Beleidsadvies ter vergroting aandeel meisjes en vrouwen in technische opleidingen en beroepen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleidsadvies ter vergroting aandeel meisjes en vrouwen in technische opleidingen en beroepen"

Transcriptie

1 Beleidsadvies ter vergroting aandeel meisjes en vrouwen in technische opleidingen en beroepen INLEIDING Nederlandse meisjes kiezen minder vaak voor opleidingen en beroepen in bèta, techniek of ICT dan jongens. Dat terwijl meisjes vaak wel talent hebben voor exacte vakken en zij hierop over het algemeen even goed presteren als jongens. 1 Een gemiste kans dus voor deze meisjes, die hierdoor hun talenten niet optimaal ontplooien, en bovendien een goedbetaalde baan in één van de topsectoren mislopen. Maar ook om economische redenen is het van belang dat meer meisjes kiezen voor een toekomst in de techniek. Uit prognoses van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) blijkt dat er door de toenemende snelheid van innovaties, op termijn jaarlijks extra technici nodig zijn om in de groeiende behoefte aan technisch personeel te voorzien. 2 Een gat dat alleen gevuld kan worden als ook meer vrouwen voor een carrière kiezen in de momenteel door mannen gedomineerde zogenaamde STEM-sectoren. 3 Alleen dan kan Nederland zijn positie als één van de meest competitieve kenniseconomieën 4 behouden en versterken. Een technische achtergrond maakt het voor vrouwen bovendien mogelijk om de nieuwe kansen die de in steeds hogere mate gerobotiseerde samenleving biedt, ten volle te benutten. 1 VHTO, Meer meisjes en Vrouwen in bèta, techniek en ICT, online op de website van VHTO, geraadpleegd op Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt, in: Nationaal Techniekpact 2020, Maastricht: ROA - School of Business and Economics - Universiteit Maastricht 2013, p STEM: Science, Technology, Engineering and Mathematics 4 Economic World Forum, Global Competitiveness Index, online op website World Economic Forum, geraadpleegd op

2 MEISJES KIEZEN MINDER VAAK EXACT DAN JONGENS Seksesegregatie in de studiekeuze is in het voortgezet onderwijs het duidelijkst aanwezig op het vmbo, waar in het schooljaar slechts 6% van de meisjes een technische richting opging, tegenover 46% van de jongens. Op het mbo kiest 10% van de meisjes voor een technische opleiding, tegenover 44% van de jongens. Op de havo en het vwo is het aandeel van meisjes dat opteert voor het profiel Natuur & Techniek de afgelopen jaren gestaag gestegen naar respectievelijk 9% en 27%. De cijfers voor jongens zijn hier 28% (havo) en 47% (vwo). 5 Opvallend is dat veel van deze meisjes vervolgens niet doorstromen naar technische opleidingen in het hoger onderwijs; slechts 8% van de meisjes op het hbo kiest voor een exacte opleiding (jongens: 32%), aan de universiteit gaat het om 17% van de meisjes (jongens: 38%). Ondanks een (toch) groeiende belangstelling van meisjes voor exacte opleidingen in het hoger onderwijs, zijn de Nederlandse cijfers in vergelijking met andere Europese landen erg laag. 6 Bovendien blijkt dat er voor meisjes die exacte richtingen kiezen, er vanaf het voortgezet onderwijs veel uitstroommomenten zijn. Deze hangen samen met stereotype denkbeelden over mannen- en vrouwenberoepen, het gebrek aan vrouwelijke rolmodellen of aansluiting bij de belevingswereld van meisjes (in door mannen gedomineerde sectoren), waardoor meisjes toch liever overstappen op andere vakgebieden. Zoals gezegd wordt het studiekeuzeverschil dan ook niet veroorzaakt door een mindere aanleg van meisjes voor bètavakken, maar eerder door: (genderstereotype) invloeden vanuit de omgeving: ouders, docenten, decanen; een beperkt beeld van opleidingen en beroepen in bèta, techniek of ICT en onbekendheid met de maatschappelijke innovaties die door technologie mogelijk zijn; het ontbreken van rolmodellen (vrouwelijke professionals in bèta, techniek of ICT) om zich mee te kunnen identificeren; weinig zelfvertrouwen in het eigen talent voor bètavakken en techniek. 7 STUDIEKEUZE EN OVERHEIDSBELEID Het beleid ter stimulering van een technische studiekeuze voor meisjes, gaat terug tot eind jaren 80. Met de campagneslogans Kies exact ( ) en Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid, ( ) trachtte de overheid meisjes in het voortgezet onderwijs aan te sporen om in minstens één exact vak eindexamen te doen en om hun kansen op de arbeidsmarkt en op economische zelfstandigheid te vergroten. Recent beleid is meer gericht op de algemene stimulering van jongeren om de techniek in te gaan. Zo ging in 2012 het activiteitenplan Meer Betere Bèta s van start. Meer Betere Bèta s bundelt activiteiten op het gebied van bèta/techniek in het primair en voortgezet onderwijs en wordt gecoördineerd door de tijdelijke stichting Platform Bèta & Techniek. Binnen Meer Betere Bèta s heeft de programmalijn School aan Zet een aparte status. Dit programma is bedoeld ter ondersteuning bij de verhoging van de algemene onderwijskwaliteit op basis- en middelbare scholen op bepaalde, door de scholen zelf geselecteerde thema s. Bèta en techniek is één van de thema s uit het keuzemenu voor middelbare scholen. Daarnaast sloten in mei 2013 het Rijk, de regio s, 5 VHTO, Cijfers en Onderzoek: Samenvatting, online op de website van VHTO, geraadpleegd op Cijfers voor het profiel Natuur & Techniek kunnen op twee manieren weergegeven worden. Bv. voor vwo: 27% van de meisjes en 47% van de jongens kiest voor dit profiel. We kunnen ook kijken naar het aandeel van meisjes bij alle leerlingen die voor dit profiel hebben gekozen; dat is 38%. Zie ook: VHTO/Atria Factsheet (2015) Meisjes en Vrouwen in bèta, techniek en ICT. 6 CBS, Meisjes soepeler door het onderwijs, meer jongens economisch zelfstandig, online op de website van het CBS, geraadpleegd op VHTO, Meer meisjes en Vrouwen in bèta, techniek en ICT, online op de website van VHTO, geraadpleegd op

