Voorstellen tot aanpassingen aan het inschrijvingsrecht via OD XXII

Transcriptie

1 Voorstellen tot aanpassingen aan het inschrijvingsrecht via OD XXII vanuit het LOP Gent Basisonderwijs goedgekeurd door de Coördinatievergadering van het LOP Gent BaO dd definitieve versie Samenvatting A. Discrepanties tussen LOP-gebieden en randgebieden opheffen 1. De DC-GOK-periode (dubbele contingentering GOK/niet-GOK) ook buiten LOP-gebieden verplicht maken. 2. Ook buiten de LOP-gebieden geen vervroegde organisatie van de DC-GOKperiode voor de restgroep toestaan. M.a.w. de mogelijkheid tot het vervroegd inschrijven van leerlingen zowel binnen als buiten LOP-gebieden beperken tot de categorieën broers en zussen, kinderen van personeelsleden [en kinderen van Nederlandstaligen ]. 3. De mogelijkheid voorzien om de aanmeldingsprocedure (voor de restgroep) reeds te laten starten vanaf de eerste schooldag van januari van het voorafgaande schooljaar. 4. De gewone inschrijvingen voor het basisonderwijs pas laten starten vanaf de eerste schooldag van maart van het voorafgaande schooljaar. B. Specifieke problemen meer doeltreffend oplossen 5. De mogelijkheid voorzien om de voorrangscategorieën broers en zussen (art. 37quater) en kinderen van personeelsleden (art. 37quinquies) vervroegd te kunnen aanmelden en inschrijven vanaf 1 september van het schooljaar voorafgaand aan het schooljaar waarop de inschrijving betrekking heeft, mét behoud van de mogelijkheid tot weigering op grond van overschrijding van de capaciteit. 6. De mogelijkheid voorzien om in het kader van een aanmeldingsprocedure voor het basisonderwijs naast het domicilie van de leerling ook de feitelijke verblijfplaats te kunnen hanteren als vertrekpunt voor het bepalen van de afstand thuis school. a. Als die feitelijke verblijfplaats een aan de school verbonden internaat is. 7. Expliciteren dat, bij gebruik van een aanmeldingsprocedure de schoolbesturen (c.q. in afspraak binnen het LOP) de concrete operationalisering van de ordeningscriteria en de concrete wijze van combineren ervan bepalen. 8. Bij CAR de schriftelijke melding vervangen door kennisgeving ten persoonlijken titel. Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 1

2 9. De mogelijkheid voorzien tot ambtshalve uitschrijving van leerlingen die bij de aanvang van het schooljaar negen opeenvolgende halve schooldagen ongewettigd afwezig zijn. C. De werkbaarheid voor het BuO verhogen 10. In het buitengewoon basisonderwijs de capaciteitsbepaling tot op het niveau van de pedagogische eenheid mogelijk maken. 11. Mogelijk maken dat leerlingen die ondersteund worden door een semi-internaat in overtal genomen worden. 12. De dubbele contingentering GOK/niet-GOK niet toepassen op het buitengewoon basisonderwijs. 13. De verplichte instelling van een aanmeldingsprocedure voor het basisonderwijs te Antwerpen, Gent en Brussel beperken tot het gewoon basisonderwijs. Op de navolgende pagina s wordt elk van deze voorstellen nader uitgewerkt, met telkens: o een concreet voorstel van tekstwijziging o een motivering. Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 2

3 o Uitwerking A. Discrepanties tussen LOP-gebieden en randgebieden opheffen De huidige regeling veroorzaakt een aantal discrepanties tussen LOP-gebieden en niet- LOP-gebieden die leiden tot effecten die tegen de doelstellingen van het decreet ingaan en waarvan de nadelen groter zijn dan de voordelen. 1. De DC-GOK-periode ook buiten LOP-gebieden verplicht maken. In het Decreet Basisonderwijs, art. 37septies, 2, wordt in de eerste zin de woorden Een schoolbestuur kan bepalen vervangen door Een schoolbestuur bepaalt. Het huidige onderscheid tussen basisscholen gelegen binnen en basisscholen gelegen buiten een LOP-gebied is kunstmatig wanneer het om het nastreven van sociale mix gaat. Ook het gegeven dat de DC-GOK pas een daadwerkelijk effect heeft daar waar leerlingen geweigerd dienen te worden wegens het overschrijden van de capaciteit, vormt geen afdoende argument om dat onderscheid te handhaven. In het bijzonder in een steeds groter wordende groep gemeenten rond de grote steden moeten leerlingen geweigerd worden wegens capaciteitsoverschrijding. Deze gemeenten krijgen bovendien af te rekenen met een witte vlucht uit de nabijgelegen grote stad. Om dat te helpen tegengaan is het wenselijk de DC-GOK ook buiten LOPgebieden op te leggen. Voor die scholen waar toch geen capaciteitsproblemen zijn, vormt de techniek van de dubbele contingentering voor GOK/niet-GOK bovendien geen wezenlijk bijkomende overlast, vooropgezet dat de Vlaamse Regering een gebruiksvriendelijk model van inschrijvingsregister voorziet dat uitnodigt tot een vanzelfsprekende toepassing van de DC-GOK. Het handhaven van het onderscheid tussen LOP-gebieden en scholen daarbuiten levert meer nadelen (witte stadsvlucht en meer segregatie) dan voordelen (veronderstelde eenvoud van inschrijvingen). 