De Pijp / Rivierenbuurt

Transcriptie

1 De Pijp / Rivierenbuurt 1.Gebiedsagenda/inleiding Voor u ligt de Gebiedsagenda van De Pijp /Rivierenbuurt. De Gebiedsagenda bevat de belangrijkste opgaven van het gebied op basis van gebiedsanalyses, specifieke gebiedskennis en bestuurlijke ambities. De gebiedsagenda is het document dat op basis van gezamenlijkheid de specifieke ambities en doelen van het gebied in beeld brengt en prioriteiten stelt. Zij belicht kansen en bedreigingen die zich afspelen binnen het gebied, waarbij diverse schaalniveaus kunnen worden onderscheiden (plein, buurt, wijk, gebied en stad). De agenda heeft een meerjarig perspectief. 2.Samenvatting Het gebied De Pijp/Rivierenbuurt kent voor de periode de volgende gebiedspecifieke strategische doelstellingen: 1. Meer balans tussen de groeiende centrumfuncties en de leefbaarheid in de woonbuurten, met name in de Oude Pijp 2. Sterker inzetten op de potentie van de Diamantbuurt, de IJselbuurt en de Rijnbuurt 3. Meer samenwerking tussen de vele goed georganiseerde netwerken in de wijken 4. Betere inpassing van de grootstedelijke ontwikkelingen Kop Zuidas/RAI in de aangrenzende buurten

2 3.Gebiedsbeschrijving Het gebied bestaat uit twee wijken: De Pijp en de Rivierenbuurt. Deze wijken zijn ieder weer onderverdeeld in een aantal buurten. De Pijp omvat de Oude Pijp, de Nieuwe Pijp en de Diamantbuurt en grenst aan het centrum van Amsterdam. De Pijp heeft een levendige mix van wonen met andere functies, zoals winkels, horeca, kleine bedrijven en maatschappelijke voorzieningen. Een groot deel van de wijk kent de 19e-eeuwse goedkope revolutiebouw, met smalle straten en kleine woningen. Op de grens met de Rivierenbuurt is een aantal woonblokken gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. De Diamantbuurt heeft een eigen karakter, zowel fysiek als sociaal. De Pijp is aangewezen als potentieel beschermd stadsgezicht. De inwoners zijn tevreden: het gemiddeld rapportcijfer over de wijk is een 7,7. Ten zuiden van De Pijp ligt de Rivierenbuurt, waaronder de IJselbuurt, Scheldebuurt en de Rijnbuurt. De Rivierenbuurt maakt deel uit van Plan Zuid van Berlage. Ook Plan Zuid is potentieel beschermd stadsgezicht. Het grootste deel van de gebouwen in de buurt dateert uit de jaren van de 20e eeuw. De Scheldebuurt is een buurt met veel grote woningen en de bewoners zijn relatief hoger opgeleid. De IJselbuurt en de Rijnbuurt kennen beide en hoog percentage kleine woningen en de bewoners hebben een lager gemiddeld huishoudinkomen dan in heel Zuid. Wel wonen in deze buurten meer hoger opgeleiden dan gemiddeld in Amsterdam. De inwoners van de Rivierenbuurt zijn over het algemeen zeer tevreden over hun buurt en geven als rapportcijfer gemiddeld een 8. Ontwikkelingsperspectief De Pijp heeft in de afgelopen twintig jaar een enorme transformatie ondergaan. De volkse woonwijk is veranderd in een gemengd, bedrijvig gebied. Bewoners knappen hun huizen op en genieten van het leven op straat. Creatief ondernemerschap bloeit en Amsterdammers uit de hele stad komen voor het uitgaansleven. Met het toekomstige station van de Noord/Zuidlijn krijgt het centrummilieu in deze wijk een extra stimulans; dagelijks zullen reizigers gebruik maken van dit station. Het winkelgebied Ferdinand Bolstraat, met de Albert Cuypmarkt als belangrijkste trekker, is nu al één van de grootste binnenstedelijke winkelgebieden van Nederland. Nog meer bezoekers en toeristen zullen door de komst van de nieuwe metro de weg naar De Pijp vinden. De wijk ontwikkelt zich tot een economisch krachtig gebied waar bewoners, ondernemers en bezoekers van kunnen profiteren. Ook voor de Rivierenbuurt brengen het oprukkende centrummilieu en de aanleg van de Noord/Zuidlijn veranderingen met zich mee. Aan de zuidkant wordt de Rivierenbuurt eveneens geconfronteerd met grootstedelijke ontwikkelingen van Kop Zuidas en de RAI. Er ontstaat meer stedelijke levendigheid in de aangrenzende woonbuurten wat een andere dynamiek met zich meebrengt. De