Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training

Transcriptie

1 Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit iri Kruit Voorlichting en training 1

2 Programma Introductie - Kennismaking - Studiehandleiding, opbouw van de lessen - Toelichting eindopdracht en criteria Theorie en begrippen over drugs, verslaving en preventie Afronding; - opdracht Prestatie bespreken, groepen samenstellen en inplannen - Huiswerkopdracht les 2 iri Kruit Voorlichting en training 2

3 Kennismaking Oefening Wie ben ik! Korte voorstelronde Vertel naam, leeftijd en opleiding. Vertel reden voor keuze deelname aan Effectieve Verslavingspreventie / eigen leervraag. iri Kruit Voorlichting en training 3

4 Wat vind jij? ZIIY wrbi Alcoholgebruik vind ik Drugsgebruik vind ik. iri Kruit Voorlichting en training 4

5 Doelen van module Aanreiken van feitelijke kennis over drugs, verslaving en aanverwante problemen Inzicht geven in diverse vormen van (effectieve) preventie voor diverse doelgroepen (in verschillende stadia van gebruik) Inzicht geven in diverse partijen die rol spelen bij drugspreventie iri Kruit Voorlichting en training 5

6 Inhoud en aanpak van lessen Iedere les staat 1 groep middelen of soort verslaving centraal Presentatie door en voor jullie over een specifiek middel / verslaving, gericht op een specifieke groep luisteraars Per groep maken van infosheet over het betreffende middel Discussie over mogelijkheden voor preventie (a.h.v. bestaand (beeld)materiaal) Huiswerkopdrachten iri Kruit Voorlichting en training 6

7 Inhoud en aanpak van lessen Iedere les staat 1 groep middelen of soort verslaving centraal Week 2 Week 3 Week 4 Week 5 Softdrugs: Cannabis -> coffeeshops, preventie en beleid Partydrugs: XTC, amfetamine (speed), GHB en snuifcocaïne ->Preventie en beleid Klassieke harddrugs en gemarginaliseerde groepen: heroïne/methadon, gekookte cocaïne (basecoke of crack), polydruggebruik -> Preventie en beleid Alcoholgebruik onder jongeren -> preventie en beleid Week 6 Week 7 Week 8 Gokverslaving Gameverslaving Seksverslaving toetsweek iri Kruit Voorlichting en training 7

8 Opdracht presentaties t.b.v. middeleninfo Week Thema Namen Week 2 Cannabis Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Week 7 Week 8 Partydrugs: o.a. XTC, amfetamine (speed), GHB en snuifcocaïne Klassieke Harddrugs : Heroïne/methadon, gekookte cocaïne (basecoke of crack), polydruggebruik Alcoholgebruik onder jongeren Gokverslaving Gameverslaving Seksverslaving iri Kruit Voorlichting en training 8

9 Presentatie Bestaat uit 2 delen: I. Gericht op een specifieke doelgroep; denk na welke boodschap, welke informatie zij willen hebben en over de vorm waarin je het overbrengt (interactie). II. Tweede deel aanvullende informatie ten behoeve voor kennisoverdracht III. Benoemd wordt preventieactiviteiten en eventueel behandelvormen iri Kruit Voorlichting en training 9

10 Verplichte onderdelen presentaties over gokken, gamen en seks Beschrijf de diverse verschijningsvormen van de verslaving Beschrijf de belangrijkste gevolgen van de verslaving Omvang van het probleem in de diverse ontwikkelingsstadia van beginnen, experimenteren, problematisch gedrag tot verslaving iri Kruit Voorlichting en training 10

11 Vervolg Lichamelijke en psychische effecten (positief en negatief), lange termijn/korte termijn Signalen/herkennen van problematisch gedrag Risico s van het gedrag Context/setting van problematisch gedrag (waar, in welke scene vind het gedrag plaats? ) Onderscheid diverse doelgroepen De relatie met ander risicovol gedrag en/of verslaving: alcohol- en druggebruik etc. iri Kruit Voorlichting en training 11