2. Ook buiten de LOP-gebieden geen vervroegde organisatie van de DC-GOK toestaan In het Decreet Basisonderwijs, art. 37ter, 1, de laatste zin vervangen door: Op voorwaarde dat geen enkele leerling, gevat door de betrokken voorrangsperiodes, geweigerd wordt omwille van de overschrijding van de bepaalde capaciteit, vermeld in artikel 37novies, 4, kunnen met betrekking tot de leerlingen vermeld in art. 37quater, art. 37quinquies [en art.37 sexies] de voorrangsperiodes voor de inschrijvingen voor een bepaald schooljaar samen of apart starten vanaf de eerste schooldag van september van het voorafgaande schooljaar. In hetzelfde artikel 37ter, 1, wordt de huidige tweede alinea geschrapt. De huidige regelgeving staat toe dat buiten LOP-gebieden ook de voorrangsperiode voor de dubbele contingentering GOK/niet-GOK (DC-GOK-periode) bij de rest- Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 3

4 groep (de leerlingen vermeld in art. 37septies) vervroegd wordt georganiseerd. Dit in tegenstelling tot scholen binnen LOP-gebieden waar dit niet toegestaan is. De mogelijkheid tot vervroegde organisatie van de DC-GOK-periode buiten LOPgebieden is (1) niet logisch en (2) creëert problemen tussen LOP-gebieden en naburige gemeenten met witte stadsvlucht en meer segregatie als mogelijk gevolg. (1). De bepaling om de inschrijvingen pas vanaf de eerste schooldag van februari van het voorafgaande schooljaar te laten starten, had de bedoeling om (a) ouders de nodige tijd te laten om kennis te nemen van het scholenaanbod in hun buurt, en van de pedagogische projecten en de schoolreglementen van die scholen, om zodoende tot een gemotiveerde schoolkeuze te komen en (b) meer tijd te laten om kansarme ouders te sensibiliseren om er op tijd bij te zijn. De mogelijkheid tot vervroegde inschrijving van broers en zussen (art. 37quater) en van kinderen van personeelsleden (art. 37quinquies) kwam er omdat (a) voor die categorieën van ouders geldt dat ze de school van hun voorkeur al kennen (ze hebben er al een kind of werken er) en dus die verkennings- en bedenkingstijd niet nodig hebben, (b) scholen die ouders, zowel kansarme als kansrijke, gemakkelijk en op gelijke voet kunnen bereiken en (c) de scholen door die voorafname de inschrijvingen van de grote restgroep beter kunnen voorbereiden en organiseren, in het bijzonder als men acties plant om via de beïnvloeding van schoolkeuzeprocessen tot een betere sociale mix te komen. Voor ouders van de restgroepleerlingen die in de DC-GOK-voorrangsperiode aan de orde komen, gelden die argumenten voor een vervroegde inschrijving niet. Ze zijn niet bij de school bekend, ze kennen de school of het scholenaanbod in hun buurt zelf ook niet en hebben die bedenktijd juist wél nodig. Het is dus onlogisch om voor hen een vervroeging mogelijk te maken. Dat is niet afhankelijk van het gebied waar men woont noch van het al dan niet aanwezig zijn van een capaciteitsprobleem of een probleem van afstemming tussen vraag en aanbod. Het onderscheid tussen LOP- en niet LOP-gebieden kan derhalve op dit punt niet verantwoord worden. (2) De mogelijkheid om buiten LOP-gebieden ook de DC-GOK-periode vervroegd te organiseren maakt dat in die gebieden zowat álle inschrijvingen al vanaf september van het voorafgaande schooljaar gerealiseerd kunnen worden. Dat levert een grote discrepantie op tussen LOP-gebieden en hun naburige gemeenten. In het geval van LOP-gebieden met ernstige capaciteitsproblemen of problemen inzake afstemming tussen vraag en aanbod kan dit aanleiding vormen tot een witte stadsvlucht. Sommige ouders, en meest waarschijnlijk de meest kansrijke, zullen geneigd zijn op veilig te spelen en hun kind al in een naburige gemeente in te schrijven. Dat zal leiden tot meer sociale en etnische segregatie en staat dus haaks op de doelstellingen van het inschrijvingsdecreet. Ook om die reden is het beter om het onderscheid tussen LOPen niet-lop-gebieden op dit punt op te heffen door voor beide geen vervroegde organisatie van de DC-GOK-periode voor de restgroepleerlingen toe te staan. Dat komt erop neer dat de mogelijkheid tot vervroegde inschrijving beperkt wordt tot broers en zussen en kinderen van personeelsleden. Opmerking. Wat in dit verband (wel of niet vervroegd kunnen inschrijven) meest wenselijk is voor de categorie kinderen van Nederlandskundigen moet met de collega s uit Brussel bekeken worden. Voor Brussel BaO maakt dit niet uit gezien daar het werken met een aanmeldingsprocedure voor hen verplicht is, waarmee de bepaling in art. 37ter dan toch overruled wordt.deze kwestie is enkel voor Brussel SO van belang. Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 4

