Jaarverslag Platform Bèta Techniek 10

Transcriptie

1 Jaarverslag Platform Bèta Techniek

2 pagina 2 Inhoudsopgave In het kort 3 Basisonderwijs: VTB, VTB-Pro, TalentenKracht en Orion 5 Voortgezet onderwijs: Universum Programma, Jet-Net, Eerst de Klas en Succes in Beeld 8 Beroepsonderwijs VMBO: Vmbo-Ambitie, Vakcollege en TechNet 12 Middelbaar beroepsonderwijs: Mbo-Ambitie en Sectorinvesteringsplan MBO 15 Hoger onderwijs: Sprint, Sectorinvesteringsplan HBO en Sirius 18 Arbeidsmarkt en regio s 22 Organisatie Platform Bèta Techniek 24 Financieel verslag 25 Voorwoord Het kalenderjaar 20 heeft voor het Platform Bèta Techniek in het teken gestaan van de afronding van zes en half jaar uitvoering van het Deltaplan bèta/techniek. De nationale Science & Technology Summit van 18 november 20 vormde de sluitsteen van onze meerjarige programmering in het onderwijsveld en op de arbeidsmarkt. Tijdens deze Summit zijn de geboekte resultaten gepresenteerd. Dit zijn vooral de resultaten van de duizenden onderwijsinstellingen en bedrijven die zich hiervoor de afgelopen jaren volop hebben ingezet. Pas in tweede instantie zijn de resultaten toe te schrijven aan onze werkwijze. Er is gekozen voor een bottom up aanpak, waarbij onderwijsinstellingen en bedrijven de ruimte kregen om hun plannen en aanpak tot uitvoering te brengen. Er kwam een ketenaanpak en er werd gestuurd op resultaten. Succesfactor daarbij was onze monitor- en audit. Hierbij verstrekten onderwijsinstellingen ons relevante gegevens (monitor). De leden van de auditcommissie konden vervolgens goed voorbereid het gesprek met de onderwijsinstellingen aangaan. En hen, vanuit hun deskundigheid, verder helpen. Zo hebben we gezamenlijk een duidelijke trend ingezet in de groei van het aantal leerlingen en studenten in het bètatechnische onderwijs. Ook is er de laatste jaren steeds meer aandacht uitgegaan naar de aanpalende beleidsthema s excellentie en het kenniseconomisch innovatiebeleid. De belangrijkste uitdaging die het Platform Bèta Techniek en alle deelnemende onderwijsinstellingen, bedrijven en andere partnerorganisaties te wachten staat, is het verduurzamen en verder uitbouwen van de resultaten. Het Platform gaat hier de komende jaren nog intensiever in investeren zodat de betrokken instellingen ook na 20 zo optimaal mogelijk door kunnen gaan. Op basis van eigen kracht, door samen te werken, door nieuwe afspraken te maken met elkaar en met de overheid. Hans Corstjens Directeur Platform Bèta Techniek

3 pagina 3 In het kort Het jaar 20 markeert voor het Platform Bèta Techniek het einde van 6,5 jaar uitvoering van het Deltaplan bèta/techniek. Dit had als doel de Nederlandse kenniseconomie een impuls te geven in bètatechniek. Samen met onderwijsinstellingen en bedrijven is een maatschappelijke verandering teweeg gebracht. Het aantal veelbelovende studenten dat hun bètatechnische talenten ten volste ontplooit, is aanzienlijk gegroeid. De populariteit van de bètatechnische vakkenpakketten en studierichtingen is de afgelopen jaren toegenomen.