12 Toelichting eindopdracht en criteria In groepjes van 2: Ontwikkel een preventieve interventie m.b.t. druggebruik voor een bepaalde doelgroep Het mag van alles zijn: poster, folder, campagne, sticker, voorlichtingsfilm, spel, voorlichting /training /cursus-> moet wel tastbaar zijn Motiveer keuze voor interventie en doelen en doelgroep middels een verslag Interventie en verslag -> inleveren in uiterlijk week 10, eerder mag ook. 2 maal afwezig, vervangende opdracht. iri Kruit Voorlichting en training 12

13 Verslavings Preventie iri Kruit Voorlichting en training 13

14 Preventie algemene definitie van preventie: het uitvoeren van interventies of nemen van maatregelen teneinde: - de gezondheid te bevorderen en - ziekten of gezondheidsproblemen te voorkomen, en - zodoende gezondheidswinst te bereiken. (ZonMW) iri Kruit Voorlichting en training 14

15 Preventie Huiswerk voor les 2: Bekijk de website van trimbos.nl iri Kruit Voorlichting en training 15

16 Woordweb Verslaving iri Kruit Voorlichting en training 16

17 ndex/index/id/52?t=wat+is+een+verslaving+n ou+eigenlijk%3f iri Kruit Voorlichting en training 17

18 Verslaving Verslaving is containerbegrip: problematisch gebruik, misbruik, afhankelijkheid en consequenties ervan Verslavingszorg: alcohol/drugs, maar ook gokken, Internet, tv kijken, seks etc. Preventieafdeling IVZ/GGZ iri Kruit Voorlichting en training

19 Wat zijn eigenlijk drugs? iri Kruit Voorlichting en training 19

20 Definitie drugs (1) Drugs zijn middelen die de hersenen prikkelen waardoor er geestelijke en lichamelijke effecten optreden. We noemen dit ook wel de psychoactieve werking. iri Kruit Voorlichting en training 20

21 Definitie drugs (2) Drugs zijn stoffen die verandering van menselijk bewustzijn veroorzaken en om die reden worden gebruikt. iri Kruit Voorlichting en training 21

22 Definitie drugs (3) Stoffen die inwerken op de HERSENEN Kenmerken: 1. Schadelijk en/of verslavend 2. Veranderen de stemming 3. Beïnvloeden het gedrag 4. Worden wegens 2 en 3 gebruikt iri Kruit Voorlichting en training 22

23 Indeling van drugs (wetgeving) Opiumwet: lijst 1 en 2 Softdrugs: met aanvaardbaar risico: cannabis (lijst 2) Harddrugs: met onaanvaardbaar risico (lijst 1) Hard gebruik van softdrugs en soft gebruik van harddrugs iri Kruit Voorlichting en training 23

24 Indeling van drugs (werking) stimulerend cocaïne opiaten speed verdovend ghb Nicotine caffeine alcohol Paddos, lsd, mescaline xtc Waarnemingsveranderend Cannabis Ketamine iri Kruit Voorlichting en training

25 Van contact tot verslaving (gebruikscarrière) Contact met het middel (stop) Experimenteergedrag (stop) Geïntegreerd gebruik (stop) Excessief / Problematisch gebruik (stop) Verslaving iri Kruit Voorlichting en training 25

26 Motieven voor gebruik? Stoer doen Verveling Geen nee kunnen zeggen (groepsdruk, niet assertief) Uitdaging, spanning zoeken Stiekem, geheim, illegaal Afzetten tegen (ouders, gevestigde orde, school) Hoort bij bepaalde jongerencultuur Het is gewoon lekker (werking/effect) De kick Experimenteren Nog meer? iri Kruit Voorlichting en training 26