5 3. Start van de aanmeldingsprocedure (voor de restgroep) In het Decreet Basisonderwijs, art. 37undevicies 2, eerste alinea wordt het woord februari vervangen door januari. De aanmeldingsperiode gaat de eigenlijke inschrijvingen vooraf. De eigenlijke inschrijvingen vinden immers slechts plaats na afsluiting van de aanmeldingsperiode, rangordening van de aangemelde leerlingen en toewijzing van de vrije plaatsen. De bestaande regeling waarbij zowel de eigenlijke inschrijvingen als de eventuele voorafgaande aanmeldingsperiode ten vroegste op de eerste schooldag van februari van het voorafgaande schooljaar van start kunnen gaan, veroorzaakt een discrepantie tussen een LOP-gebied dat (verplicht) een aanmeldingsprocedure hanteert en de omringende gemeenten waar dat niet gebeurt. In die omringende gemeenten kunnen (restgroep)leerlingen al vanaf februari ingeschreven worden; in het LOP-gebied pas veel later, gezien eerst de aanmeldingsperiode doorlopen dient te worden. Gezien de capaciteitsproblemen waarmee veel scholen in zo n LOP-gebied doorgaans kampen, zullen veel ouders binnen het LOP-gebied geneigd zijn op veilig te spelen door hun kind ook al meteen in een school in een van de omringende gemeenten in te schrijven, terwijl binnen het LOP-gebied de aanmeldingsprocedure nog loopt. Dat verhoogt niet alleen de kans op witte stadsvlucht inzake schoolinschrijvingen (met alle gevolgen voor de sociale mix); het veroorzaakt ook overlast voor de scholen in de omringende gemeenten, met name wanneer een deel van die ouders na een gunstige rangschikking van hun kind voor een school in het LOP-gebied, alsnog die school verkiezen en het kind terug uitgeschreven dient te worden uit de school in de randgemeente. Het is daarom beter om de eigenlijke inschrijvingsperiodes zoveel mogelijk gelijk te laten lopen. Dat wordt bevorderd door de mogelijkheid te bieden de aanmeldingsperiode al vanaf januari te beginnen. 4. De gewone inschrijvingen voor het basisonderwijs pas laten starten vanaf de eerste schooldag van maart van het voorafgaande schooljaar In het Decreet Basisonderwijs, art. 37bis, 3, wordt in de eerste zin het woord februari vervangen door maart. We verwijzen naar de motivatie bij voorstel nr. 3. Om witte stadsvlucht inzake schoolinschrijvingen te voorkomen en de overlast die dat in de randgemeenten veroorzaakt, te beperken, is het wenselijk dat de eigenlijke inschrijvingen in gebieden waar gebruik gemaakt wordt van een aanmeldingsprocedure enerzijds en de inschrijvingen in gemeenten daar rond, waar geen aanmeldingsprocedure gebruikt wordt, zoveel mogelijk parallel kunnen lopen in de tijd. Gezien het tijdsverloop dat gemoeid is met het gebruik van een aanmeldingsperiode (en eventuele deelperiodes) en de nodige verwerkingstijd, vereist dit een verschuiving van de vroegste reguliere inschrijvingsdatum naar later in het schooljaar. Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 5

6 Bovendien maakt die verplaatsing naar later op het jaar het voor scholen beter mogelijk om naast de capaciteit (die in principe vroeg bepaald kan worden) ook het werkelijk aantal vrije plaatsen te bepalen; dat laatste kan immers beter naarmate scholen beter zicht hebben op de verwachte doorstroming van leerlingen naar het volgende leerjaar of een volgend niveau. Het laat ook nog wat meer tijd om kansarme ouders te sensibiliseren om tijdig een weloverwogen schoolkeuze te maken. Door de eigenlijke inschrijvingen vanaf de eerste schooldag van maart mogelijk te maken (en niet nog later), blijft bij gebruik van een aanmeldingsprocedure het tijdsverloop tussen het afsluiten van de aanmeldingsperiode en de eigenlijke inschrijving beperkt en hebben scholen buiten LOP-gebieden nog een comfortabele ruime tijd om hun inschrijvingen (inclusief afzonderlijke voorrangsperiodes van minstens twee weken) te organiseren. Opmerking: Het startmoment van de reguliere inschrijvingen, is in principe ook het startmoment van de periode waarin ouders die een aanmeldingsprocedure doorlopen hebben, hun ticket kunnen verzilveren en voor hun kind effectief een