Monitor. alcohol en middelen

Transcriptie

1 Geneeskundige en Gezondheidsdienst Monitor alcohol en middelen Thema 3 Gebruik van de verslavingszorg in Utrecht 1

2

3 Colofon Uitgave Gemeente Utrecht (GG&GD) Postbus GK Utrecht In opdracht van GG&GD Utrecht, Gemeente Utrecht Internet Rapportage Eva van der Meer, Fleur van Heeswijk & Addi van Bergen GG&GD Utrecht Informatie Eva van der Meer (030) Foto omslag Sietse Brouwer, Los Dos Drukwerk Geprint door Ricoh, Utrecht Bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding. Mei 2013

4

5 Inhoudsopgave Inleiding 1 1 Verslavingszorg 2 2 Kenmerken zorggebruikers Geslacht Leeftijd Culturele herkomst Meervoudige problematiek 5 3 Zorg Wijze van aanmelding Contacten Nieuwe zorggebruikers Behandelduur Uitschrijvingen 7 4 Trend primaire problematiek 9 Literatuurlijst 10 Bijlage 11

6

7 Samengevat In het kort In 2011 deden personen in Utrecht een beroep op de verslavingszorg. Dit is 0,6% van de Utrechtse bevolking). In totaal in Nederland ging het om personen (0,4% van de bevolking) In Utrecht, maar ook landelijk, is in 2011 de grootste groep zorggebruikers in de verslavingszorg in behandeling vanwege alcoholproblematiek. Het percentage zorgvragers in de verslavingszorg stijgt in Utrecht relatief sneller dan landelijk. In Utrecht is de zorgvraag voor cocaïnegebruik relatief groter dan gemiddeld in Nederland. Daarnaast is deze zorgvraag in Utrecht in de afgelopen tien jaren gestegen en landelijk meer gestabiliseerd. Het aandeel ouderen (55+) in de groep met een zorgvraag vanwege opiatenproblematiek is relatief groot. Jongeren komen het meest in aanraking met de verslavingszorg vanwege cannabisgebruik. De zorgvraag voor GHB-gebruik is in Utrecht relatief laag ten opzichte van het landelijke gemiddelde. Overzicht verslavingszorg Utrecht 2011 Demografie Aantal zorggebruikers Aantal zorggebruikers per inwoners 630 Aandeel vrouw 21% Aandeel 25-15% Aandeel 55+ 8% Aandeel autochtonen 75% Problematiek In zorg vanwege meerdere middelen 46% Nieuwe zorgvragers in % Gemiddeld aantal contacten bij uitschrijving/cliënt 47

8 0

9 Inleiding Voor een adequate uitvoering van het Utrechtse alcohol- en drugsprogramma door de GG&GD Utrecht, is een goede informatievoorziening essentieel. Daarom wordt een Utrechtse monitor alcohol- en middelengebruik ontwikkeld. De monitor bestaat uit vier thema's: monitoring en trends, preventie, zorg en actuele ontwikkelingen. Deze rapportage betreft het thema zorg. In dit rapport worden verschillende cijfers gepresenteerd over zorggebruik in de verslavingszorg in de stad Utrecht in De cijfers in dit rapport zijn afkomstig uit het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS) dat beheerd wordt door Stichting Informatie Voorziening Zorg (IVZ). Het LADIS is een nationale gegevensverzameling voor de ambulante en klinische verslavingszorg en geeft inzicht in de zorgvragers die een beroep doen op verslavingszorginstellingen. Instellingen voor verslavingszorg en de verslavingsreclassering leveren hiervoor jaarlijks geanonimiseerde informatie over de cliëntenpopulatie en de behandeling daarvan aan (IVZ, 2012). De cijfers die gepresenteerd worden voor Utrecht zijn afkomstig uit de registraties van Victas (voorheen bekend onder de naam Centrum Maliebaan). In dit rapport worden de Utrechtse cijfers vergeleken met het landelijke gemiddelde. Voor 2012 worden de mogelijkheden verkend om de gegevens op G4 niveau met elkaar te vergelijken. De meest opvallende cijfers worden in dit rapport toegelicht. De achterliggende tabellen zijn opgenomen in de bijlage. 1

