Hoe eerder hoe beter Sandwichscholing RCH-Middenbrabant

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe eerder hoe beter Sandwichscholing RCH-Middenbrabant"

Transcriptie

1 Hoe eerder hoe beter Sandwichscholing RCH-Middenbrabant Programma Kennis van de middelen en risico s Herkennen signaleren en bespreekbaar maken Doorverwijzen / Sociale kaart 1

2 De meeste mensen in de verslavingszorg melden zich aan met een probleem met drugs? Waar / Niet waar Gedragsverslavingen (gok- en gameverslaving) DRUGS/GENOTMIDDELEN..zijn alle stoffen die inwerken op het centraalzenuwstel en om die reden ook worden gebruikt. Ø Verdovend Ø Stimulerend Ø Waarnemingsveranderende werking 2

3 Drugs Algemene trends 2015 Stijging van het aantal gezondheidsverstoringen op feesten door XTC/ GHB gebruik. Toename van het aantal alcoholintoxicaties <18 op spoedeisende hulp. App Iriszorg: Van AlcoholtotXTC Genotmiddelen Actuele middelen: XTC Speed Cocaine Energizers Alcohol GHB Cannabis Incidenteel: Ketamine Paddo s Nieuw: NPS (4FA) 3

4 Risico s van combi gebruik Effecten onvoorspelbaar Grotere kans op onbedoelde effecten Gevaarlijke combinaties Sommige middelen versterken elkaar (en zijn daardoor b.v. extra agressieopwekkend) Je voelt het effect minder goed aankomen, het is er ineens 4

5 Ontstaan en proces van afhankelijkheid Stadia van gebruik Kennismaking Stop Experimenteren Stop Geïntegreerd gebruik Stop Excessief gebruik Stop Verslaving Stop 5

6 Beïnvloedende factoren Mens De persoonlijkheidsstructuur van de gebruiker Milieu Sociale invloeden Middel De eigenschappen van het middel Geen enkel gebruik is zonder risico Voorbeelden: - Ervaringen ouders bij Novadic-Kentron - Alcoholintoxicaties 6

7 Herkennen (vroeg)signaleren en motiveren Voorbeeld alcohol: Overmatig alcoholgebruik herkennen (3 minuten) Five Shot vragenlijst (3 minuten) Kort motivatiegesprek (3 minuten) Niet bagatelliseren, niet moraliseren 1. Overmatig alcoholgebruik herkennen Algehele malaise Lichamelijke signalen: Maag- of darmproblemen Jicht Tremoren Palpitaties Spider naevi Overmatig transpireren Moeheid Slaapstoornissen Psychische- en sociale problemen Seksuele problemen Andere aanwijzingen: Meldingen door partner familie of werk; Frequent gebruik van slaap en kalmeringsmiddelen; Regelmatig ongelukken en valincidenten; Frequent bezoek aan het spreekuur met onduidelijke klachten 7

8 NHG-Standaard Problematisch alcoholgebruik Kernboodschappen: Problemen met alcohol manifesteren zich in de dagelijkse praktijk vooral door indirecte signalen. Vraag naar het gebruik van alcohol bij elke patiënt met niet direct te verklaren klachten. Behandeling is effectiever naarmate de problematiek in een eerder stadium wordt herkend. De huisarts kan in het algemeen patiënten met problematisch alcoholgebruik zelf behandelen. Kortdurende interventies door de huisarts en praktijkondersteuner zijn effectief in het verminderen van alcoholgebruik. 2. Five shot inleiding vragenlijst De klachten die u beschrijft kunnen bij sommige mensen veroorzaakt worden door alcohol. Mag ik u een paar vragen stellen over uw alcoholgebruik? 8

9 Vragen Five Shot Care2U 1. Hoe vaak drinkt u alcoholische dranken? 2. Hoe veel alcoholische dranken gebruikt u op een typische dag waarop u alcohol drinkt? 3. Heeft u zich ooit geërgerd aan mensen die opmerkingen maakten over uw drinkgewoonte? 4. Heeft u zich ooit schuldig gevoeld over uw drinkgewoonten? 5. Heeft u ooit s-ochtends alcohol gedronken om de kater te verdrijven? Puntenscore: Hoger dan 2,5 wijst op mogelijk alcoholmisbruik of afhankelijkheid Audit-C: screening bij overmatig alcoholgebruik voor 55-plussers Hoe vaak drinkt u alcohol? Hoeveel drinkt u op een typische dag als u alcohol drinkt? Hoe vaak drinkt u meer dan 6 glazen per gelegenheid 9

10 Audit-C score Score en mogelijke interventie: 0-3 punten (geen verdere interventie nodig) 4-7 punten folder meegeven kaartje alcohol infolijn advies voor een gesprek met de huisarts online drinktest: aantekening in een brief aan huisarts 8-12 punten (net als bij 4-7 punten met verwijzing naar verslavingszorg) 3. Kort motivatiegesprek: voorbeschouwing of overpeinzing Geen erkenning Leg het verband uit tussen het alcoholgebruik en de klachten Maak een vervolgafspraak Wel erkenning Toon begrip en acceptatie Stel open vragen Laat de patiënt het belang ontdekken van stoppen of minderen Ga bij weerstand in op de redenen daarachter Vat samen en ga richting conclusie: staat u open voor een vervolggesprek? 10