inschrijving gerealiseerd wordt. B. Specifieke problemen meer doeltreffend oplossen 5. Vervroegd aanmelden van voorrangsleerlingen In het Decreet Basisonderwijs, art. 37undevicies 2, wordt na de eerste alinea een nieuwe alinea tussengevoegd die luidt als volgt: In afwijking van wat in de eerste alinea bepaald werd, kan de deelperiode voor de leerlingen vermeld in art. 37quater of art. 37quinquies vanaf de eerste schooldag van september van het voorafgaande schooljaar georganiseerd worden. In hetzelfde artikel wordt aan de voorlaatste alinea de volgende zin toegevoegd: Deze voorwaarde geldt niet wanneer de inschrijving van de leerlingen vermeld in art. 37quater en art. 37quinquies gebeurt op grond van een aanmeldingsprocedure waarbij voor de betreffende leerlingen de deelperiode vervroegd georganiseerd werd overeenkomstig de bepaling in de tweede alinea van deze paragraaf. De bestaande mogelijkheid tot vervroegd (= vóór 1 februari) inschrijven van broers en zussen en van kinderen van personeelsleden op voorwaarde dat geen van de betrokken leerlingen geweigerd wordt, komt tegemoet aan de wensen van scholen zonder of met slechts lichte capaciteitsproblemen die voorzien geen van de genoemde voorrangsleerlingen te moeten weigeren. Broers en zussen van reeds ingeschreven leerlingen kunnen dan al ingeschreven worden tijdens bijvoorbeeld een oudercontact dat in de loop van het eerste trimester met betrekking tot die reeds ingeschreven leerlingen georganiseerd wordt. Dat verlicht voor scholen de organisatie van de inschrijvingen. De ouders moeten zich ook niet nog eens extra naar de school begeven om hun jongere kind in te schrijven. Scholen met lichte capaciteitsproblemen kunnen er op die manier bovendien beter voor zorgen dat ouders effectief gebruik maken van de voorrang voor broers en zussen, wat vooral de kansarmen onder hen ten goede komt. De voorwaarde geen van de betreffende leerlingen te weigeren wegens het overschrijden van de Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 6

7 capaciteit, is bedoeld om de transparantie van de inschrijvingen te verzekeren. Oudercontacten vinden immers vaak op afspraak plaats en dan kan moeilijk de chronologie van de inschrijvingen gehanteerd worden als criterium om sommige inschrijvingen wegens overschrijding van de capaciteit te weigeren. Het gevaar zou dan immers bestaan dat sommige categorieën van ouders opzettelijk een vroege afspraak en andere categorieën van ouders een late afspraak krijgen. In gebieden met ernstige algemene capaciteitsproblemen echter, zien sommige scholen zich soms wel genoodzaakt om ook al broers en zussen te weigeren op grond van capaciteitsoverschrijding. Tegelijk is in zulke gebieden een vervroegde inschrijving van broers en zussen en kinderen van personeelsleden vaak wenselijk met het oog op acties die gericht zijn op het bereiken van een betere sociale mix via een beïnvloeding van de schoolkeuzeprocessen van ouders (b.v. acties die erop gericht zijn kansrijke tweeverdieners kennis te laten maken met concentratiescholen). Om zulke acties doeltreffend te kunnen laten verlopen is het nodig zicht te krijgen op het werkelijke aantal vrije plaatsen na inschrijving van de voorrangsleerlingen. Een vervroegde inschrijving van die voorrangsleerlingen is daarom aangewezen. Gezien de grote capaciteitsproblemen in deze gebieden, zou het echter unfair en onrealistisch zijn hieraan de voorwaarde te koppelen dat geen van de voorrangsleerlingen geweigerd mag worden. Het vervroegen van de aanmeldingsperiode voor broers en zussen en voor kinderen van personeelsleden biedt een oplossing voor dit dilemma. De aanmeldingsprocedure verzekert immers de transparantie van inschrijvingen en weigeringen; de vervroeging ervan voor de voorrangsleerlingen, maakt het mogelijk om ten aanzien van de ouders van de restgroepleerlingen doelgerichte acties rond schoolkeuze te ondernemen vooraleer voor hen de aanmeldingsperiode start. Het voorstel maakt het ook mogelijk om voor alle scholen in het betreffende gebied eenzelfde inschrijvingsregeling te hanteren. Het is immers onwerkbaar om in eenzelfde werkingsgebied twee verschillende regelingen te hanteren, één waarbij sommige scholen voorrangsleerlingen wel vervroegd inschrijven (omdat ze er toch geen zullen moeten weigeren) en een andere waarbij andere scholen dat niet doen (om eventueel broers en zussen te kunnen weigeren). Het is met name in grote steden trouwens ook niet doenbaar om vooraf strikt een onderscheid te maken tussen scholen die wel en scholen die geen broers en zussen zullen moeten weigeren. Gezien de complexe leefeenheden die men vooral in grote steden aantreft, is het voor directies niet altijd vooraf goed in te schatten hoeveel broers en zussen zich zullen aandienen of daarmee al de capaciteit overschreden zal worden. Dat kan trouwens van leerjaar tot leerjaar verschillen. 