4 In het kort... pagina 4 Audits en resultaten In 20 zijn de participerende scholen en instellingen - van basisonderwijs tot wetenschappelijk onderwijs - een laatste keer gevisiteerd. Bij de M&A lag de nadruk op het verduurzamen van de resultaten. Op iedere individuele school en instelling is een duurzaamheidscan toegepast om na te gaan in hoeverre de prestaties en resultaten intern duurzaam zijn verankerd. 60% tot 80% van de instellingen en scholen scoorde goed. De totale instroom van bètatechnische studies is in het hoger onderwijs gestegen met 31,9% sinds Universiteiten boekten al een aantal jaren goede resultaten, en nu werpen ook de inspanningen van hogescholen hun vruchten af. Na het dieptepunt in 2006 (-6,5% groei t.o.v. 2000) is vanaf 2006 het herstel en de groei ingezet (+9,4% t.o.v. 2000). Daarnaast neemt de instroom van het percentage meisjes in bètatechnische opleidingen zichtbaar toe: in jaar tijd steeg het percentage instromende vrouwen in bètatechnische studies in het hoger onderwijs met 73,3%. En ook andere sectoren doen het goed. Soms nog voorzichtig positief maar bijvoorbeeld in het voortgezet onderwijs groeit het aantal leerlingen in de natuurprofielen met forse aantallen. Zo koos in 2000 ongeveer 35% van de havo/vwo-leerlingen voor een natuurprofiel, anno 20 is dit bijna de helft van alle leerlingen. BètaMentality Het Platform heeft het BètaMentality-model laten ontwikkelen dat in kaart brengt hoe jongeren staan ten opzichte van een toekomst in de technische of exacte wereld. Het biedt professionals in het voortgezet onderwijs, technische vervolgopleidingen en werkgevers Nu is het zaak deze verbindingen verder uit te bouwen en te bestendigen. een tool om nauwkeurig na te gaan welke jongeren (12-24 jaar) enthousiast te maken zijn voor een bètatoekomst. In 20 is het BètaMentality-model verder onderzocht en uitgewerkt. Summit Meet the Future De Science & Technology Summit op 18 november 2011 was de sluitsteen van de programmering van het Platform in het kader van het Deltaplan bèta/techniek. De Summit stond in het teken van Meet the Future ; een bètablik op de toekomst. Bijna mensen bezochten de Summit, waar ze een bètablik op de toekomst kregen. Grote namen als Neil Armstrong en Steve Wozniak waren te gast. Ook werden de resultaten van de Platform-programma s gepresenteerd. Versterken door verbinden De afgelopen jaren zijn er goede resultaten geboekt. Ook heeft het Platform de bètatechniek ambities kunnen verbinden - en daarmee versterken - met andere, aanpalende beleidsthema s zoals excellentie (Orion en Sirius) en het kenniseconomisch innovatiebeleid (Sectorinvesteringsplannen mbo en hbo). Nu is het zaak deze verbindingen verder uit te bouwen en te bestendigen, met name in het primair en voortgezet onderwijs. Noodzakelijk, gezien de tekorten op de arbeidsmarkt aan bèta s en technici de komende jaren zullen toenemen. Vanaf 2011 zullen deze verbindingen nog meer worden opgezocht, zodat de bètatechniek agenda de komende periode een sterke positie behoudt, in het onderwijs èn het bedrijfsleven.

5 pagina 5 Basisonderwijs: VTB, VTB-Pro, TalentenKracht en Orion orion programma excellentie in het primair onderwijs

6 Basisonderwijs pagina 6 In 2004 ging het programma Verbreding Techniek Basisonderwijs (VTB) van start. In 20 is het afgerond, evenals VTB-Pro (professionalisering), een programma voor het (na) scholen van leerkrachten in wetenschap & techniek. Een duurzaamheidsprofiel is opgesteld ten aanzien van de behaalde eindresultaten van iedere VTB-basisschool. Bijna 70% scoort goed op het verduurzamen van de resultaten. minder moeilijk zijn gaan vinden. 85% van de scholen voldoet aan de VTB-einddoelen en heeft de kwalitatieve prestaties gehaald: wetenschap een Kenniscentrum Wetenschap en Techniek, een regionaal samenwerkingsverband van de pabo s uit de regio s, (technische) hogescholen Vooral de focus gesprekken vormen een inhoudelijke verdieping van de netwerkbijeenkomsten. VTB: scholen Scholen hebben geparticipeerd in VTB, een derde van alle basisscholen (zie figuur 1). Ruim een half miljoen basisschoolleerlingen zijn in aanraking gekomen met wetenschap & techniek. Resultaten Uit het monitoronderzoek blijkt dat leerlingen en docenten wetenschap & techniek leuker en & techniek hebben een plaats in de onderwijspraktijk. Een derde van de basisscholen heeft structureel contact met het bedrijfsleven. VTB-Pro In VTB-pro participeerden 19 pabo s, die een hoogwaardige onderwijsinhoud hebben ontwikkeld. Deze pabo s waren aangesloten bij en universiteiten. Er zijn circa leerkrachten nageschoold, ruim pabo-studenten hebben kennisgemaakt met wetenschap & techniek en ruim studenten van pabo en HTS hebben samen een combistage gedaan. 90% van de leerkrachten voelt zich na de nascholing beter in staat om wetenschap & techniek te geven. Bij pabo-studenten gaat het om 70%. Figuur 1 Verbreding Techniek Basisonderwijs deelnemende scholen * 2009* 20* *Met dit aantal is het maximaal aantal deelnemende scholen binnen het Programma VTB bereikt TalentenKracht De afgelopen jaren is in het multidisciplinaire wetenschappelijke onderzoekprogramma TalentenKracht onderzoek gedaan naar talenten van jonge kinderen (3-9 jaar) bij wetenschap & techniek en hoe deze talenten verder gestimuleerd kunnen worden. Sinds 2006 hebben ruim 800 kinderen en meer dan 40 universiteiten, basisscholen en kinderdagverblijven geparticipeerd. Eind 20 zijn de verkennende onderzoeken afgesloten. TalentenKracht zal verdere input

