Werkplan Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen 2017

Transcriptie

1 Werkplan Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen 2017 De Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen (SBEB) is opgericht als uitvloeisel van het Convenant Betalingsverkeer 2005 dat tussen banken en vertegenwoordigers van toonbankinstellingen werd afgesloten. Sindsdien werken banken en toonbankinstellingen samen aan activiteiten die de veiligheid en efficiency van het betalingsverkeer moeten verhogen. In mei 2009 werd tussen genoemde partijen een eerste Nadere Overeenkomst afgesloten, in september 2014 een tweede. Deze tweede Nadere Overeenkomst loopt tot 2019 en vermeldt voor de periode een aantal afspraken en activiteiten. Op >Stichting >Activiteiten kunt u er meer over lezen. Het werkplan 2017 is dus onderdeel van het activiteitenplan De in 2017 beoogde activiteiten worden in dit document beschreven, maar we blikken eerst kort terug op Korte terugblik 2016 In maart lanceerden we de campagne Gebruik je verstand met contant waarin goochelaar Roy van Rossum ondernemers tips geeft om veiliger en efficiënter om te gaan met contant geld. Via filmpjes, social media, advertenties en optredens tijdens branchebijeenkomsten werden de campagneuitingen gedistribueerd. Dat ondernemers professioneel waardetransport moeten overwegen, werd nog eens extra benadrukt toen we de succesvolle resultaten van de slimme kluis/waardetransportpilot in Ede konden presenteren in april. Feestelijk moment voor SBEB was het bereiken van de mijlpaal dat in 2015 voor het eerst meer gepind was dan met contant geld was betaald. Dit feit hebben we in de media breed uitgemeten en gevierd door onze relaties met zakjes pindrop te verblijden. Contactloos betalen was de rode draad bij veel activiteiten die we samen met de Betaalvereniging uitvoerden. Zowel het aantal contactloze betaalautomaten als het aantal contactloze transacties namen een enorme vlucht: ruim de helft van de automaten is nu contactloos (in 2015: een derde) en het aantal contactloze transacties zal stijgen naar meer dan 600 miljoen (in 2015: 135 miljoen). In het voorjaar werd ter ondersteuning een TV-commercial frequent uitgezonden, we deden diverse free publicity-activiteiten en waren bijvoorbeeld actief tijdens de Vierdaagse. In het najaar verlegden we het accent naar vrouwen, omdat uit onderzoek bleek dat zij een informatie-achterstand over contactloos betalen hebben en ook minder vaak een NFC-betaling deden. Zo kwam het Pinnen, ja graag-team met een stand terecht op het Margriet Winter Festival en is een campagne met Sanoma opgezet. De Betaalwijzer zag het licht in april. Daarin werden de diverse campagnes aangekondigd en werd gestimuleerd om het meegestuurde POS-materiaal te gebruiken. We zagen het weer veel terug bij bedrijven. De Betaalwijzer is in 2016 gerestyled. De e-module Wil je bij me pinnen wordt veelvuldig gedaan door (kassa)medewerkers. In juli kon het ste certificaat worden uitgereikt aan een vrijwilligster bij het Museum voor het Kruideniersbedrijf in Utrecht. 1

2 De hoe wil jij pinnen-campagne bestond dit jaar uit diverse contacten met brancheorganisaties die vervolgens weer veel hebben gecommuniceerd over contactloos betalen en het belang van een tweede terminal. Verder zijn er advertenties geplaatst, beurzen gefaciliteerd, is informatie op internet actueel gehouden en zijn diverse win-acties met brancheorganisatie uitgevoerd. Uit onderzoek onder 700 sportverenigingen bleek dat het pinnen bij sportclubs tussen 2013 en 2015 is verdubbeld. Vooral voetbalverenigingen maakten een grote ontwikkeling door. Waar hier in 2013 nog maar 8 procent van de transacties werden afgerekend met pin, was dat in 2015 gestegen naar 19 procent. Bij hockey- en tennisverenigingen ging het van 22 naar 40 procent. We brachten een persbericht uit, waren actief