10 1 Verslavingszorg Binnen de verslavingzorg wordt hulp geboden aan mensen die verslaafd zijn geraakt aan alcohol, drugs, medicijnen en gokken (Trimbos Instituut, 2011). In de verslavingszorg melden zich mensen met een zorgvraag voor de middelen alcohol, opiaten, cocaïne en cannabis (zie tabel 1.1). In dit rapport wordt de zorgvraag naar deze middelen beschreven. Daarnaast is er aandacht voor het zorggebruik gerelateerd aan medicijnverslavingen en gokverslavingen. Alcoholproblematiek zorgt voor de grootste groep zorggebruikers in de verslavingszorg. Het aandeel bedraagt in Utrecht 44% van alle zorggebruikers en in Nederland 47%. De opiaat- en cannabisgebruikers vormen de op een na grootste groep. In Utrecht gaat het bij opiaatgebruik om 15% en landelijk om 16%. Een zorgvraag voor cannabis komt in Utrecht voor bij 16% van alle zorgvragers, in Nederland ligt dit percentage op 15% (Figuur 1.1). Het grootste verschil tussen Nederland en Utrecht zit in de omvang van de cocaïnegerelateerde zorgvraag: 16% in Utrecht tegenover 11% gemiddeld in Nederland. De alcoholgerelateerde zorgvraag is in Utrecht kleiner, 44% ten opzichte van 47% in Nederland (zie tabel 1.1). Tabel 1.1 Gebruik verslavingszorg naar primaire problematiek Utrecht Alcohol 44% 47% Opiaten (heroïne, morfine, methadon, overige opiaten) 15% 16% Cocaïne (cocaïne, snuifcocaïne, crack) 16% 11% Cannabis (wiet, hasj) 16% 15% Amfetamine (amfetamine, methamfetamine) 1% 2% Ecstasy 0,2% 0,2% GHB 0,4% 1% Medicijnen (benzodiazepine, barbituraten, psychopharmica, overige medicijnen) 1% 1% Gokken 3% 4% Overig (overige opwekkende middelen, LSD, paddo's, nicotine, ketamine, overige drugs, vluchtige middelen, internet (gamen), eetverslaving, overige verslaving) 2% 2% Nederland Totaal 100% 100% In absolute cijfers uitgedrukt deden personen in Utrecht in 2011 (0,6% van de Utrechtse bevolking) een beroep op de verslavingszorg. In totaal in Nederland ging het om personen (0,4% van de bevolking) (zie bijlage tabel 2). Dit aantal personen is in de afgelopen jaren zowel in Utrecht als in Nederland gestegen. In Utrecht verdubbelde het aantal zorgvragers tussen 2002 en Landelijk steeg het aantal zorgvragers tussen 2002 en 2011 met 47%. In figuur 1.1 is te zien dat na een jarenlange stijging het aantal zorgvragers tussen 2010 en 2011 in Utrecht iets is gedaald. Figuur 1.1 Trend in zorggebruik naar personen (2002=100) Utrecht Nederland