kansen hiervan moeten benut worden. Evenals in De Pijp wel met behoud van de aantrekkelijkheid van het gebied als woonbuurt. De (objectieve) veiligheid in het gebied is de laatste jaren toegenomen. Ook de ervaren veiligheid is - net als in heel Amsterdam- verbeterd. In De Pijp en de Rivierenbuurt is in dit verband de groepsaanpak succesvol waarbij het stadsdeel samenwerkt met organisaties die zich bezig houden met (overlastgevende) jongeren. Aan de oostkant van het gebied liggen de Diamantbuurt, IJselbuurt en Rijnbuurt. Deze buurten kunnen meeliften op het succes van de aangrenzende wijken. Deze buurten vallen op door een relatief groter aantal kwetsbare huishoudens en GGZ- psychosociale problematiek. De transformatie van zorg en welzijn is in volle gang en het is nog niet bekend welke gevolgen de nieuwe wetgeving per 1 januari 2015 in deze buurten heeft. Er wordt bewust ingezet op verdergaande samenwerking tussen professionals en de dragende samenleving.

3 De dragende samenleving heeft veel te bieden voor De Pijp en de Rivierenbuurt. Het gebied kent veel vrijwilligers en (semi)professionele organisaties op het gebied van zorg en welzijn. Bewoners en ondernemers zijn zeer betrokken bij de ontwikkelingen in hun wijk. Dat blijkt ook uit de goed georganiseerde ondernemersverenigingen en bewonersverenigingen en het hoge aantal bewonersinitiatieven. Het gebied is kansrijk als het gaat om (burger)participatie. 4.Opgave van het gebied In deze paragraaf wordt de opgave van het gebied vanuit drie invalshoeken in beeld gebracht: de gebiedsanalyse 2016, de input uit de wijk (uitkomsten participatietraject) en de bestuurlijke prioriteiten (verbinding met coalitieakkoord en het bestuursakkoord). 4.1.Gebiedsanalyse De Pijp is een dichtbevolkt gebied met veel publiekstrekkers. Het bezoekersaantal van Heineken Experience is sinds 2012 gestegen met 30% tot ruim in De Albert Cuypmarkt trekt op een doordeweekse dag ongeveer bezoekers en op een zaterdag zelfs Het Sarphatipark is één van de drukste en meest bezochte parken in de stad. Daarnaast is er een uitgebreid aanbod horecagelegenheden. De Oude Pijp is inmiddels het derde uitgaansgebied van Amsterdam. Ruimte in De Pijp is schaars en dat geeft problemen, zoals verkeersoverlast, horecaoverlast, (fiets)parkeerproblemen en vervuiling. Er is een tekort aan sportvoorzieningen en speelruimte in de Oude Pijp. De aanleg van de Noord/Zuidlijn leidt tot veranderingen. De huurprijzen van winkels staan onder druk, wat een negatief effect heeft op de mix binnen het winkelbestand. In De Pijp en de Rivierenbuurt wonen veel nieuwe stedelingen. In de Oude en Nieuwe Pijp en in de Rijnbuurt wonen veel mensen alleen (60%). De Diamantbuurt is een stadsbuurt waar wat meer gezinnen wonen en waar de sociaal-economische positie laag is. De IJsel- en Rijnbuurt zitten wat betreft sociaal-economische positie tussen de Diamantbuurt en Oude/Nieuwe Pijp in. De Scheldebuurt is een rijkere buurt waar relatief veel (hoogopgeleide) gezinnen wonen. Van alle huishoudens is 23% een gezin: dit is iets lager dan het stadsgemiddelde (25%), maar hoger dan de omringende buurten. Het aandeel koopwoningen in de woningvoorraad in het gebied stijgt, maar in vergelijking met de rest van de stad is het nog steeds laag. Grote woningen zijn schaars, met uitzondering van de Scheldebuurt. De IJselbuurt heeft een relatief groot aandeel middelgrote huurwoningen. In De Pijp, Rijnbuurt en Diamantbuurt domineren kleine en goedkope huurwoningen de woningvoorraad. Het onderhoud van de huurwoningen van zowel corporaties als particuliere verhuurders is een punt van aandacht. Bewoners voelen zich in het gebied veiliger dan gemiddeld in de stad. Objectief gezien ligt de veiligheid in het gebied rond het stedelijk gemiddelde. Opvallend is dat in de Oude Pijp, IJselbuurt en Rijnbuurt veel overlastmeldingen zijn. In de Rijnbuurt en de IJselbuurt houdt de overlast verband met mensen met psychische/psychosociale problematiek die niet meer terecht kunnen voor