3 onderwijsinstellingen, werkgevers, werknemers, jongeren en topsectoren het Nationaal Techniekpact 2020, bestaande uit een22-tal acties om de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector te verbeteren. Affiche uit de Kies exact-campagne. Atria (Collectie IAV) onbekend Binnen Meer Betere Bèta s en het Techniekpact is VHTO, het landelijke expertisebureau meisjes/vrouwen in bèta/techniek, een partner die het doelgroepenbeleid gericht op meisjes vormgeeft. In het algemene beleid gericht op het verhogen van de instroom en doorstroom van jongeren in de techniek, is er dus ook specifiek aandacht voor meisjes. Bovendien heeft het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) ook specifiek beleid om meisjes te stimuleren om voor techniek te kiezen. OCW ondersteunt verschillende activiteiten van VHTO rechtstreeks, zoals het jaarlijks terugkerende Girlsday. RIJKSBEGROTING 2016 In de Rijksbegroting krijgt het Techniekpact de meeste aandacht. De begroting van het Ministerie van OCW kondigt aan dat in 2016 de regionale aanpak van het pact verder verfijnd zal worden, zodat er per regio en technische sector kan worden ingespeeld op specifieke arbeidsmarktvraagstukken. 8 In de begroting van het Ministerie van Economische Zaken (EZ) wordt het Techniekpact genoemd als essentieel onderdeel van de inzet van het kabinet op de verbetering van het Nederlandse ondernemersklimaat. 9 In de begroting van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) wordt stilgestaan bij de uitdagingen en onzekerheden die gepaard gaan met de robotisering van de samenleving en wordt gewezen op het belang van kwalitatief onderwijs, dat leerlingen voorbereidt op een wendbare 8 Tweede Kamer der Staten Generaal, Rijksbegroting 2016:VIII Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 2015, p Tweede Kamer der Staten Generaal, Rijksbegroting 2016: XIII Economische Zaken, Den Haag: Ministerie van Economische Zaken 2015, p

4 arbeidsmarkt. 10 In het kader van het Techniekpact en Platform Bèta & Techniek, staan er dit jaar vooral op het vmbo en het hbo veranderingen op stapel. In 2016 zal het beroepsgerichte examenprogramma van de vijf technische profielen in het vmbo worden ingevoerd, evenals het nieuwe vak Informatietechnologie voor vmbo-g/tl leerlingen, en het nieuwe examenvak Technologie en Toepassing. 11 Op hbo-niveau zal worden geïnvesteerd in zogenaamde Centres of Expertise gericht op toponderwijs, toponderzoek en innovaties. Uitgangspunt hierbij is 25% financiering uit het werkveld, 25% van onderwijsinstellingen en 50% profileringsbekostiging. De middelen worden via het Platform Bèta & Techniek beschikbaar gesteld aan de Centres of Expertise. 12 AANDACHTSPUNTEN VOOR HET EMANCIPATIEBELEID Hoewel technisch onderwijs voor de betrokken ministeries duidelijk een belangrijk speerpunt is, wordt er in de Rijksbegroting geen expliciete aandacht gegeven aan de technische loopbaan van meisjes en vrouwen. Het beleid ter stimulering van de keuze voor een carrière in bèta en techniek is sinds het Nationaal Techniekpact 2020 van genderspecifiek naar genderinclusief gegaan. Uit de begroting kan niet worden opgemaakt in welke mate er middelen beschikbaar worden gesteld voor genderspecifieke acties voor het stimuleren van meisjes en vrouwen om zich te richten op bèta en techniek. Het is dus moeilijk na te gaan in welke mate de keuze voor techniek van meisjes en vrouwen gestimuleerd en ondersteund wordt. Met Gender mainstreaming (emancipatiebeleid dat aansluit bij het grote geld en de belangrijke spelers van het algemene beleid) kan in beginsel meer bereikt worden dan met apart specifiek beleid. Echter, zonder oormerken of anderszins bepalen op welke manier en in welke mate de algemene middelen ten goede komen aan meisjes en vrouwen bestaat er bij Gender Mainstreaming het risico dat door impliciete beeldvorming toch de hoofdmoot van het beleid gericht is op de gemiddelde technicus. Meer aandacht voor emancipatie-aspecten in het algemene technologiebeleid kan worden bereikt door: Een substantieel deel van de financiering voor School aan Zet en Platform Bèta & Techniek te oormerken voor het bevorderen van de instroom en succesvolle uitstroom van meisjes en vrouwen in technische opleidingen op alle niveaus; Financiering van genderspecifieke acties dient structureel te zijn om effectief te zijn, immers: seksesegregatie in studiekeuze komt deels voort uit genderstereotype denkbeelden over mannen- en vrouwenvakgebieden, die nog sterk ingebakken zijn in de Nederlandse samenleving; Gendertrainingen voor docenten en decanen dienen daarom een integraal onderdeel te zijn van de programma s ter stimulering van een technische studiekeuze; Leerlingen in Nederland moeten betrekkelijk vroeg een studierichting kiezen. Uit onderzoek blijkt dat meisjes deels uit onbekendheid met de maatschappelijke toepassingen van technologie en door een gebrek aan vrouwelijke rolmodellen niet voor exacte vakken kiezen,. Daarom is het van belang meisjes al in de basisschoolleeftijd te laten kennismaken met techniek, wetenschap en vrouwelijke professionals in deze sectoren; In het kader van Onderwijs 2032 is het zo spoedig opnemen van programmeren als verplicht vak in het curriculum van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs 10 Tweede Kamer der Staten Generaal, Rijksbegroting 2016: XV Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 2015, p Tweede Kamer der Staten Generaal, Rijksbegroting 2016:VIII Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 2015, p Ibidem, p