7 Basisonderwijs pagina 7 geven in het Masterplan Ruimte voor Talent, Ruimte voor Wetenschap en Techniek. Masterplan Ruimte voor Talent, Ruimte voor Wetenschap en Techniek Het manifest uit 2009, gesteund door onderwijskoepels en bedrijfsleven, pleitte voor meer aandacht voor wetenschap & techniek in het basisonderwijs en meer oog voor talentontwikkeling bij jonge kinderen. Met instemming van het ministerie van OCW is het manifest in 20 uitgewerkt tot een Masterplan : wetenschap & techniek op iedere basisschool en TalentenKracht als kennismotor hierbij. Een regionale netwerkstructuur wordt hiervoor ontwikkeld. Excellentie: Orion Het Orion Programma stimuleert de totstandkoming van regionale Wetenschapsknooppunten met een universiteit, basisscholen en een intermediair (bijvoorbeeld een pabo of science centrum). Orion moet leiden tot een betere afstemming van vraag en aanbod van wetenschappelijke kennis voor het basisonderwijs. In 20 worden 12 Wetenschapsknooppunten opgezet. Figuur 2 Percentage scholen dat aan een wetenschap- en techniekcriterium voldoen W&T zijn verankerd in lesprogramma en/of organisatie W&T zijn vastgelegd in het schoolplan W&T wordt in twee aansluitende groepen aangeboden 0% 80% 60% 40% 20% 0% School heeft knelpunten techniekinvoering opgelost School biedt een variatie aan activiteiten Er zijn afspraken vastgelegd m.b.t. het lesaanbod School heeft doelen voor W&T opgesteld Er is een doorgaande leerlijn W&T School toetst de gestelde doelen m.b.t. W&T Bij aanvang Na 1 jaar Na 2 jaar Na 3 jaar

8 pagina 8 Voortgezet onderwijs: Universum Programma, Jet-Net, Eerst de Klas en Succes in Beeld

9 Voortgezet onderwijs pagina 9 Het Universum Programma is in 2005 gestart en afgerond in 20. Universumscholen hebben gewerkt aan het vernieuwen van hun bètatechnische onderwijs. Dit aan de hand van aandachtsgebieden als onderwijsvernieuwing, profiel- en studiekeuze begeleiding, praktijk- en Figuur 3 Aandeel natuurprofielen t.o.v. totaal aantal leerlingen op have en vwo 70% 60% 50% 40% 30% 20% % 0% Figuur 4 Groei instroom meisjes in een natuurprofiel op havo en vwo 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% % 0% -% vwo havo beroepsoriëntatie en samenwerking in bèta(bedrijfs)netwerken. In 20 lag de nadruk op het inbedden en verduurzamen van de vernieuwingen in de schoolorganisatie. Uit de duurzaamheidscan blijkt dat meer dan 80% van de Universumscholen daarin slaagt havo Universum Programma havo Niet Universum Programma meisjes havo vwo Universum Programma meisjes vwo vwo Niet-Universum Programma Universum Programma: 183 scholen Ruim 40% van alle havo/vwo scholen heeft meegedaan aan het Universum Programma (zie figuur 5). Hiervan hebben leerlingen geprofiteerd. Resultaten Ten opzichte van 2000 is het aantal leerlingen dat een natuurprofiel kiest fors gestegen: op havo met bijna 60% en op vwo met bijna 65%. Daarmee heeft in 20 ruim 45% van alle havo/vwo leerlingen een natuurprofiel. Op Universumscholen is dit percentage hoger dan op niet-universumscholen (zie figuur 3). De speciale meisjesactiviteiten hebben effect. Het aantal meisjes met een natuurprofiel is met bijna 80% gestegen ten opzichte van 2000 (zie figuur 4). Havo-didactiek Docenten van Universumscholen hebben het Platform aangegeven behoefte te hebben aan een havo-didactiek voor de bètavakken. Daarop is onderzoek uitgevoerd en zijn pilots gedaan op scholen. Er kwamen tien didactische aandachtspunten uit. De trainbaarheid van deze aandachtspunten en het effect op de leerlingen is onderzocht. Vervolgens is het Platform een Havo-Pro traject gestart in 20 om de kennis van een havo-didactiek breder toegankelijk te maken en verder te ontwikkelen op de lerarenopleidingen. Een samenwerking is aangegaan

