Verslag activiteiten Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen 2017

Transcriptie

1 Verslag activiteiten Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen 2017 De Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen (SBEB) is opgericht als uitvloeisel van het Convenant Betalingsverkeer 2005 dat tussen banken en vertegenwoordigers van toonbankinstellingen werd afgesloten. Sindsdien werken banken en toonbankinstellingen samen aan activiteiten die de veiligheid en efficiency van het betalingsverkeer moeten verhogen. In 2009 werd tussen genoemde partijen een eerste Nadere Overeenkomst afgesloten, in 2014 een tweede. De tweede Nadere Overeenkomst vermeldt voor de periode een aantal afspraken en activiteiten. In dit verslag wordt teruggeblikt op de activiteiten die zijn uitgevoerd in 2017 en leggen we een relatie naar de doelstellingen. Op >Stichting >Activiteiten leest u meer over de afspraken en activiteiten die vallen onder de tweede Nadere Overeenkomst. In 2018 ligt het accent op het evalueren van de activiteiten en ontwikkelingen in de Convenantperiode. Daartoe zal een aantal onderzoeken worden uitgevoerd. Wie op de hoogte wil blijven van de uitvoering kan zich via abonneren op onze nieuwsbrief. In de Stichting werken de volgende partijen samen: alle banken verenigd in de Nederlandse Vereniging van Banken; alle retailers georganiseerd via Detailhandel Nederland, Koninklijke Horeca Nederland of één van de brancheorganisaties voor de benzinestations (VNPI, Nove, Beta, Bovag). De activiteiten van de Stichting worden besproken en vastgesteld in het Convenantteam en het Bestuur, waarin alle partijen zijn vertegenwoordigd. In het Convenantteam participeert ook een vertegenwoordiger van Betaalvereniging Nederland vanwege de vele projecten die SBEB in samenwerking met deze organisatie uitvoert. 1

2 Inhoud Doelen 3 Stimuleren van pinnen 3 Toename automaten 16 Slim omgaan met contant geld 16 Informeren over ontwikkelingen in het betalingsverkeer 20 Checkout.nl 20 Betaalinnovaties 22 Onderzoek 22 Bestuursleden en secretariaat 23 2

3 Doelen De belangrijkste taak van de Stichting is het stimuleren van maatregelen die de juiste prikkels geven om het betaalgedrag van alle partijen in het Nederlandse betalingsverkeer te sturen naar een zo efficiënt en veilig mogelijk betaalgedrag. De doelen voor 2017 zijn afgeleid van de doelstellingen die in de Nadere Overeenkomst II zijn vastgelegd door banken en toonbankinstellingen voor de periode : Eind 2018 moet de verhouding contant/pinnen in aantallen transacties, die eind 2013 lag op 60 procent contant/40 procent pin, zijn omgedraaid naar 40 procent contant/60 procent pin. Contactloos betalen moet daartoe bijdragen. De pinstijging in 2017 was 7,8 procent. Het streefcijfer voor het aantal betaalautomaten is voor eind 2018 bepaald op Het aantal betaalautomaten steeg in 2017 van naar De resterende contant-geld-keten moet efficiënt, betrouwbaar en veilig worden ingericht en benut door ondernemers. Daartoe is in 2017 campagne gevoerd. De pinketen moet door gezamenlijke inspanning robuust zijn en blijven. Dit is een punt van voortdurende aandacht. De onderlinge afspraak is dat het efficiënte Nederlandse betalingsverkeer met zijn lage maatschappelijke kostenstructuur behouden moet blijven. Via diverse onderzoeken wordt dit gemonitord. Een snellere verwerking van het betalingsverkeer is wenselijk. Het zogenoemde Instant Paymentsproject van Betaalvereniging Nederland draait sinds 2015 op volle toeren en leidt volgens planning in 2019 tot de eerste concrete producten. Intussen zitten de banken niet stil; de drie grote banken schrijven inmiddels pintransacties in het weekend bij. De doelstellingen in de NOII alsmede de ontwikkelingen van het betalingsverkeer in brede zin in de periode zullen in 2018 worden geëvalueerd. In dit jaarverslag rapporteren we alleen over de in 2017 uitgevoerde activiteiten. Stimuleren van pinnen Na een aantal jaren met dubbele groeicijfers, moesten we het in 2017 doen met een stijging van 7,8 procent naar miljoen transacties. In 2015 hebben Nederlandse consumenten voor het eerst meer aankopen met de pinpas betaald dan met contant geld. We zullen tot later in 2018 moeten wachten om formeel vast te kunnen stellen of de 60/40-doelstelling van de tweede Nadere Overeenkomst is gehaald, maar de verwachtingen zijn positief. Contactloos betalen blijft hard groeien. We vierden op 23 maart de mijlpaal van de 1 miljardste contactloze betaling cumulatief. Inmiddels zijn er alweer ruim een miljard contactloze betalingen bij gekomen (cumulatief: 2,3 miljard eind 2017). Het aandeel contactloze betalingen op het totale aantal pinbetalingen is in 2017 meer dan verdubbeld, van 24 procent eind 2016 naar 49 procent eind Het aantal betaalautomaten waarop contactloos betaald kan worden steeg naar stuks. Dat is 79 procent van het totale aantal actieve betaalautomaten. 3