5 een noodzakelijke voorwaarde voor de emancipatie van meisjes in de robotsamenleving; Omdat blijkt dat ook meisjes die op het voortgezet onderwijs een exacte richting kiezen, vaak tóch geen technische vervolgopleiding doen. En het blijkt dat meisjes die wél die technische vervolgopleiding kiezen veelal buiten hun vakgebied komen te werken. Daarom, is genderspecifieke loopbaanoriëntatie ook in het voortgezet en hoger onderwijs nodig om voortijdige uitstroom te voorkomen; Tot slot kan in het reïntegratie-aanbod van het UWV en andere overheidsinstanties - naast het meer gendersensitief maken van het reguliere aanbod - in de trant van Kies Exact in de jaren tachtig van de vorige eeuw gedacht worden aan een specifiek voor vrouwen herkenbaar aanbod naar het model van VrouwenVakScholen voor gesubsidieerde omscholingsprogramma s tot ICT-specialist. Foto voor. een affichewedstrijd met het thema 'Hoezo zelfstandig. Atria (Collectie IAV) Bronja Seijnen Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis, zet zich in voor gelijke behandeling van én gelijke kansen voor meisjes en vrouwen in al hun sociaal-culturele diversiteit. Dit doen we onder het motto Sharing the past, debating the present, creating the future. Atria beheert het erfgoed van vrouwenbewegingen in Nederland, doet onderzoek naar de positie van vrouwen in de samenleving en geeft advies voor toekomstig beleid. 24 september 2015 Vijzelstraat 20, 1017 HK Amsterdam, T , E info@atria.nl, I 5

Alle talenten van meisjes benutten! Cocky Booij Directeur VHTO Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek

Alle talenten van meisjes benutten! Cocky Booij Directeur VHTO Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek Alle talenten van meisjes benutten! Cocky Booij Directeur VHTO Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek VHTO VHTO Een stichting met een missie: de participatie van meisjes en vrouwen

Nadere informatie

Voor eerlijke kansen en keuzes in werk en opleiding

Voor eerlijke kansen en keuzes in werk en opleiding Voor eerlijke kansen en keuzes in werk en opleiding 1 Waarom? Nederland staat voor een uitdaging. De arbeidsmarkt verandert door technologische ontwikkelingen, flexibilisering, decentralisering en bezuinigingen.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 31 200 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2008 Nr. 183 BRIEF

Nadere informatie

Aandeel meisjes in de bètatechniek VMBO

Aandeel meisjes in de bètatechniek VMBO Vrouwen in de bètatechniek Traditioneel kiezen veel meer mannen dan vrouwen voor een bètatechnische opleiding. Toch lijkt hier de afgelopen jaren langzaam verandering in te komen. Deze factsheet geeft

Nadere informatie

Techniek: werken, leren en kiezen. Cijfers onderwijs-arbeidsmarkt 2019

Techniek: werken, leren en kiezen. Cijfers onderwijs-arbeidsmarkt 2019 Techniek: werken, leren en kiezen Cijfers onderwijs-arbeidsmarkt 2019 Achtergrond TP monitor Behoefte aan een feitelijk beeld van onderwijs & arbeidsmarkt bètatechniek & trends Set van indicatoren Cijfers

Nadere informatie

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze

Nadere informatie

TECHNIEKPACTMONITOR.NL HIGHLIGHTS 2017

TECHNIEKPACTMONITOR.NL HIGHLIGHTS 2017 TECHNIEKPACTMONITOR.NL HIGHLIGHTS 2017 AANDEEL LEERLINGEN VMBO 3E LEERJAAR 2006-2007 2013-2014 2016-2017 VMBO-BB 31% 24% 24% VMBO-KB 27% 22% 21% Het betreft hier het aandeel leerlingen binnen het totaal

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen; Regionale visie als succesfactor

Doorlopende leerlijnen; Regionale visie als succesfactor 1 Doorlopende leerlijnen; Regionale visie als succesfactor Fatima Tahtahi Post Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Directie voortgezet onderwijs Eva van Cooten Platform Bèta Techniek Toptechniek

Nadere informatie

Contextschets Techniek

Contextschets Techniek Contextschets Techniek Nationaal Techniekpact 2020... 2 Welke activiteiten ondernemen de hbo-instellingen?... 2 Welke activiteiten ondernemen de universiteiten?... 3 Welke activiteiten onderneemt de 3TU?...

Nadere informatie

Introductie. In deze nieuwsbrief. Agenda 2012

Introductie. In deze nieuwsbrief. Agenda 2012 In deze nieuwsbrief 1 Introductie 2 Woord van de Teamleider 3 Aankondiging opening nieuwe kantoor 4 Evaluatie Startdag SK1op1 5 Het VHTO Deze nieuwsbrief is mede mogelijk gemaakt door: Introductie Beste

Nadere informatie

TAK Centrum wil innovatieve onderwerpen, vermeld in onze regiovisie, gebruiken om lesmateriaal te ontwikkelen voor het vak Science.