11 Speciale aandacht voor Pubers Psychiatrische patiënten (co-morbiditeit) 55-plussers (alcoholgebruik) Kinderen van verslaafde ouders (KVO) Systeem: naasten en familie Alcohol 55+ Groeiende doelgroep Drinkadvies WHO Minder drinken dan volwassenen (18-55): Lever en nieren minder werken Lichamelijke weerstand minder is Ouderen hebben minder lichaamsvocht waardoor de alcoholconcentratie sneller omhoog gaat Ouderen hebben een groter risico op valincidenten Gebruiken vaker medicijnen door combinatie met alcohol versterkt of vermindert de werking 11

12 KVO Kinderen van verslaafde ouders Groepen voor kinderen en volwassenen In alle regio s Novadic-Kentron preventie i.s.m. GGZ: groepsaanbod en individueel aanbod Groepen: Kindergroep 8-12 jarigen Pubergroep jarigen Adolescentengroep jarigen Volwassengroep vanaf 18 jaar Anita wordt opgenomen Zesdelige documentaire, opgenomen op de volwassenen afdeling in Vught en de jeugdkliniek van Novadic-Kentron in Sint-Oedenrode. Laatste uitzending 7 november jl. (terug te zien op uitzending gemist NPO): In aflevering 6 komt Anita in Vught een oude bekende tegen. Zwaar onder invloed van alcohol en cocaïne laat Harry (27) zich weer opnemen op de detoxafdeling. Harry s groepsgenoot Koen (26) is bijna klaar met zijn behandeling. Ooit lag hij op de hartbewaking doordat hij plots stopte met GHB, maar nu, vijf maanden later, is hij er klaar voor om naar huis te vertrekken. In de jongerenkliniek gaat Rico (23) op weekendverlof. Hij wil voor het eerst muziek gaan maken zonder daarbij een joint op te steken. Maar zijn z n vrienden solidair met hem? Ook Tristan (21) is weer opgenomen, nadat zijn moeder hem knock-out in de tuin heeft gevonden. Het is nu erop of eronder voor hem 12

13 Naasten en familie van cliënten Systeem betrekken (CRA benadering) Veel zorgen en ook veel informatie bij naasten en familie Preventie, BasisGGZ en SpecialistischeGGZ Novadic- Kentron heeft aanbod Doorverwijzen en sociale kaart POH-GGZ BasisGGZ Novadic-Kentron SpecialistischeGGZ Novadic-Kentron Belangrijk om partners/collega s te kennen 13

14 Hoe lopen verwijzingen? - via Zorgdomein - Ziektekostenverzekeraar eist: BGGZ ofwel SGGZ BGGZ: Levensgebieden op orde en steunend netwerk, geen zware psychiatrische achtergrond. HA blijft verantwoordelijk, o.a. voor medicatie - Acute crisis: altijd GGZ (crisis DBC s) Vervolg Wachttijd gemiddeld een tot twee weken, max. een maand Zodra cliënt op gesprek is geweest, is de behandeling gestart HA krijgt van de intaker inschrijfbevestiging en bij einde behandeling bericht van uitschrijving inclusief korte behandelsamenvatting Kosten: in het basispakket zonder extra kosten (behalve het eigen risico) 14

15 Meer info: Novadic-Kentron verzorgt trainingen op maat voor o.a. huisartsen en andere zorgverleners Poster kan besteld worden bij Novadic-Kentron Materiaal ligt klaar bij tekenen presentielijst en inleveren evaluatie 15

16 VrageN of OpmerKingen 16

PATIËNTEN VERWIJZEN BIJ PROBLEMEN MET ALCOHOL EN DRUGS

PATIËNTEN VERWIJZEN BIJ PROBLEMEN MET ALCOHOL EN DRUGS Informatie voor huisartsen PATIËNTEN VERWIJZEN BIJ PROBLEMEN MET ALCOHOL EN DRUGS Wanneer verwijst u naar de BasisGGZ (Novae) of de Specialistische GGZ (VNN)? WANNEER VERWIJST U NAAR DE BASISGGZ (NOVAE)

Nadere informatie

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker.

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker. ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN OUDERS ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker bernard.van.t.klooster@novadic-kentron.nl DEURNE- ZEILBERG 5 juni 2018 Wat heeft u zelf wel eens gebruikt? Cocaine

Nadere informatie

Kort - AUDIT-C. Hoe vaak gebruikte u 6 glazen of meer glazen alcoholhoudende drank tijdens een bepaalde gelegenheid in het afgelopen jaar?

Kort - AUDIT-C. Hoe vaak gebruikte u 6 glazen of meer glazen alcoholhoudende drank tijdens een bepaalde gelegenheid in het afgelopen jaar? Kort - AUDIT-C Hoe vaak gebruikte u het afgelopen jaar een alcoholhoudende drank? 1 = maandelijks of minder 2 = 2-4 maal per maand 3 = 2-3 maal per week 4 = 4 of meer maal per week Hoeveel glazen alcoholhoudende

Nadere informatie

vroegsignalering alcoholgebruik medicatie & verslaving Ouderen Anton Selman

vroegsignalering alcoholgebruik medicatie & verslaving Ouderen Anton Selman vroegsignalering alcoholgebruik medicatie & verslaving Ouderen Anton Selman WWW.IRISZORG.NL Cijfers Ongeveer 300 patiënten met verslavingsproblemen per huisartspraktijk in Nederland Per 150 consulten per