dagopvang. Tenslotte valt het gemiddelde rapportcijfer op dat bewoners in het gebied geven voor burenoverlast. Dat is lager dan het stedelijk gemiddelde, met name geldt dit in Diamantbuurt en de Nieuwe Pijp. Slecht geïsoleerde woningen en een laag tolerantieniveau onder bewoners kunnen dit verklaren. Opvallend in de gebiedsanalyse is verder het aantal GGZ behandelingen onder jongeren, met name in de Diamant-, IJsel- en Rijnbuurt en het hoge percentage overmatig/zwaar alcoholgebruik voor het hele gebied. Tot slot valt op dat in de Rivierenbuurt bewoners vaker dan gemiddeld in de stad actief zijn als vrijwilliger.

4 4.2.Prioriteiten vanuit het gebied In deze paragraaf is de opgave voor het gebied beschreven op basis van de inbreng van bewoners en ondernemers. De informatie is deels afkomstig uit het reguliere contact met de wijken. In de maanden voorafgaand aan het opstellen van de agenda hebben ook diverse participatie activiteiten plaatsgevonden (zie voor een overzicht paragraaf 6). De Pijp Op de buurttop in De Pijp (G250, zie paragraaf 6 voor meer informatie) bleek een enorme belangstelling van bewoners en ondernemers voor fietsparkeren en verkeersveiligheid. Daarnaast zijn ook veel genoemd en besproken: drukte in de openbare ruimte, (gebrek aan) groen, zwerfvuil en vuilnis, horeca, fietswrakken, parkeren, toegankelijkheid en de toekomst van de Ferdinand Bolstraat en de Van Woustraat. De bewoners en ondernemers in De Pijp zijn bezorgd over de exploderende particuliere verhuur van woningen aan toeristen, de stijgende huren van woningen en winkelruimtes, de verschraling van het winkelaanbod, de teruggang in het aanbod van zorg en welzijn met name voor ouderen en jongeren, de leefbaarheid voor het kinderen en stadsgezinnen in het gebied en het verlies aan diversiteit en sociale cohesie. Naast zorgen over de wijk is er in De Pijp ook veel energie en veerkracht te zien. De voorbereiding van de buurttop in co-creatie van bewoners, ondernemers, ambtenaren en bestuurscommissieleden is een groot succes gebleken. Tijdens de bijeenkomst zijn wensen en voorstellen geformuleerd voor de aanpak van de knelpunten en het creëren van nieuwe kansen. Bewoners en ondernemers toonden zich enthousiast om zelf de schouders onder de uitvoering te zetten. Daarmee is een (nieuwe) basis gelegd voor verdere samenwerking tussen bewoners, ondernemers en stadsdeel. Rivierenbuurt Ook in de Rivierenbuurt is veel positieve energie bij bewoners en ondernemers. De buurtbijeenkomst in de aanloop naar de gebiedsagenda was bijzonder goed bezocht. In de gesprekken kwam een grote behoefte aan informatie en communicatie naar voren: men wil graag weten wat er speelt. Naast deze bijeenkomst is ook apart gesproken met ouderen, stadsgezinnen en bewoners van het Vechtplein (voor een overzicht van alle participatie activiteiten zie paragraaf 6). In het algemeen bevestigen bewoners en ondernemers in de Rivierenbuurt het beeld van een redelijk welvarende woonwijk, met een hoog aantal betrokken bewoners. De ergernissen die zij uiten gaan veelal over zwerfvuil, fietsparkeren, verschraling van het winkelaanbod, weinig speelplekken voor kinderen, fietsen op de stoep, (jeugd)overlast, verkeersveiligheid en het gebrek aan informatie en communicatie vanuit instellingen en overheid. Met name oudere bewoners geven aan dat zij niet altijd voldoende op de hoogte zijn van het huidige zorg- en welzijnsaanbod. Daarnaast komen uit de contacten met de wijk specifieke aandachtspunten naar voren, zoals afnemende sociale cohesie door de veranderende bevolkingssamenstelling. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door een grotere instroom van kwetsbare huishoudens (GGZ-problematiek) in sociale huurwoningen en anderzijds door de stijging van koop- en huurprijzen waardoor de wijk meer nieuwe stedelingen en stadsgezinnen aantrekt. Daarnaast komt duidelijk naar voren dat de ontwikkelingen bij de RAI en de (Kop) Zuidas effecten hebben op de leefbaarheid in de aangrenzende buurten. In de Scheldebuurt is sprake van verkeer- en parkeeroverlast door de RAI en bezoekers van nieuwe ondernemingen in de buurt. De Scheldebuurt verandert bovendien van karakter door de komst van scholen en nieuwe bewoners. Tot slot geven ondernemers en bewoners aan dat het winkelbestand in de Rijnstraat in rap tempo verandert (veel massagesalons) en dat men tramlijn 25 mist die voorheen door die straat reed. Voor oudere bewoners is het zuidelijkste deel van de wijk daardoor moeilijk bereikbaar geworden.