TAK Centrum wil innovatieve onderwerpen, vermeld in onze regiovisie, gebruiken om lesmateriaal te ontwikkelen voor het vak Science. INLEIDING Om het technisch talent van mavoleerlingen zo goed mogelijk te benutten en de doorstroom naar een technische vervolgopleiding te bevorderen, voert het Platform Bèta Techniek, in opdracht van

Nadere informatie

Techniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Waarom een techniekpact in Twente? Programmalijnen

Techniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Waarom een techniekpact in Twente? Programmalijnen Jaarverslag 2016 Techniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Techniekpact Twente klinkt steeds meer mensen bekend in de oren. Maar wat is het ook alweer? Techniekpact Twente is een uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

Uw brief van. Bijlage(n)

Uw brief van. Bijlage(n) logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 6 april 2007 HO/CBV/2007/10020 Uw brief van Onderwerp Voortgang Deltaplan Bèta Techniek

Nadere informatie

Presentatie VHTO. Inspiratiereis Techniekpact Oost

Presentatie VHTO. Inspiratiereis Techniekpact Oost Presentatie VHTO Inspiratiereis Techniekpact Oost september 2017 VHTO Een stichting met een missie: de participatie van meisjes en vrouwen in bèta, techniek en ICT vergroten Activiteiten in de hele onderwijsketen,

Nadere informatie

V erschenen in: ESB, 83e jaargang, nr. 4162, pagina 596, 31 juli 1998 (datum)

V erschenen in: ESB, 83e jaargang, nr. 4162, pagina 596, 31 juli 1998 (datum) Emancipatie en opleidingskeuze A uteur(s): Grip, A. de (auteur) Vlasblom, J.D. (auteur) Werkzaam bij het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht. (auteur) Een

Nadere informatie

PERSBERICHT: Jongens worden ingehaald. Meisjes zijn de toekomstige bèta s

PERSBERICHT: Jongens worden ingehaald. Meisjes zijn de toekomstige bèta s PERSBERICHT: Jongens worden ingehaald. Meisjes zijn de toekomstige bèta s Grootste populariteitsonderzoek naar schoolvakken ooit onder 25. scholieren. De bètavakken natuurkunde, scheikunde, techniek, wiskunde

Nadere informatie

Saxion en vrouwelijke studenten Bètatechniek

Saxion en vrouwelijke studenten Bètatechniek Saxion en vrouwelijke studenten Bètatechniek busreis 18-21 september 2017 Marianne Laarman Programmadirecteur Bètatechniek Saxion Programma Bètatechniek Saxion Stuurgroep Bètatechniek Saxion CvB-vz en

Nadere informatie

Actiepuntenplan. Meisjes, vrouwen en ICT

Actiepuntenplan. Meisjes, vrouwen en ICT Actiepuntenplan Meisjes, vrouwen en ICT maart/april 2012 Inleiding De Nederlandse samenleving heeft meer ICT ers nodig om huidige en toekomstige vraagstukken het hoofd te bieden. In Nederland is 10% van

Nadere informatie

short-logo NATIONAAL TECHNIEKPACT 2020 SAMENVATTING ÉÉN JAAR NA ONDERTEKENING RAPPORTAGE

short-logo NATIONAAL TECHNIEKPACT 2020 SAMENVATTING ÉÉN JAAR NA ONDERTEKENING RAPPORTAGE RAPPORTAGE NATIONAAL TECHNIEKPACT 2020 ÉÉN JAAR NA ONDERTEKENING SAMENVATTING short-logo MEI 2014 go Pagina 2 SAMENVATTING RAPPORTAGE NATIONAAL TECHNIEKPACT 2020 ÉÉN JAAR NA ONDERTEKENING Met het doel

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 03 30 079 VMBO Nr. 36 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 9 oktober

Nadere informatie

Navigatie techniekpact

Navigatie techniekpact Navigatie techniekpact Beleidsthema s en - doelen Beleid in cijfers Beleidsinstrumentarium EZ 1 Versie oktober 2015 Beleidsthema s en doelen techniekpact Zorgen voor voldoende gekwalificeerde technici

Nadere informatie

Landelijke Jeugdmonitor. Rapportage 2e kwartaal 2007

Landelijke Jeugdmonitor. Rapportage 2e kwartaal 2007 Landelijke Jeugdmonitor Rapportage 2e kwartaal 2007 Centraal Bureau voor de Statistiek Voorburg/Heerlen, 2007 Verklaring der tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim = nihil = (indien

Nadere informatie

Nieuwsbrief nummer 42, juli 2013

Nieuwsbrief nummer 42, juli 2013 Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie. Nieuwsbrief nummer 42, juli 2013 Alle inspanningen van scholen en van de VHTO-rolmodellen om meisjes te interesseren voor bèta/techniek

Nadere informatie

Genderstereotypering doorbreken in groep 1-2 van het basisonderwijs

Genderstereotypering doorbreken in groep 1-2 van het basisonderwijs Genderstereotypering doorbreken in groep 1-2 van het basisonderwijs HANDLEIDING VOOR Leerkrachten^ ...................................................... Beeldenbrekers is een project van VHTO, Landelijk

Nadere informatie

STEM. Science - Technology - Engineering - Math STEM-vaardigheden onderzoek onder meisjes

STEM. Science - Technology - Engineering - Math STEM-vaardigheden onderzoek onder meisjes STEM Science - Technology - Engineering - Math STEM-vaardigheden onderzoek onder meisjes Opvallende resultaten Nederlandse meisjes negatief over eigen bètavaardigheden Meer dan de helft van de Nederlandse

Nadere informatie

Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie.

Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie. Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie. Nieuwsbrief nummer 50, mei 2014 Was will das Weib? Of liever: wat wil de Nederlandse bèta/technische vrouw? Kiest ze na een technische

Nadere informatie

ONTWIKKELINGEN VMBO EN MBO Spirit4you 22 maart 2018

ONTWIKKELINGEN VMBO EN MBO Spirit4you 22 maart 2018 ONTWIKKELINGEN VMBO EN MBO Spirit4you 22 maart 2018 Ontwikkelingen vmbo en mbo Bestuursakkoord mbo (Ministerie OCW en Mbo- Raad) Sterk beroepsonderwijs (Ministerie OCW) SER advies: sterk en innovatief

Nadere informatie

Advies aan de staatssecretarissen van Veiligheid en Justitie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap inzake cybersecurity in het onderwijs en het

Advies aan de staatssecretarissen van Veiligheid en Justitie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap inzake cybersecurity in het onderwijs en het Advies aan de staatssecretarissen van Veiligheid en Justitie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap inzake cybersecurity in het onderwijs en het bedrijfsleven. 3 Excellenties, De wereld digitaliseert in hoog

Nadere informatie

1 Bent u bekend met het artikel Maakbedrijven trekken naar India wegens groeiend gebrek aan Nederlandse ingenieurs? 1

1 Bent u bekend met het artikel Maakbedrijven trekken naar India wegens groeiend gebrek aan Nederlandse ingenieurs? 1 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Factsheet Almeerse arbeidsmarkt Juni 2013

Factsheet Almeerse arbeidsmarkt Juni 2013 Factsheet Almeerse arbeidsmarkt Juni 2013 Snel een beeld van de Almeerse arbeidsmarkt Werkgevers krijgen de komende jaren in toenemende mate te maken met een tekort aan gekwalificeerde medewerkers. Zij

Nadere informatie

Meer jonge mensen in de techniek. Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf!

Meer jonge mensen in de techniek. Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf! Meer jonge mensen in de techniek Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf! Over TechniekTalent.nu TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van acht technische sectoren met één doel: meer instroom

Nadere informatie

in het mbo Werken aan uitstroom - instroom

in het mbo Werken aan uitstroom - instroom ONTWIKKELINGEN CULTUUREDUCATIE IN HET MBO ONDERWIJSVERNIEUWING Onderwijsvernieuwing in het mbo Onderwijs 2032, nieuwe speerpunten voor het kunstvakonderwijs én binnen het mbo een eigen verklaring over

Nadere informatie

Leuk, praktisch en inspirerend W&T onderwijs. Professionaliseringstrajecten voor het primair onderwijs Mei 2014

Leuk, praktisch en inspirerend W&T onderwijs. Professionaliseringstrajecten voor het primair onderwijs Mei 2014 Leuk, praktisch en inspirerend W&T onderwijs Professionaliseringstrajecten voor het primair onderwijs Mei 2014 Professionalisering wetenschap en techniek in de klas Workshops Nascholingen Lezingen & Congressen

Nadere informatie

26CC Helicon. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2018

26CC Helicon. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2018 26CC Helicon MBO Factsheet Schooljaar 2017-2018 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2018 26CC : Helicon Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie over mbo-instelling

Nadere informatie

Opleidingsniveau stijgt

Opleidingsniveau stijgt Opleidingsniveau stijgt Grote doorstroom naar hogere niveaus Meer leerlingen vanuit vmbo naar havo Grote groep mbo ers naar het hbo 10 Jongens groeien gedurende hun onderwijsloopbaan Jongens na een diploma

Nadere informatie

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed

Nadere informatie

25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2018

25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2018 25LT ROC Gilde Opleidingen MBO Factsheet Schooljaar 2017-2018 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2018 25LT : ROC Gilde Opleidingen Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

Handleiding voor scholen

Handleiding voor scholen VHTO EEN PROJECT VAN VHTO, LANDELIJK EXPERTISEBUREAU MEISJES/VROUWEN EN BÈTA/TECHNIEK Handleiding voor scholen Meisjes maken kennis met beroepen in bèta, technologie en ICT Waarom deze handleiding? Deze

Nadere informatie

Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie.

Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie. Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie. Nieuwsbrief nummer 47, februari 2014 VHTO is trots. Dubbel trots! We hebben namelijk de Google Rise Award 2014 gewonnen. En onze voorzitter

Nadere informatie

MEER MEISJES IN MBO TECHNIEK MONITOR

MEER MEISJES IN MBO TECHNIEK MONITOR MEER MEISJES IN MBO TECHNIEK MONITOR 2017-2018 VHTO, 26 FEBRUARI 2019 MONITOR MEER MEISJES IN MBO TECHNIEK 2017-2018 Dit is de monitorrapportage 2017-2018 Meer meisjes in mbo Techniek. De rapportage bestaat

Nadere informatie

Expertmeeting voor vmbo-scholen

Expertmeeting voor vmbo-scholen Expertmeeting voor vmbo-scholen 12 februari 2009 VHTO Landelijk expertisebureau meisjes vrouwen en bèta techniek www.vhto.nl Lia Bleijenberg Cocky Booy Programma 10.00 10.15 uur Welkom en kennismaking

Nadere informatie

DOORSTROOM VAN VMBO NAAR HAVO Onderzoek onder ruim vmbo-scholieren naar hun intentie om voor de havo te kiezen

DOORSTROOM VAN VMBO NAAR HAVO Onderzoek onder ruim vmbo-scholieren naar hun intentie om voor de havo te kiezen DOORSTROOM VAN VMBO NAAR HAVO Onderzoek onder ruim 20.000 vmbo-scholieren naar hun intentie om voor de havo te kiezen Februari 2019 Surrounded by Talent 2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Onderzoeksvragen

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF. Handleiding voor bedrijven

OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF. Handleiding voor bedrijven OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF Handleiding voor bedrijven INLEIDING We hoeven u waarschijnlijk niet te vertellen hoe belangrijk techniek is in onze samenleving. En ook niet dat er al enige jaren een