met pinkampioenen en stonden eind van het jaar op de Nationale Sportbeurs. Een doorlopende activiteit van de Stichting is een onafhankelijke website over betaalautomaten en kassa s voor toonbankondernemers die nieuwe betaalapparatuur willen kopen of willen controleren of hun apparatuur nog actueel is. Deze site is in 2016 actueel gehouden en aangevuld. Via de Checkout-nieuwsbrief is informatie over bijvoorbeeld de toekomst van de kassa verstrekt aan ondernemers. Er is een succesvol onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheid om door schermaanpassing het opnamevolume bij geldautomaten te beïnvloeden. Het onderzoek werd uitgevoerd door CenTERdata. Daarnaast is door de Betaalvereniging en een van de voorzitters van het Convenantteam een artikel opgesteld over de diverse ontwikkelingen op het gebied van betalingsverkeer. Dat artikel is verspreid onder brancheorganisaties en goed ontvangen. Aan het einde van het jaar zijn we voorzichtig gestart met de landelijke campagne voor Retourpinnen. We deden dit samen met brancheorganisatie INretail. Aan de hand van gegevens van onderzoek onder consumenten en mode-ondernemers werd informatiemateriaal gemaakt: info op internet, voor vakbladen, een animatie, een flyer e.d. Dat materiaal werd onder de aandacht gebracht van ondernemers en klanten. In 2017 wordt de campagne breder uitgerold. We brachten de publicatie Ja graag uit waarin praktijkverhalen worden geschetst van bedrijven en instellingen die inzetten op meer elektronisch betalen en minder contant geld. Het boekje bevat voorbeelden van gemeentes, vervoerbedrijven, musea en een supermarktorganisatie. Elk van hen luistert goed naar de klanten en zet steeds voorzichtige stappen richting meer elektronisch betalen. Het boekje is verspreid onder relaties en mogelijk geïnteresseerden en is te vinden op internet. Op en kunt u kennisnemen van de diverse projecten en resultaten van de Stichting. De Stichting brengt ook een nieuwsbrief uit aan geïnteresseerden onder de naam 100% pinnen. Begin 2017 zal de Stichting een jaarverslag over 2016 publiceren. Doelstellingen en afspraken tot en met 2018 Pinnen (een debet-betaaltransactie) is een snelle, veilige en eenvoudige manier van betalen voor consumenten en toonbankinstellingen. Wisselgeld is bijvoorbeeld niet meer nodig, je hoeft niet 2

3 iedere keer geld uit de muur te trekken of bang te zijn dat je je geld verliest. Uit onderzoek blijkt bovendien dat pinnen voor acceptanten, net als voor banken, een uiterst efficiënt betaalmiddel is. Efficiënter dan betalen met contant geld, bijvoorbeeld. Reductie van het aantal contante betalingen door pinpromotie, het invoeren van alleen pinnen kassa s of betaalinnovaties is van grote maatschappelijke waarde. Het oogmerk van de Stichting is in algemene zin het stimuleren van maatregelen die de juiste prikkels geven om het betaalgedrag van alle partijen in het Nederlandse betalingsverkeer te sturen naar een zo efficiënt en veilig mogelijk betaalgedrag. Voor de periode zijn de belangrijkste doelstellingen: De in 2014 geldende verhouding contant/pinnen in aantallen transacties (60 procent contant/40 procent pin) moet worden omgedraaid naar 40 procent contant/60 procent pin. Contactloos betalen moet aan deze doelstelling bijdragen vooral voor de vervanging van kleine contante betalingen. Ook de extra functionaliteit Retourpinnen moet pinnen aantrekkelijker maken. Belangrijk is dat op zoveel mogelijk locaties gepind kan worden: het streefcijfer voor het aantal betaalautomaten is gezet op (eind 2016: circa ). De resterende contant-geld-keten moet efficiënt, betrouwbaar en veilig worden ingericht en benut door ondernemers. De pinketen moet door gezamenlijke inspanning robuust zijn en blijven. Het efficiënte Nederlandse betalingsverkeer met lage maatschappelijke kostenstructuur moet behouden blijven. Voor gepubliceerde