6. Afstand thuis school ook op basis van feitelijke verblijfplaats (minstens voor internaatsleerlingen) In het Decreet Basisonderwijs, art. 37vicies ter 1, vierde lid, wordt in de zin a) afstand van het domicilieadres van de leerling tot de school of vestigingsplaats; vóór de ; de volgende zinsnede ingevoegd: of van de feitelijke verblijfplaats van de leerling tot de school of vestigingsplaats;. Alternatief voorstel: Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 7

8 In het Decreet Basisonderwijs, art. 37vicies ter 1, vierde lid, wordt in de zin a) afstand van het domicilieadres van de leerling tot de school of vestigingsplaats; vóór de ; de volgende zinsnede ingevoegd: of van de feitelijke verblijfplaats van de leerling tot de school of vestigingsplaats, indien deze feitelijke verblijfplaats een aan de school verbonden internaat is. Er zijn scholen waarvan een aanzienlijk deel van de leerlingen in een aan de school verbonden internaat verblijven. Bij een rangordening van aangemelde leerlingen op basis van het domicilie van de leerling dreigen deze internaatsleerlingen uit de boot te vallen. Hun domicilie is juist vaak verder van de school of vestigingsplaats gelegen dan bij andere leerlingen. Het teruggrijpen naar de mogelijkheid om internaatsleerlingen in overtal te nemen (art.37novies 5, tweede lid), zou beperkt moeten kunnen blijven tot noodgevallen (b.v. leerlingen die voor het lopende schooljaar om een inschrijving verzoeken). Het is niet wenselijk dat de overtalmaatregel ook ingeroepen wordt of moet worden om op systematische basis relatief grote aantallen internaatsleerlingen die in het kader van een aanmeldingsprocedure tijdens het voorafgaande schooljaar aangemeld worden, alsnog in de school te kunnen inschrijven, nadat zij eerst op grond van het overschrijden van de capaciteit geweigerd dienden te worden. Een dergelijk oneigenlijk gebruik van de overtalmaatregel zal scholen met veel internaatsleerlingen ertoe brengen hun opgegeven capaciteit kunstmatig laag te zetten om nog voldoende plaats over te houden om internaatsleerlingen in overtal te kúnnen nemen. Dat komt de transparantie inzake capaciteit niet ten goede en bemoeilijkt een doeltreffende monitoring van de werkelijke capaciteit op het niveau van de gemeente en van de Vlaamse Gemeenschap. Voor scholen met een relatief groot aandeel internaatsleerlingen is het bovendien ook wenselijk dat internaatsleerlingen zoveel als mogelijk meetellen in het nastreven van een evenredige verdeling van GOK- en niet-gok-leerlingen. Internaatsleerlingen die via de overtalmaatregel ingeschreven worden tellen echter niet mee voor de dubbele contingentering GOK/niet-GOK. Die dubbele contingentering is enkel van toepassing op (internaats)leerlingen die op grond van een gunstige rangschikking na aanmelding een inschrijving proberen te krijgen. Het argument dat de feitelijke verblijfplaats niet te controleren valt, geldt niet voor internaatsleerlingen. Het verblijf in het internaat kan gemakkelijk bewezen worden aan de hand van een inschrijvingsattest van het internaat. 7. De concrete operationalisering van de ordeningscriteria wordt door het schoolbestuur (in overleg binnen het LOP) bepaald. In het Decreet Basisonderwijs, art. 37vicies bis, wordt op het einde van 1 de volgende zin toegevoegd: Het schoolbestuur, in voorkomend geval in overleg binnen het LOP, legt vast op welke wijze de in het derde lid genoemde ordeningscriteria concreet bepaald worden en desgevallend op welke wijze ze met elkaar gecombineerd worden. Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 8