4 Koninklijke Horeca Nederland bracht in september in samenwerking met ons een persbericht uit om kenbaar te maken dat de horeca koploper is geworden met contactloos betalen. De helft van alle pintransacties in de horeca was op dat moment al contactloos. In augustus 2017 was er in de horeca een piek van 70 procent contactloze betalingen. Het persbericht ging vergezeld van een infographic die wij lieten maken. De manier waarop klanten in de supermarkt betalen is van grote betekenis voor het totale aantal pintransacties. Van alle pinbetalingen verloopt meer dan een derde via het supermarktkanaal. Het aantal pintransacties kwam in deze branche in 2017 op 1,443 miljard (8,2 procent groei). Retourpinnen wint terrein. In totaal zijn er in 2017 bijna 3 miljoen Retourpintransacties gedaan. Dat is een miljoen meer dan vorig jaar. In september introduceerde Lidl als eerste supermarkt in Nederland Retourpinnen in al haar winkels. We hebben hen voorzien van wobblers om het kenbaar te maken aan hun klanten en deze noviteit publicitair meteen benut. Retourpinnen is inmiddels bij 60 procent van de consumenten bekend. Ongeveer een vijfde van de consumenten heeft er inmiddels gebruik van gemaakt. Het Nederlandse publiek staat in het algemeen positief tegenover de omgekeerde pintransactie en vindt het vooral makkelijk en veilig. Stimulerende activiteiten Campagne Pinnen, ja graag in 2017 Om het aantal pintransacties verder te laten groeien blijft collectieve stimulering noodzakelijk 1. Dit gebeurt via de Pinnen, ja graag-campagne. In 2017 werd met deze campagne vooral contactloos betalen onder de aandacht gebracht, omdat juist deze snelle en makkelijke manier van betalen de komende jaren voor een grote groei in het aantal pintransacties zal (moeten) zorgen. We hebben in 2017 vooral voorlichting gegeven over de veiligheid van contactloos betalen. Daar bestaan immers allerlei misverstanden over. De campagne wordt gecoördineerd door de Betaalvereniging en uitgevoerd namens banken, schemes, koepelorganisaties van winkeliers, horeca en tankstations, de Betaalvereniging en de Stichting. 1 Onderzoek van DNB naar het effect van pincampagnes op de pingroei ( 4

5 De campagne is opgebouwd uit diverse elementen: Tv-commercial Van april t/m juni was de commercial over contactloos betalen weer volop op alle grote tvzenders te zien. De commercial is gericht ingezet om de doelgroep 35+ te bereiken en dan specifiek vrouwen in de leeftijd van jaar. De commercial is na de zomer nog een keer ingezet, maar dan met een nieuw eindbeeld waarin de slogan Contactloos betalen, snel, safe & simpel werd gebruikt. De focus op veiligheid vloeit voort uit de effectmeting die onderzoeksbureau Adtractive voor ons deed na de eerste campagne-periode. De evaluatie gaf aan dat we plusten op geholpen merkbekendheid (+7 procent), herkenning van de tv-commercial (45 procent) en voorkeur om contactloos te betalen boven de 25 euro (+7 procent). Ook het percentage consumenten dat onbekend is met contactloos betalen daalde (-6 procent). Het onderzoek wees echter ook uit dat minder dan de helft (46 procent) contactloos betalen als een veilige betaalmethode ziet en dat van de respondenten die niet (maandelijks) contactloos betaalt ruim een derde (36 procent) de betaalwijze (nog) niet vertrouwt. Vandaar dat de tv-commercial voor de flight van augustus/september is aangepast en er een specifieke animatie over veiligheid is gemaakt. Onlinecampagne In mei waren we online actief op diverse populaire (vrouwen)websites om de doelgroep te informeren over (de voordelen van) contactloos betalen en eventuele drempels die hen ervan weerhouden (meer) contactloos te betalen weg te nemen. 5

6 Er is ingezet op engagements waarbij de teller pas gaat lopen als mensen zich daadwerkelijk geïnteresseerd tonen. De interesse werd gewekt met een video teaser. Zodra mensen langer dan een paar seconden met hun muis bij de teaser bleven hangen werd er in een full page take over door middel van korte animaties antwoord gegeven op de meest prangende vragen m.b.t. contactloos betalen (wat heb ik eraan?, kan ik het ook?, is het wel veilig? en wel/geen pincode). De online campagne is vanaf het najaar specifiek gericht op veiligheid. De meer informatieve onderdelen van de campagne over limieten, wanneer een pincode te gebruiken e.d. lieten we weg. De hele periode vanaf de zomer zijn consumenten uit de doelgroep online geconfronteerd met een animatie over de veilgheid van contactloos betalen. De Taskforce Veilig Bankieren van de Betaalvereniging ontplooide aanvullende activiteiten om de veiligheid van contactloos betalen te onderstrepen. Zij richtten zich met name op senioren. Dit gebeurde via publicaties in op ouderen gerichte bladen, nieuwsbrieven en eveneens een online campagne. Ook op beurzen en bijeenkomsten is de boodschap in 2017 regelmatig uitgedragen. 6

