschikken en naarmate er sprake is van minder interdependentie (onderlinge afhankelijkheid) van hun eenheden. Zoals weergegeven in het onderzoeksmodel (zie figuur 1), verwachten de onderzoekers dat de effecten van gebruiksintensiteit van activa en interdependentie van eenheden op het belang van op waarde gebaseerde maatstaven voor de beoordeling van managers van primaire operationele eenheden gedeeltelijk worden gemedieerd door de mate waarin strategische en operationele beslissingsbevoegdheden zijn gedecentraliseerd. In beginsel kunnen de redenen om beslissingsbevoegdheden al dan niet te decentraliseren in twee perspectieven worden verdeeld: een information processing en een incentive loss perspectief. Het eerste perspectief, dat in de literatuur relatief vaker wordt gebruikt, gaat uit van de gedachte dat ondergeschikte managers flexibiliteit nodig hebben om urgente beslissingen te kunnen nemen, waarvoor zij, als gevolg van het feit dat zij dichter op de markt zitten, doorgaans beter zijn geïnformeerd. Het tweede perspectief gaat daarentegen uit van de gedachte dat het decentraliseren van beslissingsbevoegdheden voor Gebruiksintensiteit van activa Decentralisatie van strategische en operationele beslissingsbevoegdheden Interdependentie van eenheden Controlevariabelen Belang van op waarde gebaseerde maatstaven Figuur 1. Onderzoeksmodel van Dekker et al. (2012b) 40 MCA: augustus 2013, nummer 4
4 het topmanagement gepaard gaat met een verlies aan mogelijkheden om beslissingen direct te controleren. Uitgaande van dit tweede perspectief verwachten de onderzoekers dat de mate waarin strategische en operationele beslissingsbevoegdheden zijn gedecentraliseerd negatief samenhangt met het strategische belang voor een bedrijf om haar activa intensief te gebruiken en de mate waarin er sprake is van interdependentie van eenheden. Voor het toetsen van hun verwachtingen maken Dekker et al. gebruik van enquêtegegevens die onder 123 Nederlandse productiebedrijven zijn verzameld, waarbij de respondenten expliciet is gevraagd om zich bij de beantwoording van de vragen te richten op de managers van de primaire operationele eenheden van hun bedrijf. 2 Uit het onderzoek blijkt onder meer dat het belang van op waardegebaseerde maatstaven voor de beoordeling van managers van primaire operationele eenheden veel variatie vertoont. Conform de verwachtingen, blijkt dat dit belang positief samenhangt met de mate waarin het voor een bedrijf strategisch belangrijk is om haar activa intensief te gebruiken. Daarnaast blijkt het ook positief samen te hangen met de mate waarin operationele beslissingsbevoegdheden zijn gedecentraliseerd en met het aantal activiteiten van de waardeketen van het bedrijf dat binnen een primaire operationele eenheid wordt uitgevoerd. Dit laatste impliceert dat, conform de verwachtingen, het belang van op waardegebaseerde maatstaven groter is naarmate er sprake is van minder interdependentie (onderlinge afhankelijkheid) van eenheden. Ten slotte blijkt dat bedrijven operationele beslissingsbevoegdheden in mindere mate decentraliseren naarmate het voor hen strategisch belangrijker is om hun activa intensief te gebruiken, hetgeen Aandeelhouders zien het adopteren van een VBM-systeem als een betrouwbaar signaal in overeenstemming is met het incentive loss perspectief. Voor de mate waarin strategische beslissingsbevoegdheden zijn gedecentraliseerd worden de verwachte effecten echter niet gevonden, hetgeen ook geldt voor de verwachte effecten van de mate waarin er sprake is van interdependentie van eenheden op de mate waarin strategische en operationele beslissingsbevoegdheden zijn gedecentraliseerd. Effecten van VBM-systemen op aandelenrendementen Rapp et al. (2011) hebben het gebruik van VBM-systemen onder 178 Duitse, beursgenoteerde bedrijven gedurende de periode onderzocht, alsmede de effecten van het gebruik ervan op het aandelenrendement van de bedrijven. De gebruikers zijn geïdentificeerd op basis van hun jaarverslagen, waarbij de onderzoekers een bedrijf in een bepaald jaar als een VBM-gebruiker beschouwen indien er in het jaarverslag wordt aangegeven dat (a) het bedrijf een intern beheersingssysteem met een geïntegreerde VBM-maatstaf gebruikt, en (b) het deze VBM-maatstaf gebruikt als een taakstellings- en/of beheersingsmechanisme. Op basis van de onderliggende VBM-maatstaf onderscheiden de onderzoekers bij het identificeren van de VBM-gebruikers weliswaar enkele typen VBM-systemen, waaronder systemen op basis van absolute versus relatieve maatstaven en op basis van accounting- versus kasstroomgegevens, maar hier wordt in het onderzoek verder niets mee gedaan. De resultaten van deze studie duiden erop dat het gebruik van VBM-systemen onder Duitse, beursgenoteerde bedrijven gedurende de onderzochte periode sterk is toegenomen. Daar waar in 2002 nog ongeveer 26 procent van de onderzochte bedrijven een VBM-systeem gebruikte, was dat percentage in 2008 opgelopen tot ongeveer 42 procent. Een nadere analyse wijst uit dat het vooral de relatief grote(re) bedrijven zijn die een VBM-systeem gebruiken. Andere factoren waarop de VBM-gebruikers blijken te verschillen van de niet-gebruikers zijn onder andere betere operationele prestaties, een hogere mate van diversificatie, minder immateriële activa op de balans, een lagere mate van R&D-intensiteit, lagere groeipercentages en een minder geconcentreerde eigendomsstructuur. De onderzoekers vinden verder dat de bedrijven die VBM hebben geïmplementeerd gedurende de adoptiefase (hetgeen zij definiëren als het tijdsinterval MCA: augustus 2013, nummer 4 41