11 2 Kenmerken zorggebruikers In onderstaande paragrafen worden de zorggebruikers in de verslavingszorg beschreven op basis van hun geslacht, leeftijd en herkomst. Alle persoonskenmerken die beschreven worden, hebben betrekking op de registratie van primaire problematiek. Dit voorkomt dat personen meerdere keren in de tabellen en figuren meegeteld worden. Een consequentie van deze keuze is wel dat hier niet een beschrijving wordt gegeven van de volledige groep bij wie een bepaalde middelenproblematiek speelt. 2.1 Geslacht In de verslavingszorg is de verdeling naar sekse al jaren redelijk constant (IVZ, 2012). Verslavingsproblematiek in het algemeen komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Ongeveer een vijfde tot een kwart van de hulpvragen komt van vrouwen. Vrouwen die in de verslavingszorg terechtkomen, hebben relatief vaker dan mannen een zorgvraag voor alcoholproblematiek; in Utrecht 51% van de vrouwen met een zorgvraag tegenover 42% van de mannen. Daarnaast kloppen vrouwen iets vaker dan mannen aan bij de verslavingszorg vanwege problematisch medicijngebruik; 3% tegenover 1%. Een zorgvraag aangaande gokproblematiek komt relatief veel voor bij mannen, 4% ten opzichte van 1% bij vrouwen (zie bijlage, tabel 4). Deze verschillen naar geslacht zijn ook zichtbaar in de landelijke cijfers (zie figuur 2.1). Figuur 2.1 Zorgvraag verdeling naar primaire problematiek 60% 50% 40% 30% 20% Nederland Mannen Nederland Vrouwen Utrecht Mannen Utrecht Vrouwen 10% 0% Alcohol Opiaten Cocaine Cannabis Amfetamine Ecstasy GHB Medicijnen Gokken Overig 2.2 Leeftijd In de verslavingszorg valt zowel in Utrecht als in Nederland veruit de grootste groep in de leeftijdscategorie jaar. In Utrecht is deze groep 77% van het totaal en landelijk is dit 73%. De primaire zorgvraag van deze groep in Utrecht betreft in de meeste gevallen alcohol (44%), opiaten (19%) of cocaïne (18%). Bij jongeren onder de 25 jaar komt een zorgvraag aangaande het gebruik van cannabis (43%) relatief veel voor. Van alcoholproblematiek is bij 18% van hen sprake. Bij ouderen (55+) is alcoholgebruik de meest voorkomende zorgvraag (zie bijlage, tabel 5). Er zijn kleine verschillen tussen Nederland en Utrecht in de leeftijdsverdeling naar problematieken. In Utrecht heeft de groep in de leeftijdscategorie jaar een relatief grote zorgvraag voor het gebruik van cocaïne (18% ten opzichte van 12% in Nederland). Daarnaast komen bij ouderen in Utrecht (55+) een zorgvraag voor opiaatgebruik (6%) en gokproblematiek (5%) relatief meer voor dan in Nederland (beide 3%). 3

12 Figuur 2.2 Leeftijdsverdeling naar primaire problematiek Nederland (2011) (IVZ, 2012) In figuur 2.2 is duidelijk te zien hoe in Nederland de verschillende leeftijden zich verhouden over de problematieken. De leeftijd van mensen die in behandeling zijn vanwege alcohol- en opiatengebruik, is duidelijk hoger dan die van mensen die in behandeling zijn vanwege cannabisgebruik. Er komen steeds meer ouderen in de verslavingszorg terecht, dit heeft te maken met de vergrijzing van de Nederlandse bevolking. Echter stijgt de vergrijzing sneller in de verslavingszorg dan in de bevolking. Dit heeft met name te maken met de stijging in het aandeel ouderen in de groep met een zorgvraag voor alcohol en opiaten (IVZ, 2012). 2.3 Culturele herkomst In de verslavingszorg melden zich personen van verschillende culturele herkomst. De grootste groep zorggebruikers is autochtoon. In Utrecht ligt dit percentage op 75% en in Nederland op 79%. Voor Nederland komt dit percentage overeen met het percentage autochtonen in de algemene bevolking. In Utrecht is het percentage autochtonen in zorg, vergeleken met de 68% autochtonen in de algemene bevolking, relatief hoog. Vergeleken met gemiddeld in Nederland is een relatief groot deel (9%) van de zorggebruikers in de Utrechtse verslavingszorg van Marokkaanse afkomst (zie figuur 2.3). Dit komt echter wel overeen met de samenstelling van de Utrechtse bevolking; daar is ook 9% van Marokkaanse komaf. Figuur 2.3 Zorgvraag naar culturele herkomst 9% 3% 4% 3% 3% Utrecht Autochtoon Turks Marokkaans 3% 2% 5% 6% 4% 2% Neder land Autochtoon Turks Marokkaans 3% Surinaams en Antilliaans Overig westers Surinaams en Antilliaans Overig westers Overig niet westers Overig niet westers 75% Onbekend/blanco 78% Onbekend/blanco 4

