VAN AAL TOT ZALM TUSSEN ZOUT EN ZOET

Transcriptie

1 VAN AAL TOT ZALM TUSSEN ZOUT EN ZOET EEN BESCHOUWING OVER DE VISSTAND IN HARINGVLIET, HOLLANDS DIEP EN GOEREESCHE GAT TUSSEN Vissennetwerk 19 mei 2016 J. Quak

2 Opbouw Inleiding Bronnen Data en analyses Per soort (niet uitputtend, enkele beelden) Beschouwingen en conclusies

3 INLEIDING Waarom deze deskstudie? Droomfondsproject Natuurherstel Haringvliet Bouwstenen voor streefbeelden Potentie en richting van maatregelen Indicatie aantallen/biomassa naar seizoenen en (deelgebieden)? Trends? Betekenis van gebied (incl. benedenrivieren) voor doelsoorten? Welke factoren en processen van belang?

4 BELANGRIJKSTE BRONNEN / DATA Hoek & Bottemanne (1888): Rapport Ankerkuilvisserij (onderzoek 1886) Hoek (1896): opnieuw onderzoek Ankerkuilvisserij Jaarcijfers visserij ( ), Verslagen en Mededelingen Archief Van Drimmelen [ div. stukken over trekvissen, de visserij, ankerkuil ] Diverse overige bronnen (vooral over zalm, elft, fint)

5 Ankerkuilvisserij nabij Strijensas 1886: onderzoek van Hoek & Bottemanne

6 Ankerkuilvisserij: vooraanzicht zijaanzicht Goereesche Gat, 1954

7 Steekvisserij drijfnetvisserij handzegenvisserij

8

9 kg/ bedrijfsweek Voorbeeld: interpretatie data vangst ankerkuil ZHS kg/ bedrijfsweek : zeer droog jaar, instroom krabben, geen aas jaar

10 Grote zalmzegenvisserijen in 1903

11

12

13 VERWERKING DATA EN ANALYSE Alle data in Excel Overzichtstabellen: Soort, levensstadium Abundantie (mate van voorkomen) Periode per stadium Bijzonderheden Visserij-informatie

14 VOORBEELDEN RESULTATEN: ABUNDANTIE EN PERIODE Haringlarven: maart- juni Jonge haring (zeebliek) vanaf juni ( apart ras? Of rassen?) Spiering: adult: jaarrond, vooral winter voorjaar Spiering: larven vanaf midden juni, daarna 0+ vis Rivierprik: jaarrond plasjes (juv. Fint, elft): vanaf juli/aug (adult: apr, mei, juni) Aal: jaarrond Bot: jaarrond, alle stadia, vooral 0+ (lovertjes) en juv.

15 vangst bot kg kg/bedrijfsweek botlijn Vangst bot ZHS vangst bot kg/bedrijfsweek botlijn jaar

16 1200 ZHS vangst aal_kub maand 1000 Zeer sterk glasaaljaar 1958 in de vangst 800 k g 600 cpue jaar

17 aanvoer in kg aanvoer bot Moerdijk en Willemstad bot_m bot_w jaar

18

19 vangst stuks GG-HV-HD:BETEKENIS ALS MIGRATIEROUTE (VIA NW MERWEDE) Zalmvangsten per watersysteem HV = migratie voor Waal (Merwede) en Maas (geen data) Nieuwe Maas-Lek Waalsysteem jaar

20

21

22 Korte beschouwing: na 1888 stort de vangst in. Waarschijnlijke oorzaak: overbevissing bestand, illegale kuilvisserij jonge elft, geen handhaving

23 Ref: week 15 = april

24 Groei binnen systeem HD_HV_GG = functie opgroeigebied In ankerkuil HD_HV_GG

25

26

27 AAL, BOT, SPIERING, FINT ( ) Dalende trend, vooral na WOII, indicatie voor lagere abundantie vissoorten Voor en na WOII???? Sterk verslechterende waterkwaliteit? Effect op recrutering, effect op voedselproduktie? Strenge winters, warme zomers? Bedrijfseconomisch? (veel vuil, moeilijk vissen, stoppen) Overbevissing?

28 BETEKENIS VOOR RIVIERTREKVISSEN: VOORBEELD: ZALM Betekenis is gekoppeld aan debietverdeling april / mei (smoltmigratie = inprinting route, deels hypoth.) relatie met riviernormalisaties, aanleg Bergse Maas, aanleg Nieuwe Merwede, baggerwerken Waal en Merwede Betekenis HV neemt toe in periode ; met afname voor Brielse Maas en Nieuwe Waterweg-Nieuwe Maas-Lek (waarbij richting 1940 de elft en de zalm echter al waren verdwenen c.q. zeer sterk afgenomen)

29 BETEKENIS VOOR RIVIERTREKVISSEN Migratieroute zalm, elft, houting, steur, glas-+ schieraal Migratieroute en opgroei fint, elft (0+) Migratieroute en opgroei spiering (larf, 0+, juv, adult) Opgroei haring (larf, 0+, juv.) Opgroei bot (0+, juv., adult) Opgroei aal (van glas schier, vooral mannetjes) Opgroei rivierprik

30 CONCLUSIES Functionele (biologische) betekenis afhankelijk van vissoort periode en levensstadium vooral opgroeigebied (spiering, haring, bot, fint, elft) Jonge haring en spiering stapelvoedsel voor trekvissen Migratieroute trekvissen = belang - debietverdeling Optrek- + verblijftijden soortspecifiek Sterke indicatie van overbevissing op zalm, elft en steur vissoorten als spiering en bot nemen in aantal / biomassa geleidelijk af ook voor de sluiting; periode rond WO II als kantelpunt Mogelijke factoren: slechtere waterkwaliteit, temperatuur (opeenvolgende slechte jaarklassen) en/ of visserijfactor

31 Haringvliet: belangrijk leefgebied en belangrijke schakel tussen leefgebieden!