5 dat bestaat uit het verslaggevingjaar waarin het bedrijf het VBM-systeem initieel heeft geïmplementeerd plus het daaropvolgende verslaggevingjaar) statistisch significante en economisch substantiële abnormale aandelenrendementen hebben behaald (zonder dat deze rendementen op een later tijdstip een compenserende terugval vertonen). Als geheel ondersteunen de resultaten dan ook het beeld dat aandeelhouders het adopteren van een VBM-systeem zien als een betrouwbaar signaal dat het management van een bedrijf zich zal richten op de belangen van de aandeelhouders en dat dergelijke systemen daadwerkelijk aandeelhouderswaarde doen toenemen. 3 Conclusie In dit artikel zijn kort de resultaten besproken van een drietal recent gepubliceerde studies naar diverse aspecten ten aanzien van het ontwerp, het gebruik en de effecten van VBM-systemen. Uit het onderzoek van Burkert en Lueg (2013) blijkt dat zowel enkele kenmerken van de CFO van bedrijven, als de gepercipieerde omgevingsonzekerheid door hun TMT, het ontwerp (in termen van de mate van verfijndheid ( sophistication )) van VBM beïnvloeden. Dit in tegenstelling tot dezelfde kenmerken van de CEO van bedrijven. Hierbij gaat het dan in het bijzonder om de cognitieve stijl (opleiding) en macht (zittingsduur) van de CFO (en CEO), waarbij tevens blijkt dat deze twee factoren elkaar beïnvloeden (en dus een interactie-effect vertonen) in hun invloed op de mate van VBM-verfijndheid. Uit het onderzoek van Dekker et al. (2012b) blijkt dat het belang van op waarde gebaseerde maatstaven voor de beoordeling van managers van primaire operationele eenheden varieert met de behoefte van bedrijven, en de mogelijkheden van managers, om vermogenskosten te managen. Meer in het bijzonder, dit belang blijkt vooral positief samen te hangen met de mate waarin het voor een bedrijf strategisch belangrijk is om haar activa intensief te gebruiken en de mate waarin operationele beslissingsbevoegdheden zijn gedecentraliseerd, en negatief samen te hangen met de mate waarin er sprake is van interdependentie (onderlinge afhankelijkheid) van eenheden. Daarnaast blijkt uit deze studie dat bedrijven operationele beslissingsbevoegdheden in mindere mate decentraliseren naarmate het voor hen strategisch belangrijker is om hun activa intensief te gebruiken. Ten slotte toont de studie van Rapp et al. (2011) aan dat het gebruik van VBM-systemen onder Duitse, beursgenoteerde bedrijven gedurende de periode sterk is toegenomen, alsmede dat de bedrijven die VBM hebben geïmplementeerd gedurende de adoptiefase statistisch significante en economisch substantiele abnormale aandelenrendementen hebben behaald (zonder dat deze rendementen op een later tijdstip een compenserende terugval vertonen). De resultaten van dit laatste onderzoek impliceren dat aandeelhouders het adopteren van een VBM-systeem zien als een betrouwbaar signaal dat het management van een bedrijf zich zal richten op de belangen van de aandeelhouders en dat dergelijke systemen daadwerkelijk aandeelhouderswaarde doen toenemen. Noten 1. Het meest kenmerkende element van VBM-systemen is het feit dat zij gebaseerd zijn op een maatstaf (zoals economic value added (EVA)) die tegelijkertijd zowel de opbrengsten als de kosten van geïnvesteerd vermogen in ogenschouw neemt. Hiermee combineren dit soort systemen de twee grondbeginselen van waardecreatie, namelijk de opbrengsten die door de activa van een bedrijf worden gegenereerd en de middelen die noodzakelijk zijn om deze activa te financieren. 2. Overigens zijn deze enquêtegegevens enkele jaren geleden verzameld onder leden van het Controllers Instituut. Zie Dekker et al. (2012a en 2013) voor andere internationale publicaties en Schoute (2012) voor een verwijzing naar eerdere Nederlandstalige publicaties op basis van deze gegevens. 3. Zie echter bijvoorbeeld Bouwens en Speklé (2006) voor een kritische kanttekening bij deze conclusie op basis van eerder onderzoek op dit gebied. Literatuur ~ Bouwens, J.F.M.G. en R.F. Speklé (2006), Performance-effecten van economic value added: Een overzicht van de empirische literatuur, Management Control en Accounting, 10 (5), pp ~ Burkert, M. en R. Lueg (2013), Differences in the sophistication of value-based management The role of top executives, Management Accounting Research, 24, pp ~ Dekker, H.C., T.L.C.M. Groot en M. Schoute (2012a), Determining performance targets, Behavioral Research in Accounting, 24, pp ~ Dekker, H.C., T.L.C.M. Groot en M. Schoute (2013), A balancing act? The implications of mixed strategies for performance measurement system design, Journal of Management Accounting Research, nog niet verschenen. ~ Dekker, H.C., T.L.C.M. Groot, M. Schoute en E. Wiersma (2012b), Determinants of the use of value-based performance measures for managerial performance evaluation, Journal of Business Finance & Accounting, 39, pp ~ Rapp, M.S., D. Schellong, M. Schmidt en M. Wolff (2011), Considering the shareholder perspective: Value-based management systems and stock market performance, Review of Managerial Science, 5, pp ~ Schoute, M. (2012), Vaststelling en interpretatie van taakstellingen: Recente ontwikkelingen in onderzoek, Management Control en Accounting, 16 (4), pp Dr. M. Schoute is als universitair docent verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. 42 MCA: augustus 2013, nummer 4
VASTSTELLING EN INTERPRETATIE VAN TAAKSTELLINGEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management accounting & control: VASTSTELLING EN INTERPRETATIE VAN TAAKSTELLINGEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK Taakstellingen ( targets ) vormen een belangrijk onderdeel van management control systemen.