13 Autochtonen hebben een relatief grote zorgvraag voor het gebruik van alcohol. Bij westerse allochtonen komt een relatief grote zorgvraag naar opiaten voor. Daarnaast blijkt uit tabel 2.1 dat de zorgvraag naar gokken vaker voorkomt bij niet-westerse allochtonen. De verdere onderverdeling naar culturele herkomst bij de verschillende problematieken is te vinden in tabel 6 en 7 van de bijlage. Tabel 2.1 Herkomst naar primaire problematiek Alcohol Opiaten Cannabis Gokken Totaal Nederland Autochtoon 84% 66% 80% 68% 79% Westers allochtoon 3% 7% 3% 2% 4% Niet-westers allochtoon 11% 26% 15% 28% 15% Onbekend 2% 2% 2% 2% 2% Utrecht Autochtoon 84% 60% 70% 54% 75% Westers allochtoon 2% 7% 2% 1% 3% Niet-westers allochtoon 12% 27% 25% 43% 20% Onbekend 3% 5% 3% 1% 3% 2.3 Meervoudige problematiek Volgens het LADIS is in Utrecht bij 46% van alle zorggebruikers sprake van meervoudige problematiek (ook vaak polydruggebruik genoemd). Dat betekent dat sprake is van problematisch gebruik van tenminste twee middelen; of middelengebruik gecombineerd met problematisch gokken (IVZ, 2012). Landelijk ligt dit percentage lager: op 33%. Cannabis en cocaïne komen relatief veel voor als secundaire problematiek. In Utrecht is dit beide in 9% van de aanmeldingen het geval. Cannabis komt veel voor in combinatie met cocaïne (14%), amfetamine (19%) en ecstasy (26%) als primaire problematiek. Deze percentages zijn landelijk omdat de aantallen in Utrecht hiervoor te klein zijn. De verschillen tussen Utrecht en het Nederlandse gemiddelde zijn echter niet groot. Cocaïne is vaak het secundaire middel bij opiaatgebruik (29%). In tabel 8 van de bijlage staan de percentages voor Nederland en Utrecht weergeven. 5

14 3 Zorg In onderstaande paragrafen staat beschreven op welke manier cliënten bij een verslavingszorginstelling terechtkomen en wat voor type zorg zij ontvangen. 3.1 Wijze van aanmelding Landelijk vindt het grootste deel van de aanmeldingen plaats via de algemene gezondheidszorg (27%). In Utrecht komt deze doorverwijzing relatief weinig voor (14%). Daarnaast meldt landelijk ongeveer een kwart van de zorggebruikers zichzelf aan, terwijl dit in Utrecht veel meer voorkomt (38%). In ongeveer een kwart van de gevallen is onbekend hoe de aanmelding heeft plaatsgevonden (zie figuur 3.1 en bijlage tabel 9). Figuur 3.1 Wijze van aanmelding Utrecht 9% GGZ Neder land 10% GGZ 26% 14% 3% Algemene Gezondheidszorg Maatschappelijke zorg Justitie 29% 27% Algemene Gezondheidszorg Maatschappelijke zorg Justitie 5% 5% Cliënt zelf 3% Cliënt zelf Overig 2% Overig 38% Onbekend 25% 4% Onbekend 3.2 Contacten De meeste contacten in de verslavingszorg betreffen contacten in de ambulante (of poliklinische) setting. In Utrecht is dit 81% en landelijk 79%. In Utrecht staan 11% van de cliëntcontacten geregistreerd als klinisch of nachtopvang en 7% als deeltijd/dagopvang. In minder dan 1% van de contacten zijn zorggebruikers via internet in behandeling. De anonieme internetcontacten horen hier niet bij, deze worden niet geregistreerd in het LADIS (IVZ, 2012). Er zijn kleine verschillen tussen Nederland en Utrecht in de setting van de hulp. In Utrecht komen contacten in de deeltijd/dagopvang relatief iets meer voor (7% ten opzichte van 3% in Nederland). De achterliggende tabel is opgenomen in de bijlage (zie tabel 10). 3.3 Nieuwe zorggebruikers Van de zorggebruikers uit 2011 komt ongeveer 20% in dat jaar voor het eerst in aanraking met de verslavingszorg (IVZ, 2012). Onder het aantal mensen dat in behandeling is vanwege ecstasygebruik, is een relatief groot deel (44% landelijk) recentelijk in zorg gekomen. In Utrecht zijn in totaal slechts drie personen voor ecstasygebruik onder behandeling. Zij zijn alle drie aangemeld in Ook de categorie overig bevat relatief veel (46% landelijk en 40% in Utrecht) nieuwe zorggebruikers. Daarnaast bevinden zich onder de GHB-, cannabis- en medicijngebruikers en gokverslaafden relatief veel nieuwkomers (zie bijlage tabel 11). 6