7 Evenementen Van 15 t/m 21 mei stonden we op de Libelle Zomerweek om de bezoekers voor te lichten over contactloos betalen (hoe werkt het, hoe zit het met limieten, waar kan het al) en de voordelen daarvan. Natuurlijk kwam ook het aspect veiligheid aan bod. De opzet van de stand was conform die voor het Margriet Winter Festival in 2016, met een grote betaalautomaat om te oefenen (en een leuke prijs mee te winnen), een vending automaat om een echte betaling mee te doen (met eveneens een winkans) en een aantal betaalautomaten om te kunnen laten zien en te testen. In samenwerking met Sanoma waren de stands ook weer voorzien van Pinnen, ja graag-/betaal ook contactloospromotiemateriaal. Bij de ingangen werden bezoekers erop gewezen hoe ze stands waar contactloos betaald kon worden konden herkennen. De Libelle Zomerweek trok in totaal bezoekers. De Pinnen, ja graag-stand werd drukbezocht. De grote betaalautomaat werd ruim keer gebruikt, de vending automaat met de tasjes bijna keer. Het daadwerkelijke bereik is echter vele malen hoger (niet iedereen doet mee, ook veel meekijkers en gewone gesprekjes). 7

8 Een tweede evenement waar we stonden, was Share a Perfect Day (30 juni t/m 2 juli). Share a Perfect Day lijkt qua opzet op de Libelle Zomerweek en het Margriet Winter Festival, maar heeft iets meer focus op muziek. De bezoekers zijn iets jonger (25-54 jaar), maar vallen nog steeds voor een belangrijk deel binnen onze beoogde doelgroep. In totaal kwamen er zo n bezoekers op af. Ook hier lieten we met PoS-materiaal weer goed zien waar gepind/contactloos betaald kon worden. De opzet van de Pinnen, ja graag/betaal ook contactloos-stand was conform die voor de Libelle Zomerweek en het Margriet Winter Festival. Dat contactloos betalen al duidelijk aan bekendheid had gewonnen, merkten we aan de vragen en gesprekken in de stand. Het nieuwe van contactloos betalen is er voor veel bezoekers af, de handeling kennen ze inmiddels. De grote automaat werd in drie dagen zo n keer gebruikt. De vending automaat, voor veel bezoekers nog steeds een onbekend fenomeen, was wederom een enorme trekker. In totaal deden zo n bezoekers een contactloze betaling bij de vending automaat. 8

9 Het derde evenement dat we bezochten was de Vierdaagse. Van 15 tot en met 21 juli vonden de Vierdaagsefeesten in Nijmegen plaats. Zeven dagen feest, waarvan er vier dagen gelopen werd. De Vierdaagsefeesten trokken zo n 1,5 miljoen bezoekers. Samen met de Stichting Vierdaagsefeesten hebben we ervoor gezorgd dat contactloos betalen goed zichtbaar was in de stad én bij (tijdelijke en vaste) ondernemers (middels een PoS-mailing gekoppeld aan een winactie). In vrijwel heel de stad kon bij ondernemers (contactloos) gepind worden, met uitzondering van de Wedren (het start- en finishgebied van de Vierdaagse). Het Pinnen, ja graag-team was actief in de stad om contactloos betalen te promoten onder lopers en bezoekers en voorlichting te geven. De leuke gadget die we uitdeelden, lipbalsem, vond gretig aftrek. Supermarkt van het jaarverkiezing 2017/2018 CBL en Distrifood organiseren wederom de Supermarkt van het Jaar verkiezing. Het traject startte in september 2017 en de finale vindt plaats in maart Net als bij de vorige editie participeren we in deze verkiezing om de aandacht voor pinnen binnen de supermarktbranche vast te houden. De deelnemende supermarkten worden in diverse rondes beoordeeld op verschillende onderdelen, waaronder ook de wijze van pinpromotie en de aandacht voor pinnen op de winkelvloer. Uitkomsten Pinperceptie onderzoek Al sinds 2003 voert de Betaalvereniging jaarlijks de Pinperceptiemonitor uit om vast te stellen hoe de Nederlandse consument pinnen percipieert. De uitkomsten van de meting 2017 zijn in mei gerapporteerd. Voor deze meting hebben zo n Nederlanders met een betaalpas in de leeftijd van jaar een online enquête ingevuld. In het algemeen wordt het product pinnen zeer positief beoordeeld met een rapportcijfer 7,9. Maar liefst 70 procent van de Nederlanders geeft ook aan het liefst te willen betalen met pin. Dat is vergelijkbaar met Inmiddels is 86 procent van de Nederlanders bekend met contactloos betalen via de betaalpas, 43 procent geeft aan er weleens gebruik van te maken (29 procent doet dit zelfs wekelijks). Daarmee is het gebruik van contactloos betalen met 7 procentpunten gestegen ten opzichte van Wanneer naar de betaalvoorkeur wordt gevraagd geeft 22 procent aan voorkeur te hebben voor contactloos met de pas, dit was vorig jaar nog 12 procent. Ruim de helft (54 procent) van de Nederlanders die bekend is met contactloos betalen met de betaalpas maar dit nog niet gebruiken noemt als reden onveiligheid. 9