Nadere informatieGEBRUIK VAN VERANTWOORDELIJKHEIDS- CENTRA
Management control: GEBRUIK VAN VERANTWOORDELIJKHEIDS- CENTRA RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK 34 Jake Foster: beeld Verantwoordelijkheidscentra vormen binnen veel organisaties een essentieel onderdeel
Nadere informatieEFFECTEN VAN HET COMBINEREN VAN STRATEGIEËN EN VAN MANAGEMENTCONCEPTEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management accounting & control: EFFECTEN VAN HET COMBINEREN VAN STRATEGIEËN EN VAN MANAGEMENTCONCEPTEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK 32 MCA: juni 214, nummer 3 Onderzoekers hebben de laatste jaren
Nadere informatieANTECEDENTEN VAN SLACK IN OPERATIONELE BUDGETTEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management control: ANTECEDENTEN VAN SLACK IN OPERATIONELE BUDGETTEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK Operationele budgettering wordt in vrijwel iedere organisatie toegepast. Het gebruik ervan gaat
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in onderzoek. eerdere bijdrage heeft de auteur enkele studies besproken naar de
Management control: Ontwerp, toepassingen en effectiviteit van kostensystemen Recente ontwikkelingen in onderzoek Naar het ontwerp van kostensystemen, en de antecedenten en gevolgen ervan, wordt de laatste
Nadere informatieGEBRUIK VAN ABC. Sinds haar introductie in de management accounting literatuur, biedt activitybased
34 MCA: mei 29, nummer 4 Tom Nance: beeld Management control: CONTEXTUELE FACTOREN, EN DE ADOPTIE EN HET GEBRUIK VAN ABC RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK Sinds haar introductie in de management accounting
Nadere informatieAntecedents and consequences of cost system design choices Martijn Schoute
Antecedents and consequences of cost system design choices Martijn Schoute Nederlandstalige samenvatting Titel: Antecedenten en gevolgen van ontwerpkeuzes van kostensystemen In dit proefschrift staat het
Nadere informatieManagement control: ONTWERP VAN KOSTENSYSTEMEN EN CONTEXTUELE KENMERKEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK. MCA: november 2007, nummer 7
Management control: ONTWERP VAN KOSTENSYSTEMEN EN CONTEXTUELE KENMERKEN RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK 4 MCA: november 27, nummer 7 De afgelopen jaren is een behoorlijk aantal studies verricht naar
Nadere informatieCONFIGURATIES VAN STRATEGIEËN, STRUCTUREN EN MANAGEMENT CONTROL RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK
Management accounting & control: CONFIGURATIES VAN STRATEGIEËN, STRUCTUREN EN MANAGEMENT CONTROL RECENTE ONTWIKKELINGEN IN ONDERZOEK De laatste jaren hebben onderzoekers steeds meer oog voor het gegeven
Nadere informatieInzet van social media in productontwikkeling: Meer en beter gebruik door een systematische aanpak
Inzet van social media in productontwikkeling: Meer en beter gebruik door een systematische aanpak 1 Achtergrond van het onderzoek Bedrijven vertrouwen meer en meer op social media om klanten te betrekken
Nadere informatieHet paardenvleesschandaal, malversaties bij woningcorporaties en de olievervuiling
Governance, risk en compliance: RISICO IN CONTROL Het paardenvleesschandaal, malversaties bij woningcorporaties en de olievervuiling door de Deepwater Horizon zijn slechts enkele voorbeelden die risico
Nadere informatiePrivate Equity presteert beter op werkkapitaalbeheer dan beursgenoteerde bedrijven
www.pwc.nl Private Equity presteert beter op werkkapitaalbeheer dan beursgenoteerde bedrijven Sterke focus van PE op werkkapitaaloptimalisatie loont Augustus 2017 1. PE scoort beter op werkkapitaalbeheer
Nadere informatieHet gebruik van ABC in middelgrote, Nederlandse productiebedrijven
Het gebruik van ABC in middelgrote, Nederlandse productiebedrijven Enkele uitkomsten van empirisch onderzoek Martijn Schoute SAMENVATTING In het voorjaar van 2002 is een grootschalig enquêteonderzoek verricht
Nadere informatieOntwerp en implementatie van een controlsysteem
MANAGEMENT ACCOUNTING EN CONTROL Value-based management control (2) Dr. Paul C.M. Claes is universitair docent Accounting, Vrije Universiteit Amsterdam (pclaes@feweb.vu.nl) Ontwerp en implementatie van
Nadere informatieTrends en ontwikkelingen in de financiële functie