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 800 VIII Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2007 Nr. 111 BRIEF

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2006 Nr. 139 BRIEF

Nadere informatie

Factsheet persbericht. Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt

Factsheet persbericht. Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt Factsheet persbericht Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt Inleiding Van augustus 2009 tot en met september 2009 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek. Aan het onderzoek deden

Nadere informatie

25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 2 Uitgave: mei 2018

25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 2 Uitgave: mei 2018 25LT ROC Gilde Opleidingen MBO Factsheet Schooljaar 2016-2017 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 2 Uitgave: mei 2018 25LT : ROC Gilde Opleidingen Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Kennis IPC 5200 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Woerdens Techniek Talent

Woerdens Techniek Talent Woerdens Techniek Talent Werkgroep Promotie en werving Concept Activiteitenplan 2013/2014 versie 3.0, Woerden, 23-08- 2013 Aanleiding Het Woerdens Techniek Talent is een initiatief van onderwijsinstellingen,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 50 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Kiezen voor Technologie

Kiezen voor Technologie Kiezen voor Technologie Actieplan Wetenschap en Technologie voor het primair en voortgezet onderwijs Voorwoord Zowel vanuit het ontwikkelperspectief van de kinderen als vanuit het perspectief van de Nederlandse

Nadere informatie

Checklist studentenwerving Centres of Expertise Centra voor Innovatief Vakmanschap. 3 december 2012

Checklist studentenwerving Centres of Expertise Centra voor Innovatief Vakmanschap. 3 december 2012 Checklist studentenwerving Centres of Expertise Centra voor Innovatief Vakmanschap 3 december 2012 Inleiding Sinds 2011 zijn vier Centres of Expertise en drie Centra voor Innovatief Vakmanschap actief.

Nadere informatie

Doelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap.

Doelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap. Activiteit: Impliciete Associatietest Doelstelling Testen of u onbewuste vooroordelen hebt ten aanzien van mannen en vrouwen in de wetenschap. Materialen Computer met internettoegang Werkmethodes De IAT

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2012

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2012 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2012 Feiten en cijfers 2 HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Ondanks de

Nadere informatie

Uitval zonder diploma: Aanleiding, Kansen en Toekomstintenties

Uitval zonder diploma: Aanleiding, Kansen en Toekomstintenties ROA Titel Uitval zonder diploma: Aanleiding, Kansen en Toekomstintenties ROA Fact Sheet ROA-F-2018/18 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt ROA Research Centre For Education and the Labour Market

Nadere informatie

Factsheet Toelatingstoets PABO

Factsheet Toelatingstoets PABO Pabo-opleidingen zitten in de lift De pabo s hebben de afgelopen jaren veel stappen gezet om de kwaliteit verder te versterken, onder meer door de invoering van de toelatingstoetsen. Deze maatregelen betalen

Nadere informatie

Facts & Figures Drenthe

Facts & Figures Drenthe Facts & Figures Drenthe Prognose van leerlingaantallen In Drenthe wordt er een krimp verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit gaat over de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte, theoretische-

Nadere informatie

Scholieren eisen tijd en begeleiding voor hun loopbaan

Scholieren eisen tijd en begeleiding voor hun loopbaan Scholieren eisen tijd en begeleiding voor hun loopbaan Scholieren hebben behoefte aan LOB Uit het onderzoek blijkt dat scholieren behoefte hebben aan meer LOB. Dat begint in leerjaar één. In de laatste

Nadere informatie

25MA ROC Leiden. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

25MA ROC Leiden. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25MA ROC Leiden MBO Factsheet Schooljaar 2016-2017 Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25MA : ROC Leiden Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie over

Nadere informatie

25LH ROC Midden Nederland. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

25LH ROC Midden Nederland. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LH ROC Midden Nederland MBO Factsheet Schooljaar 2015-2016 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LH : ROC Midden Nederland Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

25PZ ROC van Amsterdam. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

25PZ ROC van Amsterdam. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25PZ ROC van Amsterdam MBO Factsheet Schooljaar 2016-2017 Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25PZ : ROC van Amsterdam Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie

Nadere informatie

EEN WERELD AAN TALENTEN! WETENSCHAP & TECHNOLOGIE: DE TECHNISCHE MAVO OP HET VAN VREDENBURCH COLLEGE!

EEN WERELD AAN TALENTEN! WETENSCHAP & TECHNOLOGIE: DE TECHNISCHE MAVO OP HET VAN VREDENBURCH COLLEGE! EEN WERELD AAN TALENTEN! WETENSCHAP & TECHNOLOGIE: DE TECHNISCHE MAVO OP HET VAN VREDENBURCH COLLEGE! BELANGSTELLING VOOR TECHNIEK OP MAVO-NIVEAU? Vind je techniek heel gaaf? En heb jij van je basisschool

Nadere informatie

Infrastructuur landsdeel Noord. 4 Centres of expertise (penvoerders)

Infrastructuur landsdeel Noord. 4 Centres of expertise (penvoerders) LANDSDEEL NOORD Het landsdeel Noord, bestaande uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe, heeft het Techniekpact regionaal vertaald in de Techniekagenda Noord Nederland. In de noordelijke provincies

Nadere informatie

Infrastructuur landsdeel Noordvleugel. 5 hogescholen met bètatechniek 3 universiteiten Jet-Net: 31 scholen en 15

Infrastructuur landsdeel Noordvleugel. 5 hogescholen met bètatechniek 3 universiteiten Jet-Net: 31 scholen en 15 Facts & Figures 2 Deel II LANDSDEEL NOORDvleugel In het Techniekpact Noordvleugel hebben de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht hun bestaande techniek-, human capital- en economische agenda