10 POS-materiaal Ook in 2017 vond het gratis pinpromotiemateriaal weer volop aftrek. Niet alleen het reguliere Pinnen, ja graag-promotiemateriaal, maar ook het materiaal voor contactloos betalen. In totaal zijn er zijn materialen verspreid. Dat is een daling met 12 procent ten opzichte van vorig jaar. Met name het grootwinkelbedrijf bestelde minder. Er werden via de Betaalwijzer stickervellen verspreid die vooral bij het MKB terecht kwamen. De overige materialen werden via de webshop op pin.nl besteld of per mail of telefoon aangevraagd. Van de losse aanvragen kwamen er 150 van het grootwinkelbedrijf ( items) en van het MKB ( items). Stickers en wobblers voor contactloos betalen bleven ook dit jaar populair. Verder viel op dat door het MKB ook vaak het hangbord van Pinnen, ja graag is besteld. Betaalwijzer Eind april ontvingen circa ondernemers de Betaalwijzer, de nieuwsbrief over elektronisch betalen voor iedereen die pinbetalingen accepteert. De Betaalwijzer is een uitgave van de Betaalvereniging en komt tot stand in samenwerking met SBEB. De Betaalwijzer ging in 2017 onder andere over contactloos betalen, Retourpinnen, slim omgaan met contant geld en Veilig Bankieren. Ook gingen we in op vragen die leven over contactloos betalen en legden we uit hoe je met ideal QR een extra betaalmiddel kunt aanbieden. Bij de Betaalwijzer werd een vel met promotiestickers gevoegd. Handig en meteen te gebruiken. De ervaring leert dat we die stickers in de weken na verzending overal terugzien. Via Pin.nl kan gratis meer promotiemateriaal besteld worden. Zodra de Betaalwijzer verspreid is, wordt deze ook online gepubliceerd en gedeeld met grootwinkelbedrijven. Een week voor de verspreiding werd de Betaalwijzer al digitaal verstuurd naar de brancheorganisaties, zodat zij de achterban tijdig konden informeren. Pinnen, ja graag op Facebook en Twitter Pinnen, ja graag heeft ruim fans op Facebook. De pagina wordt gevuld met kleine prijsvragen en leuke weetjes, waarbij steeds wordt ingehaakt op ontwikkelingen in het betalingsverkeer (contactloos betalen, Retourpinnen) en op voor de retail interessante momenten (Valentijnsdag, Sinterklaas etc.). De Facebookpagina maakt het mogelijk pinnen op een informele manier onder de aandacht te brengen bij een grote groep consumenten, die de berichten vervolgens liken, delen en erop reageren. 10

11 Via het houdt SBEB haar 400 volgers op de hoogte van ontwikkelingen en good practices op betalingsgebied, betaalautomaten, mobiel en contactloos betalen en de campagne Pinnen, ja graag. Retourpinnen In samenwerking met INretail en een aantal andere brancheorganisaties is er vanaf eind 2016 een campagne gestart om Retourpinnen onder de aandacht te brengen. Een speciaal promoteam bezocht ondernemers om hen voor te lichten. Daarnaast werd vooral informatie gegeven via vakbladen. Massamediaal gingen we voor het eerst in Q Er werden in mei/juni 2017 radiospots uitgezonden in twee varianten (het terugbrengen van een schoenen en het terugkrijgen van borg). Doel van de radiocampagne was het informeren van de doelgroep (25-54 jaar) over het feit dat Retourpinnen op steeds meer plaatsen mogelijk is en het onderstrepen van het gemak van Retourpinnen. De commercials zijn uitgezonden op de zenders Radio 538, Q-music, 3FM, Radio Veronica, E-Power radio en Radio 10. Er zijn ruim 5 miljoen personen minimaal 1x bereikt met de campagne. Het hoogste bereik is gegenereerd door de zenders Radio 538, Q-music en 3FM. Door onderzoekbureau Adtractive is een effectmeting gedaan (voor- en nameting). Daaruit kwam naar voren dat zowel bekendheid, houding als voorkeur voor geld terug via Retourpinnen stegen. 11