Nadere informatie

Verslavingskunde in de huisartsenpraktijk door Tactus Verslavingszorg

Verslavingskunde in de huisartsenpraktijk door Tactus Verslavingszorg Verslavingskunde in de huisartsenpraktijk door Tactus Verslavingszorg Wat kan Tactus Verslavingszorg mij in de huisartsenpraktijk bieden? Een verslaving is vaak lastig te herkennen. Mensen raken niet zomaar

Nadere informatie

Alcohol en drugs. Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? Hersenschade 21-11-2013. Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft

Alcohol en drugs. Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? Hersenschade 21-11-2013. Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft Verbinding maken. met datgene wat onbesproken blijft Alcohol en drugs Waar denken we aan? Nadine Mouchart, MSc Medewerker Verslavingspreventie Wat zien we binnen de huisartsenvoorziening? En wat missen

Nadere informatie

Factsheet over preventie van overmatig alcoholgebruik vanuit de eerstelijn.

Factsheet over preventie van overmatig alcoholgebruik vanuit de eerstelijn. Alcohol (g)een probleem? Factsheet over preventie van overmatig alcoholgebruik vanuit de eerstelijn. 2 Alcoholpreventie vanuit de eerstelijn 3 Ondersteuning bij signaleren en bespreken 5 Pilot vroegsignalering

Nadere informatie

Zorgpad alcohol en ouderen t.b.v. Huisarts

Zorgpad alcohol en ouderen t.b.v. Huisarts Zorgpad alcohol en ouderen t.b.v. Huisarts 1. De rol van de huisarts De huisarts kijkt op basis van de anamnese m.b.v. de Audit C of ICD 10 de cliënt alcoholafhankelijk is en doorverwezen moet worden naar

Nadere informatie

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp Samenwerking tussen algemeen ziekenhuis en GGZ Roxanne Izendooren Projectleider Vroegsignalering alcoholgebruik 23 april 2012 Opdracht: Vragenlijst

Nadere informatie

Verslavingspreventie

Verslavingspreventie Verslavingspreventie Mathijs.de.Croon@Novadic-Kentron.nl 073-689 90 90 Jaarlijks 8.000 cliënten bij NK (niet preventie) ambulant 85%, klinisch 15% cannabis 12% opiaten 10% cocaïne amfetamine e.d. 14% alcohol

Nadere informatie

Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan

Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan U moet de bakens verzetten en noch sterke drank, noch bier meer gebruiken: houdt u aan een matig gebruik van een redelijke

Nadere informatie

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit sirikruit@live.nl iri Kruit Voorlichting en training 1 Programma Introductie - Kennismaking - Studiehandleiding, opbouw van de lessen

Nadere informatie

Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen

Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen Programma Brijder en Brijder Jeugd Wie zit er in de zaal? Middelengebruik en GGZ Wat is verslaving?

Nadere informatie

Alcohol gebruik bij ouderen. 16-09-2010 Dick van Etten

Alcohol gebruik bij ouderen. 16-09-2010 Dick van Etten Alcohol gebruik bij ouderen 16-09-2010 Dick van Etten Inleiding Prevalentie Risicofactoren, lichamelijke aandoeningen Vroegsignaleren en diagnostiek Ontwikkelde interventies U moet de bakens verzetten

Nadere informatie

Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg

Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg Parnassia Bavo Groep Brijder Verslavingszorg Preventie Jeugd Zorg ambulant & klinisch Bereidheidliniaal

Nadere informatie

Pubers. En de verleidingen van nu!

Pubers. En de verleidingen van nu! Pubers En de verleidingen van nu! PUBERTEIT/FUNCTIE Lichamelijke ontwikkeling ONTWIKKELING, HORMONEN, ONZEKERHEID + Cognitieve ontwikkeling DE GROEI VAN DE HERSENEN + Sociaal-emotionele ontwikkeling HOE

Nadere informatie

Ouderen en alcohol. Nanda den Hollander dd 18 april 2016

Ouderen en alcohol. Nanda den Hollander dd 18 april 2016 Ouderen en alcohol Nanda den Hollander dd 18 april 2016 Vraag De beeldvorming die er is ten aanzien van ouderen die overmatig alcohol gebruiken, is van belang. Wat is jullie beeld? Wat vind je ervan? Bijv.

Nadere informatie

Welkom informatieavond klas 2. Mw. M. van Rijen, conrector Dhr. M. Rasenberg klas 1 + havo/vwo-2 Dhr. C. Alt tto-havo-2-3 en tto-vwo-2-3

Welkom informatieavond klas 2. Mw. M. van Rijen, conrector Dhr. M. Rasenberg klas 1 + havo/vwo-2 Dhr. C. Alt tto-havo-2-3 en tto-vwo-2-3 Welkom informatieavond klas 2 Mw. M. van Rijen, conrector Dhr. M. Rasenberg klas 1 + havo/vwo-2 Dhr. C. Alt tto-havo-2-3 en tto-vwo-2-3 Programma 19.00-19.30 u Plenair Welkom en voorstellen mw. M. van

Nadere informatie

Antenne Gooi en Vechtstreek 2017

Antenne Gooi en Vechtstreek 2017 Dé expert op het gebied van verslaving Antenne Gooi en Vechtstreek 2017 Zicht op middelengebruik onder jonge mensen in de regio www.jellinek.nl/preventie Demografische gegevens Antenne is een initiatief