9 De in het decreet opgenoemde, door het schoolbestuur of het LOP te kiezen secundaire ordeningscriteria (afstand, plaats van de school in de voorkeurorde van de ouders, toeval) vergen nadere concretiseringen, zowel wat betreft het criterium zelf (bv. hoe wordt de afstand bepaald?) als wat betreft de wijze waarop criteria eventueel onderling gecombineerd worden. Om goed rekening te kunnen houden met de plaatselijke omstandigheden wordt deze concretisering best door de betrokken schoolbesturen (in afspraak binnen het LOP) gedaan (en niet per ministeriële omzendbrief opgelegd). Het voorstel expliciteert deze taak. 8. Bij CAR de schriftelijke melding vervangen door kennisgeving ten persoonlijken titel. In het Decreet Basisonderwijs, art. 37vicies quater, 2, vierde lid, worden de woorden een schriftelijke melding over vervangen door ten persoonlijken titel kennisgeving van. De overgrote meerderheid van de ouders verrichten de aanmelding zelf via een private of publieke internetaansluiting. De in de huidige regeling vereiste kennisgeving per brief leidt tot onnodige kosten en werk voor het LOP, dat de voorziene LOP-budgetten ruimschoots dreigt te overschrijden. Een persoonlijke kennisgeving via het adres dat de ouders bij de aanmelding opgeven waarborgt evenzeer dat de ouders terdege en persoonlijk ingelicht worden over de resultaten van de rangordening. Om de relatief beperkte groep ouders te bereiken die hun aanmelding niet zelf deden en/of geen e- mailadres hebben, dient de persoonlijke kennisgeving via andere kanalen te gebeuren, b.v. per brief. Welk kanaal daartoe meest geschikt is, wordt best binnen het LOP afgesproken. Een telefonisch (b.v. vanwege de LOP-deskundige) of persoonlijk contact (via een intermediaire organisatie) kan bij sommige ouders een doeltreffender middel zijn om er zich van te verzekeren dat ze kennis krijgen van de resultaten van de rangordening dan een brief. Ook het opnieuw, via een ander kanaal, contacteren van ouders die bv. na tien schooldagen nog steeds hun wens tot inschrijving niet bevestigd hebben, is een mogelijkheid. 9. De ambtshalve uitschrijving van leerlingen die bij de aanvang van het schooljaar negen opeenvolgende halve schooldagen ongewettigd afwezig zijn. Bij Art. 37bis van het decreet Basisonderwijs wordt een paragraaf 7 ingevoegd die luidt als volgt: 7. In afwijking van paragraaf 4 worden leerlingen voor wie tijdens de eerste vijf schooldagen van een schooljaar negen halve dagen onwettige afwezigheid opgetekend worden, door de school uitgeschreven. Om hun schoolloopbaan in dezelfde school en vestigingsplaats verder te zetten, dienen de leerlingen een herinschrijving te vragen. Motivatie Het komt in het basisonderwijs van langs om meer voor dat ouders en hun kinderen niet tijdig uit vakantie terugkeren om het nieuwe schooljaar aan te vatten. In veel Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 9

10 gevallen gaat het niet om wettige afwezigheid wegens ziekte, overmacht e.d., maar om een moedwillig uitgestelde terugkeer uit vakantie, b.v. om te kunnen genieten van verlaagde reistarieven. In andere gevallen gaat het om kinderen die van school veranderen zonder dat de ouders de school waar de kinderen oorspronkelijk ingeschreven zijn, daarvan op de hoogte brengen. Het is vooreerst in het belang van de kinderen zelf dat het schooljaar op tijd, d.w.z. vanaf de eerste schooldag aangevat wordt. Het is ook om schoolorganisatorische redenen van belang dat alle leerplichtige leerlingen, behalve uiteraard zij die om wettige redenen verhinderd zijn, vanaf de eerste schooldag aanwezig zijn. De meer en meer voorkomende situatie dat ouders hun terugkeer uit vakantie uitstellen, leidt tot grote onzekerheid bij de schooldirecties én bij andere ouders, in het bijzonder bij scholen die eerder andere leerlingen hebben moeten weigeren wegens overschrijding van de capaciteit: wie van de (nog) niet aanwezige leerlingen zal nog komen opdagen en wie niet? Komen er plaatsen vrij of niet? Het is uiteraard ook in het belang van de eerder geweigerde kinderen dat zo snel mogelijk duidelijk wordt of zij alsnog een plaats kunnen krijgen in een school die beter aansluit bij de voorkeur van hun ouders. Late schoolveranderingen dienen zeker in dit verband zoveel mogelijk vermeden te worden. Het voorstel wijzigt de huidige bepalingen volgens dewelke ingeschreven leerlingen slechts uitgeschreven kunnen worden na uitdrukkelijke berichtgeving van schoolverandering of na uitdrukkelijke kennisgeving door de ouders van hun wens tot uitschrijving. Het amendement strekt ertoe onwettige afwezigheid van vijf of meer dagen bij het begin van het schooljaar te sanctioneren met een ambtshalve uitschrijving. Dit zal de ouders een heel duidelijk signaal geven dat de keuze voor een school ook een engagement t.a.v. die school veronderstelt, dat onder meer tot uiting komt door het vermijden van onwettige afwezigheden, in het bijzonder bij het begin van het schooljaar. Vooral in gebieden waar wegens capaciteitsbeperkingen inschrijving in een school van eerste keuze geen vanzelfsprekendheid is, moet dit als een bijzonder krachtig signaal naar de ouders beschouwd worden. De herinschrijving