10 Voortgezet onderwijs pagina met lerarenopleidingen van de Technische 60 Jet-Net bedrijven hebben aan leerlingen Universiteit Delft, de Universiteit van voorlichting gegeven over bètatechnische Amsterdam, Hogeschool Windesheim en Fontys studie- en beroepskeuzes. Hogescholen. PAL Jet-Net: 170 scholen en 70 bedrijven Een PAL-student is een student uit het hoger Jet-Net is in 20 gegroeid van 50 naar onderwijs, die als bijbaan leraren ondersteunt. 70 bedrijven, die in totaal samenwerken met Voor de inzet van Persoonlijk Assistent Leraren 170 scholen (zie figuur 5). Bedrijven en scholen (PAL) in het vo was er tot eind 20 een werken samen aan een contextrijke leeromgeving bij de bètavakken en een beter beeld bij positief: studenten worden enthousiast(er) over stimuleringsregeling. De ervaringen lijken leerlingen van bètatechnische beroepsperspectieven. een PAL-student een aanwinst voor de school- het onderwijs, leraren en schoolleiding vinden en onderwijsontwikkeling en werkdrukvermindering. In 2011 verschijnt een monitorrapport Jet-Net Career Day: leerlingen Tegelijk met de Summit vond de Jet-Net Career over de effecten en ervaringen. Day plaats in het World Forum in Den Haag. Figuur 5 Universum Programma & Jet-Net deelnemende scholen/bedrijven Eerst de Klas Na een pilot in 2009 is in 20 een tweede tranche gestart met Eerst de Klas. Er nemen nu 35 mensen deel aan het programma voor excellente academici, die gedurende twee jaar een paar dagen per week lesgeven in het vo, hun onderwijsbevoegdheid halen en deelnemen aan een leiderschapsprogramma bij grote Nederlandse bedrijven. Uit een tussentijdse evaluatie blijkt dat betrokkenen tevreden zijn over het programma en vooral het niveau van de deelnemers waarderen. Excellentie: Succes in Beeld Op basis van de ervaringen van het Platform met de intervisiesystematiek in de bètatechniekprogramma s, is in 2009 een programma ontwikkeld voor de Kwaliteitsagenda voortgezet onderwijs: Succes in Beeld. In 20 is dit uitgevoerd met ruim 90 scholen. Zij hebben samen met collega-experts het eigen schoolbeleid, de eigen knelpunten en de eigen successen ten aanzien van kwaliteitsbeleid beter zichtbaar gemaakt. Over de opbrengsten is gerapporteerd aan het ministerie van OCW. Universumscholen Jet-Netscholen Jet-Netbedrijven

11 Voortgezet onderwijs pagina 11 Excellentie: Bèta Excellent In 20 zijn de eerste voorbereidingen getroffen voor het nieuwe bètatechniekprogramma in het vo. Speerpunten zijn: de groei vasthouden van natuurprofiel-kiezers, een grotere doorstroom naar bètatechnische vervolgopleidingen en excellentiebevordering bij leerlingen in de top 15-20%. Gekeken wordt naar een mogelijk vervolg van Succes in Beeld en een integratie van dit programma in Bèta Excellent. Universumscholen hebben gewerkt aan het vernieuwen van hun bètatechnische onderwijs.

