Introductie Digitaal Stelsel Omgevingswet Gijs van Duijn en Bas Hoondert

Transcriptie

1 Introductie Digitaal Stelsel Omgevingswet Gijs van Duijn en Bas Hoondert 11 oktober 2018

2 Maatschappelijke doelen Omgevingswet 4 verbeterdoelen Ruimte voor ontwikkeling & Waarborgen voor kwaliteit

3 Nu: Versnippering huidige voorzieningen Straks: Integratie 3

4 DSO: Integraal beeld voor de gebruikers Belanghebbende Initiatiefnemer Planmaker Vergunningverlener 15 oktober 2018

5 Wat is waar? A. Landelijk wordt centraal alle DSO-functionaliteit agile ontwikkeld, provincies, gemeenten en waterschappen dienen alleen hun processen in te richten en maken gebruik van centraal ontwikkelde applicaties B. Landelijk worden de standaarden ontwikkeld, een een loket met viewer, centrale voorzieningen voor omgevingsdocumenten, toepasbare regels en een catalogus voor begrippen. De rest moeten bevoegd gezagen zelf (laten) ontwikkelen C. Bevoegd gezagen hebben ruim de tijd! Pas in 2024 hoeven zijn applicaties aan te passen op de nieuwe standaarden en aan te sluiten op de DSO-LV 15/10/18

6 Wat is waar? A. Landelijk wordt centraal alle DSO-functionaliteit agile ontwikkeld, provincies, gemeenten en waterschappen dienen alleen hun processen in te richten en maken gebruik van centraal ontwikkelde applicaties B. Landelijk worden de standaarden ontwikkeld, een een loket met viewer, centrale voorzieningen voor omgevingsdocumenten, toepasbare regels en een catalogus voor begrippen. De rest moeten bevoegd gezagen zelf (laten) ontwikkelen C. Bevoegd gezagen hebben ruim de tijd. Pas in 2024 hoeven zijn applicaties aan te passen op de nieuwe standaarden en aan te sluiten op de DSO-LV 15/10/18

7 Van plan tot publicatie DSO-Lokale applicaties DSO-Landelijke voorziening Gebiedsoriëntatie Gebiedsanalyse Opstellen Omgevingsdocument Opstellen Vragenbomen Samenwerken Besluiten Bekendmaken Beschikbaar stellen Wat mag hier? Van idee tot afhandeling Oriënteren via Regels en Kaart Oriënteren via Vragenbomen Opstellen Indienen Ontvangen Beoordelen Behandelen Samenwerken Besluiten Bekendmaken Van vraag tot informatie Wat kan hier? Inwinnen Beschikbaar stellen Inwinnen Bewerken Beschikbaar stellen

8 DSO landelijke voorziening Omgevingsdocumenten/ Juridische regels Vragenbomen/ Toepasbare regels Initiatiefnemer Aanvragen en meldingen DSO Landelijke Voorziening Vergunningverlening Toezicht & Handhaving Bron informatie

9 De Wat vraag Mag ik hier een steiger plaatsen? Hoe richt je een drukbevolkte en hoogontwikkelde delta leefbaar, veilig en duurzaam in? Eén samenhangende wet over de fysieke leefomgeving die ontwikkeling stimuleert en die kwaliteit van de leefomgeving waarborgt

10 Praktijkproeven Van plan tot publicatie 1a Aanleveren, publiceren en bekendmaken van een initieel omgevingswetbesluit Provincie Gelderland Waterschap DOD Gemeente Heerde, Rijkswaterstaat Gebiedsoriëntatie Gebiedsanalyse Opstellen Omgevingsdocument 1 1a Opstellen Vragenbomen 2 3 Samenwerken Besluiten 1b 2 Bekendmaken Beschikbaar stellen 1b Wijzigen Provinciale verordening via mutatie omgevingswetbesluit Provincie Gelderland Van idee tot afhandeling Oriënteren via Regels en Kaart Oriënteren via Vragenbomen Van vraag tot informatie 2 Wat mag hier? Opstellen Indienen Wat kan hier? 3 4 Ontvangen Beoordelen 4 Behandelen 4 Samenwerken Besluiten Bekendmaken 2 3 Oriënteren via vragenbomen (Checken) & Registerbevraging Ministerie BZK Geautomatiseerd aanleveren van de vragenbomen Checken en Opstellen Hoogheemraads. Delfland Drents Overijsselse Delta, Waternet Inwinnen 2 Bewerken Beschikbaar stellen 4 Indienen, ontvangen, behandelen aanvraag Gemeente Amersfoort