5 Actieve betrokkenheid De bewoners en ondernemers van De Pijp en de Rivierenbuurt praten niet alleen, zij doen ook mee. Met hun actieve inbreng laten zij zien wat voor hun van belang is. Enkele voorbeelden waaruit die de betrokkenheid naar voren komt zijn: Stadsdorp De Pijp is eind 2013 gestart en Stadsdorp Rivierenbuurt begin Een Stadsdorp is een initiatief van en voor bewoners vanaf 60 jaar om te bevorderen dat senioren zo lang mogelijk actief, gezond en veilig thuis kunnen blijven wonen. Op het Smaragdplein in de Diamantbuurt en op het Vechtplein bij de Vechtstraat in de Rijnbuurt dragen jongeren actief bij aan de positieve ontwikkelingen op de pleinen. Hierbij betrekken zij ook hun ouders. In De Pijp functioneert het Natuur- en Milieuteam (NMT) op het terrein van geveltuinen en medebeheerprojecten in de openbare ruimte. In het Groen Gemaal in het Sarphatipark runnen vrijwilligers een ecologisch plantenruilcentrum. Naast de natuurkant heeft het team een rol in het versterken van de netwerken. Er ontstaan steeds meer creatieve particuliere initiatieven, zoals het project leer je buren kennen van de Liberale Joodse Gemeente, de Stagestraat in de Maasstraat en Buurzaam koken. Bij incidentele projecten als het Vechtplein, herinrichting van verkeersstraten, de Boerenweteringgarage en bij de buurttop in De Pijp (G250), is de belangstelling van buurtbewoners groot om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de eigen leefomgeving. In het gebied zijn drie bedrijveninvesteringszones (BIZ) ingesteld: Van Woustraat, Ferdinand Bolstraat en Ceintuurbaan. In deze gebieden investeren ondernemers en eigenaren samen in de kwaliteit van hun bedrijfsomgeving. Het stadsdeel ondersteunt de BIZ en sluit waar mogelijk aan bij de opkomende initiatieven. Er zijn in de Rivierenbuurt bijzonder veel adoptanten voor ondergrondse afvalcontainers, deze bewoners houden samen met het stadsdeel de container en omgeving schoon. 4.3.Bestuurlijke prioriteiten in/voor het gebied Uit de gebiedsanalyse en de inbreng van bewoners en ondernemers komen drie overkoepelende thema s naar voren die specifiek zijn voor het gebied De Pijp/Rivierenbuurt: - het succes van het oprukkende centrummilieu en de grootstedelijke ontwikkelingen bij Zuidas/RAI en de risico s daarvan voor de leefbaarheid in de woonbuurten; - de relatieve kwetsbaarheid van de Diamant-, IJsel- en Rijnbuurt; - de grote betrokkenheid van bewoners en ondernemers in de wijken. Deze drie thema s hebben een relatie met de volgende bestuurlijke prioriteiten in het coalitieakkoord van het college en het bestuursakkoord van Zuid. Drukte en leefbaarheid in de woonbuurten B&W hebben een bestuursopdracht vastgesteld voor een visie over balans tussen bewoners, bezoekers en bedrijven nu en in de toekomst, zowel voor de stad als voor de gebieden. Deze bestuurlijke ambitie is zeer relevant voor het gebied De Pijp/Rivierenbuurt en wordt dan ook aanvullend op het coalitieakkoord en bestuursakkoord genoemd. In zowel het bestuursakkoord Zuid als het coalitieakkoord wordt ingezet op het toevoegen van woningen, met de nadruk op middensegment, woningen voor ouderen en studenten. Transformatie van leegstaand vastgoed naar andere functies wordt gestimuleerd waarbij wonen de voorkeur heeft. Het college en stadsdeel hebben beiden de ambitie om de veiligheid van weggebruikers, met name die van fietsers, sterk te verbeteren. Daarnaast willen zowel college als stadsdeel een oplossing vinden voor het fietsparkeren in het gebied.