12 pagina 12 Beroepsonderwijs VMBO: Vmbo-Ambitie, Vakcollege en TechNet

13 Beroepsonderwijs pagina 13 In 2006 is gestart met het Vmbo-Ambitie Programma waarbij deelnemende scholen zich inzetten voor aantrekkelijk bètatechnisch onderwijs dat aansluit op de leefwereld van jongeren. Het jaar 20 stond in het teken van de afronding van het programma en het verduurzaming van de behaalde resultaten. Alle Vmbo-Ambitiescholen zijn daarop beoordeeld aan de hand van een duurzaamheidprofiel en ruim driekwart voldoet. de snijvlakopleidingen is maar liefst ruim 230% (zie figuur 6). Ook de deelname van meisjes is gegroeid; deze groei is groter op Vmbo- Figuur 6 Groei techniekleerlingen vmbo 250% 200% 150% 0% Ambitiescholen dan op niet-ambitiescholen (zie figuur 7). Vmbo-Ambitie: 139 scholen Het Vmbo-Ambitie Programma telde in scholen. Daarmee deed ongeveer de helft mee van alle vmbo-scholen met minimaal één beroepsgerichte technische afdeling. De afgelopen jaren zijn ruim vmbo-leerlingen in aanraking gekomen met de bètatechniekinnovaties van het Vmbo-Ambitie Programma. 50% 0% -50% basisberoepsgerichte leerweg gemengde leerweg kaderberoepsgerichte leerweg Figuur 7 Groei meisjes in vmbo techniek Resultaten Ondanks de generieke daling van leerlingenaantallen slagen de Vmbo-Ambitiescholen er in een stijging te realiseren van het aantal leerlingen dat kiest voor een technische richting. De grootse groei wordt geboekt in de gemengde leerweg. De succesfactor is vooral de invoering van de snijvlakopleidingen: opleidingen die een combinatie vormen van een techniekopleiding met een opleiding uit een andere sector. De groei ten opzichte van 2002 (peiljaar voor het Vmbo-Ambitie Programma) van deelnemers in 650% 600% 550% 500% 450% 400% 350% 300% 250% 200% 150% 0% 50% 0% -50% Ambitiescholen Niet-Ambitiescholen

14 Beroepsonderwijs pagina 14 Vakcollege: 42 scholen Het aantal deelnemende scholen blijft stijgen. In 2008 waren er 13 scholen, in en in Het Vakcollege krijgt positieve aandacht in de media en draagt bij aan het verbeteren van het imago van het vmbo. Het concept wordt doorontwikkeld naar een Vakcollege Zorg. TechNet: 227 scholen en bedrijven In TechNet werken scholen met bedrijven samen om de loopbaanoriëntatie van leerlingen verder te ontwikkelen. De ambitie is om de komende jaren te blijven groeien (zie figuur 8). De afgelopen jaren zijn ruim vmbo-leerlingen in aanraking gekomen met de bètatechniek-innovaties. Figuur 8 TechNet deelnemende scholen en bedrijven Technet-scholen Technet-bedrijven

15 pagina 15 Middelbaar beroepsonderwijs: Mbo-Ambitie en Sectorinvesteringsplan MBO

16 Middelbaar beroepsonderwijs pagina 16 In 2006 is gestart met het Mbo-Ambitie bètatechnisch mbo-onderwijs zo aantrekkelijk te Programma. Het heeft als doel instellingen, maken dat jongeren en vooral ook meisjes kenniscentra en bedrijven te stimuleren het kiezen voor bètatechnische opleidingen. Dit Figuur 9 Groei techniekdeelnemers mbo 25% 20% 15% % 5% 0% -5% Ambitie Niet-Ambitie Figuur Groei vrouwelijke techniekdeelnemers mbo 140% 120% 0% 80% 60% 40% 20% 0% bijvoorbeeld met aantrekkelijke snijvlakopleidingen, aandacht voor de aansluiting vmbo-mbo en mbo-hbo, en activiteiten gericht op het voorkomen van voortijdige uitval. In 20 is het programma afgerond. De resultaten van elke Mbo-Ambitieschool zijn beoordeeld op duurzaamheid aan de hand van een duurzaamheidprofiel: 61% van de participerende scholen voldoet. Mbo-Ambitie: 28 instellingen In totaal hebben 28 ROC s deelgenomen aan het programma, waarvan 22 scholen ook in 20 actief waren. Daarmee heeft in totaal twee derde van de ROC s meegedaan. Resultaten Het aantal studenten dat een techniekopleiding volgt is ten opzichte van 2003 (het peiljaar voor het programma) met 17% gestegen en bij de Mbo-Ambitiescholen zelfs met 23% (zie figuur 9). Het aantal vrouwelijke techniekdeelnemers is ten opzichte van 2003 met 130% toegenomen op Mbo-Ambitiescholen (zie figuur ). Niet alleen groeide het aantal bètatechniek studenten, ook groeide het aandeel techniekdeelnemers ten opzichte van het totale aantal deelnemers in het mbo. In 20 was dit aandeel op Mbo- Ambitiescholen een derde (zie figuur 11). Ambitiescholen Niet-Ambitiescholen