venstertarieven en gepubliceerde transactiebundels/schijven is een tariefgarantie afgesproken tot 1 januari Op dat moment zal de 1 cent korting die in het Convenant 2005 is afgesproken komen te vervallen. De tariefgarantie voor maatwerkklanten verviel al op 1 januari Een snellere verwerking van het betalingsverkeer. Hiervoor is onder andere het Instant Payment project vanuit Betaalvereniging Nederland gestart. De drie grote banken hebben inmiddels alle drie tot vreugde van toonbankinstellingen het bijschrijven van transacties in het weekend ingevoerd. In 2018 zullen de ontwikkelingen van het betalingsverkeer in de periode worden geëvalueerd in het licht van de afspraken in het Convenant en de Nadere Overeenkomsten. Hiertoe worden via onderzoeken in de loop der jaren gegevens verzameld. Partijen werken inmiddels sinds 2005 nauw samen en hebben hiermee een ongekende mate van veiligheid en efficiency van het maatschappelijk betalingsverkeer bereikt. Zij willen deze verworvenheden ook in de toekomst vasthouden. Vandaar dat zij met elkaar in gesprek zijn over de manier waarop dat het beste georganiseerd kan worden. 3

4 Activiteiten 2017 Er staan in de Nadere Overeenkomst II maar liefst elf grotere en kleinere activiteitenclusters en aandachtsgebieden. Voor het werkplan 2017 rubriceren we deze in vier categorieën: 1. Minder cash/meer (contactloos) pinnen 2. Een betere omgang met contant geld 3. Optimaliseren/innovatie 4. Onderzoek Daarnaast houdt het secretariaat van SBEB zich bezig met algemene voorlichting (5) en Public Relations (6). Op alle zes punten gaan we hieronder in. 1. Minder cash/meer (contactloos) pinnen Het zwaartepunt ligt op deze activiteiten, die altijd in nauwe samenwerking met de Betaalvereniging worden uitgevoerd. De rolverdeling daarbij is: activiteiten die vooral gericht zijn op ondernemers en medewerkers neemt SBEB voor haar rekening, terwijl de Betaalvereniging de activiteiten uitvoert die vooral gericht zijn op consumenten. De Betaalvereniging heeft de algehele coördinatie naar stakeholders. Afstemming met alle partijen gebeurt in het Forum Kaartbetalingen van de Betaalvereniging en de communicatie-coördinatiegroep Pinnen, ja graag. Al met al is het doel om eind 2018 zestig procent pintransacties tegenover veertig procent contante transacties te hebben. Eind 2016 is de situatie ongeveer 55%/45%, waarbij er eind 2016 ruim 3.5 miljard maal gepind zal zijn. We streven naar 9%-10% pinstijging op jaarbasis. Minder cash/meer pinnen streven we op vier manieren na: 1. Door educatie en voorlichting t.a.v. efficiënt en veilig betaalgedrag bij consumenten, ondernemers en medewerkers 2. Door toename van het aantal betaalautomaten 3. Door gerichte acties om cash te reduceren 4. Door gerichte acties om pinbetalingen te stimuleren Concreet zijn voor 2016 de volgende activiteiten voorzien: Betaalautomaten Op dit gebied zijn we minder actief dan in het verleden. Er zijn immers steeds minder bedrijven zonder pinautomaat. De horeca en ambulante handel hebben de afgelopen jaren grote stappen gemaakt. We promoten in 2017 net als in 2016 het aanschaffen van extra terminals per winkel door succesverhalen uit de praktijk te geven. Ook gaan we door met promotie binnen sportclubs en zeer kleine ondernemingen, want daar valt nog winst te boeken. Voor 2019 zouden er betaalautomaten in gebruik moeten zijn. Dat betekent een gemiddelde groei van automaten per jaar. Mogelijk breiden we het POS-assortiment in 2017 uit met een zogenoemde Pinserter. Dat is een kaartje dat gestoken wordt in de kaart-opening en klanten op de 4