Nadere informatie

Workshop 9 En morgen gezond weer op

Workshop 9 En morgen gezond weer op 23 april 2012 Symposium Ouderen & Alcohol Workshop 9 En morgen gezond weer op Complementair werken in de zorg voor ouderen Yildiz Gecer Tactus Henk Snijders Carintreggeland Voorstellen Wie zijn wij? Wie

Nadere informatie

Leeftijd eerste ervaring met alcohol 12-15 16-19 20-23. < 11 jaar 11-12 13-15 16-18

Leeftijd eerste ervaring met alcohol 12-15 16-19 20-23. < 11 jaar 11-12 13-15 16-18 Feiten over het Alcohol- en Drugsgebruik van jongeren in het district Rivierenland Gelderland-Midden Gebaseerd op het onderzoek: Lekker samen van de kaart (maart 27) Inleiding Het alcoholgebruik neemt

Nadere informatie

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken

Nadere informatie

Alcoholgebruik bij 55-plussers. Onderwerpen. Wat doet Tactus Verslavingszorg?

Alcoholgebruik bij 55-plussers. Onderwerpen. Wat doet Tactus Verslavingszorg? (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

Nadere informatie

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities

Nadere informatie

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit s.r.kruit@hr.nl 1 Huiswerkopdracht : Programma les 2 Theorie basis informatie Cannabis -presentatie Voorlichtingsmateriaal -nabespreken

Nadere informatie

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training

Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie. Welkom. iri Kruit Voorlichting en training Keuzevak Effectieve Verslavingspreventie Welkom Docent: Siri Kruit sirikruit@live.nl iri Kruit Voorlichting en training 1 Programma Introductie - Kennismaking - Studiehandleiding, opbouw van de lessen

Nadere informatie

LVB en (cannabis)gebruik

LVB en (cannabis)gebruik LVB en (cannabis)gebruik Bart Alders Mondriaan Preventie Programma - Koppeling van literatuur over LVB en middelengebruik en wat we zien in de praktijk - Waarom cannabisgebruik bij de LVBdoelgroep veel

Nadere informatie

Zelftests, en veel meer. 1 juni 2017

Zelftests, en veel meer. 1 juni 2017 Zelftests, en veel meer 1 juni 2017 1994 zichtbaarheid van het gebruik door media-aandacht, veranderende gebruikspatronen en de toegenomen maatschappelijke bespreekbaarheid. vragen aan hulpverlening en

Nadere informatie

Middelengebruik en alcohol in relatie tot NAH. Twan van Duijnhoven Verpleegkundig Specialist GGZ

Middelengebruik en alcohol in relatie tot NAH. Twan van Duijnhoven Verpleegkundig Specialist GGZ Middelengebruik en alcohol in relatie tot NAH Twan van Duijnhoven Verpleegkundig Specialist GGZ Programma Stellingen Geschiedenis van verslaving Wat zijn drugs? Fasen van gebruik Soorten middelen Effecten

Nadere informatie

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1 zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra

Nadere informatie

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp

Nadere informatie

Werk en Verslaving. Ard van Oosten psychiater, bedrijfskundige

Werk en Verslaving. Ard van Oosten psychiater, bedrijfskundige Werk en Verslaving Ard van Oosten psychiater, bedrijfskundige Inhoud Inleiding Verslaving als ziekte Werk en verslaving Medisch - Juridisch kader Beleid Inleiding Gewoonteverslaving Gokverslaving, chatverslaving,

Nadere informatie

Pubers en verleidingen

Pubers en verleidingen Pubers en verleidingen Hadewig Bijsterveld Ouderavond 25 september 2018 Puberteit: een turbulente periode Pubers vinden het moeilijk om - belangrijke zaken eerst te doen - doelen te stellen - gevoelens

Nadere informatie

Uw kind, alcohol en drugs

Uw kind, alcohol en drugs Uw kind, alcohol en drugs Kelly is 13 jaar. Zij heeft vrienden die alcohol drinken. Ze kopen blikjes bier. Ze drinken het bier op straat op. Kelly drinkt nog geen alcohol. Als Kelly uw dochter was. Wat

Nadere informatie

Algemeen quiz kaarten.indd :14:52

Algemeen quiz kaarten.indd :14:52 Algemeen Algemeen 01 Waar kan je drugs laten testen? Think for yourself, care about others. Algemeen Algemeen 02 Welke middelen kun je wel en welke kun je niet laten testen bij de test-service? Think for

Nadere informatie

llochtone meiden en vrouwen in-zicht

llochtone meiden en vrouwen in-zicht 2010 PROJECTEN Nieuwsbrief INHOUD Allochtone meiden & vrouwen in-zicht (Vervolg project) Kinderen aan zet (Onderzoek naar de gevolgen voor kinderen van het hebben van een moeder die seksueel misbruikt

Nadere informatie

Verslaving & comorbiditeit: een onvoorspelbare relatie. Marcel Hoogerheide trainer Leerpunt Koel & verslavingsdeskundige

Verslaving & comorbiditeit: een onvoorspelbare relatie. Marcel Hoogerheide trainer Leerpunt Koel & verslavingsdeskundige Verslaving & comorbiditeit: een onvoorspelbare relatie Marcel Hoogerheide trainer Leerpunt Koel & verslavingsdeskundige Disclosure belangen Marcel Hoogerheide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Trends in middelengebruik bij jongeren