17 Middelbaar beroepsonderwijs pagina 17 Sectorinvesteringsplan mbo Het Platform is in 20 begonnen met de uitvoering van het Sectorinvesteringplan mbo. Dit verbindt de bètatechniek agenda aan het bredere innovatiebeleid van de overheid. Het programma investeert in de ontwikkeling van Centra voor Innovatief Vakmanschap in het mbo op één van topsectoren ten aanzien van economische innovatie. De centra richten zich onder meer op het versterken van de Nederlandse innovatiekracht en economie. Na een voorselectie hebben veertien consortia van bedrijven en mbo/hbo-instellingen eind 20 een businessplan ingediend voor de Innovatieprogramma s Water, HighTech Automotive Systems (HTAS) en Chemie. Het aantal vrouwelijke techniekdeelnemers is ten opzichte van 2003 met 130% toegenomen. Figuur 11 Aandeel techniekdeelnemers t.o.v. totale aantal deelnemers mbo 33% 32% 31% 30% 29% 28% 27% 26% 25% Ambitie Niet-Ambitie

18 pagina 18 Hoger onderwijs: Sprint, Sectorinvesteringsplan HBO en Sirius

19 Hoger onderwijs pagina 19 Het Sprint Programma, dat in 2004 startte voor gewerkt aan het vergroten van de in-, door- en hogescholen en in 2005 voor universiteiten, is uitstroom van studenten van hun bètatechnische eind 20 afgerond. De instellingen hebben opleidingen. Aandachtpunten hierbij zijn onder Figuur 12 Groei instroom bètatechnisch hoger onderwijs 80% andere aantrekkelijk onderwijs, aantrekkelijke loopbaanperspectieven en samenwerking binnen de onderwijsketen. De resultaten van iedere instellingen zijn beoordeeld op duurzaamheid: 83% van de instellingen voldoet aan het duurzaamheidoordeel. 70% 60% 50% 40% 30% 20% % 0% -% -20% Resultaten Sinds 2006 hebben nagenoeg alle hoger onderwijsinstellingen met bètatechniekopleidingen geparticipeerd in Sprint. De inspanningen van Sprint-instellingen waren gericht op de nationale doelstelling: in 20 15% meer bètatechnische afgestudeerden dan in peiljaar De instroomgroei is in 20 32% t.o.v. het peiljaar (zie figuur 12). hbo wo totaal Figuur 13 Instroomgroei bètatechniekstudenten in het hbo t.o.v. 2000/ / / / / /20 20/2011-5,4% - 6,5% - 3,8% 0,7% 8,1% 9,4% Universiteiten maken al langere tijd een flinke positieve groei door. Het aantal instromende studenten in een bètatechnische opleiding steeg van in studiejaar 2000/2001 naar in 20/2011. Een toename van maar liefst 73,9% procent. Figuur 14 Instroomgroei bètatechniekstudenten in het wo t.o.v. 2000/ / / / / /20 20/ ,1% 32,4% 42,7% 52,4% 71,2% 73,9% Er zijn verschillen tussen het gezamenlijke resultaat van hogescholen versus universiteiten. Maar ook aanzienlijke verschillen in de resultaten van individuele instellingen. Bij hogescholen variëren de instroompercentages aanzienlijk. Sommige hogescholen doen het erg goed en zagen soms zelfs het studentenaantal verdubbelen. Andere zien nog steeds een daling ten opzichte van Maar de afgelopen jaren is ook daar de groei flink ingezet. Verwacht wordt dan ook dat de daling bij deze hogescholen spoedig omslaat in een stijging. In het hbo zette deze groei pas vanaf 2007 in, twee jaar na de start van het Sprint Programma (zie figuur 13). Universiteiten maken al langere tijd een flinke instroomgroei door. Hier is de toename t.o.v ,9% (zie figuur 14) Het percentage instromende vrouwen steeg met bijna 74% procent. Dit komt vooral door de enorme toename van meisjes met een bètastudie op de universiteit: +134,5% (zie figuur 15). Innovatieprogramma s (zie ook Arbeidsmarkt en regio s) Het Innovatieplatform heeft kansrijke sectoren aangewezen waarin Nederland nationaal en internationaal sterk is. Voor deze zogenaamde