12 Er zijn ook drie statements rond Retourpinnen voorgelegd en getoetst: 1. Logisch dat ik geld via Retourpinnen terugkrijg 64 procent stemt hiermee in 2. Retourpinnen is handig, geld automatisch weer op mijn rekening 73 procent stemt hiermee in 3. Prima dat het geld de volgende dag op mijn rekening staat 55 procent stemt hiermee in Al met al zijn consumenten behoorlijk positief over Retourpinnen. Dat zagen we al in het najaar van 2016 bij de eerste meting, maar nu is dat nog wat sterker zichtbaar. De boodschap van de commercials werd goed begrepen en de commercials werden met een 7,3 positief beoordeeld. De uitingen worden bovengemiddeld duidelijk, sympathiek, aansprekend en informatief bevonden. De twee spots zijn overigens random uitgezonden. De commercial borg retour scoort lager dan de commercial schoenen retour. Waarschijnlijk is de laatste situatie herkenbaarder voor het publiek. Retourpinnen bij ondernemers Ieder jaar vindt onderzoek in het kader van de Betalingsverkeermonitor plaats. In het onderzoek (uitgevoerd door Panteia) onder ondernemers heeft een aantal vragen over Retourpinnen meegelopen. Ten opzichte van vorig jaar is de groep die van Retourpinnen heeft gehoord significant gestegen (71 procent ten opzichte van 59 procent). In 2016 gaf iets meer dan helft van de respondenten (53 procent) aan (überhaupt) de mogelijkheid te bieden artikelen te retourneren. Van hen biedt 22 procent Retourpinnen inmiddels aan. Dit was in 2016 nog 12 procent. Afgezet tegen alle ondernemingen is het aandeel nog slechts 11,8 procent (was 7 procent). Op zich is dit laatste gegeven minder relevant, want Retourpinnen ga je alleen aanbieden als je ook retouren accepteert. Begin november hebben we een persbericht inclusief infographic uitgebracht met de laatste cijfers rondom Retourpinnen. 12

13 In de nieuwsbrieven en vakbladen van de GEBRA, Speelgoed & Hobby en de Gemengde branche, hebben we Retourpinnen onder de aandacht gebracht van de ondernemers uit deze branches In de periode tussen 29 november en 5 januari 2018 zonden we wederom een radiocommercial uit over Retourpinnen. Vanwege de feestdagen ging de boodschap in op cadeau terugbrengen. Via de zenders Radio 2, Q-music, E-Power, Radio538, Radio Veronica en Radio10 werd de aandacht van consumenten gevestigd op de mogelijkheid van Retourpinnen en ingespeeld op de relevantie in de decembermaand. De resultaten van deze campagne zijn op het moment van het schrijven van dit jaarverslag nog niet bekend. Collecte 2.0 Op donderdag 31 augustus vond in het Olympisch stadion in Amsterdam de landelijke kick-off plaats van het project Collecte 2.0. De pilot Collecte 2.0 is een unieke samenwerking van Stichting Collecteplan (opdrachtgever), Easycollect Services (uitvoerder), CCV Nederland (pinpad), 21 collecterende fondsen en SBEB/BVN voor de voorlichting richting de collectanten. De collectebus bevat drie betaalmethoden: contant, pin en contactloos. Doel is om vast te stellen in hoeverre pin en contactloos betalen donaties beïnvloeden. De 21 betrokken goede doelen werden tijdens de kick-off vertegenwoordigd door een collectant en een ambassadeur (vaak een bekende Nederlander). Samen liepen zij in het stadion een estafette om zo de kracht van het project te benadrukken. Immers de goede doelen geven na hun Collecteweek hun bus weer door aan een volgend fonds. De berichtgeving rondom de aftrap is goed opgepikt door de media. Naast de landelijke grote dagbladen zoals Volkskrant, AD, Parool etc. was er ook aandacht op radio (BNR-Zakendoen, ANP nieuws e.d.) en TV (RTL Nieuws). 13

14 De eerste ervaringen zijn bekend. De gemiddelde opbrengst per bus ligt aanzienlijk hoger dan die van een gewone collectebus. Deze opbrengsten worden via een dashboard van Easy Collect Services gemonitord. Maar er wordt niet alleen naar de opbrengsten gekeken om te bepalen of de pilot succesvol is. Ook het verloop van het proces, de reacties van de gevers aan de deur, de ervaringen van de collectanten etc. worden meegenomen in de evaluatie. Ook die evaluatie is positief. De Stichting ondersteunt dit project door voorlichtingsmaterialen ter beschikking te stellen aan coördinatoren en collectanten. Deze geven de materialen vaak een eigen kleur. Ook participeert de Stichting in de werkgroepen communicatie en onderzoek die rondom dit project zijn ingericht. We kunnen constateren dat het project goed loopt en dat de goede doelenorganisaties blij zijn met de nieuwe collectebus. Voor de consument is het wennen. Niet iedereen vertrouwt de bus meteen. Er wordt daardoor nog vrij veel contant betaald (ruim driekwart). De totale opbrengst neemt toe. Het is zaak om het feit dat men graag een pinbetaling heeft nog nadrukkelijker onder de aandacht te brengen. 14