brengt met zich dat de leerling achteraan in het inschrijvingsregister komt. Wanneer de school op dat moment voor het betreffende niveau volzet is, zullen ouders van uitgeschreven leerlingen daadwerkelijk een nieuwe school moeten zoeken. Het spreekt voor zich dat de maatregel enkel bedoeld is om moedwillige verwaarlozing van de leerplicht vanwege de ouders tegen te gaan. Ze mag door de school uiteraard niet gebruikt worden om bepaalde categorieën van leerlingen uit te sluiten. Het komt de Regering toe te bepalen welke bewijsmiddelen ouders kunnen inbrengen om wettige redenen voor afwezigheid zoals overmacht te staven (b.v. een verklaring van de vliegtuigmaatschappij of tour operator.) De maatregel zal door de scholen en door de LOP s ook duidelijk aan de ouders bekend gemaakt moeten worden, met specifiëring van de wijze waarop ouders de school in kennis kunnen stellen van eventuele wettige afwezigheden bij het begin van het schooljaar. Leerlingen die ten onrechte uitgeschreven werden, dienen bij hun terugkeer hun plaats uiteraard terug te krijgen. Zij kunnen volgens de bestaande bepalingen een vernietiging van de uitschrijving desnoods via de Commissie Leerlingenrechten afdwingen. De ondertussen in hun plaats ingeschreven leerlingen behouden hun inschrijving ook dat volgt uit de bestaande bepalingen. Door in de nieuwe bepaling de term onwettige afwezigheid op te nemen, is ze uitdrukkelijk beperkt tot leerplichtige leerlingen. De moeilijkheden die scholen in dit Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 10

11 verband ondervinden, hebben ook vooral betrekking op het lager onderwijs, in het bijzonder het eerste leerjaar. C. De werkbaarheid voor het BuO verhogen 10. In het buitengewoon basisonderwijs de capaciteitsbepaling tot op het niveau van de pedagogische eenheid mogelijk maken. Aan het Decreet Basisonderwijs, art. 37novies, 1, vierde lid, wordt de volgende zin toegevoegd: Het schoolbestuur kan binnen de hoger genoemde niveaus de capaciteit nader bepalen tot op het niveau van de pedagogische eenheid. De mogelijkheid om de capaciteit nader te bepalen tot op het niveau van de pedagogische eenheid laat een fijnere afstemming toe. In een aantal gevallen zal ze zelfs leiden tot een de facto verhoging van de capaciteit. Rekening houdend met de leeftijd en de specifieke zorgbehoeften van de leerlingen delen scholen voor buitengewoon basisonderwijs hun leerlingen in pedagogische eenheden in. Het komt vaak voor dat sommige pedagogische eenheden al volzet zijn terwijl er in andere nog plaats is. Om te vermijden dat ze in volzette pedagogische eenheden toch nog leerlingen moeten inschrijven, zetten scholen de totale capaciteit dan maar lager. Door de capaciteitsbepaling tot op het niveau van de pedagogische eenheid toe te laten, wordt deze veiligheidsmaatregel overbodig en kan de reële capaciteit maximaal benut worden, zonder dat scholen het gevaar lopen overbezette groepen te krijgen. Capaciteitsbepaling op het niveau van de pedagogische eenheid is overigens wel al toegelaten in het secundair onderwijs. Er is geen enkel objectieve reden om op dit vlak een onderscheid te maken tussen basis- en secundair buitengewoon onderwijs. 11. Mogelijk maken dat leerlingen die ondersteund worden door een semi-internaat in overtal genomen worden in een school voor buitengewoon onderwijs. In het Decreet Basisonderwijs, art. 37novies, 5, tweede lid, onder c) wordt het woord residentiële vervangen door (semi-)residentiële. Behalve leerlingen in voorzieningen voor residentiële opvang tellen scholen voor buitengewoon onderwijs ook veel leerlingen in semi-residentiële opvang (semiinternaten), van waaruit de betreffende leerlingen een ondersteuning krijgen die een wezenlijk onderdeel van hun totale begeleiding vormt. De betreffende leerlingen dienen zowel in de school voor buitengewoon onderwijs als in het semi-internaat ingeschreven te worden. Om discrepanties op dat vlak efficiënter te kunnen wegwerken is het nodig dat leerlingen uit het semi-internaat in overtal genomen kunnen worden in de school voor buitengewoon onderwijs. Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 11