Trends in middelengebruik bij jongeren Trends in middelengebruik bij jongeren Mondriaan 2018 H.Damoiseaux Trends in middelengebruik bij Jongeren - Wetenschappelijk Onderzoek : Trimbos instituut - Eigen onderzoek: o.a. uitgaansmonitor, peergroups

Nadere informatie

Preventie en voorlichting

Preventie en voorlichting Preventie en voorlichting Verslavingszorg Preventie en voorlichting Verslavingszorg Mondriaan voor geestelijke gezondheid Verslavingszorg Preventie en voorlichting Doordacht dynamisch! Colofon Tekst Afdeling

Nadere informatie

Verslavingszorg online - therapie - detox. Menselijk - Toegankelijk - mobiel. THC_Brochure_V8.indd :18

Verslavingszorg online - therapie - detox. Menselijk - Toegankelijk - mobiel. THC_Brochure_V8.indd :18 Verslavingszorg online - therapie - detox Menselijk - Toegankelijk - mobiel THC_Brochure_V8.indd 1 29-01-19 12:18 Gun uw patiënt een modern alternatief The Home Clinic The Home Clinic is verslavingszorg

Nadere informatie

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Kikid Het is als ouder jouw verantwoordelijkheid, dat je kind NEE kan zeggen tegen drank!

Nadere informatie

Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers

Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers Alcohol- en ander druggebruik bij Belgische werknemers Marie-Claire Lambrechts VAD - KU Leuven, Omgeving en Gezondheid VAD-Studiedag 30/11/18 Jonas Beerts (3/10/15) 1. Hoeveel, hoe vaak, en wat? 2. Effecten

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET DRUGS 3 SOORTEN DRUGS 3 WAT DOEN DRUGS? 4 VERSLAAFD AAN DRUGS

Nadere informatie

Kennisquiz 1 Alcohol

Kennisquiz 1 Alcohol Kennisquiz 1 Alcohol Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van alcoholgebruik? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste antwoorden en de

Nadere informatie

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de klas en aan docenten) ABC gesprekken Aanwezig bij verschillende ZAT

Nadere informatie

Verslavingszorg online - therapie - detox. Menselijk - Toegankelijk - mobiel

Verslavingszorg online - therapie - detox. Menselijk - Toegankelijk - mobiel Verslavingszorg online - therapie - detox Menselijk - Toegankelijk - mobiel Gun uw patiënt een modern alternatief The Home Clinic The Home Clinic is verslavingszorg die zich heeft gespecialiseerd in behandeling

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014 Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Wat zijn genotmiddelen? Dit zijn stoffen die een verandering van het bewustzijn veroorzaken

Nadere informatie

Gezond genieten. Stellingen 55-plussers en alcohol: WAAR OF NIET WAAR?

Gezond genieten. Stellingen 55-plussers en alcohol: WAAR OF NIET WAAR? Gezond genieten Stellingen 55-plussers en alcohol: WAAR OF NIET WAAR? 1. Op oudere leeftijd kun je lichamelijk beter tegen alcohol. 2. Vanaf het vijfenveertigste jaar heeft alcohol een gunstig effect op

Nadere informatie

Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0

Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0 Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0 Deze vragenlijst schat in of er een verhoogd risico op alcohol- of drugsverslaving is. Ze kan mondeling afgenomen worden met een jongere. Het is belangrijk

Nadere informatie

Alcohol en ouderen in de verslavingszorg in Nederland (1998-2007)

Alcohol en ouderen in de verslavingszorg in Nederland (1998-2007) in Nederland (1998-2007) Juni 2009 In het kort Het aantal 55-plussers met een alcoholhulpvraag is sinds 1998 met 130% gestegen (89% gecorrigeerd voor vergrijzing). Het aandeel alcoholcliënten van 55 jaar

Nadere informatie

Disclosure belangen Janneke Valk, bedrijfsarts

Disclosure belangen Janneke Valk, bedrijfsarts Disclosure belangen Janneke Valk, bedrijfsarts (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Help, mijn kind gaat uit!?

Help, mijn kind gaat uit!? Help, mijn kind gaat uit!? Uit met ouders Time Out 29-11-2017 Bas Zegers, kinderarts sociale pediatrie Mathijs de Croon, preventiewerker Novadic-Kentron 5-12-2017 2 Er zijn ouders die zich helemaal geen

Nadere informatie

REFERAAT 21 NOV OUDEREN EN ALCOHOL ONS EEN ZORG?! Dr. Myrna Pelgrum- Keurhorst Drs. Lisanne Diepenhorst Drs. Melissa Laurens

REFERAAT 21 NOV OUDEREN EN ALCOHOL ONS EEN ZORG?! Dr. Myrna Pelgrum- Keurhorst Drs. Lisanne Diepenhorst Drs. Melissa Laurens REFERAAT 21 NOV OUDEREN EN ALCOHOL ONS EEN ZORG?! Dr. Myrna Pelgrum- Keurhorst Drs. Lisanne Diepenhorst Drs. Melissa Laurens Slechts 3 vragen 1. Hoe vaak drink je alcoholhoudende dranken? 0 1 2 3 4 Nooit

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

Hersenstichting Nederland. Hersenen en verslaving

Hersenstichting Nederland. Hersenen en verslaving Hersenstichting Nederland Hersenen en verslaving 1 Hersenen en verslaving Veel mensen gebruiken wel één of meer verslavende stoffen zoals alcohol, tabak of koffie. Maar wanneer is iemand nu verslaafd?