15 3.4 Behandelduur In figuur 3.2 is het aantal personen in de verslavingszorg naar het jaar van eerste inschrijving zichtbaar. Zorgvragers voor opiaatgebruik zijn het langst ingeschreven in de verslavingszorg. Volgens IVZ (2012) valt dit te verklaren uit de methadonbehandeling (zie bijlage tabel 12). Deze behandeling is over het algemeen niet gericht op het bereiken van abstinentie. Daarnaast staan zorgvragers voor cocaïneproblematiek en alcoholproblematiek lang ingeschreven. De verdeling van het aantal personen in de verslavingszorg naar jaar van eerste inschrijving is voor Utrecht vergelijkbaar met Nederland. Wel zijn er kleine verschillen in de categorieën cocaïne en cannabis wanneer we Utrecht met Nederland vergelijken. In Utrecht zijn in minder nieuwe zorgvragers met cocaïne- of cannabisproblematiek ingeschreven. Figuur 3.2 Personen in LADIS 2011 naar jaar van eerste inschrijving Utrecht 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Alcohol Opiaten Cocaine Cannabis Amfetamine Ecstasy GHB Medicijnen Gokken Overig Totaal voor Nederland 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Alcohol Opiaten Cocaine Cannabis Amfetamine Ecstasy GHB Medicijnen Gokken Overig Totaal 3.5 Uitschrijvingen voor De leeftijd waarop cliënten worden uitgeschreven ligt zowel in Utrecht als gemiddeld in Nederland rond de 40 jaar. In Utrecht zijn zorggebruikers dan gemiddeld 728 dagen in behandeling geweest en hebben zij gemiddeld 47 contacten met een zorgverlener gehad (zie tabel 3.1 en bijlage tabel 13). Landelijk liggen deze aantallen lager. Dit kan mogelijk te maken hebben met de wijze van registratie. Tabel 3.1 Uitschrijvingen Utrecht Nederland Gemiddelde leeftijd Gemiddeld aantal contacten Gemiddelde behandelduur (dagen)

16 In Utrecht is 22% van de zorggebruikers doorverwezen nadat zij uitgeschreven zijn, 55% is niet doorverwezen en van 23% is dit onbekend. Landelijk is het voor 91% van de zorggebruikers onbekend wat er met hen gebeurt nadat zij uitgeschreven zijn. Vanwege deze ontbrekende cijfers kan Utrecht niet met Nederland vergeleken worden. In figuur 3.3 (en bijlage tabel 14) is te zien wat er per problematiek met de uitgeschreven personen in Utrecht is gebeurd. Zo is te zien dat de doorverwijzingen voor alle middelen, behalve opiaten, rond de 20% liggen. Van een relatief groot deel van de opiaatgebruikers is onbekend wat er met hen gebeurd is. Degenen die in behandeling waren vanwege gokproblematiek zijn het beste in beeld; van slechts 4% is onbekend of zij wel of niet zijn doorverwezen. Figuur 3.3 Uitgeschreven personen 2011 naar primaire problematiek en verwijzing 80% 60% 40% 20% 0% Doorverwezen Niet doorverwezen Onbekend Utrecht Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Gokken 8

17 4 Trend primaire problematiek In figuren 4.1 en 4.2 staan de trends van de verschillende primaire problematieken in de afgelopen tien jaar weergegeven. In Utrecht is de zorgvraag voor alle problematieken gestegen, met uitzondering van de zorgvraag voor opiaatproblematiek. Ook landelijk is het aantal opiaatgebruikers dat in zorg terechtkomt sterk afgenomen. Daarnaast daalt landelijk de vraag naar zorggebruik voor amfetamine en ecstasy. In Utrecht is deze daling niet zichtbaar, maar zijn de aantallen ook te klein om hier iets over te kunnen zeggen. Figuur Trend zorggebruik naar primaire problematiek Utrecht (Index: 2002=100) Alcohol Opiaten Cocaine Cannabis Amfetamine Ecstasy GHB Medicijnen Figuur 4.2 Trend zorggebruik naar primaire problematiek Nederland (Index: 2002=100) Alcohol Opiaten Cocaine Cannabis Amfetamine Ecstasy GHB Medicijnen Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Amfeta- mine Ecstasy GHB Medicij- nen Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Amfeta- mine Ecstasy GHB Medicij- nen