FINANCIEEL MANAGEMENT Dr. A.A. de Waal MBA, associate professor strategisch management Maastricht School of Management en zelfstandig adviseur (andredewaal@planet.nl). De financiële manager: betrouwbaar
Nadere informatieValue-based Management Control Systemen: Een analyse van ontwerp en gebruik
NEDERLANDSE SAMENVATTING Paul C.M. Claes Value-based Management Control Systemen: Een analyse van ontwerp en gebruik In dit proefschrift staat de volgende vraag centraal: Hoe implementeren Nederlandse
Nadere informatieNederlandse samenvatting (summary in Dutch)
Nederlandse samenvatting (summary in Dutch) Relatiemarketing is gericht op het ontwikkelen van winstgevende, lange termijn relaties met klanten in plaats van het realiseren van korte termijn transacties.
Nadere informatieM200616. De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB
M200616 De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB dr. J.M.P. de Kok drs. J.M.J. Telussa Zoetermeer, december 2006 Prestatieverhogend HRM-systeem MKB-bedrijven met een zogeheten 'prestatieverhogend
Nadere informatieSeksuele inhibitie en excitatie: een verkennende studie van factoren die samenhangen met variatie in excitatie en inhibitie
Seksuele inhibitie en excitatie: een verkennende studie van factoren die samenhangen met variatie in excitatie en inhibitie Wouter Pinxten (contact: Wouter.Pinxten@UGent.be) Prof. Dr. John Lievens Achtergrond
Nadere informatieThe influence of team diversity inside and outside the team on the level of ambidexterity
The influence of team diversity inside and outside the team on the level of ambidexterity Synopsis onderszoeksplan Afstudeerscriptie Strategisch Management, faculteit Bedrijfskunde, Wendy Poppelaars -
Nadere informatieEquitisation and Stock-Market Development
Samenvatting In deze dissertatie worden twee belangrijke vraagstukken met betrekking tot het proces van economische hervorming in Vietnam behandeld, te weten de Vietnamese variant van privatisering (equitisation)
Nadere informatiePerformance management:
Performance management: PRESTATIEMANAGEMENT OP BASIS VAN WAARDECREATIE 32 Regien Paassen: beeld In een periode waarin de financiële sector op zijn grondvesten schudt, bestaat de angst dat ook andere sectoren
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties
Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties De afgelopen decennia zijn er veel nieuwe technologische producten en diensten geïntroduceerd op de
Nadere informatie2 volgens het boekje
10 balanced scorecard 2 volgens het boekje Hoeveel beleidsplannen leven alleen op de directieverdieping, of komen na voltooiing in een stoffige bureaula terecht? Hoeveel strategische verkenningen verzanden
Nadere informatieTrends en ontwikkelingen in de financiële functie (I)
PERSOONLIJK FUNCTIONEREN Visie op financiële functie van de toekomst Dr. André A. de Waal MBA, zelfstandig adviseur en associate professor strategic management Maastricht School of Management (andredewaal@planet.nl).
Nadere informatieSTABIELE PRESTATIEVERBE- TERING DOOR HERSTRUCTUREREN
Financiering en treasury: STABIELE PRESTATIEVERBE- TERING DOOR HERSTRUCTUREREN Gedurende de financiële crisis van 2007-2008 zijn er bedrijven geweest die een herstructurering hebben ingezet om de economische
Nadere informatie- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?
- Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen
Nadere informatieHoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006
Hoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006 in samenwerking met: dinsdag 11 december 2007 Passionned 2003-2007 1 Uitleg De diapresentatie toont de meest opmerkelijke
Nadere informatieWAAR JE ZIT IS WAAR JE STAAT
WAAR JE ZIT IS WAAR JE STAAT Posities als antecedenten van management-denken over concernstrategie ACHTERGROND (H. 1-3) Concernstrategie heeft betrekking op de manier waarop een concern zijn portfolio
Nadere informatiePrestatiemanagement -beloning in Nederland
MCA 3 Prestatiemanagement en -beloning in Nederland Een onderzoek onder CI-leden Dr. H.C. Dekker, prof. dr. T.L.C.M. Groot en drs. M. Schoute De auteurs zijn verbonden aan de afdeling Accounting en het
Nadere informatieWIE IS DE NIET-WESTERSE ALLOCHTONE GEVER?