6 Een schone, hele en veilige openbare ruimte is van groot belang voor het leefbaarheidsgevoel van bewoners: het stadsdeel zet daar op in. Daarnaast vindt het stadsdeel vitale en veilige winkelstraten met ruimte voor diversiteit, ambachtseconomie en buurtwinkels van belang voor ondernemers en bewoners. Ondernemers krijgen de ruimte voor eigen initiatieven. Aandacht voor kwetsbaarheid Amsterdam staat voor goede zorg voor wie dat nodig heeft. Door de decentralisaties en bezuinigingen is het bieden van zorg een enorme uitdaging. De stad streeft ernaar de overheveling succesvol te laten verlopen. Het is ook topprioriteit van het college om armoede aan te pakken. Het stadsdeel bevordert dat de zorg dicht bij huis en vraaggericht wordt georganiseerd. Per buurt wordt maatwerk gecreëerd. Het stadsdeel gelooft in de eigen kracht van bewoners, geeft ruimte aan bewonersinitiatieven en stimuleert bewoners zelf activiteiten te ontplooien. De problematiek van kwetsbare jongeren wordt integraal aangepakt en het stadsdeel ondersteunt buurtjongerenwerk en initiatieven van bewoners op het gebied van jeugd. Samenwerking in de wijk Het college werkt met het nieuwe systeem van bestuurscommissies als de oren en ogen van het gemeentebestuur in de stad. De bestuurscommissies zijn leidend bij inspraak en buurtparticipatie. Het stadsdeel stimuleert initiatieven vanuit de samenleving, zoals stadsdorpen en mantelzorg en verbindt vrijwilligers, professionals en de wijkteams. Het stadsdeel blijft middelen beschikbaar stellen voor cultuur in de openbare ruimte. Daarbij is betrokkenheid van bewoners belangrijk en worden bewonersinitiatieven gestimuleerd. Het stadsdeel steunt waar mogelijk de totstandkoming en vervolgens de uitvoeringsplannen van de BIZ. 5.Prioritering van de opgave De gebiedsanalyse en de prioriteiten van bewoners, ondernemers en het bestuur zijn samengevoegd. Daaruit volgen de vier strategische agendadoelstellingen voor de komende jaren. 1. Meer balans tussen de groeiende centrumfuncties en de leefbaarheid in de woonbuurten, met name in de Oude Pijp De groei van de centrumfuncties in het gebied is een gegeven. Het gebied profiteert economisch gezien van de toenemende bezoekersstroom. De groei gaat echter ook gepaard met overlast van gedrag, geluid, vervuiling en ruimtetekort. Dit is het geval in de Oude Pijp en in toenemende mate ook in de achterliggende buurten, tot en,met de Rivierenbuurt. Als het gebied zijn succes wil behouden is van belang om mee te groeien en te ontwikkelen en tegelijkertijd de factoren die het succes bepalen te behouden en te versterken. Denk daarbij aan de kleinschaligheid, bereikbaarheid, tolerantie en een passend en divers aanbod aan voorzieningen. Het is noodzakelijk om het beheer (schoon, heel en veilig) en de handhaving in het drukker wordende gebied op een hoger niveau uit te voeren. Het succes vraagt om verantwoordelijkheid en duidelijke keuzes. Hoe houden we het gebied ook in de toekomst aantrekkelijk voor bewoners, ondernemers en bezoekers? 2. Sterker inzetten op de potentie van de Diamantbuurt, de IJselbuurt en de Rijnbuurt De Diamant-, IJsel- en Rijnbuurt worden omringd door populaire, aantrekkelijke buurten en blijven daar sociaal-economisch gezien bij achter. In de Rijnstraat staat ook het winkelaanbod onder druk: het toenemende aantal massagesalons heeft hier een negatief effect op de beleving van de straat. Er zijn aanknopingspunten voor een effectieve aanpak van de problemen waarbij de kracht vanuit de buurten zelf wordt ingezet, zoals bijvoorbeeld de succesvolle aanpak van het jongerenwerk. Kwetsbare groepen kunnen leunen op de kracht in de eigen buurt en de omliggende buurten. Het hoge aantal actieve ondernemers, bewoners en vrijwilligers biedt kansen die beter benut kunnen worden evenals de aansluiting op de positieve ontwikkelingen in de omliggende wijken. Hoe zetten we de potentie van de Diamant-, IJsel- en Rijnbuurt de komende jaren nog sterker in?