15 Er wordt door de goede doelen-organisaties veel interesse getoond in de nieuwe bus. De start werd gemaakt met 21 goede doelen, inmiddels hebben 3 andere doelen die ook zijn verenigd in de Stichting Collecteplan zich aangesloten bij het project. Naast leden van de Stichting Collectplan, hebben ook andere goede doelen behoefte aan de bus. Daarom zal deze vanaf 2018 voor alle organisaties met een ANBI-status beschikbaar zijn. Er worden hiertoe nieuwe bussen geproduceerd en aangeboden in koop/lease-constructies. Yes please pinstimulering en cashreductie in de praktijk Hoe gaan bedrijven en organisaties in de praktijk om met het stimuleren van pinbetalingen en het reduceren van cash? Eind 2016 bracht SBEB de publicatie Ja, graag uit, met verschillende voorbeelden van bedrijven en organisaties die bezig zijn met het verminderen van contant geld. De gemene deler is dat zij goed naar de belangen van hun klanten kijken en niet over één nacht ijs gaan. De publicatie is te downloaden via Ja, graag is begin 2017 ook in het Engels aangeboden aan een beperkt aantal buitenlandse belangenbehartigers. Informerende activiteiten De website pinnenzakelijk.nl SBEB zet de website in om ondernemers en werknemers van toonbankinstellingen te informeren over pinnen en als ondersteuning van campagnes. In totaal hebben in 2017 zo n mensen de website bezocht, die samen zo n pagina s bekeken. Met name de pagina s over slimmer omgaan met contant geld werden drukbezocht. Ook de e-module Wil je bij me pinnen' was populair. E-learning De e-module Wil je bij me pinnen van de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen wordt nog altijd veelvuldig gedaan door (kassa)medewerkers. De e-module is even simpel als doeltreffend; aan de hand van een kort filmpje leren medewerkers in minder dan 15 minuten op een leuke manier waarom pinnen prettiger is dan contant betalen. Bovendien krijgen ze tips over hoe ze pinnen zelf kunnen stimuleren. Er zijn diverse bedrijven die het doen van de e- module en het behalen van het certificaat verplicht stellen voor al hun nieuwe (kassa)medewerkers. 15

16 Toename automaten Eind 2016 telde Betaalvereniging Nederland betaalterminals. In 2017 steeg het aantal tot terminals. Daarmee zijn we al voorbij het streefcijfer van terminals voor eind 2018 te behalen aantal. Van alle terminals zijn er 286,855 (79 procent) geschikt voor contactloos betalen. Oliebollenkramen Drie jaar geleden had, naar onze schatting, nog maar 10 procent van de oliebollenkramen een pinautomaat. De afgelopen drie jaar deed Roamler op verzoek van de Stichting en Betaalvereniging Nederland een meting onder oliebollenkramen en brachten we die gegevens naar buiten ter stimulering van de oliebollenbranche. Roamler vond uit dat consumenten in 2015 bij 40 procent van de kramen konden pinnen, een jaar later bij 71 procent en in 2017 bij 79 procent. De automaten zijn bijna allemaal (91%) geschikt voor contactloos betalen met een betaalpas of mobiele telefoon. Slim omgaan met contant geld De tweede Nadere Overeenkomst leverde een nieuw type activiteiten op voor de Stichting. Terwijl de Stichting zich sinds 2005 vrijwel uitsluitend met elektronische betalingen bezighield, zijn sinds 2014 ook contante transacties in beeld gekomen voor activiteiten. Hoewel het pinnen steeds meer de overhand krijgt, blijven ondernemers nog geconfronteerd met grote hoeveelheden contant geld. En daar moet zo slim mogelijk mee omgegaan worden: veilig en kostenefficiënt. Campagne Slimme trucs met contant geld Tijdens de Week van de Veiligheid (9 tot en met 15 oktober) hebben we vervolg gegeven aan de campagne Slimme trucs met contant geld. In 2016 zijn we gestart met een drietal video s waarin ondernemers kennismaken met goochelaar Roy van Rossum. Deze campagne is uitgebreid met twee nieuwe video s. In deze video s wijst goochelaar Roy van Rossum ondernemers op een luchtige manier op de risico s die zij lopen met contant geld en ontrafelt hij het geheim van een slimme kluis. Dit doet hij zowel in een modezaak als bij een horecaondernemer. De video s inclusief een korte toelichtende tekst zijn ter beschikking gesteld aan de brancheorganisaties. Zij hebben de video s via hun online communicatiekanalen actief onder de aandacht gebracht. Hieronder enkele voorbeelden: 16