11 Digitaal stelsel Omgevingswet 15/10/18

12 Het maken en publiceren van omgevingsdocumenten schikbaar stellen omgevingsdocumenten

13 Maken van vraagbomen (toepasbare regels) Conclusie Kappen boom vergunningplichtig vergunningvrij ja hoogte groter dan 5 meter nee hoogte Meet de hoogte van de grond tot aan de hoogste tak Geef het antwoord in hele centimeters Is de boom monumentaal? Hoe hoog is de te kappen boom? Vraag gesteld aan aanvrager, in loket 2 1 Volgorde vragen in loket

14 Het ontvangen en verwerken van Aanvragen en Meldingen DSO Opstellen Apps van derden DSO Indienen BG Zaaksystemen

15 Een open stelsel 15/10/18

16 Digitaliseringsopgave OW: Meer dan DSO-LV De digitaliseringsopgave gekoppeld aan de Omgevingswet DSO-LV = de landelijke voorziening die wordt gebouwd Bevoegd gezagen moeten hun processen, systemen en mensen aanpassen op werken met DSO-LV. Dat kunnen ze collectief doen of individueel. Softwareleveranciers moeten hun systemen aanpassen op werken met DSO-LV

17 Gezamenlijke, interbestuurlijke transitie Digitaal Stelsel Omgevingswet Landelijke Voorziening medio 2019 Omgevingswet (delen van 26 wetten) in werking 2021 Veranderopgaven gemeenten, provincies, waterschappen en Rijk t/m 2029

18 Implementatie Omgevingswet De digitale en juridische agenda (en ambitie) loopt verder dan 2021! Wat zijn de ambities van de organisatie met de regelgeving? Voor welke activiteiten vergunningen, meldingen of algemene regels? Hoe willen we de dienstverlening inrichten? Maar wat moet ik dan al op orde hebben als de wet ingaat? Juridische aspecten (omgevingsplan van rechtswege, bruidsschat, overgangsrecht) Digitale aspecten (koppelen met DSO-LV, lokale software, digitalisering content ) Juridische en digitale aspecten hangen sterk samen, daarom moet aan beide aandacht worden besteed, met perspectief vanuit het digitaal stelsel 15/10/18

19 Dit verandert er in de dienstverlening! Transparant werken Iedereen toegang tot dezelfde informatie Één overheid qua informatie Minder regels Meer inzicht in de regels Snelle procedures Makkelijk en comfortabel, vanuit externe focus (gebruiker centraal) Één overheid qua toegankelijkheid en aanspreekpunt Ketenpartners en gemeente samen Participatie Meer betrokken bij beleid, plannen en regels Met eigen oplossingen komen Rol van de dienstverlener: we kijken wat er kan! Vertrouwen & samenwerken

20 Betere waardering dienstverlening?

21 Wat betekent de Omgevingswet voor de inwoners en ondernemers? We gaan werken vanuit de wensen van de klant. Daarom hebben we uitgebreid onderzoek gedaan naar wie onze klanten zijn en wat hun wensen zijn. We kennen nu hun ervaringen en de grootste problemen in de vorm van klantreizen.

