NVO's en vis. Wat is het effect van NVO s op de visstand? 32 tigste bijeenkomst Vissennetwerk: KRW, Vis & Maatregelen

Transcriptie

1 NVO's en vis Wat is het effect van NVO s op de visstand? 32 tigste bijeenkomst Vissennetwerk: KRW, Vis & Maatregelen Amersfoort, 24 november 2011 Carlo Rutjes & Michelle de la Haye

2 Scoren met natuurvriendelijke oevers 2 Initiatief en gefinancierd door: Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden; Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard; Waterschap Hollandse Delta; STOWA; Agentschap NL. Data aanlevering en begeleiding Hoogheemraadschap van Rijnland; Waterschap Zuiderzeeland; Waterschap Groot Salland; Waterdienst; LTO-noord. Uitvoering:

3 Inhoud 3 Algemene uitleg project scoren met natuurvriendelijke oevers; Aanpak onderzoek; Conclusies; Onderdeel vissen; Veldwerk en analyses; Resultaten; Conclusies; Aanbevelingen;

4 Onderzoek scoren met natuurvriendelijke oevers ( ) 4 KRW: impuls voor aanleg NVO s Rijndelta: 3500 km Rijn-west: 314 km voor 2015 Dosis-effect relatie onbekend

5 Onderzoek scoren met natuurvriendelijke oevers ( ) 5 Oevers zijn dynamisch Beheer en onderhoud essentieel Jaren na aanleg (indicatief) Open water Sliblaag Structuur Waterplanten Vis Macrofauna Oeverplanten Amfibieën Zoogdieren Vogels Kleur Ecologische toestand zeer slecht matig goed zeer per groep slecht goed

6 Aanpak onderzoek 6 1. Verzamelen bestaande monitoringdata bij waterschappen 2. Aanvullen met metadata voor betreffende oevers in database 3. In zomer 2010 aanvullende monitoring (biologisch) 4. Statistische analyse data (classificatiebomen)

7 Enkele conclusies onderzoek 7 Geen eenduidige conclusies peilbeheer (gebrek data) Geen visgegevens uit NVO s apart project opgezet EKR NVO >>EKR onbeschoeid >> EKR beschoeid Aanwezigheid van een NVO heeft positief effect op EKR andere oevers; Flauw talud geeft hogere EKR; Natuurlijke vestiging vegetatie leidt tot hogere scores dan aanplanten; Toestaan van afkalving leidt tot hogere EKR vegetatie; Beheren van oevers leidt tot hogere EKR; Watertype Sloten Kanalen Plassen

8 Onderzoeksvragen 8 NVO s paaigebied voor vis? NVO s opgroeigebied voor vis? Aandeel plantminnende vissen groter in natuurvriendelijke oevers dan erbuiten?

9 Opzet vissenonderzoek 9 Variatie in vangst minimaliseren door : Paren van NVO en TRO vergelijken binnen watergang Een vangtuig gebruiken

10 Apart vissenonderzoek 10 Veldwerk: NVO s en TRO s bevist (n=60); Elektrisch bevist; Trajecten van 2 bij 300 m. Analyse data: Per oeverlocatie data in aant./ha en biom./ha; paarsgewijs vergeleken, dus geen variatie tussen watergangen;

11 Hitland NVO TRO

12 De Grecht (bij Kamerikse nessen) NVO TRO

13

14 Resultaten Aantal vissen per hectare per leeftijdsklasse Groep NVO Referentie % verschil p-waarde T-toets Aantal % <0,000 Aantal 0+ <15 cm % <0,042 Aantal cm % ns Aantal cm % ns Aantal >40 cm % ns EKR matig/goed matig/goed nvt ns

15 Resultaten algemeen Vergelijk met onderzoek NVO s grote scheepvaartkanalen 2009: NVO Naast NVO 1-3 km naast NVO Zegen Leeftijdsopbouw Juveniel Juveniel Juveniel Juveniel en volwassen Aandeel limnofiel 6,6% 6,5% 4,5% 0% Aandeel brasem 0,1% 0% 0% 18,2% Aantal per 50 m 100 3,5 9,3 48/trek

16 Resultaten Aantal vissen/ha in NVO en referentielocatie per vissoort. 16

17 Resultaten 17 Plantminnende soorten in natuurvriendelijke oevers en in referentielocaties

18 Maatlat scores NVO en referentie oevers EKR in NVO s nauwelijks hoger dan referentie Oorzaken: Relatieve biomassa plantenminners (snoek, zeelt) niet sterk verhoogd Naast plantenminners ook blankvoorn % verhoogd EKR Gem. Slecht Ontoereikend Matig Goed NVO 0, % 23% 67% Referentie 0, % 19% 70%

19 Conclusies vis deel 19 In NVO s veel meer vis dan in Ref. In NVO s verdubbeling juveniele vis In NVO s rel. toename Ruisvoorn, Blankvoorn en Bittervoorn tov Ref. Vegetatiebedekking zeer significant effect op aanwezigheid plantenminnende vis. Snoek en zeelt nog weinig effect gezien EKR NVO s nauwelijks hoger

20 Aanbevelingen onderzoeken 20 Dosis-effect onbekend, groter effect bij welk aandeel NVO in watergangen? Lange termijn? We zijn nog maar net begonnen, kleine vissen worden groot Verschuiving naar meer snoek en zeelt geeft pas effect Standaardiseer monitoring van oevers op landelijk niveau. Verzamel veel meer monitoringgegevens van oevers.

21 Vragen 21 Voor meer vragen en opmerkingen kunt u contact opnemen met: Carlo Rutjes T E carlo.rutjes@grontmij.nl