27 Kerncijfers over druggebruik Zie NDM 2012 Te downloaden via Trimbos webwinkel

28 Gebruik psychoactieve middelen in Nederland Algemene populatie (15 64 jaar 11 miljoen) (NPO /IVO, 2009) LTP LYP LMP Alcohol 90,7 (uit 2001) 84,0 76,0 Tabak 59,6 24,6 (dagelijks) 7,3 (> 20 p.d.) Cannabis 25,7 7,0 4,2 XTC 6,2 1,4 0,4 Cocaïne 5,2 1,2 0,5 Paddo s 5,0 0,4 0,1 Amfetamines 3,1 0,4 0,2 LSD 1,5 0,1 0,0 GHB 1,3 0,4 0,2 Heroïne 0,5 0,1 0,1 LTP = ooit gebruik (life time) LYP = afgelopen jaar / recent gebruik LMP = afgelopen maand / actueel gebruik 28

29 Determinanten van gebruik: de driehoek van Zinberg Drug Gebruik Norman Zinberg 1989 Set (persoon) (omgeving) Setting iri Kruit Voorlichting en training 29

30 Drug, set en setting Set: persoonlijkheid, genetische kwetsbaarheid en psychische conditie van gebruiker Setting: omstandigheden waarin men gebruikt maar ook aanbod (beschikbaarheid), (il)legaliteit, maatschappelijke tolerantie, gebruikscultuur Drug (middel, toedieningswijze) Werking wordt door onderling samenspel van deze 3 factoren bepaald iri Kruit Voorlichting en training 30

31 Wat is verslaving? Bio sociaal kwetsbaarheidsmodel: Verslaving is een chronische psychiatrische ziekte, die vaak tot een (blijvend) verlies van autonomie op het gebied van emoties, denken en handelen leidt iri Kruit Voorlichting en training 31

32 Kans op Verslaving A priori hoog Gebruik Grote kans op verslaving en Aanpassing van hersenen door gebruik = hooked Geen gebruik Geen aanpassing, wel. Blijvend risico Verslavingsgevoeligheid is groot (kinderen van alcoholisten) Kwetsbaarheid (genetisch) A priori laag Kans op verslaving is minder groot, maar veel en langdurig gebruik vergroot de kans op. Altijd gezondheidsrisico s, zeker bij voortdurende stress Geen aanpassing Kans op verslaving nihil Dynamisch kwetsbaarheidsmodel psychisch/omgeving/stress en expressie

33 DSM-IV (APA, 1994) Afhankelijkheid (3 van de 7) 1. Tolerantie 2. Onthoudingsverschijnselen 3. Meer of langer gebruik dan gepland 4. Chronisch verlangen en/of vruchteloze pogingen om te stoppen / controleren 5. Veel tijd besteden aan verkrijgen / gebruiken / bijkomen van effecten 6. Belangrijke activiteiten worden geofferd voor middelengebruik 7. Doorgaan ondanks inzicht in negatieve consequenties iri Kruit Voorlichting en training 33

34 Kenmerken: Misbruik van middel niet meer kunnen voldoen aan verplichtingen op werk, school of thuis, gebruik in fysiek gevaarlijke situaties, in aanraking met justitie, gebruik ondanks sociale/fysieke problemen of verergerd door effect van middel

35 Kenmerken van Verslaving! Craving: o.a. door cues, stress, verveling en kruisverslaving: drug seeking behaviour Controle over gebruik kwijt Stofwisseling hersencellen verandert, aanpassingen in neuronale circuit van het beloningssysteem Tolerantie is erfelijk

36 Gedragsverslaving? Gokken Internetten Gamen Seks, pornografie Eten Liefde Shoppen Fitness Werk 36

37 Afronding - opdracht Prestatie 2 delen; doelgroep specifiek en aanvullende info t.b.v. theoretische overdracht ->groepen samenstellen en inplannen - Huiswerk - Powerpoints en opdrachten op med.hr.nl/krusr sirikruit@live.nl

38 Huiswerk - Bedenk (en schrijf deze op) een vraag rondom cannabis vanuit de rol jongere van 17 jaar en zoek hier het antwoord op middels websites. Opdracht wordt na de presentatie volgende les besproken. - Bekijk website van Trimbos. Kijk naar preventie, projecten en publicaties etc.

39 Prettige vakantie en tot over 2 weken