WIE IS DE NIET-WESTERSE ALLOCHTONE GEVER? Amsterdam, november 2011 Auteur: Dr. Christine L. Carabain NCDO Telefoon (020) 5688 8764 Fax (020) 568 8787 E-mail: c.carabain@ncdo.nl 1 2 INHOUDSOPGAVE Samenvatting
Nadere informatieEven voorstellen. Stelling: eens of oneens? Stelling: eens of oneens? Peoplemanagement: gedeelde verantwoordelijkheid lijn en HR
Even voorstellen Peoplemanagement: gedeelde verantwoordelijkheid lijn en HR Dr. Eva Knies Universiteit Utrecht NVP Midden-Nederland, 18 maart 2014 Onderzoeker bij Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap,
Nadere informatieVerandermanagement. Hoofdstuk 5 Strategie en ondernemingsdoelstellingen
Verandermanagement Hoofdstuk 5 Strategie en ondernemingsdoelstellingen Schema strategie Externe analyse Interne analyse Kansen en bedreigingen (Opportunities, Threats) Confrontatieanalyse Sterkten en zwakten
Nadere informatieStakeholdermanagement
Stakeholdermanagement ONTDEK DE KRACHT VAN DE VOICE OF THE STAKEHOLDERS Van strategie naar implementatie in 4 stappen. 2019 leansixsigmatools.nl versie 7.00 INHOUD Inleiding... 2 1. Stakeholder management
Nadere informatieBelgische bedrijven versterken businesspartnerschappen Mee met de trend, maar geen voorloper in Europa
Persbericht 28 januari 2013 Belgische bedrijven versterken businesspartnerschappen Mee met de trend, maar geen voorloper in Europa - 62% van de Belgische bedrijven wil een nauwere band tussen finance en
Nadere informatieDE VALUE BASED SCORECARD: INTEGRATIE VAN BSC EN VBM
Management accounting en management control DE VALUE BASED SCORECARD: INTEGRATIE VAN BSC EN VBM Over performance management en value based management is uitvoerig geschreven. Toch leiden deze besturingsconcepten
Nadere informatieDE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM
DE AFDELING MANAGEMENT VAN NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM VERANDERING CRUCIAAL IN TURBULENTE OMGEVINGEN 1 Bedrijfstakken worden continue verstoord door start-ups, nieuwe technologieën, veranderde consumenten
Nadere informatieSHARED SERVICE CENTERS, OUTSOURCING EN DE FINANCE & ACCOUNTING- FUNCTIE
Management accounting & control: SHARED SERVICE CENTERS, OUTSOURCING EN DE FINANCE & ACCOUNTING- FUNCTIE Shared service centers en outsourcing hebben belangrijke consequenties voor de aansturing van de
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) In de afgelopen twintig jaar zijn patronen in rendementen van aandelen gevonden die niet vanuit de neo-klassieke economische theorie kunnen worden verklaard. Modellen als
Nadere informatieGroundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension. Final GIFTED Model May 2013
Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension Final GIFTED Model May 2013 Project Reference no. 517624-LLP-1-2011-1-AT-GRUNDTVIG-GMP Workpackage no. WP 3 Test and Validation Deliverable
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieSamenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen
Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen Onderzoek naar het gebruik van metaforen door kinderen werd populair in
Nadere informatieFD Henri Sijhoff-prijs 2014
FD Henri Sijhoff-prijs 2014 Resultaten onderzoek naar de rol van het jaarverslag Inhoud Enquête aan bedrijven... 1 Enquête aan beleggers en analisten... 3 Amsterdam, 26 november 2014 Hoofdstuk: Enquête
Nadere informatieBalanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE
Nadere informatieerbeterdezaak.nl Processen managen Een inleiding erbeterdezaak.nl
Processen managen Een inleiding Proces cultuur De klant komt eerst Zorg dat je altijd waarde toevoegt Moedig eigen initiatief aan Geef medewerkers ruimte Moedig teamwerk aan Beloon team prestaties Werk
Nadere informatieCapita Selecta Recent Arbeidsmarktonderzoek in Vlaanderen
RESEARCH SUMMARY ONDERZOEK I.K.V. VIONA STEUNPUNT WSE Capita Selecta Recent Arbeidsmarktonderzoek in Vlaanderen Richtlijnen voor auteurs - De hoofdindeling ligt vast en bestaat uit volgende rubrieken:
Nadere informatieEFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012. 29 mei 2012
EFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' 1 MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012 2 DE STRATEGY-TO-PERFORMANCE GAP (MANKINS EN STEELE) 3 37% Gemiddelde prestatie verliezen
Nadere informatieUtrecht Business School
Cursus Controlling & Accounting De cursus Controlling & Accounting duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties
Nadere informatieDE CIO VAN DE TOEKOMST
MIC 2015 DE CIO VAN DE TOEKOMST 30 oktober 2015 Mark van der Velden principal adviseur, interim manager EVEN VOORSTELLEN ONDERWERPEN De complexiteit van ICT in de zorg ICT ontwikkeling in drie stappen
Nadere informatieHet gebruik van winst- en investeringscentra
Het gebruik van winst- en investeringscentra In Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen Martijn Schoute en Elbert de With SAMENVATTING In dit artikel worden enkele resultaten behandeld van een onderzoek