22 Inwoners Dit zijn de persona s Ondernemers Initiatiefnemers Belanghebbenden

23 Dit is hun huidige klantreis

24 Hoe ziet de nieuwe dienstverlening eruit onder de Omgevingswet? Met 200 gemeenten, met de Omgevingsdiensten, de provincies en de waterschappen hebben we samen de ideale dienstverlening bedacht, passend bij de geest van de Omgevingswet: de Serviceformules

25 Maak kennis met de Serviceformules

26 U kunt opleidingen volgen

27 Van idee tot afhandeling: vanuit overheid/bg gezien? Oriënteren via Regels en Kaart Oriënteren via Vragenbomen Opstellen Indienen Ontvangen Beoordelen Behandelen Samenwerken Besluiten Bekendmaken Dienstverlening Wat is visie op dienstverlening? Hoe zorgen voor klantgerichte regels? (juridisch volledigheid versus begrijpelijkheid; welke ingangen); [serviceformules] Hoe om te gaan met de niet-topactiviteiten? Hoe om te gaan als regels gewijzigd worden bij bedrijven die onder algemene regels vallen?

28 Oriënteren via Regels en Kaart Oriënteren via Vragenbomen Opstellen Indienen Ontvangen Beoordelen Behandelen Samenwerken Besluiten Bekendmaken Juridische vragen: - Wie is bevoegd gezag/wie advies met instemming/wie advies? - Welke vergunningplichten verschuiven? - Hoe te checken participatie bij aanvraag - Afwijking omgevingsplan en of om te gaan gebruiksruimte Samenspel van afwegingen tussen de zorgplicht, de vergunning en het omgevingsplan in de praktijk Meer robuuste en duurzame vergunningen? 15/10/18

29 Oriënteren via Regels en Kaart Oriënteren via Vragenbomen Opstellen Indienen Ontvangen Beoordelen Behandelen Samenwerken Besluiten Bekendmaken Inrichting proces Inrichten 8 weken en integrale afweging Hoe om te gaan met interbestuurlijke regels bijvoorbeeld regels provincie en gemeente op kappen? Hoe zorgen voor dienstverlening Hoe voor-overleg? Wat betekent dat voor digitalisering/ samenwerking? Dienstverlening en Digitalisering Aansluiten zaaksystemen Vragenbomen Vergunning/meldingen Communicatie verandering algemene regels 15/10/18

30 Dank voor uw aandacht! Meer informatie: aandeslagmetdeomgevingswet.nl/digitaal-stelsel/ depilotstarter.vng.nl/ Bas Hoondert, projectteam Omgevingswet VNG E Bas.Hoondert@VNG.nl, T Gijs van Duijn, Digitaal Stelsel Omgevingswet Landelijke Voorziening E Gijs.Duijn@minbzk.nl, T

31 Addendum Beheren en opstellen toepasbare regels, standaard Aanvragen en Melden

32 Maken van vraagbomen (toepasbare regels) Conclusie Kappen boom vergunningplichtig vergunningvrij ja hoogte groter dan 5 meter nee hoogte Meet de hoogte van de grond tot aan de hoogste tak Geef het antwoord in hele centimeters Is de boom monumentaal? Hoe hoog is de te kappen boom? Vraag gesteld aan aanvrager, in loket 2 1 Volgorde vragen in loket

33 Gemeenten hebben hun regelbeheer op orde (i.v.m. toepasbare regels en vragenbomen) Je hebt je software in huis, waarmee je toepasbare regels kan opstellen en wijzigen. Deze voldoet aan STTR. Inclusief digikoppeling en koppeling met DSO-LV Je hebt vanuit een eerder gesteld ambitieniveau mogelijk al lokaal toepasbare regels gemaakt voor veel voorkomende producten. Denk aan inrit- en kapvergunning Je hebt je kennis en competenties op orde op het gebied van toepasbare regels. Denk hierbij ook aan samenwerking met andere gemeenten

34 Het bevoegd gezag is in staat zijn om vergunningaanvragen en meldingen te kunnen ontvangen Wat houdt dit in? Wat betekent dit voor jouw organisatie? Ben je hiermee al aan de slag? Hoe kunnen wij jou helpen?

35 Wat moet je straks kunnen? Je kan een triggerbericht ontvangen vanuit het loket bij ontvangst aanvraag Je kan de aanvraag/melding vervolgens ophalen Je kan de aanvraag/melding verwerken

36 Wat kan je (alvast) doen? Je kiest het vertrekpunt: Hoe organiseer je het vergunningenproces? Relatie met omgevingsdiensten en andere overheden Je werkproces inrichten: Kijk hoe het proces verander i.r.t. de omgevingswet, denk aan gewijzigde bevoegdheden en verantwoordelijkheden in toekennen vergunning/ samenwerking Terugkoppeling statusinfo? Je hebt je ICT op orde: Gebruik van zaak- en vergunningensystemen Integratie in je dienstverleningsconcept Digikoppeling ten behoeve van STAM-services 10/15/2018

37 Addendum Dienstverlening

38 Dienstverlening Uitwerking van persona s - burgers, professionals bij bedrijven, professionals bij overheden DSO-LV biedt loket, proces ligt bij bevoegd gezagen Serviceformules VNG, flitsproducten Digitalisering is maar één aspect

39 Betere waardering dienstverlening?

40 Grootste gemeenten op basis van aantallen aanvragen OLO Informatieproduct 1. Monitor Invoering Omgevingswet 15/10/18

41 Meest aangevraagde werkzaamheden OLO Meest aangevraagde activiteiten in aanvraagformulier uit Omgevingsloket online. Wanneer een aanvraag incompleet is en later wordt aangevuld is dit niet zichtbaar omdat het aanvraagformulier niet wordt gewijzigd maar een PDF met aanvulling wordt toegevoegd Informatieproduct 1. Monitor Invoering Omgevingswet 15/10/18

42 Meest voorkomende combinaties van in één aanvraag voorkomende werkzaamheden OLO 2017 Bouwen,Slopen op grond van ruimtelijke regels 204 Bouwen,Brandveilig gebruik 225 Bouwen,Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening,uitrit aanleggen of veranderen 427 Bouwen,Kappen 492 Bouwen,Slopen in beschermd stads- of dorpsgezicht 518 Bouwen,Milieuneutraal veranderen (voormalige 8.19 Melding Wm) 567 Bouwen,Werk of werkzaamheden uitvoeren 786 Bouwen,Reclame Bouwen,Handelingen met gevolgen voor beschermde monumenten Bouwen,Uitrit aanleggen of veranderen Bouwen,Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening /10/18

43 Gemeente Aantallen aangevraagde te toetsen werkzaamheden bij grootste gemeenten o.b.v. OLO aanvragen 2016 Overig verand. Bijbehorend Kappen Overig bouw Woning Dakkapel Kozijn Uitrit Brand veilig Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht Maastricht Leiden Haarlem Groningen Apeldoorn Ede Breda s Hertogenbosch Nijmegen Amersfoort /10/18

44 Persona s

45

46

47 Belevingsprincipes

48 Beleving huidige dienstverlening

49

50

51

52 Wat is de Snelserviceformule? Het probleem 1. 70% van de initiatieven bij gemeenten is eeneenvoudige verbouwing: het gaat om bulkproducten zoals de dakkapel, de uitbouw, de schuur, kappen, etc. 2. Initiatiefnemers zijn niet-ervaren inwoners en ondernemers 3. Voor deze initiatieven ontbreekt een simpele en snelle route. 4. Initiatiefnemers ervaren deze dienstverlening als complex, niet-transparant en te langdurig. De oplossing: snel & simpel Het doel van de Omgevingswet is de dienstverlening sneller en eenvoudiger te maken Het betreft een eenvoudige verbouwing, die afgehandeld kan worden met geautomatiseerde toetsing, door toetsing door de initiatiefnemer zelf of met een melding of lichte vergunning Het gaat voor het overgrote deel om vergunningsvrije initiatieven. Binnen een kwartier heeft inwoner of ondernemer: Inzicht welke regels gelden voor het adres Antwoord of een vergunning nodig is Zo ja, de aanvraag gedaan en de vergunning of verklaring ontvangen Wat verandert?

53 Wat is de Ontwerpformule? Het probleem 20% van de initiatieven is complex. Het gaat om vestigen of uitbreiden van bedrijven en woningen, met complexe regelgeving De initiatiefnemers zijn vaak bedrijven, samen met hun adviseurs Voor deze complexe aanvragen ontbreekteen integrale en interbestuurlijke route en één loket Initiatiefnemers ervaren deze dienstverlening als versnipperd, niet transparant en te langdurig De oplossing: relevant & compleet Het doel van de Omgevingswet is de dienstverlening transparanter, eenvoudiger en sneller te maken Het betreft aanvragen, waarbij van de initiatiefnemer in het voortraject een actievere rol wordt verwacht en waarbij een integrale inzet van meerdere professionals en expertises (ook van andere organisaties) regel wordt. De initiatiefnemer: moet participeren met belanghebbenden en stakeholders kan terecht bij de gemeente als één loket voor alle service, ook die van provincie, Waterschap en Rijk treft een overheid die niet meer toetst maar goed communiceert, meedenkt enfaciliteert, óók in het voortraject ontvangt binnen acht weken een Omgevingsvergunning of ontheffing. Wat verandert?

54 Wat is de Ontwikkelformule? Het probleem 1. Initiatiefnemers hebben veel ideeën maar weten niet hoe en waar deze te realiseren 2. De overheid ontwikkelt zelf plannen zonder gebruikers, initiatiefnemers en belanghebbenden te betrekken 3. Er wordt niet samen creatief ontwikkeld binnen de leefomgeving 4. Inwoners voelen zich onvoldoende betrokken bij hun leefomgeving De oplossing: inspirerend & betrokken Het doel van de Omgevingswet is om meer initiatieven mogelijk te maken en de behoeften van initiatiefnemers centraal te stellen Het betreft initiatieven in de fysieke leefomgeving, waarbij meerdere belanghebbenden betrokken zijn Ook initiatieven van grote partners (bv projectontwikkelaars) vallen hieronder De politieke haalbaarheid is in een vroeg stadium duidelijk. Wat verandert? Initiatiefnemers gaan participeren met belanghebbenden en stakeholders De overheid treedt op als één loket voor alle services, van gemeente, provincie, Waterschap en Rijk Met een quickscan wordt snel de haalbaarheid getoetst De overheid neemt niet zelf de regie, maar faciliteert en adviseert ( Ja, mits ) In cocreatie wordt met alle betrokken samen ontworpen.

55 Wat is de Toezichtformule? Het probleem 1. Belanghebbenden zijn vaak inwoners in de directe omgeving. Zij worden te laat geïnformeerd over initiatieven, en kunnen dan geen bezwaar meer maken 2. Voor de belanghebbenden ontbreekt informatie en een simpele en snelle route om informatie in te winnen en bezwaar te maken 3. Belanghebbenden ervaren deze dienstverlening als niet transparant, kostbaar, niet effectief en te langdurig. De oplossing: samen & zichtbaar Het doel van de Omgevingswet is de dienstverlening transparanter en eenvoudiger te maken Het betreft zowel eenvoudige als complexe ingrepen in de leefomgeving Ook de belanghebbende is een klant van de overheid; streven is om bezwaren vooraf zoveel als mogelijk mee te nemen in het besluitvormingsproces. Belanghebbenden worden al voorafgaand aan de aanvraag betrokken bij een initiatief De overheid is voor de belanghebbende één loket (ook als het gaat om geluid, geur etcetera) Binnen een kwartier heeft een belanghebbende: inzicht welke regels gelden voor het adres Wat verandert? antwoord of een bezwaar en nodig en effectief is.