5 mogelijkheid tot contactloos betalen wijst. De Pinserter wordt voor die tijd bij diverse supermarkten getest. Naast verhoging van het aantal betaalautomaten in het algemeen, is het ook ons doel om binnen het totaal het aandeel contactloze terminals te vergroten. Dit stimuleren we in samenwerking met terminalleveranciers. POS-materiaal Belangrijk is dat het voor de klant goed zichtbaar is dat het bedrijf dat hij bezoekt de voorkeur voor pinnen heeft en dat er waar mogelijk contactloos kan worden betaald. Hiervoor wordt kosteloos point-of-sale-materiaal ter beschikking gesteld. We zullen er samen met de Betaalvereniging voor zorgen dat dit in 2017 ook weer het geval is en ook aangeven wat we weten over de meest effectieve inzet daarvan. Dat gebeurt onder andere via de campagne Hoe wil jij pinnen? en de Betaalwijzer. Betaalwijzer In april of mei zal een nieuwe Betaalwijzer uitkomen om de ontwikkelingen in het betalingsverkeer onder de aandacht te brengen van ondernemingen en om POS-materiaal te distribueren. Deze productie zal door de Betaalvereniging en SBEB gezamenlijk gemaakt worden. Promotiecampagne Pinnen, ja graag/contactloos De campagne Pinnen, ja graag zal ook in 2017 worden voortgezet. Het accent is inmiddels steeds meer verlegd naar contactloos betalen. De bedoeling is om de vorig jaar geproduceerde nieuwe commercial waarin klanten figureren die vrolijk worden van contactloos betalen nogmaals uit te zenden. Ook gaan we door met het gericht communiceren over contactloos betalen naar vrouwen. Centraal staat een animatie waarin wordt uitgelegd hoe contactloos betalen werkt en waar je op moet letten als klant. Uitrollen Retourpinnen Nu Retourpinnen breed beschikbaar is gekomen, kunnen we de voorlichting naar ondernemers en consumenten gaan uitbreiden. Dit gebeurt in samenwerking met een aantal branches en grote bedrijven voor wie Retourpinnen relevant is. In het voor- en het najaar is een radiocampagne richting consumenten voorzien. Maak van pinnen ook jouw sport Deze campagne richt zich op sportclubs. We zetten de samenwerking die we in 2016 hebben gezocht met NL Penningmeester nog een jaar voort. Met deze organisatie verspreiden we voorlichtingsboodschappen naar penningmeesters, maar verzamelen we ook gegevens over betalingsverkeer bij sportclubs, zodat we daarop in kunnen spelen. Goede doelen-organisaties Er hebben in het verleden al diverse plaatselijke pilots rondom elektronisch collecteren plaatsgevonden. In 2017 gaat de Stichting Collecteplan het grootser aanpakken door vanaf 5

6 september wekelijks de diverse goede doelen uit te rusten met vijfhonderd bussen die ook een pinmodule bevatten. Dit wordt in samenwerking met een centrale distributeur georganiseerd. Onze betrokkenheid zal vooral het voorlichten zijn van de vrijwilligers die met de apparatuur op pad gaan. Er wordt hiervoor afgestemd met de Betaalvereniging die ook met goede doelen-organisaties in gesprek is over diverse betalingsverkeer gerelateerde zaken. 2. Een betere omgang met contant geld Contant geld is voor de voorzienbare tijd zowel voor banken als voor toonbankinstellingen een onvermijdelijke kostenpost. Het is zaak om de kosten zoveel mogelijk in de hand te houden. Dit vergt van alle partijen inzet. SBEB heeft voor 2017 op dit terrein de volgende activiteiten in petto: - Het verschaffen van transparantie over de maatschappelijke kosten van contant geld aan toonbankinstellingen, stakeholders en het grote publiek. Het kostenonderzoek 2015 is hiervoor input. - Het aanreiken van adviezen en tips om deze kosten in de hand te houden. In 2016 is de pilot in Ede succesvol afgerond. Daarbij is gezamenlijk waardetransport georganiseerd om de kosten te drukken. Ondernemers zijn daarnaast uitgerust met een slimme kluis die biljetten controleert, het geld telt en doorgeeft aan de waardetransporteur hoeveel erin zit en directe bijschrijving mogelijk maakt. SBEB heeft in 2016 getracht ook met andere waardetransporteurs pilots op te zetten, maar door personeelswisselingen bij deze transporteurs is dat nog niet van de grond gekomen. In 2017 gaan we het weer proberen. Daarnaast maken we de concepten bekend bij andere