17 De video s van de campagne Slimme trucs met contant geld zijn online gedurende twee weken in oktober via een bannercampagne op Facebook ondersteund. De campagne heeft goed gescoord. Met de online promotiecampagne zijn unieke personen bereikt. De video s zijn keer (voor een deel) bekeken. Informatie en voorlichting Op de website pinnenzakelijk.nl is een deel ingericht voor de activiteiten rondom contant geld ( Naast de video s van Roy informeren we ondernemers hier over de kosten van contant geld en wijzen we hen op de rekenmodule. Veel ondernemers denken dat ze voordeliger uit zijn met contant in plaats van pinnen doordat de kosten van pinnen zichtbaarder zijn. Contant geld kent echter veel meer verborgen kosten zoals de tijd die het kost om de kassa op te maken, het geld te tellen en het uiteindelijk ook naar de bank te brengen. Veel ondernemers zijn zich hier niet van bewust. Door de jaren heen zijn ondernemers steeds professioneler omgegaan met hun elektronische geld, het wordt nu tijd dat ze dat ook gaan doen met hun contanten. 17

18 Oplossingen voor MKB-ondernemers met betrekking tot de afhandeling van contant geld Na de succesvolle pilot in 2016 in Ede zijn we het verhaal verder onder de aandacht gaan brengen. Doel van het project is immers om zoveel mogelijk (MKB-)ondernemers na te laten denken over andere mogelijke oplossingen op het gebied van afhandeling van hun contante geld. In een groot aantal gesprekken met centrummanagers, veiligheidsmanagers en beleidsmakers bij gemeente hebben we ons project kunnen toelichten. Dat heeft ertoe geleid dat we in aantal winkelgebieden (Nijmegen Dukenburg, Hoofddorp centrum, Rijswijk In de Bogaard en het centrum van Den Haag) projecten hebben gedraaid vergelijkbaar met Ede. Dat wil zeggen ondernemers kregen de mogelijkheid om laagdrempelig (tegen half geld) 3 maanden de combinatie van een slimme kluis en waardetransport uit te proberen. Op 24 maart vond de officiële aftrap plaats in Hoofddorp, onder leiding van burgemeester Weterings, en in het bijzijn van verschillende stakeholders zoals de gemeente, politie, banken en lokale ondernemers. Een aantal winkelgebieden voerden we wederom uit in samenwerking met G4S, in een deel van Den Haag hebben we ook samengewerkt met SecurCash. 18

19 SecurCash biedt sinds januari 2017 een dienstverlening aan die vergelijkbaar is met CAS van G4S. Daarnaast heeft SecurCash in 2016 in samenwerking met de Rabobank een tweetal pilots georganiseerd specifiek gericht op het direct bijschrijven op de rekening. Dat wil zeggen dat biljetten die vandaag in de kluis worden gestopt, de volgende dag op de rekening zijn bijgeschreven van de ondernemer. De pilots zijn succesvol verlopen. Van een tweetal deelnemers, een horecaondernemer en een tankstationhouder hebben we de ervaring opgetekend en voorzien van mooie foto s. Hoewel het animo in de deelnemende winkelgebieden uiteindelijk minder groot bleek dan de pilot deed verwachten, weten we van de drie waardetransporteurs (G4S, Secur Cash en RCCS) dat de verkoop van de slimme kluis landelijk gezien goed verloopt. Zo heeft G4S medio 2017 de mijlpaal gevierd van de 1000ste CAS. Het blijkt toch lastig om ondernemers in korte tijd (actieperiode van enkele maanden) te overtuigen van de voordelen van de slimme kluis. Echter wanneer ondernemers er eenmaal gebruik van maken zijn ze erg enthousiast. 19

20 Informeren over ontwikkelingen in het betalingsverkeer Checkout.nl Via de website Checkout.nl informeren we ondernemers en vertegenwoordigers van organisaties met toonbankbetalingsverkeer over de markt van kassa s en betaalautomaten. We streven een zo n compleet mogelijk beeld na van alle apparatuur die goedgekeurd is voor de Nederlandse markt. Begin juni was de nieuwe release van Checkout.nl. Een totaal vernieuwde site, in een nieuw en eigentijds jasje, maar met de vertrouwde kenmerken en onafhankelijke adviezen. De volgende veranderingen werden doorgevoerd: De website is volledig responsief, zodat Checkout.nl altijd en overal geraadpleegd kan worden via een smartphone en/of tablet; Een sterk toenemend aanbod van cloud-based systemen, dat gepaard gaat met een toenemend gebruik van tablet kassa s en mpos systemen (mobiele betaalautomaten die via bluetooth gekoppeld zijn aan een app op een tablet of smartphone); Een toenemend aanbod van omnichannel-systemen, waarbij integratie van webwinkels en afrekenpunten in de fysieke winkels centraal staat; De intrede van een groeiend aantal nieuwe aanbieders op de markt van afreken- en betaalsystemen. Hierbij gaat het vooral om aanbieders van tabletkassa s en mpos systemen. Een verbeterde navigatie waarbij direct op sector gekozen kan worden. Inzicht of een afrekensysteem voldoet aan de wettelijke bewaarplicht. Checkout.nl wordt veel bezocht door ondernemers, adviseurs en leveranciers van betaalautomaten, kasregisters en point-of-sale systemen. In 2017 zijn er bijna sessies gemeten op Checkout.nl, waarvan 82 procent van unieke bezoekers. Tijdens een sessie worden gemiddeld 3,53 pagina s bekeken en een sessie duurt gemiddeld 2.18 minuten. De meeste sessies komen vrij snel terecht op de detailpagina van een kassasysteem of betaalautomaat. Dit betekent dat bezoekers de meeste tijd besteden aan het raadplegen van productinformatie over de systemen van hun keuze. Ten opzichte van 2016 is de traffic op Checkout.nl afgenomen met circa sessies, omdat in 2017 een nieuwe site is gestart, en het minstens een half jaar duurt voordat de verwijzingen vanaf zoekmachines als Google weer op het oude niveau terug zijn. Hier staat tegenover dat elke bezoeker een pagina extra heeft bekeken tijdens een sessie in vergelijking met Uit de vragen van de gebruikers die bij Checkout.nl binnenkomen blijkt dat de meeste bezoekers MKB-ondernemers of personeelsleden zijn. In 2017 zijn via telefoon en meer dan 750 vragen gesteld en beantwoord over zowel kassasystemen als betaalautomaten. Checkout.nl is actief via Twitter en heeft 157 volgers. 20