Nadere informatieBachelor scriptie ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM ERASMUS SCHOOL OF ECONOMICS. BSc Economie en Bedrijfseconomie
ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM ERASMUS SCHOOL OF ECONOMICS BSc Economie en Bedrijfseconomie Bachelor scriptie Abnormale rendementen in Nederland en Duitsland na fusies en overnames Samenvatting In dit
Nadere informatieDe goede requirements goed bij Philips Handheld Diagnostics Venture
De goede requirements goed bij Philips Handheld Diagnostics Venture Een groeipad voor het professionaliseren van werken met requirements Edwin Schumacher Managing partner Synergio B.V. e.schumacher@synergio.nl
Nadere informatieStrategisch Risicomanagement
Strategisch Risicomanagement Erik van Marle e.vanmarle@risicomanagement.nl 31 oktober 2013 1www.risicomanagement.nl Wat is strategisch risicomanagement? Wat is risicomanagement? Gaat over kansen en risico
Nadere informatieFlexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie)
Flexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie) Kristel Bogaerts - Ive Marx (Centrum voor Sociaal Beleid) Wouter Van Dooren - Hans Echelpoels (Management
Nadere informatieHoe cashflow te interpreteren. Volgens de lesgever <> begin liquiditeit einde liquiditeit hoewel alle reporting modellen wel zo
Hoe cashflow te interpreteren. Volgens de lesgever begin liquiditeit einde liquiditeit hoewel alle reporting modellen wel zo zijn opgemaakt (ook onder IFRS) IAS 7 maakt gebruik van cashstroom tabellen,
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 7. Dankbetuiging 11. Hoofdstuk 1 Inleiding 13. Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51
Inhoud Voorwoord 7 Dankbetuiging 11 Hoofdstuk 1 Inleiding 13 Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51 Hoofdstuk 3 Planning van de strategie 89 Bijlage hoofdstuk 3 Strategiekaarten 121 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk
Nadere informatieOnderzoek naar de effectiviteit van Business Control 2018
Onderzoek naar de effectiviteit van Business Control 2018 Eerste inzichten v Rotterdam, december 2018 Inleiding tot deze eerste inzichten Inleiding tot ons onderzoek FinTouch doet 2-jaarlijks onderzoek
Nadere informatieDe controller met ICT competenties
De controller met ICT competenties Whitepaper door Rob Berkhof Aangeboden door NIVE Opleidingen De controller met ICT competenties De huidige samenleving is nauwelijks meer voor te stellen zonder informatisering.
Nadere informatieRSDB NV. Presentatie Jaarcijfers 2007. 20 maart 2008
RSDB NV Presentatie Jaarcijfers 2007 20 maart 2008 1 Agenda RSDB in 2007 Performance Business Lines Financiële uitkomsten 2007 Focus 2008 2 RSDB in 2007 3 RSDB in 2007 EBITDA 40,9 mln, Netto Resultaat
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Het voornaamste doel van dit proefschrift is nieuwe methoden te ontwikkelen en te valideren om de effectiviteit van customization te kunnen bepalen en hoe dataverzameling kan worden verbeterd. Om deze
Nadere informatieHuman capital wordt door diverse auteurs gezien als een value driver. Er is echter
Performance management: METING, WAARDERING EN STURING VAN HUMAN CAPITAL Human capital wordt door diverse auteurs gezien als een value driver. Er is echter weinig bekend over de wijze waarop ondernemingen
Nadere informatieBusiness Continuity Management conform ISO 22301
Business Continuity Management conform ISO 22301 Onderzoek naar effecten op de prestaties van organisaties Business continuity management gaat over systematische aandacht voor de continuïteit van de onderneming,
Nadere informatieHet gebruik van VBM in middelgrote, Nederlandse productiebedrijven
Het gebruik van VBM in middelgrote, Nederlandse productiebedrijven Martijn Schoute en Paul C.M. Claes SAMENVATTING In dit artikel worden enkele resultaten behandeld van een onderzoek naar het gebruik van
Nadere informatieNationale Controllersdag 2016 9 juni 2016. Financial Control Framework Van data naar rapportage
Nationale Controllersdag 2016 9 juni 2016 Financial Control Framework Van data naar rapportage Inhoudsopgave Even voorstellen Doel van de workshop Positie van Finance & Control Inrichting van management
Nadere informatieIntegratie. Business value van IT. Katja Geerink
Integratie Business value van IT Katja Geerink ORGANISATIE Voor verdieping: Kluwermanagement.nl artikelcode: 0140 Trefwoorden: IT-business Value Innovatie Groei Business value van IT DE WEG NAAR TASTBARE
Nadere informatieSalarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers
Research Centre for Education and the Labour Market ROA Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2014/1 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt
Nadere informatieBUDGETTEREN AFSCHAFFEN? Implementeer het beyond budgeting-model
Trefwoorden: planning & control, budgetteren, prestatiemanagement BUDGETTEREN AFSCHAFFEN? Implementeer het beyond budgeting-model Samenvatting Het jaarlijks terugkerende budgetteringproces kost veel organisaties
Nadere informatieTH-LPI Lean Performance Indicator. Best Peter Manager Brainwave Ltd.