7 3. Meer samenwerking tussen de vele goed georganiseerde netwerken in het gebied Met de vele semiprofessionele welzijnsvoorzieningen en vrijwilligers op het gebied van zorg en welzijn heeft de dragende samenleving De Pijp en de Rivierenbuurt veel te bieden. Er zijn veel bewonersinitiatieven en georganiseerde bewoners- en ondernemersnetwerken. Het gebied is kansrijk als het gaat om (burger)participatie. De groei van het aantal stadsgezinnen heeft een positief effect op de sociale cohesie omdat zij een focus op de directe leefomgeving hebben en elkaar makkelijk weten te vinden. De samenwerking tussen de verschillende netwerken - formeel en informeel - biedt kansen. Hoe kunnen we de komende jaren meer concrete resultaten boeken door initiatieven vanuit de wijk beter te ondersteunen en de onderlinge samenwerking tussen diverse partijen verder te versterken? 4. Betere inpassing van de grootstedelijke ontwikkelingen Kop Zuidas/RAI in de aangrenzende buurten In de Scheldebuurt is de invloed van de ontwikkeling van Zuidas en de uitbreiding van de RAI sterk voelbaar. De ontwikkelingen hebben effect op de verkeersstromen en parkeren. De grootstedelijke ontwikkelingen op (Kop) Zuidas zijn bovendien van invloed op de beleving van de aangrenzende woonbuurt. De komst van scholen, winkels en woningen zorgt voor nieuwe dynamiek. Dat biedt kansen maar levert ook irritatie op bij de huidige bewoners. Hoe kunnen we de gevolgen van de grootstedelijke ontwikkelingen op Zuidas en RAI goed laten inpassen in de bestaande omliggende buurten? 6.Participatie De opgave voor het gebied is deels opgesteld op basis van de inbreng van professionals die de wijk kennen en de inbreng van bewoners en ondernemers. Daarnaast komt een deel van de informatie voort uit het reguliere contact met de bewoners, ondernemers en professionals in de wijken. In de maanden voorafgaand aan het opstellen van de agenda hebben ook diverse participatiebijeenkomsten plaatsgevonden. De opbrengst hiervan staat in paragraaf 4.2. In januari 2015 organiseerde de bestuurscommissie een beeldvormende bijeenkomst over de ontwikkelingen in heel Zuid. Bewoners, ondernemers en professionals werden op een open inloopbijeenkomst uitgenodigd om thema s voor de toekomst in te brengen. In de Rivierenbuurt is vervolgens in februari een gesprek met de buurt georganiseerd. Hier hebben zo n 100 actieve bewoners, ondernemers en professionals de belangrijkste kansen en knelpunten voor de buurt benoemd. In De Pijp is op initiatief van bewoners in co-creatie de buurttop (G250) georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst zijn 250 bewoners, ondernemers, bestuurders en ambtenaren met elkaar in gesprek gegaan over door de inwoners aangedragen onderwerpen. Er zijn 52 wensen en voorstellen geformuleerd voor de aanpak van de knelpunten en het creëren van nieuwe kansen. De buurttop is een goede voedingsbodem gebleken voor het voortzetten en verder vormgeven van participatie. Naast deze bijeenkomsten zijn drie specifieke bewonersgroepen actief benaderd om hun ervaringen met en in de buurt te delen met het stadsdeel. Er is een bijeenkomst geweest met een tiental ouderen in de Rivierenbuurt. Daarnaast is in aanvulling op panelgesprekken met stadsgezinnen (waaronder in de Rivierenbuurt) eind 2014, begin 2015 een online enquête gehouden onder stadsgezinnen in Zuid. Tot slot denken bewoners (waaronder veel jongeren), ondernemers en buurtpartners rondom het Vechtplein in het kader van de zogenoemde pleinaanpak mee over een verbetering van hun leefomgeving. Het jongerenwerk in de Rivierenbuurt heeft hiervoor een speciale jongerenavond