12 12. De dubbele contingentering GOK/niet-GOK niet toepassen op het buitengewoon basisonderwijs. In het Decreet Basisonderwijs, art. 37 septies, 1, eerste lid, worden in de eerste zin de woorden voor al zijn scholen gelegen in een werkingsgebied vervangen door voor al zijn scholen voor gewoon basisonderwijs gelegen in een werkingsgebied. In het Decreet Basisonderwijs, art. 37 vicies bis, 4, worden de woorden de aangemelde leerlingen vervangen door de voor het gewoon basisonderwijs aangemelde leerlingen. Scholen voor buitengewoon basisonderwijs tellen, binnen de types waarin GOKindicatoren opgevraagd worden, nu al gemiddeld 75% GOK-leerlingen. De bandbreedte is erg smal. Toepassing van de DC-GOK zal daar weinig verandering in brengen en stoot op een aantal technische problemen: a) GOK-indicatoren worden nu enkel verzameld binnen types 1 en 3; de andere types krijgen geen GOK-lestijden en verzamelen daarom ook geen informatie over GOK-indicatoren. AgODi kan voor de types 2, 4, 5, 6, 7, 8 ook geen informatie leveren over het aantal reeds ingeschreven GOK-leerlingen; b) Binnen types 1 en 3 worden enkel de indicatoren opleidingsniveau van de moeder en thuistaal niet-nederlands gehanteerd. Informatie over trekkende bevolking en geplaatste kinderen wordt niet verzameld; toepassing van de DC-GOK zou dus op basis van een andere GOK-definitie moeten gebeuren; c) De inschrijving in een school voor buitengewoon onderwijs komt op het einde van een lang begeleidingsproces van de ouders waarbij de stap naar de inschrijving meestal pas vanaf juni van het voorgaande schooljaar of vaker nog in het lopende schooljaar zelf gezet wordt. Dit maakt de organisatie van de decretaal voorziene voorrangsperiodes (en dus ook van een DC-GOK-periode) niet onmogelijk (die kunnen altijd vroeger georganiseerd worden) maar laat wel voorzien dat daarbinnen weinig inschrijvingen gerealiseerd zullen worden. De meeste inschrijvingen zullen pas nadien komen. d) De optie om alle scholen voor buitengewoon onderwijs te vragen voor al hun leerlingen ook de reeds ingeschreven leerlingen de (voorheen niet opgevraagde) GOK-indicatoren te bevragen, louter en alleen om een DC-GOKperiode te kunnen organiseren, moet in het licht van al het voorgaande als een buitensporige verplichting beschouwd worden die niet in verhouding staat tot de te verwachten opbrengsten. 13. De verplichte instelling van een aanmeldingsprocedure voor het basisonderwijs te Antwerpen, Gent en Brussel beperken tot het gewoon basisonderwijs. In het Decreet Basisonderwijs, art. 37vicies, 3, tweede lid, worden de woorden die geldt voor alle scholen vervangen door die geldt voor alle scholen voor gewoon basisonderwijs. Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 12

13 We verwijzen naar de motivatie bij voorstel 13. Vanwege het verwerkingsproces dat ouders doormaken, vinden de inschrijvingen voor het buitengewoon basisonderwijs doorgaans pas laat plaats: in juni van het voorgaande schooljaar of tijdens het lopende schooljaar zelf. Een afzonderlijke aanmeldingsperiode organiseren voor het buitengewoon basisonderwijs die met dat gegeven rekening houdt (en met name pas in juni van voor het voorafgaande schooljaar plaats vindt), is technisch onmogelijk omdat dan de tijd ontbreekt om alle decretaal voorziene termijnen af te werken voor de laatste schooldag van het voorafgaande schooljaar (aanmeldingsperiode + minstens drie weken bevestigingsperiode + 5 dagen extra voor eerder geweigerde leerlingen die opgevist worden voor vrijkomende plaatsen + daarna nog gewone inschrijvingen). Een aanmeldingsperiode vroeger organiseren (bv. samen met het gewoon basisonderwijs) zal tot bitter weinig inschrijvingen leiden, wat betekent dat de inspanningen voor de organisatie daarvan niet in verhouding staan tot de te verwachten resultaten. De huidige regeling i.v.m. het leerlingenvervoer voorziet nu al dat ouders die daarvan gebruik willen maken (en dat is veruit de grootste groep) voor de inschrijving van hun kind in een school voor buitengewoon onderwijs naar de dichtst bij zijnde school voor BuO binnen het net van hun voorkeur georiënteerd worden. Dat gebeurt op efficiënte wijze via een soort centrale dispatching bij de Cel Leerlingenvervoer die daarvoor bij elke aanvraag tot inschrijving door de directie gecontacteerd wordt. Een lokale aanmeldingsprocedure waarbij het criterium afstand thuis school als secundair ordeningscriterium gebruikt wordt, zal daar weinig meerwaarde aan toevoegen. De opheffing van de verplichting tot deelname aan de aanmeldingsprocedures in het Antwerpse, Gentse en Brusselse basisonderwijs belet niet dat scholen voor buitengewoon onderwijs wel nog bij zo n procedure kunnen aansluiten of dat binnen het LOP alsnog afgesproken wordt om ook voor het buitengewoon basisonderwijs zo n procedure in te stellen, mocht dat op een gegeven moment nodig en technisch mogelijk blijken. Inschrijvingsrecht Voorstellen LOP Gent BaO 13