winkelgebieden. Het streven is om tussen de 5 en 10 pilots uit te voeren of voorbeelden uit te dragen. Voor het uitdragen van tips over de omgang met contant geld gaan we door met het uitvoeren van de separate campagne Gebruik je verstand met contant. Regelmatig krijgen brancheorganisaties en vakbladen kant-en-klare content aangeboden. Minder cash uit geldautomaten In 2016 werd een uitgebreide pilot gehouden om na te gaan of consumenten door een ander design op de geldautomaten minder contant geld opnemen. Deze pilot toonde positieve resultaten. Naar verwachting zullen banken in 2017 de schermen van hun geldautomaten aanpassen op de manier die getest is in de pilot. Er zal hiervoor afstemming plaatsvinden met onder andere de Oogvereniging zodat ook andere wensen op dit gebied kunnen worden meegenomen. Overigens zijn ook de diverse person-to-person apps van banken een belangrijk wapen in de strijd tegen het onnodig gebruik van contant geld. Hoe minder consumenten onderling contant geld nodig hebben om met elkaar te verrekenen, hoe minder contant geld wordt opgenomen en vervolgens weer bij ondernemingen wordt gebruikt. SBEB heeft hier overigens geen specifieke rol in. 6

7 3. Optimaliseren/innovatie Wij informeren ondernemers regelmatig over ontwikkelingen in het betalingsverkeer, zodat zij weten welke investeringen zij op korte of langere termijn kunnen verwachten en welke nieuwe mogelijkheden er voor hen zijn om op in te spelen. In 2017 is vooral het informeren over PSD2 en het Instant Paymentsproject aan de orde. Verder zullen we de veranderingen in de kassawereld onder de aandacht brengen, op basis van het onderzoek De toekomst van de kassa waaraan Checkout.nl heeft meegewerkt. Verder organiseren we aan het begin van het jaar samen met de Betaalvereniging een informatiebijeenkomst voor grote bedrijven en vertegenwoordigers van brancheorganisaties over mobiel betalen. We wijzen regelmatig ondernemers op hun verantwoordelijkheid als het gaat om het voorkomen van storingen. Dat doen we via artikelen en door in te spelen op een storing en vervolgens te verwijzen naar de informatie op internet. Checkout.nl Ondernemers kunnen kiezen uit een ruim aanbod van uiteenlopende kassasystemen en betaalautomaten van verschillende leveranciers. Het vinden van een geschikt kasregister of pinautomaat kan daarom de nodige tijd vergen. Checkout.nl is een online keuzehulp die ondernemers ondersteunt bij het zoeken naar een nieuwe kassa, een vaste of mobiel pinautomaat, of een geavanceerd POS-systeem. Checkout.nl biedt onafhankelijk advies en objectieve informatie over het complete aanbod van kassasystemen en betaalautomaten. De site wordt jaarlijks zo n keer geraadpleegd. In 2016 is een start gemaakt om de website nog gebruiksvriendelijker te maken. Ook zullen we weer extra informatie bij leveranciers opvragen om belangrijke aandachtspunten beter voor het voetlicht te kunnen brengen. Daarnaast zullen we via zoekmachineoptimalisatie en -marketing het gebruik van de site verder vergroten. We mikken op een stijging met 8%. Vanuit checkout.nl zullen we dit jaar zes tot zeven nieuwsbrieven uitdoen. Checkout.nl is een activiteit van SBEB. Aangezien SBEB na 2018 volgens afspraak geen activiteiten meer zal ontplooien, gaan we dit jaar de eerste stappen zetten om te zien hoe Checkout.nl kan worden voortgezet. Volgen ontwikkelingen cross channel betaalwijzen Op dit moment gaan verreweg de meeste betalingen bij toonbankinstellingen contant of met de betaalpas. Nu klanten overal en altijd online zijn, komen er vanuit de online-wereld langzamerhand betaalmogelijkheden bij. We volgen deze ontwikkelingen om ondernemers hierover te informeren. We vroegen in 2016 Panteia te onderzoeken hoe het zit met de kosten van online betalingen. Daarover zullen we begin 2017 een rapport uitbrengen. De boodschap zal zijn dat er grote verschillen tussen aanbieders zijn en ondernemers dus goed moeten vergelijken. Daarnaast is het de bedoeling om na de zomer in 2017 weer een artikel over cross channel betaalwijzen uit te brengen. De Betaalvereniging zal de rapportage in samenspraak met SBEB opstellen. 7