8 georganiseerd. Ook zijn er twee drukbezochte bijeenkomsten geweest om met bewoners en buurtpartners te brainstormen over verbeterpunten voor de leefbaarheid en de mogelijkheden voor een nieuwe invulling van het leegstaande gebouw Vechtstraat 92. Een aantal bewoners en partners verenigt zich nu in een stadslab om zelf verdieping in de plannen aan te brengen. De verschillende participatie activiteiten hebben veel informatie opgeleverd. Hierin is onderscheid gemaakt tussen korte- en lange termijn kansen en knelpunten. De lange termijn kansen en knelpunten zijn meegenomen en afgewogen in het voorbereidingsproces van de gebiedsagenda De korte termijn issues worden waar mogelijk in samenwerking en overleg met de participanten opgepakt. De gebiedsagenda beschrijft de opgave in de gebieden op strategisch niveau. Daarmee geeft de gebiedsagenda richting aan het verdere proces van samenwerking tussen gemeente en bewoners, ondernemers en professionals in de wijk. In de vervolgstap worden de strategische doelstellingen vertaald naar concrete maatregelen. Daarbij wordt steeds naar slagvaardige samenwerkingsverbanden gezocht met ambtenaren, professionals en bewoners.

9 Strategische doelstellingen 1. Meer balans tussen de groeiende centrumfuncties en de leefbaarheid in de woonbuurten, met name in de Oude Pijp 2. Sterker inzetten op potentie van de Diamantbuurt, de IJselbuurt en de Rijnbuurt Koppeling aan thema s Wonen en openbare ruimte Bedrijvigheid Leefbaarheid en veiligheid Participatie en zelfredzaamheid Gezondheid Jeugd en onderwijs Leefbaarheid en veiligheid Gebiedsanalyse - De Oude Pijp scoort rood op onderhoud, groenvoorzieningen, parkeren en horecaoverlast. - na de Burgwallen de grootste concentraties cafés, restaurants en winkels van Amsterdam - Albert Cuypmarkt: door de week bezoekers per dag, bezoekers per dag in weekend -Heineken Experience: > bezoekers in winkels per 1000 bewoners = 3x zoveel als A dam - Veel overlastklachten verkeersdrukte/lawaai, parkeeroverlast en vervuiling. - Huurprijzen winkels en woningen onder druk. - Diamantbuurt heeft veel minimahuishoudens, hoge geregistreerde werkloosheid, hoog percentage bijstand en relatief groot beroep op schuldhulpverlening. - Diamant-, Rijn- en IJselbuurt scoren minder goed op jeugdwerkloosheid. - Groot aantal behandelingen jeugdgezondheidszorg in Diamant- Rijn- IJselbuurt - In Diamantbuurt veel gestapeld gebruik van voorzieningen als WAO en Wmo. - In Diamantbuurt veel Jeugdhulptrajecten en meer meldingen Meldpunt Kindermishandeling dan gemiddeld. - In Rijnbuurt veel mensen met psychische/psychosociale problematiek - Rijnbuurt, Diamant en IJselbuurt veel Bestuurlijke prioriteiten stad en stadsdeel - Programma Stad in Balans - Stad in beweging / De verkeersveiligheid heeft hoge prioriteit in Zuid. - Een schone, hele en veilige openbare ruimte en groen: Het streven is minimaal een verzorgd onderhoudsniveau. - Woningbouw op gang / De woningmarkt in Zuid moet toegankelijk zijn voor alle inkomensgroepen - Veilig Amsterdam / Het huidige niveau aan veiligheid behouden - Meer banen, minder armoede / mensen aan werk helpen - Zorg voor Amsterdammers die dat nodig hebben / Geloof in de eigen kracht van mensen; - Ieder kind de beste kansen/ aandacht voor stadsgezinnen Inbreng van bewoners, ondernemers en