Nadere informatie

Online zelftesten. Studievoormiddag Online Alcohol- en drughulpverlening 24 juni 2011

Online zelftesten. Studievoormiddag Online Alcohol- en drughulpverlening 24 juni 2011 Online zelftesten Studievoormiddag Online Alcohol- en drughulpverlening 24 juni 2011 Waarom online zelftesten? Online tools: anoniem kosteloos altijd toegankelijk werken drempelverlagend parallel aan de

Nadere informatie

Overmatig alcoholgebruik aanpakken RODER. met hulp in uw eigen huisartsenpraktijk. Januari 2014 ONDERDEEL VAN DE NOVADIC-KENTRON GROEP

Overmatig alcoholgebruik aanpakken RODER. met hulp in uw eigen huisartsenpraktijk. Januari 2014 ONDERDEEL VAN DE NOVADIC-KENTRON GROEP Overmatig alcoholgebruik aanpakken met hulp in uw eigen huisartsenpraktijk RODER Januari 2014 ONDERDEEL VAN DE NOVADIC-KENTRON GROEP De belangrijke eerste stap... U heeft met uw huisarts gesproken over

Nadere informatie

Liska Vulperhorst Preventiewerker

Liska Vulperhorst Preventiewerker Liska Vulperhorst Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Vijf circuits Behandeling & Begeleiding Sociale Verslavingszorg Forensische Verslavingszorg Verslavingsreclassering Preventie & Consultancy Programma

Nadere informatie

Ouderen vaker verslaafd aan alcohol

Ouderen vaker verslaafd aan alcohol Ouderen vaker verslaafd aan alcohol Een glas per dag kan geen kwaad, maar bij steeds meer ouderen blijft het het niet bij dat ene glas. Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) ziet het aandeel van 55 plussers

Nadere informatie

Regionaal zorgpad Problematisch alcoholgebruik Zorggroep Synchroon

Regionaal zorgpad Problematisch alcoholgebruik Zorggroep Synchroon Regionaal zorgpad Problematisch alcoholgebruik Zorggroep Synchroon November 2014 1 Regionaal zorgpad Problematisch alcoholgebruik Zorggroep Synchroon, april 2014 2 Zorgpad problematisch alcoholgebruik

Nadere informatie

alcohol drugs Wat ouders moeten weten over Over deze brochure

alcohol drugs Wat ouders moeten weten over Over deze brochure Over deze brochure Alcohol en drugs? Daar is mijn kind toch nog veel te jong voor! Mijn zoon of dochter is daar nog helemaal aan toe. Veel ouders kunnen zich nauwelijks voorstellen dat hun zoon of dochter

Nadere informatie

LVB en verslaving nu en in de toekomst

LVB en verslaving nu en in de toekomst LVB en verslaving nu en in de toekomst Joanneke van der Nagel Psychiater Tactus Inhoud Middelengebruik en LVB Signaleren en bespreken Zorgmogelijkheden LVG en Verslaving QUIZZZ Alcohol is schadelijker

Nadere informatie

XTC, cocaïne en speed

XTC, cocaïne en speed XTC, cocaïne en speed Zonder flauwekul Je hebt vast wel eens van XTC, cocaïne en speed gehoord. XTC, cocaïne en speed zijn drugs. Het is belangrijk om te weten wat XTC, cocaïne en speed met je doen. Dat

Nadere informatie

Overzicht beschikbare informatie over alcohol, drugs, verslaving en psychiatrische aandoeningen.

Overzicht beschikbare informatie over alcohol, drugs, verslaving en psychiatrische aandoeningen. Overzicht beschikbare informatie over alcohol, drugs, verslaving en psychiatrische aandoeningen. Er is amper psycho-educatie materiaal beschikbaar voor dubbele diagnose cliënten over de interactie tussen

Nadere informatie

Drugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen

Drugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen Drugpunt 24 februari 2015 Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen DRUGPUNT TEAM Filip Claeys filip.claeys@drugpunt.be 09/381 86 63 of 0498

Nadere informatie

ENQUETE: GHB EN GBL. Ik gebruik alleen GHB : 44x Ik gebruik alleen GBL : 4x Ik gebruik zowel GHB als GBL : 13x

ENQUETE: GHB EN GBL. Ik gebruik alleen GHB : 44x Ik gebruik alleen GBL : 4x Ik gebruik zowel GHB als GBL : 13x ENQUETE: GHB EN GBL Mainline hield in 2017 een enquête onder 61 GHB/GBLgebruikers (waaronder 46 mannen, 14 vrouwen en 1 queer). Onder de gebruikers zijn veel twintigers en dertigers. Leeftijd 27 17 18

Nadere informatie

Verslaving en de Geïntegreerde RichtlijnBehandeling persoonlijkheidsstoornissen. Hein Sigling, specialismeleider Verslaving.