18 Literatuurlijst Stichting Informatie Voorziening Zorg (2012). Kerncijfers Verslavingszorg Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem. Houten: IVZ. Trimbos-instituut (2011). Nationale Drug Monitor. Jaarbericht Utrecht: Trimbos-instituut. 10

19 Bijlage 11

20 Tabel 1: Omvang gebruik in de bevolking Actueel gebruik Recent gebruik g (gebruik in afgelopen 4 weken) (gebruik in afgelopen jaar) Utrecht* Nederland** Utrecht* Nederland ** Alcohol onbekend 76% 83% 84% Opiaten onbekend 0,1% 0,4% 0,1% Cocaïne 0,9% 0,3% 1,9% 1,2% Cannabis 7% 4,2% 13% 7% Amfetamine 0,6% 0,2% 1,1% 0,4% Ecstasy 1,4% 0,4% 3,7% 1,4% GHB 0,1% 0,2% 0,4% 0,4% Medicijnen 3% onbekend 7% onbekend Gokken onbekend onbekend onbekend onbekend Overig onbekend onbekend onbekend onbekend * Gegevens afkomstig uit de Utrechtse Gezondheidspeiling 2010 ** Gegevens afkomstig uit de Nationale Drug Monitor Trimbos Instituut 2011 Tabel 2: Aantal zorggebruikers Nederland Utrecht Alcohol Opiaten (heroïne, morfine, methadon, overige opiaten) Cocaïne (cocaïne, snuifcocaïne, crack) Cannabis (wiet, hasj) Amfetamine (amfetamine, methamfetamine) Ecstasy GHB Medicijnen (benzodiazepine, barbituraten, psychopharmica, overige medicijnen) Gokken Overig (overige opwekkende middelen, LSD, paddo's, nicotine, ketamine, overige drugs, vluchtige middelen, internet (gamen), eetverslaving, overige verslaving)

21 Tabel 3: Wijze van drugsgebruik Nederland Utrecht spuiten 14% 9% 11% 7% roken/basen/chinezen 77% 74% 83% 49% snuiven 3% 3% 4% 4% slikken/eten 3% 11% 2% 28% drinken 3% 4% 0,8% 12% Totaal 100% 100% 100% 100% Tabel 4: : Geslacht naar primaire problematiek Nederland Utrecht Mannen Vrouwen Totaal Mannen Vrouwen Totaal Alcohol 45% 54% 47% 42% 51% 44% Opiaten 17% 13% 16% 16% 12% 15% Cocaïne 12% 9% 11% 16% 14% 16% Cannabis 16% 13% 15% 16% 15% 16% Amfetamine 2% 2% 2% 1% 1% 1% Ecstasy 0,2% 0,2% 0,2% 0,1% 0,5% 0,2% GHB 0,8% 1% 1% 0,5% 0,2% 0,4% Medicijnen 0,8% 2% 1% 1% 3% 1% Gokken 4% 2% 4% 4% 1% 3% Overig 2% 4% 2% 2% 2% 2% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 13