professionals. In buurttop (G250) aandacht gevraagd voor: - Fietsparkeren Verkeersveiligheid/lawaai - Drukte bezoekers - Leefbaarheid (voor kinderen en ouderen) - Zwerfvuil - Horeca overlast (teveel, terrassen) - Autoparkeren - Stijgende huur- en koopprijzen vastgoed Buurtgesprek Rivierenbuurt: - Toenemende ergernissen over de openbare ruimte - Afnemende sociale cohesie door instroom nieuwe stedelingen Buurttop G250: aandacht voor - teruggang in zorg en welzijn - leefbaarheid voor kinderen - eigen initiatief van actieve jongeren op Smaragdplein Buurtgesprek Rivierenbuurt: - Overlast (hang)jongeren op pleinen en onder de Utrechtse brug - Steeds meer psychiatrische patiënten en zorgmijders in sociale huurwoningen - Steeds meer massagesalons in zuiden van Rijnstraat. Veel winkelleegstand - Eigen initiatief van actieve jongeren op Vechtplein

10 3. Meer samenwerking tussen de vele goed georganiseerde netwerken in het gebied 4. Betere inpassing van de grootstedelijke ontwikkelingen Kop Zuidas / Rai in de aangrenzende buurten Zelfredzaamheid, Participatie Wonen Openbare Ruimte Leefbaarheid en veiligheid burenoverlast - Hoog cannabisgebruik jongeren Rivierenbuurt - Verschuiving van drank naar ander middelengebruik bij volwassenen - Het gebied kenmerkt zich door groot aanbod semiprofessionele welzijnsvoorzieningen en vrijwillige inzet (Stadsdorp De Pijp, Stadsdorp Rivierenbuurt, voedselbank, Groen Gemaal Sarphatipark, adoptanten afvalcontainers) - De gezondheid van inwoners van het gebied in algemeen goed; wel overmatig alcoholgebruik. - Aandeel ZZP-ers hoger dan in Amsterdam; mogelijk risicogroep ivm kabinetsmaatregelen. - Gebied: grote aantrekkingskracht op nieuwe stedelingen; waarde van woningen gestegen. Het gebied is vooral een doorgangsgebied voor twintigers en dertigers. - Groei aantal woningen en bewoners door woningbouw rond de RAI en bij De Mirandalaan. - In Scheldebuurt wonen meer expats (zijn niet betrokken bij buurt) en studenten - Ontwikkeling Zuidas biedt kansen voor economische ontwikkeling van Rivierenbuurt. - Overlastlocatie rond het nieuwe ROC, school heeft geen buitenruimte. Studenten waaien uit over voorheen zeer rustige woonbuurt. - Parkeerdruk in Scheldebuurt hoog; vooral door hoog autobezit en RAI-congressen zonder parkeerregime. - Een nieuwe bestuurscultuur / gebiedsgericht werken - Stimuleren van zorginitiatieven vanuit de samenleving (stadsdorpen) - Ruimte geven aan kleinschalige bewonersinitiatieven. - Een schone, hele en veilige openbare ruimte - Stad in beweging / Verkeersveiligheid in Zuid - Woningbouw op gang - De G250 is een initiatief van bewoners zelf en door hen, in co-creatie met ondernemers en stadsdeel gerealiseerd. Buurtgesprek Rivierenbuurt: - Er is veel kennis en kunde in de wijk, en veel betrokken bewoners; de kennis en kunde beter delen. - Te weinig woningen met voorzieningen voor ouderen. - Door instroom van nieuwe stedelingen verliest de buurt aan sociale cohesie. Tegelijkertijd wordt steeds meer van mensen gevraagd (mantelzorg, vrijwilligerswerk). - Bewoners gebied zijn uitzonderlijk actief als vrijwilliger. Buurtgesprek Rivierenbuurt : - De ontwikkeling van de Rai en de Zuidas heeft effect op de leefbaarheid in de omliggende buurten. In de Scheldebuurt is sprake van verkeers- en parkeeroverlast door de RAI, en tegenwoordig ook door bezoekers van de Old School en van FLOW. - De Scheldebuurt verandert bovendien van karakter door de komst van nieuwe scholen en nieuwe bewoners.