Nadere informatie

Facts & Figures Overijssel

Facts & Figures Overijssel 2017 2019 2021 2023 2025 2027 2029 2031 2033 2035 2037 Facts & Figures Overijssel Prognose van leerlingaantallen In Overijssel wordt er een krimp verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 ROA Titel Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 Per Bles Christoph Meng ROA Fact Sheet ROA-F-2018/11 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt ROA Research Centre For Education and

Nadere informatie

Expertmeeting: Een naadloze aansluiting

Expertmeeting: Een naadloze aansluiting Expertmeeting: Een naadloze aansluiting 27-01-2016 Onderzoek: aansluiting gezocht Afstemming tussen behoeftes van technische MKB bedrijven en werkvoorkeuren van jonge technici Aanleiding Techniekbedrijven

Nadere informatie

>Retouradres Postbus BJ Den Haag

>Retouradres Postbus BJ Den Haag >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Datum 28 februari 2017 Betreft Brief aan Kamer met beantwoording Kamervragen van de leden Dijkstra en Van Weyenberg (beiden D66) over jonge vrouwen die vaak

Nadere informatie

25LJ ROC Ter AA. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

25LJ ROC Ter AA. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LJ ROC Ter AA MBO Factsheet Schooljaar 2015-2016 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LJ : ROC Ter AA Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie over

Nadere informatie

Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie.

Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie. Wordt dit E-zine niet goed weergegeven? Bekijk dan de online versie. Nieuwsbrief nummer 48, april 2014 The confidence gap starts early. Between elementary and high school, girls self esteem drops 3.5 times

Nadere informatie

25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LT ROC Gilde Opleidingen MBO Factsheet Schooljaar 2016-2017 Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LT : ROC Gilde Opleidingen Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LT ROC Gilde Opleidingen MBO Factsheet Schooljaar 2015-2016 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LT : ROC Gilde Opleidingen Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

25LZ ROC Tilburg. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

25LZ ROC Tilburg. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LZ ROC Tilburg MBO Factsheet Schooljaar 2016-2017 Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 25LZ : ROC Tilburg Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie over

Nadere informatie

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017 DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 ROA Titel Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 Per Bles Christoph Meng ROA Fact Sheet ROA-F-2018/11 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt ROA Research Centre For Education and

Nadere informatie

Preventieproject De Overstap 2015 April 2015

Preventieproject De Overstap 2015 April 2015 Preventieproject De Overstap 2015 April 2015 Gemeente Den Haag Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Afdeling Leerlingzaken Postbus 12 652 2500 DP Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Projectcoördinatoren

Nadere informatie

Facts & Figures Flevoland

Facts & Figures Flevoland Facts & Figures Flevoland Prognose van leerlingaantallen In Flevoland wordt er een krimp verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit gaat over de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte,

Nadere informatie

27GZ ROC Mondriaan. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

27GZ ROC Mondriaan. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 27GZ ROC Mondriaan MBO Factsheet Schooljaar 2015-2016 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 27GZ : ROC Mondriaan Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie

Nadere informatie

Platform voor vmbo scholen. Bouwen Wonen Interieur

Platform voor vmbo scholen. Bouwen Wonen Interieur Platform voor vmbo scholen Bouwen Wonen Interieur Inhoudsopgave Wie zijn wij? 4 Professionalisering en Advies 6 Deskundigheidsbevordering 7 Netwerkbijeenkomsten, landelijk en regionaal 7 Lidmaatschap Platform

Nadere informatie

23JA Grafisch Lyceum R'dam. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

23JA Grafisch Lyceum R'dam. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 23JA Grafisch Lyceum R'dam MBO Factsheet Schooljaar 2016-2017 Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 23JA : Grafisch Lyceum R'dam Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

5. Onderwijs en schoolkleur

5. Onderwijs en schoolkleur 5. Onderwijs en schoolkleur Niet-westerse allochtonen verlaten het Nederlandse onderwijssysteem gemiddeld met een lager onderwijsniveau dan autochtone leerlingen. Al in het basisonderwijs lopen allochtone

Nadere informatie

23KG Grafisch Lyceum Utrecht. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

23KG Grafisch Lyceum Utrecht. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 23KG Grafisch Lyceum Utrecht MBO Factsheet Schooljaar 2015-2016 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 23KG : Grafisch Lyceum Utrecht Dit document bevat gedetailleerde

Nadere informatie

08PG ROC Friese Poort. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017

08PG ROC Friese Poort. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 08PG ROC Friese Poort MBO Factsheet Schooljaar 2015-2016 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: mei 2017 08PG : ROC Friese Poort Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie

Nadere informatie

Instroom in sector transport en logistiek. Kees Verboom adviseur werk Louis de Jong - marketeer

Instroom in sector transport en logistiek. Kees Verboom adviseur werk Louis de Jong - marketeer Instroom in sector transport en logistiek Kees Verboom adviseur werk Louis de Jong - marketeer 1. Even voorstellen 2. Op zoek naar jongeren 3. Landelijke ontwikkeling arbeidsmarkt 4. Onderwijsontwikkeling

Nadere informatie

logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag 24 november 2005 HO/CBV/2005/51488

logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag 24 november 2005 HO/CBV/2005/51488 logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 24 november 2005 HO/CBV/2005/51488 Onderwerp Voortgang Deltaplan Bèta/techniek Bijlage(n)

Nadere informatie

Facts & Figures Friesland

Facts & Figures Friesland Facts & Figures Friesland Prognose van leerlingaantallen In Friesland wordt er een krimp verwacht van het totale leerlingenaantal op het vmbo. Dit gaat over de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 123 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2010 Nr. 148 BRIEF

Nadere informatie

Onderwijs. Hoofdstuk 10. 10.1 Inleiding

Onderwijs. Hoofdstuk 10. 10.1 Inleiding Hoofdstuk 10 Onderwijs 10.1 Inleiding Leiden kennisstad heeft een hoog opgeleide bevolking en herbergt binnen haar grenzen veel onderwijsinstellingen. In dit hoofdstuk gaat het zowel om de opleiding die

Nadere informatie

Techniek? Dat is niks voor mij. Hoe kunnen scholen en bedrijven samen bijdragen aan een betere beeldvorming over en keuze voor bèta en techniek?