22 Tabel 5: : Leeftijdsverdeling naar primaire problematiek Aantal Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Gokken Overig 1* Overig 2 Totaal Nederland jonger dan 25 jaar % 7% 11% 45% 4% 9% 5% 100% 25 jaar tot 55 jaar % 20% 12% 11% 4% 4% 2% 100% 55 jaar en ouder % 6% 2% 1% 3% 2% 2% 100% Totaal % 16% 11% 15% 4% 4% 2% 100% Utrecht jonger dan 25 jaar % 3% 13% 43% 4% 7% 8% 100% 25 jaar tot 55 jaar % 19% 18% 12% 3% 2% 1% 100% 55 jaar en ouder % 3% 1% 1% 5% 5% 1% 100% Totaal % 15% 16% 16% 3% 3% 2% 100% *Overig 1: amfetamine, ecstasy, ghb, medicijnen Tabel 6: : Herkomst naar primaire problematiek Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Gokken Overig 1* Overig 2 Totaal Nederland Aantal Autochtoon 84% 66% 74% 80% 68% 90% 84% 79% Westers allochtoon 3% 7% 3% 3% 2% 3% 2% 4% Niet- westers allochtoon 11% 26% 22% 15% 28% 6% 9% 15% Onbekend 2% 2% 1% 2% 2% 1% 4% 2% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Utrecht Aantal Autochtoon 84% 60% 68% 70% 54% 86% 88% 75% Westers allochtoon 2% 7% 3% 2% 1% 2% 5% 3% Niet- westers allochtoon 12% 27% 27% 25% 43% 9% 7% 20% Onbekend 3% 5% 3% 3% 1% 3% 0% 3% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% *Overig 1 : amfetamine, ecstasy, ghb, medicijnen 14

23 Tabel 7: : Personen in verslavingszorg naar culturele herkomst Nederland Utrecht Autochtoon 79% 75% Turks 2% 3% Marokkaans 3% 9% Surinaams en Antilliaans 5% 3% Overig westers* 6% 4% Overig niet westers** 4% 3% Onbekend/blanco 2% 3% Totaal 100% 100% *Overig westers: Oost-Europees, Zuid-Europees, Indonesië (niet Moluks), voormalig Joegoslavië, buurlanden, Overig Europees, Overig Westers **Overig niet westers: Moluks, Iran, Irak, Afghanistan, Overig Aziatisch, Overig Latijns-Amerikaans, overige Afrikaans, Arabische landen 15

24 Tabel 8: Meervoudige problematiek ek Primaire problematiek Secundaire pro- blematiek Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Amfetamine Ecstasy GHB Medicijnen Gokken Overig Totaal Nederland Aantal Alcohol 0% 7% 19% 13% 12% 9% 7% 16% 8% 5% 6% Opiaten 1% 9% 12% 0% 1% 1% 0% 5% 0% 1% 4% Cocaïne 6% 29% 0% 5% 6% 11% 12% 4% 1% 1% 9% Amfetamine 1% 1% 2% 3% 0% 5% 11% 1% 0% 1% 1% Medicijnen 3% 3% 1% 1% 1% 2% 2% 3% 0% 1% 2% Cannabis 7% 5% 14% 0% 19% 26% 7% 6% 4% 4% 7% Gokken 1% 0% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 1% 0% 1% Overige drugs 5% 1% 3% 7% 8% 4% 3% 3% 4% 3% 4% Geen 77% 46% 47% 70% 52% 41% 58% 62% 82% 85% 67% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Utrecht Aantal Alcohol 0% 3% 16% 13% 27% 33% 0% 14% 13% 9% 6% Opiaten 2% 10% 24% 1% 0% 33% 0% 3% 1% 0% 6% Cocaïne 7% 29% 0% 5% 0% 0% 13% 0% 4% 0% 9% Amfetamine 1% 0% 2% 2% 0% 33% 13% 0% 0% 5% 1% Medicijnen 2% 4% 2% 1% 4% 0% 13% 3% 0% 0% 2% Cannabis 12% 4% 13% 0% 19% 0% 38% 3% 13% 2% 9% Gokken 1% 0% 1% 1% 0% 0% 0% 3% 0% 0% 1% Overige drugs 14% 1% 5% 22% 12% 0% 0% 10% 16% 9% 12% Geen 61% 48% 36% 55% 38% 0% 25% 62% 51% 74% 54% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 16