8 Robuuste pinketen Net als in 2015 en 2016 zal de Betaalvereniging op verzoek van SBEB weer een impactanalyse uitvoeren waarin wordt nagegaan of er bepaalde kwetsbaarheden zijn als het pinnen stijgt naar het beoogde niveau. Tot nu toe waren de bevindingen geruststellend. Een andere activiteit is het tot stand brengen van een kassakoppeling voor vers-specialisten. Met name vanuit de slagersbranche wordt al jaren gevraagd om een koppeling tussen hun weegschaalkassa en betaalautomaat. Tot nu toe kwamen de weegschaalleveranciers niet in beweging. Dit is in 2016 veranderd, zij het dat er nog een vervelende kinderziekte is: op het moment dat een medewerker bezig is een klant te helpen met pin af te rekenen, kan een andere medewerker niet doorgaan met wegen. We gaan kijken of dit probleem op te lossen is. 4. Onderzoek Zoals hiervoor vermeld zullen we de resultaten naar buiten brengen van het onderzoek naar de kosten van online betalingen. Daarnaast is SBEB betrokken bij diverse onderzoeken van DNB en de Betaalvereniging. Het gaat dan met name om het onderzoek waarin transacties in Nederland met de verschillende betaalmiddelen worden geteld en onderzoeken naar online betalen. Panteia zal net als in alle voorgaande jaren van de Nadere Overeenkomst weer een Monitor Betalingsverkeer uitvoeren. De resultaten daarvan worden in september vastgelegd in een rapport ten behoeve van het Convenantteam en bestuur. 5. Algemene voorlichting In al haar uitingen (websites, publicaties, persberichten) wijst de Stichting op de voordelen van pinnen. Toonbankondernemingen kunnen eigenlijk niet meer zonder pinapparaat, in welke branche ze ook actief zijn. Bovendien is pinnen veiliger en efficiënter dan contante betalingen, zodat naar de mening van de Stichting ondernemers een pinvoorkeur zouden moeten hebben en uitstralen. Regelmatig wordt input geleverd voor artikelen en publicaties en worden vragen behandeld die per of telefoon bij de Stichting terecht komen. De vraag naar deze activiteiten houdt nog steeds aan en is vooral afkomstig van branches met wie we contacten onderhouden in het kader van de campagne Hoe wil jij pinnen? De Stichting argumenteert daarbij op basis van onderzoeksgegevens over de kosten van pinnen versus contant Pinnenzakelijk.nl is onze basis-website met informatie voor toonbankinstellingen over pinnen. Denk aan een stappenplan voor wie wil beginnen met pinnen, informatie over promotiemogelijkheden, een e-learning om medewerkers te helpen het pinnen te stimuleren, een rekenmodule en diverse verwijzingen naar meer informatie en materialen. Pinnenzakelijk is ook de landingsplaats voor uitingen in het kader van de sportcampagne en de campagne Hoe wil jij pinnen? Ook in 2017 houden we de website actueel. 6. PR-activiteiten Net als in andere jaren zal SBEB in 2017 door middel van PR-activiteiten een aantal malen aandacht van de media vragen voor de groei van het pinnen en het feit dat ondernemingen liever 8

9 pinbetalingen hebben dan contant. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de schemes, banken, toonbankinstellingen en niet in de laatste plaats de Betaalvereniging. Met allen vindt regelmatig overleg plaats over mijlpalen, activiteiten en onderzoeksresultaten die mogelijkheden voor free publicity in zich dragen. Ieder jaar wordt in elk geval de Week van de Veiligheid (week 41) hiervoor met succes aangegrepen. Maar daarnaast zijn er andere momenten in het jaar die we zullen gebruiken. In toenemende mate worden social media (Facebook Pinnen, ja graag en ingezet om de PR-activiteiten te versterken. Daar gaan we in 2017 mee door. 9