21 Checkout.nl bracht dit jaar vijf nieuwsbrieven uit. De hoofdartikelen gingen over: Te verwachten trends Cloudkassa s De horeca als koploper van contactloos betalen Betalingsverkeer in het MKB Kassakoppelingen, wat zijn dat? De Algemene Verordening Gegevensbescherming Checklist voor het kopen van een computerkassa De stand van zaken mobiel contactloos betalen De tax gap in Nederland Het aantal abonnees op de nieuwsbrief is al jaren redelijk stabiel op circa 300 abonnees (271 abonnees per 1 januari 2018). Eind 2017 zijn er 125 betaalsystemen en 239 kassasystemen opgenomen in de database van Checkout.nl. De betaalterminals zijn verdeeld naar 117 betaalterminals, waarvan 57 vaste terminals en 60 mobiele terminals en 8 Mpos-systeem De kassasystemen zijn verdeeld naar: 53 kasregisters 176 computerkassa s 10 tabletkassa s Een jaar of zes geleden gebruikte 60 procent van de MKB-ondernemers nog een eenvoudige kassa (kasregister). Sindsdien is het gebruik van kasregisters sterk afgenomen. Nog maar 38 procent van de onderzochte MKB-ondernemers maakt gebruik van kasregister, terwijl 52 procent gebruik maakt van een computerkassa. Het gebruik van cloudkassa s en/of tabletkassa s neemt langzaam maar zeker toe (5 procent). Congres de kassa: ontwikkelingen en innovatie Op 23 november hebben Checkout.nl en ideal QR de bijeenkomst de kassa: ontwikkelingen en innovatie georganiseerd voor met name kassaleveranciers. Op het programma stond een toelichting door ICT Recht op de ontwikkelingen rond de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), betalen via QR-code op de kassa en ontwikkelingen op kassagebied met een directe link naar de Checkout.nl. 21

22 Betaalinnovaties Nieuwe technologie en regelgeving zorgen ervoor dat er talloze nieuwe betaalapps en - methoden zullen verschijnen. Dat roept de vraag op wat dit voor een retailer betekent. Welke methoden omarm je en welke niet? En hoe verandert het betalen op langere termijn? Over deze thematiek liet de Stichting een artikel opstellen waarin ontwikkelingen worden geschetst. Max Geerling, Executive Adviser bij Betaalvereniging Nederland en expert op het gebied van elektronisch betalingsverkeer en Eus Peters, directeur Raad Nederlandsche Detailhandel lieten er hun licht op schijnen. De Stichting bood het artikel aan aan brancheorganisaties en vakbladen voor de detailhandel, horeca en benzinebranche. Het artikel is goed opgepakt en leidde in een enkel geval tot zelfs tot vervolgvragen en -publicaties. Onderzoek Monitor ontwikkelingen betalingsverkeer Na het afsluiten van de Nadere Overeenkomst in 2014 stelt Panteia jaarlijks een rapportage op over de voortgang van de ontwikkelingen op het gebied van betalingsverkeer in het algemeen en de afspraken in de Nadere Overeenkomst in het bijzonder. Dit jaar ging de rapportage over Panteia stelde vast dat de meeste ontwikkelingen in de richting gaan zoals partijen voorstonden en ook dat er een goede voortgang in activiteiten te constateren viel. 22

23 Bestuursleden en secretariaat Voorzitter Penningmeester Bestuurslid Bestuurslid J. Parson Chr. Buijink J.J. Meerman V.P. van den Boogert Benoemd door Detailhandel Nederland Benoemd door Nederlandse Vereniging van Banken Benoemd door Detailhandel Nederland Benoemd door Nederlandse Vereniging van Banken Fondsmanager Manager Adviseur Adviseur J.W. Burgering R. de Vree M.Osten S. van Wezel Adviseur Adviseur Secretaresse M. Scargo J.W. Janssen M. Elzinga 23