Verslaving en de Geïntegreerde RichtlijnBehandeling persoonlijkheidsstoornissen. Hein Sigling, specialismeleider Verslaving. Verslaving en de Geïntegreerde RichtlijnBehandeling persoonlijkheidsstoornissen Hein Sigling, specialismeleider Verslaving. Hein Sigling juni 2008 Wat staat er over verslaving in de GRB? Middelenmisbruik

Nadere informatie

Preventie en voorlichting

Preventie en voorlichting Preventie Preventie en voorlichting Introductie De afdeling preventie geeft voorlichting en advies over genotmiddelen aan jongeren, ouders en professionals. Verslavingszorg verleent hulp aan volwassenen

Nadere informatie

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Programma Enkele cijfers over roken, drinken en gamen Jongeren en alcohol Andere drugs Enkele tips t.a.v. opvoeding en genotmiddelen Vragen en afsluiting

Nadere informatie

Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen

Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen Tactus Verslavingszorg Preventie & Consultancy Brink 40 7411 BT Deventer 088 3822

Nadere informatie

WHO - ASSIST V3.1 NL. Naam Interviewer: INLEIDING (LEES VOOR AAN DE CLIËNT. U KAN DE FORMULERING AANPASSEN OP MAAT VAN DE CLIËNT.)

WHO - ASSIST V3.1 NL. Naam Interviewer: INLEIDING (LEES VOOR AAN DE CLIËNT. U KAN DE FORMULERING AANPASSEN OP MAAT VAN DE CLIËNT.) WHO - ASSIST V3.1 NL Naam Interviewer: Naam cliënt: Datum: INLEIDING (LEES VOOR AAN DE CLIËNT. U KAN DE FORMULERING AANPASSEN OP MAAT VAN DE CLIËNT.) Ik ga u een aantal vragen stellen over uw ervaringen

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Alcohol Informatie voor patiënten F0931-3415 september 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH

Nadere informatie

WHITEPAPER. Ouder worden en alcohol drinken: kan het kwaad? Het herkennen van problemen en voorkomen van erger

WHITEPAPER. Ouder worden en alcohol drinken: kan het kwaad? Het herkennen van problemen en voorkomen van erger WHITEPAPER Ouder worden en alcohol drinken: kan het kwaad? Het herkennen van problemen en voorkomen van erger Ouder worden en alcohol drinken: kan het kwaad? Het herkennen van problemen en voorkomen van

Nadere informatie

SCREENER MIDDELENGEBRUIK. Achternaam. Cliëntnummer. Naam interviewer

SCREENER MIDDELENGEBRUIK. Achternaam. Cliëntnummer. Naam interviewer SCREENER MIDDELENGEBRUIK Achternaam bij vrouwelijke cliënten meisjesnaam Geboortedatum Cliëntnummer Datum interview d d m m d d m m Naam interviewer Interview is niet volledig afgenomen want: cliënt beëindigde

Nadere informatie

VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS. / pagina

VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS. / pagina VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS / pagina eens oneens VIA INVOEGEN KOPTEKST EN VOETTEKST KUNT U DEZE TEKST WIJZIGEN / pagina 2 Cannabis/hasj is verslavend VIA INVOEGEN KOPTEKST EN

Nadere informatie

WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT

WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT SYMPOSIUM asielzoekers en vluchtelingen met ernstige psychiatrische problematiek WORKSHOP WERKEN MET TOOLKIT Educatieve en begeleidingsmethodieken voor asielzoekers Vlaams expertisecentrum voor alcohol,

Nadere informatie

Mistral DTOX, een goed begin is het halve werk. Edwin Spapens GZ-Psycholoog Mistral DTOX & Mistral Kliniek

Mistral DTOX, een goed begin is het halve werk. Edwin Spapens GZ-Psycholoog Mistral DTOX & Mistral Kliniek Mistral DTOX, een goed begin is het halve werk. Edwin Spapens GZ-Psycholoog Mistral DTOX & Mistral Kliniek Cluster jeugd Preventie, inclusief minimale interventie van 1-3 gesprekken I- hulp (ambitie ook

Nadere informatie

Interventieoverzicht alcohol Doelgroep Doelstelling Intermediair Organisatie die (nadere informatie over) de interventie aanbiedt

Interventieoverzicht alcohol Doelgroep Doelstelling Intermediair Organisatie die (nadere informatie over) de interventie aanbiedt en overzicht alcohol < 0 jaar Voorlichting over de risico's van alcoholgebruik rondom de zwangerschap door middel van de brochure 'Zwanger?...en Alcohol?' en website www.alcoholenzwangerschap.nl < 0 jaar

Nadere informatie

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN?

HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? Deinze 4 juni 2013 www.drugpunt.be/heelwatinhuis Drugpunt Leie & Schelde Filip Claeys Sanne Foulon www.drugpunt.be

Nadere informatie

Lichamelijke klachten door alcoholgebruik

Lichamelijke klachten door alcoholgebruik Maag-, Darm- en Leverziekten Lichamelijke klachten door alcoholgebruik www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MDL013 / Lichamelijke klachten door

Nadere informatie

NODENBEVRAGING HORECA

NODENBEVRAGING HORECA NODENBEVRAGING HORECA VAD, de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen, wil nagaan hoe er in horecazaken in Vlaanderen omgegaan wordt met alcohol en andere drugs. Daarnaast willen we weten of u,

Nadere informatie

Verslavingskunde.