Best Peter Manager Brainwave Ltd. TH-LPI Lean Performance Indicator Dit rapport werd gegenereerd op 11-11-2015 door White Alan van Brainwave Ltd.. De onderliggende data dateren van 10-03-2015. OVER DE
Nadere informatieVoorwoord 5. Deel 1 De beheerscontrolestructuur 35
Inhoud Voorwoord 5 1 Beheerscontrole: definities en concepten 13 1 Definitie en doel van beheerscontrole 13 2 Missie, doelstellingen, strategieën, politieken en geloofswaarden 14 2.1 Definities 14 2.2
Nadere informatieBelangrijke input voor het besturen en leiden van de organisatie zijn de financiële
Accounting Architecture Model op Managementboek.nl Belangrijke input voor het besturen en leiden van de organisatie zijn de financiële cijfers en het is dus uitermate belangrijk dat deze informatie betrouwbaar
Nadere informatieMaster of Science in Asset Management Control. Would implementation of Tactical Risk Management within Electrabel lead to higher cost effectiveness?
Master of Science in Asset Management Control M.J.P.M. Franssen November 12, 2009 Would implementation of Tactical Risk Management within Electrabel lead to higher cost effectiveness? Page 1 .. Page 2
Nadere informatieWat we al weten Het onderzoek naar effecten van veranderingen in overheidssubsidies op geefgedrag is kort samengevat in onderstaande figuur.
Welke invloed hebben overheidsbezuinigingen op het geefgedrag van burgers? René Bekkers, r.bekkers@vu.nl Filantropische Studies, VU Amsterdam 10 november 2013 De participatiesamenleving in actie Het kabinet
Nadere informatieOnderzoek naar BI-maturiteit van lokale besturen
Performance Management Dag Smart Cities 17/12/2013 Mechelen Onderzoek naar BI-maturiteit van lokale besturen Dries Van Nieuwenhuyse Onderzoeker BICC Thomas More Agenda Performance Management en BBC BI
Nadere informatieRonde Tafel Gesprek 2015
Ronde Tafel Gesprek 2015 BENCHMARK 2014, 2015 EN 2016 Waar staan we in onze benchmark, wat zijn de belangrijkste kernpunten en hoe rollen we dit verder uit. Onderzoeksplatform SUTO Bench mark Prestatiemanagement;
Nadere informatieBest practices voor een waardevolle implementatie
NEDERLANDSE ERVARINGEN MET VALUE MANAGEMENT Best practices voor een waardevolle implementatie Door Rob Lanen, en Diane Vonk Bedrijven die de verschillende elementen van Value Management op een coherente
Nadere informatieHet effect van overnames op de aandelenrendementen van biedende ondernemingen
Het effect van overnames op de aandelenrendementen van biedende ondernemingen Laurens Swinkels en Rob van den Berg SAMENVATTING In dit artikel tonen wij aan dat aankondigingen van overnames een significant
Nadere informatieOnderzoek naar de effectiviteit van Business Control 2016
Onderzoek naar de effectiviteit van Business Control 2016 Eerste inzichten v Rotterdam, december 2016 Inleiding tot deze eerste inzichten Inleiding tot ons onderzoek FinTouch doet 2-jaarlijks onderzoek
Nadere informatieGratis inkijk exemplaar! STAKEHOLDERS. - Strategiekaart & communicatieplan
Gratis inkijk exemplaar! STAKEHOLDERS - Strategische analyse - Stakeholdermapping - Strategiekaart & communicatieplan 2018 leansixsigmatools.nl versie 1.00-2018 Dit werk is gelicenseerd onder een Creative
Nadere informatieBenchmarken in de Nederlandse drinkwatersector: hoe kan dat leiden tot verbeteringen?