20 Hoger onderwijs pagina 20 sleutelgebieden heeft steeds een cluster van bedrijven een innovatieprogramma opgesteld. Innovatieprogramma s zijn onder andere Water, Chemie, Point One (nano-elektronica), Maritieme Techniek, Automotive, Life Science & Gezondheid, Materialen en Food & Nutrition. Er konden plannen worden ingediend voor de opleidingen die door de Innovatieprogramma s als prioriteit waren aangemerkt. Het Platform had tot eind 20 in totaal 4,6 miljoen euro gereserveerd als stimuleringsbijdrage. Deze bijdrage is gegaan naar opleidingen die plannen hadden geformuleerd die positief waren bevonden door zowel het Platform als de Innovatieprogramma s. Sectorinvesteringsplan hbo Eind 20 is het Platform begonnen met de uitvoering van het Sectorinvesteringsplan hbo. Het programma investeert in de ontwikkeling van Centres of expertise in het hbo op een van de economische innovatie topsectoren Water, HighTech Automotive Systems (HTAS) en Chemie. Na een voorselectie hebben veertien consortia van bedrijven en hbo/mbo-instellingen hiervoor een businessplan ingediend. Sprint-UP Het Sprint-UP Programma is in 2007 gestart en in 20 verlengd tot en met Het is een mobiliteitsprogramma om tijdelijk bètadocenten Figuur 15 Groei instroom vrouwelijke studenten in bètatechnisch hoger onderwijs 140% 130% 120% 1% 0% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% % 0% -% -20% 01/02 02/03 03/04 04/05 05/06 06/07 07/08 08/09 09/ /11 hbo wo ho totaal havo/vwo in te zetten in het hoger onderwijs en omgekeerd. Het doel is om in totaal 800 ho-docenten tegen 400 vo-docenten uit te wisselen. Dit om op de korte en lange termijn het aantal eerstegraadsdocenten in het vo te verhogen. Het moet een gunstig effect hebben op de kwaliteit van het onderwijs in vo en ho, de aansluiting tussen vo en ho verbeteren en de bekendheid van het ho bij de leerlingen en docenten in het vo vergroten. Bètabrug, bètabeurs, bèta1op1 De evaluaties van bètabrug, bètabeurs en bèta1op1 zijn afgerond. Bètabrug en bèta1op1 zijn zeer positief beoordeeld. De bètabrug, een bijspijkerprogramma voor studenten met bètapotentieel maar een deficiëntie in de vooropleiding, is wel kostbaar door de kleine aantallen die op maat les krijgen. Bèta1op1 beoogt met inzet van studentmentoren via een persoonlijke kennismaking met een bètastudie de belangstelling voor een bètastudie te stimuleren bij leerlingen. Dit programma wordt nu op verschillende wijzen voortgezet bij een groot deel van het hoger onderwijs. De bètabeurs, een bonus op afstuderen of doorstuderen, is minder goed beoordeeld: de meerwaarde is niet duidelijk en het heeft niet geleid tot ander (studie)gedrag.

21 Hoger onderwijs pagina 21 Excellentie: Sirius Het Sirius Programma stelt hogescholen en universiteiten in staat de beste studenten uit te dagen het beste uit zichzelf te halen. 48,8 miljoen is beschikbaar voor het bachelortraject dat in 2008 van start is gegaan. Het mastertraject, met een budget van 12,2 miljoen, is gestart in december 20. De Sirius beoordelingscommissie heeft de elf herziene aanvragen voor de masterfase beoordeeld. Zes aanvragen zijn positief beoordeeld en gehonoreerd: Universiteit Leiden, Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht, Radboud Universiteit Nijmegen, Universiteit Maastricht en Technische Universiteit Delft. De Sirius auditcommissie heeft vijf instellingen bezocht. Op basis informatie uit de instellingsmonitors en de bezoeken zijn auditrapporten opgesteld. Ze zijn input voor de governancegesprekken tussen het Platform en de Colleges van Bestuur begin Aandachtpunten hierbij zijn onder andere aantrekkelijk onderwijs, aantrekkelijke loopbaanperspectieven en samenwerking binnen de onderwijsketen.