Verslavingskunde. Verslavingskunde mathijs.de.croon@novadic-kentron.nl www.novadic-kentron.nl cannabis 12% opiaten 10% cocaïne amfetamine e.d. 14% alcohol 33% gokken 3% GHB 3% > 50 jaar 28% 24-50 jaar 64% XTC < 1% < 18

Nadere informatie

Inspiratiedag studenten

Inspiratiedag studenten Inspiratiedag studenten Drugsgebruik- en gebruikers Eva Ehrlich Inhoud Cijfers Quiz Werking Alcohol Drugs Breindoping Wat zijn drugs? Soms wordt uitgegaan van de werking van het middel, soms wordt gekeken

Nadere informatie

Presentatie Drugs op het werk Spreker Saskia Schluter Datum 04-2015

Presentatie Drugs op het werk Spreker Saskia Schluter Datum 04-2015 Presentatie Drugs op het werk Spreker Saskia Schluter Datum 04-2015 Controle Onlangs is door een grote opdrachtgever van STAR OGP een drugscontrole gehouden onder alle aanwezigen (dus medewerkers van diverse

Nadere informatie

Totaal screening vo2 West-Brabant. 10 % % heeft soms

Totaal screening vo2 West-Brabant. 10 % % heeft soms 214 215 onderzoek onderzoeksperiode totaal aantal leerlingen klas 2 klas 2 sept 214 - juni 215 7857 aantal afwezig aantal aantal vragenlijsten tijdens screening vervolgonderzoeken ingevuld 336 288 7521

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Huisarts nuenen;kaderarts ggz /stafarts ggz pozob Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

GENOTMIDDELEN. Jongerenmonitor 2015 10.163. 40% ooit alcohol gedronken. Klas 2. Klas 4. 5% ooit wiet gebruikt. 24% weleens gerookt.

GENOTMIDDELEN. Jongerenmonitor 2015 10.163. 40% ooit alcohol gedronken. Klas 2. Klas 4. 5% ooit wiet gebruikt. 24% weleens gerookt. IJsselland GENOTMIDDELEN Jongerenmonitor 1 4% ooit alcohol gedronken.163 jongeren School Klas 13-14 jaar Klas 4 1-16 jaar 4% weleens gerookt % ooit wiet gebruikt Genotmiddelen Psychosociale gezondheid

Nadere informatie

Algemene adviezen Verantwoord alcoholgebruik

Algemene adviezen Verantwoord alcoholgebruik Alcohol De afdeling Spoedeisende Hulp van HMC (Haaglanden Medisch Centrum) werkt samen met Brijder en Context aan het signaleren van overmatig alcoholgebruik. Het doel hiervan is om bij problematisch alcoholgebruik

Nadere informatie

Programma. Middelen Alcohol en jongeren Fasen van gebruik Signaleren Lokale cijfers Plannen

Programma. Middelen Alcohol en jongeren Fasen van gebruik Signaleren Lokale cijfers Plannen Eelco de Gries & Nienke de Waard Afd. Voorlichting en Preventie Friesland Programma Middelen Alcohol en jongeren Fasen van gebruik Signaleren Lokale cijfers Plannen 1 Onderzoek Iedereen gebruikt drugs!

Nadere informatie

Wegwijzer voor buurt- en wijkteams

Wegwijzer voor buurt- en wijkteams Wegwijzer voor buurt- en wijkteams IRISZORG IN DE ACHTERHOEK Wegwijzer voor buurt- en wijkteams Voor wie we er zijn Hoe je ons bereikt Onze gezichten Wat IrisZorg in de Achterhoek biedt Voor wie we er

Nadere informatie

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden Leerlijnen per graad : 3 de graad LO 10-12j Doelstelling: Versterken van de kennis en vaardigheden die kinderen nodig hebben om gezonde keuzes te maken en niet te roken, geen alcohol te drinken en op een

Nadere informatie

Ontwikkelingen in hulpvraag voor alcohol bij ouderen in Nederland (1994-2010)

Ontwikkelingen in hulpvraag voor alcohol bij ouderen in Nederland (1994-2010) bij ouderen in Nederland (1994-2010) Jeroen Wisselink Help! 'Gun ze toch hun borreltje!?' Congres Ouderen en Alcohol Maandag 23 april 2012, 9.30 uur - 17.00 uur Inhoud Inleiding Hulpvraag ouderen Vergrijzing

Nadere informatie

testbestand school, gemeente X 10 % % heeft soms

testbestand school, gemeente X 10 % % heeft soms 216-217 onderzoek onderzoeksperiode totaal aantal leerlingen klas 2 klas 2 VO sep-nov 215 28 aantal afwezig aantal mogelijke aantal vragenlijsten tijdens screening aandachtsleerlingen ingevuld 12 74 (38%)

Nadere informatie

Richtlijn Communicatie in de GGZ-keten Drenthe

Richtlijn Communicatie in de GGZ-keten Drenthe Richtlijn Communicatie in de GGZ-keten Drenthe Inleiding In de (geestelijke) gezondheidszorg is communicatie tussen verwijzers (huisartsen) en zorgverleners en tussen zorgverleners onderling van cruciaal

Nadere informatie

Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER

Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER kleuter 2,5-6j 1 ste graad LO 6-8j 2 de graad LO 8-10j 3 de graad LO 10-12j doelstelling doelstelling doelstelling doelstelling Versterken

Nadere informatie

Wat doen zelfhulp en vroeghulp aan verslaving?

Wat doen zelfhulp en vroeghulp aan verslaving? Wat doen zelfhulp en vroeghulp aan verslaving? Dag van de verslaving 12 oktober 2007 Gerard M. Schippers Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam Tijdschrift sinds 2005 Bohn Stafleu Van Loghum

Nadere informatie

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Alcohol en opvoeding 15 Ouders rond 2008 onderschatten alcoholgebruik van hun kinderen

Nadere informatie