Benchmarken in de Nederlandse drinkwatersector: hoe kan dat leiden tot verbeteringen? Marieke de Goede, Bert Enserink (TU Delft), Ignaz Worm (Isle Utilities), Jan Peter van der Hoek (TU Delft en Waternet)
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
220 Nederlandse Samenvatting Summary in Dutch Teams spelen een belangrijke rol in moderne organisaties (Devine, Clayton, Phillips, Dunford, & Melner, 1999; Mathieu, Marks, & Zaccaro, 2001). Doordat teams
Nadere informatieSecundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang. Sandra Terwolbeck, Amstelveen 8 oktober 2008
Secundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang Sandra Terwolbeck, Amstelveen 8 oktober 2008 Secundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang Huidige uitdagingen voor organisaties Veranderd werknemersperspectief
Nadere informatieEneco, oog voor de toekomst
Eneco, oog voor de toekomst Jaarverslag Eneco Holding N.V. Feiten en cijfers 2 Eneco Holding N.V. Jaarverslag Feiten en cijfers Kernpunten Milde weersomstandigheden en dalende tarieven leiden tot lagere
Nadere informatieInhoud. Deel 1 Wat is een bedrijf? 17. Inleiding 14
Inhoud Inleiding 14 Deel 1 Wat is een bedrijf? 17 1 Bedrijf en bedrijfskunde 19 1.1 Het bedrijf 20 1.1.1 Organisatie, bedrijf en onderneming 20 1.1.2 Bedrijven zijn organisaties 22 1.1.3 De eenvoudige
Nadere informatieLangetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability
Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen IM seminar, Amstelveen 10 mei 2016 Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability Maatschappelijke uitdaging Opiniestuk FD Minister Dijsselbloem
Nadere informatiePeiling Flexibel werken in de techniek 2015
Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Inleiding Voor goede bedrijfsresultaten is het voor bedrijven van belang om te kunnen beschikken over voldoende goede,
Nadere informatieNIMA B EXAMEN BUSINESS MARKETING ONDERDEEL B JANUARI 2016 VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE)
VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE) 26 JANUARI 2016 1 Vragen bij de case WINTECH..GESTRAND IN HET ZICHT VAN DE HAVEN? (totaal 90 punten) Vraag 1 (20 punten) a. Bereken
Nadere informatieGraduation Document. General Information. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences. Student Number
Graduation Document Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences General Information Student Number 4106105 Student Name Nicky Joy Sargentini E. nickysargentini@gmail.com T. 06 10 56 52
Nadere informatieINLEIDING. Deelrapport Samenwerken voor Innovatie Innovatiemonitor Noord-Nederland Pagina 2 van 10
1 INLEIDING SAMENWERKINGSPROJECT NOORD-NEDERLANDSE INNOVATIEMONITOR Dit rapport is opgesteld in het kader van de Noord-Nederlandse Innovatiemonitor. De monitor is het resultaat van een strategische samenwerking
Nadere informatieResearch in Higher Professional Education: A staff perspective. Mw. D.M.E. Griffioen
Research in Higher Professional Education: A staff perspective. Mw. D.M.E. Griffioen This chapter is part of: Griffioen, D.M.E. (2013). Research in Higher Professional Education: A Staff Perspective. Chapter
Nadere informatieInternational Corporate Governance and performance:
International Corporate Governance and performance: A comparative analysis of corporate governance and performance in France, Germany and the UK Abe de Jong -Douglas DeJong -Gerard Mertens -Charles Wasley
Nadere informatieVoor betrouwbare, realtime en eenvoudig toegankelijke informatie voor al uw stakeholders
PLANON MANAGEMENTinformatie Voor betrouwbare, realtime en eenvoudig toegankelijke informatie voor al uw stakeholders Planons managementinformatieoplossing bevat onder andere: Planon Report Generator Planon
Nadere informatieMutatie ( miljoen) Mutatie 2009* in %
Tweede kwartaal/eerste halfjaar 2010 26 augustus 2010 Halfjaarbericht Hoofdpunten Omzet met 10,8% gestegen naar 7,1 miljard (stijging van 4,4% tegen constante wisselkoersen) Bedrijfsresultaat met 17,6%
Nadere informatieHet belang van externe examens
Het belang van externe examens Leuven Economics of Education Research, KU Leuven Top Institute for Evidence Based Education Research, Maastricht University www.econ.kuleuven.be/leer Onderwijsmiddag VGC,
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Docenten in het hoger onderwijs zijn experts in wát zij doceren, maar niet noodzakelijk in hóe zij dit zouden moeten doen. Dit komt omdat zij vaak weinig tot geen training hebben gehad in het lesgeven.
Nadere informatieBusiness & IT Alignment deel 1
Business & IT Alignment deel 1 Informatica & Economie Integratie 1 Recap Opdracht 1 Wat is integratie? Organisaties Strategie De omgeving van organisaties AH Bonuskaart AH Bonuskaart Economisch Geïntegreerd
Nadere informatieBeloningsonderzoek 2013 Onderzoek naar salaris, targets en werkomgeving
NBA-VRC & ROBERT WALTERS Beloningsonderzoek 2013 Onderzoek naar salaris, targets en werkomgeving Het salaris van de controller: wanneer wil de controller weg? Bob van Ginkel, Associate director Robert
Nadere informatieDutch Summary. Dutch Summary
Dutch Summary Dutch Summary In dit proefschrift worden de effecten van financiële liberalisatie op economische groei, inkomensongelijkheid en financiële instabiliteit onderzocht. Specifiek worden hierbij
Nadere informatieHRM SCORECARD. PRESENTATIE/WORKSHOP WATCH-Consultancy in samenwerking met REEF/deelt kennis Woensdag 17 november 2010
HRM-scorecard HRM SCORECARD PRESENTATIE/WORKSHOP WATCH-Consultancy in samenwerking met REEF/deelt kennis Woensdag 17 november 2010 Een korte introductie Wat doet WATCH-Consultancy op het gebied van HRM-Consultancy?
Nadere informatieMag het iets meer zijn?
Levenslang leren West-Vlaanderen Werkt 3, 2010 Mag het iets meer zijn? De opleidingsbehoeften in de West-Vlaamse bedrijven en organisaties Syntra West - Chris Cardinael Tanja Termote sociaaleconomisch
Nadere informatie