Techniek? Dat is niks voor mij. Hoe kunnen scholen en bedrijven samen bijdragen aan een betere beeldvorming over en keuze voor bèta en techniek? Techniek? Dat is niks voor mij. Hoe kunnen scholen en bedrijven samen bijdragen aan een betere beeldvorming over en keuze voor bèta en techniek? Juliette Walma van der Molen Center for Science Education

Nadere informatie

Voortgezet Onderwijs. 6 juli Inhoud. Overgang po-vo. Rekentoets goed gemaakt door vwo-leerlingen. Kansengelijkheid in het onderwijs

Voortgezet Onderwijs. 6 juli Inhoud. Overgang po-vo. Rekentoets goed gemaakt door vwo-leerlingen. Kansengelijkheid in het onderwijs Voortgezet Onderwijs 6 juli 2016 Inhoud Overgang po-vo Rekentoets goed gemaakt door vwo-leerlingen Kansengelijkheid in het onderwijs Meer ruimte voor nieuwe scholen Verdiepingsfase Onderwijs2032 Wetsvoorstel

Nadere informatie

Commissie Financiën. Aan de voorzitters van de vaste commissies voor BiZa, J&V, OCW, SZW en VWS

Commissie Financiën. Aan de voorzitters van de vaste commissies voor BiZa, J&V, OCW, SZW en VWS Commissie Financiën Aan de voorzitters van de vaste commissies voor BiZa, J&V, OCW, SZW en VWS Plaats en datum: Den Haag, 20 mei 2019 Betreft: Vragen van de V-100 bij de jaarverslagen over 2018 Ons kenmerk:

Nadere informatie

Goed voorbereid op de toekomst!

Goed voorbereid op de toekomst! Goed voorbereid op de toekomst! U bereidt jongeren voor op een succesvolle toekomst op de arbeidsmarkt. Maar wat als de maatschappij steeds sneller verandert? Goed voorbereid op de toekomst! U bereidt

Nadere informatie

Het hoofdstuk effectiever werken aan diversiteit geschreven door lector Dr. Sjiera de Vries is onderdeel van De Staat van de Ambtelijke Dienst (STAD)

Het hoofdstuk effectiever werken aan diversiteit geschreven door lector Dr. Sjiera de Vries is onderdeel van De Staat van de Ambtelijke Dienst (STAD) Het hoofdstuk effectiever werken aan diversiteit geschreven door lector Dr. Sjiera de Vries is onderdeel van De Staat van de Ambtelijke Dienst (STAD) 2013. De gehele publicatie is na te lezen op de website

Nadere informatie

SAMEN WERKEN AAN ONDERWIJS IN WESTLAND TOEKOMSTVISIE ISW

SAMEN WERKEN AAN ONDERWIJS IN WESTLAND TOEKOMSTVISIE ISW 1 SAMEN WERKEN AAN ONDERWIJS IN WESTLAND SAMEN WERKEN AAN ONDERWIJS IN WESTLAND 1 We nodigen iedereen van harte uit met ons mee te denken en mee te doen 2 Onderwijs doe je samen INLEIDING Op 1 september

Nadere informatie

SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORDVLEUGEL & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016

SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORDVLEUGEL & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 SAMENWERKINGSARRANGEMENT LANDSDEEL NOORDVLEUGEL & PLATFORM BÈTA TECHNIEK 2014-2016 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Het creëren van een innovatieklimaat

Het creëren van een innovatieklimaat Het creëren van een innovatieklimaat Bertholt Leeftink Directeur- Generaal Bedrijfsleven & Innovatie Inhoud 1. Waarom bedrijven- en topsectorenbeleid? 2. Verdienvermogen en oplossingen voor maatschappelijke

Nadere informatie

Toelichting bij _Arbeidsmarktaanbod_studierichting_onderwijssoort_regio.csv

Toelichting bij _Arbeidsmarktaanbod_studierichting_onderwijssoort_regio.csv Migratieachtergrond van uitgestroomde studenten naar regio, onderwijssoort en studierichting Uitstroom na studiejaar 2016/ 17 pilot Barometer culturele diversiteit CBS Januari 2019 Vragen over deze publicatie

Nadere informatie

Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs

Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs SAMENVATTING Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs Advies over hoe LOB na 5 jaar Stimulering LOB verder moet. Utrecht, 1 december 2014 ACHTERGROND Van studie kiezen naar loopbaan

Nadere informatie

Kajmunk Science klas. Een VWO klas met een + voor natuurtalenten. Gestart schooljaar 2007/2008

Kajmunk Science klas. Een VWO klas met een + voor natuurtalenten. Gestart schooljaar 2007/2008 Kajmunk Science klas Een VWO klas met een + voor natuurtalenten Gestart schooljaar 2007/2008 Wat is VWO science? Een brugklas met een stevige + met meer aandacht voor bèta en techniek meer doen en meer

Nadere informatie

Genderscan mbo Techniek

Genderscan mbo Techniek Genderscan mbo Techniek Doelen Pamflet Meer meisjes in mbo Techniek Aandacht voor gender in Techniek- en ICT-opleidingen wordt een vaste waarde binnen mbo-scholen Voorlichtingsactiviteiten die een brede

Nadere informatie