25 Tabel 9: : Wijze van aanmelding naar primaire problematiek Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Gokken Overig 1* Overig 2 Totaal Nederland Aantal GGZ 10% 10% 11% 9% 7% 10% 8% 10% Algemene Gezondheidszorg 32% 15% 24% 26% 28% 28% 22% 27% Maatschappelijke zorg 2% 1% 2% 4% 2% 2% 2% 2% Justitie 3% 3% 6% 4% 2% 4% 1% 4% Cliënt zelf 23% 35% 27% 23% 30% 21% 24% 25% Overig 3% 4% 4% 4% 4% 2% 3% 3% Onbekend 28% 32% 27% 30% 27% 33% 40% 29% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Utrecht Aantal GGZ 12% 4% 9% 11% 1% 11% 5% 9% Algemene Gezondheidszorg 17% 4% 11% 16% 18% 21% 9% 14% Maatschappelijke zorg 3% 1% 3% 7% 6% 3% 2% 3% Justitie 4% 6% 11% 3% 1% 3% 5% 5% Cliënt zelf 40% 23% 28% 43% 63% 44% 58% 38% Overig 3% 9% 6% 5% 4% 2% 2% 5% Onbekend 21% 52% 31% 15% 6% 17% 19% 26% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% *Overig 1 : amfetamine, ecstasy, ghb, medicijnen 17

26 Tabel 10: : Contacten ten verdeeld naar primaire problematiek Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Gokken Overig 1* Overig 2 Totaal Nederland Aantal Ambulant/poliklinisch 75% 89% 76% 75% 80% 73% 87% 79% Deeltijd/Dagopvang 5% 0% 3% 4% 3% 3% 2% 3% Klinisch/Nachtopvang 17% 6% 17% 18% 14% 20% 8% 14% Reclassering 0% 0% 0% 0% 0% 0,1% 0% 0% Internetbehandeling 0,2% 0,0% 0% 0,2% 0,2% 0,1% 0,1% 0,1% Onbekend 3% 4% 4% 4% 3% 4% 3% 4% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Utrecht Aantal Ambulant/poliklinisch 74% 93% 86% 70% 93% 77% 94% 81% Deeltijd/Dagopvang 13% 1% 2% 10% 4% 7% 4% 7% Klinisch/Nachtopvang 11% 7% 12% 19% 3% 14% 2% 11% Reclassering 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Internetbehandeling 1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0% 0,3% Onbekend 2% 0% 0,1% 0,4% 0,1% 2% 0% 1% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% *Overig 1 : amfetamine, ecstasy, ghb, medicijnen Tabel 11: 1 : Personen die niet eerder in behandeling zijn geweest Nederland Utrecht aantal % aantal % Alcohol % % Opiaten 354 3% 2 1% Cocaïne % 23 7% Cannabis % 80 25% Amfetamine % 9 35% Ecstasy 49 44% 3 100% GHB % 6 75% Medicijnen % 5 17% Gokken % 24 36% Overig % 17 40% Totaal % % 18

27 Tabel 12: Methadonverstrekking Nederland Utrecht Aantal personen Aantal verstrekte porties (x1000) Gemiddelde dosering in mg Mediane dosering in mg Tabel 13: 1 : Uitschrijvingen Nederland Utrecht Gemiddelde leeftijd Gemiddeld aantal contacten Gemiddelde behandelduur (dagen) Doorverwezen % 6% 22% Niet doorverwezen % 3% 55% Onbekend% 91% 23% Tabel 14: 1 : Uitgeschreven personen 2011 naar primaire problematiek en verwijzing Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Gokken Overig 1* Overig 2 Totaal Aantal Nederland Doorverwezen 7% 5% 6% 5% 6% 6% 6% 6% Niet doorverwezen 3% 2% 3% 3% 3% 3% 3% 3% Onbekend 90% 93% 91% 92% 91% 92% 92% 91% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Utrecht Aantal Doorverwezen 19% 13% 23% 26% 22% 24% 44% 22% Niet doorverwezen 61% 38% 40% 48% 74% 50% 38% 55% Onbekend 20% 50% 37% 26% 4% 26% 19% 23% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% *Overig 1 : amfetamine, ecstasy, ghb, medicijnen 19

28 20

29 21

30 GG&GD Utrecht Uitgave Gemeente Utrecht GG&GD, Unit Epidemiologie & Informatie April 2013 Adresgegevens Bezoekadres Kaatstraat 1, Utrecht Postadres Postbus 2423, 3500 GK Utrecht Telefoon (030) Fax (030) website