22 pagina 22 Arbeidsmarkt en regio s

23 Arbeidsmarkt en regio s pagina 23 Innovatieprogramma s Het Platform heeft voor de Innovatieprogramma s het concept van Human Capital Roadmaps geïntroduceerd met aandacht voor menselijk kapitaal. Het gaat om een discrepantie-analyse van de tekorten op de arbeidsmarkt en een meerjarenaanpak. Het Platform heeft bedrijven de afgelopen jaren ondersteund bij het opstellen van hun human capital agenda, in samenwerking met AgentschapNL. Eind 20 zijn de Innovatieprogramma s geëvalueerd. TTOA Het Platform heeft eind 20 besloten ook na 20 door te gaan met de TTOA (Taskforce Technologie Onderwijs Arbeidsmarkt), die oplossingen zoekt voor het tekort aan technici en technologen. De TTOA bundelt bestaande initiatieven en activiteiten in de regio voor het vergroten van de belangstelling op scholen, het inzetten van niet-werkenden, het scholen van werkenden en het inzetten van migranten. Bedrijven, scholen en overheden werken samen bij het ondersteunen van de regio s. De TTOA s hebben gezorgd voor samenhangende regio s en een integrale en concrete aanpak (zie figuur 16). Succesfactor is de netwerkaanpak: de Taskforces hebben een verbindende functie in de regio. Regionale arrangementen Eind 20 zijn de regionale arrangementen financieel afgesloten. Verschillende regio s hadden ambities geformuleerd voor hun kennisinfrastructuur, die aansloten op de bredere regionale economische agenda. Overheid en onderwijs hebben zich gecommitteerd aan de arrangementen, voor het bedrijfsleven geldt dit in wat mindere mate. Bij elk arrangement is sprake van een samenhangende regio en een goede netwerkstructuur. Er is steeds meer samenhang en aansluiting bij landelijke initiatieven gekomen. Figuur 16 TTOA en regionale arrangementen B T1 T3 2 T4 4 1 C D T2 3 A Technocentra De kaderregeling Technocentra is afgelopen. Een aantal Technocentra is in 20 bezig een door de regio gefinancierde doorstart te realiseren, en is eind 20 ver met de bespreking of formalisering hiervan. In andere regio s zijn de procedures in gang gezet voor het formeel beëindigen van de activiteiten en het ontbinden van de rechtspersoon. Regionale arrangementen TTOA: TTOA in voorbereiding: A. Twente T1. Noord-Holland Noord B. Rotterdam* T2. Eems-delta C. Eindhoven T3. Flevoland D. Zuid-Limburg T4. Arnhem/Nijmegen/de Vallei *Rotterdam bevindt zich nog in de planfase.

24 Organisatie pagina 24 Organisatie Platform Bèta Techniek Raad van Toezicht Bureau Platform Bèta Techniek Voorzitter Dhr. drs. ir. J. van der Veer Vice-voorzitter Mw. mr. Y.C.M.T. van Rooy Voorzitter CvB UU Leden Dhr. P. Boekhoud Directeur/bestuurder Rotterdams Offensief Mw. drs. G.T.C. Bonhof Voorzitter College van Bestuur HvU Dhr. ing. K. Damen Bestuursvoorzitter Damen Shipyards Dhr. drs. A.F. van der Touw Bestuursvoorzitter Siemens Nederland Dhr. ing. J.P.C.M. van Zijl Bestuursvoorzitter MBO Raad Dhr. ir. J. Zuidam Voormalig vice-voorzitter Raad van Bestuur DSM NV Hans Corstjens Directeur Beatrice Boots Plv. directeur Annemarie Knottnerus Programmaleider Fabiènne Hendricks Programmaleider

25 pagina 25 Financieel verslag 20

26 Financieel verslag 20 pagina 26 Baten Lasten Exploitatie Bestemmings fonds Bestemmings fonds 20 euro * euro * euro * euro * euro * PO VO (754) Ambitieprogramma's (765) 221 Arbeidsmarkt & Innovatie Sprint (737) Aantrekkelijke keuzes (25) 171 Communicatie & Kennis (43) 43 - Excellentie Kwaliteit Uitvoeringskosten Totaal / bandbreedte

27 pagina 27 Colofon Uitgave Platform Bèta Techniek Lange Voorhout 20, 2514 EE Den Haag Postbus 556, 2501 CN Den Haag T (070) F (070) info@platformbetatechniek.nl Tekstproductie Brechje Hollaardt, Hypertekst Communicatie Begeleiding Hans Corstjens en Beatrice Boots Fotografie Workhouse, Jeroen Bouman, Hollandse Hoogte, Joris Hetsen,Voermans en Van Bree, Istock, DigiDaan, Oortgiese Interieurbouw, Jos Poeder, VHTO, Bureau Top, Rob Nelisse, Rogier Alleblas fotografie, Erik Kottier Vormgeving Ambitions, s-hertogenbosch December 2011 Platform Bèta Techniek Auteursrechten voorbehouden. Gebruik van de inhoud van deze publicatie is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld.