DE NOODZAKELIJKE FRICTIE IN HET LOKAAL WELZIJNSBELEID

Transcriptie

1 DE NOODZAKELIJKE FRICTIE IN HET LOKAAL WELZIJNSBELEID Rudi Roose UGent Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek 28 maart 2017 Stakeholdersforum Lokaal Welzijnsbeleid Gent

2 SOCIALE GRONDRECHTEN ALS HOEKSTEEN VAN HET LOKAAL WELZIJNSBELEID In het Lokaal Welzijnsbeleid Gent wordt verwezen naar de sociale grondrechten als hoeksteen van dit beleid Een inclusieve, empowerende benadering, gericht op én hulp- en dienstverlening én signaleren van structurele problemen. Belangrijke uitganspunten, maar geen evidentie, omwille van elementen buiten en elementen binnen de lokale context Realiseren van sociale grondrechten vraagt erkennen van en omgaan met frictie in het welzijnsbeleid

3 ORIËNTATIE VAN DE VERZORGINGSSTAAT Historisch drie sociaal politieke doelstellingen Nachtwakersstaat (verdienste) Arbeidsmarktkwalificatie Normhandhaving Verzorgingsstaat (behoefte en rechten) Menselijke waardigheid/sociale rechtvaardigheid: correctie op verdienste, focus op behoefte, die in beeld komen door claim rechten! Sterkte van verzorgingsstaat hangt niet af van volume van welzijnsinvesteringen, maar van corrigerende oriëntatie van de werking

4 DE CORRIGERENDE FUNCTIE VAN HET WELZIJNSBELEID Realiseren van de verzorgingsstaat betekent dus per definitie dat welzijnsbeleid een corrigerende functie heeft Een opdracht inzake structureel werken! Die altijd met frictie gepaard gaat

5 DE VERZORGINGSSTAAT ONDER DRUK Verzorgingsstaat en focus op menselijke waardigheid als structurele notie staat onder druk, o.a. door Conditionalisering rechten: voor wat hoort wat, met weinig ruimte voor exitstrategieën en weerstand Vermarkting van de dienstverlening - opkomst van de neofilantropie Vermanagerialisering: efficiëntiewinsten stroomlijnen Focus op recognitie eerder dan redistributie: empowermentbeleid Vermaatschappelijking Welzijnsbeleid als iets relationeels ipv politiek Pacificering van kritische stemmen, vb. door focus op eigen kracht, vrijwilligers, marktspelers,

6 RECHTEN EN TEGENSPRAAK >< rechten gaan over tegenspraak, over complexiteit, over messy praktijken, over structuren ipv enkel relaties >< blijvende publieke verantwoordelijkheid: rol van ook de overheid om zaken in beeld te houden die buiten beeld vallen! >< nood aan kritisch middenveld Verhouding tussen DE POLITIEK en HET POLITIEKE

7 LOKAAL WELZIJNSBELEID ONDER DRUK Ontwikkelingen ook op lokaal vlak, ook in kader inkanteling OCMW in stad Kritiek dat lokaal sociaal beleid vooral focust op relatievorming van mensen, veel minder op structurele problemen Ontwerpdecreet Sociaal Beleid wijst op vermaatschappelijking van de lokale sociale hulp- en dienstverlening: de benadering van lokale sociale hulp- en dienstverlening, waarbij ernaar gestreefd wordt om kwetsbare mensen, met al hun mogelijkheden en kwetsbaarheden, een eigen zinvolle plek in de samenleving te laten innemen, hen daarbij waar nodig te ondersteunen en de lokale sociale hulp- en dienstverlening zo veel mogelijk in de samenleving te laten verlopen. Netwerk Lokaal Welzijnsbeleid: drager en/of bevrager van ontwikkelingen?

8 ALLES IS GEVAARLIJK Ook in eigen werking mogelijke spanningen met ontwikkeling verzorgingsstaat, bijvoorbeeld: Signaleren als wegorganiseren ter legitimatie van de focus op recognitie? Focus op zelfredzaamheid en empowerment als ontsnappingsroute voor frustraties? Regie als organisatorische dan wel vooral sociaal politieke taak? Netwerkvorming als verdeelde dan wel collectieve verantwoordelijkheid (een grote mond)?

9 HET GEVAAR NIET UIT DE WEG GAAN, MAAR KOESTEREN Vanuit rechtenbenadering belangrijk om frictie niet als probleem maar als uitgangspunt te nemen Rechten gaan om meer dan toegang tot diensten, maar om vragen inzake rechtvaardigheid Cf. discussie signalen budgetbegeleiding: waarover signaleren? Rechten gaan om het maximaliseren van ruimte voor tegenspraak: op dezelfde nagels blijven kloppen

10 HET GEVAAR NIET UIT DE WEG GAAN, MAAR KOESTEREN Frictie tussen middenveld, overheid, maar ook gebruikers: kritiek op voorstelling lokaal welzijnsbeleid als a-politiek? In netwerkvorming: belang van institutional entrepreneurs: lastige vragen stellen ipv een vlotte samenwerking